Voorlichting in ziekenhuizen - Centre d'éducation du Patient

50
Vanuit de mutualiteiten en de inter-mutualiteit blijkt 105 dat er kwaliteitsprojecten
zijn die wel vaak aan voorlichting raken en dat bij veel van die projecten de
communicatie zelfs een sleutelrol vervult. Bij de Christelijke Mutualiteit worden
projecten rond klinische paden ( zie ook hierna ), klachtenbemiddeling en
medische dossiervorming genoemd. Daarnaast hebben de meeste mutualiteiten
een Gezondheids Voorlichting en Opvoedingsdienst die brochures produceert,
voorlichtingsavonden en andere activiteiten organiseert, maar vooral met oog op
preventie en gezondheidspromotie. De mutualiteiten beschikken over een enorm
en sociaal sterk netwerk, met vele vrijwilligers. De websites van de mutualiteiten
laten een betrokkenheid zien op het niveau van primaire preventie en een aantal
algemene gezondheidsonderwerpen. De gezondheidsvoorlichting is algemeen,
wat begrijpelijk is gezien hun positie als landelijke instelling. In hun berichtgeving
naar hulpverleners toe, meestal via tijdschriften die ook op het Internet toegankelijk
zijn, lijkt het onderwerp patiëntenvoorlichting geen duidelijke plaats te hebben.
Een overkoepelende organisatie voor ziekenhuizen op nationaal niveau is de
Belgische Vereniging der Ziekenhuizen. Zover bekend ontplooit deze organisatie
zelf geen gestructureerde activiteiten ter bevordering van patiëntenvoorlichting
in ziekenhuizen.
Voor informatie over federale onderzoeksinstellingen als het Kenniscentrum
voor de Gezondheidszorg ( KCE ), het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid
( WIV ) en het Belgische Centrum voor Evidence-Based Medicine ( CEBAM ) wordt
naar de bespreking in het rapport van de VPP 106 verwezen. Binnen de eerste
twee instituten is patiëntenvoorlichting geen onderwerp van studie. Het CEBAM
geeft op zijn website 107 suggesties voor het vinden van betrouwbare folders en
websites voor patiënten.
Wat betreft de beroepsverenigingen van de verschillende medische en
paramedische beroepen kan gezegd worden dat een ronde langs de
verschillende websites een zeer schaarse oogst opleverde. Een gedetailleerde
inventarisatie, zoals in Frankrijk uitgevoerd, mogelijk gekoppeld aan verdere
bewustwording is, een suggestie voor de toekomst.
Een andere goede indicator om te zien hoe het gesteld is met de communicatie
met patiënten in ziekenhuizen is de aard van de klachten die binnenkomen te
analyseren. In België zijn er twee federale ombudspersonen die zich met
betrekking tot patiëntenrechten bezighouden. In het jaarverslag dat zij voor
2006 108 maakten, constateren zij dat de communicatie tussen de patiënt en de
beroepsbeoefenaar essentieel onderdeel is van het patiëntenrecht en dat er op
dat niveau ruimte is voor verbetering. Vooral in het verwachtingspatroon van de
klagers wordt een buitengewone behoefte geconstateerd aan een luisterende
houding en een werkelijke dialoog met de beroepsbeoefenaar. De aanbeveling
van deze dienst is ( eveneens als in vorige jaarverslagen ) dan ook duidelijk :
« het belang van specifieke opleidingen in de communicatietechnieken, die aan
de beroepsbeoefenaars aangeboden worden, niet alleen tijdens de basisopleiding
van de beroepsbeoefenaar, maar ook tijdens de verdere loopbaan. » ( blz. 49 ).
105 Gesprek met dr. R. Mertens en dr. X. de Bethune Intermutualiteit en diens Studie en Ontwikkeling
van de Christelijke Mutualiteit; dd. 28/11/07
106 Vlaams Patienten Platform (2007 ) . Patiëntenvoorlichting in ziekenhuizen : Een verkennend
onderzoek in Vlaanderen; Vrije Universiteit Brussel i.s.m. Vlaams Patiënten Platform
107 www.cebam.be
108 Gryson S., Verhaegen M.N., Jaarverslag 2006 Federale Ombudsdienst « Rechten van de patient ».