Sportvelden zijn het visitekaartje van de gemeente” - Heigo

Jaap Kruik en adviseur Dries van Tuijn
zijn te spreken over de kleur van het veld.
De groenprofessional
kiest natuurlijk voor Heigo.
In Spijkenisse is Jaap Kruik verantwoordelijk voor het beheer van
sportvelden en begraafplaatsen. Hij noemt ze de visitekaartjes van de
gemeente en streeft een hoge kwaliteit na. Tien jaar geleden stapte hij over
op duurzame meststoffen van DCM. Niet alleen vanuit ideële motieven:
“Hier ligt veel zandgrond en duurzame meststoffen spoelen daar minder
snel uit. Het is dus ook een vorm van besparing. En de velden blijven langer
op kleur.”
Deze nieuwsbrief is een uitgave van Heigo
Nummer 4
Groen
In dit nummer
Nieuwe meststoffen lijnen DCM 2
Euro Grass op Floriade 2012 2
Bodemverbeteraar Greenmaker 3
Terranem doodt engerlingen,
laat bodemleven intact 3
Betere groei met Terracottem 4
Redubac beperkt schade strooizout 5
Prachtig veldbeemd in Deventer 5
Bezuinigen en duurzaam inkopen 6
Een ijzersterke grasmat 6
Jaap Kruik (Spijkenisse) werkt al 10 jaar met duurzame meststoffen
”Sportvelden zijn het visitekaartje van de gemeente”
Na ruim 25 jaar sportveldbeheer en
een eerdere carrière als preiteler heeft
Jaap Kruik weinig uitleg nodig over
bemesting. Als er een nieuw product
komt dat hem wat lijkt, neemt hij
simpelweg de proef op de som. Dat
deed hij ook tien jaar geleden. De
belofte van minder frequent bemesten
was aantrekkelijk, maar het product
moest zich wel eerst op kleine schaal
bewijzen. Hij werd niet teleurgesteld. >>
Heigo Groen 1

Greenmaker
valt in goede aarde
In de vorige nieuwsbrief is de bodemverbeteraar Greenmaker
geïntroduceerd. Sindsdien heeft een aantal gemeenten en golfbanen de
proef op de som genomen. In alle gevallen kregen zij van Heigo een helder
advies met bijpassend uitvoeringsprotocol. Aannemers weten daardoor
precies wat er moet gebeuren voor een optimaal resultaat.
Betere bodemstructuur
Greenmaker draagt bij aan een betere
bodemstructuur in o.a. doelgebieden
van sportvelden en greens van
golfbanen. In doelgebieden is de
bodemstructuur door zeer intensieve
betreding vaak verstoord, wat kan
leiden tot slechte afwatering en
plasvorming in perioden met neerslag.
Anderzijds houdt de verdichte toplaag
bij droogte moeilijk water vast, wat
eveneens terugslaat op de grasmat.
Het gras kan niet diep genoeg wortelen
en wordt er snel uitgespeeld, met kale
plekken als gevolg.
Natuurlijk mineraal
Greenmaker is een natuurlijk mineraal,
bestaande uit zeolieten. Het kan 70%
van het eigen gewicht aan water
absorberen en geeft dit af wanneer
Grasmat met Greenmaker
de plant er om vraagt. Daarnaast
buffert Greenmaker voedingsstoffen,
die eveneens naar behoefte vrijkomen.
Dankzij de structuurverbeterende
eigenschappen wordt overtollig water
bij hevige neerslag vlot afgevoerd en
blijven sportvelden en greens langer en
beter bespeelbaar.
Gras ontkiemt sneller
Na eenmalig infrezen op 15 tot 20 cm
diepte zal Greenmaker de toplaag
blijvend verbeteren. Het brengt
stabiliteit en lucht in de toplaag, wat
in de meeste gevallen een einde maakt
aan wateroverlast en verdroging. Het
gras ontkiemt sneller en vollediger dan
op niet behandelde grond en wortelt
dieper. Hierdoor zal het een sterke,
dichte en vitale zode vormen.
Grasmat zonder Greenmaker
Doelgebied behandeld met Greenmaker. Aan de grasbezetting is goed te zien waar
Greenmaker is ingefreesd.
Terranem doodt
engerlingen, laat
bodemleven intact
In de zomer en nazomer staat
het bestrijden van engerlingen op
de agenda. Chemische middelen
doden naast engerlingen vaak ook
andere insecten(larven) en schaden
het microbiële bodemleven. Het
biologische preparaat Terranem
bestrijdt engerlingen en laat het
overige bodemleven intact.
Een actief en evenwichtig bodemleven
zorgt voor een poreuze, goed doorlatende
grond die snel opwarmt. Dit is gunstig
voor micro-organismen die organisch
materiaal composteren en voedingsstoffen
zoals fosfaat opneembaar maken voor
planten. Wanneer organisch materiaal niet
composteert zal de bodem vervetten en
dichtslibben en zal de grasmat vervilten.
Zonder florerend bodemleven wordt
bovendien slechts zeer weinig fosfaat
benut. Fosfaat is onder andere nodig voor
een gezonde ontwikkeling van graswortels.
Betongaas
Een diepe doorworteling werkt als
betongaas voor de grasmat. Het
maakt de mat beter bestand tegen
speelschade, ziekten, droogte en zeer natte
omstandigheden.
Parasitair bodemaaltje
Terranem is een preparaat van
de insectenparasitaire nematode
Heterorhabditis bacteriophora. Dit zeer
kleine bodemaaltje draagt van nature
een specifieke, insectendodende bacterie
bij zich. De aaltjes gaan actief op zoek
naar engerlingen en dringen deze
vervolgens binnen. In de engerlingen
ontwikkelen zich de bacteriën, die zich
snel vermenigvuldigen. Hierdoor gaat de
engerling binnen 24-48 uur dood.
3

