Dorpsvisie Oudega – Idzega – Sandfirden

Dorpsvisie Oudega – Idzega – Sandfirden
2012 – 2022
Inleiding
De vorige dorpsvisie van Oudega-Idzega-Sandfirden is geschreven in 2002. Die dorpsvisie heeft gediend als
basis voor veel (beleids-)ontwikkelingen en vernieuwingen in de drie dorpen, en heeft daarmee haar
waarde bewezen. Anno 2012 is het tijd om met de inwoners een nieuwe dorpsvisie op te stellen. Niet
alleen omdat we 10 jaar verder zijn, maar ook omdat de gemeente Wymbritseradiel sinds 1 januari 2011
opgegaan is in de nieuwe gemeente Súdwest-Fryslân. Een grote gemeente die naast enkele grote(re)
steden, 63 kernen en dorpen omvat. De gemeente heeft het zogenaamde kernenbeleid hoog in het vaandel
staan en wil graag weten wat er leeft en speelt in deze kernen. Daarom heeft de gemeente zogenaamde
wijk- en dorpencoördinatoren aangesteld, als aanspreekpunt en gesprekspartner voor stads- en
dorpsbelangen.
In opdracht van De Feriening fan Doarpsbelangen Aldegea-Idzegea-Sânfurd, is er een werkgroep ingesteld,
met als taak het schrijven van een nieuwe dorpsvisie voor de komende 10 jaar*. Met deze actuele
toekomstvisie van de inwoners met betrekking tot hun eigen leefomgeving en alles wat er mee
samenhangt, kan het dorpsbelang immers het beste haar rol als gesprekspartner van de gemeente
vervullen. Daarnaast heeft de dorpsvisie ook een belangrijke functie voor het dorp zelf. Het geeft een
duidelijk tijdsbeeld voor nu en de (middel)lange termijn over wat we belangrijk vinden, waar we staan,
waar we aan hechten, wat we willen verbeteren en aan willen werken.
De werkgroep heeft in de opstartfase, met behulp van Doarpswurk, een inventarisatie gemaakt van
onderwerpen waarover zij met de inwoners in gesprek wilde. Aan de hand van deze onderwerpen zijn we
tot een vijftal hoofdthema’s gekomen, die in deze dorpsvisie per hoofdstuk zijn uitgewerkt. Dat zijn:
- Sterke punten en identiteit;
- Ruimte en Wonen;
- Recreatie en Toerisme;
- Zorg en Welzijn;
- Voorzieningen.
In een viertal inspirerende “keukentafelgesprekken”, is er met zo’n 40 personen (aan de hand van die
onderwerpen) gebrainstormd over waar Oudega, Idzega en Sandfirden over 10 jaar zouden moeten staan.
Er kwamen nieuwe ideeën en ambitieuze plannen op tafel, maar ook bleek dat de inwoners over het
algemeen al behoorlijk tevreden en trots zijn op hun leefomgeving. De gesprekken hebben wij in dit
document uitgewerkt. De hoofdthema’s zijn opgesplitst in subthema’s en in hoofdlijnen beschreven. Aan
het einde van elk hoofdstuk volgt een actiepuntenlijst waarin de gewenste ontwikkelingen en acties
gedetailleerder zijn weergegeven.
We hopen met deze visie een goede basis te hebben voor de verdere ontwikkelingen van Oudega, Idzega
en Sandfirden, en dat we dit document over 10 jaar naar tevredenheid kunnen teruglezen.
*Wanneer we in de dorpsvisie over Oudega spreken, bedoelen we (meestal) ook Idzega en Sandfirden.
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
1

Sterke punten en identiteit
Natuurlijke omgeving
Oudega, Idzega en Sandfirden ontlenen hun kracht en identiteit aan hun prachtige ligging aan de
Aldegeaster Brekken, de Idzegeaster Poel en het Ringwiel. Midden in het Friese merengebied. De waarde
van deze natuurlijke omgeving wordt zeer op prijs gesteld. Het biedt de inwoners veel: rust, ruimte,
kinderen die dichtbij de natuur opgroeien, toeristische aantrekkingskracht enz. Het wordt belangrijk
gevonden dat hier op een evenwichtige manier mee omgegaan wordt. Dat betekent enerzijds dat men kan
genieten van die natuur en dat deze ontsloten is voor mensen. Anderzijds moet het ook gekoesterd worden
en is men tegen ongebreidelde ontsluiting en groei. Zo wordt het afgelegen karakter van Sandfirden en
Idzega, aan doodlopende wegen, als een sterk punt ervaren. Je vindt er nog de stilte, de duisternis en het
is mooi dat je nog niet overal kunt komen. Verder hebben de dorpen een uniek karakter door het mooie
straatbeeld, zoals de Hagenadyk en de Wearen in Oudega, het kerkje van Sandfirden of de Klokkestoel in
Idzega.
Toeristisch aantrekkelijk
Door hun ligging aan het water zijn de dorpen erg aantrekkelijk voor toeristen. Watersport staat hierbij
voorop, maar ook fietsers en wandelaars komen hier graag recreëren. Met het oog op haar toeristische
kracht is de centrale ligging in de Súdwesthoeke belangrijk, niet al te ver van grotere plaatsen als Sneek,
Workum en Bolsward en dichtbij de A7.
Gemeenschapzin
De inwoners stellen de nog steeds sterke gemeenschapzin enorm op prijs, tegelijkertijd is er ook het signaal
dat dit langzaam wel meer onder druk komt te staan. Men is zeker nog betrokken bij elkaar, maar dit is de
afgelopen 25 jaar wel minder geworden. Er bestaat een bruisend verenigingsleven, er zijn meer dan 30
verenigingen en stichtingen aanwezig. Toch gaan maatschappelijke ontwikkelingen ook ons niet voorbij en
ledenaantallen zijn soms moeilijk op peil te houden. In tegenstelling tot andere grotere plaatsen in de regio,
is de animo bij het organiseren van evenementen altijd erg groot. Dat geldt zowel voor deelname, als voor
het werven van vrijwilligers. De bereidwilligheid onder de inwoners om mee te helpen bij de organisatie of
uitvoering van activiteiten is groot; het is een actief dorp. Maar ook de succesvolle vrijwilligersdienst ‘ta jo
tsjinst’ bewijst dat een klein dorp in omzien naar elkaar, groot kan zijn.
Basisvoorzieningen
In Oudega zijn een aantal grote(re) voorzieningen aanwezig, die als belangrijke basisvoorzieningen worden
ervaren. Te denken valt met name aan basisschool Klaver Trije en de winkel, waar ook de inwoners van
Idzega en Sandfirden veel gebruik van maken. Maar er is meer aanwezig wat Oudega sterk maakt, zoals
dorpshuis It Joo, de horeca (ook voor het toerisme belangrijk), wat (kleine) middenstand, de kerk, sport- en
muziekverenigingen enz. Dit alles draagt bij aan een goede leefbaarheid.
Friese taal en cultuur
In onze drie dorpen zijn de Friese taal en cultuur sterk geworteld en maken een belangrijk deel uit van onze
identiteit. Als algemene voertaal, in het gebruik op school, toneel, de kerk e.d. maar bijvoorbeeld ook in
geschreven teksten in de dorpskrant. We willen dit graag koesteren maar we zijn tegelijkertijd ook
meertalig. We zijn voor een gelijkwaardigheid van het Fries en het Nederlands.
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
2

