het labo - ateliers 1-1-9

d e s i g n
Ongeremd design
tekst: E. Coddé, foto’s: © Het Labo
Design voluit beleven zonder enige creatieve
beperking vanuit het commerciële
en marketingtechnische of vanuit een
bestaand productie- en distributieapparaat,
dat is de kerngedachte achter ‘Het
Labo’. De VZW definieert haar doelstelling
enigszins compacter als “Initiatieven
rond vormgeving”.
1
3
5
7
2
4
6
8
1. Huub Berger - Ladderszat
2. Jeff Rutten - Flock You
3. Mirko Krabbé - 15x15
4. Roel Vandebeek - Ladderszat
5. Ward Bergen - Flock You
6. Gaetan Coolen - Labo Pastatoe
7. Ick reuvis - Ladderszat
8. Anke Ankerboom - Flock You

24
9
11
10
9. Ick Reuvis - Labo 015
10. Jo Klaps - 15x15
11. Rudy Respeel - Labo on the beach
Spirituele gelijkgezindheid
Het initiatief ontkiemde aan het PHAI
te Hasselt. In de afdeling interieurarchitectuur
ontdekte docent Huub
Berger in het midden van de jaren
tachtig dat een aantal studenten ook
buiten de grenzen van hun opleiding
experimenteerden met ontwerpen en
vormgeven. De afdeling interieurarchitectuur
deelde destijds de gebouwen
met de kunstacademie en dat
werkte een kruisbestuiving in de
hand. Spiritueel gelijkgezinden uit
beide afdelingen vonden elkaar om
samen dingen te doen. De band werd
hechter en werd gelukkig niet verbroken
na het beëindigen van de studie.
Zo werd de basis gelegd voor Het
Labo. Anders dan nu, waren er in die
periode in België geen specifieke musea
of andere tentoonstellingsruimten
die het hedendaagse design
een podium gaven. Het clubje ging
dan ook op zoek naar een eigen stek
en vond die in de inspirerende site
van de Hasseltse Gelatinefabriek. Ze
werd in 1987 de thuishaven voor Het
Labo, dat er zijn eerste tentoonstellingen
organiseerde. Vandaag bestaat
Het Labo nog steeds uit een kern van
een tiental ontwerpers, als ontwerperscollectief
actiever en creatiever
dan ooit. Het gaat zowel om afgestudeerde
interieurarchitecten en vormgevers
als niet-professionelen met
belangstelling voor design. Het bijzondere
aan de ‘club’ is dat iedereen
individuele paden bewandelt, maar
binnen de VZW een gezamenlijk doel
nastreeft. Maandelijks ontmoeten de
leden elkaar.
Tentoonstellingen
Het Labo treedt vooral naar buiten
met tentoonstellingen die het zelf opzet
of die het in opdracht volledig
conceptueel ontwikkelt en realiseert.
Dat laatste kwam in een stroomversnelling
terecht toen het in 1992 de
eigen locatie in de Hasseltse Gelatinefabriek
moest opgeven.
Er wordt steeds thematisch gewerkt,
waarbij het thema voor de eigen tentoonstellingen
in samenspraak wordt
bepaald. In principe wordt jaarlijks in
september een nieuwe tentoonstelling
geopend. Een van de eerste tentoonstellingen
waarmee Het Labo de
aandacht trok, liep onder het thema
‘Al-Licht’.
“De titel waarrond gewerkt wordt, is
zeer belangrijk voor het uiteindelijke
resultaat”, verklaart Jo Klaps, een van
de eerste leden van de VZW en grafisch
ontwerper in het dagelijkse leven.
Originaliteit en durf zijn nooit ver
weg. Zo zorgde Het Labo tijdens
‘Antwerpen 93’ ondanks een propvolle
evenementenkalender voor een
buitengewoon hoogtepunt met de
tentoonstelling ‘De Mond Vol’. Het
werd een tentoonstelling met eetbare
objecten, die na één avond was ‘opgegeten’
door de bezoekers!
De tentoonstellingen worden breed
opengetrokken. Zodra het thema is
bepaald, worden mensen van buiten
de club uitgenodigd om deel te nemen
met hun ontwerpen. Zo werd in
2002 gewerkt rond het thema ‘ladders
zat’. Het Labo ontving niet minder
dan 115 inzendingen en selecteerde
uiteindelijk een 50-tal ontwerpen

