FRIES PROVINCIEHUIS - SchildersVAK
FRIES PROVINCIEHUIS - SchildersVAK
FRIES PROVINCIEHUIS - SchildersVAK
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
12-13-14_Provinciehuis_12-13-14 18-03-11 17:02 Pagina 12<br />
<strong>FRIES</strong> <strong>PROVINCIEHUIS</strong><br />
terug in oude luister<br />
Schilderscombinatie De Noordhoek Schilderwerken/Tijtsma Schilders voert al bijna een jaar<br />
binnen- en buitenschilderwerk uit aan de monumentale panden van het nieuwe provincie-<br />
huis in Leeuwarden. Vooral het in oude stijl terugbrengen van zeven ‘pronkkamers’ en de<br />
restauratie van plafondschilderingen in de Statenzaal zijn hierbij de krenten in de pap.<br />
Bij het buitenwerk<br />
werden ook de leeuwen<br />
van het wapenschild en<br />
de kroon op de voorgevel<br />
door de schilders<br />
gerestaureerd en verguld.<br />
In het centrum van Leeuwarden wordt<br />
volop gebouwd aan het nieuwe provinciehuis<br />
van de provincie Friesland. De<br />
nieuwbouw verrijst op en pal naast de<br />
plek van het voormalige provinciehuis dat<br />
inmiddels is gesloopt. Alleen de monumentale<br />
panden, waaronder de Statenzaal,<br />
zijn blijven staan en worden gerenoveerd<br />
en geïntegreerd in de nieuwe huisvesting.<br />
Bouwcombinatie provinciehuis<br />
Fryslân, bestaande uit de aannemers Friso,<br />
BAM en Koopmans, begon in februari<br />
2009 aan het grootschalige bouwproject,<br />
dat in totaal 79,8 miljoen euro kost.<br />
SAMENWERKING<br />
Voor de uitvoering van het binnen- en<br />
buitenschilderwerk in en aan de monumentale<br />
panden van het Provinciehuis<br />
koos de aannemersgroep voor de schil-<br />
12 | E I S M A ’ S S C H I L D E R S B L A D 4 | 2 0 1 1<br />
derscombinatie De Noordhoek Schilderwerken<br />
(Leeuwarden)/ Tijtsma Schilders<br />
(Workum). “Wij zijn beide twee middengrote<br />
bedrijven, die voor het eerst de<br />
koppen bijeen hebben gestoken om een<br />
grote klus als deze samen uit te kunnen<br />
voeren”, zegt directeur Edgar van Daalen<br />
van het 30 werknemers tellende De<br />
Noordhoek Schilderwerken.<br />
Zijn collega, directeur Pieter Theo Tijtsma<br />
van Tijtsma Schilders (10 werknemers),<br />
knikt. “Alleen hadden we dit grote project<br />
nooit kunnen uitvoeren. Dan kun je<br />
beter samenwerking zoeken. Zowel ons<br />
bedrijf als De Noordhoek Schilderwerken<br />
is specialist in restauratie- en renovatiewerk<br />
in onder andere monumentale<br />
panden. Dit vakmanschap kunnen we nu<br />
prima bundelen in het provinciehuis.<br />
Bovendien deel je de financiële risico’s.”<br />
BUITENWERK<br />
In mei 2010 begon de schilderscombinatie<br />
met het buitenschilderwerk aan de<br />
monumentale gevels van het provinciehuis<br />
. Alle houten gevelelementen en het<br />
lijstwerk werden in de hooglans lakverf<br />
Sigma S2U Allure Gloss geschilderd. “Ons<br />
bedrijf heeft goede ervaringen met verven<br />
van Sigma Coatings. In overleg met<br />
de opdrachtgever hebben we daar ook<br />
bij dit project zowel binnen als buiten<br />
voor gekozen. Ook Tijtsma Schilders kon<br />
zich daar wel in vinden”, zegt Van Daalen.<br />
Bij het buitenwerk werden ook de<br />
leeuwen van het wapenschild en de<br />
kroon boven aan de voorgevel door de<br />
schilders gerestaureerd en verguld.<br />
In oktober jongstleden gingen de schilders<br />
aan de slag met het binnenwerk in<br />
het vier etages tellende provincehuis. De<br />
werkzaamheden bestaan uit zowel<br />
restauratie- als renovatiewerk. “Daarom<br />
hebben we daar twee aparte teams voor<br />
samengesteld, met ieder een eigen voorman.<br />
Zo houd je een goede controle op<br />
alle werkzaamheden in dit grootschalige<br />
project”, stelt Van Daalen.<br />
RENOVATIE<br />
Het renovatiewerk in het provinciehuis is<br />
heel divers. Van Daalen geeft een voorbeeld.<br />
