03.09.2013 Views

haggis niet schots veel geschiedenis en veel whisky - Schotland ...

haggis niet schots veel geschiedenis en veel whisky - Schotland ...

haggis niet schots veel geschiedenis en veel whisky - Schotland ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

HAGGI HAGGIS S NIET SCHOTS SCHOT S<br />

VEEL GESCHIEDENIS GESCHIEDENI S EN VEEL WHISKY<br />

WHI SK Y<br />

<strong>Schotland</strong> Digizine wordt gratis via e-mail verspreid met het ideaal om zo<strong>veel</strong> mogelijk in <strong>Schotland</strong> geïnteresseerd<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> diversiteit aan info te voorzi<strong>en</strong>.<br />

Onderwerp<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> bijvoorbeeld zijn: Schotse activiteit<strong>en</strong> in Nederland <strong>en</strong> info over <strong>Schotland</strong> - Schotse winkels - Schotse restaurants - Schotse ruit<strong>en</strong> [tartans]<br />

Schotse ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong> - Schotse ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> - Schotse verhal<strong>en</strong> - Reistips - Schotse <strong>geschied<strong>en</strong>is</strong> - Schotse achtergrond<strong>en</strong> - Schotse <strong>whisky</strong>


ALLE EERDER VERSCHENEN<br />

EDITIES ZIJN GRATIS<br />

TE DOWNLOADEN VAN:<br />

SCHOTLANDDIGIZINE.NL<br />

HET KAN ZIJN DAT U EEN EDITIE VAN EEN VRIEND OF KENNIS<br />

HEBT ONTVANGEN. OM IN ONS VASTE VERZENDBESTAND<br />

TE KOMEN, MAIL DAN ZELF UW E-MAIL ADRES NAAR:<br />

INFOSCHOTLANDDIGIZINE.NL<br />

SCHOTLAND DIGIZINE JUIST NIET MEER ONTVANGEN?<br />

MAIL NAAR INFOSCHOTLANDDIGIZINE.NL<br />

VERSCHIJNING [IN GEVAL VAN GENOEG INPUT EN INSPIRATIE]:<br />

OM DE TWEE MAANDEN<br />

HET VOLGENDE NUMMER KUNT U IN NOVEMBER 2009 VERWACHTEN<br />

INFO ENZO GRAAG AANLEVEREN VÓÓR 15 OKTOBER 2009<br />

2 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

INHOUDSOPGAVE<br />

AGENDA 3<br />

ANDREW DE MORAY 4<br />

CELTIC BRITAIN 8<br />

EDWARD I 10<br />

WHISKY TARTAN - NIEUWE PRODUCTEN 14<br />

FOTO’S VAN INTERNET 15<br />

VISUEEL BEPERKTE PIPER 15<br />

TARTAN & WHISKY 16<br />

HAGGIS ENGELS? 16<br />

SIVO FESTIVAL EN AURORA SCOTTISH DANCE 17<br />

VELDENBOS 18<br />

CARIEKE’S SCHOOL OF SCOTTISH DANCING 19<br />

RECEPTEN - WHISKY FUDGE + EDELHERT MET HONING EN WHISKY 20<br />

WWWSCHOTS 21<br />

WHISKYWEETJES 22<br />

LEEN - WHISKY PROEVERIJ DE STRONG TASTE 23<br />

BAS BAAN - LITERFLESSEN AANBIEDINGEN EN WHISKY PROEVERIJ 24<br />

WHISKY & WHISKEY - PROEVERIJ EN OPENING 25<br />

FRANS VAN DEN HOOGEN - PROEVERIJ 26<br />

VELDENBOS - WHISKYKAMER 27<br />

DE HEERENKAMER WHISKY BAR OF THE WORLD 28<br />

BRUICHLADDICH - NIEUWSTE RELEASES 29<br />

KILCHOMAN SINGLE MALT 31<br />

WWWHISKY 32<br />

DE VOORPAGINA:<br />

De ruïnes van Urquhart Castle. Ooit imposant, schitter<strong>en</strong>d geleg<strong>en</strong> aan de oever<br />

van Loch Ness <strong>en</strong> regelmatig strijdtoneel tijd<strong>en</strong>s twist<strong>en</strong> zowel tuss<strong>en</strong> de clans als<br />

in oorlog<strong>en</strong> met de Engels<strong>en</strong>.


AGENDA<br />

SEPTEMBER 2009 | HELE MAAND<br />

Whisky Trail, Vlissing<strong>en</strong><br />

<strong>whisky</strong>bythesea.nl<br />

SEPTEMBER 2009 | 4 T/M 6<br />

Maltstock, Overasselt<br />

maltstock.com<br />

SEPTEMBER 2009 | 4 T/M 6<br />

Cop<strong>en</strong>icker Whiskyherbst, Duitsland<br />

<strong>whisky</strong>-herbst.de<br />

SEPTEMBER 2009 | 5<br />

Celtic Strongest Man, Wijhe<br />

highlandgamesfederatie.org<br />

SEPTEMBER 2009 | 6<br />

Schots Festival, Hank<br />

<strong>schots</strong>festival.nl<br />

SEPTEMBER 2009 | 9<br />

Lancering eerste Kilchoman Single Malt<br />

kilchomandistillery.com<br />

SEPTEMBER 2009 | 11 T/M 13<br />

Schots Week<strong>en</strong>d, Ald<strong>en</strong> Bies<strong>en</strong>, België<br />

scottish-week<strong>en</strong>d.be<br />

WILT U OOK ÚW ACTIVITEIT VERMELD ZIEN, MAIL DEZE DAN NAAR INFOSCHOTLANDDIGIZINE.NL<br />

3 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

SEPTEMBER 2009 | 13<br />

Whisky Xperi<strong>en</strong>ce Noord-Holland<br />

mitra.nl/actie_wx_home.php<br />

SEPTEMBER 2009 | 26<br />

Whisky By Th e Sea, Vlissing<strong>en</strong><br />

<strong>whisky</strong>bythesea.nl<br />

SEPTEMBER 2009 | 26 EN 27<br />

Whisky Live Parijs<br />

<strong>whisky</strong>live.com/france/paris-2009 of <strong>whisky</strong>live.fr<br />

OKTOBER 2009 | 2 T/M 4<br />

Pot Still Festival, Amersfoort<br />

potstillfestival.com<br />

OKTOBER 2009 | 3<br />

Th e Strong Taste, De Bodega, Capelle aan d<strong>en</strong> IJssel<br />

debodega-vanwijk.nl<br />

OKTOBER 2009 | 3<br />

Whisky Xperi<strong>en</strong>ce Dr<strong>en</strong>the<br />

mitra.nl/actie_wx_home.php<br />

OKTOBER 2009 | 9<br />

Whisky nosing <strong>en</strong> tasting Slijterij Frans van d<strong>en</strong> Hoog<strong>en</strong>, Pap<strong>en</strong>drecht<br />

winestore.nl


ANDREW DE MORAY<br />

De verget<strong>en</strong> strijder naast William Wallace<br />

In maart 1297 ontsnapt e<strong>en</strong> jonge Andrew de Moray uit zijn gevang<strong>en</strong>schap in<br />

Engeland <strong>en</strong> keert terug naar zijn familielanderij in de provincie Moray. Hij begint<br />

e<strong>en</strong> opstand teg<strong>en</strong> de Engels<strong>en</strong> <strong>en</strong> verzamelt al snel e<strong>en</strong> klein leger van rebell<strong>en</strong><br />

rond zich in Avoch castle, e<strong>en</strong> uitvalsbasis op 11 kilometer van Inverness.<br />

Andrew was e<strong>en</strong> gevang<strong>en</strong>e geweest van Edward I. Zijn vader,<br />

Sir Andrew de Moray, <strong>en</strong> zijn oom werd<strong>en</strong> op het og<strong>en</strong>blik van<br />

zijn ontsnapping nog steeds gevang<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> in the Tower of<br />

London, sam<strong>en</strong> met m<strong>en</strong>ig Schotse ridder die voordi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> rebels<br />

gedrag hadd<strong>en</strong> vertoond maar die de pech hadd<strong>en</strong> om gesnapt<br />

te word<strong>en</strong>. Zij werd<strong>en</strong> overgebracht naar Engeland als voorzorg<br />

teg<strong>en</strong> nieuwe opstand<strong>en</strong>.<br />

Dit bracht Andrew echter <strong>niet</strong> van zijn stuk. Hij wist dat de<br />

mann<strong>en</strong> van de provincie Moray zijn oproer zoud<strong>en</strong> steun<strong>en</strong>.<br />

Iedere<strong>en</strong> was vastberad<strong>en</strong> om het Engelse juk af te werp<strong>en</strong>.<br />

Inverness werd rond deze tijd bezet door de Engels<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong> met<br />

kastel<strong>en</strong> als Urquhart, Nairn, Forres, Elgin, <strong>en</strong> Lochindorb. De<br />

burgers van Inverness leefd<strong>en</strong> aan de voet van het kasteel waar<br />

de banier wapperde van e<strong>en</strong> Engelse ridder. To<strong>en</strong> het gerucht<br />

zich verspreidde dat Andrew e<strong>en</strong> opstand was begonn<strong>en</strong> haastt<strong>en</strong><br />

vel<strong>en</strong> zich naar Avoch castle om hun lot te verbind<strong>en</strong> met dat van de rebell<strong>en</strong>.<br />

De leider van de burgers was Alexander Pilche. Hij werd de betrouwbare adjudant<br />

van Andrew. Pilche is e<strong>en</strong> onbejubelde held in de Schotse held in de Scottish War<br />

of Indep<strong>en</strong>d<strong>en</strong>ce.<br />

Evan MacLeod Barron beschrijft de jonge Andrew de Moray als volgt:<br />

“Hij is de zoon <strong>en</strong> erfg<strong>en</strong>aam van één der grootste Schotse huiz<strong>en</strong>, drager van e<strong>en</strong><br />

historische naam, leider bij uitstek door zijn afkomst uit de krijgersfamilie van de<br />

4 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

Moray’s. Andrew maakt zich echter ge<strong>en</strong> illusies over de macht van het Engelse leger <strong>en</strong><br />

het karakter van de Engelse koning. Hij is pas rec<strong>en</strong>t gehuwd; hij is jong, vaardig, vol van<br />

lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoop; hij is erfg<strong>en</strong>aam van de grote bezitting<strong>en</strong> van zijn familie, de land<strong>en</strong> van<br />

of Petty, Avoch, Boharm, Croy, <strong>en</strong> de grote landerij<strong>en</strong> van Bothwell; in één woord, hij is<br />

de meest vooraanstaande onder de jonge Schotse nobel<strong>en</strong>. Als trouw aan Edward zou<br />

lon<strong>en</strong>, zou Andrew de eerste zijn die in aanmerking zou kom<strong>en</strong> op basis van zijn stand<br />

<strong>en</strong> reputatie, doch hij is bereid om met gevaar voor zijn eig<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> ongek<strong>en</strong>d pad<br />

te bewandel<strong>en</strong>”.<br />

Het legertje van Andrew begint e<strong>en</strong> reeks van guerilla aanvall<strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong> Engelse gezant<strong>en</strong>. Ze veroorzak<strong>en</strong> zo<strong>veel</strong> commotie <strong>en</strong><br />

problem<strong>en</strong> dat Sir Reginald le Ch<strong>en</strong>, bewaarder van Moray, om<br />

hulp smeekt bij Edward om e<strong>en</strong> einde te mak<strong>en</strong> aan de opstand.<br />

Sir Reginald roept e<strong>en</strong> vergadering bije<strong>en</strong> van al zijn onderdan<strong>en</strong><br />

in Inverness castle op 25 mei 1297.<br />

Sir William Fitzwarine, sheriff van Urquhart castle, reist af naar<br />

de vergadering om te discussiër<strong>en</strong> wat er moet gedaan word<strong>en</strong>.<br />

Na de bije<strong>en</strong>komst rijdt Sir William sam<strong>en</strong> met zijn mann<strong>en</strong> terug<br />

richting Urquhart. Andrew <strong>en</strong> zijn mann<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong> echter in e<strong>en</strong><br />

hinderlaag nabij de “old hill road”. M<strong>en</strong>ig Engelse strijder sneuvelt<br />

sam<strong>en</strong> met zijn paard, maar Fitzwarine <strong>en</strong> sommige van zijn<br />

volgerswet<strong>en</strong> los te brek<strong>en</strong> <strong>en</strong> haast<strong>en</strong> zich binn<strong>en</strong> de veilige mur<strong>en</strong> van Urquhart<br />

Castle.<br />

De volg<strong>en</strong>de morg<strong>en</strong> word<strong>en</strong> de Engelse bezetters wakker om vast te stell<strong>en</strong> dat<br />

het kasteel belegerd wordt door de Moray, Pilche, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> steeds aangroei<strong>en</strong>d leger<br />

van Schott<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> paar uur later verschijnt opnieuw e<strong>en</strong> ander leger onder het<br />

commando van de gravin van Ross <strong>en</strong> haar zoon. De gravin staat aan de kant van<br />

de Engels<strong>en</strong> omdat haar man, de graaf van Ross wordt gevang<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> door<br />

Edward. Op deze manier tracht zij de vrijlating te bekom<strong>en</strong> van haar echtg<strong>en</strong>oot.


ANDREW DE MORAY VERVOLG<br />

Zij stuurt e<strong>en</strong> boodschapper naar Fitzwarine. Zij sprek<strong>en</strong> met mekaar in het<br />

zicht van Andrew’s mann<strong>en</strong>; de boodschapper voor de kasteelmuur <strong>en</strong> Fitzwarine<br />

roep<strong>en</strong>d vanop de kantel<strong>en</strong>.<br />

De boodschapper biedt de hulp aan van de gravin aan Fitzwarine, maar deze<br />

vertrouwt <strong>niet</strong> op de motiev<strong>en</strong> van de gravin <strong>en</strong> verwerpt haar voorstel.<br />

Haar leger trekt zich terug van het veld maar blijft nabij tijd<strong>en</strong>s de belegering, <strong>niet</strong><br />

wet<strong>en</strong>d welke kant te kiez<strong>en</strong>. Als zij Andrew helpt riskeert ze de vrijheid van haar<br />

man; als ze Fitzwarine helpt, riskeert zij e<strong>en</strong> Schotse vergeldingsactie. De Ross<br />

eig<strong>en</strong>domm<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong> immers vlak naast de Moray land<strong>en</strong>. Haar zoon <strong>en</strong> Andrew<br />

zijn reeds van kindsbe<strong>en</strong> af vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>. De gravin zit letterlijk tuss<strong>en</strong> twee vur<strong>en</strong>.<br />

Uiteindelijk gaat ze tot de actie over. Zij be<strong>veel</strong>t haar zoon om het kasteel opnieuw<br />

te bevoorrad<strong>en</strong>. Er is ge<strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong> akte van hoe dit werd verwez<strong>en</strong>lijkt, maar<br />

het gebeurde. Fitzwarine schreef de daad neer in e<strong>en</strong> brief.<br />

Dankzij de toevoer van proviand mislukte het beleg van Urquhart Castle. Andrew’s<br />

leger verlaat het veld zonder e<strong>en</strong> overwinning teg<strong>en</strong> de Engels<strong>en</strong>, maar ev<strong>en</strong>min<br />

zonder nederlaag. Maar het nieuws over de dad<strong>en</strong> van Andrew verspreidt zich snel<br />

<strong>en</strong> al heel gauw strom<strong>en</strong> meer <strong>en</strong> meer Schott<strong>en</strong> toe om zich aan te sluit<strong>en</strong> bij de<br />

patriott<strong>en</strong>. Er bestaat ge<strong>en</strong> offi cieel getal van hoe<strong>veel</strong> mann<strong>en</strong> het in totaal war<strong>en</strong><br />

die zich aanslot<strong>en</strong>, maar het moet e<strong>en</strong> verbazingwekk<strong>en</strong>d aantal geweest zijn. Het<br />

stelde Andrew in staat om zijn leger in twee volwaardige troep<strong>en</strong> op te del<strong>en</strong>. Eén<br />

leger opereert vanuit Avoch Castle <strong>en</strong> het andere vanuit Balconie Castle.<br />

