Tweede - Ronde Tafel van Socialisten

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME Issue #
VERSLAG VAN DE TWEEDE DAG
Op 29 october vond de tweede dag van
het socialisme plaats in de Vooruit te
Gent. Een ietwat lange dag, met maar
liefst negen werkgroepen.
De dagindeling
De dag begon om 13u00. Het Brussels
Brecht-Eisler koor trapte de tweede dag
af gevolgd door een welkom vanuit de
stuurgroep van de ronde tafel.
De werkgroepen deden hun ding van
14u15 tot ongeveer 18u00 waarna een
pauze volgde met broodjes en een
drankje.
Als afsluiter stond het onderdeel
‘socialisme, strijd & solidariteit’ op het
programma. Vanuit het Zuiden van het
land kwam Marc Goblet van de FGTB
Liège het publiek toespreken. Mohamed
Waked, een Egyptische antropoloog en
activist die van bij het begin betrokken
was bij de revolutie op Tahrir, volgde. Hij
is bovendien al jarenlang politiek actief
en tevens co-editor van het populaire
e-zine Jadaliyya.
Peter Mertens sprak de zaal nogmaals
toe uit naam van de stuurgroep, gevolgd
door Thomas Decreus, medeorganisator
van de shame betoging.
Anke Hintjes sloot de dag af met een
kort overzicht en al enkele conclusies.
De bedoeling van de dag was een open
doe -en denkdag voor socialisme, strijd
en solidariteit te organiseren. Daar zijn
we ook in geslaagd.
Deze reader…
Tijdens de meeste werkgroepen waren
rapporteurs aanwezig die ons verslagen
bezorgde, waarvoor onze dank.
In juni vond er ook een eerste evaluatie
plaats en werd beslist om alvast een
derde dag te organiseren.
Daarover kunnen jullie op het einde iets
lezen. We starten bij het begin, onze
basistekst en geven vervolgens de
inhoud van de dag weer in dit verhaal.
Rest ons nog iedereen te bedanken die
heeft geholpen om ook van deze tweede
dag een succes te maken.
De stuurgroep van de RTVS.
Tweede
Dag van het
socialisme
29 october 2011
Inschrijvingen
Een hoop vrijwilligers plaatsten zich achter de tafels om
alle inschrijvingen te ontvangen en kleine probleempjes
van het moment op te lossen.
De zaal
Ook op de tweede dag was de Voorruit goed gevuld en
verliep de organisatie gesmeerd mede dankzij de
mensen van de Voorruit en de vele vrijwilligers.

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 2
2
Inhoudstabel reader
Overzicht werkgroepen……………………………………………………………………………………… 3
De basistekts……………………………………………………………………………………………………. 4
Openingsspeech Ivan van Praet…………………………………………………………………………… 6
Toepsraak Bart Vandersteene…………………………………………………………………………….. 8
Werkgroep 1: Een nieuwe taalstrijd als hefboom voor het socialisme…………………………. 10
Werkgroep 2: Cultuursalon…………………………………………………………………………………. 13
Werkgroep 3: Arabische revolutie: hoe dicht bij ons eigen bed?....................................... 14
Werkgroep 4: De Europese staat tegen de volkeren van Europa……………………………….. 31
Werkgroep 5: Culturele werkplaats……………………………………………………………………… 32
Werkgroep 6: Syndicale strijd noodzakelijk…………………………………………………………… 33
Werkgroep 7: Hervormingen en socialisme……………………………………………………………. 40
Werkgroep 8: Woman is the nigger of the World……………………………………………………. 41
Werkgroep 9: Wanted nieuwe actiemiddelen………………………………………………………… 42
Toespraak Peter Mertens…………………………………………………………………………………… 50
Artikel uit De Wereld Morgen: meer dan 600 mensen op de dag van het socialisme……… 53
Besluitvorming derde dag…………………………………………………………………………………… 55
Partners…………………………………………………………………………………………………………… 57

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 3
Werkgroepen
1. Een nieuwe taalstrijd als
hefboom voor het socialisme?
Jan Blommaert en Johan Van Hoorde
Moderator: Keltoum Belorf
2. Cultuursalon
Voor de pauze: Frank Stappaerts in
gesprek met Gal en Jan Vromman
Na de pauze: Marnix Verduyn in gesprek
met Jacques Delcuvellerie, Dimitri
Verhulst en Geert Six
3. Arabische revolutie: hoe dicht
bij ons eigen bed?
Ludo De Brabander en Brecht Desmet
Moderator: Koen Bogaert
4. De Europese Staat tegen de
volkeren van Europa
Jan Fermon en Egbert Schellenberg
Moderator: Peter Mertens
5. Culturele werkplaats
Voor de pauze: workshop theater met
Poppe Boonstra “in de voetsporen van
Bertolt Brecht”
Na de pauze: strijdliederen zingen met
Wouter Vandenabeele,
3
Duwoh (Anke Hintjens&Bernard Van
Lent) en Brussels Brecht-Eislerkoor
6. Syndicale strijd: meer dan ooit
een noodzaak!
Ferre Wyckmans en Gaby Jaenen
Moderator: Ivan Van Praet
7. Hoe strijden voor
hervormingen en voor
socialisme?
Erik De Bruyn, Tanja Niemeier en Stijn
Oosterlinck
Moderator: Fred Louckx
8. Woman is the nigger of the
world
Aan de hand van een kortverhaal
(geschreven door Sabine Descamps),
over een vrouw die vertelt over haar
dagelijks leven in een socialistische
economie, over een vrouw die laat zien
dat het leven anders kan zijn dan nu.
Met dit verhaal gaan we aan de slag in
de werkgroep. Ons verhaal wordt na de
werkgroepen uitgedeeld aan alle
deelnemers aan de 2de Dag van het
Socialisme.
Moderator: Nadine Peeters
9. Wanted: Nieuwe
Actiemiddelen!
Voor de pauze: Inez Louwagie, Inge
Neefs, Anneleen Kenis en Lode Devos
over nieuwe lokale en international
actiemiddelen.
Na de pauze: Lieven Scheire, Rona
Kennedy en Han Soete over de media als
actiekracht!
Moderator: Kelly Franceus

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 4
De Ronde Tafel van Socialisten is ontstaan na een open brief van professor Jan Blommaert ‘We zitten zonder socialistische partij’
(Indymedia 15/01/2009) en een opiniestuk van Peter Mertens (De Morgen 16/01/2009) ‘Hoog tijd voor een Ronde Tafel van
Socialisten’.
Deze twee impulsen waren de aanzet om bezorgde en betrokken socialisten rond de tafel te krijgen. Een zestigtal mensen uit diverse
hoeken zetten zich samen. Er werd besloten een open socialismedag te organiseren. Een doe- en denkdag om het socialisme opnieuw
op de kaart te zetten. Een participatiedag gebaseerd op de inbreng van al wie het socialisme een warm hart toedraagt.
Situering:
De ene strest zich dood, de andere blijft werkloos aan de kant.
Sommigen weten met hun geld geen blijf, velen hebben niet genoeg om rond te komen.
Er is overproductie en toch sterven mensen van de honger.
Onze wereld is eindig maar men produceert er op los.
We zijn met 7 miljard, en toch zijn we veel te vaak alleen.
We krijgen het woord maar hebben niets in de pap te brokken.
Vrouwen zijn gelijk maar draaien nog steeds dubbele shifts.
Onze samenleving is volledig uit balans.
Begeerte heeft ons aangeraakt
Wij denken dat het anders kan, dat het anders moet.
Wij willen werk maken van een maatschappij waarin mensen geen concurrenten maar bondgenoten worden.
Wij willen een samenleving waar behoeftes van velen voorrang krijgen op de winsten van enkelen.
Wij willen een samenleving waar de rijkdom eerlijk verdeeld is
Wij willen een samenleving waarin vrijheid niet voorbehouden is voor de happy few.
Vrijheid om zelf je leven uit te stippelen, om mee beslissen,
Wij willen een samenleving die stopt met verspillen, inzet op de werkelijke noden van de mensen.
Smells like socialism!
Wij geloven dat we aanzetten voor zo’n samenleving kunnen vinden in het socialistische gedachtegoed.
4

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 5
Waarom een Ronde Tafel van Socialisten?
De financiële, economische en ecologische crisissen hebben vele zekerheden op de helling gezet . De heilige huisjes van het
neoliberalisme zijn omver geblazen. We moeten opnieuw nadenken over alternatieven. Daarom is er nood aan een maatschappelijk
debat dat niet wordt gegijzeld door de beklemmende kortetermijnvisie die vandaag overheerst. Wij willen de discussie over de
fundamenten van onze maatschappij niet in handen laten van rechtse populisten. Dit gezond democratisch debat kan niet zonder een
confrontatie van verschillende maatschappijvisies. Daarom willen wij het socialisme terug inhoudelijk op de kaart zetten!
Het socialisme is immers een emanciperende maatschappijvisie met een rijke intellectuele en strijdvaardige traditie. Het marxisme is
één van de belangrijke inspiratiebronnen.
Wij willen onszelf in deze traditie plaatsen en deze als uitgangspunt gebruiken om duidelijke socialistische standpunten formuleren, die
ingaan tegen het dominante neoliberale en eng nationalistische denken. Deze standpunten vertolken een resolute keuze voor een
solidaire en rechtvaardige samenleving.
Of het nu gaat om economie, ecologie, democratie, cultuur en multiculturaliteit, fiscaliteit, sociale zekerheid, werk en inkomen,
vrouwenrechten, oorlog en vrede of derde –en vierde wereld problemen, op al deze terreinen is er ruimte en nood aan een socialistisch
alternatief
Welke rol wil “De ronde tafel van socialisten” vervullen?
Wij willen alle mensen bereiken die weten waartegen ze vechten, maar misschien nog niet waarvoor ze vechten. Denkers, activisten,
sociaal werkers, vakbondsmensen moeten elkaar kunnen vinden in de zoektocht naar manieren om een samenleving tot stand te
brengen waarin gelijkheid, vrijheid en solidariteit geen holle slogans zijn, maar de reële praktijk. Kortom, wij willen iedereen verenigen
die gelooft dat de problemen van vandaag en de uitdagingen van morgen niet kunnen worden opgelost binnen het kapitalisme.
Wij stellen geen kant en klare oplossingen voor maar willen, met respect voor pluralisme en diversiteit, terug een breed debat over het
socialisme voeren.
Om dit open socialistische debat vorm te geven, organiseren we jaarlijks een “Dag van het Socialisme” waarop we iedereen
verwelkomen om over verschillende thema’s na te denken en van gedachten te wisselen. Naast deze jaarlijkse “Dag van het
Socialisme”, organiseren we tweemaandelijks een regionale bijeenkomst, waarop telkens één actueel thema in de kijker staat.
De ronde tafel van socialisten heeft geen electorale strategie of ambities en wil ook geen organisator van allerlei actiefronten worden.
Wij willen een geloofwaardige en sterke inhoudelijke steun verlenen aan vakbonden en sociale bewegingen, via debat, analyse en
opinievormende bijdragen en initiatieven. Het socialisme is in staat om menselijke en milieuvriendelijke oplossingen tot stand te
brengen. Het kapitalisme is de bezorger van problemen die uitmonden in crisissen op alle maatschappelijke domeinen.
Daarom vragen wij iedereen die mee wil denken en bouwen aan een socialistisch alternatief zich bij ons aan te sluiten.
5