Ruimte en Wonen
In Oudega is de laatste jaren aardig wat veranderd en opgeknapt. Hier zijn de inwoners blij mee. De manier
waarop was gebaseerd op het principe van “nieuwe kijk op oude dorpen”, waarbij bij nieuwe ruimtelijke
ontwikkelingen zoveel mogelijk de oude identiteit van het dorp als uitgangspunt werd genomen. Dit wil
men bij de toekomstige ontwikkelingen ook graag toepassen.
Opknappen straatbeeld
De Breksdyk en de Hagenadyk zijn mooi opgeknapt, de uitstraling van de Reafinne en de Blomfinne laat
veel te wensen over. Over het algemeen is het straatbeeld sterk verouderd en oogt wat verpauperd, de
(huur)woningen uit de jaren 70 dragen hier op een negatieve manier aan bij. Opknappen of gedeeltelijke
sloop zou dit sterk kunnen verbeteren en daarbij voldoen veel huizen niet meer aan de eisen van deze tijd.
Ook de stoepen, de straatverlichting, de parkeervoorzieningen en het groen dienen de komende jaren
verbeterd te worden. Bij de haven zijn er eveneens problemen met het parkeren, dit komt de
toegankelijkheid en het aanzien niet ten goede. Door aanscherping van het parkeerbeleid en het vergroten
van de aantrekkelijkheid, kan het hart van het dorp sterk opgewaardeerd worden. Het zal een veel
uitnodigende uitstraling krijgen, waar de aanwezige horeca en de Simmerwinkel van kunnen profiteren.
Woningbouw
De huidige woningmarkt verschilt enorm van die van een aantal jaren geleden. Huizen worden veel minder
snel verkocht, terwijl er in Oudega juist bouwgrond gecreëerd is om nieuwe huizen te kunnen gaan
bouwen. Er bestaat twijfel en onzekerheid over de snelheid waarmee de nieuwe kavels binnen nu en 10
jaar verkocht zullen gaan worden. Zijn ze, gezien de huidige omstandigheden, niet te groot en te duur? Ook
dit dorp krijgt in de toekomst te maken met krimp en hier moet bij het woningbouwbeleid goed rekening
mee worden gehouden. Daarbij denken we aan levensloopbestendige woningen (hier is echt grote
behoefte aan) en vernieuwende en gevarieerde woningbouw. Het woningbouwplan op de
inbreidingslocatie van de oude school, staat nog overeind. Dit plan wordt door de bewoners aangemerkt als
een zeer geschikte plaats om levensloopbestendig te bouwen. Zolang er echter nog niet gebouwd wordt,
dient het wel onderhouden te worden. Het is onduidelijk wat het beleid van woningstichting Elkien is.
Sommige huurwoningen worden in de verkoop gedaan, maar andere huurwoningen juist weer niet. De
behoefte van de bewoners is hierbij niet leidend. Het aanbod van huurwoningen en starterswoningen blijft
van belang om de jongeren uit het dorp vast te kunnen houden. Met het oog op de vergrijzing zou ook de
druk op de bejaardenwoningen van It Hofke toe kunnen nemen. Hoewel mensen vandaag de dag steeds
langer in hun eigen huis kunnen blijven wonen, moet wellicht ook dit in de toekomst worden uitgebreid.
Verkeer en bereikbaarheid
Het verkeer begint al met de ontsluitingswegen naar Oudega toe. Ze zijn belangrijk voor de
toegankelijkheid, maar ook voor de aantrekkelijkheid om je hier te vestigen. Men is erg blij met de
aangelegde fietspaden langs de Rigedyk en naar Gaastmeer, al levert met name de Rigedyk ook nieuwe
knelpunten qua verkeersveiligheid op. Zowel fietsers als automobilisten hebben veel hinder van de slecht
zichtbare betonnen “varkensruggen”, maar ook qua breedte gaat het vaak maar net goed.
Richting Blauwhuis en verder naar Tsjerkwert zijn de wegen van veel minder goede kwaliteit, en ook hier
maken veel inwoners en toeristen gebruik van. De Himdyk ligt er (zeker achter Blauwhuis) als een golvende
lappendeken bij en is eigenlijk gewoon slecht te noemen. Graag zouden we zien dat hier voor een
structurele oplossing wordt gekozen, in plaats van wat oplapmaatregelen.
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
3

