STEENGOED - Koen van der Velden

SPORT
STEENGOED
De jury heeft gesproken, de Holland Sport Special: De kasseien van Parijs-
Roubaix van maker Wilfried de Jong is de winnaar van de allereerste
SPAAK! Speech! Door Koen van der Velden
HOLLAND SPORT SPECIAL DONDERDAG 27 DECEMBER, NEDERLAND 3, 21:30 UUR
Wilfried,
gefeliciteerd! ‘Ja,
en jullie bedankt!
Waar staat “De Spaak”
eigenlijk voor?’
Een combinatie van
de bekende fietsspaak
en sportjournalist Bob
Spaak. Wat gaat er door je
heen? ‘Een prijs winnen is
natuurlijk heel leuk, al ben
je daar tijdens het filmen
nooit mee in de weer – ik
althans niet. Wel heb ik
altijd het gevoel gehad dat
het een mooi idee was om
een programma te maken
naar aanleiding van een
wielerparcours.’
HANS BEEREKAMP
‘De kracht zit hem in het fysieke
gevoel van die kasseien dat
wordt overgedragen – hoe is het
om daar overheen te fietsen?
Bijvoorbeeld met zo’n close-up van
een kassei… Ook de verdienste
van cameraman Rob Hodselmans.
Het is erg glamorous gemaakt. Er
is een belichter meegegaan, Cor
Roodhart, die het heeft uitgelicht
alsof het een speelfilmproductie
betreft. Daardoor word je helemaal
de beelden ingezogen. Het
geheel heeft het gevoel van een
roadmovie, een speelfilm, in hoge
mate geënsceneerd. Daardoor komt
het theatrale van die koers extra
goed naar voren.’
Waarom werd het Parijs-
Roubaix? ‘Het parcours van
Parijs-Roubaix is één lange,
rechte lijn vol verhalen: je
kunt praten over de techniek
die rijden op kasseienstroken
vergt, de gebeurtenissen
die erop plaatsvonden en
de mensen die erop werken
en eromheen wonen. Dat
was het idee. Daarnaast
vormt de omgeving een
prachtig decor. Parijs-
Roubaix is zó fotogeniek.
Wij hebben daar met ons
team, met Rob Hodselmans
als cameraman, heel vrij
en associatief gefilmd – we
maken geen wedstrijdverslag,
natuurlijk – en in dienst
AD VAN LIEMPT
‘Inhoudelijk zit het goed in elkaar,
maar het belangrijkste vind ik het
briljante camerawerk van Rob
Hodselmans, die ik al een tijdje als
een van de beste cameramannen
van Nederland beschouw. Dat
bewijst hij geregeld, maar hier
is hij op z’n best. De beelden
zijn van een ongebruikelijke
schoonheid. De close-ups
van banden die over kasseien
gaan vind ik erg mooi. Of de
helicoptershots, die dat desolate,
lege van dat parcours prachtig
verbeelden. Zo mooi gedraaid, je
realiseert je nu echt wat voor een
totaal krankzinnige onderneming
het daar eigenlijk is.’
van de verbeelding van
sport. Steeds maar weer
die kasseienstroken die je
ontmoeten. Om dat mooi
in beeld te brengen hebben
we echt filmtrucs gebruikt,
zoals helicoptershots – een
octocopter, heet dat ding dat
boven me vloog volgens mij.’
Die beelden… Kun je ons
uitleggen waarom we daar
geen genoeg van kunnen
krijgen? ‘Rob is niet iemand
die zomaar een shot maakt.
Hij heeft Johan van der
Keuken, een beroemd cineast,
gekend. Die filmde vaak
water. Op zo’n manier dat
het symbolische betekenis
BERT WAGENDORP
‘Naar mijn idee gaat het over
vergankelijkheid, maar misschien
zoek ik er te veel achter – dat doet
een goede documentaire met je.
Die symboliek, bijna van het leven.
Ploeteren, vallen en uiteindelijk –
heel katholiek – die wielerbaan als
een soort hemel. Daar zit Roger De
Vlaeminck. Zo mooi, hoe hij bij die
douches naar die naambordjes zit
te kijken. Hij wordt geconfronteerd
met zijn eigen vergankelijkheid.
Zegt bang te zijn voor de dood. Ik
ken De Vlaeminck een beetje. Een
man met een grote bek, maar hier
een klein mensje. Het is Wilfried zijn
verdienste dat hij zijn kwetsbaarheid
hier zo toont.’
kreeg; vergankelijkheid, dood,
leven. Zo is ook Rob in zijn
werk met shots in de weer
gegaan. Hij geeft een nieuwe
THIJS ZONNEVELD
‘Bijna als kunstenaars hebben
Wilfried en zijn mannen een
unieke, herkenbare stijl. Het
gaat er vaak niet eens om wát
ze in beeld brengen, maar de
manier waaróp. Schitterend. Een
feest voor het oog. Wilfried en
ik kijken op eenzelfde manier
naar sport: de uitslag is niet
belangrijk, het gaat om het
fenomeen. In het geval van
Parijs-Roubaix: een belachelijk
zware wedstrijd, over een
prehistorisch parcours, waar
bovenmenselijke inspanningen
worden verwacht. Dat karakter
komt in dit programma
ontzettend sterk naar voren.’