“Op de bovenste etage bevond<br />
zich vroeger de archiefruimte met een<br />
stalen roostervloer, welke een vochtige<br />
atmosfeer moest voorkomen. Door de<br />
jaren had men deze vloer met hout weg<br />
laten timmeren. De architect wilde het<br />
staalwerk echter weer terug in het zicht<br />
brengen. Als afwerking hebben we daar<br />
Sigma Coltura WE Finish Satin, een watergedragen,<br />
tweecomponenten, zijdeglanzende<br />
rolcoating op de bovenzijde van<br />
de vloer aangebracht. Het overige staalwerk<br />
is gespoten met Sigma Nova Spray<br />
in een mosgroene kleur. “<br />
De opdrachtgever, provincie Friesland, wil<br />
alle houtwerk, plafonds en wanden<br />
zoveel mogelijk terugbrengen in de oude<br />
kleuren van weleer. “Daarvoor heeft men<br />
een speciale kleurarchitect voor het hele<br />
project, zowel de nieuwbouw als de oudbouw,<br />
ingehuurd. In nauw overleg met<br />
ons en de provincie zijn de uiteindelijke<br />
kleurstellingen per ruimte bepaald”, zegt
12-13-14_Provinciehuis_12-13-14 18-03-11 17:03 Pagina 13<br />
Zeven restauratiespecialisten werken al wekenlang aan het plafond in de Statenzaal.<br />
Van Daalen. “Alle gestuukte plafonds<br />
worden door de schilders in Sigmacryl<br />
Matt geschilderd, dat voor een krijtachtig<br />
uiterlijk zorgt. De bestaande wandbekleding<br />
in diverse ruimten vervangt men<br />
door Progold-glasweefsel met Sigmatex<br />
Semi-gloss als afwerklaag, waarbij is<br />
gekozen voor de kleuren RAL 9001 (crèmewit)<br />
of RAL 9010 (reinwit). In diverse<br />
kamers zijn de oude houten lambrisering<br />
en deuren in de was gezet.<br />
PRONKKAMERS<br />
Het provinciehuis telt zeven ‘pronkkamers’,<br />
die ieder een eigen identiteit hebben.<br />
Zo is er de koffiekamer, een neorenaissancistische<br />
ruimte die een zoldering<br />
met een samengestelde balklaag heeft.<br />
De vensters in de drie kruiskozijnen<br />
hebben gebrandschilderde wapens van<br />
de oude Friese waterschappen.<br />
Door de jaren heen zijn twee daarvan<br />
helaas verdwenen. >>><br />
IN BEELD | RESTAURATIE | DOOR BROER FEENSTRA<br />
<strong>PROVINCIEHUIS</strong><br />
Het Friese provinciehuis in Leeuwarden herbergt al sinds 1580<br />
het provinciale bestuur. In 2001 viel het besluit om het complex<br />
te verbouwen en uit te breiden omdat het niet meer aan de<br />
eisen van de tijd zou voldoen. Met de bouwwerkzaamheden<br />
werd in 2009 begonnen. De monumentale panden, waaronder<br />
de Statenzaal, zijn blijven staan en worden gerenoveerd en<br />
geïntegreerd in de nieuwe huisvesting. De totale oppervlakte<br />
van het provinciehuis nieuwe stijl wordt 28.000 vierkante<br />
meter. Meest opvallende onderdeel van de nieuwbouw is een<br />
10 bouwlagen tellende, 45 meter hoge kantoortoren. Het provinciehuis<br />
wordt naar verwachting eind 2011 opgeleverd. Van<br />
der Geest Schildersspecialisten uit Leeuwarden voert alle<br />
nieuwbouwschilderwerk uit.<br />
W W W . S C H I L D E R S B L A D . N L | 13
12-13-14_Provinciehuis_12-13-14 18-03-11 17:04 Pagina 14<br />
>>> <strong>FRIES</strong> <strong>PROVINCIEHUIS</strong><br />
terug in oude luister<br />
Peter Tjeerdema<br />
(rechts) en Evert Meine-<br />
ma schilderen een van de<br />
pronkkamers.<br />
Glasspecialist Gerard Buising van De<br />
Noordhoek Schilderwerken zal hiervan<br />
daarom replica’s maken.<br />
Ook bijzonder is de gedeputeerdekamer,<br />
de oudste originele ruimte in het provinciehuis.<br />
De kamer is ingericht in Lodewijk<br />
XVI-stijl met pilasters langs de wanden.<br />
Het stucplafond is rijk gedecoreerd met<br />
allerhande attributen die verwijzen naar<br />
het provincie en haar bestuur. De wanden<br />
worden voorzien van een wandbespanning<br />
en de rest van de ruimte schildert<br />
men in de oorspronkelijke kleur. In<br />
de bodekamer en de sectiekamers is zijdebehang<br />