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 6
Openingsspeech Ivan Van Praet
Goedemiddag. peech Ivan Van Namens Praet de 18 leden van
de stuurgroep heet ik jullie allemaal
hartelijk welkom op deze tweede dag
van het socialisme. Ondanks het
verlengd weekend, ondanks de vele
andere activiteiten die jullie zouden
kunnen doen hebben jullie gekozen om
talrijk aanwezig te zijn op dit
uitzonderlijk links initiatief. Dit
evenement zou evenwel niet mogelijk
zijn zonder de steun van 23
sponsororganisaties, die vooral uit
verschillende geledingen van de
socialistische vakbond komen en uit de
sociaal-culturele sector. Je kan de lijst
bekijken op onze website. Een grote
dankjewel voor die financiële
ondersteuning.
Wij verwelkomen vandaag ook de actie
van de Occupy-beweging in Gent. We
zullen tijdens deze namiddag de brug
leggen naar deze beweging door
enerzijds een aanwezigheid van ons bij
hun initiatief en anderzijds door hen
spreekruimte aan te bieden tijdens ons
slotplenum.
De ronde tafel heeft niet stilgezeten na
die succesrijke 1 ste dag van het
socialisme, misschien werd er meer
verwacht, misschien hadden we meer
moeten doen…
6

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 7
Aan deze leemte willen wij met de
Ronde Tafel van socialisten inhoud
helpen geven, wij zeggen niet dat wij dé
oplossing hebben, maar de liberale,
ultra-rechtse en nationalistische opinies
zijn we beu. Deze visies zijn antisocialistisch
en doen mensen met
mekaar concurreren ipv. hen te
solidariseren.
Daarbij komt dat de media, zoals Dimitri
Verhulst zegt, een cordon sanitaire
spannen rond het linkse denken. We
staan voor een totale black-out… niets
van dit initiatief kwam in de kranten, op
de radio, op televisie. Hetzelfde lot was
Manifiesta beschoren. Meer dan 7000
mensen die afzakten naar het links
initiatief in Bredene… en geen jota in de
media ! Proficiat aan de initiatiefnemers,
schande voor de pers !
Gelukkig hebben we een lichtje in de
duisternis: het nieuwe medium De
Wereld Morgen, dat wel aandacht geeft
aan linkse initiatieven.
Maar het kan niet blijven duren die
mediaboycot. Ook in Wallstreet zwellen
de protesten zo aan, dat de berichten
over duizenden verontwaardigde
betogers dan toch het licht zien.
Want het kan niet blijven duren dat het
grootkapitaal buiten schot blijft terwijl
de gewone man in de straat, 99% van de
7

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 8
Speech Bart Vandersteene
Het jaar 2011 zal de
geschiedenisboeken ingaan. In 2008
barstte de crisis los, barstte de zeepbel.
In 2011 kwam het wereldwijde verzet
tegen de crisis van het kapitalisme in een
stroomversnelling. De revoluties in
Noord-Afrika en het Midden-Oosten
speelden hierin een cruciale rol.
Vorige week kende Griekenland de
grootste algemene staking sinds de val
van de dictatuur in 1974, de 17e
algemene staking sinds het uitbreken
van de crisis. Maar het zijn niet enkel de
gewone Griekse, Portugese en Spaanse
gezinnen die een crisis moeten betalen
waarvoor ze geen verantwoordelijkheid
dragen. Binnenkort zal ook in België de
eerste grote factuur voor deze crisis
worden voorgelegd.
De legitimiteit van het kapitalisme
en zeker die van haar financiële sector
8

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 9
we ons kunnen permitteren. Cultuur
wordt veelzijdig, origineel en
multicultureel.
Socialisme creëert de voorwaarden
voor een duurzame productie. Onder
het socialisme wordt duurzaamheid de
norm. Onder het kapitalisme wordt
duurzame productie niet beloond. De
producent van de Crocs schoenen heeft
dit aan den lijve mogen ondervinden.
Het essentiële kenmerk van hun
product, dat het niet verslijt heeft
tegelijkertijd tot hun succes als hun
ondergang geleid. Het bedrijf is failliet
gegaan eens de verkoop automatisch
begon te dalen. Onder het socialisme
creëert de planmatige aanpak van de
economie de mogelijkheid om het
ecologisch evenwicht niet te verstoren.
Socialisme haalt het beste in de
mens naar boven. Soms wordt beweerd
dat de mens niet gemaakt is voor
socialisme. Dat de mens egoïstisch is en
altijd streeft naar macht over anderen.
Maar in welke mate is de mens vandaag
een product van de samenleving waarin
hij opgroeit? Wat als een samenleving
individuen beloont voor samenwerking
en solidariteit?
Welke kenmerken krijgt de mens die
zich geen zorgen moet maken om te
overleven en wanneer de gemeenschap
garant staat voor het vervullen van alle
basisbehoeften. Wat als het
competitiemodel en georganiseerd
individualisme plaats maken voor
solidariteit en samenwerken. Dan
kunnen alle positieve kenmerken van de
mens als sociaal wezen volop tot
ontwikkeling komen.
Er zijn veel fouten gemaakt in naam
van het socialisme. Daarom moet
socialisme terug een inhoud krijgen die
vertrouwen wekt. Elke mogelijke indruk
die zou kunnen bestaan dat socialisten
geïnteresseerd zijn in persoonlijke
privileges moeten in de kiem worden
gesmoord.
Socialisten moet ook een open en
kritische houding aannemen, leren van
diegenen die zich spontaan organiseren,
9

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 10
WERKGROEP 1
Sprekers
Jan Blommaert en Johan Van Hoorde
10

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 11
DEEL 1: inleiding door Jan Blommaert
Het eerste deel begint met een fragment uit de film “Being there”, naar het boek van J. Kosinsky. Deze film gaat over een tuinman,
wiens uitspraken over tuinen gezien worden als metaforen voor de politiek in de V.S. Anderen maken van zijn uitspraken politieke
wijsheden.
Blommaert grijpt dit voorbeeld aan om te wijzen op vormen van taalgebruik waar we bewuster mee moeten omgaan:
Om te beginnen doen we heel vaak alsof we begrijpen wat we horen en lezen, ook bij in se moeilijke begrippen zoals bv 'de
begroting saneren'. Bepaalde begrippen worden gebruikt zonder dat we echt goed weten wat ze betekenen of welk
perspectief er achter schuil gaat. Dit noemt men hegemonie: de dominante ideeën worden niet in vraag gesteld, men gaat
ervan uit dat deze niet ideologisch gekleurd zijn. Blommaert verwijst hier naar Bourdieu, die stelt dat dominante ideeën de
ideeën van de dominante groepen in de samenleving zijn. Geen enkel woord is neutraal. Maar door de hegemonie gaan we
ervanuit dat dit voor bepaalde woorden wel het geval is.
Bij dit soort woorden moeten we, volgens Blommaert, zoeken naar synoniemen met een andere “kleur” en dit door het
stellen van eenvoudige vragen. Bijvoorbeeld:
De redding van de euro: over wiens euro gaat het hier?
De markten: wie zijn dit?
Vrije markt: voor wie is de markt vrij?
Loonlast: voor wie is het loon een last?
Wie is eigenlijk werkgever en wie werknemer?
11
o Deze woorden zijn woorden van een bepaald iemand, een specifiek perspectief (bv loonlast = het perspectief van de
werkgever) en weerspiegelen bijgevolg de belangen van die persoon. Als we deze woorden overnemen en
gebruiken, aanvaarden we dan niet ook dit perspectief?
De betekenis van woorden verschuift ook. Zo was 'economische groei' tot in de jaren '70 een linkse slogan: economische
groei zou nl leiden tot algemene welvaart. Nu verwijst economische groei naar hogere winsten voor de aandeelhouders en is
het dus een neoliberale slogan geworden.
Ook typisch is het gebruik van overdrijvingen of zelfs leugens.
Er wordt ook selectief omgegaan met de betekenis van bepaalde woorden. Men spreekt bijvoorbeeld wel van ‘transfers naar
Wallonië’ en ‘investeringen in de banken’ en niet omgekeerd. In dat soort gevallen wordt een soort ‘woordbehang’ gebruikt:
de bedoeling is vooral om positieve of negatieve klanken op te roepen, los van de relatie met de werkelijkheid.
Begrippen kunnen leeg zijn (bv Vlaamse identiteit). Dit heeft tot gevolg dat iedereen er een eigen invulling aan geeft. In dit
geval moet men volgens Blommaert:
o vragen naar wat men precies bedoelt;
o dergelijke typische begrippen overnemen en er een eigen, andere betekenis aan geven.
De deelnemers aan de werkgroep worden vervolgens gevraagd dit in de praktijk toe te passen op een aantal veel gebruikte begrippen en
uitdrukkingen, zoals: de beurzen moeten gerustgesteld worden, de transferts naar Wallonië, het been stijf houden, plat op de buik gaan,...
De deelnemers moeten eerst de echte betekenis van deze begrippen identificeren en vervolgens een synoniem in de plaats stellen.