De weg die ten noorden van de nieuwbouw aangelegd is (Simmersnie en Tsjerkemar), voldoet niet aan de
verwachtingen. Het is geen officiële rondweg, maar zou die functie wel moeten vervullen. Na het
opknappen van de dorpskern, zouden de Hagenadyk en de Breksdyk (vrijwel) vrij moeten zijn van zwaar
vracht- en landbouwverkeer omdat de rondweg de ontsluitingsfunctie overgenomen zou hebben. Omdat
de rondweg echter veel te smal is voor groter verkeer, gebeurt dit in de praktijk niet. De voertuigen die wel
de rondweg kiezen kunnen elkaar nauwelijks passeren en rijden de bochten en de stoepen kapot, omdat de
bochten te scherp zijn. Wandelaars en schoolgaande kinderen die op de stoep lopen zijn niet veilig; de veel
te krappe bochten dwingen het verkeer de stoep op. Er moet voor een goede en structurele oplossing
worden gekozen. Daarnaast baart het ook zorgen dat de school pal aan de doorgaande weg is komen te
liggen. Het ontbreken van een stoep wordt door school en ouders als een groot gemis gezien, het is een
onveilige situatie. Een reden om de nieuwe school niet bij It Joo te bouwen was juist omdat hij dan te dicht
bij de verkeersstromen zou komen te liggen! Voor de lange termijn moet er aandacht zijn voor de gehele
verkeerssituatie rondom het nieuwbouwplan, in plaats van een aaneenschakeling van tijdelijke
maatregelen.
Op bepaalde plaatsen wordt nog steeds wel hard gereden, zoals op de Breksdyk en met name de
Stasjonsleane. De kasseien op de Stasjonsleane zorgen bovendien voor trillingseffecten in de huizen, die als
erg vervelend worden ervaren. Voor de herinrichting van dit deel van de Stasjonsleane en het begin van de
Breksdyk zou in eerste instantie worden gewacht tot de nieuwbouwlocatie is afgerond. Nu de verkoop van
kavels op zich laat wachten, moet het plan worden bijgesteld. Het is niet wenselijk om nog jaren met
bouwwegen te zitten.
Treinstation
Vanuit de drie dorpen is men over het algemeen positief over de plannen voor de reconstructie van het
treinstation. De (politieke en financiële) haalbaarheid is anno 2012 niet erg groot, maar het blijft een idee
en een voorziening die in praktische en recreatieve zin naar de toekomst toe erg aanspreekt. Ook voor de
aantrekkelijkheid van Oudega als vestigingsplaats. Bereikbaarheid is belangrijk. Leeuwarden (voor werken
of studeren) is dan veel dichterbij, zeker met het oog op de verschraling van het openbaar vervoer.
Fietspaden
Het fietspad van Oudega naar Nijesyl (Ald Sylspaad) is opnieuw geasfalteerd. Wat echter nog ontbreekt is
de belijning. In het buitengebied is vanzelfsprekend geen verlichting en de weg is in het donker vaak
moeilijk te onderscheiden. Verder wordt de berm in de bocht van dat fietspad naar de Putpleats, vaak
helemaal kapot gereden door werkverkeer. Het fietspad naar Workum (Brekkenpaad) kan beter bereikbaar
worden gemaakt en er dient een goede parkeervoorziening voor wandelaars te komen. Wildparkeren leidt
nu tot onveilige en rommelige situaties. Langs veel fietspaden, maar ook op plekken midden in het dorp,
ontbreken afvalbakken wat tot gevolg heeft dat er zwerfafval ontstaat. Daarnaast zijn meer bankjes een
welkome aanvulling.
Natuur
De natuur rondom Oudega, Idzega en Sandfirden geeft de plaatsen mede hun grote aantrekkingskracht en
uitstraling. Daar moet naar de toekomst toe weloverwogen mee om worden gegaan. Zo hoeft de zuidwal
van de Brek niet toegankelijk worden gemaakt en wordt er erg terughoudend gedacht over nieuwe fiets- en
wandelpaden. In elk geval niet meer betonnen paden. De omgeving staat bekend als belangrijk weidevogel-
en ganzengedooggebied. Van heinde en verre komen er mensen naar onze omgeving om vogels te komen
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
4

kijken. De Skriezekrite Idzegea heeft een belangrijke functie in het onderhouden van het leefgebied voor
weidevogels. Dit wordt zeer gewaardeerd en wil men graag zo houden, of verder versterken.
De groenvoorziening en -beheer rondom Oudega kan worden verbeterd. Beplanting en struiken komen niet
tot hun recht, of liggen er wat rommelig bij. Het industrieterrein heeft een kaal aanzien, vooral vanaf de
Rigedyk. Dit zou mooier moeten worden aangekleed met bomen en planten. Indien het industrieterrein
wordt uitgebreid, dan moet er goed gelet worden op die aankleding. Graag ziet men dat de richtlijnen
worden nageleefd.
Duurzaamheid
Het concept duurzaamheid is iets dat veel inwoners aanspreekt en men is het er over eens dat hier beter
en meer in geïnvesteerd moet worden. Dat kan met name wanneer er nieuwe initiatieven worden
ontplooid, maar eventueel ook door te investeren in (goedkopere) duurzame energieopwekking. Dat
betekent dat er bij herstelwerkzaamheden meer en beter naar “groenere” producten gekeken moet
worden, of het mogelijk maken in de eigen energievoorziening te voorzien. Een voorbeeld hiervan zou een
kachel kunnen zijn, die gestookt wordt op lokaal snoeiafval of andere groene brandstof, en waarmee It Joo
verwarmd kan worden. We willen dit graag als pilotproject op gaan pakken. Het dorp is er geen
voorstander van om op bestaande bouw nu al grootschalig zonnepanelen aan te gaan leggen.
Concreet betekent dit:
Gewenste ontwikkelingen Probleemeigenaar Wat Waarom Termijn
Toepassen concept ‘nieuwe
kijk op oude dorpen’ bij
ruimtelijke ontwikkelingen
Opknappen Reafinne en
Blomfinne
Verbeteren
parkeergelegenheid
Aanpakken
Parkeerproblemen
havenkom
Opwaarderen aanzicht
havenkom
Inventarisatie woningwens
dorpsbewoners en overleg
met Elkien en gemeente over
het beleid
Opknappen klinkerweg om
het kerkje van Sandfirden
Verbeteren
Verkeersveiligheid fietspad
Gemeente en
dorpsbelang
Gemeente en
woningstichting
Stoepen, plantsoenen,
verlichting en huizen
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
Behoud karakter dorpen Permanent
Verbeteren van de uitstraling,
veiligheid, verlichting
< 3 jaar
Gemeente Blomfinne, Reafinne, Overlast < 3 jaar
Gemeente en
dorpsbelang
Verbeteren
bewegwijzering
Overlast < 1 jaar
Dorpsbelang Plaatsen plantenbakken Dorpskern verfraaien en parkeer
belemmerend
Gemeente
Dorpsbelang
Woningbouwvereni
ging Elkien
Gemeente en
Dorpsbelang
Woningbehoefte
inwoners moet leidend
zijn bij nieuwbouw of
verkoop huurwoningen
Onderhouden van de
bestrating
Gemeente Scheiding
fiets/autoverkeer beter
Bij nieuwbouw dan wel verkoop
huurwoningen uitgaan van
wensen bewoners
< 1 jaar
Achterstallig < 3 jaar
Nu slecht zichtbaar m.n. in het
donker en bij sneeuwval
5
Continue proces
< 6 maanden

