Netwerkstadvisie 2030 - Zwolle Kampen Netwerkstad

Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
Voorwoord
Samenvatting
1 Inleiding en leeswijzer
2 De basiskwaliteiten van de Netwerkstad
2.1 Mensen
2.2 Identiteit en cultuur
2.3 Voorzieningen
2.4 Wonen
2.5 Werken
2.6 Toerisme en Recreatie
2.7 Landschap en Natuur
2.8 Water
2.9 Infrastructuur
3 Zwolle Kampen Netwerkstad in het nationale en regionale
krachtenveld
4 Het programma en de boegbeelden: de meerwaarde van
Zwolle Kampen Netwerkstad
4.1 Identiteit en Cultuur: binding en onderscheid
boegbeeld Ontdek de IJsseldelta: Deltasteden langs de IJssel
4.2 Voorzieningen: compleetheid in perspectief
boegbeeld Zorgen voor de toekomst
4.3 Wonen: gezamenlijk antwoorden op de vraag
boegbeeld Bypass Kampen
4.4 Werken: ruimte voor ontwikkeling
boegbeeld A28-zone: de etalage van Zwolle Kampen Netwerkstad
boegbeeld De Stationsomgevingen: Hanzestations Zwolle en Kampen
boegbeeld Vernieuwing Economie: kennis, innovatie en concurrentiekracht
4.7 Toerisme en Recreatie: aantrekkelijk voor iedereen
boegbeeld Meerdaags Verblijfstoerisme
4.6 Landschap en Natuur: behouden en versterken
boegbeeld Nationaal Landschap IJsseldelta boegbeeld Stadsranden
4.7 Infrastructuur: bereikbare knooppunten
boegbeeld IJsselnet: kwaliteitsimpuls voor openbaar vervoer
5 Op koers naar 2030 - ontwikkelingsstrategie
5.1 Ontwikkelingsstrategie
5.2 Fasering boegbeelden
5.3 Meerjareninvesteringsprogramma en uitvoeringsprogramma
5.4 Relatie met lokale plannen
Bijlagen
1. Kaders voor de Netwerkstadvisie (najaar 2004)
2. De strategische agenda (maart 2005)
3. De literatuurlijst
Verantwoording

Voorwoord
Zwolle en Kampen zijn succesvolle steden. Gemeenten waarin het prettig wonen,
werken en leven is. Steden met een rijke historie, in een regio met
unieke landschappelijke kwaliteiten.
Zwolle en Kampen zijn ambitieuze steden.
De regio heeft volop potentie voor kwalitatieve
groei in de komende decennia.
Kansen die gegrepen moeten worden om
de kwaliteiten van de regio te behouden
en op een duurzame wijze te versterken.
Zwolle en Kampen kiezen ervoor om de
vraag die op de regio afkomt door haar
veranderende positie, gezamenlijk te regisseren.
Zwolle en Kampen willen samenwerken
om tot een duurzame kwalitatieve groei
te komen. De handen ineenslaan in
Zwolle Kampen Netwerkstad leidt tot
extra kracht en extra mogelijkheden. Die
synergie is bij een aantal vraagstukken
onmisbaar met het oog op de omvang van
de landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen
die zich voordoen.
In deze Netwerkstadvisie beschrijven we
de basiskwaliteiten, het nationale en regionale
krachtenveld waarin het gebied ligt,
de gemeenschappelijke opgaven op korte
en lange termijn en de ambities die wij
daarin als Zwolle Kampen Netwerkstad
zien. Het belang en welzijn van de mensen
is uitgangspunt in de visie.
Het document is een uitwerking van de
kaders die beide raden ons hebben meegegeven.
Het document geldt als een leidraad
voor de samenwerking in de
komende decennia en voor de afstemming
tussen lokaal en regionaal beleid.
De Netwerkstadvisie is uitvoeringsgericht.
Daarom bevat deze visie een stevig programma
en de tien boegbeeldprojecten
op sociaal, economisch en fysiek terrein.
Het zijn de belangrijkste projecten waar
de samenwerking de schijnwerpers op
gaat richten, het gezicht van de
Netwerkstad, beeldbepalend.
De drie partners, de gemeenten Zwolle,
Kampen en provincie Overijssel werken
sinds 2000 samen aan projecten.We gaan
met kracht verder met de boegbeeldprojecten.