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 12
In de concluderende bemerkingen legt Blommaert de nadruk op een ‘emancipatie-model’ als onderdeel van deze taalstrijd. Aan de
mensen (in dit geval de deelnemers van de werkgroep) moet de kennis aangeleverd worden om het discours te doorprikken. Door
het bewuster omgaan met taal, het stellen van eenvoudige vragen, het gebruik van anders gekleurde synoniemen,… De
socialistische strijd kan pas terug beginnen wanneer het taalgebruik opnieuw gepolitiseerd wordt. Het doorprikken van schijnbaar
politiek neutraal en homogeen taalgebruik kan ons opnieuw inzicht doen verwerven in het eigen politieke en conflictueuze standpunt
in de samenleving.
DEEL II: Inleiding door Johan Van Hoorde
Ook Van Hoorde haalt een aantal aandachtspunten aan bij het gebruik van taal:
Met hetzelfde woord kan men naar verschillende begrippen verwijzen.
Woorden kunnen verwijzen naar dingen die bestaan en naar dingen die niet bestaan. Abstracte begrippen, als vrijheid en
democratie, verwijzen ten hoogste gedeeltelijk naar de buitentalige werkelijkheid. Ze houden ook altijd een programma in.
Woorden (en beelden) hebben niet alleen een objectieve betekenis. Ze roepen ook subjectieve associaties op die afhankelijk
zijn van onze waarden, emoties,... Dit geldt ook voor een begrip als socialisme: voor sommigen roept dit positieve
associaties op, voor anderen helemaal niet.
Volgens Van Hoorde moeten we niet alleen betekenissen slopen (deconstructie), maar ook onze eigen betekenissen opbouwen.
Van Hoorde illustreert dit aan de hand van de links – rechts tegenstelling. Deze heeft jarenlang de politieke strijd gedomineerd. Nu
wordt echter gezegd dat dit achterhaald is. Links staat nu voor het willen behouden van een statusquo, voor conservatief; rechts
staat nu voor progressief. Wat zijn wij als we zeggen dat we links zijn? Een rondvraag bij de deelnemers levert volgende antwoorden
op: sociaal-economische rechtvaardigheid, meer gelijkheid, solidariteit, economie ten dienste van de mens, welzijn van de werkende
mens, vrijheid,...
Van Hoorde vat dit als volgt samen:
Links…
= streven naar maximale insluiting
= streven naar maximale zelfbepaling (autonomie)
Door deze begrippen toe te passen op andere begrippen (bv vrijheid, democratie,…) kunnen we deze laatste opnieuw een invulling
geven vanuit een socialistische invalshoek.
Om de verschuiving van de betekenis van oude linkse woorden als vrijheid, gelijkheid, democratie en solidariteit te illustreren, wordt
een fragment getoond van “I am not moving”, een film over Occupy Wall Street.
De deelnemers aan de werkgroep worden vervolgens gevraagd zelf de oefening te maken. Hoe worden de begrippen vrijheid, gelijkheid,
democratie en solidariteit op dit moment vooral gebruikt en hoe kan een linkse invulling eruitzien?
Bij deel II is één van de conclusies dat gelijkheid, democratie,... op dit moment als een vaststaand gegeven worden gezien, als een
afgewerkt product. Als links zouden we er voortdurend op moeten wijzen dat dit niet het geval is:
Vrijheid → bevrijding
Gelijkheid → emanciperen
Solidariteit → solidariseren
Democratie → democratiseren
Conclusies van deze werkgroep:
Vragen stellen is hét wapen van links. We moeten uitleg vragen, argumenten aanbrengen, naar betekenissen zoeken en de eigen
betekenis van begrippen duidelijk maken. Dit houdt emancipatie in. Mensen hebben recht op eigen kennis en moeten een analyse
kunnen maken van hun eigen situatie. Het socialisme kan mensen leren hun problemen te begrijpen. We moeten van socialisme
opnieuw een groot en open verhaal maken en de politieke strijd opnieuw organiseren op de grote as tussen progressieve en
conservatieve denkbeelden. Een herpolitisering van ons eigen, socialistisch discours is daarvoor noodzakelijk.
12

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 13
WERKGROEP 2
13

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 14
WERKGROEP 3
Sprekers
Brecht Desmet en Ludo De Brabander
14

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 15
Koen Bogaert (Ronde Tafel Van
Socialisten en Universisteit Gent)
opent de werkgroep en kondigt aan
dat de werkgroep in vier delen zal
plaatsvinden. Hij stelt de sprekers
voor: Brecht de Smet, collega van de
vakgroep Studie van de Derde Wereld
in Gent; Mohamed Waked,
antropoloog en activist in Cairo, mede-
oprichter en co-editor van
jadaliyya.com; Ludo de Brabander van
Vzw. Vrede, onder meer bezig met
Israëlisch-Palestijns conflict.
Brecht begint. Revolutie is een woord
waarbij wij ons minder konden
voorstellen vorig jaar dan dit jaar. Wat
betekent het nog voor ons?
Technologische revolutie misschien,
maar het concept waarbij een groep
mensen de straten instromen en een
regime willen omverwerpen, zoals in
Egypte en Tunesie is ons minder bekend.
Zij hebben naast hun eigen regime laten
vallen ook het begrip revolutie opnieuw
op de kaart gezet. Veel commentatoren
zeiden dat deArabische volkeren nu
binnentreden in de geschiedenis en
verlichting hebben gevonden, alsof zij
tot dan toe passief geweest waren onder
invloed van islamisme en autoritaire
regimes. Natuurlijk hebben zij al een
geschiedenis van politieke en sociale
strijd, eerste staking ooit was in Egypte
tijdens de bouw van de pyramiden. De
grote sociale politieke bewegingen
waren vooral bezig met dekolonisatie,
15

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 16
IMF, veel privatisering met concrete
gevolgen voor de mensen die in de
bedrijven werken. Veel bedrijven willen
zich ontdoen van het te hoge aandeel
arbeid, dus ontslaan veel mensen, soms
meer dan de helft. De
arbeidsomstandigheden verslechteren
grondig, bijvoorbeeld in Mahalla in een
textielfabriek moet men opeens 14 uur
per dag werken, ook op vrijdag. Er brak
daar een staking uit omdat zij geen
proper water te drinken kregen. Dus er
was een terugval naar een situatie van
de industriele revolutie bij ons. De
prijzen werden ook geliberaliseerd,
onderhevig aan marktkrachten stijgen
deze prijzen sterk, op het platteland
stegen pachtprijzen voor boeren, die
hun grond niet meer konden betalen en
grootgrondbezitters eisen het terug.
Gepaard met de economische
transformatie wordt de staat steeds
repressiever en autoritairder. Het regime
had geen bestaansrecht meer, en hield
zich in stand door middel van repressie,
die steeds wordt opgedreven. Eerst door
politieke activisten aan te pakken, zoals
de Moslim Broeders in Egypte, het
manipuleren van verkiezingen, vrije
syndicaten worden gecontroleerd door
de overheid, de pers wordt aangepakt,
de bloggers in jaren 2000. Er is een
dubbel proces waarbij neoliberale
hervormingen, ingegeven door de
schuldenlast en druk van het IMF, de VS,
enerzijds, en anderzijds een politiek van
repressie. Tegen de economische
16

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 17
Dat bleek niet waar te zijn. De Islamisten
voeren via andere wegen politiek en
worden succesvol. Vanaf de jaren
negentig is er een nieuwe generatie van
linkse activisten, waar ook Mohamed
toe behoort. Een belangrijke rol bij de
formatie van activisten is de
solidariteitsbeweging met Palestina en
Kefaya, die mensen in contact brachten
met politiek van onderuit, en vandaaruit
zijn nieuwe bewegingen onstaan.
Mohamed: The left was quite dominant
in the 1970s, in resistance movements in
Lebanon and Egypt, they were one of
the early precursors of taking over Tahrir
Square, it happened also in 2003 with
the Palestinian solidarity movement.
The left was present but has gone
through ups and downs, probably
synchronized with Europe: strong in
interbellum, down afterwards, then
social democracy, down with Sadat...
There are elements of international
global capitalist elements punctuating
the whole story like here and there. The
left always had a strange relation with
the Islamists, they are coming together,
Mubanna is thinking about his Muslim
Brotherhood movement, founded more
or less at the same time about the early
Communist parties. They come together
but the Islamists always surpass the left,
the revolution happens, they come back
together in the 70s, then Islamists take
the lead again. By the late 70s the left is
down again, in crisis in 80s, they become
17

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 18
its goals. A complete systematic change
as a severe rupture from the past did not
happen in any revolution. The revolution
we want has not happened yet, there are
always counterrevolutionary forces, the
proces has not concluded. But what
happened in Egypt qualifies to the title if
other revolutions qualified to it.
Vraag: De buitenlandse invloed en
belangen in die landen. In Tunesie zijn
van de 2000 ondernemingen 1000
internationaal. De militaire hulp van de
VS aan Egypte, mijn vraag is wat is het
belang en impact daarvan voor en na de
revoluties. Voor het westers kapitaal
willen zij natuurlijk interfereren, hun
belangen veiligstellen. We mogen dat
belang niet onderschatten van westerse
greep op die landen voor en na de
revolutie. Een anti-imperialistische
strategie ontbreekt daar.
Ludo: Ik wil straks dat verhaal doen, dus
ik zal het vertellen.
Vraag: De Islamisten en de linkse
krachten, welke invloed heeft links op de
islamisten? De islamisten zijn
neoliberaal aan het worden in plaats van
sociaal-democratisch. Omdat zij zich
van links willen onderscheiden? Of is dat
echt een ideologische keuze?
Brecht: Ik heb nog geen economisch
programma van de Moslim
Broederschap gezien, van heel weinig
islamisten eigenlijk. Tot voor kort
hadden zij de luxe er geen te hebben. Nu
18

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 19
only the workers. 70-80000 people,
workers were 20000. The city is
dominated by the workers of this
factory. This ushered the beginning of
an amazing labor movement and
reconnected the movement with its past
tactics and glory. The window was
opened again and since then the labor
movement attracted the attention of
the nation via Mahallah there are more
and more strikes. A shift takes place in
the labor movement somewhere in 2010
when the workers strike in front of
Parliament. They move to workers’
strike as a description in the press, a
generic category that is labor. The first
strike that moved from the company to
the Parliament took a lot of work, the
workers had to be convinced that they
needed to do this for attention. So there
was a workers story on a national level,
also on the workers’ consciousness.
Another shift happens when there are
workers sitting in at the Parliament and
a group of radical left activists sue the
government for minimum wage,
demanding a minimum wage 1200
pounds per month, very little, but still.
At that time it was 400. They won, the
court ruled that there should be a
minimum wage, that became the
demand throughout all companies and
sectors, the workers started to have a
unified demand over and above there
own company demands. This is all
before Mubarak.
19