Hoe hij in het bezit was gekom<strong>en</strong> van Balconie Castle is e<strong>en</strong> deel van het verhaal. Bij<br />

het verlat<strong>en</strong> van Urquhart, leidde Andrew zijn leger naar Ross <strong>en</strong> nam het kasteel<br />

van de gravin van Ross in, haar op die manier duidelijk mak<strong>en</strong>d dat de Engelse kant<br />

kiez<strong>en</strong> zijn gevolg<strong>en</strong> heeft. Operer<strong>en</strong>d vanuit Avoch <strong>en</strong> Balconie gaf Andrew tal<br />

van voordel<strong>en</strong>. Balconie werd e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal punt voor recrut<strong>en</strong> die uit het noord<strong>en</strong><br />

kwam<strong>en</strong> afzakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> was e<strong>en</strong> veilige hav<strong>en</strong> voor zijn eig<strong>en</strong> mann<strong>en</strong> na elke raid<br />

teg<strong>en</strong> Engelse burcht<strong>en</strong> in de omgeving. De combinatie van Avoch <strong>en</strong> Balconie gaf<br />

5 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

hem de mogelijkheid om de fl ank<strong>en</strong> van elk Engels leger dat zijn richting uitkwam<br />

aan te vall<strong>en</strong>.<br />

Veilig achter de mur<strong>en</strong> van Inverness Castle stuurt Sir Reginald le Ch<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

boodschap naar Edward warin hij hem alarmeert over de opstand in het noord<strong>en</strong>.<br />

Hij vraagt Edward om militaire steun. Sir Andrew de Rait, van Rait Castle nabij<br />

Nairn, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> buur van de Moray’s, is de waarschijnlijke boodschapper. Het duurde<br />

e<strong>en</strong> hele tijd voor de boodschap de weg van Inverness naar London <strong>en</strong> weer terug<br />

had afgelegd in die tijd. In tuss<strong>en</strong>tijd richtte Andrew’s leger <strong>veel</strong> schade aan aan de<br />

Engelse stelling<strong>en</strong> in het noord<strong>en</strong>. Zij doodd<strong>en</strong> vel<strong>en</strong> van Edward’s afgezant<strong>en</strong> of<br />

slot<strong>en</strong> h<strong>en</strong> op in de gevang<strong>en</strong>is.<br />

Rond dezelfde tijd opereerde Bruce ook teg<strong>en</strong> de Engels<strong>en</strong> in Ayrshire <strong>en</strong> Wallace<br />

begon e<strong>en</strong> opmars in Argyll.<br />

Vóór de boodschap van Sir Reginald Edward bereikte, had deze reeds e<strong>en</strong> deal<br />

gemaakt met Schotse ridders <strong>en</strong> nobel<strong>en</strong> in zijn gevang<strong>en</strong>schap. Hij staat op het<br />

punt om in te schep<strong>en</strong> voor zijn campagne in Vlaander<strong>en</strong>. Edward belooft aan de<br />

Schotse gevang<strong>en</strong><strong>en</strong> de vrijheid als ze instemm<strong>en</strong> om zich bij zijn leger te voeg<strong>en</strong>.<br />

Vel<strong>en</strong> do<strong>en</strong> dit ook.<br />

Onder h<strong>en</strong> John Comyn, Earl van Buchan, John Comyn of Bad<strong>en</strong>och, Alexander<br />

de Balliol, Alexander, Earl of M<strong>en</strong>teith, Reginald de Crauford, <strong>en</strong> nog <strong>en</strong>kele ander<strong>en</strong>.<br />

Zij vertrekk<strong>en</strong> richting <strong>Schotland</strong> onder bewaking om zich voor te bereid<strong>en</strong> op de<br />

kom<strong>en</strong>de Vlaamse campagne met Edward. Onderweg wordt de karavaan ingehaald<br />

door Sir Andrew de Rait. Hij is h<strong>en</strong> in grote haast achterna gered<strong>en</strong> om h<strong>en</strong> de<br />

boodschap van Edward over te mak<strong>en</strong> : “Verzamel alle manschapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> maak voor<br />

e<strong>en</strong>s <strong>en</strong> altijd komaf met de opstand van Andrew de Moray”.<br />

Dit plaatst de Comyns in e<strong>en</strong> zeer lastig parket. Ze war<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>zeer Schott<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

hadd<strong>en</strong> vast wel e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> idee voor e<strong>en</strong> vrij <strong>Schotland</strong>. Koning John Balliol had<br />

vlak ervoor afstand gedaan van de troon <strong>en</strong> de Comyns beschouwd<strong>en</strong> zichzelf als<br />

de volg<strong>en</strong>de in lijn voor de troon. Maar zonder hulp van Edward was er weinig


ANDREW DE MORAY VERVOLG<br />

hoop om de troon binn<strong>en</strong> de familie te houd<strong>en</strong>. De Bruces and the Comyns, hoewel<br />

door bloedband<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong>, hadd<strong>en</strong> zo hun eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing over deze materie.<br />

De vier mann<strong>en</strong> die de opdracht van Edward hadd<strong>en</strong> gekreg<strong>en</strong>, ontmoett<strong>en</strong> mekaar<br />

in Aberde<strong>en</strong> om hun plann<strong>en</strong> te besprek<strong>en</strong>: H<strong>en</strong>ry le Ch<strong>en</strong>, Bishop van Aberde<strong>en</strong>;<br />

Sir Gart<strong>en</strong>et, zoon van the graaf van Mar; John Comyn, graaf van Buchan and<br />

Beschermer van Scotland <strong>en</strong> Sir Alexander Comyn, zijn broer. Van deze mann<strong>en</strong><br />

was <strong>en</strong>kel de loyaliteit van de bisschop aan Edward<br />

e<strong>en</strong> certitude.<br />

E<strong>en</strong> grote Engelse legermacht had intuss<strong>en</strong> op<br />

7 juli in Ayr de overgave afgedwong<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />

Schots leger onder leiding van Th e Bruce, de<br />

bisschop van Glasgow <strong>en</strong> Sir William Douglas. E<strong>en</strong><br />

tweede Engelse macht van 300 paard<strong>en</strong> <strong>en</strong> 10.000<br />

infantrist<strong>en</strong> bereikte intuss<strong>en</strong> ook Berwick.<br />

Bedoeling was dat beide legers zich zoud<strong>en</strong><br />

sam<strong>en</strong>voeg<strong>en</strong>.<br />

Andrew had echter <strong>niet</strong> stilgezet<strong>en</strong> terwijl al<br />

deze plann<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> gesmeed. Hij richtte zich<br />

vastberad<strong>en</strong> op de landerij<strong>en</strong> (tuss<strong>en</strong> Forres<br />

<strong>en</strong> Elgin) van Reginald le Ch<strong>en</strong>, die aan hem gerelateerd was via huwelijksband.<br />

Andrew leidt zijn troep<strong>en</strong> in deze richting <strong>en</strong> verwoest het land, hij brandt Duff us<br />

Castle volledig plat <strong>en</strong> neemt Reginald gevang<strong>en</strong>. Vervolg<strong>en</strong>s steekt hij de rivier<br />

Spey over <strong>en</strong> trekt Banff shire in waar hij zijn leger halt laat houd<strong>en</strong> in Boharm, één<br />

van de voornaamste kastel<strong>en</strong> van zijn vader. Hier wacht hij op versterking om zijn<br />

opstand te kunn<strong>en</strong> afrond<strong>en</strong>. Hij had zijn positie wijselijk gekoz<strong>en</strong>. Barron schrijft<br />

hierover het volg<strong>en</strong>de :<br />

“Daar, tuss<strong>en</strong> zijn eig<strong>en</strong> volk <strong>en</strong> in e<strong>en</strong> land van moeras <strong>en</strong> woud met de snelle rivier<br />

6 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

Spey tuss<strong>en</strong>in, zat hij in e<strong>en</strong> comfortabele afwacht<strong>en</strong>de situatie. Andrew moest hebb<strong>en</strong><br />

gewet<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> groot Engels leger hem naderde vanuit Aberde<strong>en</strong>.”<br />

Hij positioneerde zijn mann<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> beboste heuvel <strong>en</strong> wachtte daar op de<br />

aankom<strong>en</strong>de legermacht van Edward Longshanks (de stelt). Aan zijn zijde staat<br />

e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijke macht bestaande uit mann<strong>en</strong> van zijn landerij<strong>en</strong> in Moray.<br />

De int<strong>en</strong>tie van Andrew is om zijn teg<strong>en</strong>stander in e<strong>en</strong> hinderlaag te lokk<strong>en</strong> op het<br />

og<strong>en</strong>blik dat deze de rivier Spey aan het overstek<strong>en</strong><br />

is tuss<strong>en</strong> Cull<strong>en</strong> and Elgin.<br />

De Engelse troep<strong>en</strong> bestaan hoofdzakelijk uit<br />

Schott<strong>en</strong> onder het bewind van John Comyn<br />

<strong>en</strong> zijn broer Alexander Comyn. Sam<strong>en</strong> met de<br />

Comyns voer<strong>en</strong> Sir Gart<strong>en</strong>et <strong>en</strong> H<strong>en</strong>ry le Ch<strong>en</strong>,<br />

bisschop van Aberde<strong>en</strong> de overige troep<strong>en</strong> aan.<br />

De Comyns k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> echter de Highland tacktiek<br />

in vecht<strong>en</strong> <strong>en</strong> gunn<strong>en</strong> Andrew ge<strong>en</strong> kans om zijn<br />

val lat<strong>en</strong> dicht te klapp<strong>en</strong>. Als Andrew dit ook<br />

opmerkt, besluit hij om terug te trekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

volg<strong>en</strong>de geleg<strong>en</strong>heid af te wacht<strong>en</strong>.<br />

Sir Andrew de Rait b<strong>en</strong>adert Andrew om te<br />

onderhandel<strong>en</strong> maar hij di<strong>en</strong>t met lege hand<strong>en</strong> terug te ker<strong>en</strong> naar het Engelse<br />

kamp.<br />

De Engelsgezinde leiders trekk<strong>en</strong> zich terug in Inverness Castle <strong>en</strong> besluit<strong>en</strong> om<br />

e<strong>en</strong> boodschapper (Andrew de Rait) naar Edward te stur<strong>en</strong> met <strong>en</strong>kele briev<strong>en</strong><br />

waarin de situatie wordt beschrev<strong>en</strong> in de Highlands.<br />

Kort na het vertrek van de Rait realissert H<strong>en</strong>ry le Ch<strong>en</strong> zich dat in zijn provincie,<br />

Aberde<strong>en</strong>shire, alle Engelse aanwezigheid mee was met de campagne. Hij vertrekt


ANDREW DE MORAY VERVOLG<br />

overhaast doch hij is te laat. Nadat de Engels<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> veilige afstand buit<strong>en</strong><br />

Aberde<strong>en</strong> war<strong>en</strong> begonn<strong>en</strong> de Schott<strong>en</strong> daar te revolter<strong>en</strong>.<br />

Als de overige leiders besluit<strong>en</strong> om de campagne voor gezi<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />

richting Aberde<strong>en</strong> te trekk<strong>en</strong>, beslist Andrew dat zijn kans nu gekom<strong>en</strong> is <strong>en</strong> zoekt<br />

hij de rechtstreekse confrontatie op aan de Spey nabij Elgin.<br />

Hij zet zijn zinn<strong>en</strong> op de kastel<strong>en</strong> van Inverness, Urquhart, Nairn, Forres <strong>en</strong> Elgin.<br />

Sir Reginald le Ch<strong>en</strong> wordt gevang<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> tijd opgeslot<strong>en</strong>.<br />

De situatie is nu als volgt: Moray <strong>en</strong> Aberde<strong>en</strong> zijn op voet van oorlog met<br />

Longshanks; William Wallace is in het woud van Selkirk met e<strong>en</strong> grote<br />

troep<strong>en</strong>macht; maar de Lothians zijn onder de controle van de Engels<strong>en</strong>.<br />

Andrew de Moray <strong>en</strong> William Wallace verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong> de twee voornaamste<br />

groep<strong>en</strong> die teg<strong>en</strong>over Edward staan. De slag om Stirling Bridge is nog maar<br />

e<strong>en</strong> paar wek<strong>en</strong> verwijderd. Jammer g<strong>en</strong>oeg is er <strong>niet</strong>s gek<strong>en</strong>d over de eerste<br />

ontmoeting tuss<strong>en</strong> Adrew de Moray <strong>en</strong> William Wallace, waar <strong>en</strong> hoe ze sam<strong>en</strong><br />

kwam<strong>en</strong> of welke conversaties ze hebb<strong>en</strong> gevoerd. Het <strong>en</strong>ige dat we wet<strong>en</strong> is dat ze<br />

hun troep<strong>en</strong> bije<strong>en</strong> bracht<strong>en</strong> t<strong>en</strong> noord<strong>en</strong> van Stirling om de Engelse legers onder<br />

leiding van Cressingham <strong>en</strong> Warr<strong>en</strong>e te confronter<strong>en</strong>.<br />

De meeste historici schrijv<strong>en</strong> het succes van Stirling Bridge toe aan het strategisch<br />

vernuft van Andrew de Moray. Dit is pure speculatie natuurlijk. Gezi<strong>en</strong> zijn<br />

voorliefde voor hinderlag<strong>en</strong> lijkt het wel aannemelijk dat Moray de troep<strong>en</strong> in<br />

stelling bracht op de beboste heuvels van Abbey Craig zodat zij het voordeel hadd<strong>en</strong><br />

op de Engels<strong>en</strong> die gekneld zat<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> Abbey Craig <strong>en</strong> Stirling Castle op e<strong>en</strong><br />

moerassig stuk grond <strong>en</strong> met e<strong>en</strong> smalle hout<strong>en</strong> brug als <strong>en</strong>ige oversteekplaats.<br />

Op<strong>en</strong> oorlogvoering was ge<strong>en</strong> stokpaardje van William Wallace; hij was eerder<br />

e<strong>en</strong> guerrilla. De Moray, ondanks zijn jeugd <strong>en</strong> onervar<strong>en</strong>heid, was waarschijnlijk<br />

beter op de hoogte van grotere strategische veldslag<strong>en</strong>, alle<strong>en</strong> al door zijn nobele<br />

afkomst <strong>en</strong> opvoeding. De ongelukkige terreinkeuze van Wallace in Falkirk in 1298<br />

later zou deze theorie kunn<strong>en</strong> stav<strong>en</strong>.<br />

7 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

Hoe Andrew aan zijn fatale wonde is geraakt, is <strong>niet</strong> gewet<strong>en</strong>, maar het is wel<br />

bek<strong>en</strong>d dat hij nog verscheid<strong>en</strong>e wek<strong>en</strong> heeft geleefd na het incid<strong>en</strong>t. Werd hij<br />

naar zijn familieverblijf in Bothwell (Th e Highlands) gebracht, was hij aanwezig op<br />

de Schotse Raad in oktober 1297 to<strong>en</strong> hij <strong>en</strong> william Wallace werd<strong>en</strong> geridderd <strong>en</strong><br />

b<strong>en</strong>oemd tot Guardians of Th e Scottish Realm?<br />

Sommige historici bewer<strong>en</strong> dat zowel de Moray als Wallace aanwezig war<strong>en</strong> op<br />

deze raad <strong>en</strong> dat ook Robert Bruce de ceremonie bijwoonde. Dit lijkt echter minder<br />

waarschijnlijk gezi<strong>en</strong> zowel Andrew als William Balliol aanhangers war<strong>en</strong> <strong>en</strong> Bruce<br />

het teg<strong>en</strong>overgestelde kamp van troonclaimers verteg<strong>en</strong>woordigde.<br />

Beide g<strong>en</strong>eraals mak<strong>en</strong> mete<strong>en</strong> van de geleg<strong>en</strong>heid gebruik om handelsbriev<strong>en</strong> te<br />

schrijv<strong>en</strong> naar andere handelssted<strong>en</strong> in Europa om aan te kondig<strong>en</strong> dat <strong>Schotland</strong><br />

e<strong>en</strong> vrij koninkrijk is <strong>en</strong> dat zij opnieuw handel will<strong>en</strong> drijv<strong>en</strong>. De briev<strong>en</strong>, drie in<br />

totaal, zijn ondertek<strong>en</strong>d door Andrew de Moray <strong>en</strong> William Wallace.<br />

De naam van Andrew de Moray komt echter <strong>niet</strong> meer voor op de briev<strong>en</strong> na 7<br />

november 1297. Waarschijnlijk is hij overled<strong>en</strong> vlak na het verstur<strong>en</strong> van de vorige<br />

briev<strong>en</strong>.<br />

Andrew’s gevang<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> vader <strong>en</strong> oom stierv<strong>en</strong> in hun cel in London. Edward<br />

zelf gaf de opdracht om h<strong>en</strong> bloot te stell<strong>en</strong> aan extreme omstandighed<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> andere oom van Andrew di<strong>en</strong>de de opstand in memorabele stijl. Hij heette<br />