Maar niet als overheden alleen. Bij
de ontwikkeling van Zwolle Kampen
Netwerkstad is het van groot belang verder
te verkennen hoe maatschappelijke
organisaties en overheid, ieder vanuit hun
eigen rol, elkaars initiatieven kunnen stimuleren
en versterken ten gunste van de
kwaliteiten van de regio. Deze ingezette
lijn zal worden doorgezet.
Met vriendelijke groet,
namens de Stuurgroep Zwolle Kampen
Netwerkstad,
Erik Dannenberg, wethouder Zwolle en
portefeuillehouder Netwerkstadvisie 2030

Samenvatting
Zwolle Kampen Netwerkstad is een bijzonder en vitaal gebied met een dynamiek die
door haar ligging en potenties de komende jaren zal toenemen. De gemeenten
Zwolle en Kampen en de provincie Overijssel slaan de handen ineen om de kwaliteiten
op een duurzame wijze te versterken en gezamenlijke kansen voor de ontwikkeling
van de regio optimaal te benutten. De samenwerking leidt tot extra kracht en
mogelijkheden, een synergie die de komende jaren bij het oplossen van de vraagstukken
die op de regio afkomen, onmisbaar is.
Zwolle en Kampen zijn succesvolle
steden. Gemeenten waarin het prettig
wonen, werken en leven is. Steden met
een rijke historie in een regio met unieke
landschappelijke kwaliteiten. Ruim 160.000
mensen wonen met veel plezier in Zwolle
Kampen Netwerkstad. Ze maken gebruik
van de goede voorzieningen, vinden hun
werk bij de vele bedrijven in het gebied
en genieten van de buitengewone
omgeving en de rijke cultuur. Het aantal
inwoners neemt de komende decennia
toe. De ambitie is dat Zwolle Kampen
Netwerkstad in 2030 zo´n 200.000 mensen
herbergt. De identiteit en cultuur van
de twee steden verschilt, maar kent ook
vele overeenkomsten.
Zwolle Kampen Netwerkstad heeft een
divers woningaanbod en het gebied kent
volop kansen voor nieuwe, innovatieve
woonmilieus. De natuurlijke landschappen
op een steenworp afstand vormen een
unieke toegevoegde waarde van de
steden.Veel voorzieningen in Zwolle
Kampen Netwerkstad concentreren zich
in toenemende mate in Zwolle, maar
Kampen is verzekerd van behoud van
basisvoorzieningen. Het brede aanbod van
zorg- en onderwijsinstellingen geeft
Zwolle Kampen Netwerkstad een belangrijke
regionale functie. Op het gebied van
sport en cultuur kent het gebied instellingen
van hoog niveau. Dankzij de goede
weg-, water- en spoorverbindingen en de
beschikbare ruimte biedt Zwolle Kampen
Netwerkstad volop perspectief voor
ontwikkeling op het gebied van bedrijventerreinen,
kantoren, detailhandel en
landbouw. En van grote meerwaarde is de
combinatie met onderwijsinstellingen.
De vele kwaliteiten van het gebied zijn
essentieel voor de toeristische en recreatieve
mogelijkheden van Zwolle Kampen
Netwerkstad. Niet alleen het landschap en
het water bevatten een aantrekkingskracht,
ook de culturele en historische
aspecten wekken interesse van buitenaf.
Zwolle en Kampen zijn ambitieuze steden.
De regio heeft volop potentie voor
kwalitatieve groei in de komende decennia.
Kansen die gegrepen moeten worden
om de kwaliteiten van de regio te behouden
en op een duurzame wijze te versterken,
en om de vraag die op de regio
afkomt te kunnen regisseren.Anno 2005
maakt Zwolle Kampen Netwerkstad deel
uit van een dynamisch regionaal en landelijk
krachtenveld. De grote waarde die de
landelijke overheid aan de regio toekent
(onder meer in de Nota Ruimte), de
komst van nieuwe infrastructuur die de
relatieve afstand tot andere regio's
verkleint en voor ontwikkelingskansen
zorgt, en landelijke bewegingen op het
gebied van natuur- en landschapsontwikkeling
en waterberging bevestigen de roep
om bovenlokale en integrale keuzes en
toekomstplannen. De Netwerkstadvisie
legt de basis voor deze ambitie, het
programma is de uitwerking hiervan.