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 20
democracy movement. I will leave it at
that.
Ludo: Er zijn al een aantal dingen
gezegd die ik ook wou aanhalen. Er is
een sterke dimensie in de geschiedenis
van Noord-Afrika en het Midden-
Oosten. De internationale
gemeenschap, een codewoord voor
westerse politiek, probeert de
omwentelingen onder controle te
houden via allerlei mechanismen. Ten
eerste een economisch-financieel iets,
het IMF, de impact daarvan op het
economisch beleid van Egypte, vooral na
1991, Mubarak die onder zware druk van
het IMF grote economische
hervormingen doorvoerde, het klassieke
recept in de derdewereldlanden.
Privatisering, liberalisering, Washington
Consensus: het openbreken van een
markt en het programmeren van een
gunstig investeringsklimaat vooral in het
belang van grote multinationals. In
Egypte vroeg men waarom de revolutie
gesteund werd, dat het vooral
economische zaken waren waarom men
deelnam. De Wereldbank omschreef
Egypte in 2007 lovend als ‘s werelds
tophervormer, het IMF was ook positief
in 2006 nog. Ook over Tunesie zeer
lovend, 32e op competiviteitsindex. Zij
groeiden economisch, maar men keek
niet naar de sociaal-economische
gevolgen van die groei, de ongelijkheid
en groeiende kloof tussen arm en rijk. Zij
keken nooit naar een sociaal beleid.
20

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 21
daar economisch voordeel uithalen. Het
Franse regime stuurde een grote
handelsmissie naar Libie voor pay-back
time.
Het loopt niet alleen via NAVO maar ook
bilateraal. De VS hebben een militaire
relatie met Cairo, het regime kreeg 1
miljard dollar steun, dat Mubarak hielp
op de troon te blijven zitten. Het was
ook beloning voor het vredesakkoord
met Israel, en hen af te kopen om de
kritiek in Egypte hierop te smoren.
Obama aarzelde in het begin maar werd
later kritischop Mubarak. Die discussie
over of het een revolutie is, de huidige
machthebbers zijn nog altijd de
militairen die het politieke proces
begeleidden, dus voor de VS is dat geen
slechte zaak want via die militaire steun
zijn deze militairen zelf een
economische actor geworden. Dit is voor
Washington zeer gunstig om achter de
schermen hun belangen te blijven
verdedigen.
Er is ook de Franse-Tunesische relaties,
Frankrijk bood veiligheidstroepen aan in
het begin van de revolutie. Op het vlak
van de wapenhandel, in volle
21

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 22
200-tal mensen geexecuteerd zouden
zijn. Dit gaat dus niet over een
humanitaire interventie, het ging over
regime change in een land op een
continent waar een groeiende
concurrentie is rond grondstoffen,
vooral olie, ook in Libie. Qaddafi begon
zeer nauwe relaties aan te knopen met
China, 32000 Chinese werknemers
geevacueerd uit Libie. Een deel van de
olie zou naar China gaan. Strijd om
grondstoffen is de achtergrond bij deze
interventie. De militaire controle is een
belangrijk onderdeel. Voorspelling: het
Afrikaans commando van de VS Africo is
deel van Washington politiek om
aanwezig te zijn in de regio met
grondstoffen, zij zijn al sinds 2006 op
zoek naar een hoofdkwartier omdat
geen enkel land dit wil. Ik voorspel dat
Africom zijn zetel zal vinden in Libie.
PAUZE
Koen: Zijn er nog vragen voor de
sprekers?
Vraag: Revolutie versus revolte, Brecht
zei dat in Egypte er een situatie is
vergelijkbaar met Latijns-Amerika in de
jaren 70, er is een gevaar voor de civiele
krachten.
Brecht: We zien een revolutie die niet
voltooid is, natuurlijk zijn de civiele
krachten in het proces zoals de Waft-
partij met een heel lange
voorgeschiedenis die in 1919 de
22

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 23
party. The official syndicate they belong
to, this pyramid has been dissolved by
court rule two months ago, we’re
waiting for new elections, so basically
it’s an antagonism with the past that no
longer exists. They’re trying to politicize
the whole situation into a politicized
labor. The party is a collection of the
leaders. The syndicates that they were
competing with were dissolved, so the
antagonism with the old Federation is
not there anymore, although they
remain in place until the elections.
The communist party has an antagonism
with this project, other parties try to use
the labor issue and coordinate in
competition with this party. The
communist party panicks and tries to
make connections with the leaders. But
it is good because they will try to get the
labor question back. But the old
communist party is almost non-existant.
The old socialist party Tagammu has
dropped as well. We’re in the process of
replacing all these old names. The
competition is forcing some of these
new forms of everyone. It’s healthy to
get rid of these old parties because they
have internally decayed. It’s good that
they are replaced.
Vraag: How do you read Turkish role vis-
a-vis the Arab Spring. Erdogan was
received as a hero by the Muslim
Brotherhood. He said Egypt should be a
secular state not islamist, that
disappointed many people.
23

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 24
discours voor steun is ook contradictoir,
maar er is een interne repressie aan de
gang in Turkije tav de Koerden. Het
discours van Turkije over het belang van
democratisering wordt in Turkije niet
toegepast. Er is ook een oorlog, weinig
in onze media maar het Turkse leger was
binnen in Noord-Irak. Zij blijven voor
militaire politiek kiezen jegens de PKK.
Maar in grote lijnen is de missie van
Turkije de eerste viool te spelen, ze
spelen tango als het hun goed uitkomt.
Vraag: Arabische lente en revolutie,
maar mijn vraag is als je nu de
verkiezingen ziet, democratisch, onder
het kapitalisme. In Tunesie uitslag nu, ik
dacht dat de communisten redelijk sterk
waren, maar nu zien we de overwinning
van een “fundamentalistisch”
godsdienstige partij beinvloed door de
Amerikanen. Tunesie was het meest
linkse heb ik verstaan. Hoe evolueert
zich dat in Egypte? Wat is de rol van de
arbeiderspartij?
Ludo: Ik denk dat het klopt, het systeem
is niet echt ten gronde veranderd. In
Tunesie en Egypte, waar verkiezingen
zijn, links speelde een belangrijke rol
met het in gang brengen van de
revolutie maar dit vertaalt zich niet in
verkiezingswinst. In Tunesie was er altijd
een sterke vakbond, onafhankelijk die
een belangrijke rol speelden in de
aanzet. In Egypte was het minder
gestructureerd, maar ook daar op Tahrir
waren de eerste mensen zeer links. Nu
24

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 25
links moet nu aanwezig zijn in de
fabrieken, de arbeiders en
jongerenbeweging op te stellen, en zo’n
grote sociale beweging kan echt een
linkse massapartij worden, maar dat is
nu bij de verkiezingen nog niet reeel. We
moeten over langere termijn kijken, dat
kan nog jaren duren.
Mohamed: We need to think of this as a
dialectical process and a valorization of
liberal categories. The next parlement
cannot withdraw its confidence in the
cabinet, which is the military council.
They cannot really make laws of their
own, so it’s very impotent parliament. It
might be good that the Islamists win it.
It’s not always black and white. They are
an upgrade over the previous system, it’s
a plus people can make this choice, and
it’s the best way to get rid of them
because they will fail in government.
The revolutionary forces in Egypt don’t
think twice about the Parliament. The
labor movement door is open, and
cannot be closed anyway. But the
Islamists are 20%, the rest is too
splintered. Don’t worry about the
elections, we don’t.
Vraag: The NTC in Libie, is dat niet
breder dan opportunisten? Qaddafi is
een grote vijand van oppositie, is het
niet normaal dat meningsverschillen
naar boven komen? In essentie zijn dat
ook democratische krachten.
25

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 26
negotiating with the SCAF it loses
credibility.
Ludo: Men heeft er alles aan gedaan elke
politieke aanpak te verhinderen, dat
wordt onderschat. Je ziet dat nu al in de
hoera-verklaring van de NAVO, testcase
van hoe zij het gaan organiseren in de
wereld. Ook vanuit links steunden heel
veel mensen de interventie, en heeft hun
krediet gegeven. Twee: heel de zaak
rond Benghazi, de genocide, dit is
minstens gebruikt als propaganda-
instrument, er is geen bewijs.
Tegenbewijs is dat bij de herovering van
Qaddafi geen genocide plaatsvond. Het
was onmogelijk voor Qaddafi daar een
genocide te doen. Ik wil graag de
slachtoffers tellen aan beide kanten, ook
burgers. Het was geen operatie om
burgers te beschermen. Ten derde,
Qaddafi als brutale dictator, maar de
oppositie bestaat uit zijn mensen. Dat is
toch contradictorisch? De chef van de
veiligheidsdienst wordt ingeschakeld om
de burgers te beschermen, dat is toch
belachelijk? We kregen een frame als
operatie van goede tegen de slechte, dat
is veel complexer. Laatst: de praktijk die
ik gezien heb in Sirte is hopelijk niet wat
in de toekomst gebeurt, ook in Tripoli,
waarbij je die krachten losweekt, ook
een stad waar zwarte gastarbeiders zijn
buitengezet, een etnische zuivering. Er
zijn heel veel mensen geexecuteerd.
Maar wij horen dat niet, dat past niet
26

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 27
voor dat soort acties. Het verhaal van
wie heeft de regimes gesteund, de
Palestijnse kwestie is bijvoorbeeld ook
erg duidelijk, we zijn erg pro-Israelisch.
Het is absurd te veronderstellen dat een
slaaf met zijn meester moet
onderhandelen over zijn bevrijding. Wij
moeten ons beleid veranderen. Daar ligt
ons werk, de oplossing ligt hier en in de
VS en dat is een kwestie van
machtsverhoudingen. De Indignados en
Occupy bewegingen hebben hun roots
in Tahrir, het gaat eigenlijk allemaal over
dezelfde strijd. De mensen kwamen
eerst omwille van economische onvrede.
Brecht: Er zijn veel verschillende soorten
van solidariteit mogelijk. Toen ik in
Egypte was ben ik de onafhankelijke
vakbonden gaan bezoeken die er toen
bestonden, ik had hier gevraagd of wij ze
konden steunen, een georganiseerd
bezoek? Ik heb een solidariteitsbrief
meegekregen, symbolisch belang, maar
er is veel meer mogelijk vanuit syndicale
hoek voor de beweging daar, en die
relatie is ook wederzijds: het is niet zo
dat de mensen daar zoveel te leren
hebben van ons, maar wij ook veel te
leren hebben van hun. Mensen doen op
basis-democratische wijze hun
vakbonden te organiseren. We moeten
banden smeden met organisaties in
revolutionaire landen.
Mohamed: I will respond to the
Parliament-point, using the Parliament
as a voice. There are technical problems
27