Oudega-Heeg zichtbaar maken
Verbeteren ontsluitingsweg
richting Bolsward
Randweg aanpassen aan
verkeersdeelnemers
Verbeteren
verkeersveiligheid rondom
school
Aanpakken verkeers- situatie
Stasjonsleane
Versneld herinrichten deel
Stasjonsleane en begin
Breksdyk
Realisatie treinstation
Verbeteren fietspad Oudega
-Nijesyl
Tegelpad behoeft
continue aandacht
Gemeente Matige tot slechte
kwaliteit wegdek van de
Himdyk (na Blauwhuis)
Gemeente Bochten flauwer maken
Weg verbreden waar
het kan
Aanpassen
bewegwijzering
Gemeente Aanleggen stoep voor
uitgang school
Gemeente Aanbrengen
snelheidsbeperkende
maatregelen
Verwijderen kasseien
Gemeente Herinrichten stoepen
en wegen en niet
wachten tot
nieuwbouwlocaties zijn
afgerond
Gemeente /
Dorpsbelang
Reconstructie van oud
treinstation / aanleg
nieuw perron voor
stoptrein Leeuwarden –
Stavoren
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
Gevaar op verzakking groot (is al
aan de orde) onkruid groeit tussen
tegels, slordige indruk
Veel inwoners en toeristen maken
gebruik van deze weg
Bochten worden er uitgereden
door groot vrachtverkeer
veiligheid gebruikers stoep komt
in gevaar
Passeren moeilijk/onmogelijk,
stoepen worden kapot gereden
Veel vrachtverkeer neemt nog
altijd de route over de
Breksdyk/Hagenadyk
Zeer gevaarlijke situatie, geen
overgang tussen pad uitgang
school naar doorgaande weg
Er wordt vaak erg hard gereden
op de Stasjonsleane, brede weg
Kasseien geven erg hinderlijke
trillingen in de huizen
Gezien de verkoop van de
nieuwbouwkavels op zich laat
wachten is het niet wenselijk om
nog jaren met bouwwegen te
zitten
Bereikbaarheid en
aantrekkelijkheid dorp vergroten
Gemeente Belijning aanbrengen Overgang fietspad - berm in
donker moeilijk te onderscheiden
Aanpassen Brekkenpaad Gemeente Passeerstroken
aanbrengen
Veeroosters
verwijderen
Parkeergelegenheid
Na Syp Set is fietspad erg smal
voor scootmobielen moeilijk
bereikbaar.
Roosters hebben geen functie
meer en worden als erg hinderlijk
ervaren door wandelaars en
fietsers
Veel wandelaars zetten hun auto
aan het begin van het fietspad
continue
6
< 6 maanden
< 1 jaar
< 1 jaar
< 6 maanden
< 6 maanden
< 2 jaar
< 1 jaar
< 10 jaar
< 1 jaar
< 1 jaar
< 6 maanden
< 1 jaar

Aanbrengen landschappelijk
inpasbare afvalbakken in
buitengebied
Plaatsen bankjes in
buitengebied
Versterken
weidevogelgebieden en
natuurbeleving, ook voor de
eigen inwoners
Aandacht voor onopvallende
verlichting stallen
Pilotproject (hout)kachel It
Joo
creëren, te denken valt
aan graskeien in berm
van de Stasjonsleane
Gemeente Op strategisch plekken
plaatsen van
afvalbakken
Gemeente Plaatsen bankjes op
uitzichtpunten
Dorpsbelang en
Skriezekrite Idzegea
Zoeken naar meer
plas/dras gebieden
dichtbij het dorp,
educatiemogelijkheden
e.d.
Gemeente Ander soort verlichting
of afscherming
Dorpsbelang Uitwerken met
gemeente en provincie
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
gevolg onoverzichtelijke
verkeerssituatie, berm heeft er
onder te leiden en ziet er
rommelig uit
Er ontstaat zwerfafval door
ontbreken afvalbakken
Het wordt als een gemis ervaren
dat er weinig bankjes staan in het
buitengebied langs populaire
Versterking van de kracht van het
gebied en de betrokkenheid bij en
beleving van de natuur van de
bewoners vergroten
< 1 jaar
< 2 jaar
< 2 jaar
Tegengaan lichtvervuiling Permanent
Duurzaam, zelfvoorzienendheid,
kostenbesparing
< 2 jaar
7

Recreatie en toerisme
De aantrekkingskracht op toeristen is groot. Oudega heeft een prachtige camping, en ook in Idzega en
Sandfirden zijn er uitstekende mogelijkheden voor toeristen om te kamperen en te recreëren. Over het
algemeen hoeft het van de inwoners niet grootschaliger zoals in Heeg, men ziet liever investeringen in
kwaliteit dan in kwantiteit. De voorzieningen moeten in ieder geval tiptop in orde worden gehouden om de
(veeleisende) toeristen te blijven trekken. Het toerisme is belangrijk voor de lokale economie, en een bron
van inkomsten voor de campings, de winkel, de horeca, de jachtwerf en dergelijke. Daarom zou men het
voor- en naseizoen wel willen verlengen, zodat de recreatieperiode langer wordt. Dit is iets waar men de
komende tijd graag aan zou willen werken. Wellicht leeft er ook nog teveel het idee dat de dorpen het
alleen moeten hebben van de watersporter, terwijl ook de (gepensioneerde) fietser en wandelaar Oudega
opzoekt voor de rust en de ruimte. Daarnaast zijn er ook veel “ganzentoeristen” die buiten het seizoen voor
de vogels naar Oudega komen. Die zijn veel minder gebonden aan de vakantieperiodes en daar moet de
middenstand op inspelen.
Voorzieningen
Ten tijde van tegenvallend weer wijken veel recreanten uit naar de grotere plaatsen in de provincie,
Oudega heeft wat dat betreft erg weinig te bieden. De Simmerwinkel is over het algemeen een groot
succes, maar tijdens in de zomerperiode wordt It Joo maar nauwelijks gebruikt. Het is uitstekend geschikt
om te gaan gebruiken als uitvalsbasis om te sporten, te spelen of een film te tonen als het weer er om
vraagt. Daarnaast zijn er ideeën om de (historische) locaties in het dorp hiervoor te benutten. Te denken
valt aan een doe- of kenniscentrum met betrekking tot de oude zuivelfabriek, of een rondleiding door het
dorp en de omgeving, door middel van bordjes die de geschiedenis of het verhaal van huizen, plaatsen en
andere objecten vertellen. Het vaker openstellen van de kerk past ook goed in deze gedachte, of
bijvoorbeeld het gebruik van het Beaken als expositieruimte.
Vaarroutes
De kanoroute die er ligt zou binnen enkele jaren opgewaardeerd en volledig bevaarbaar moeten worden.
Via de vaart naar Idezga en de Idzegeaster Poel kan men gemakkelijk in Heeg komen, maar via de Rigedyk
terug kanoën naar Oudega is vanwege de obstakels haast niet te doen. Juist in een natuurgebied als dit past
het wel erg goed bij het karakter van de omgeving. Daarnaast is het een hele schone manier van recreëren.
Ten noorden van Oudega liggen er kansen voor nieuwe mogelijkheden om te kanoën of met de sloep
(elektrisch) te varen. Via de Opfeart en het verbinden van deze vaart met de Brekken langs het
nieuwbouwplan, wordt een nieuwe ontsluiting gemaakt die toch redelijke eenvoudig gerealiseerd zou
kunnen worden. Dan wordt Oudega weer helemaal omringd door water en zijn de Brekken/is het water
beter toegankelijk voor inwoners. Een ontsluiting via het water van Oudega naar Bolsward, over de
Blauwhúster Puollen en langs Westhem, voor elektrisch varen of sloepen, is een idee waarover men op de
(middel)lange termijn wel na wil denken. Zo kan men ook via het Noorden nog een rondje varen.
Zwem- recreatieplaats
Het strandje bij de camping wordt als levendiger en aantrekkelijker ervaren dan het zwembad aan de
Stasjonsleane. Er zijn mooie nieuwe speeltoestellen geplaatst, maar het blijft (qua sfeer en uitstraling) een
contrast met het strand bij de camping. Ook deze plek voor de eigen bewoners, toch wat weggestopt
achter de bungalows, zou wel wat een opwaardering ten behoeve van de levendigheid kunnen gebruiken.
Hier een plek creëren waar kleinschalige activiteiten georganiseerd worden, zou moeten worden
onderzocht. Wat de bungalows betreft valt het de Oudegaasters op dat het buiten een aantal weken in het
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
8