Bodemverbeteraar maakt jonge aanplant vitaal en weerbaar
Minder water geven en betere groei met Terracottem
In warme zomers zetten groendiensten veel mankracht, materieel en water in om jonge aanplant te irrigeren.
Een goede bodemstructuur zal de noodzaak daarvoor drastisch beperken. De bodemverbeteraar Terracottem,
ontwikkeld door de Universiteit Gent, bevordert het aanslaan van jonge bomen, heesters en vaste planten.
Het stimuleert de wortelgroei en de opname van voedingsstoffen en houdt water vast. Omdat de aanplant onder-
en bovengronds beter presteert, verdient Terracottem zich snel terug.
Droogtestress
Jonge bomen en planten hebben een
bescheiden wortelstelsel. Tijdens
langdurige droogte kunnen zij vaak
minder water opnemen dan er
door verdamping verloren gaat. Dit
veroorzaakt droogtestress, wat kan
leiden tot groeistagnatie, grotere
ziektegevoeligheid, bladverlies en zelfs
volledige afsterving.
Water geven
Veel gemeenten zetten in de afgelopen
zomer dagelijks tankwagens in
om vooral beplanting van water
te voorzien. Dat legde niet alleen
extra beslag op kostbare arbeid en
materieel, maar kostte bovendien
veel (oppervlakte)water en brandstof.
In de gemeente Utrecht bijvoorbeeld
brachten 15 tankwagens wekenlang
elke dag 300.000 liter water uit sloten,
grachten en vaarten naar jonge
aanplant her en der in de stad.
Groter wortelvolume
Door vlak voor het planten Terracottem
door grond voor plantgaten en perken
te mengen, kan het wortelstelsel van de
jonge aanplant zich sneller, sterker en
dieper ontwikkelen. Hierdoor onttrekken
de planten water en voedingsstoffen
aan een groter bodemvolume. Dit
beperkt de aanvullende waterbehoefte
en bevordert een gezonde ontwikkeling
van de plant.
Twee maanden na het planten is de goede invloed van Terracottem op de wortelontwikkeling duidelijk zichtbaar.
De voordelen van
Terracottem
• Hogere waterretentie,
tot 50% waterbesparing
• Hogere CEC
(uitwisselingscapaciteit
van voedingszouten)
• Minder uitspoeling
• Sterkere en diepere
wortelontwikkeling
• Toename van microbieel
bodemleven
• Hogere weerstand tegen
stress en ziekten
Heigo Groen 4

Redubac beperkt schade door strooizout
In de afgelopen winter moesten Rijkswaterstaat en gemeenten massaal
strooizout inzetten om wegen en fietspaden begaanbaar te houden.
Via opspattend smeltwater komt veel van dat zout uiteindelijk terecht in
naastgelegen groenstroken. Vooral jonge planten en bomen kunnen daar
in het groeiseizoen schade van ondervinden.
Versnelde uitspoeling
Een overmaat aan zouten in de
teeltlaag remt de ontwikkeling van
haarwortels, die essentieel zijn voor de
opname van water en voedingsstoffen.
Na een mailing van Heigo in het
voorjaar hebben veel gemeenten
Redubac toegepast om zoutschade
te beperken. Dit biologische product,
vervaardigd uit plantensappen, zorgt
voor een versnelde uitspoeling van zout
uit de wortelzone.
5
Heigo Groen
Eenvoudig toepasbaar
Het dient zo snel mogelijk na de winter
te worden toegepast, voordat de
sapstroom van planten en bomen op
gang komt. Redubac is eenvoudig te
mengen met water en kan dus vanuit
een tankwagen met de slang worden
toegediend. Het kan de redding zijn van
kostbare beplanting.
Strooizout komt via opspattend water terecht in groenstroken en kan ernstige schade veroorzaken.
Prachtig blauw veldbeemd in Deventer
Bij onze bezoeken aan sportvelden
zien wij vaak grote verschillen.
Medio juli was ik in Deventer,
waar weinig wedstrijden worden
afgelast en de velden doorgaans
in topconditie verkeren. Een dikke
maand daarvoor waren de eerste
velden doorgezaaid, dus het was
tijd voor inspectie.
Gescheiden doorzaaien
Bij nadering van het eerste veld werd ik verrast door het hoge percentage
veldbeemd, dat ons blauwgroen tegemoet glansde. Dit hoge aandeel wordt
waarschijnlijk verklaard door het gescheiden doorzaaien van veldbeemd en Engels
raaigras. Hierbij worden Engels raaigras en veldbeemd op verschillende diepten
gezaaid, waardoor het veldbeemd beter tot zijn recht komt. Doe je dit zoals het
Deventer Groenbedrijf jaren achter elkaar, dan krijgen de velden een prachtige
blauwe glans.
Peter Goossens