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 28
and they are over their capacity. It is not
in the pipeline.
Brecht: In Egypte zelf is het omgekeerde
aanwezig, zij zien gastarbeiders ook als
gevaar, dus er moet ook aan solidariteit
gewerkt worden. Zij komen voor lagere
lonen en worden ook als competitie
gezien, en de gastarbeiders zijn niet
georganiseerd.
Vraag: The revolutionary groups are
solidair with the Libyan revolution, but if
the Egyptian revolution wasn’t over yet,
how could they go and help Libya? In
how far is it realistic now to rely on other
Arabs?
Mohamed: If the government allows
cross-border massive transportation, for
the purposes of supporting the
revolution, Qaddafi would have ended
very quickly. This would have helped the
Egyptian revolution because it creates
solidarity between revolutions that the
SCAF cannot attack. The SCAF had in
mind that the Egyptian army would go
28

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 29
parties that do this are supported by
business people. Revolutionary groups
score around 3%. The revolutionary
groups would not have many seats, they
cannot get a single one unless they all
get together, so they would have to give
up their differences and go via a party
that they don’t agree with to contest a
deformed Parliament. There is very little
space to do anything and if you play this
game it’s over. It’s unacceptable is what
you have to say.
The second part of the question: the
discourse of the left was elitist and not
attached as organically as the Islamists.
The left had a defeat of 1967 and was
bankrupt, people were looking for
alternatives, boosting the Islamists, the
fall of the Berlin Wall, the defeat in
Beirut in 1982. These defeats have
shaken up the left, it was already not
keeping up with the competition in the
country, so internal and external factors.
The left is reviving and sticking closer to
the labor movement, but with the
elections half of them are leaving the
labor movements and making coalitions
with liberals, so there is something
integral to the tactics of the left, it’s
habitus, it was for example very
common to show off you drink beer, it
makes you lose. But this is a different
generation, but it will take time, it’s
aware of it’s old problems and I hope it
doesn’t show defeat.
29

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 30
bedden in politieke strijd op nationaal
niveau. Op dit moment is er nog geen
solidariteit tussen de klassen.
We hebben nog vijf minuten.
Vraag: In Belgie hebben de vakbonden
een grote rol te spelen maar intern is er
werk, bijvoorbeeld de wapenlevering
aan Libie. In Tunesie was er een grote rol
van de vakbonden. Hoe groot waren die
vakbonden, terwijl er zo’n dictatuur is?
Koen: Over Tunesie, ik denk dat
belangrijk is dat militanten en
vakbonden, de vakbonden zijn verplicht
zich in te schakelen in die protesten,
door de militanten. Dat heeft ook voor
die rol van de vakbonden gezorgd. Zij
hebben dat niet van bovenaf beslist. Dat
zien we ook in andere landen, in Egypte
waren er ook schaduwvakbonden
gecreeerd door de militanten. Maar die
hebben niet altijd druk kunnen
uitoefenen.
Brecht: In Tunesie was de vakbond nog
te pushen maar in Egypte niet meer, die
was al door en door verrot. Zij kunnen
geen rol spelen bij grote hervormingen,
Koen: Ik zou een laatste vraag willen
stellen aan Mohamed: is de Tunesische
en Egyptische strijd ook onze strijd en
wat kunnen wij ervan leren?
Mohamed: I’m going to talk about that
in the plenary session. Basically that
actions, practice matters much more
than the rhetoric. Without practice.. it
30

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 31
WERKGROEP 4
Sprekers
Egbert Schellenbergs en Jan Fermon
31

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 32
WERKGROEP 5
32

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 33
WERKGROEP 6
Sprekers
Gaby Jaenen en Ferre Wijckmans
33

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 34
Introductie door Ivan Van Praet
Ferre Wijgmans (LBC): "Syndicale strijd
een noodzaak?"
De syndicale strijd is een blijvende
noodzaak en zal een noodzaak blijven.
Het woord 'blijven' houdt echter nog wat
in: het verwijst zowel naar datgene wat
komt, wat is en wat geweest is.
Werknemers hebben nooit iets bekomen
zonder strijd en we moeten daar recent
aan toevoegen: werknemers behouden
niets zonder strijd. Het behouden van
datgene dat verworven was is geen
behoudsgarantie voor datgene dat er nu
is.
Ik denk dat dit een belangrijke -spijtig
genoeg- oriëntering is van de acties van
afgelopen jaren. Vaststelling: we hebben
veel energie moeten steken, niet in het
verwerven maar in het behouden in
plaats van het verwerven van rechten.
Op basis van het behouden als een van
de belangrijkste opdrachten die we
noodgewongen als vakbonden dienen te
ontwikkelen, dreigen we op basis
daarvan als vakbonden in de
behoudsgezinde, conservatieve hoek
gedrumd te worden. Het was Dehaene
bvb die bij de totstandkoming van het
grote sociale plan in 1993 uitdrukkelijk
stelde dat vakbonden een
behoudsgezinde factor geworden was in
ons land. We zijn dat niet uit vrije wil
geworden. We zijn dat geworden
omwille van het feit dat datgene dat er
aan rechten was dat we door rechts en
werkelijk behoudsgezinden in een
conservatieve hoek geduwd worden.
Het is alsof we volgens hen niet op zoek
zijn naar echte vernieuwing maar dat we
enkel denken in termen van het
behouden van bekomen rechten.
Nochtans is enkel en alleen het juridisch
argument tot het behoud van rechten
een juridische garantie die in ons sociaal
arbeidsrecht voorzien is.
Gevolg: dat leidt tot een discussie
waarbij we verweten worden rechten te
willen behouden, waarbij we verweten
worden de index te willen behouden,
waar we verweten worden de normale
werkweek of de normale dagindeling
34

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 35
afleggen van het individuele en van
individuele verantwoordelijkheid.
Responsabilisering, namelijk zeggen en
schrijven dat er moet afgerekend
worden met het collectieve, is
bijvoorbeeld momenteel de politieke
dominantie keuze die op alle fronten en
niveaus politiek gemaakt wordt.
Het Duitse Hartsmodel is daar een
pertinent en heel ingrijpend voorbeeld
van. We moeten vaststellen dat dit
Hartsmodel effectief een model aan het
worden is, een model dat graag
geciopieerd wordt. In de eerste nota van
Di Rupo bijvoorbeeld, die ruimer was
dan enkel een hertekening van welke
kiesarrondissementen dan ook... die
ging onder andere ook over een aantal
sociaaleconomische keuzes. Die eerste
nota Di Rupo is eigenlijk een copie van
het Duitse Hartsmodel, daar waar het
gaat over werkloosheid, de aanpak en de
reglementering ervan. Namelijk: (1)
beperking van de
werkloosheidsuitkering, (2) beperking
van het bedrag, beperking van de duur
van de werkloosheidsuitkering, (3)
activering/sanctionering van werklozen,
en een vierde element is -hetgeen men
tot nu toe nog niet heeft durven te
vermelden en de laatste stap in het
Duitse hartsmodel- is de toets aan het
bestaansmiddelen. 'Welke middelen heb
je?' en die zullen bepalen of je al dan niet
nog recht op werkloosheidsuitkering
krijgt. Die toets aan de
bestaansmiddelen is iets wat in onze
sociale zekerheid eigenlijk niet gebeurt
(uitzondering: het gewaarborgd
bestaansminimum voor ouderen). Het
leefloon staat niet voor niets afzonderlijk
naast de sociale zekerheid. de dag dat
bestaansmiddelen het criterium worden
mbt de uitkeringen van sociale
zekerheid is het hek van de dam want
dan zal dat niet alleen gelden voor de
werkloosheidsuitkering, dan zal het ook
gelden voor de pensioenen, voor de
ziekteverzekering en ga zo maar door.
Dit laatste punt is volgens mij nog het
enige punt waarvan men politiek
aanvoelt dat het op dit moment een stap
te ver zou zijn, maar we moeten ons
grote zorgen maken. Dit is inderdaad
35

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 36
duiden dat of nog maar om te vragen of
men wel enig idee had hoe hoog de
werkloosheidsuitkeringen zijn?
Met andere woorden, we zitten in een
regime, een scenario waarbij de digitale
snelweg een snelweg van verrechtsing
is, waarbij we met een ongelooflijke
snelheid de rechtse toer blijven opgaan,
waarbij individualisering voorop staat, ...
elukkig is er nog De Wereld Morgen als
alternatief. Maar het betekent dat wij als
syndicale organisatie moeten nadenken
over hoe we het betrekken van de
publieke opinie (en niet enkel onze
leden) kunnen aanpakken in onze wijze
van communiceren en in de wijze
waarop we inderdaad de publieke opinie
betrekken bij dit hele verhaal.
Ik wil eindigen met enige hoop. We
zitten in België nog altijd in een
groeiende trend van
vakbondsaanwezigheid, in een
groeiende trend qua ledenaantal. De
weg naar een Europees sterk syndicaal
syndicalisme is nog een lange af te
leggen weg maar gelukkig hebben we
actieve Belgische vakbonden op dit vlak.
Onze Belgische vakbonden zijn
voortrekkers van een heroriëntering, van
een sterker Europees syndicalisme want
niet alle vakbonden in de Europese
landen zitten op de zelfde golflengte. De
Belgische vakbonden slagen er in om de
verworvenheden die we hier hebben
(principes tot vrije
loonsonderhandelingen, principes tot
het hebben van minimumlonen, tot het
tegengewicht kunnen geven mbt het
optrekken van de pensioenleeftijd, enz.)
met een sterkere en groeiende vakbond
hopelijk tot een goed einde kunnen
brengen, alhoewel er nooit een einde zal
aan zijn. Vandaar verwijs ik terug naar de
aanvangstitel: syndicale strijd is een
absolute noodzaak!!
Reacties uit (8)workshops adhv 4
vragen.
(1) bedenkingen uit het publiek bij het
verhaal van Ferre Wijgmans.
- (h)erkenning van het risico van het uit
handen geven van de uitbetaling van
36