hoogseizoen en de reguliere vakanties, vaak flets en stil is. Er wordt weinig verhuurd, er gebeurt helemaal
niets terwijl het toch één van de mooiste locaties van het dorp is. Dit is wel frustrerend. Er is een
vereniging van eigenaren en met hen wil men hierover graag in gesprek ten behoeve van betrokkenheid en
wederzijds begrip. Voor de toekomst wil men graag onderzoeken hoe en of dit kan.
Horecalocatie in de zon
De horecalocaties in Oudega zijn allemaal dusdanig gesitueerd, dat men (ook in de zomermaanden) niet
optimaal van de zon kan genieten. Alle terrassen liggen na (bij benadering) 17.00 uur in de schaduw. We
zouden graag op zoek gaan naar een mogelijkheid om, bijvoorbeeld door een terras bij het zwembad, dit
wel te creëren. Uiteraard in samenwerking met de lokale horeca. Op een kleinschalige manier zoiets
aanbieden is aantrekkelijk voor de toerist, voor de middenstand en het heeft een gunstige aanzuigende
werking.
Concreet betekent dit:
Gewenste ontwikkelingen Probleemeigenaar Wat Waarom Gewenste
termijn
Meer inspelen op fiets-,
wandel- en natuurtoerisme
Slechtweeraccommodatie
creëren
Opwaarderen kanoroute
langs Rigedyk & Wearen
Vervangen van de steigers
aan de (Bom)Brekken
Ondernemers,
recreatiestichting
Recreatiestichting,
It Joo
Kerk
Kerk
Recreatiestichting &
Dorpsbelang
Recreatiestichting &
Dorpsbelang
Gemeente /
dorpsbelang
Gemeente &
Recreatiestichting
Arrangementen,
uitgebreidere
openingstijden, PR richten
op rust, ruimte, fietspaden,
voorzieningen…
Huur van ruimtes in It Joo
ook in de zomermaanden
t.b.v. sport en spel
Dagelijks openstellen van
de kerk
Gebruik van It Beaken als
expositieruimte
Historische wandelroute
door dorp en omgeving
Onderzoek/uitvoering
informatie- en doe-centrum
zoals bijvoorbeeld de oude
melkfabriek en de
stimulering van de recreatie
aan de wal. Ook hier het
concept Natuurlijk Spelen
bij betrekken
Veelvuldig hekkelen, enkele
dammen verwijderen /
“duikers” aanbrengen
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
Om toeristenseizoen te
verlengen. Het
watersportseizoen is kort
Om ook in een tegenvallende
zomerperiode, toeristen in
eigen dorp te laten recreëren
door de aantrekkingskracht en
de mogelijkheden te vergroten
Aantrekkelijk maken van mooie
kanoroute. Misschien zelfs
mogelijkheid voor elektrisch
varen creëren?
continu
< 2 jaar
< 5 jaar
Vervanging Onderhoud < 1 jaar
9

Creëren eilandjes in de
Brekken met
aanlegmogelijkheden
(Bekema’s Pôlle en
Roverspôlle)
Extra vaarroute creëren bji
Oudega
Extra vaarroute creëren
naar het Noorden
Onderhoud kanoroute
Ringwielgrêft
Zwemplek Stasjonsleane
opwaarderen
Gesprek grondeigenaar
aangaan voor uitbreiding
zwemplek
Levendigheid Hannen /
Tsjerne bevorderen
Zonnig terras creëren
Gemeente,
Provincie,
Dorpsbelang en
Recreatiestichting
Gemeente /
dorpsbelang
Gemeente /
Dorpsbelang
Niet teveel beperking door
Natura 2000
Aan de noordkant van
Oudega: opfeart met
Brekken verbinden (langs
nieuwbouw Tsjerkemar)
Ontsluiting Brekken, via
Blauhúster Puollen, langs
Westhem naar Bolsward
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
Genieten van de natuur
Oudega weer omringd door
water / Brekken voor inwoners
toegankelijker /
Aantrekkelijkheid
nieuwbouwlocatie vergroten
Aantrekkelijke natuurroute voor
elektrisch varen en kanoën (stil)
< 5 jaar
< 7 jaar
< 10 jaar
Gemeente Achterstallig < 3 jaar
Recreatiestichting
Gemeente,
Dorpsbelang,
Recreatiestichting
Vereniging van
Eigenaren /
Dorpsbelang
Horeca Oudega / It
Joo /
Recreatiestichting
Opwaardering
voorzieningen, creëren
horecalocatie en een
(overkapte) buitenlocatie
voor diverse activiteiten
Aanpak toiletgebouw /
waterkering
Organisatie kleinschalige
activiteiten / evenementen
Gesprek aangaan om opties
te bespreken. Is er meer
verhuur mogelijk? Hoe kan
wederzijdse betrokkenheid
worden vergroot?
Mogelijkheden
onderzoeken voor & evt.
realisatie van (flexibel)
terras aan het water, in de
zon bij bv de camping (op
‘de punt’ / bij
havengebouw…)
Levendigheid /
aantrekkelijkheid t.o.v.
campingstrandje vergroten
Bevorderen levendigheid
bungalowpark en dus het dorp
Terras op geweldige locatie voor
vertier eigen inwoners en grote
aantrekkingskracht recreanten
< 2 jaar
< 2 jaar
< 1 jaar
< 5 jaar
10