David de Moravia <strong>en</strong> maakte snel opmars in de kerkelijke rang<strong>en</strong>. In e<strong>en</strong> tijdspanne<br />

van 3 jaar (1296-1299) schopte hij het van pastoor in Bothwell tot bisschop van<br />

Moray. Bisschop David komt promin<strong>en</strong>t voor aan de zijde van bisschop Lamberton,<br />

die op zijn beurt e<strong>en</strong> grote rol had in het verhaal van Robert the Bruce.<br />

T<strong>en</strong>slotte liet de jonge Andrew e<strong>en</strong> zoon na die moedig vocht teg<strong>en</strong> Edward III<br />

to<strong>en</strong> hij zijn grootvaders queeste hernieuwde om Scotland te reducer<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />

vazalstaat van Engeland.<br />

Bron: http://myscotland.be/andrew_moray.htm


CELTIC BRITAIN CELTIC BRITAIN<br />

8 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

3-jarig bestaan<br />

Rond deze tijd viert Celtic Britain haar driejarig bestaan. In het afgelop<strong>en</strong> jaar<br />

hebb<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> economische voedingsbodem voor de organisatie Celtic Britain<br />

wet<strong>en</strong> te realiser<strong>en</strong>, hierdoor kunn<strong>en</strong> we blijv<strong>en</strong> doorgaan met onderzoek naar<br />

de Keltische cultuur <strong>en</strong> invester<strong>en</strong> in uitgebreidere voorlichting. Celtic Britain is<br />

bezig haar voorlichting verder te verdiep<strong>en</strong> door op wet<strong>en</strong>schappelijk niveau op<br />

basisonderwerp<strong>en</strong> zoals druïdes in te gaan.<br />

Op de informatieve website zijn er verschill<strong>en</strong>de diepgaande thema’s gepubliceerd,<br />

zoals over de Kelt<strong>en</strong> in Europa, Keltische huisvesting <strong>en</strong> Van Charles tot Charles.<br />

In dit jaar is de re-<strong>en</strong>actm<strong>en</strong>tgroep van Celtic Britain gestart, waarbij ze e<strong>en</strong> breder<br />

publiek kan informer<strong>en</strong>. Het belangrijkste doel hiervan blijft de voorlichting.<br />

Met deze ontwikkeling<strong>en</strong> blijft Celtic Britain haar doelstelling<strong>en</strong> verwez<strong>en</strong>lijk<strong>en</strong>.<br />

Zij streeft ernaar om binn<strong>en</strong> korte termijn haar nieuwe project<strong>en</strong> uit te breid<strong>en</strong>.<br />

D<strong>en</strong>k hierbij aan uitwisselingsproject<strong>en</strong> met Britse re-<strong>en</strong>actm<strong>en</strong>tgroep<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

andere organisaties <strong>en</strong> het sterk uitbreid<strong>en</strong> van de informatieve website <strong>en</strong> haar<br />

re-<strong>en</strong>actm<strong>en</strong>tgroep.<br />

Onderzoeksreis <strong>Schotland</strong><br />

De onderzoeksreis naar <strong>Schotland</strong> was e<strong>en</strong> groot succes. Hier heeft Celtic Britain<br />

verschill<strong>en</strong>de internationale contact<strong>en</strong> gelegd <strong>en</strong> <strong>veel</strong> nieuw onderzoeksmateriaal<br />

verzameld over onder andere de cultuur rond de westkust van <strong>Schotland</strong>, de Pict<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de Highland Clearances. Dit onderzoeksmateriaal zal onder andere word<strong>en</strong><br />

gebruikt in Celtic Britains re-<strong>en</strong>actm<strong>en</strong>tgroep.<br />

Nieuw Celtic Magazine<br />

Begin september komt er weer e<strong>en</strong> nieuw Celtic Magazine uit, ditmaal met e<strong>en</strong><br />

thema dat teruggrijpt op de onderzoeksreis naar Wales in december vorig jaar.<br />

Hierin wordt de situatie van Wales ná de verovering door Edward de 1 e <strong>en</strong> met<br />

name de opstand van Owain Glyndwr belicht.


Uw Vakantiehuis Verhur<strong>en</strong>?<br />

Ondersteund door D-reiz<strong>en</strong><br />

Bereik tot meer dan 40.000 bezoekers per dag!<br />

• Gemakkelijk uw eig<strong>en</strong> website creër<strong>en</strong><br />

• Bespaar tot wel 70% op de distributiekost<strong>en</strong><br />

• U bepaalt zelf wie uw huurders zijn <strong>en</strong> wanneer zij in uw huis<br />

kunn<strong>en</strong> verblijv<strong>en</strong><br />

• U adverteert onder de vlag van e<strong>en</strong> betrouwbaar merk<br />

Zet uw vakantiewoning vandaag nog op:<br />

ParticuliereVakantiehuiz<strong>en</strong>.nl<br />

Ondersteund door D-reiz<strong>en</strong>.<br />

9 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

CELTIC BRITAIN VERVOLG<br />

Celtic WebMerchant<br />

Vanwege de vakantieperiode is beslot<strong>en</strong> de pagina Nieuwe product<strong>en</strong> drie wek<strong>en</strong><br />

lang <strong>niet</strong> te wiss<strong>en</strong>, zodat ieder e<strong>en</strong> volledig overzicht van de nieuwe product<strong>en</strong><br />

kan hebb<strong>en</strong>. Schrik daarom <strong>niet</strong> van het aantal pagina’s met nieuwe product<strong>en</strong>.<br />

Deze nieuwe product<strong>en</strong> zijn onder andere e<strong>en</strong> groot aantal nieuwe sierad<strong>en</strong>, vaak<br />

museumreplica’s; historisch correct keramiek dat op e<strong>en</strong> historische manier met<br />

gesinterd zout is geglazuurd <strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal nieuwe gesp<strong>en</strong> voor de nieuwe pagina<br />

Gesp<strong>en</strong>, knop<strong>en</strong> & riembeslag. Daarnaast zijn we sinds kort ook tuss<strong>en</strong>persoon<br />

voor de t<strong>en</strong>t<strong>en</strong>fabrikant FamWest. Meer t<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hop<strong>en</strong> we zo spoedig mogelijk<br />

online te plaats<strong>en</strong>.<br />

Vooruitblik re-<strong>en</strong>actm<strong>en</strong>t<br />

Op dit mom<strong>en</strong>t zijn er verschill<strong>en</strong>de data voor de kom<strong>en</strong>de tijd waarop Celtic<br />

Britains Gallowglasses op het veld te zi<strong>en</strong> zijn. Zij staan met e<strong>en</strong> klein kampem<strong>en</strong>t<br />

op Fantastic Amsterdam volg<strong>en</strong>d week<strong>en</strong>d <strong>en</strong> met e<strong>en</strong> groter kampem<strong>en</strong>t in<br />

Metel<strong>en</strong> op 22 <strong>en</strong> 23 augustus, in de Ruïne van Teyling<strong>en</strong> op 12 <strong>en</strong> 13 september<br />

<strong>en</strong> op het festival de Drie Tor<strong>en</strong>s in Tilburg op 17 <strong>en</strong> 18 oktober.<br />

Binn<strong>en</strong>kort zal er e<strong>en</strong> nieuwe t<strong>en</strong>t aangeschaft word<strong>en</strong> die historisch correct wordt<br />

ingericht om zo voorlichting te gev<strong>en</strong> over de cultuur aan de Schotse westkust.<br />

Ook het led<strong>en</strong>aantal groeit nog steeds, mocht u interesse hebb<strong>en</strong> in deelname aan<br />

de re-<strong>en</strong>actm<strong>en</strong>tgroep kunt u ons altijd mail<strong>en</strong>. Ook voor boeking<strong>en</strong> <strong>en</strong> nieuwe<br />

festivals staan wij op<strong>en</strong>.<br />

Indi<strong>en</strong> u vrag<strong>en</strong> of opmerking<strong>en</strong> heeft, kunt u ons altijd mail<strong>en</strong>.<br />

Beannachd leibh,<br />

Het team van Celtic Britain<br />

celticbritain.net


EDWARD I<br />

Gebor<strong>en</strong> op: 17-06-1239<br />

Geboorteplaats: Palace of Westminster<br />

Overled<strong>en</strong>: 07-06-1307 (67 jaar)<br />

Plaats van overlijd<strong>en</strong>: Burgh on Sands, Scotland<br />

Oorzaak van overlijd<strong>en</strong> ongek<strong>en</strong>d<br />

Begraafplaats: Westminster Abbey<br />

Edward I, Koning van Engeland, was de oudste zoon van<br />

H<strong>en</strong>ry III <strong>en</strong> Eleanor van Prov<strong>en</strong>ce.<br />

Zijn politieke carrière begint met het sluit<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> verdrag<br />

met Alphonso X van Castile, doordat hij trouwt met Eleanor,<br />

de halfzuster van de Spaanse koning. Gezi<strong>en</strong> hij e<strong>en</strong> woonstek<br />

met standing nodig heeft, sch<strong>en</strong>kt zijn grootvader hem het<br />

Hertogdom Gascogne, het graafschap Chester, de land<strong>en</strong> van<br />

de koning in Wales <strong>en</strong> <strong>veel</strong> meer. In mei 1254 trekt Edward (15<br />

jaar) naar Gascoigne om zijn erf<strong>en</strong>is in ontvangst te nem<strong>en</strong>.<br />

Hij trekt vervolg<strong>en</strong>s de Pyr<strong>en</strong>eeën over <strong>en</strong> in oktober wordt<br />

hij geridderd door Alphonso <strong>en</strong> huwt hij met Eleanor in e<strong>en</strong><br />

klooster in Las Huelgas, nabij Burgos. Hij blijft in Gascogne<br />

tot november 1255, maar zijn vader wil hem uit jaloezie ge<strong>en</strong><br />

functie gev<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> zijn eig<strong>en</strong> hofhouding. Na zijn terugkeer<br />

zorg<strong>en</strong> problem<strong>en</strong> met de inwoners van zijn Welshe land<strong>en</strong><br />

voor e<strong>en</strong> p<strong>en</strong>ibele situatie. Zij aanvaard<strong>en</strong> <strong>niet</strong> dat ze moet<strong>en</strong> buig<strong>en</strong> voor nieuwe<br />

Engelse wett<strong>en</strong>. Ook nu weigert zijn vader elke hulp of steun.<br />

Edward maakt zich redelijk onpopuair <strong>en</strong> zijn positie verzwakt nog meer in 1258.<br />

In 1264 neemt hij promin<strong>en</strong>t deel in de strijd tuss<strong>en</strong> de koning <strong>en</strong> de baronn<strong>en</strong>. In<br />

de slag van Lewes veroorzaakt hij de nederlaag van zijn vader door e<strong>en</strong> overdrev<strong>en</strong><br />

jacht op de Londoners. Hij geeft zich over aan de graaf van Leicester <strong>en</strong> wordt<br />

10 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

gedwong<strong>en</strong> om zijn graafschap Chester over te drag<strong>en</strong> aan de graaf van Leicester.<br />

Maar in Whitsuntide in 1265 ontsnapt hij aan zijn bewakers <strong>en</strong> sluit zich aan<br />

bij de Welshe Lords, die nog steeds in zijn di<strong>en</strong>st zijn. Met hun hulp verslaat <strong>en</strong><br />

vermoordt Edward Leicester in Evesham op 4 augustus 1265.<br />

Er breekt nu e<strong>en</strong> relatief rustige periode aan in het lev<strong>en</strong> van de prins. Zelfs zo<br />

rustig <strong>en</strong> vreedzaam dat Edward in 1268 besluit om het kruis<br />

op te nem<strong>en</strong> in de hoop om met de nieuwe kruistocht mee te<br />

gaan. Geldtekort stelt zijn vertrek uit tot in 1270, maar e<strong>en</strong><br />

vredesbestand is dan al afgeslot<strong>en</strong> met de “ongelovig<strong>en</strong>”.<br />

Weiger<strong>en</strong>d om deel uit te mak<strong>en</strong> van dit verraad teg<strong>en</strong> het<br />

Christ<strong>en</strong>dom gaat Edward met zijn volgeling<strong>en</strong> naar Acre,<br />

waar hij verblijft van mei 1271 tot augustus 1272. Ondanks<br />

zijn <strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> zijn kunn<strong>en</strong> is zijn invloed te klein om de<br />

afbrokkel<strong>en</strong>de kruisvaart op te krikk<strong>en</strong>. Hij ontsnapt zelfs<br />

aan e<strong>en</strong> moordpoging.<br />

T<strong>en</strong>slotte wordt hij gedwong<strong>en</strong> om terug naar Engeland te<br />

ker<strong>en</strong> omwille van de verzwakte gezondheidstoestand van<br />

zijn vader. Hij verneemt in Sicilië dat H<strong>en</strong>ry III overled<strong>en</strong> is<br />

op 16 november 1272. Edward is nu koning van Engeland.<br />

De zak<strong>en</strong> zijn echter zo kalm in Engeland dat hij zich <strong>niet</strong> naar<br />

huist haast. Na e<strong>en</strong> langzame reis door Italië <strong>en</strong> Frankrijk<br />

br<strong>en</strong>gt hij e<strong>en</strong> bezoek aan zijn neef Filips III in Parijs op 26 november 1273. Hij<br />

gaat naar Gascogne waar hij bijna e<strong>en</strong> gans jaar verblijft. T<strong>en</strong>slotte arriveert hij in<br />

Dover aan het einde van augustus 1274. Edward I wordt gekroond in Westminster<br />

op de 18 e van diezelfde maand op 35 jarige leeftijd.<br />

De harde opvoeding in zijn jeugd hebb<strong>en</strong> zijn karakter <strong>en</strong> de grote lijn<strong>en</strong> van zijn<br />

politiek bepaald. Hij is groot in gestalte voor zijn tijd, goedgebouwd <strong>en</strong> knap.