Heigo Nederland B.V.
Industrieweg Oost 28
Postbus 69
6660 AB Elst
Telefoon: 0481 36 41 11
Fax: 0481 36 41 00
E-mail: info@heigo.nl
www.heigo.nl
6
Heigo Groen
De groenprofessional
kiest natuurlijk voor Heigo.
Themadag donderdag 7 oktober
Bezuinigen en duurzaam
inkopen gaan prima samen
Bezuinigen en duurzaamheid lijken tegengestelde
begrippen als het gaat om aanleg en onderhoud van
grasvelden en golfbanen. Toch gaan zij prima samen.
Dat bleek donderdag 7 oktober op de themadag
‘Bezuinig door duurzaam in te kopen met behoud van
kwaliteit’, die Heigo organiseerde op de proefvelden van
Euro Grass in Noord Limburg.
Enkele tientallen groenbeheerders, fieldmanagers en
greenkeepers hadden gehoor gegeven aan de uitnodiging
voor de themadag op 7 oktober. Het ochtendprogramma was
gereserveerd voor (overwegend) theoretische beschouwingen
en een paneldiscussie met bekende fieldmanagers.
Na een korte openingstoespraak van Peter Goossens vertelde
directeur Jaap Nieuwenhuis van B.A.S. Begeleiding en Advies
Sportterreinen op grond van zijn brede praktijkervaring
hoe duurzaam beheer kan bijdragen aan integrale
kostenbeheersing.
Namens meststoffenproducent Haifa Chemicals ging
productmanager Dorien Geentjes in op de mogelijkheden van
duurzame meststoffen en de resultaten die daarmee in de
praktijk zijn geboekt.
Aansluitend leidde Hein van Iersel een paneldiscussie met
bekende fieldmanagers. Daarin werd duidelijk dat duurzaam
terreinbeheer en budgetbeheersing in de golfwereld even
actueel zijn als in het openbaar groen en sportveldbeheer.
Proefveldjes
Na de lunch namen de bezoekers een kijkje bij de veldproeven
van Euro Grass, waar diverse grasmengsels voor sport en golf
aan uiteenlopende bemestingsregimes waren onderworpen.
Uit de toelichting van Dorien Geentjes bleek dat er in de
praktijk nog veel valt te winnen. Afgaande op de reacties was
het een leerzame en gezellige dag, die beslist voor herhaling
vatbaar is.
Een ijzersterke grasmat
met Haifa Multigreen Ferro
De juiste meststoffen in het najaar zijn cruciaal om
in het vroege voorjaar een kwalitatief hoogwaardige
grasmat te hebben. Om die reden heeft Haifa extra
ijzer toegevoegd aan de Multigreen meststoffenlijn.
Hun uitgebalanceerde samenstelling en formulering
staat garant voor een werkingsduur van 4-5 maanden.
Hierdoor gaat de grasmat ijzersterk de winter in en
komt hij in het voorjaar perfect uit de startblokken.
IJzer (en magnesium) geeft een diepe groenkleuring aan
de grasmat en verhoogt de weerstand tegen mos, ziekten
en schimmels. In combinatie met het hoge percentage
kaliumnitraat zorgt dit voor een sterke, goed afgeharde
grasmat, die beter bestand is tegen stressfactoren zoals
droogte, koude, vorst en betreding.
Multigreen Classic Ferro 15-0-25+3MgO+4Fe is ontwikkeld
voor alle soorten grasvelden. Door het hogere gehalte aan
ongecoate nutriënten resulteert de Multigreen Classic
Ferro in een snellere startwerking. Alleen de stikstof (N) is
gedeeltelijk gecoat.
Multigreen Magic Ferro 13-0-30+2MgO+4Fe is ontwikkeld
voor grasvelden die een hoog niveau van onderhoud en
kwaliteit vragen. De gecoate stikstof en kalium zorgen ervoor
dat deze voedingselementen de hele winter beschikbaar zijn
voor de grasmat.
Heigo Groen is gedrukt op FSC-papier 2