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 37
- we hebben, ook onze eigen en vele
trendsetters en opiniemakers, namelijk
de miltanten zelf maar er wordt te
weinig gebruik van gemaakt. Het verzet
van de jongeren zou ons ook moeten
inspireren.
- noodzaak aan strijdbare deleges
- een goede ontwikkeling is dat meer
jonge mensen op de werkvloer aan de
bak komen in de vakbond
4. Hoe komt het dat het zo moeilijk is
om in de vakbond nog de linkse
boodschap verkocht te krijgen?
- rol van de media
- in verband met 'nationalisme': soms
gaat het idee van een links disocurs
verloren, ook in de vakbond. het
nationalsime dwingt ons om
solidariserend disours me te delen
-vakbonden zijn in het defensief
gdrongen en moeten in het
tegenoffensief gaan ('aanval is de beste
verdediging').
- men (h)erkent ook de nood om
positieve verhalen te benadrukken: 70%
van de werknemers in een enquête
gelooft dat de vakbond goed werk
levert.
37

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 38
voor een deel te maken met de val van
de Berlijnse muur in 1989. Het gevolg
was dat kapitalisme als enige alternatief
gold voor mensen in de wereld. Het
socialisme als alternatief heeft daar en
deuk gekregen -dat mogen we niet
onderschatten- ook bij vakbondsmensen
en vakbondsleiders.
Maar los daarvan, van basis tot top
botsen wij elke dag op het
kapitalistische systeem (cf. nu zie
Griekenland, Arcelor Mittal, de niet
aflatende berichtgeving dat we moeten
inleveren, de bankencrisis, ...). Ook de
vakbondsmensen die voorstander zijn
van een geregulariseerde vrije markt
stellen vast dat die regulering van die
vrije markt minder en minder lukt, dat ze
dat niet verwezenlijkt krijgen. Ze zien
dat we aan de limieten van dat
kapitalistisch systeem en dat de
negatieve kanten van het kapitalisme
groter en groter worden. Ook politiek
worden onze rechten meer en meer
afgebouwd, niet enkel in de
arbeidsverhoudingen, ook in de politiek
(Voorbeeld Europa grijpt in onze
wetgeving (stille neoliberale revolutie)).
We zitten in een maatschappij waarin
privékapitaal niet meer mag belemmerd
worden. Overheidsdiensten worden
beschouwd als oneerlijke concurrenten
van de privé, wetten om ons te
beschermen worden als hinderlijk
beschouwde, enz.
Maar wat doen we ertegen? We werken
er als vakbond elke dag rond, soms met
succes (vb. INBEV, ...) soms halen we
halve successen (bedrijfssluiting bvb
maar met een goed sociaal plan). We
kunnen onze successen niet altijd
verzilveren en mensen kennen ze niet
altijd, soms ook bij ons eigen mensen
(voorbeeld behoud index).
Wat is er aan de hand? De grote
industriële sectoren, die altijd de
syndicale kracht waren van de
vakbonden want daar kwam de strijd
vandaan, die zijn weg (cf. mijnsluitingen,
staalindustrie in Wallonië, enz). We
moeten als vakbonden meer en meer
werken in kleine bedrijven, die weliswaar
onder een multinational behoren maar
38

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 39
het sociaal overlegmodel van na de
tweede wereldoorlog?
(2) Het klopt dat we mensen terug
moeten begeesteren en fier maken. De
ideologische strijd gaat ook over wie
rijkdom creëert.
(3) Is er nood aan een visionair politiek
project? Misschien moeten
vakbondsdeleges met meer visionaire
projecten naar de basis stappen?
(4) er wordt een beetje defaitistisch over
vakbonden gedaan. Maar vakbonden
zijn inderdaad de enige reële macht die
economieën in stand houdt en we zijn
ons daar te weinig van bewust (cf.
OPEL-sluiting). Vakbonden hebben zo
veel leden en we zijn ons te weinig
bewust van die macht.
(5) het is inderdaad juist dat het allemaal
niet simpel is. Het inzicht is ook een
beetje bij de deleges verloren gegaan.
De tegenstelling tussen Arbeid en
Kapitaal is niet meer ons uitgangspunt
maar eerder van "hoe kunnen we onze
bedrijven redden en we beginnen
vervolgens mee te denken". Wat de
banksector betreft: nationaliseren lijkt
mij de enige optie.
(6) Strijd- in plaats van lobbysyndicalisme
is nodig. We moeten vooral
offensief en collectief de strijd aangaan.
met betrekking tot democratie, we
moeten ook de interne democratie
verhogen (cf. IPA-discussies, de ene
vakbond keurt goed, de andere af)
(7) de vakbond is inderdaad een huis met
vele kamers maar zolang we blijven
verwijzen naar die politieke partijen,
zitten we met een probleem.
(8) wat met strategie? Vakbond is
strijdbaar maar welke strategie voor dat
socialisme?
(9) het is waar dan de dagdagelijkse
strijd op de werkvloer maar ze wordt een
beetje verlaten door de vakbond zelf.
39

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 40
WERKGROEP 7
Sprekers
Erik De Bruyn, Tanja Niemeier en Stijn Oosterlinck
40

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 41
WERKGROEP 8
Schrijfster
Sabine Descamps
41

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 42
WERKGROEP9
42

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 43
Deel 1: Op zoek naar nieuwe
actiemiddelen
Greenpeace
Lode de Vos (leidde de eerste
greenpeace acties in 1990, gewezen
bestuurslid Greenpeace België en
momenteel hoofd van de
vrijwilligersgroep binnen Greenpeace.
Activisme is van alle tijden. Ook in de
Bijbel werd de tempel gekuist, omdat er
teveel commerce was. En wellicht was er
voordien ook actie, mensen willen zaken
veranderen en zoeken wegen om dit te
doen Greenpeace is eerder toevallig
ontstaan. Een pacifistisch groepje met
Canadezen en Amerikanen vond dat de
kernproeven niet konden. Ze huurden
een bootje om dit te beletten en
creëerden aldus een megabeweging.
Verontwaardiging is essentieel bij actie.
Verontwaardiging is een eigenschap om
tot activisme te komen. Greenpeace is in
feite ontstaan, omdat enkele mensen
wilden dat er zaken zouden veranderen.
Greenpeace bestaat nu 40 jaar, maar
vandaag is de realiteit totaal verschillend
van toen. Greenpeace maakt intelligente
analyses, werkt strategieën en
technieken uit, en dat vergt allemaal
veel tijd. En soms zijn er in de
internationale organisatie die
Greenpeace is, ook onderlinge
spanningen.
In 1990 was het eenvoudig. We vonden
zaken die ons niet aanstonden, en we
43

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 44
Ze wijst erop dat terwijl de dag van het
socialisme plaatsheeft, in het Gentse
casinopark nieuwe actiemiddelen wordt
uitgeprobeerd (occupy-gent beweging)
Het format van de klimaatactiekampen
(KAK) komt overwaaien uit Groot-
Brittanië, vanuit de grassrootmovement.
Het eerste thema was de
steenkoolindustrie, als zwaar vervuiler.
Een jaar later, toen er actie rond de
uitbreiding van Heathrow (luchthaven)
werd gevoerd, steeg het aandeel
deelnemers van 600 naar 2000.
Vanaf dan was er elk jaar een KAK in GB,
o.m. tegen de G20, maar ook uit
solidariteit met een fabriek van
windmolens (propere energie) die
dreigde gesloten te worden. De fabriek
maakte wel winst, maar niet genoeg.
KAK wilde wijzen op de nood aan meer
windmolens.
In België kwamen er ook divers KAKs. In
2010 in de Antwerpse haven, in 2011
tegen het cargotransport in Bierset, in
2011 samen met Groenoord en
Ademloos rond mobiliteit in Antwerpen.
KAKs zijn een reactie op een
ecologische, sociale en economische
crisis. De belangstelling gaat verder dan
enkel klimaatverandering. Maar KAK
zijn ook een reactie tegen de
mainstream klimaatbeleid- en –
beweging, tegen mainstream zoals
WWF. Onze kritiek hierop is dat deze
bewegingen te technisch en te
marktconform zijn. Ze gaan veel te veel
uit van een win-win idee, van we doen
het allemaal samen. KAK zijn niet bang
voor conflict en willen de macht
uitdagen. Klimaatverandering is ook een
sociale kwestie, een maatschappelijk
probleem en er is nood aan een
maatschappijverandering. Echte
verandering komt hierbij van onderuit.
De kernideeën van een KAK zijn
duurzaamheid, participatieve
democratie, volkseducatie, ecologisch
leven. In feite is de KAK een vorm van
mini alternatieve maatschappij.
Verontwaardiging is onze motor van
actie, maar we moeten streven naar
44

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 45
Beslissingen worden niet centraal
genomen, maar met lokale
betrokkenheid.
Vanuit de pacifistische overtuigingzijn
de acties geweldloos, er wordt gestreefd
naar dialoog met de tegenstander.
Vredesactie wil een andere samenleving,
waarbij meer mensen bij de macht
worden betrokken.
Men wil werken met andere groepen,
men geeft trainingen, o.m. rond
vreedzame actie. Er waren al diverse
campagnes vanuit Vredesactie.
Vredesactie is actief zowel rond militaire
conflicten, maar ook rond
‘oorlogseconomie’. De achterban wordt
gesensibiliseerd met beperkte middelen,
en de actiemiddelen bouwen hierop
voort. Voor Vredesactie geen dure
mediacampagnes, maar eerder acties
van burgerlijke ongehoorzaamheid. Ook
dit is een vorm van directe actie.
Bekendst zijn wellicht de ‘bomspotters’.
Deze actie startte in 1970, met een
eerder kleine groep. Vandaag nemen er
duizenden mensen deel. Vooraf worden
de deelnemers getraind in burgerlijke
ongehoorzaamheid. De mensen wordt
verteld wat er hen te wachten staat.
Mensen kiezen waaraan ze deelnemen.
Binnen het actieschema zijn er ook
acties die ‘binnen de wet’ blijven. Dit
verlaagt de drempel, iedereen moet
kunnen deelnemen. Tijdens het voorbije
jaar werd tijdens de actie Sinterklaas
ingezet. Dit creëert herkenbaarheid en
is ook een vorm van humor.
Vandaag doet vredesactie ook actie
rond de NAVO, met initiatieven rond het
hoofdkwartier. De NAVO creëert meer
problemen dan ze oplost. Bij deze
activiteiten is informatie belangrijk,
want de NAVO is een complex
onderwerp. We roepen mensen op elke
briefwisseling, elke tussenkomst te
eindigen met de woorden ‘overigen ben
ik van mening dat de NAVO afgeschaft
moet worden.’
Als we over burgerlijke
ongehoorzaamheid spreken staan
45