EDWARD I VERVOLG<br />

Edward is extreem toegewijd aan militaire oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, neemt deel aan toernooi<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> gevaarlijke jachtpartij<strong>en</strong>.<br />

Edward heeft geleerd om zjn opvlieg<strong>en</strong>d temperam<strong>en</strong>t uit zijn jeugd, in bedwang<br />

te houd<strong>en</strong>. Hij is fi er op zijn gevoel voor gerechtigheid <strong>en</strong> zijn strikte toepassing<br />

van zijn gegev<strong>en</strong> woord. Zijn privé lev<strong>en</strong> is onbesprok<strong>en</strong> <strong>en</strong> hij is e<strong>en</strong> toegewijde<br />

vri<strong>en</strong>d. Zonder al te <strong>veel</strong> originaliteit, zowel als soldaat of<br />

als staatsman, is hij compet<strong>en</strong>t g<strong>en</strong>oeg om mee te gaan<br />

met de ideeën van zijn tijd <strong>en</strong> hem deze ideeën ook eig<strong>en</strong> te<br />

mak<strong>en</strong>. Zijn zwakke punt<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> gebrek aan medelev<strong>en</strong><br />

wat soms gr<strong>en</strong>st aan wreedheid <strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ggeestig <strong>en</strong> pedant<br />

temperam<strong>en</strong>t. Daardoor hecht hij meer belang aan de<br />

woordelijke inhoud dan aan de geest van zijn beloftes. Zijn<br />

effi ciëntie <strong>en</strong> voorliefde voor e<strong>en</strong> sterk beleid staan in e<strong>en</strong><br />

schril contrast met de zwakheid van zijn vader.<br />

Hoewel Edward macht liefheeft <strong>en</strong> dit nooit vrijwillig zou<br />

kunn<strong>en</strong> opgev<strong>en</strong>, ziet hij het nut ervan in dat zijn bewind<br />

populair moet zijn.<br />

De eerste jar<strong>en</strong> van dit bewind sp<strong>en</strong>deert Edward aan het<br />

opzett<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> effi ciënt beheer van zijn zak<strong>en</strong>. Bij het<br />

uitvoer<strong>en</strong> van deze taak wordt hij van nabij geadviseerd door<br />

Eleanor<br />

Robert Burnell, bisschop van Bath <strong>en</strong> Wells. Administratieve<br />

hervorming<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> al heel gauw tot e<strong>en</strong> legislatie, <strong>en</strong> van<br />

1275 tot 1290 wordt er bijna elk jaar minst<strong>en</strong>s één grote belangrijke nieuwe wet<br />

uitgevaardigd. Deze wett<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> echter <strong>niet</strong>s nieuws of origineels in.<br />

Wales<br />

Behalve administratie <strong>en</strong> legislatie word<strong>en</strong> de eerste 15 jar<strong>en</strong> van zijn bewind<br />

gek<strong>en</strong>merkt door de verovering van het prinsdom Wales. Edward verliest zijn<br />

geduld in 1277 als de prins van Wales, Llewelyn ab Gruff yd, continu blijft<br />

11 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

verzuim<strong>en</strong> om eer te bewijz<strong>en</strong>. Edward valt het noord<strong>en</strong> van Wales binn<strong>en</strong>. Hij<br />

voert zijn campagne uit als e<strong>en</strong> waar beleg: blokkade van al de toegangsweg<strong>en</strong> tot<br />

Snowdon; hij dwingt Llewelyn zich over te gev<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> gebrek aan voorrad<strong>en</strong>.<br />

Daaropvolg<strong>en</strong>d kleineert hij de Welshe prins <strong>en</strong> maakt hem tot simpele chieftain<br />

(clanhoofd) die volledig afhankelijk is van de Engels<strong>en</strong>.<br />

De volg<strong>en</strong>de 5 jar<strong>en</strong> doet Edward zijn best om het Engels<br />

model van reger<strong>en</strong> ook in Wales door te duw<strong>en</strong>. Het verzet<br />

dat de Welshm<strong>en</strong> ton<strong>en</strong>, geeft Llewelyn al vlug e<strong>en</strong> nieuwe<br />

kans. Hij maakt het Edward in de jar<strong>en</strong> 1282-83 knap lastig<br />

<strong>en</strong> forceert hem in die periode om zijn aandacht voor het<br />

afrond<strong>en</strong> van de verovering van Wales scherp te houd<strong>en</strong>. In<br />

1284 krijgt Edward het statuut van Wales erdoor. Dit omvat<br />

e<strong>en</strong> schema voor het toekomstig bewind van het prinsdom.<br />

Edward is heel voorzichtig in zijn buit<strong>en</strong>lands beleid. Hoewel<br />

hij de relatieve vrede met zijn neef, Filips III van Frankrijk,<br />

bewaart, is zijn relatie met het land <strong>niet</strong> altijd ev<strong>en</strong> rimpelloos.<br />

Na de dood van Filips in 1285, steekt Edward het kanaal<br />

over in 1286, om hulde te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> aan de opvolger van de<br />

koning, Filips de Schone. Hij blijft in het buit<strong>en</strong>land tot 1289<br />

<strong>en</strong> tracht de recht<strong>en</strong> van Gascogne uit te breid<strong>en</strong>. Hij slaagt<br />

er zelfs in om de eeuwigdur<strong>en</strong>de ruzie tuss<strong>en</strong> de huiz<strong>en</strong> van<br />

Anjou <strong>en</strong> Aragon te suss<strong>en</strong> <strong>en</strong> h<strong>en</strong> vrede te lat<strong>en</strong> sluit<strong>en</strong>.<br />

Zijn lange afwezigheid br<strong>en</strong>gt de Engelse regering echter in verwarring met<br />

anarchie als resultaat. Bij zijn terugkeer ondoet hij zich van de meeste rechters <strong>en</strong><br />

ministers weg<strong>en</strong>s corrupt.<br />

Na het overlijd<strong>en</strong> van zijn vrouw Eleanor in 1290, verbant hij alle Jod<strong>en</strong> uit<br />

Engeland!


EDWARD I VERVOLG<br />

<strong>Schotland</strong><br />

De rest van Edwards koningschap wordt beheersd door de problem<strong>en</strong> die hij<br />

ondervindt met die taaie Schott<strong>en</strong>. Na de dood van Alexander III in 1286 wordt<br />

<strong>Schotland</strong> geregeerd in naam van di<strong>en</strong>s kleindochter, Margaret, de “Maid of<br />

Norway”. De Engelse koning stelt voor dat zijn oudste zoon, Edward of Carnarvon,<br />

de kleine koningin zou huw<strong>en</strong> <strong>en</strong> alzo beide koninkrijk<strong>en</strong> zou ver<strong>en</strong>ig<strong>en</strong>. Jammer<br />

g<strong>en</strong>oeg voor Edward stuurt de dood van het kleine meisje in 1290 al zijn plann<strong>en</strong><br />

in de war. De troon van het koninkrijk <strong>Schotland</strong> wordt plots opgeëist door vele<br />

pret<strong>en</strong>d<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> de Schotse nobel<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> Edward om als scheidsrechter op<br />

te tred<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> onbegrijpelijke red<strong>en</strong>ering gezi<strong>en</strong> iedere<strong>en</strong> de int<strong>en</strong>ties k<strong>en</strong>t van<br />

Longshanks.<br />

Edward aanvaardt de positie, maar dringt erop aan dat, vóór hij <strong>en</strong>ige actie<br />

onderneemt, de Schott<strong>en</strong> hem erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> als hun superieure vorst. De kandidaat<br />

troonopvolgers gev<strong>en</strong> het voorbeeld van onderwerping <strong>en</strong> al gauw volg<strong>en</strong> de<br />

voornaamste nobel<strong>en</strong>. Vervolg<strong>en</strong>s onderneemt Edward actie <strong>en</strong> b<strong>en</strong>oemt hij<br />

in 1292 John Balliol (Beaulieu) tot koning. De nieuwe koning br<strong>en</strong>gt hulde aan<br />

Edward, maar Johns onderdan<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong> al snel de juridische rechtsgeldigheid<br />

van Edwards te verwerp<strong>en</strong>. Edward wuift de bezwar<strong>en</strong> weg door te stell<strong>en</strong> dat dit<br />

het natuurlijke resultaat is van zijn feodale heerschappij.<br />

T<strong>en</strong>slotte ontnem<strong>en</strong> de Schott<strong>en</strong> bijna al de macht van Koning John, verwerp<strong>en</strong><br />

zij Edwards claims <strong>en</strong> sluit<strong>en</strong> zij e<strong>en</strong> verbond met Frankrijk. Tijd<strong>en</strong>s de jar<strong>en</strong><br />

van scheidsrechter spel<strong>en</strong> in <strong>Schotland</strong> is Edward stilaan met Frankrijk op voet<br />

van oorlog geraakt. In 1293 wordt Edward door zijn broer Edmund, graaf van<br />

Lancaster overhaald om zijn landerij<strong>en</strong> in Gascogne tijdelijk over te gev<strong>en</strong> aan<br />

Filips de Schone. Maar Filips weigert later om het hertogdom terug te gev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

Edward verklaart de oorlog aan de Frans<strong>en</strong>. Net op dat og<strong>en</strong>blik gev<strong>en</strong> de Schott<strong>en</strong><br />

blijk van extra weerstand door e<strong>en</strong> alliantie aan te gaan met de vijand van Edward.<br />

En tot overmaat van ramp beginn<strong>en</strong> ook de Welshm<strong>en</strong> zich opnieuw te roer<strong>en</strong> in<br />

12 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

e<strong>en</strong> opstand. Voor Edward blijkt het e<strong>en</strong> onmogelijke zaak om Gascogne opnieuw<br />

voor zich te winn<strong>en</strong>.<br />

De moeilijkste jar<strong>en</strong> van Edward brek<strong>en</strong> nu aan. Hij ziet dat de <strong>en</strong>ige manier om<br />

zijn problem<strong>en</strong> te overwinn<strong>en</strong> de weg is om zijn onderdan<strong>en</strong> om steun te vrag<strong>en</strong>.<br />

Hij richt in 1295 e<strong>en</strong> repres<strong>en</strong>tatief parlem<strong>en</strong>t op, het type parlem<strong>en</strong>t dat later ook<br />

het “modelparlem<strong>en</strong>t” zal word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd omdat het toegepast zal word<strong>en</strong> in de<br />

meeste regering<strong>en</strong>. De tekst in het wetboek luidt als volgt:<br />

“Wat iedere<strong>en</strong> raakt, zou door iedere<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> goedbevond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus is het<br />

duidelijk dat e<strong>en</strong> gevaar dat ons all<strong>en</strong> kan rak<strong>en</strong> ook met de gepaste middel<strong>en</strong> wordt<br />

bestred<strong>en</strong>”.<br />

De parlem<strong>en</strong>taire grondslag van Engeland is gelegd door deze actie van Edward.<br />

Zich gesteund voel<strong>en</strong>d door zijn onderdan<strong>en</strong> slaat Edward de Welshe opstand neer<br />

<strong>en</strong> hij verovert <strong>Schotland</strong> in 1296. Als de rust op het Britse eiland is teruggekeerd<br />

richt hij zijn volle aandacht weer op het herwinn<strong>en</strong> van Gascogne. Maar nieuwe<br />

binn<strong>en</strong>landse problem<strong>en</strong> gooi<strong>en</strong> opnieuw roet in het et<strong>en</strong>.<br />

Onder leiding van Aartsbisschop Winchelsea weigert de clerus om taks<strong>en</strong> te<br />

betal<strong>en</strong>, in navolging van de bull die werd uitgevaardigd door paus Bonifacius<br />

VIII, de Clericis Laicos. Edward verklaart dat, indi<strong>en</strong> de clerus <strong>niet</strong> zou bijdrag<strong>en</strong><br />

in het onderhoud van de staat, de staat het zich <strong>niet</strong> kon permitter<strong>en</strong> om h<strong>en</strong> te<br />

bescherm<strong>en</strong>.<br />

Doch de kerkelijke oppositie krijgt snel bijval van de baroniale stand. Aangevoerd<br />

door de grav<strong>en</strong> van Hereford <strong>en</strong> Norfolk, weiger<strong>en</strong> vele barons om deel te nem<strong>en</strong><br />

in de campagne van Edward in Gascogne. Edward is verplicht om zonder h<strong>en</strong> af<br />

te reiz<strong>en</strong> naar de oorlog met de Frans<strong>en</strong>. Daarbov<strong>en</strong>op eis<strong>en</strong> de weerspannige<br />

barons dat de bestaande charters word<strong>en</strong> aangepast met nieuwe artikels waarin de<br />

vrijwaring van het volk wordt gegarandeerd voor wilde taks<strong>en</strong>.<br />

Edward, op dat og<strong>en</strong>blik in G<strong>en</strong>t, aanvaardt gelat<strong>en</strong> de voorwaard<strong>en</strong> (Confi rmatio


EDWARD I VERVOLG<br />

Cartarum), maar zelfs nu k<strong>en</strong>t zijn gemoed ge<strong>en</strong> rust.<br />

De Schott<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> massale opstand begonn<strong>en</strong> in<br />

hetzelfde jaar 1297, geleid door William Wallace.<br />

De Schott<strong>en</strong> verslaan e<strong>en</strong> massaal Engels leger bij<br />

Stirling Bridge op 11 september 1297.<br />

Het volg<strong>en</strong>de jaar, in 1298 is Edward opnieuw verplicht<br />

om zijn aandacht naar <strong>Schotland</strong> te verlegg<strong>en</strong>. De slag<br />

om Falkirk (22 juli 1298) mag dan misschi<strong>en</strong> wel de<br />

voornaamste zege van al zijn campagnes zijn, mede<br />

omdat de slag e<strong>en</strong> einde maakt aan de kracht van Wallace<br />

als beschermheer van het land, doch het betek<strong>en</strong>t<br />

ge<strong>en</strong>szins het einde van de Schotse weerstand.<br />

Edward leert dat hij <strong>niet</strong> tegelijkertijd teg<strong>en</strong> de Schott<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de Frans<strong>en</strong> kan vecht<strong>en</strong>. Hij sluit vrede met Filips in<br />

1299. Hij hertrouwt ook met Margaret, de zuster van<br />

de Franse koning. Edward is op dat og<strong>en</strong>blik 60 jaar,<br />

Margaret amper 17. Door het huwelijk slaagt Edward<br />

erin om Gascogne opnieuw voor zich te winn<strong>en</strong>.<br />

Het duurt tot in 1303 alvor<strong>en</strong>s Edward opnieuw in<br />

staat is om e<strong>en</strong> serieuze veroveringstocht te plann<strong>en</strong><br />

teg<strong>en</strong> <strong>Schotland</strong>. Teg<strong>en</strong> 1305 is het land volledig<br />

onderworp<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt William Wallace vermoord als<br />

verrader.<br />

Doch Edward heeft amper e<strong>en</strong> regering geïnstalleerd<br />

of er breekt al e<strong>en</strong> nieuwe revolte uit, dit keer onder<br />

leiding van Robert Th e Bruce, kleinzoon van de<br />

13 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

voornaamste rivaal van Baliol in 1290. Bruce wordt<br />

tot koning gekroond in 1306 <strong>en</strong> Edward bevindt zich<br />

opnieuw in de positie dat hij <strong>Schotland</strong> voor e<strong>en</strong> derde<br />

keer zal moet<strong>en</strong> gaan verover<strong>en</strong>. Hij besluit om zelf<br />

te gaan, maar de inspanning wordt hem te<strong>veel</strong> <strong>en</strong> hij<br />

sterft op 7 juli 1307 in Burgh on Sands.<br />

Zijn dood betek<strong>en</strong>t het laatste sprankeltje hoop om<br />

<strong>Schotland</strong> te verover<strong>en</strong> <strong>en</strong> in te lijv<strong>en</strong> bij het Engels<br />

grondgebied. Het betek<strong>en</strong>t ook dat zijn grootste ambitie<br />

in het lev<strong>en</strong> mislukt is. Edward mag dan grootse ding<strong>en</strong><br />

gedaan hebb<strong>en</strong> door de onderwerping van Wales, de<br />

invoering van e<strong>en</strong> legislatuur, zijn triomf over de clerus<br />

<strong>en</strong> de baronn<strong>en</strong>, zijn obsessie voor Gascogne, het<br />

voornaamste doel heeft hij nooit bereikt: <strong>Schotland</strong> op<br />

de knieën krijg<strong>en</strong> !!<br />

Edward I ligt begrav<strong>en</strong> in Westminster onder e<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong>voudige ged<strong>en</strong>kste<strong>en</strong> waar op te lez<strong>en</strong> staat:<br />

Edwardus Primus Scottorum malleus hic est. Hier rust<br />

Edward de eerste, de hamer voor de Schott<strong>en</strong>... Niets is<br />

minder waar.<br />

Aan het einde van de rivier Ed<strong>en</strong>, bij de Solway Firth,<br />

is e<strong>en</strong> groots monum<strong>en</strong>t opgericht op de plaats waar<br />

Edward overled<strong>en</strong> is. Hij stief hier op 7 juli 1307 op<br />

zijn weg noordwaards voor e<strong>en</strong> laatstse aanval op zijn<br />

grootste vijand.<br />

Bron: http://myscotland.be/andrew_moray.htm


1 de gerstveld<strong>en</strong> 2 het land waar de gerst op groeit 3 turf om de gemoute gerst te drog<strong>en</strong> 4 gist om alcohol te producer<strong>en</strong> 5 water - belangrijk om <strong>whisky</strong> te mak<strong>en</strong><br />

8<br />

8<br />

9<br />

7<br />

7<br />

10<br />

6 het nieuwe distillaat - in 7 de vat<strong>en</strong> - veilig rust<strong>en</strong>d in 8 de pakhuiz<strong>en</strong> 9 de Angel’s Share 10 de (single malt) <strong>whisky</strong> in de fles<br />

De Whisky Tartan vertelt zowel in kleurgebruik als in opbouw chronologisch (bijna) het complete<br />

verhaal van de productie van (Single Malt) <strong>whisky</strong>. Van de gerstveld<strong>en</strong> tot de gebottelde fles.<br />