De boegbeeldprojecten zetten de
schijnwerpers op de belangrijkste opgaven
en zijn toonaangevend. Met deze projecten
wil Zwolle Kampen Netwerkstad haar
ambities kenbaar maken.

Het programma en de boegbeelden:
de meerwaarde van
Zwolle Kampen Netwerkstad
Het programma van Zwolle Kampen
Netwerkstad begint bij de basis: het
benoemen en ontwikkelen van de gezamenlijke
identiteit en cultuur. Cultuur
bindt en profileert de regio.
Samenwerking en afstemming wordt gestimuleerd
en zowel gezamenlijke thema's
als verschillen worden benoemd. Het
boegbeeld 'Ontdek de IJsseldelta:
Deltasteden langs de IJssel' zet in op de
dragende kracht van de cultuur van
Zwolle Kampen Netwerkstad.
De balans van de aanwezige voorzieningen
in Zwolle Kampen Netwerkstad is
gezocht. De ambitie om instellingen op
het gebied van zorg, onderwijs en cultuur
toegankelijk en van hoog niveau te houden
leidt tot keuzes. Er ligt een uitdaging
voor samenwerking en creatieve dwarsverbanden
tussen onderwijs, zorgsector,
de cultuursector, overheid en bedrijfsleven.
Het boegbeeld "Zorgen voor de
Toekomst"concentreert zich hierop.
De ontwikkelingen op het gebied van
wonen lenen zich bij uitstek voor afstemming
binnen Zwolle Kampen
Netwerkstad. De verschillende gebieden
en woonbehoeften vragen om duurzame,
gedifferentieerde en vernieuwende woonmilieus.
Zwolle Kampen Netwerkstad zet
in op de gezamenlijke zorg voor een kwalitatief
en kwantitatief goed en hoogwaardig
woningaanbod.Voor Zwolle Kampen
Netwerkstad is het centrumstedelijke
woonmilieu met daarbij het stedelijke
leefklimaat wat Zwolle biedt, een belangrijk
-nog verder te ontwikkelen- woonmilieu.
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest
ervoor zich gezamenlijk sterk te maken
voor het boegbeeld Bypass Kampen. Dit is
een integrale opgave, waardoor een
belangrijk nieuw waterrijk woonmilieu
met nieuwe vormen van waterrecreatie
wordt toegevoegd. Daarbij is het project
tevens van grote betekenis voor de economische
structuurversterking voor
Zwolle Kampen Netwerkstad en geeft
een extra impuls aan het voorzieningenniveau.
Het belang van innovatie is groot, de
mogelijkheden hiervoor in Zwolle
Kampen Netwerkstad zijn veelbelovend.
Met het boegbeeld "Vernieuwing economie:
kennis, innovatie en concurrentiekracht"
wordt hierop hoog ingezet.
Diverse ontwikkellocaties bieden kansen
voor kwalitatieve en kwantitatieve groei
van bedrijvigheid in Zwolle Kampen
Netwerkstad. De infrastructuur en uitbreiding
hiervan leidt tot tal van nieuwe
mogelijkheden. Met het boegbeeld
"Stationsomgevingen Hanzestations
Zwolle en Kampen" en het boegbeeld
"A28-zone: de etalage van Zwolle Kampen
Netwerkstad" wordt in samenhang hieraan
gewerkt.
De infrastructuur van Zwolle Kampen
Netwerkstad begint aan een schaalsprong.
De waarde van het gebied als knooppunt
neemt hiermee toe.Voor de economische
ontwikkeling van deze regio is bereikbaarheid
essentieel en wordt, gekoppeld aan
het boegbeeld A28-zone, ingezet op versterking
van de interne en externe
bereikbaarheid. Het boegbeeld "IJsselnet:
kwaliteitsimpuls voor openbaar vervoer"
geeft uitwerking aan de ambitie voor het
openbaar vervoersnetwerk een goed afgestemd
en samenhangend regionaal vervoerssysteem
tot stand te brengen met
clustering van voorzieningen bij de knooppunten
en zo Zwolle Kampen
Netwerkstad optimaal bereikbaar te houden
in de toekomst.