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 46
De grondoorzaak van de problemen zijn
vaak dezelfde. En de actievoerders zijn
ook gewone mensen. De massa is vaak
met meer bezig dan we denken, zij het
niet altijd met onze terminologie. Kijk b
.v. naar het protest als zomaar zaken
(voedseloverschotten) vernietigd
worden. De indignado’s zijn chaotisch
ontstaan, maar kunnen zich op termijn
ook organiseren. Probleem is dat men
vaak teveel controle wil houden, en men
dus de basis niet serieus neemt.
Gewone mensen worden vaak
gedrongen in de rol van pion. Instituties
vertonen een schrikreactie als er iets
spontaans ontstaat, i.p.v. er gewoon
tevreden over te zijn. Kijk naar de
negatieve reacties op de spontane actie
‘geen socialisme zonder kinderopvang’
tijdens de vorige Dag van het
Socialisme.
Greenpeace ontstond ooit als kleine groep
en werd een wereldspeler. Andere
organisaties blijven klein. Hoe komt dit?
Wellicht omdat Greenpeace begon met
gedurfde acties (kleine boten tegen de
walvisjagers) die in de smaak vielen.
Greenpeace deed acties die gewaagd
lijken, die andere mensen zelf niet
durven doen, maar die ze wel willen
ondersteunen. Met een actie zoals ‘min
30% CO in de EU’ hadden we wellicht
niet zo goed gevaren. Soms worden
bewegingen ook populair door de
persoonlijkheid van de leider (cf. GAIA),
maar dit kan gevaarlijk zijn. GP haalde
het met de kop van een zeehond.
Greenpeace wordt nog altijd
geassocieerd met oude thema’s zoals de
walvisvangst, terwijl het daar nog enkel
lokaal mee bezig is.
Hoe is de relatie met de vakbond? Wordt
die gecontacteerd? Is de vakbond al teveel
mainstream? En wat kan de vakbond zelf
leren uit die contacten?
Vanuit de flotilla zijn de vakbonden
aangeschreven, maar de aanvankelijke
contacten doofden snel uit. Er was wel
wat sympathie bij de havenvakbonden.
Maar toch ook de vrees dat de acties te
radicaal aren. En misschienzijn de acties
46

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 47
“de wereld begrijpen om hem te
verbeteren. De media moet ons kompas
voor de wereld zijn. In een
democratische samenleving is brede
verspreiding van informatie een must. In
onze perceptie van de werkelijkheid wel
juist? Wat wordt er verteld, wat wordt er
verzwegen?
Rona maakt deel uit van een
theatergezelschap dat creatieve
manieren zoekt om rond
maatschappelijke thema’s te werken.
Veel thema’s maken haar kwaad, en ze
probeert die boosheid creatief te
vertalen. Ze wil stimuleren tot
nadenken, tot het stellen van vragen. De
media moet gebruikt worden, maar
sociaal-artistieke projecten kunnen daar
ook voor dienen. Rona zelf is gestart als
milieu-activiste, was betrokken bij acties
rond andersglobaliseren en tegen de
NATO, met wat dat inhoudt aan
straatacties, kantoorbezettingen,
binnendringen van gebouwen,
gearresteerd te worden… Vaak is dit eng
en confronterend, maar actie is
noodzakelijk.
Ze kwam tot het besef dat als we
werkelijk de zaak willen aanpakken, we
ons moeten richten tegen het financieel
systeem. Ze werkte een project rond de
City in London uit, met als dress code
een maatpak of mantelpak. Rona merkt
47

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 48
zoveel liter koffie werd er gedronken
door de verantwoordelijken van de
stembureaus.
Een mooie test was toen Basta twee
verschillende berichten de wereld in
zond, nl. dat onderzoek uitgewezen had
dat de ‘dappere Belgen’ van Julius
Caesar eigenlijk Vlamingen waren, en
een onderzoek dat politieke voorkeur
van een persoon relateert met diens
politieke voorkeur. Elke journalist die
deze berichten wat nauwer had bekeken
of dubbelgecheckt had moeten weten
dat het om fake ging, maar beide
berichten haalden toch vlotjes de
massamedia.
Basta was een reeks die niet enkel over
media ging, maar over kleine en grote
wantoestanden. En daarbij geleid werd
door de harde wetten van de
entertainment industrie. Er werd voor
een groot publiek gewerkt, over thema’s
die normaal niet scoren en die eigenlijk
bekend waren. De uitzending zette de
politici wel aan tot actie. Basta had wel
de luxe niet alle thema’s te moeten
aanpakken, zo kwam er niks over de
emissierechten van Electrabel of over
het Freon verhaal (speciaal fabrieken
bouwen die het ozonvretende freon te
produceren, om dan veel
emissiewaarden te incasseren met het
afbreken ervan) Als je een actie of
aandachtspunt wilt vertalen naar de
media, al dan niet in de vorm van hoax
of actie, moet je goed nadenken over
aanpak, over insteek. Iets wat zeker niet
altijd gemakkelijk is, maar men moet
vermijden enkel voor de eigen parochie
te spreken.
Lieven beaamt dat het werken met
maatpakken of vrouwelijke equivalenten
48

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 49
Als linkse mensen verwaarlozen we
teveel websites, twitteren, facebook.
Wat belangrijk is voor de pers, moet ook
in de eigen media aan bod komen.
Meedoen aan discussies in virtuele,
publieke fora is belangrijk, nu wordt de
toon daar veel te veel door rechts gezet.
Han hekelt dat facebook niet bereikbaar
is vanaf vakbondsbureaus. De
vakbondsbazen vinden dit tijdsverlies.
Maar Han wordt b.v. door 1700 mensen
gevolgd via facebook.
Na enkele vragen vanuit het publiek
herhaalt Han het belang van goede
teksten met pakkende titels te schrijven.
Zo heeft DWM zelf een persbericht van
de vakbond over een geval van racisme
op de werkvloer herschreven. (hond van
baas kon zgz niet tegen zwarte mensen)
door het te personaliseren. Ook de
mensen zonder papieren letten erop hun
verhalen een gezicht te geven door
steeds contactgegevens van mensen
door te geven
Na een vraag over de communicatie van
de vakbonden geeft Han toch aan dat er
ook positieve tendensen zijn. De
vakbond is meer dan de leiding, er zijn
de militanten, de secretarissen. Maar
ook delegees, zeker die uit grote
bedrijven, kunnen meer doen met
facebook. Het is hun onmogelijk
iedereen te zien, maar via facebook kan
de achterban weten waarmee de
delegee bezig is, en is hij ook
gemakkelijker aanspreekbaar.
De vorming van de vakbondsmilitanten
is vaak het enige moment dat de
mensen een ander verhaal horen. Han
maakt zich kwaad over subjectiviteit van
kranten en omroepen. De berichten,
zoals b.v. over de genationaliseerde
banken, zijn altijd eenduidig. Zo wordt
b.v. niet gezegd dat een optie kan zijn
altijd de genationaliseerde banken zo te
houden. Hij geeft klaagt ook de
gekleurde berichtgeving aan over een
BBC die de christelijke jaarrekening niet
meer zou gebruiken, terwijl men wist dat
enkel de wetenschapsredactie speelde
met dit idee, dat in wetenschappelijke
kringen wijd verspreid is.
49

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 50
Speech Peter Mertens
Aan de voorzitters van de beheerraad
van Belgacom, Electrabel, 
aan mijn
verzekeringsmaatschappij en aan mijn
huisbaas
Ik laat u graag het volgende weten
Vanaf heden doe ik een herschikking van
mijn onbetaalde rekeningen, die ik
voortaan rommelkredieten noem
Teneinde mijn gezinsbudget te zuiveren,
zullen mijn onbetaalde rekeningen
worden ondergebracht in een naamloze
vennootschap, met staatswaarborg
uiteraard.
U vindt hierbij mijn rekeningnummer
waarop U de bonus kan storten voor
mijn goed beheer,
Hoogachtend,
Peter
Tja,niet dus wat tot tweemaal toe kon
voor de banken,
- kan niet voor de tienduizenden die hun
elektriciteitsrekening niet meer kunnen
betalen, kan niet voor al die jongeren die
zich geen autoverzekering kunnen
permitteren
- kan niet voor zoveel mensen die het
moeilijk hebben met de huishuur
50

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 51
Ik heb het al eens verteld,
In de krant stond een grote
titel“mismanagement gaf doodsteek
aan Dexia”
Mismanagement!
Mijn zonen vroegen mij: papa, wat is dat
mis-managment?
Daar heb ik wel even over moeten
nadenken
Wat is eigenlijk het verschil tussen
misdaad en mismanagment?
Wel, mismanagement een kwestie van
omvang:
neem 5 vervallen muffins uit een
afvalcontainer, zoals een man onlangs in
België deed, dat noemt men misdaad en
de man kreeg 6 maanden
voorwaardelijke celstraf.
Maar, wanneer je speculeert met
andermans spaargeld ter waarde van
40.000.000.000 muffins (40 miljard
euro), dan heet dat mismanagement, en
dan mag je vrijuit gaan
wel dat heeft een naam, dat heet
klassenjustitie
En dan spreek ik niet eens over het
goddelijk monster, boer Declerk, en wat
er met zijn proces is gebeurd…
In ons land mag het goddelijke monster,
boer Declerk, jarenlang frauderen,
en zijn dure advocaten mogen het
gerecht alle stokken in de wielen steken,
en uiteindelijk mag de belastingbetaler
nog eens boete betalen... voor het
aanslepend proces.
51