De Whisky Tartan is ideaal voor iedere<strong>en</strong> die ge<strong>en</strong> Schotse achtergrond heeft, maar wel e<strong>en</strong><br />

passie voor <strong>Schotland</strong> of <strong>whisky</strong> heeft.<br />

Whisky Tartan, twee Schotse erfstukk<strong>en</strong> verwev<strong>en</strong> in één uniek ontwerp.<br />

www.<strong>whisky</strong>tartan.com<br />

14 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

6<br />

5<br />

3<br />

4<br />

2<br />

1<br />

WHISKY TARTAN PRODUCTEN<br />

1 2 3 4<br />

5 6 7<br />

De Whisky Tartan collectie:<br />

1 Whisky Tartan kilts<br />

2 Whisky Tartan 2-in-1 rokk<strong>en</strong><br />

3 Whisky Tartan stropdass<strong>en</strong><br />

4 Whisky Tartan sjaals<br />

5 Whisky Tartan sashes<br />

6 Whisky Tartan light weight <strong>en</strong> medium weight stof<br />

7 Whisky Tartan ‘pagode’ t-shirts<br />

8 NIEUW: Whisky Tartan kilt pin<br />

Meer informatie <strong>en</strong> prijz<strong>en</strong> :: www.<strong>whisky</strong>tartan.com<br />

8


FOTO , S VAN INTERNET<br />

15 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

VISUEEL BEPERKTE PIPER<br />

“Als je blind of slechtzi<strong>en</strong>d b<strong>en</strong>t, zul je vaker hulp moet<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>, meer moet<strong>en</strong><br />

uitlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> vaker op m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> af moet<strong>en</strong> stapp<strong>en</strong>.”<br />

“Pa, ma, ga e<strong>en</strong>s zitt<strong>en</strong>, ik moet jullie iets vertell<strong>en</strong>.” Zo kondigde D<strong>en</strong>nis van Meel<br />

(15) aan, dat hij doedelzak wilde gaan spel<strong>en</strong>. Die keuze markeert e<strong>en</strong> omslag in<br />

zijn lev<strong>en</strong>. Na <strong>en</strong>kele optred<strong>en</strong>s op school is hij <strong>niet</strong> langer ‘die slechtzi<strong>en</strong>de jong<strong>en</strong>’,<br />

maar ‘het doedelzakf<strong>en</strong>ome<strong>en</strong>’. Precies zoals hij dat graag heeft. “Ik b<strong>en</strong> D<strong>en</strong>nis, <strong>niet</strong><br />

mijn handicap.” Op zijn neg<strong>en</strong>de werd de ziekte van Stargardt geconstateerd, die<br />

juv<strong>en</strong>iele macula deg<strong>en</strong>eratie veroorzaakt. Vanaf zijn twaalfde heeft D<strong>en</strong>nis e<strong>en</strong><br />

stabiele restvisus van ti<strong>en</strong> proc<strong>en</strong>t. Vanaf het begin is zijn instelling: ik probeer<br />

zo<strong>veel</strong> mogelijk zelf te do<strong>en</strong> <strong>en</strong> als dat <strong>niet</strong> lukt, vraag ik hulp. Dat laatste gaat<br />

hem teg<strong>en</strong>woordig e<strong>en</strong> stuk gemakkelijker af. “Tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> S<strong>en</strong>siscursus moest<strong>en</strong><br />

we van het station in Nijmeg<strong>en</strong> naar het gebouw van S<strong>en</strong>sis zi<strong>en</strong> te kom<strong>en</strong>. Zonder<br />

kaart. Onderweg hebb<strong>en</strong> we vaak de weg moet<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>. Dat heeft geholp<strong>en</strong>.” De<br />

zelfverzekerdheid die D<strong>en</strong>nis uitstraalt, heeft hij ook aan Th e Dutch Pipes and<br />

Drums uit Tilburg (dutchpipesanddrums.nl) te dank<strong>en</strong>. De doedelzakband heeft<br />

hem <strong>veel</strong> opgeleverd: nieuwe vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>din, uitstapjes naar het buit<strong>en</strong>land<br />

<strong>en</strong> de ontdekking dat hij e<strong>en</strong> extreem muzikaal tal<strong>en</strong>t heeft.<br />

D<strong>en</strong>nis heeft eig<strong>en</strong>lijk weinig hulp nodig, behalve bij het lez<strong>en</strong> van het<br />

schoolbord <strong>en</strong> bord<strong>en</strong> in het verkeer. Met zijn laptop met vergrotingssoftware<br />

<strong>en</strong> de praktische tips die hij van Stef, zijn ambulant begeleider, heeft gekreg<strong>en</strong>,<br />

lukt het allemaal prima. Bij S<strong>en</strong>sis heeft hij onder andere e<strong>en</strong> cursus blind typ<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verkeerscursus gedaan, waar hij <strong>veel</strong> aan gehad heeft. “Het werd me<br />

eerst afgerad<strong>en</strong> om te gaan fi ets<strong>en</strong>, omdat mijn zicht slechter zou word<strong>en</strong> <strong>en</strong> het dan<br />

moeilijk is om dat weer in te lever<strong>en</strong>.” Zijn argum<strong>en</strong>t was dat je het beter kunt do<strong>en</strong>,<br />

zolang het kan. “Dan heb je het in ieder geval gedaan.” Daarmee overtuigde hij de<br />

zelfstandigheidstrainer <strong>en</strong> kreeg hij toch fi etstraining. Binn<strong>en</strong>kort als duidelijk<br />

is wat hij hiermee gaat do<strong>en</strong>, krijgt hij ook e<strong>en</strong> training om het ov-traject naar<br />

zijn nieuwe school te oef<strong>en</strong><strong>en</strong>. “Waarschijnlijk ga ik e<strong>en</strong> opleiding volg<strong>en</strong> tot ictprogrammeur.<br />

Dat kan ik altijd blijv<strong>en</strong> do<strong>en</strong>. Maar als ik van doedelzak spel<strong>en</strong> mijn werk<br />

kan mak<strong>en</strong>...” Bron: S<strong>en</strong>sis Magazine


TARTAN & WHISKY<br />

Haggis is<br />

said to be<br />

non-Scottish<br />

...<br />

The English<br />

brain is just<br />

too small to<br />

remember a<br />

good recipe...<br />

16 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

HAGGIS ENGELS?<br />

Historica beledigt Schott<strong>en</strong> met <strong>haggis</strong><br />

De conclusie van geschiedkundige Catherine Brown valt Schott<strong>en</strong> zwaar op de<br />

maag: hun beroemde delicatesse, <strong>haggis</strong>, zou van origine <strong>niet</strong> Schots, maar Engels<br />

zijn.<br />

Catherine Brown baseert zich op verwijzing<strong>en</strong> naar het gerecht in het boek De<br />

Engelse Huisvrouw uit 1616, aldus dagblad Daly Mail. Dit recept<strong>en</strong>boek van auteur<br />

Gervase Markham was zeker 170 jaar eerder gepubliceerd dan het gedicht Ode aan<br />

de Haggis van Robert Burns. Deze nationale dichter van <strong>Schotland</strong> maakte het<br />

gerecht beroemd over de hele wereld. Markhem schreef <strong>en</strong> 1616 dat het gerecht<br />

‘zeer populair is onder alle Engels<strong>en</strong>’ Met deze conclusie voel<strong>en</strong> <strong>veel</strong> Schott<strong>en</strong><br />

zich op de ziel gerapt. Schotse wet<strong>en</strong>schappers hebb<strong>en</strong> aangekondigd dat zij in de<br />

teg<strong>en</strong>aanval gaan <strong>en</strong> Browns onderzoek zull<strong>en</strong> weerlegg<strong>en</strong>. Volg<strong>en</strong>s h<strong>en</strong> is <strong>haggis</strong><br />

van de Schott<strong>en</strong> <strong>en</strong> ‘zal het altijd Schots blijv<strong>en</strong>’.<br />

Haggis is voor de liefhebbers: e<strong>en</strong> schap<strong>en</strong>maag of runderdarm wordt gevuld<br />

met onder meer gekookte stukjes hart, lever, long, niervet <strong>en</strong> havermout. Onder<br />

begeleiding van doedelzakmuziek wordt het traditioneel opgedi<strong>en</strong>d op 25 januari,<br />

de verjaardag van Burns. Uiteraard drink<strong>en</strong> Schott<strong>en</strong> <strong>en</strong> Whisky bij.


SIVO FESTIVAL EN AURORA SCOTTISH DANCE & MUSIC<br />

SIVO: Stichting Internationale Volkscultur<strong>en</strong> Odoorn<br />

<strong>Schotland</strong> was lang <strong>niet</strong> verteg<strong>en</strong>woordigd op het SIVO-festival. Met de groep<br />

Aurora, Scottish Dance and Music Group d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> goed beeld te kunn<strong>en</strong><br />

krijg<strong>en</strong> van de Schotse traditionele folkloristische dans<strong>en</strong>. De groep is in 1996<br />

ontstaan op de Universiteit van Aberde<strong>en</strong>, doordat e<strong>en</strong> groep <strong>en</strong>thousiaste<br />

dansers zich ging verdiep<strong>en</strong> in oude volkscultur<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> wilde <strong>niet</strong> alle<strong>en</strong> de alom<br />

bek<strong>en</strong>de ceilidh-dans<strong>en</strong> gaan do<strong>en</strong>, maar zich verdiep<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> breed scala van<br />

oorspronkelijke populaire dans<strong>en</strong>.<br />

Vanuit deze achtergrond wil m<strong>en</strong> internationale<br />

festivals bezoek<strong>en</strong> om het publiek deelg<strong>en</strong>oot<br />

te mak<strong>en</strong> van de historische volkscultur<strong>en</strong> van<br />

<strong>Schotland</strong>. Iedere week wordt er geoef<strong>en</strong>d <strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

nieuwe dans<strong>en</strong> ingestudeerd. Steeds opnieuw<br />

ontdekt m<strong>en</strong> bijzondere danselem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> neemt<br />

die in het programma op. Zo is er inmiddels e<strong>en</strong><br />

hoog niveau van dans<strong>en</strong> bereikt.<br />

De huidige groep omvat zo’n 50 led<strong>en</strong>, waaronder<br />

8 muzikant<strong>en</strong>, die elkaar wekelijks ontmoet<strong>en</strong><br />

voor de dans maar ook voor gezellig sam<strong>en</strong>zijn. De<br />

muzikant<strong>en</strong> bespel<strong>en</strong> diverse oude instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />

waaronder natuurlijk de doedelzak <strong>en</strong> verder de accordeon, fl uit, mandoline, gitaar<br />

<strong>en</strong> viool. Ieder type dans k<strong>en</strong>t bijpass<strong>en</strong>de kleding, zoals de bek<strong>en</strong>de kilts van de<br />

mann<strong>en</strong>. De dames drag<strong>en</strong> bijzonder sierlijke lange witte jurk<strong>en</strong>, naast traditionele<br />

highland-outfi ts <strong>en</strong> zog<strong>en</strong>aamde Lowland East Coast kleding van vissersvrouw<strong>en</strong>.<br />

De groep heeft inmiddels aardig wat buit<strong>en</strong>landse festivals bezocht <strong>en</strong> de rec<strong>en</strong>sies<br />

die zijn opgevraagd war<strong>en</strong> bijzonder positief.<br />

sivo.nl<br />

17 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

About Aurora<br />

Aurora was created in 1996 and are a group of dancers and musicians, based in and<br />

around Aberde<strong>en</strong>, Scotland, who share an interest in traditional Scottish dance<br />

and music. We dance and play music for fun, at social occasions and performances,<br />

in Scotland and abroad.<br />

Dancing and music<br />

Aurora meets each week to dance and play music. We welcome beginners and<br />

experi<strong>en</strong>ced dancers and musicians. We provide<br />

basic tuition in Scottish traditional dances so ev<strong>en</strong><br />

if you’ve never danced before please come along and<br />

“have a go”.<br />

Th e highlight of our year is the Aurora Ball and we<br />

regularly organise a variety of other social ev<strong>en</strong>ts. In<br />

2006 we celebrated our 10th anniversary with the<br />

publication of a book of Scottish Country dances and<br />

in early 2009 published our Second Book of Scottish<br />

Country Dances. Copies of both our dance books can<br />

be purchased via our website.<br />

Performances and ceilidhs<br />

Aurora performs and teaches traditional Scottish<br />

Country set dances, Highland and Ceilidh dances and are both experi<strong>en</strong>ced<br />

(regularly performing locally and internationally) and <strong>en</strong>thusiastic. Our expert<br />

team of dancers and musicians can bring a lively touch of Scottish tradition to<br />

any ev<strong>en</strong>t. Th e Aurora Ceilidh Band is r<strong>en</strong>owned for excell<strong>en</strong>t music, interesting<br />

dances and fantastic dance callers. If you are planning a ceilidh party, festival or<br />

confer<strong>en</strong>ce, please contact us to <strong>en</strong>quire about booking Aurora.<br />

aurorascot.org.uk


Hotel Restaurant Veld<strong>en</strong>bos maakt uw bezoek tot<br />

e<strong>en</strong>onvergetelijkebelev<strong>en</strong>is.Zekeralsunahetgolf<strong>en</strong><br />

wilt ge<strong>niet</strong><strong>en</strong> in e<strong>en</strong> bosrijke omgeving.<br />

Hetrestaurantbiedtue<strong>en</strong>ontspann<strong>en</strong>sfeer,goede<br />

<strong>en</strong> smakelijke m<strong>en</strong>u’s, bereid met verse ingrediënt<strong>en</strong>.<br />

InGrandCafédeHeer<strong>en</strong>kamermethaarkoloniale<br />

sfeer,kuntuge<strong>niet</strong><strong>en</strong>vanmeerdan275singlemalt<br />

<strong>whisky</strong>’s...hier...ookopdeVeluwe.<br />

MochtulangeretijdopdeVeluwewill<strong>en</strong>verblijv<strong>en</strong>,<br />

dan kunt u in hotel Veld<strong>en</strong>bos overnacht<strong>en</strong>.<br />

Vraagooknaaréénvanonzevelearrangem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Spoorlaan 42<br />

8071 BR Nunspeet<br />

Internet: www.veld<strong>en</strong>bos.nl<br />

VELDENBOS.NL VELDENBOS NIEUWS<br />

“Wat e<strong>en</strong> hole-in-one in Nunspeet<br />

tot e<strong>en</strong> belev<strong>en</strong>is maakt”<br />

Telefoon: 0341 - 252 334<br />

Fax: 0341 - 258 618<br />

E-mail: hotel@veld<strong>en</strong>bos.nl<br />

18 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

SCHOTS WEEKEND<br />

Het eerste week<strong>en</strong>d van oktober is het Schots week<strong>en</strong>d!<br />

Wij organiser<strong>en</strong> e<strong>en</strong> speciaal Schots week<strong>en</strong>d op:<br />

2, 3 <strong>en</strong> 4 oktober 2009<br />

Op vrijdag wordt u ontvang<strong>en</strong> met koffi e of thee met shortbread.<br />

Na e<strong>en</strong> aperitief in de Heer<strong>en</strong>kamer kunt u ge<strong>niet</strong><strong>en</strong> van e<strong>en</strong> smakelijke Schotse<br />

maaltijd.<br />

Daarna staat de Heer<strong>en</strong>kamer op<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> drankje <strong>en</strong> kunt u deelnem<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong><br />

quiz met het thema <strong>Schotland</strong>.<br />

Zaterdag kunt u naar eig<strong>en</strong> idee invull<strong>en</strong>. Er staan gedur<strong>en</strong>de uw verblijf fi ets<strong>en</strong><br />

tot uw beschikking.<br />

Vanaf 17.00 uur zi<strong>en</strong> wij u graag voor het aperitief waarna we aansluit<strong>en</strong>d e<strong>en</strong><br />

culinair 3-gang<strong>en</strong> diner (met e<strong>en</strong> vleugje <strong>whisky</strong>) zull<strong>en</strong> server<strong>en</strong>.<br />

Na het diner is er live muziek in de Heer<strong>en</strong>kamer.<br />

De volg<strong>en</strong>de ocht<strong>en</strong>d is het ge<strong>niet</strong><strong>en</strong> van het uitgebreide Schotse ontbijt.<br />

Kost<strong>en</strong>: € 147,50 p.p.<br />

Bezoek voor meer informatie <strong>en</strong> andere arrangem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>: www.veld<strong>en</strong>bos.nl


SCOTTISH CEILIDH<br />

DANCING<br />

<br />

• Vind je dans<strong>en</strong> leuk?<br />

• Hou je van Schotse traditionele muziek?<br />

• B<strong>en</strong> je <strong>niet</strong> bang om je flink in te spann<strong>en</strong>?<br />

• Zoek je e<strong>en</strong> gezellige bezigheid?<br />

• B<strong>en</strong> je op donderdagavond nog vrij?<br />

• Of b<strong>en</strong> je gewoon toe aan iets anders?<br />

Kom dan naar de Op<strong>en</strong> Les Country and Ceilidh Dancing.<br />

Vanaf 20.30 uur b<strong>en</strong> je welkom in gebouw De Hoekste<strong>en</strong>,<br />