24
d e s i g n
12
13
14
12. Luk van Der hallen - (p)uur chocolade
13. Jochen Cypers - Time Bomb
14. Hans Weyers - Klaas Borms - I dood moment
uiteindelijk een 50-tal ontwerpen
voor de tentoonstelling.
Elke tentoonstelling wordt tot in de
puntjes verzorgd, met een exclusieve
en hoogst creatieve catalogus als blijvend
souvenir. Momenteel worden
jaarlijks twee tot drie projecten gerealiseerd,
waarbij Het Labo zich absoluut
neutraal opstelt en zelf bepaalt
wat ze wel of niet aanpakken.
Te koop?
Het Labo balanceert tussen kunst en
design. Iedereen werkt mee op volledig
vrijwillige basis en blijft ook eigenaar
van zijn product. Zo is iedereen
binnen Het Labo ook vrij om zijn ontwerpen
te commercialiseren.
Vanzelfsprekend is elke tentoonstelling
een uitstekende etalage voor het
kunnen van de ontwerpers. Soms volgt
dan ook een beperkte serieproductie,
uitzonderlijk zelfs een grootschaliger
vervolg.
Toen Maarten Van Severen nog niet
de grote bekendheid genoot, ontwierp
hij zijn ‘U-line’ – een creatie op
basis van de T2 TL-lamp - voor de
tentoonstelling ‘Weerlicht’. Zijn ontwerp
ging in serieproductie.
Toekomstplannen
Dit najaar neemt men deel aan de
Triënnale die door de stad Hasselt
wordt opgezet met als doel de iconen
van de stad – kunst, mode en design
– te versmelten in een crossovergebeuren.
Hasselt en de provincie Limburg hebben
een concept voor een tentoonstelling
gevraagd en Het Labo heeft
zijn voorstel ingediend.
“De samenwerking op niet-commerciële
basis is het succes voor het lange
bestaan van de VZW”, luidt het
unaniem. Een wens voor de toekomst
is de verjonging van het ontwerperscollectief.
Wij wensen hun alvast veel
succes! •
DESIGN VLAANDEREN
‘Design Vlaanderen’ is een promotieorgaan
voor designers en hun werk. Het stimuleert
bedrijven en publiek om design een plaats te
geven in het dagelijkse leven. Het legt niet alleen
contacten tussen ontwerpers en bedrijven,
maar assisteert bedrijven ook bij het integreren
van design in hun activiteiten. De
organisatie valt onder de bevoegdheid van de
Vlaamse minister van Economie.
Tijdens de jaarlijks terugkerende ‘Lente’- en
‘Herfstselecties’ wordt nieuw talent gescout en
er worden subsidies toegekend aan ontwerpers
die op creatief vlak onderzoek doen.
Design Vlaanderen treedt naar buiten met
talrijke tentoonstellingen, colloquia, voordrachten,
workshops, internationale wedstrijden
en het tijdschrift ‘Kwintessens’. Bijzonder
opgemerkt zijn de jaarlijks uitgereikte Henry
van de Velde Prijzen aan ontwerpers en bedrijven
uit Vlaanderen. In 2004 werd de
Henry van de Velde /Dyson Young Design
Award in het leven geroepen, met als doel
jong design in België te stimuleren en in de
kijker te plaatsen. In opdracht van Design
Vlaanderen werkte Het Labo een tentoonstelling
uit rond het ongewone thema ‘One
Minute Made Design’. Om de abstractie van
het thema wat in te binden wordt het ‘concreet’
afgebakend tot één minuut. Het onderwerp
is zeer uitdagend, omdat het moeilijk
concretiseerbaar is. “Uit de ingezonden ‘minuten’
wordt maximum één uur geselecteerd
(dus 60 ontwerpen) en dit volgens de criteria
‘kwali-tijd’ en ‘diversi-tijd’”, verklaart Jo
Klaps. “Er zullen dan ook hoofdzakelijk reflecties
getoond worden rond dat thema”, vult
Huub Berger aan. De tentoonstelling vindt
plaats van 17 maart tot 30 april in de galerij
van het VIZO te Brussel en zal nadien van
7 mei tot 5 juni kunnen bezocht worden in de
Villa Basta te Houthalen.
www.designvlaanderen.be
‘Het Labo’, ledenlijst: Werner Albert, Ward
Bergen, Huub Berger, Gaetan Coolen,
Jochen Cypers, Marcel Houben, Jo Klaps, Ick
Reuvis, Jeff Rutten, Nienke van der Reijden
www.hetlabo.be