Op het gebied van toerisme en recreatie
heeft Zwolle Kampen Netwerkstad met
het boegbeeld "Meerdaags Toerisme" een
inhaalslag voor ogen om het verblijfstoerisme
verder te stimuleren.
Met het boegbeeld "Nationaal Landschap
IJsseldelta" kiest Zwolle Kampen
Netwerkstad voor behoud door ontwikkeling,
een opgave van nationaal formaat.
Externe en autonome ontwikkelingen vragen
om de ontwikkeling van bestaande en
nieuwe landschappen. Landschap, natuur
en water zijn leidend bij de ontwikkeling
van nieuwe gebieden, ook voor wonen en
werken.
Met het boegbeeld "Stadsranden" zet
Zwolle Kampen Netwerkstad in om deze
integrale opgave op een unieke wijze uit
te werken.
Met het benoemen van tien boegbeelden
is de vertaalslag gemaakt van een visie en
een programma naar projecten. De boegbeelden
zijn toonaangevend, maar dekken
niet alle programmapunten. Naast de
boegbeelden nemen ook deze programmapunten
een plaats in het uitvoeringsprogramma
van Zwolle Kampen
Netwerkstad. De uitwerking van het programma
en de boegbeelden is gericht op
actie en samenwerking. Samenwerking
met marktpartijen en maatschappelijke
organisaties is onmisbaar om Zwolle
Kampen Netwerkstad algemeen en de
boegbeelden in het bijzonder tot volle
wasdom te laten komen.

Bij het opstellen van deze
Netwerkstadvisie is onder
meer gebruik gemaakt van:
het Ruimtelijk Ontwerp Zwolle Kampen
Netwerkstad (2002);
het Lagendocument (2003);
het Masterplan Toerisme (2002);
Bedrijventerreinen Stedelijk Netwerk
Zwolle-Kampen (2002);
Trendkaarten economische ontwikkeling
(2003); de dilemmakaarten die zijn opgesteld
voor de stadsdebatten Zwolle en Kampen
(2003);
de uitkomsten van de stadsdebatten Zwolle
en Kampen (2003);
de kaderstellende uitspraken, vastgesteld
door de raden van Zwolle en Kampen ten
behoeve van de visie
(bijlage1) (2004);
de programmatische onderlegger (2005);
de Strategische Agenda (bijlage 2) (2005);
de resultaten van de themabijeenkomsten
(debatten met het maatschappelijk middenveld
(2005)
de voortgang van het project IJsseldelta,
Bypass Kampen (2005)
de voortgang van het project IJsseldelta,
Nationaal Landschap
(Ontwikkelingsperspectief 2006)
de Ruimtelijke Strategische visie Kampen
2030 (2005)
de Bereikbaarheidsvisie Zwolle Kampen
Netwerkstad (2005)
Een uitgebreidere literatuurlijst is
opgenomen in bijlage 3.
1. Inleiding en leeswijzer
Sinds de start van Zwolle Kampen Netwerkstad in 2000 werken de gemeenten
Zwolle en Kampen en de provincie Overijssel samen aan projecten. Om een goed
afwegingskader te hebben voor deze projecten, is door de partners afgesproken een
strategische visie voor de lange termijn op te stellen. Daarbij staat een aantal strategische
plannen op gemeentelijk en provinciaal niveau op stapel zoals het Structuurplan
Zwolle, de Strategische Visie Kampen 2030, de Ruimtelijke Visie Kampen, de voorbeeldprojecten
ontwikkelingsplanologie Bypass Kampen en Nationaal Landschap
IJsseldelta. Bovendien brengen ontwikkelingen in en rond Zwolle Kampen
Netwerkstad een sterkere nationale positie met zich mee. Met de Netwerkstadvisie
en de boegbeelden zorgt Zwolle Kampen Netwerkstad ervoor dat op landelijke ontwikkelingen
gezamenlijk pro-actief gereageerd kan worden en dat samen de regie
gevoerd wordt, zodat nieuwe ontwikkelingen zo gunstig mogelijk uitpakken voor het
gebied.
Om tot de Netwerkstadvisie te komen
zijn diverse stappen gezet. Begin 2003 zijn
in de voorbereidingsfase inventariserende
documenten opgesteld, zoals het
Lagendocument waarin het beleid per
fysiek deelgebied is geïnventariseerd.