Lageweg 45 in Noordlar<strong>en</strong>.<br />

Wil je eerst meer informatie? Kijk dan op<br />

www.carieke.nl.<br />

19 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

CARIEKE , S SCHOOL OF SCOTTISH DANCING<br />

Carieke’s School of Highland Dancing is de <strong>en</strong>ige zelfstandige Highland Dancing<br />

school in Nederland. De dansschool is gevestigd in Zuidlar<strong>en</strong>, de kop van Dr<strong>en</strong>the.<br />

De Highland Dancing less<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> plaats op de donderdagavond vanaf 19.00 tot<br />

20.30 in “de Hoekste<strong>en</strong>” te Noordlar<strong>en</strong> (Gn).<br />

De Scottish Country Dancing less<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> plaats na de Highland Dancing less<strong>en</strong><br />

op de donderdagavond vanaf 20.30 uur.<br />

A TRUE CEILIDH “Brilliant, fantastic, a great night”<br />

Dit zijn slechts <strong>en</strong>kele uitsprak<strong>en</strong> van gast<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> Ceilidh die verzorgd werd<br />

door Carieke <strong>en</strong> de Ceilidh Band Star of the North.<br />

Sinds e<strong>en</strong> aantal jar<strong>en</strong> verzorgt Carieke met <strong>en</strong>ige regelmaat sam<strong>en</strong> met deze 10<br />

koppige band <strong>schots</strong>e dansavond<strong>en</strong> of beter gezegd Ceilidhs.<br />

Eén groot feest wordt het wanneer de Star of the North zijn muziek inzet <strong>en</strong> Carieke<br />

iedere<strong>en</strong> uitlegt hoe er gaat word<strong>en</strong> gedanst. Carieke motiveert <strong>en</strong> inspireert zelfs<br />

de meest verstokte <strong>niet</strong> danser zodat ook deze e<strong>en</strong> geweldige avond heeft.<br />

Highland Dancing<br />

Highland Dancing is e<strong>en</strong> van de oudste vorm<strong>en</strong> van traditionele volksdans. Voor<br />

heel <strong>veel</strong> geleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> is het ton<strong>en</strong> van deze speciale dansvorm e<strong>en</strong> geweldig<br />

exclusief stukje <strong>en</strong>tertainm<strong>en</strong>t. Carieke vertelt op verzoek ook de verhal<strong>en</strong> die<br />

hor<strong>en</strong> bij deze geweldige dans<strong>en</strong>. Haar medaille winn<strong>en</strong>de leerling<strong>en</strong> voer<strong>en</strong> de<br />

dans<strong>en</strong> uit terwijl u ondertuss<strong>en</strong> weet waar u op moet lett<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat de tradities<br />

zijn die gepaard gaan bij deze dans. Vaak komt de groep in combinatie met e<strong>en</strong> live<br />

doedelzakspeler. Altijd e<strong>en</strong> bijzondere ervaring!<br />

Carieke Cazemier-Pol<br />

Member Scottish Dance Teachers Alliance, for Highland & National Dances<br />

www.carieke.nl www.<strong>schots</strong>dans<strong>en</strong>.nl www.highlanddancing.nl<br />

Hogeweg 36 B :: 9472 PC Zuidlar<strong>en</strong><br />

T +31(0)50 409 50 74 / +31(0)6 26 37 94 24 :: E carieke@yahoo.com


RECEPTEN<br />

WHISKYFUDGE<br />

Lekkernij voor aantal person<strong>en</strong> naar keuze<br />

Bereidingstijd ± 45 minut<strong>en</strong> + geruime tijd voor afkoel<strong>en</strong><br />

B<strong>en</strong>odigdhed<strong>en</strong><br />

120 gram roomboter<br />

200 gram suiker<br />

3 eetlepels Gl<strong>en</strong>morangie Th e Original Whisky<br />

1 blikje gecond<strong>en</strong>seerde melk<br />

2 kaneelstokjes<br />

kaneelpoeder<br />

Bereidingswijze<br />

Doe de boter <strong>en</strong> de suiker in e<strong>en</strong> pan <strong>en</strong> blijf roer<strong>en</strong> totdat het gaat kok<strong>en</strong>. Schep er<br />

twee eetlepels <strong>whisky</strong> door <strong>en</strong> laat het nog 1 minuut doorkok<strong>en</strong>.<br />

Roer de gecond<strong>en</strong>seerde melk er doorhe<strong>en</strong> <strong>en</strong> voeg de kaneelstokjes toe. Laat het<br />

geheel 20 minut<strong>en</strong> zachtjes doorkok<strong>en</strong>. Blijf wel goed roer<strong>en</strong>.<br />

De fudge is goed als e<strong>en</strong> druppel in koud<br />

water direct e<strong>en</strong> stevig balletje vormt.<br />

Roer er nog e<strong>en</strong> lepel <strong>whisky</strong> doorhe<strong>en</strong>.<br />

Neem de pan van het vuur, haal de<br />

kaneelstokjes eruit <strong>en</strong> giet het m<strong>en</strong>gsel in<br />

e<strong>en</strong> (liefst vierkante) ondiepe schaal. Laat<br />

het geheel goed afkoel<strong>en</strong>.<br />

Snijd de fudge in stukk<strong>en</strong> <strong>en</strong> bestrooi ze<br />

met kaneelpoeder.<br />

20 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

SCHOTS EDELHERT MET HONING EN MALT WHISKY<br />

Hoofdgerecht voor 8 person<strong>en</strong><br />

Bereidingstijd ± 90 minut<strong>en</strong><br />

B<strong>en</strong>odigdhed<strong>en</strong><br />

1,5 kg uitgebe<strong>en</strong>de <strong>en</strong> gevliesde hert<strong>en</strong>rug 2 kweeper<strong>en</strong><br />

200 gram bruine kalfsfond 24 verse dadels<br />

200 gram dubbele room 8 verse vijg<strong>en</strong><br />

2 eetlepels acacia-honing 350 gram kleine kastagnebolet<strong>en</strong><br />

6 c<strong>en</strong>tiliter Lagavulin <strong>whisky</strong> 250 gram boter<br />

1 theelepel gro<strong>en</strong>e peperbolletjes peper <strong>en</strong> zout<br />

1 eetlepel cassisbess<strong>en</strong> bruine rietsuiker <strong>en</strong> griessuiker<br />

Bereidingswijze<br />

Kruid de hert<strong>en</strong>rug met peper <strong>en</strong> zout. Kleur aan alle kant<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> hevig vuur<br />

<strong>en</strong> bak daarna rose in e<strong>en</strong> warme ov<strong>en</strong>. Kook de kalfsfond met de room, de<br />

peperbolletjes, de cassisbess<strong>en</strong> <strong>en</strong> de honing in tot de helft. Giet door e<strong>en</strong> fi jne<br />

zeef. Werk af met de <strong>whisky</strong> <strong>en</strong> br<strong>en</strong>g op smaak met peper <strong>en</strong> <strong>niet</strong> te <strong>veel</strong> zout<br />

(vanwege de honing).<br />

Versnijd de kweeper<strong>en</strong> <strong>en</strong> stoof ze zoals appelmoes. Ontpit de dadels, pel ze <strong>en</strong><br />

verwarm ze, lichtjes ingeboterd, in de ov<strong>en</strong>. Borstel de paddestoel<strong>en</strong> proper,<br />

versnijd ze <strong>en</strong> kruid met peper <strong>en</strong> zout. Bak ze in bruis<strong>en</strong>de boter.<br />

Serveertip<br />

Versnijd het hert in medaillons <strong>en</strong> leg deze op e<strong>en</strong> verwarmd bord. Schik de saus,<br />

fruit <strong>en</strong> kastanjebolet<strong>en</strong> er rond.<br />

HEBT U ZELF OOK OVERHEERLIJKE RECEPTEN, MAIL DEZE DAN NAAR INFOSCHOTLANDDIGIZINE.NL


WWW SCHOTS MEER OP SCHOTLANDDIGIZINE.NL<br />

RESTAURANTS<br />

Hielander <strong>schots</strong>restauranthielander.nl<br />

Stadsboerderij De Koebrug dekoebrug.nl<br />

Het Wap<strong>en</strong> van <strong>Schotland</strong> hetwap<strong>en</strong>.nl<br />

HOTELS<br />

Veld<strong>en</strong>bos veld<strong>en</strong>bos.nl<br />

DANSSCHOLEN<br />

Royal Scottish Country Dance - Delft Branch rscds-delft.nl<br />

School of Highland Dancing carieke.nl<br />

Aurora Scottish Dance and Music aurorascot.org.uk<br />

PIPEBANDS<br />

Batavorum Pipes and Drums, Nijmeg<strong>en</strong> batavorum.itgo.com<br />

Saint Andrews Pipe Band sapb.nl<br />

Th e Clan MacBeth Pipe Band cmacbeth.dds.nl<br />

Th e First Haarlem Pipeband haarlem-pipe-band.tmfweb.nl<br />

Th e Red Rose of Lochbuie redroseofl ochbuie.nl<br />

WINKELS<br />

Carrynette carrynette.com<br />

De Schotse Ruit de<strong>schots</strong>eruit.nl<br />

Granny Young grannyyoung-scottishproducts.nl<br />

Kiltshop - Schotsewinkel <strong>schots</strong>ewinkel.nl<br />

Old H<strong>en</strong>ry’s oldh<strong>en</strong>rys<br />

Th e World of Scotland theworldofscotland.nl<br />

REIZEN<br />

Visit Scotland visitscotland.com/nl<br />

21 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

VERENIGINGEN<br />

middeleeuws re-<strong>en</strong>actm<strong>en</strong>t <strong>en</strong> <strong>geschied<strong>en</strong>is</strong> widoeghe.nl<br />

Scots In Ass<strong>en</strong> scotsinass<strong>en</strong>.nl<br />

Scots Heritage scotsheritage.nl<br />

Scouting ds. Ferguson dsferguson.nl<br />

CELTIC BRITAIN<br />

Celtic Forum, WebMerchant <strong>en</strong> Magazine celticbritain.net<br />

HIGHLAND GAMES<br />

Schots/Keltisch Festival heavyev<strong>en</strong>ts.nl<br />

LIEFHEBBERS<br />

Scots Corner scotscorner.nl<br />

My Scotland myscotland.be<br />

INFORMATIE-WEBSITES<br />

<strong>Schotland</strong>.nl schotland.nl<br />

BED AND BREAKFASTS IN SCHOTLAND<br />

Knowle B&B lochnessguesthouse.co.uk<br />

TARTANS AUTHORITY<br />

Scottish Tartans Authority tartansauthority.com<br />

TARTANS<br />

Whisky Tartan <strong>whisky</strong>tartan.com<br />

BAGPIPE MAKERS<br />

MacMurchie Bagpipe Makers macmurchiebagpipes.co.uk


WHISKYWEETJES<br />

In de wereld van de <strong>whisky</strong> word<strong>en</strong> <strong>veel</strong> term<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd. Term<strong>en</strong> die voor<br />

de experts vanzelfsprek<strong>en</strong>d zijn. Voor e<strong>en</strong> ieder die minder goed in de<br />

materie gedok<strong>en</strong> is, maar toch wel e<strong>en</strong>s wil wet<strong>en</strong> wat er soms gezegd wordt,<br />

vertrouw<strong>en</strong> wij één <strong>en</strong> ander aan het digitale (papier) toe. Deze keer e<strong>en</strong><br />

eerste assortim<strong>en</strong>t:<br />

(American) barrel<br />

Het meest voorkom<strong>en</strong>de type vat dat gebruikt wordt om Schotse <strong>whisky</strong> op te lat<strong>en</strong><br />

rijp<strong>en</strong>. Bevat tot 191 liter.<br />

Butt<br />

Het grootste vat waarin <strong>whisky</strong> gelagerd wordt. Kan tot 500 liter bevatt<strong>en</strong>.<br />

Hogshead<br />

E<strong>en</strong> Hogshead bevat altijd tuss<strong>en</strong> de 250 <strong>en</strong> 305 liter.<br />

Octave<br />

Eén van de kleinere typ<strong>en</strong> vat<strong>en</strong> dat gebruikt wordt. Kan tot 68 liter bevatt<strong>en</strong>.<br />

Pipe<br />

Groot vat (500 liter) waarin eerder port gerijpt heeft.<br />

Quarter Cask<br />

Ook één van de kleinere typ<strong>en</strong> vat<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> Qarter Cask kan tot 159 liter bevatt<strong>en</strong>.<br />

Single cask<br />

Botteling van één specifi ek vat. E<strong>en</strong> vat kan tuss<strong>en</strong> 200 <strong>en</strong> 700 fl ess<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong>,<br />

naargelang het type van het vat, de leeftijd (hoe ouder, hoe minder <strong>whisky</strong> er in het<br />

vat zit) <strong>en</strong> de dichtheid van het vat.<br />

22 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

Angel’s share<br />

Het deel alcohol dat door de jar<strong>en</strong> he<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong> vat ontsnapt (verdamping door de wand<br />

he<strong>en</strong>). Gemiddeld ligt dit tuss<strong>en</strong> de 1 <strong>en</strong> 2% per jaar. De spirit wordt teg<strong>en</strong>woordig op<br />

ongeveer 68% op vat weggelegd, vroeger lag dat perc<strong>en</strong>tage hoger. Aangezi<strong>en</strong> <strong>whisky</strong><br />

wettelijk minimum 40% moet hebb<strong>en</strong>, is het belangrijk oude vat<strong>en</strong> op tijd te bottel<strong>en</strong>,<br />

anders mag het ge<strong>en</strong> <strong>whisky</strong> meer g<strong>en</strong>oemd word<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> oplossing hiervoor is e<strong>en</strong> vat<br />

met e<strong>en</strong> te laag alcoholperc<strong>en</strong>tage te m<strong>en</strong>g<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> vat met e<strong>en</strong> hoger perc<strong>en</strong>tage,<br />

zodat de uiteindelijke botteling bov<strong>en</strong> de 40% uitkomt.<br />

Single malt <strong>whisky</strong><br />

Whisky gestookt in één specifi eke distilleerderij <strong>en</strong> uitsluit<strong>en</strong>d van gemoute gerst.<br />

Single grain <strong>whisky</strong><br />

Whisky gestookt in één specifi eke distilleerderij, maar nu uitsluit<strong>en</strong>d van verschill<strong>en</strong>de<br />

soort<strong>en</strong> graan.<br />

Bl<strong>en</strong>ded <strong>whisky</strong><br />

Sam<strong>en</strong>gestelde <strong>whisky</strong> van distillat<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong>de graansoort<strong>en</strong> (malt & grain) <strong>en</strong><br />

van verschill<strong>en</strong>de distilleerderij<strong>en</strong> om zo e<strong>en</strong> constante smaak te kunn<strong>en</strong> garander<strong>en</strong>.<br />

Vatted malt<br />

Bl<strong>en</strong>d van single malt <strong>whisky</strong>’s van meerdere distilleerderij<strong>en</strong>. Synoniem<strong>en</strong>: pure malt<br />

of bl<strong>en</strong>ded malt.<br />

Bourbon<br />

Amerikaanse whiskey uit K<strong>en</strong>tucky, gestookt uit minimum 50% maïs.<br />

Dram<br />

E<strong>en</strong> fl inke Schotse borrel (<strong>whisky</strong> natuurlijk).