Zorg en Welzijn
Leefbaarheid
De leefbaarheid in onze dorpen is op dit moment over het algemeen goed te noemen, al verschilt de
beleving hiervan per bevolkingsgroep. Dit ligt met name aan de eerder genoemde saamhorigheid en de
sterke gemeenschapzin. Maar ook goede voorzieningen maken natuurlijk wel een belangrijk deel uit van de
leefbaarheid. In Oudega is nog een dorpswinkel, die voor veel (met name oudere) inwoners erg belangrijk
is. Tegelijkertijd is er het besef dat dit over 10 jaar wel eens heel anders zou kunnen zijn. Dat is duidelijk een
punt van zorg. Voor oudere inwoners die geen auto (meer) kunnen rijden komt de leefbaarheid dan ineens
zwaar onder druk te staan. Dat geldt ook voor voorzieningen als de huisarts, de tandarts en de bank. Al dit
soort zaken zijn nu al niet meer in Oudega aanwezig, en wanneer de komende jaren de openbaar
vervoersvoorzieningen nog verder afnemen, worden kleine afstanden relatief grote obstakels. Het is
daarom noodzakelijk dat er over de continuering van de winkel(voorziening) wordt nagedacht en eventuele
ideeën op voorhand uitgewerkt worden en niet pas als het probleem zich voordoet.
Zorg
Op 1 januari 2012 kende Oudega 702 inwoners, waarvan er 191 in de leeftijdscategorie van 55 jaar en
ouder vallen. De zorgbehoefte zal door de vergrijzing de komende jaren toenemen, en (de financiering van)
ons zorgsysteem zal veranderen. De komende jaren wordt er steeds minder vergoed en zal meer
aanspraak gedaan worden op de sociale netwerken (familie, vrienden, dorpsgenoten e.d.) van de
gebruikers. Veel mensen in Oudega die zorg nodig hebben maken gebruik van de thuiszorg, men vindt het
erg belangrijk dat dit goed georganiseerd is. Kwalitatief goede zorg, afgestemd op individuele behoeften
van de gebruiker, moet een leidraad zijn en betaalbaarheid is een belangrijk uitgangspunt gezien de
economische omstandigheden. Een praktisch, mogelijk voordelig alternatief voor de reguliere thuiszorg zou
buurtzorg kunnen zijn. Daarbij kunnen zorgverleners (woonachtig in Oudega e.o.) in eigen omgeving zorg
op maat verlenen, zonder gebonden te zijn aan een grote zorginstelling. Het gedachtegoed is gebaseerd op
de wijkverpleegkundige van vroeger. Mogelijk sluit dit aan bij belangrijke waarden van de Oudegaasters als
saamhorigheid, betrokkenheid en het verbonden zijn met elkaar. Er zijn nog meer initiatieven en
mogelijkheden op dit terrein die onderzocht kunnen worden.
Zoals gezegd zal er ook vanuit de financiële tekorten in de zorg, meer aanspraak gedaan worden op
mantelzorg. Gelukkig is dit in Oudega nog volop aanwezig. Een prachtige initiatief is de vrijwilligersdienst,
deze wordt als zeer waardevol ervaren. Uitbreiding van dit soort diensten zal in de toekomst dan ook
noodzakelijk zijn. Daarnaast bestaan er initiatieven die een verbinding maken tussen zorgbehoevenden, het
sociale netwerk én de reguliere zorg. Een voorbeeld hiervan is de “omtinker” die ter plekke de behoefte in
beeld brengt en verzorgt wat nodig is. Een initiatief dat ook in ons dorp zou worden toegejuicht.
Verder zou een keukenvoorziening bij het Hofke, zeker wanneer deze in de toekomst meer ouderen moet
huisvesten, in een duidelijke behoefte voorzien. Met het oog daarop wil het dorp graag nadenken over de
combinatie van faciliteiten in de toekomst. Er zijn voorbeelden van centra waarbij bejaardenwoningen met
voorzieningen als een peuteropvang, een apotheek, een pedicure, een maaltijdvoorziening en bijvoorbeeld
een dorphuis worden gecombineerd. Voor de lange termijn wil men zulke ontwikkelingen zeker niet
afwijzen, voorwaarde is wel dat het kleinschalig blijft, bij het dorp past en geen concurrent van bestaande
voorzieningen is. Een nadere verkenning is daarbij eerst wel noodzakelijk, maar het kan zeker de moeite
waard zijn.
De ontbrekende zorg heeft ook het effect dat de druk om naar elders te verhuizen voor ouderen groter
wordt. Wanneer je zo sterk aangewezen raakt op zorg, zijn goed aansluitende voorzieningen noodzakelijk.
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
11

In dat kader wordt genoemd dat de reguliere zorg zoals huisartsen, tandarts, fysiotherapie in Heeg
gevestigd zijn. Onderzocht dient te worden of dit een wenselijke situatie is of dat er gekeken moet worden
naar mogelijke aanpassingen. Genoemd wordt in dit kader: een spreekuur van de huisartsen in Oudega.
Duidelijk is dat een goede samenwerking met het zorgcentrum in Heeg belangrijk is om initiatieven te
ontplooien die in de behoefte voorzien.
Onderwijs
Basisschool Klaver Trije is in 2009 in een prachtige nieuw gebouw gehuisvest, waar ook pjutteboartersplak
De Joopykjes, de Lytse Byb en de Tussenschoolse en Buitenschoolse Opvang hun plek hebben. Het is
daarmee een multifunctioneel gebouw en heeft als het ware de functie van een brede school. De
basisschool heeft in 2012 meer dan 80 leerlingen en de prognoses voor de komende jaar zijn relatief
gunstig. We zullen de komende jaren te maken krijgen met de krimp, maar het leerlingaantal zal niet direct
een bedreiging vormen voor het voortbestaan van de school. Dat betekent niet dat er achterover geleund
kan worden. Sommige peuters uit Gaastmeer maken al gebruik van de peuterspeelplaats in Oudega, het is
dan ook geen grote stap om hun schoolcarrière hier voort te zetten. Oudega wil zich daarom graag inzetten
om de contacten met Gaastmeer te versterken. Ook voor Oudega geldt dat ouders tegenwoordig niet
alleen wat betreft de schoolcarrière van hun kind, maar ook wat betreft de betrokkenheid bij het
onderwijs mondiger zijn . De vanzelfsprekendheid waarmee vroeger voor de dorpsschool werd gekozen is
er vandaag de dag niet meer. Het is daarom belangrijk dat de school en de inwoners op een goede manier
met elkaar in contact zijn en blijven, om te kijken hoe ze met elkaar kwalitatief goed onderwijs kunnen
blijven bieden aan de kinderen.
Opvang
De Tussenschoolse en Buitenschoolse Opvang is de laatste jaren na een moeilijke opstartfase goed van de
grond gekomen. Wat echter nog ontbreekt is de mogelijkheid tot kinderopvang van 0-4 jarigen. Ouders zijn
voor kinderdagverblijven daarom aangewezen op andere plaatsen. Dit wordt als een gemis ervaren, want
veel ouders werken beide en brengen het liefst hun kind in eigen dorp naar de opvang. Voorbeelden uit
Heeg bewijzen dat gekwalificeerde opvang in bijvoorbeeld een woonhuis heel goed mogelijk is. Het is de
hoop dat dit in de toekomst ook hier geopend zal worden, want waarom naar Heeg als het in Oudega ook
kan?
Doelgroepenbeleid
De allerkleinsten in het dorp (tot 4 jaar) maken nog niet veel gebruik van voorzieningen in het dorp,
behalve van de speeltuinen. Deze moeten onder regulier toezicht blijven, sommigen (aan de Pastorystrjitte)
verdienen zeker een opknapbeurt. Men zou de toepassing van het concept “natuurlijk spelen” voor de
speeltuinen erg toejuichen. Daarbij wordt er gebruik gemaakt van natuurlijke materialen als boomstammen
of houten palen, grote keien, heuvels en veel groen. Want is spelen in de bosjes vaak niet minstens zo
aantrekkelijk als op een grasveld met een hek er omheen? Ook basisschoolleerlingen maken nog gebruik
van de speeltuinen en verder worden er voor hen ook wel activiteiten georganiseerd, meestal vanuit
school. Voor de 12-17 jarigen is het aanbod een stuk minder. Dit is ook leeftijdsgebonden; ze zitten elders
op school en vallen wat tussen wal en schip. Deze leeftijdscategorie maakt veel gebruik van de zogenaamde
keten. Vanuit het dorp is men hier zeker niet tegen, maar ziet wel dat er ongewenste randverschijnselen
ontstaan zoals het gebruik van drank. Dit is een probleem waar niet alleen Oudega, Idzega en Sandfirden
mee worstelen, maar wat breder verspreid is in de gemeente en de provincie. Er wordt belang gehecht aan
de goede voorlichting over alcoholgebruik en toch ook wel aan enige mate van controle. Zeker door de
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
12