Bovendien zijn ter voorbereiding op de
stadsdebatten in Zwolle en Kampen zogenaamde
Dilemmakaarten opgesteld.
Vervolgens hebben in beide steden zowel
apart als gezamenlijk debatten plaatsgevonden
over de toekomst van Zwolle,
Kampen en Zwolle Kampen Netwerkstad.
De uitkomsten zijn belangrijk voor beide
steden in de strategische documenten
zoals het Structuurplan Zwolle en de
Strategische Visie Kampen 2030, maar ook
belangrijk als bouwsteen voor de
Netwerkstadvisie.
In het najaar 2004 hebben beide gemeenteraden
de kaders voor het opstellen van
de visie vastgesteld en daarmee richting
gegeven aan de samenwerkingsthema's en
opgaven die voor Zwolle Kampen
Netwerkstad van belang zijn. De kaders
zijn in deze uitgave opgenomen in bijlage 1.
Doelstellingen
De politiek-bestuurlijke kaders en de strategische
agenda vormden het uitgangspunt
bij het opstellen van de Netwerkstadvisie.
Doelstellingen van deze visie zijn:
Gezamenlijk uitgangspunt
De Netwerkstadvisie is opgesteld op basis
van de kwaliteiten en potenties van
Zwolle Kampen Netwerkstad en de ontwikkelingen
die op ons gebied afkomen. In
de Netwerkstadvisie liggen kansen en
worden keuzes gemaakt om de regie te
voeren op een aantal gemeenschappelijke
opgaven.
Richting, afstemming en
verankering
De Netwerkstadvisie moet richting geven
aan toekomstige regionale ontwikkelingen
en aan de afstemming tussen lokaal en
regionaal beleid. Bovendien zal de
Netwerkstadvisie dienen als richtinggevend
voor het Streekplan. Het
Structuurplan Zwolle en het Ruimtelijk-
Strategische Document Kampen 2030 en
de Strategische Visie Kampen 2030 zijn
bouwstenen voor de Netwerkstadvisie.
Omgekeerd zal de Netwerkstadvisie ook
een meerwaarde betekenen voor de lokale
plannen en hierin meegenomen worden.
Boegbeelden voor de
samenwerking
De Netwerkstadvisie is uitvoeringsgericht.
Daarom bevat de Netwerkstadvisie een
aantal Boegbeeldprojecten: dit zijn de
belangrijkste projecten waar de samenwerking
zich op zal richten. Gelijktijdig
met het opstellen van de

Netwerkstadvisie inventariseert Zwolle
Kampen Netwerkstad projectideeën
waarin maatschappelijke organisaties het
initiatief nemen. Hiermee wil Zwolle
Kampen Netwerkstad de belangstelling en
slagkracht vergroten, de uitvoerbaarheid
van de Netwerkstadvisie op korte termijn
zichtbaar maken, het politiek-bestuurlijke
draagvlak vergroten en aantonen op
welke wijze de overheid per initiatief een
rol kan spelen.
Voertuig voor gezamenlijke
lobby
Met de Netwerkstadvisie heeft Zwolle
Kampen Netwerkstad een lobbyinstrument
in handen om het gebied te positioneren
richting Rijk.
Overwegingen
Bij het opstellen van de Netwerkstadvisie
zijn de volgende overwegingen in het achterhoofd
gehouden.
Accent op meerwaarde
Bij de uitwerking van de politiek-bestuurlijke
kaders en de strategische uitgangspunten
tot de Netwerkstadvisie is het
accent gelegd op de onderbouwing van
die punten waar de meerwaarde van de
samenwerking ligt. De relevantie van de
samenwerking in Zwolle Kampen
Netwerkstad zit in de waarde van de
gehele regio, waarbinnen de twee steden
een hoofdrol spelen. Zonder dat alles nu
voortaan samen moet is het belangrijk
een gezamenlijke visie te ontwikkelen.
Daarmee wordt het gezamenlijke belang
aangestuurd met als resultaat dat gezamenlijke
bestuurlijke beïnvloeding op
andere bestuurlijke niveaus kan worden
bereikt.Als gevolg hiervan kunnen investeringsstromen
op gang komen, maar ook
invoeging in rijksbeleid.