52 VARAGIDS - 51 | 52 - 2012

etekenis aan mensen of
dingen. Hij kan bijvoorbeeld
een draaiende fietsketting
filmen die langzaam tot
stilstand komt, voor hem is
dat dan een metafoor voor het
bestaan. Kijkers voelen dat,
zonder dat het verteld wordt.
Dat maakt het bijzonder.’
Stiekem missen we onze
wekelijkse dosis. ‘Ik kan
mijn liefde voor sport nu
kwijt in een paar langere
documentaires per jaar. Toen
ik Holland Sport wekelijks
maakte, was het dwingender
aanwezig in mijn bestaan. Dit
voelt nu vrijer.’
Deze maand zagen en
zien we nieuwe ‘specials’
over Manchester City,
de Belgische wielrenner
Dimitri de Fauw en
(donderdag 27 december)
VARAGIDS - 51 | 52 - 2012
De Jong (rechts) met
Fabian Cancellara
Ruud van Nistelrooij. Zijn
er al plannen voor volgend
jaar? ‘Ook dan gaan we
weer een wielerparcours
nemen, zoals we met Parijs-
Roubaix hebben gedaan.
Waarschijnlijk wordt dat
Milaan-San Remo. Dat heb
ik altijd een heel mooie
wedstrijd gevonden – een
zenuwkoers die aan het einde
als een bloem opengaat.
Italië is een lievelingsland,
ook dat speelt mee. Wat we
verder gaan doen, is allemaal
nog niet zeker, anders zou ik
het jullie vertellen.’
Een groot aantal deskundigen
uit de sportjournalistiek
en/of tv­wereld koos een favoriet
uit de door ons samengestelde
shortlist. De meeste
stemmen golden. De complete
jury vindt u op varagids.nl/
spaak
COLUMN | PAUL ONKENHOUT
LIONEL MESSI
Nadat hij in een wedstrijd
van Barcelona tegen
Real Betis het doelpuntenrecord
in één kalenderjaar had
verbeterd tot 86, werd overal
ter wereld – en niet voor
de eerste keer – gediscussieerd
over de vraag of Lionel
Messi de beste voetballer is
uit de geschiedenis. Ik doe
daar graag aan mee, ook al
is het een zinloze discussie.
Een gebrek aan objectieve
criteria maakt
het onmogelijk
om de vraag te
beantwoorden.
Dat neemt niet
weg dat iedereen
zou moeten vinden
dat Lionel
Messi de beste
voetballer uit de geschiedenis
is, niet in de laatste plaats
omdat hij een representant
is van een betere, verdwenen
wereld. Nee, ik overdrijf niet,
althans, niet veel.
De oude recordhouder was
de Duitser Gerd Müller, een
naam die oudere Nederlanders
doet huiveren omdat
hij een doelpunt maakte in
de WK-finale in 1974. In
1972 scoorde hij voor Bayern
München en West-Duitsland
85 keer. Der Bomber, werd hij
genoemd. De bijnaam was
hem op het lijf geschreven.
Na zijn carrière raakte hij
zwaar aan de drank. Ik zag
dat altijd als een vorm van
gerechtigheid, tot ik hem
op het trainingscomplex
van Bayern München een
keer ontmoette. Gerd Müller
bleek een vriendelijke,
bescheiden man te zijn.
Toen Messi hem het 40 jaar
oude record afhandig had
Messi: de beste
voetballer die de
wereld ooit zag, een
aardige jongeman
en voorbeeldig prof.
SPORT
gemaakt, had Müller alleen
maar goede woorden voor
hem over. Hij was niet zo
kinderachtig om er op te
wijzen dat hij in 1972 60
wedstrijden nodig had voor
zijn record, en Messi in 2012
67. Müller zei dat hij hoopte
dat Messi in de laatste wedstrijd
van het jaar nog een
paar doelpunten zou maken,
omdat hij hem aardig vindt
en een geweldenaar. Ook
noemde hij
hem een voorbeeldige
prof.
Dat is Messi: de
beste voetballer
die de wereld
ooit zag, een
aardige jongeman
en een
voorbeeldige prof.
Messi is bijna te mooi om
waar te zijn, het tegendeel
van de aandachtszieke voetballer
die – trendje – zijn
kapper uit het buitenland in
laat vliegen. Messi heeft in
Barcelona een kapper om de
hoek. Hij scheldt scheidsrechters
niet uit, is niet vol
gekladderd met tatoeages, hij
provoceert niet en hij juicht
na een doelpunt niet als een
halve gare. Messi is alleen
maar voetbal. Het is voetbal
in zijn puurste vorm, voetbal
zonder cynisme, zonder
vuiligheid, zonder koopzieke
oliesjeiks, zonder corrupte
bestuurders, zonder geld en
zonder geweld – het voetbal
van lang geleden.
Dit was de laatste bijdrage
van Paul Onkenhout.
Vanaf het volgende nummer
een sportcolumn door hoofdredacteur
Cécile Koekkoek.
53