ouders zelf. Er is een pannakooi (voetbalkooi) voor de jeugd, maar deze ligt wat weggestopt achter het
parkeerterrein van It Joo. Een centralere plek, bijvoorbeeld bij school of andere speelterreinen, is wenselijk.
Er worden veel activiteiten georganiseerd voor en door ouderen. Denk hierbij aan de soos, het jeux de
bouls, het biljarten, uitjes van de plattelandsvrouwen, de gym enz. De Aldegeaster Brekken zijn voor
ouderen echter minder makkelijk toegankelijk, ze kunnen er steeds minder makkelijk komen. De behoefte
onder hen om van de Brekken te genieten (zomer én winter), blijft groot.
Sociale netwerken
Behalve de “ouderwetse” sociale netwerken, bestaan er ook de nieuwe. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de
dorpswebsite en de sociale media. Oudega heeft een eigen website, die wel wat opgewaardeerd zou
kunnen worden. Met een professionelere uitstraling en een zeer actueel aanbod, kan de site met recht een
mooi visitekaartje voor het dorp zijn. Een presentatiemiddel voor toerist en recreant, maar ook een
platform voor inwoners. Dat vergt wel de nodige inspanning. We zien kansen om dit in samenwerking met
de verenigingen en de (website van) dorpskrant de Nijsljochter handen en voeten te geven.
Een groot gedeelte van de huishoudens beschikt verder over een internetverbinding en een mailadres. Veel
informatie en uitnodigingen worden nog huis aan huis verspreid, maar we moeten ook wat dat betreft de
digitale ontwikkelingen meenemen.
Concreet betekent dit:
Gewenste ontwikkeling Probleemeigenaar Wat Waarom Gewenste
termijn
Zorgaanbod dat
voldoende afgestemd is
op de vraag van
gebruikers en betaalbaar
is/blijft
Uitbreiding (woon)
voorzieningen voor
ouderen
Gemeente en
dorpsbelang /
particulier
Gemeente,
woningbouwverenigingen
en
dorpsbelang
Dorpsbelang /
ondernemers e.d.
Buurtzorg / (Thuis)zorg
opzetten
Mantelzorgers/ zorgen voor
elkaar/ vrijwilligers
Samenwerking Talmastate
Voldoende woonruimte die
aan de eisen van de
toekomstige oudere voldoet
(Nieuwe levensloopbestendige
woningen!)
Centra met bv voorzieningen;
pedicure, apotheek,
maaltijdvoorziening
Kookgelegenheid Hofke
Ouderen de Brek ook laten
beleven (b.v. door varen)
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
Vergrijzing, veranderende
doelgroep (individuele
vragen/eisen), keuzevrijheid,
marktwerking
Veranderende financiering van
het zorgsysteem & toenemende
individualisering & afnemende
verbinding met elkaar
Bereikbaar houden/maken van
de verschillende medische
diensten
Vergrijzing , veranderende
vraag/ behoefte, leefbaarheid
< 5 jaar
< 5 jaar

Kwalitatief goed onderwijs
kunnen (blijven)
aanbieden
Dorpsbelang /
Klaver Trije
Kinderopvang (0-4 jarigen) Particulier /
Dorpsbelang
Onderhoud &
opwaardering speeltuinen
Drankgebruik in
jeugdketen
Opwaardering
dorpswebsite
Opzetten van “dorps emailadressenbestand”
Dorpsbelang /
Gemeente
Ouders, school,
dorpsbelang
Inwoners
Dorpsbelang
Diverse
verenigingen (o.a.
Nijsljochter)
Werkgroep
dorpsarchief &
Dorpsbelang
Diverse
verenigingen
Contacten aanscherpen en
onderhouden met Gaastmeer
Inspelen op behoeften van
toekomstige gebruikers
Voorziening in het dorp,
initiatieven aanmoedigen en
ondersteunen
Speelterreinen en
speeltoestellen opknappen
Concept “Natuurlijk Spelen”
aanmoedigen, realiseren
Aantrekkelijkere locatie
Pannakooi realiseren (bv nabij
school, op Brúne Beantsje of
i.d.)
Organiseren van
informatieavonden over
bespreekbaar maken van
drankgebruik
Actueel nieuws doorgeven aan
webmaster
Professioneler vorm laten
geven website?
Samenwerking aangaan voor
communicatie actuele zaken,
informatie, contactgegevens
e.d.
Digitaal dorpsarchief
Inventariseren e-mailadressen
huishoudens.
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
Dalend aantal kinderen,
marktwerking, passend
onderwijs, keuzevrijheid
(kiezen voor een specifieke
school/soort onderwijs)
Vergrijzing tegengaan /
aantrekken jonge gezinnen
Leefbaarheid, aantrekken jonge
gezinnen
Bewustwording van de hoge
mate van drankgebruik onder
jongeren en de risico’s daarvan.
Aantrekkelijkheid website
vergroten, betere uitstraling
T.b.v. gemakkelijke en moderne
communicatie
Continu
< 3 jaar
< 1 jaar
< 5 jaar
< 1 jaar
< 2 jaar
Continu
< 5 jaar
< 2 jaar
< 5 jaar
< 1 jaar
14