aangebracht en de schoorsteenmantel<br />
in de bibliotheek werd voorzien<br />
van een fraaie houtimitatie. De<br />
kamer van de Friese Commissaris der<br />
Koningin, John Jorritsma, kreeg een<br />
lichtblauwe kleur.<br />
STATENZAAL<br />
De voornaamste ruimte in het provinciehuis<br />
is onmiskenbaar de uit 1894 daterende<br />
Statenzaal. Deze neogotische zaal<br />
is 15 bij 10 meter groot en ruim 8 meter<br />
hoog. De ruimte wordt verlicht door in<br />
totaal twaalf spitse vensters hoog in de<br />
beide lange wanden. De vensters zijn<br />
voorzien van maaswerk en beglaasd met<br />
gebrandschilderde glazen, ooit vervaardigd<br />
door het Roermondse atelier<br />
14 | E I S M A ’ S S C H I L D E R S B L A D 4 | 2 0 1 1<br />
Nicolas. De schilderingen stellen de<br />
wapens voor van de elf Friese steden, de<br />
dertig grietenijen en de drie kwartieren.<br />
Ook de wanden en het plafond zijn voorzien<br />
van schilderingen die rijk zijn aan<br />
Friese symboliek. Het houten plafond is<br />
verdeeld in 72 vakken en in elk zijn in<br />
1894 door de beroemde schilder Henricus<br />
Jansen wapens geschilderd van geslachten<br />
van Friese grietmannen. Op 8 meter<br />
hoogte wordt nu vanaf een steigersysteem<br />
hard gewerkt aan de restauratie<br />
van dit plafond. Gedeelten van de verf<br />
laten namelijk los en worden daarom<br />
hersteld of opnieuw aangebracht met<br />
olieverf door een team van zeven specialisten<br />
van De Noordhoek en Tijtsma.<br />
ARBEIDSINTENSIEF<br />
Michiel Gersjes van De Noordhoek heeft<br />
de supervisie over de restaurateurs. “We<br />
zijn allemaal oude rotten in het vak.<br />
Bouwvakkers in het gebouw noemen ons<br />
al gekscherend de bejaardensoos door<br />
onze relatief hoge leeftijd”, glimlacht hij.<br />
“We zijn al wekenlang bezig met deze<br />
arbeidsintensieve klus die vooral uit sjabloneer-<br />
en bieswerk bestaat. Ook fysiek<br />
vraagt het restauratiewerk veel van ons.<br />
Al met al is het echter een prachtige klus<br />
om te doen.”<br />
Enkele oude wandschilderingen (waarvan<br />
één op linnen) in de statenzaal werden<br />
door het restauratieteam schoongemaakt<br />
met gedemineraliseerd water.<br />
“Met watten hebben we deze schilderingen<br />
voorzichtig afgedept om beschadiging<br />
te voorkomen”, aldus Gersjes.<br />
GLAS<br />
Een van de specialismen van Tijtsma Schilders<br />
is glas. “Op dat gebied hebben we<br />
ook veel kunnen doen in het provinciehuis<br />
“, zegt Tijtsma. “We hebben onder<br />
Edgar van Daalen en Pieter Theo Tijtsma in<br />
de roze pronkkamer.<br />
andere glazen balustrades, voorzetbeglazing,<br />
brandwerend glas, isolatieglas in het<br />
gebouw aangebracht.<br />
De twee schildersbedrijven zijn tevreden<br />
over de voortgang van de werkzaamheden.<br />
“Toen we in oktober aan het binnenwerk<br />
begonnen, waren de bouwactiviteiten<br />
al heel ver, zodat we ongestoord door<br />
konden werken zonder dat bouwvakkers<br />
ons in de weg liepen. Om de twee weken<br />
hebben we een bouwvergadering, waarin<br />
we met de aannemer, installateur en<br />
andere partijen de planning doornemen.<br />
In mei verwachten we het project af te<br />
kunnen ronden.“<br />
KLIK<br />
Voor beide schildersbedrijven is het<br />
Leeuwarder provinciehuis-project tot<br />
dusver de grootste klus ooit waaraan ze<br />
hebben gewerkt. “Het was ook een ideaal<br />
project om de winterperiode te overbruggen”,<br />
stelt Van Daalen. “Het blijft<br />
natuurlijk altijd een gok om samen met<br />
een ander bedrijf een schilderscombinatie<br />
te vormen. Zowel op directieniveau<br />
als tussen de schilders onderling op de<br />
werkvloer moet het klikken. Tot op<br />
heden loopt dat prima. Ik sluit dan ook<br />
niet uit dat we samen in de toekomst<br />
vaker inschrijven op grote projecten.“