Eechoud_1953_ kapmes.pdf - Stichting Papua Erfgoed

DOOR EEN LEEG LAND
In 1937 leefde de belangstelling voor het jarenlang verwaarloosde
Nieuw-Guinea weer op. Dr. Bijlmer had zijn
tocht naar de „Achterhoek der Aarde" gemaakt, de „Olie"
was druk aan het exploreren en met nadruk werd in pers
en periodiek gewezen op de witte plekken op de kaart
van Nieuw-Guinea, die, behalve die in de Antarctic, vrijwel
de laatste ter wereld zijn.
Hoewel de kolonisatie in 1937 reeds grotendeels een mislukking
was bleef het land de Indo-Europeanen trekken
en werd het door die kringen steeds weer naar voren geschoven.
Het begon bovendien al rumoerig te worden in
de Pacific: Japan was in oorlog met China en algemeen
begon het idee vat te krijgen, dat Nieuw-Guinea strategisch
wel eens van grote waarde zou kunnen zijn. Vooral daar
ook de Japanners zeer geïnteresseerd waren in dit land en
op verschillende manieren probeerden er vaste voet te verkrijgen.
Zo had de handelsonderneming Nanyo Kohatsu
Kaisha te Manokwari concessies voor landbouwondernemingen
en de Nederlands-Indische regering moest het
aantal toelatingen scherp limiteren, wilde men niet door
Japanners worden overstroomd.
De tijd, dat de kaart van Nieuw-Guinea bestond uit enige
kustlijnen rond een witte plek, was weliswaar voorbij,
maar het bestuur was toch niet veel verder gekomen dan
een uiterst smalle strook langs de kust. Langzaam brak het
besef zich baan, dat men daarmee niet kon volstaan; dat
we naar binnen zouden moeten. Men begon ook te begrijpen
dat — al mocht men naar de opvattingen van die
tijd economisch niets of bitter weinig van dit land verwachten
— het toch niet aanging om het maar te laten
liggen en zo ontstond een gunstige sfeer voor plannen tot
penetratie, tot het verkennen van onbekende gebieden en
het oprichten van nieuwe bestuursposten.
9