LEEN<br />

Zaterdag 3 oktober “Th e Strong Taste”<br />

De zomer zit erop <strong>en</strong> de maand<strong>en</strong> dat we weer meer aan<br />

de <strong>whisky</strong> gaan, kom<strong>en</strong> er weer aan. Ook alle festivals<br />

<strong>en</strong> proeverij<strong>en</strong> staan weer op stapel, zo ook “Th e Strong<br />

Taste”.<br />

Zaterdag 3 oktober staat Capelle aan d<strong>en</strong> IJssel weer in<br />

het tek<strong>en</strong> van de 4 e editie van dit jaarlijks terugker<strong>en</strong>de<br />

festival.<br />

Uiteraard zijn onze doedelzakvri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> weer van de partij <strong>en</strong><br />

we hop<strong>en</strong> ook James Robertson <strong>en</strong> Andrew Crook te mog<strong>en</strong><br />

begroet<strong>en</strong>, James is van Tullibardine <strong>en</strong> Andrew is van Th e<br />

Vintage Malt Company.<br />

Deze <strong>whisky</strong>makelaar heeft mij inmiddels <strong>en</strong>kele samples<br />

opgestuurd <strong>en</strong> ik moet zegg<strong>en</strong> dat daar e<strong>en</strong> hele leuke 9 jaar<br />

oude malt bij zit die wele<strong>en</strong>s tot eig<strong>en</strong> botteling zou kunn<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> uitgeroep<strong>en</strong>.<br />

Wij hop<strong>en</strong> deze botteling op 3 oktober te kunn<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s hop<strong>en</strong> wij dan ook de eerste fl ess<strong>en</strong> van Kilchoman te kunn<strong>en</strong> lat<strong>en</strong><br />

proev<strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel verkop<strong>en</strong>.<br />

Verder zal de nadruk dit jaar tijd<strong>en</strong>s het festival ligg<strong>en</strong> op onafhankelijke botteling<strong>en</strong><br />

zoals Wemmyss, Th e Alchemist, Prov<strong>en</strong>ance, Coopers Choice <strong>en</strong> Douglas of<br />

Drumlainrig.<br />

Natuurlijk hebb<strong>en</strong> wij ook weer distilleriebotteling<strong>en</strong> van o.a. B<strong>en</strong>Riach, Gl<strong>en</strong>dronach,<br />

Gl<strong>en</strong>goyne etc.<br />

23 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

De <strong>en</strong>tree voor het festival bedraagt, zoals u van ons gew<strong>en</strong>d<br />

b<strong>en</strong>t, € 3,00 <strong>en</strong> daar krijgt u ook nog steeds e<strong>en</strong> glas voor.<br />

Ook de <strong>whisky</strong>’s die u proeft kunt u op 3 oktober teg<strong>en</strong> heel<br />

interessante prijz<strong>en</strong> kop<strong>en</strong>, dus volg<strong>en</strong>s ons moet het weer<br />

e<strong>en</strong> daver<strong>en</strong>d succes word<strong>en</strong> <strong>en</strong> we hop<strong>en</strong> net als vorig jaar<br />

weer <strong>en</strong>kele van onze zuiderbur<strong>en</strong> te mog<strong>en</strong> begroet<strong>en</strong>.<br />

Dus als u nog ge<strong>en</strong> bestemming heeft voor zaterdag 3<br />

oktober, noteer het alvast in de ag<strong>en</strong>da: “Th e Strong Taste”,<br />

het <strong>whisky</strong>festival dat u <strong>niet</strong> mag miss<strong>en</strong>.<br />

Voor meer info: www.debodega-vanwijk.nl<br />

Groet, Le<strong>en</strong>.<br />

Slijterij-Wijnhandel De Bodega<br />

Bermweg 296a :: 2906 LH Capelle a/d IJssel<br />

T 010 450 69 07 :: E info@debodega-vanwijk.nl<br />

www.debodega-vanwijk.nl<br />

ZATERDAG 3 OKTOBER 2009<br />

THE STRONG TASTE<br />

SLIJTERIJ-WIJNHANDEL DE BODEGA<br />

BERMWEG 296A | CAPELLE AAN DEN IJSSEL


BAS BAAN - HIGHLAND PARK<br />

SEPTEMBER<br />

SPECIALE DIGIZINE AANBIEDINGEN<br />

LITERFLESSEN<br />

SINGLE MALT WHISKY<br />

GLENGOYNE 10 YEARS OLD LITER € 29,50<br />

THE SPEYSIDE 12 YEARS OLD LITER € 26,50<br />

BOWMORE SINGLE ISLAY MALT LITER € 25,50<br />

TOBERMORY 10 YEARS OLD LITER € 32,00<br />

GLENDRONACH 12 YEARS OLD LITER € 35,00<br />

LAPHROAIG 10 YEARS OLD LITER € 33,00<br />

JURA 10 YEARS OLD LITER € 25,00<br />

THE DALMORE 12 YEARS OLD LITER € 29,50<br />

OLD PULTENEY 12 YEARS OLD LITER € 31,50<br />

GLENFARCLAS 12 YEARS OLD LITER € 39,50<br />

ABERLOUR 10 YEARS OLD LITER € 29,95<br />

STRATHISLA 12 YEARS OLD LITER € 39,00<br />

GELDIG IN DE MAAND SEPTEMBER,<br />

OF ZOLANG DE VOORRAAD STREKT.<br />

ALLEEN BIJ BAS BAAN<br />

TWAALF SINGLE MALTS IN LITERFLES<br />

VOOR EEN UNIEKE PRIJS<br />

24 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

WHISKY-PROEVERIJ<br />

OP VRIJDAG 27 NOVEMBER<br />

ZULLEN SCHOTLAND DIGIZINE EN SLIJTERIJ BAS BAAN<br />

EEN WHISKY-PROEVERIJ ORGANISEREN.<br />

OP DEZE AVOND ZULLEN WE EEN REIS DOOR SCHOTLAND<br />

MAKEN LANGS BEKEN EN BERGEN, LANGS CLANS EN<br />

GLENS.<br />

ONDER DESKUNDIGE LEIDING ZAL EEN BIJZONDERE<br />

SELECTIE MALT WHISKY’S UIT ALLE DELEN VAN<br />

SCHOTLAND GEPROEFD WORDEN.<br />

TER AFSLUITING ZAL EEN PASSEND HAPJE GESERVEERD<br />

WORDEN.<br />

DEZE AVOND WORDT GEHOUDEN IN DE WINKEL VAN<br />

PETER MANNENMODE IN WINKELCENTRUM PASSAGE TE<br />

ZWIJNDRECHT.<br />

KAARTEN VOOR DEZE AVOND ZIJN VANAF HEDEN TE KOOP<br />

BIJ BAS BAAN EN PETER MANNENMODE VOOR € 19,95<br />

BAS BAAN<br />

WIJN <strong>en</strong> GEDISTILLEERD<br />

Prins Bernhardstraat 1<br />

3331 BN Zwijndrecht<br />

T 078 612 52 26<br />

E wijndrecht@hetnet.nl


2009. Zolang de voorraad strekt.<br />

IN SEPTEMBER EN OKTOBER<br />

10% KORTING<br />

OP ONDERSTAAND ARDBEG ASSORTIMENT<br />

Ardbeg<br />

Almost there<br />

70 cl. 57,99 nu 52,19<br />

Ardbeg<br />

Airigh nam beist<br />

70 cl. 76,99 nu 69,29<br />

Ardbeg<br />

Uigeadail<br />

70 cl. 59,99 nu 53,99<br />

Ardbeg<br />

Supernova<br />

70 cl. 109,00 nu 98,10<br />

Ardbeg<br />

R<strong>en</strong>aissance<br />

70 cl. 63,99 nu 57,59<br />

Highland Gold<br />

Premium Quality Scotch Whisky<br />

1 l. 16,79 nu 13,99<br />

Geop<strong>en</strong>d op vrijdag <strong>en</strong> zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur<br />

Vriesestraat 132 | 3311 NS Dordrecht<br />

t +31 (0)78 631 68 18 | i www.<strong>whisky</strong><strong>en</strong>whiskey.nl<br />

25 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

WHISKY & WHISKEY EXCLUSIEF<br />

Maandelijks besteedt Whisky & Whiskey aandacht aan e<strong>en</strong> of meerdere<br />

bijzondere <strong>whisky</strong>’s.<br />

Old Pult<strong>en</strong>ey 17 y.o., Cask no. 3643, Refi ll Sherry Butt,<br />

gelimiteerde oplage van 433 fl ess<strong>en</strong>, 56,7%<br />

In februari 2009 heeft Van Wees e<strong>en</strong> voorselectie van ti<strong>en</strong> vat<strong>en</strong> <strong>whisky</strong> gedaan. In<br />

maart 2009 hebb<strong>en</strong> wij hierna e<strong>en</strong> bezoek gebracht aan Gordon & MacPhail <strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong> wij uit de voorselectie de Old Pult<strong>en</strong>ey geselecteerd als mooiste van deze<br />

ti<strong>en</strong> vat<strong>en</strong> <strong>whisky</strong>.<br />

70 cl., € 69,99<br />

Lochside 1966, 40 y.o., 47,3%<br />

Sherry Hogshead, Cask No: 7535, Bottle No: 95 van 114.<br />

Uit de Cask Str<strong>en</strong>gth Collection van Signatory<br />

Gedistilleerd op 22 december 1966, gebotteld op 29 juni 2007.<br />

70 cl., € 489,99<br />

Ons winkelaanbod bestaat o.a. uit Scott’s Selection, Gordon & MacPhail, Duncon<br />

Taylor, Jack Wieber, Daily Dram, Th e Ultimate <strong>en</strong> <strong>whisky</strong>’s uit andere land<strong>en</strong>.<br />

8 NOVEMBER 2009 WHISKY PROEVERIJ<br />

21 NOVEMBER 2009 OFFICIËLE OPENING<br />

WHISKYENWHISKEY.NL<br />

Vriesestraat 132 :: 3311 NS Dordrecht<br />

T +31 (0)78 631 68 18 :: M +31 (0)6 51 60 17 15 :: E info@<strong>whisky</strong><strong>en</strong>whiskey.nl<br />

<strong>whisky</strong><strong>en</strong>whiskey.nl


Frans van d<strong>en</strong> Hoog<strong>en</strong><br />

Whisky Proeverij 2009<br />

Vrijdag 9 oktober<br />

Kost<strong>en</strong>:<br />

€ 29,50 per persoon<br />

Locatie:<br />

Gold<strong>en</strong> Tulip Hotel,<br />

Lange Ti<strong>en</strong>dweg,<br />

Pap<strong>en</strong>drecht<br />

Tijd:<br />

van 19.00 tot 22.00 uur<br />

Van Eester<strong>en</strong>plein 200 :: 3315 KW Dordrecht :: T 078 621 54 79<br />

winestore.nl<br />

26 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

FRANS VAN DEN HOOGEN<br />

Whisky Proeverij 2009<br />

Vrijdag 9 oktober aanstaande is het weer zover. Voor de zev<strong>en</strong>de keer organiser<strong>en</strong><br />

we wederom onze grote Whisky Nosing & Tasting, e<strong>en</strong> sfeervol, leerzaam <strong>en</strong><br />

gezellig ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t waarbij u in staat b<strong>en</strong>t de vele uitzonderlijke <strong>whisky</strong>’s uit ons<br />

assortim<strong>en</strong>t te proev<strong>en</strong>.<br />

Wellicht weet u het nog van twee jaar geled<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> schitter<strong>en</strong>de <strong>whisky</strong> proeverij<br />

met circa 120 soort<strong>en</strong> <strong>whisky</strong> (whiskey), waaraan maximaal 300 person<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

deelnem<strong>en</strong>.<br />

Met medewerking van de belangrijkste <strong>whisky</strong>importeurs wordt e<strong>en</strong> vergelijk<br />

mogelijk gemaakt tuss<strong>en</strong> <strong>niet</strong> alle<strong>en</strong> de productiegebied<strong>en</strong>, maar ook de diverse<br />

typ<strong>en</strong>, waarbij uiteraard de echte specialiteit<strong>en</strong>, waaronder vele zeldzame malt<br />

soort<strong>en</strong>, <strong>niet</strong> word<strong>en</strong> verget<strong>en</strong>.<br />

Kost<strong>en</strong>: € 29,50 per persoon<br />

Locatie: Gold<strong>en</strong> Tulip Hotel, Lange Ti<strong>en</strong>dweg, Pap<strong>en</strong>drecht<br />

Tijd: van 19.00 tot 22.00 uur<br />

Vooraf inschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> betal<strong>en</strong> in de winkel aan het Van Eester<strong>en</strong>plein.<br />

Reserver<strong>en</strong> per telefoon, fax of e-mail is mogelijk.<br />

Slijterij Frans van d<strong>en</strong> Hoog<strong>en</strong> Wijnkoopers<br />

Winkelc<strong>en</strong>trum de Bieshof :: Van Eester<strong>en</strong>plein 200 :: 3315 KW Dordrecht<br />

T 078 621 54 79<br />

winestore.nl


WHISKYBARDEHEERENKAMER.NL<br />

“Grand café de Heer<strong>en</strong>kamer:<br />

ge<strong>niet</strong><strong>en</strong> van <strong>whisky</strong>”<br />

Hotel Restaurant Veld<strong>en</strong>bos heeft e<strong>en</strong> grootse <strong>whisky</strong><br />

collectie die uw bezoek onvergetelijk maakt.<br />

In de Heer<strong>en</strong>kamer, voorzi<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> perfecte ambiance,<br />

kunt u ge<strong>niet</strong><strong>en</strong> van meer dan 275 single malts uit de<br />

hele wereld... hier... op de Veluwe.<br />

De Heer<strong>en</strong>kamer is elke dag geop<strong>en</strong>d.<br />

Wij bied<strong>en</strong> u 6 standaard nosing & tastings.<br />

Spoorlaan 42<br />

8071 BR Nunspeet<br />

Internet: www.veld<strong>en</strong>bos.nl<br />

Onderscheid<strong>en</strong> met<br />

de Scotch Single Malt<br />

Whisky Society Award<br />

Telefoon: 0341 - 252 334<br />

Fax: 0341 - 258 618<br />

E-mail: hotel@veld<strong>en</strong>bos.nl<br />

27 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

WHISKYKAMER VELDENBOS<br />

Sinds korte tijd heeft Hotel Restaurant Veld<strong>en</strong>bos in Nunspeet één van haar<br />

kamers ingericht als <strong>whisky</strong>kamer. Gelijk bij binn<strong>en</strong>komst waan je je in de sfeer<br />

van e<strong>en</strong> karakteristiek neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>de eeuws Schots hotel geleg<strong>en</strong> in één van de<br />

overweldig<strong>en</strong>de gl<strong>en</strong>s van de Highlands. De wand<strong>en</strong> zijn bezet met e<strong>en</strong> mooi<br />

donker hout<strong>en</strong> lambrisering, erbov<strong>en</strong> klassiek goud beschilderd. Er zijn tal van<br />

Schotse accessoires te vind<strong>en</strong> <strong>en</strong> rondom staat e<strong>en</strong> groot assortim<strong>en</strong>t kokers van<br />

fl ess<strong>en</strong> <strong>whisky</strong> opgesteld.<br />

Aan iedere<strong>en</strong> die alle tijd ín de kamer door wil br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> is ruimschoots gedacht:<br />

er kan gebladerd word<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aardige collectie <strong>whisky</strong> magazines <strong>en</strong> gekek<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

geluisterd word<strong>en</strong> naar <strong>whisky</strong> gerelateerde DVD’s <strong>en</strong> CD’s.<br />

Leuker is het natuurlijk om van e<strong>en</strong> goede dram te ge<strong>niet</strong><strong>en</strong> in <strong>whisky</strong> bar ‘De<br />

Heer<strong>en</strong>kamer’, het grand café van Veld<strong>en</strong>bos dat door het prestigieuze, Schotse,<br />

Whisky Magazine met goud bekroond is als Whisky Bar of the World. De collectie<br />

bestaat inmiddels uit 425 soort<strong>en</strong> waarvan er zeker 325 Single Malts zijn.<br />

De beginn<strong>en</strong>de <strong>whisky</strong>drinker kan kiez<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> nosing <strong>en</strong> tasting. Het kundige<br />

barpersoneel zal het u zeker naar de zin mak<strong>en</strong>.<br />

Tev<strong>en</strong>s ideaal aan e<strong>en</strong> verblijf in de <strong>whisky</strong>kamer is dat er naast e<strong>en</strong> ruime keuze<br />

<strong>whisky</strong>’s ook g<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> voortreff elijke maaltijd. Zowel in ‘De<br />

Heer<strong>en</strong>kamer’ als in het restaurant. E<strong>en</strong> aantal gerecht<strong>en</strong> wordt bereid met <strong>whisky</strong><br />

<strong>en</strong> de bedi<strong>en</strong>ing kan uitstek<strong>en</strong>d adviser<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> pass<strong>en</strong>d glas ernaast. En aan het<br />

eind van de avond hoeft er <strong>niet</strong> meer naar huis gered<strong>en</strong> te word<strong>en</strong> (hoewel het NS<br />

station zich ook op loopafstand bevindt).<br />

E<strong>en</strong> overnachting aan de <strong>whisky</strong>kamer is zeker aan te rad<strong>en</strong>. Helemaal in combinatie<br />

met het <strong>whisky</strong>-arrangem<strong>en</strong>t. Informatie <strong>en</strong> reserver<strong>en</strong>: veld<strong>en</strong>bos.nl<br />