Voorzieningen
Zoals op enkele plaatsen al genoemd is, is de winkel een erg belangrijke voorziening voor de dorpen. Maar
dat geldt ook voor dorpshuis It Joo. Het is zeer multifunctioneel, en er wordt door elke bewoner van
Oudega, Idzega en Sandfirden wel op een bepaalde manier (of vaker) gebruik van gemaakt. Toch blijkt dat
de financiële druk op It Joo aan het toenemen is. De huurprijzen stijgen en dit zal ongetwijfeld zijn weerslag
hebben op verenigingen die het ook al niet makkelijk hebben. It Joo heeft nu een betaalde beheerder en
men wil dit graag zo houden. Kan er een oplossing gezocht worden in het zoeken naar meer en/of andere
financiële steun? Of kan er bijvoorbeeld gekeken worden naar het beter gebruik maken van de animo die er
in het dorp aanwezig is om wat te doen?
Er is immers een rijk verenigingsleven, dat ook creatief zal moeten zijn om de ledenbestanden op niveau te
houden. Het meer onderling samenwerken van en uitwisselen door de verenigingen, zou een positieve
bijdrage kunnen leveren aan de oplossing. Er is een breed aanbod van (zomer- en “winter”)sporten en
binnen- en buitenaccommodaties, en bijvoorbeeld combinatielidmaatschappen bieden mensen de
gelegenheid met meer sporten in aanraking te komen. Wellicht kunnen mensen zo makkelijker
gemotiveerd worden om deel te (blijven) nemen aan de verschillende activiteiten. Het zal ook het besef
kunnen versterken dat de verenigingen in het dorp vaak nog (te veel) op zichzelf zijn gericht, en soms meer
concurrent zijn van elkaar dan een binding en gezamenlijk belang hebben. Het samen organiseren van
activiteiten en bestuurlijk samenwerken versterkt elkaar, in plaats van dat elk klein bestuur nu eigenstandig
de kar moet trekken om zaken van de grond te krijgen. Dat zal de komende 10 jaar immers steeds
moeilijker worden, als de huidige trend zich doorzet.
Als algemene conclusie zou je daarom kunnen stellen dat de inwoners zich bewust moeten zijn van de
voorzieningen in het dorp en de rol die ze zelf spelen bij het in stand houden ervan. Dat geldt bijvoorbeeld
zowel voor de winkel, als voor It Joo en de lokale middenstand. Elke inwoner moet zijn eigen (vrije)
afweging kunnen blijven maken om wel of niet gebruik te maken van bestaande voorzieningen, maar als
een voorziening eenmaal weg is, komt die niet meer terug. Het signaal dat veel inwoners afgeven wijst op
de grote rol die deze voorzieningen spelen voor de leefbaarheid van de dorpen.
Kerk
Een belangrijke voorziening is bovendien de kerk. Deze zou nog meer een centrale rol in het dorp kunnen
spelen en bijvoorbeeld meer kunnen samenwerken met andere organisaties (de vrijwilligersdienst, de
school, ouderenorganisaties enz.). Daarbij is een belangrijke opmerking wel dat de kerk graag mee wil
veranderen met de tijd, maar dat zoiets niet zo snel gaat. De rol van de kerk is de laatste 20 jaar erg
veranderd en ze zit soms gevangen tussen de wens tot vernieuwing en de regels en de traditie. De kerk
wordt nog altijd heel belangrijk gevonden, zowel als gebouw als ontmoetingsplek. Er bestaat ook nog de
drempel dat er gedacht wordt “ik ben niet van de kerk, dus het zal wel niet voor mij zijn”, maar daar kan
aan gewerkt worden. Dat vergt wel het open staan voor contacten en het aangaan van meer
samenwerking. De diaconie zoekt daarnaast ook naar projecten om plaatselijk meer zichtbaar te zijn. Een
deel van hun geld is bedoeld om mensen die het wat minder hebben, te steunen. Wellicht kan er een
samenwerking met het dorpsbelang worden opgezet, voor plaatselijke kleinschalige projecten.
Groentetuin
In Oudega ligt de groentetuin “it Brúne Beantsje”. De animo hiervoor loopt echter terug en dit is zonde. De
grond kan beter gedraineerd worden en het zou voor meer doeleinden kunnen worden gebruikt. Te denken
valt aan een pluktuin of een langlopend groenproject in samenwerking met basisschool Klaver Trije.
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
15

Werkgelegenheid
De werkgelegenheid in het dorp zoals die er vroeger was, blijft teruglopen. Maar de behoefte aan veel
meer (watergebonden) industrie zoals in Woudsend of Heeg is er duidelijk niet. Toch is het versterken van
de werkgelegenheid wel een kans voor de versterking van het dorp in de komende 10 jaar. Te denken valt
aan het gebruik (kunnen) maken van vrijkomende boerderijen en het aanleggen van glasvezelnetwerken
voor een veel betere digitale ontsluiting. Dit kan ook een impuls geven aan nieuwe vestigingen van
bedrijfjes en ontwikkeling daarvan. Kort gezegd: creëer de juiste omstandigheden. Dat geldt ook zeker voor
de ontvangst van de mobiele netwerken, deze zijn nu vaak verre van optimaal.
Veel huizen en boerderijen in het buitengebied zijn nog niet aangesloten op de riolering en op de
gasleidingen. Bij veel bewoners is dit echter wel een grote wens.
Concreet betekent dit:
Gewenste ontwikkelingen Probleemeigenaar Wat Waarom Gewenste
termijn
Een financieel gezond It
Joo
Voortbestaan winkel Particulier /
dorpsbelang
Betere samenwerking
verenigingen
Kerk toegankelijk maken
voor meerdere
doelgroepen
Bestuur Voortbestaan van het Joo Behoud dorpshuis Z.s.m.
Dorpsbelang en
diverse besturen
Kerk
Brúne Beantsje Kerk
Goede mobiele en digitale
ontsluiting
Buitengebied aansluiten op
riool en gasleiding
Diaconie &
Dorpsbelang
School
Gemeente en
Dorpsbelang
Risico inventarisatie en
onderzoek naar vorm van
winkel die bestaan kan
blijven in het dorp. Proactief
handelen.
Onderzoeken van
samenwerking door
instellen commissie
Organiseren van
laagdrempelige
activiteiten in de kerk en
het Beaken.
Samenwerken voor steun
aan minder bedeelden
Meer huurders om de
grond te gebruiken.
Schooltuinen project
opzetten? (Biologie /
Warenkennis)
Betere signaalsterkte en
aanleg glasvezelnetwerk
Doarpsfisy Aldegea – Idzegea – Sânfurd 2012-2022
Behoud dorpswinkel t.b.v.
leefbaarheid
Versterken van de
verenigingsstructuur
Toegankelijk maken voor de
gehele samenleving
Meer mensen betrekken bij
alles wat groeit en bloeit, met
name de jeugd.
Mobiele netwerken
functioneren slecht en
ontsluiting is beter voor de
werkgelegenheid
< 5 jaar
< 2 jaar
< 3 jaar
< 2 jaar
< 3 jaar
Gemeente Aanleggen leidingen Modernisering < 5 jaar
16