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 52
eisen zij meer macht en minder
democratie
Maar op het toppunt van hun macht,
beste kameraden en vrienden,
zullen zij stoten op een vloedgolf van
volksverzet
Zoals ze dat vandaag al doen in
Griekenland, waar de twintigste (!)
algemene staking bijna een miljoen
mensen op de been bracht
zoals in Portugal, waar vorige week
honderdduizenden mensen in alle
sectoren het werk hebben neergelegd
zoals in Luik, waar vorige woensdag
tienduizend mensen betoogden tegen
de plundering van Mittal
en zoals in Wall Street, waar jongeren en
ouderen nu al wekenlang de straten
hebben ingenomen.
Wall Street is niet bezet door
actievoerders, Wall Street is terug
ingenomen op de bezetters,
de speculanten en bankiers die jarenlang
ongehinderd de hele economie mochten
bezetten.
Eén ding is zeker:De komende jaren
gaan niet rustig zijn,
wij staan voor spannende tijden,
wij staan slechts aan het prille begin van
het volksprotest,een protest dat de
wereld zal doen veranderen.
En daarom is de Ronde Tafel van
Socialisten zo belangrijk, wij reiken de
hand naar alle verzet, of het nu groot is
of klein. Met een ronde tafel, omdat
iedereen er een stem heeft,
een tafel van socialisten, omdat wij niet
alleen in verzet gaan,
52

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 53
Meer dan 600 mensen op tweede
dag van het socialisme
Van op de wereldmorgen.be
by [Article Author]
We verwelkomen vandaag ook de Occupy
Wall Street beweging." Namens de
organisatoren verwelkomt Ivan Van Praet de
aanwezigen. Zowat 600 mensen zijn deze
namiddag opgedaagd voor de tweede dag
van het socialisme in Gent.
Ivan Van Praet herinnert aan de eerste
succesvolle dag in maart 2010. En - ook al
geeft hij toe dat de verwachtingen misschien
hoger waren - aan de initiatieven die intussen
zijn genomen, voor de oprichting van een
openbare bank, en van een volksuniversiteit,
diverse opiniestukken. Het kan telkens op
instemmend applaus rekenen.
Het debat over het socialisme in de 21ste
eeuw, dat is wat we met deze dag willen
stimuleren, aldus Van Praet. Het gaat ons
niet om electorale ambities, maar om
sociale, ecologische en vakbondsambities.
We willen iedereen verenigen in die grote
stroom, die een naam heeft, socialisme,
tegen een falend kapitalisme.
Het neoliberalisme Tony Blair, Dominique
Strauss-Kahn, Luc Van den Bossche, hun
neoliberalisme wordt hen verweten, hun
inhaligheid onder het mom van socialisme.
De spreker citeert burgemeester Daniel
Termont die op de eerste dag sprak over de
mislukking van een al te pragmatisch
socialisme.
Wie er nog van langs krijgt, zijn de media:
“Ze spannen een cordon sanitaire omheen
het linkse gedachtegoed. U zal in de
klassieke media niets kunnen lezen, horen of
zien over deze samenkomst. U bent hier niet
geweest. Gelukkig is er een alternatief in de
vorm van DeWereldMorgen.be.”
“Maar dat cordon mag niet blijven bestaan,
het is ook voor de massamedia niet mogelijk
te blijven zwijgen over Occupy Wall Street,
over armoede, over ongelijkheid."
Verzet groeit wereldwijd
De tweede dag van het socialisme komt er op
een ogenblik dat er op veel plaatsen in de
wereld protest groeit tegen de crisis. Bart
Vandersteene hangt er zijn speech aan op:
53

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 54
Vervolg…
er toch ook in geslaagd iets te veranderen
door op straat te komen", aldus Jaenen.
Aan het eind van de dag mocht Marc Goblet
van ABVV-Luik de zaal toespreken. "Als we
de samenstelling van het parlement beijken,
moeten we vaststellen dat ook veel
werknemers en zelfs uitkeringsgerechtigden
rechts of extreemrechts stemmen. We
moeten dus nog veel mensen overtuigen. We
moeten ook stoppen met elkaar te
bekritiseren. We moeten mensen
samenbrengen en elkaar versterken", aldus
Goblet.
Tijdens de werkgroepen was er weinig ruimte
voor de nieuwe Occupy-beweging. Gelukkig
was er onderzoeker Thomas Decreus. "Niets
is bedreigender dan een beweging zonder
concrete eisen die kunnen ingewilligd
worden. De Occupy-beweging kan mensen
doen ontwaken zoals ik jaren geleden
ontwaakt ben door de
andersglobaliseringsbeweging", aldus
Decreus.
"De komende jaren zal het niet meer rustig
worden. Wat we zien in landen als Portugal
of Griekenland is pas het begin van het
verzet", zegt PVDA-voorzitter Peter Mertens.
"De Ronde tafel van socialisten (de
organisator van de Dag van het socialisme,
nvdr) is juist zo belangrijk omdat wij een
hand reiken naar iedereen die zich verzet.
Werk met ons mee. Er is nog veel plaats aan
onze tafel."
54
Robb Johnson

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 55
De tweede dag ligt achter ons, evaluaties werden gemaakt en er werd besloten om nog een derde dag te organiseren al diende er
wel aan de opzet te worden geschaafd. De stuurgroep van de ronde tafel werkte een voorstel uit en legde dat voor aan de
algemene vergadering. Samen werden volgende punten besloten:
Karakter van de Derde Dag georganiseerd door de Ronde Tafel van Socialisten,( + organisatievormen en concrete voorstellen)
1. Centrale doelstelling blijft de discussie over het socialisme als alternatief voor het falende neoliberalisme en kapitalisme terug
in het maatschappelijk debat te krijgen, het socialisme als alternatief terug op de kaart zetten.
2. Zulke dag is absoluut een meerwaarde in het politieke landschap in Vlaanderen en België
3. Niet de confrontatie tussen al wat zich socialistisch noemt, maar de confrontatie van het socialisme vs het neoliberalisme
4. We willen een goed georganiseerde discussie met vele honderden actieve mensen, die én leerrijk én democratisch én
enthousiasmerend is
5. De opvatting moet een meer open karakter hebben (hierin was de eerste dag beter dan de tweede): iedereen die op zoek is
naar een sociaal alternatief uit diverse kringen moet zich er thuis en welkom voelen. Het open karakter uit zich ook in de keuze
van de sprekers.
6. We moeten zorgen dat de strategische partners (vakbonden en anderen) kunnen mobiliseren voor de dag. Dit moet bijdragen
dat er veel meer aanwezigen zijn dan de usual suspects, de linkse delegees en actievoerders die er altijd zijn.
7. Verjonging is een must! Van het publiek, de deelnemers en dus ook van programma en aanpak
8. Meer kleur, mensen uit de etnisch-culturele minderheden (die bij de stedelijke jongeren de meerderheid zijn)
9. De themagroepen dienen de vraag centraal te stellen en niet de voorgekauwde antwoorden als vertrekpunt voor het debat te
nemen.
10. Tegenspraak rond de alternatieven is noodzakelijk om te leren, om breed te werken, om tot oplossingen te komen.
11. De naam hoeft niet per sé “dag van het socialisme” te zijn, om tegemoet te komen aan de vraag naar meer openheid en
toegankelijkheid. Het thema moet wel het maatschappelijk alternatief blijven en de zoektocht naar dat alternatief. We willen
dus niet vervagen naar dag van de Solidariteit of dag van alle progressieven, dat doen zou het specifieke, unieke en
noodzakelijke van de dagen van het Socialisme teniet doen.
12. Slotactiviteit van de Dag, indien we ze plannen, moet breder en vers publiek aantrekken
13. Doel is de discussie, de uitwisseling van ideeën over het socialisme, de socialistische antwoorden op de uitdagingen en
problemen van vandaag, de vorming,… het doen, de actie is voor andere organisaties, initiatieven of platformen.
14. De inhoud moet een neerslag krijgen in verslagen, een boek, een inhoudelijke website.
Organisatorische basisprincipes voor de Ronde tafel van Socialisten: lessen uit de organisatie van de vorige twee dagen
1. Organisatie van “Dag van het socialisme” is het centrale doel van de vereniging, daar gaat alle aandacht en energie naar toe
2. Er zijn drie organisatiestructuren
a. De algemene vergadering
b. De stuurgroep
c. De voorbereidingswerkgroepen
d. Deze aanpak zorgt ervoor dat iedereen keuze heeft om zich te engageren op het niveau dat hem/haar het beste ligt
3. De Algemene Vergadering
a. Komt twee- à driemaandelijks samen
b. Speelt een dooslaggevende rol bij de invulling van de Dag, het inhoudelijk zwaartepunt van de Ronde Tafel ligt bij de
AV
c. Is open voor alle geïnteresseerden
d. Er is wel een AV-lijst van mensen die zich engageren om regelmatig de AV bij te wonen, zij krijgen verslagen en
voorbereidende documenten
e. De aanw ezigheid op de AV van de strategische partners en van academici/opiniemakers is een must
4. De stuurgroep
55

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 56
a. Bevat een 10tal leden
b. Zijn belangrijkste taak blijft het inhoudelijk en practisch coordineren, op basis van de input van de AV, van de werking
c. De leden van de stuurgroep moeten voldoende tijd hebben om te werken voor de Ronde Tafel
d. Er dient een formele hoofdverantwoordelijkheid te zijn binnen de stuurgroep
e. Er is een verslag dat enkel naar de stuurgroepleden gaat
f. De stuurgroep bereidt de AV’s voor en nodigt hiervoor tijdig en gedocumenteerd uit
g. De nieuwe stuurgroep dient jonger en meer verbonden met de strategische partners te zijn
h. De stuurgroep wordt gemandateerd door de AV, na elke Dag doet de uittredende stuurgroep een voorstel tot nieuwe
op basis van de afgesproken oriëntering
i. De stuurgroep is de groep die zorgt dat het lukt
5. De voorbereidingswerkgroepen
a. Doel is elke temawerkgroep van de dag te laten voorbereiden door een voorbereidingswerkgroep
b. Dit kan zowel een bestaande organisatie zijn als een eigen werkgroep
c. Elke werkgroep heeft een peter/meter binnen de stuurgroep
6. De ronde tafel heeft geen electorale ambities en is geen verzameling van organisaties. De Ronde tafel kan niet beschouwd of
gebruikt worden als vehikel om doelstellingen van één of andere organisatie te realiseren. We werken samen rond de
inhoudelijke doelstelling. Voor stuurgroepleden is een volledige loyauteit tegenover de Ronde Tafel vereist
56

TWEEDE DAG VAN HET SOCIALISME | reader 57
Tweede
Dag van het
socialisme
57
29 october 2011
Voorruit, Gent