Hotel restaurant Veld<strong>en</strong>bos <strong>en</strong> Whiskybar ‘De Heer<strong>en</strong>kamer’<br />

Spoorlaan 42 :: 8071 BR Nunspeet :: T 0341 25 23 34 :: E hotel@veld<strong>en</strong>bos.nl


DE HEERENKAMER WHISKYBAR OF THE WORLD<br />

Grand café de Heer<strong>en</strong>kamer in Nunspeet is bekroond met<br />

goud in de verkiezing ‘Whiskybars of the World’<br />

Het ger<strong>en</strong>ommeerde Britse blad “Whisky magazine” houdt<br />

e<strong>en</strong> jaarlijkse verkiezing onder <strong>whisky</strong>bars in de wereld. Dit<br />

jaar heeft <strong>whisky</strong>bar ‘de Heer<strong>en</strong>kamer’ van Hotel restaurant<br />

Veld<strong>en</strong>bos in het Veluwse dorp Nunspeet, de prestigieuze<br />

titel ‘Whiskybar of the World’ ontvang<strong>en</strong>. Met als<br />

toevoeging: “Gold for outstanding pres<strong>en</strong>tation, promotion<br />

and knowledge of great whiskies from around the world”.<br />

Het is in Nederland voor het eerst dat e<strong>en</strong> bar zo’n goud<strong>en</strong><br />

bekroning heeft bereikt.<br />

Er is e<strong>en</strong> aantal voorwaard<strong>en</strong> waar de jury op let. Zo is de<br />

hoe<strong>veel</strong>heid <strong>whisky</strong> van belang, maar ook de diversiteit<br />

uit verschill<strong>en</strong>de land<strong>en</strong>, het gebruikte glaswerk <strong>en</strong> de<br />

aanwezige k<strong>en</strong>nis van het product.<br />

Dat het in De Heer<strong>en</strong>kamer wel goed zit, blijkt nu ook uit<br />

deze eervolle vermelding, want naast het voer<strong>en</strong> van de<br />

uitgebreide collectie van meer dan 400 soort<strong>en</strong> <strong>whisky</strong><br />

met dagelijks proeverij<strong>en</strong>, heeft Veld<strong>en</strong>bos ook e<strong>en</strong> heuse<br />

<strong>whisky</strong> hotel kamer. E<strong>en</strong> prachtig ingerichte sfeerkamer met het <strong>whisky</strong> thema.<br />

Daarnaast wordt er in het restaurant e<strong>en</strong> speciale <strong>whisky</strong> m<strong>en</strong>u kaart aangebod<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> á la carte kaart met gerecht<strong>en</strong> waarin <strong>whisky</strong> is verwerkt.<br />

Voor de liefhebbers is dit ge<strong>niet</strong><strong>en</strong>.<br />

Proeverij<strong>en</strong><br />

Er is <strong>veel</strong> gaande in de Heer<strong>en</strong>kamer. Dagelijks zijn er <strong>whisky</strong> Nosing & tastings. Dit<br />

kan zowel e<strong>en</strong> mini proeverij voor de individuele gast of e<strong>en</strong> georganiseerde proeverij<br />

voor e<strong>en</strong> gezelschap zijn. Regelmatig wordt de Heer<strong>en</strong>kamer gebruikt door <strong>whisky</strong><br />

28 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

liefhebbers die e<strong>en</strong> clubavond houd<strong>en</strong> in de juiste sfeer.<br />

Alle bek<strong>en</strong>de <strong>whisky</strong> boek<strong>en</strong>schrijvers hebb<strong>en</strong> de bar al met<br />

e<strong>en</strong> bezoek vereerd. Naast de Nederlandse schrijvers als<br />

Hans Off ringa <strong>en</strong> Robin Brilleman is ook Michael Jackson<br />

op zijn laatste bezoek in Nederland in de Heer<strong>en</strong>kamer<br />

geweest <strong>en</strong> onlangs nog Dave Broom van het g<strong>en</strong>oemde blad<br />

‘Whisky Magazine’. De Heer<strong>en</strong>kamer heeft ook e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong><br />

<strong>whisky</strong>club met intuss<strong>en</strong> 32 led<strong>en</strong>. Zelfs gast<strong>en</strong> uit België<br />

hebb<strong>en</strong> zich aangemeld.<br />

Festivals<br />

De Heer<strong>en</strong>kamer pres<strong>en</strong>teert zich graag op de vele<br />

<strong>whisky</strong>festivals in Nederland <strong>en</strong> België. Daar kunn<strong>en</strong><br />

beginn<strong>en</strong>de <strong>whisky</strong>liefhebbers terecht voor alle vrag<strong>en</strong>.<br />

Daarnaast is de Heer<strong>en</strong>kamer vaak te vind<strong>en</strong> op locatie om<br />

e<strong>en</strong> <strong>whisky</strong> Nosing <strong>en</strong> Tasting te verzorg<strong>en</strong>. Zo is er al e<strong>en</strong>s<br />

e<strong>en</strong> proeverij geweest op e<strong>en</strong> zeilboot <strong>en</strong> op de hei in de<br />

schaapskooi.<br />

Na de Whisky Award van de Scotch Single Malt Whisky<br />

Society in 2006 <strong>en</strong> nu de titel Whiskybar of the World in<br />

2009 mag de Heer<strong>en</strong>kamer met recht trots zijn.<br />

De Heer<strong>en</strong>kamer is dagelijks geop<strong>en</strong>d. Ge<strong>niet</strong> van e<strong>en</strong> drankje, hapje <strong>en</strong> vele gezellige<br />

mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Ook kunt u in de Heer<strong>en</strong>kamer diner<strong>en</strong>. U heeft de keuze uit e<strong>en</strong> heerlijk<br />

<strong>whisky</strong>m<strong>en</strong>u of kleine hapjes van de Heer<strong>en</strong>kamer Proeverij<strong>en</strong>kaart (amuses).<br />

Hotel restaurant Veld<strong>en</strong>bos <strong>en</strong> Whiskybar ‘De Heer<strong>en</strong>kamer’<br />

Spoorlaan 42 :: 8071 BR Nunspeet :: T 0341 25 23 34 :: E hotel@veld<strong>en</strong>bos.nl<br />

veld<strong>en</strong>bos.nl


29 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009


È<br />

30 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009


SMWS.NL<br />

“If you don’t belong you may<br />

never taste the delights of a full<br />

str<strong>en</strong>gth unfi ltered dram. For the<br />

malt <strong>whisky</strong> lover a subscription<br />

to the Scotch Malt Whisky Society<br />

might be the ultimate gift.”<br />

Derek Cooper<br />

THE SCOTCH MALT WHISKY SOCIETY. BV<br />

VIJFHUIZENBERG 103<br />

POSTBUS 1812<br />

NL-4700 BV ROOSENDAAL<br />

Telephone: (31)-(0)165-529905<br />

Fax: (31)-(0)165-540067<br />

E-mail: smws@planet.nl<br />

www.smws.nl<br />

31 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

KILCHOMAN SINGLE MALT<br />

Kilchoman’s very fi rst single malt will be released on the 9th September 2009<br />

Tasting Note by Jim Murray as writt<strong>en</strong> in his Whisky Bible 2008<br />

Kilchoman New Spirit 63.5% Bourbon Cask Distilled 6<br />

December 2006 bottled 22 January 2007. Nose, curiously<br />

attractive as there is as much coal smoke on the nose as<br />

there is peat. Quite a homely and attractive combination,<br />

nutty, a touch herbal and reminisc<strong>en</strong>t of some of the early<br />

work carried out at Makmyra in Swed<strong>en</strong>. Taste, sweet, as<br />

peated new make has a t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cy to be, but wonderfully<br />

weighted with exceptional oil to barley ratio. Finish, long<br />

and continues the same excell<strong>en</strong>t course, drying laterally<br />

but with the soft peats continuing to delve in and out of<br />

the tastebuds. Balance, not <strong>whisky</strong> at all, but new make that has, I understand, sp<strong>en</strong>t<br />

a few weeks in wood and is for sale at the distillery. And there is no doubting: this is<br />

quite beautifully - and technically, faultlessly - made spirit, far better than the owner<br />

could possibly have hoped for, and which, if this is an average sample of this new Islay<br />

make, bodes exceptionally well for the future<br />

Importeur:<br />

Whisky Import Nederland<br />

Westerwerf 56 :: 1911 JA Uitgeest<br />

T +31 (0)251 31 40 40 :: E info@<strong>whisky</strong>-import.nl<br />

<strong>whisky</strong>-import.nl


WWWHISKY MEER OP SCHOTLANDDIGIZINE.NL<br />

[SPECIAAL]SLIJTERIJEN<br />

Appeldoorn Velp appeldoorn.nl<br />

Bas Baan Zwijndrecht 078 612 52 26<br />

Bottelier Divers bottelier.nl<br />

Bottelier Götz Ass<strong>en</strong> botteliergotz.nl<br />

Cad<strong>en</strong>head’s Amsterdam cad<strong>en</strong>head.nl<br />

De Bodega Van Wijk Capelle a/d IJssel debodega-vanwijk.nl<br />

De koning ‘s Hertog<strong>en</strong>bosch <strong>whisky</strong>koning.nl<br />

Dirck III Divers dirckiii.nl<br />

Drank<strong>en</strong>shop Broekmans Heusd<strong>en</strong>-Zolder [B] drank<strong>en</strong>shop.be<br />

Frans van d<strong>en</strong> Hoog<strong>en</strong> Dordrcht winestore.nl<br />

Gall & Gall Divers gall.nl<br />

Hans Reijnders Sluis whiskeyhouse.nl<br />

‘t Hekeltje Alkmaar hekeltje.nl<br />

Herfk<strong>en</strong>s Slijterij<strong>en</strong> Divers herfk<strong>en</strong>s-slijterij<strong>en</strong>.nl<br />

Het Plein Ve<strong>en</strong><strong>en</strong>daal slijterij-hetplein.nl<br />

Kraakman’s Wijnhandel Alkmaar kraakman.nl<br />

Liquid Gold Haarlem liquidgold.nl<br />

Mitra Divers mitra.nl<br />

Royal Mile Whiskies <strong>Schotland</strong> royalmilewhiskies.com<br />

Single Malt Whisky Shop Geel-Zammel [B] fi sser.be/<strong>whisky</strong><br />

Th e Old Pipe Sint-Oed<strong>en</strong>rode theoldpipe.com<br />

Van Wees Whisky Shop Amersfoort <strong>whisky</strong>world.nl<br />

Van Zuyl<strong>en</strong> Loosduin<strong>en</strong> <strong>whisky</strong>vanzuyl<strong>en</strong>.nl<br />

Verhaar Bilthov<strong>en</strong> <strong>whisky</strong>shop.nl<br />

Versailles Nijmeg<strong>en</strong> versaillesdrank<strong>en</strong>.nl<br />

Vidra Wervershoofd slijterij-vidra.nl<br />

Whisky & Whiskey Dordrecht <strong>whisky</strong><strong>en</strong>whiskey.nl<br />

Whisky Place Berkel <strong>en</strong> Rod<strong>en</strong>rijs <strong>whisky</strong>place.nl<br />

WhiskyKop<strong>en</strong>.nl Leek <strong>whisky</strong>kop<strong>en</strong>.nl<br />

32 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

Whiskycorner Houthal<strong>en</strong> [B] <strong>whisky</strong>corner.be<br />

Wijn & Whisky Schuur Scharnegoutum wijn<strong>whisky</strong>schuur.nl<br />

BARS<br />

Whisky Bar De Heer<strong>en</strong>kamer Nunspeet <strong>whisky</strong>bardeheer<strong>en</strong>kamer.nl<br />

Hotel ‘Zee <strong>en</strong> Duin’ Katwijk Aan Zee zee<strong>en</strong>duin.nl<br />

North End Leid<strong>en</strong> north-<strong>en</strong>d.nl<br />

Th e Gl<strong>en</strong>garry G<strong>en</strong>t [B] gl<strong>en</strong>garry.be<br />

Th e Quiach Bar <strong>Schotland</strong> craigellachie.com/quaich-bar.asp<br />

Whiskycafé L&B Amsterdam <strong>whisky</strong>cafe.nl<br />

MAGAZINES<br />

De Kiln usquebaugh.nl<br />

Whisky Passion <strong>whisky</strong>passion.nl<br />

Whisky etc. <strong>whisky</strong>etc.nl<br />

VERENIGINGEN<br />

International Whisky Society <strong>whisky</strong>society.nl<br />

King’s Court Whisky Society kcws.nl<br />

Scotch Malt Whisky Society smws.nl<br />

Scotch Single Malt Whisky Society ssmwsociety.nl<br />

Usquebaugh Society lev<strong>en</strong>swater.nl<br />

IMPORTEURS<br />

Bresser & Timmer bressertimmer.nl<br />

A Brand New Day abnd.nl<br />

Diageo diageo.nl<br />

Intercaves intercaves.nl<br />

Van Wees <strong>whisky</strong>world.nl<br />

Whisky Import Nederland <strong>whisky</strong>-import.nl


WWWHISKY VERVOLG<br />

DISTILLERIES<br />

Aberlour aberlour.co.uk<br />

Arran arran<strong>whisky</strong>.com<br />

Ardbeg ardbeg.com<br />

Auch<strong>en</strong>toshan auch<strong>en</strong>toshan.co.uk<br />

Balblair balblair.com<br />

B<strong>en</strong>Riach b<strong>en</strong>riachdistillery.co.uk<br />

B<strong>en</strong>romach b<strong>en</strong>romach.com<br />

B<strong>en</strong> Nevis b<strong>en</strong>nevisdistillery.com<br />

Bladnoch bladnoch.co.uk<br />

Blair Athol discovering-distilleries.com<br />

Bowmore bowmore.co.uk<br />

Bruichladdich bruichladdich.com<br />

Buff alo Trace buff alotrace.com<br />

Connemara connemarawhiskey.com<br />

Edradour edradour.co.uk<br />

Glanalmond vintagemalt<strong>whisky</strong>.com<br />

Gl<strong>en</strong>farclas gl<strong>en</strong>farclas.co.uk<br />

Gl<strong>en</strong>goyne gl<strong>en</strong>goyne.com<br />

Gl<strong>en</strong>morangie gl<strong>en</strong>morangie.com<br />

Gl<strong>en</strong>rothes thegl<strong>en</strong>rothes.com<br />

Gl<strong>en</strong>rothes gl<strong>en</strong>rothes<strong>whisky</strong>.com<br />

Gl<strong>en</strong> Garioch gl<strong>en</strong>garioch.co.uk<br />

Gl<strong>en</strong> Moray gl<strong>en</strong>moray.com<br />

Highland Park highlandpark.co.uk<br />

Jura isleofj ura.com<br />

Laphroaig laphroaig.com<br />

Tantallan vintagemalt<strong>whisky</strong>.com<br />

Th e Balv<strong>en</strong>ie thebalv<strong>en</strong>ie.com<br />

Th e Gl<strong>en</strong>livet thegl<strong>en</strong>livet.com<br />

33 • JAARGANG 4 • NUMMER 1 • SEPTEMBER 2009<br />

Th e Gl<strong>en</strong>rothes gl<strong>en</strong>rothes<strong>whisky</strong>.com<br />

Th e Gl<strong>en</strong>turret gl<strong>en</strong>turret.com<br />

Th e Macallan themacallan.com<br />

Th e Speyside speysidedistillers.co.uk<br />

Whisky Castle <strong>whisky</strong>-castle.com<br />

WHISKYPROEVERIJEN<br />

De Whisky Proevers <strong>whisky</strong>proevers.nl<br />

De Bodega Van Wijk debodega-vanwijk.nl<br />

Whisky & Whiskey <strong>whisky</strong><strong>en</strong>whiskey.nl<br />

Frans van d<strong>en</strong> Hoog<strong>en</strong> winestore.nl<br />

ALLE EERDER VERSCHENEN<br />

EDITIES ZIJN GRATIS<br />

TE DOWNLOADEN VAN:<br />

SCHOTLANDDIGIZINE.NL<br />

KIJK VOOR DE COMPLETE LIJST<br />

VAN DISTILLERIES<br />

EN BIJBEHORENDE INFO<br />

OF WEBSITE OP:<br />

WHISKYTARTAN.COM

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!