Heldere keuzes
Om invulling te kunnen geven aan een
duurzame ontwikkeling van het gebied
zullen heldere keuzes gemaakt worden.
Stedelijke ontwikkeling en uitbreiding van
infrastructuur doen een aanslag op de
groene ruimte (natuur, landschap, landbouw,
cultuurhistorie). De uitdaging is om
de juiste balans te vinden tussen de ont-
wikkeling van stedelijke functies enerzijds
en groene en blauwe functies anderzijds.
Om nieuwe stedelijke functies te realiseren,
maar ook om de wateropgave te kunnen
vervullen, zal plaatselijk transformatie
van het landschap nodig zijn; stedelijke
(rode) landschappen nemen de plaats in
van landelijke (groene) landschappen. In
deze nieuwe landschappen staat ontwikkeling
van identiteit en kwaliteit voorop.
Denken vanuit nationaal en
regionaal krachtenveld
De Netwerkstadvisie bekijkt Zwolle
Kampen Netwerkstad vanuit de basiskwaliteiten
en vanuit de toekomstige positionering
in het nationale en regionale krachtenveld.
Daarbij wordt doorgekeken naar
de ontwikkelingsmogelijkheden voor de
langere termijn (2030). Door vanuit deze
regionale samenhang èn vanuit de planhorizon
2030 te redeneren heeft de visie
een extra betekenis voor de lokale plannen.
Ruimte voor ideeën van maatschappelijke
organisaties
De Netwerkstadvisie zal voor de punten
van deze strategische agenda een analyse,
onderbouwing en richting bieden en daarmee
tevens een kader bieden voor de
boegbeeldprojecten. Gelijktijdig met het
opstellen van deze visie inventariseert
Zwolle Kampen Netwerkstad projectideeën
waarin maatschappelijke organisaties
het initiatief nemen. Hiermee wil
Zwolle Kampen Netwerkstad de belangstelling
en slagkracht vergroten, de
uitvoerbaarheid van de Netwerkstadvisie
op korte termijn zichtbaar maken, het
politiek-bestuurlijke draagvlak vergroten
en aantonen op welke wijze de overheid
in deze initiatieven een stimulerende rol
kan spelen.
Ruimte voor eigen beleid en
overige samenwerking
Het programma bestaat uit een bandbreedte
van bedrijventerreinen, soorten
woningen (woonmilieus) maar ook vrijetijdsprogramma's
en niet in de laatste
plaats een visie op natuur, water en landschap,
die sluitend en eensluidend is. Deze
gezamenlijke ambitie zorgt ervoor dat
Zwolle en Kampen voldoende ruimte

heeft voor eigen beleid. De voorgenomen
groei kan daarmee goed geaccommodeerd
worden. Daarmee gaat ook geen
tijd verloren. De concurrentiepositie
wordt verbeterd en de kansen die de
(nieuwe) infrastructuur biedt, kunnen
sneller worden opgepakt en beter worden
uitgewerkt. Met de Netwerkstadvisie
2030 kan de samenwerking tussen beide
gemeenten verder uitgebouwd worden.
Dit betekent niet dat er geen andere
samenwerkingsverbanden mogelijk zijn.
Per opgave kan bekeken worden of het
noodzakelijk is om een functionele
samenwerking aan te gaan met andere
overheden.
Planhorizon
Planhorizon 2030 met kaartbeelden
tot 2020
De planhorizon van de Netwerkstadvisie
ligt op 2030 en worden in dit ruimtelijk
strategisch document trends vanuit deze
planhorizon bekeken. Doorrekening van
effecten gaan echter van 2010 tot 2020
en niet verder. Dit is dezelfde tijdsspanne
als in het Structuurplan Zwolle wordt
gehanteerd. De kaartbeelden in de
Netwerkstadvisie zijn hiervan de neerslag.
De periode tot 2010 wordt in hoofdstuk
2 weergegeven. In deze periode wordt
vooral reeds vastgesteld beleid van
Zwolle, Kampen en provincie Overijssel
uitgevoerd.
Leeswijzer
De Netwerkstadvisie is als
volgt opgebouwd:
Voorwoord
Samenvatting
Hoofdstuk 1, in deze inleiding wordt
teruggeblikt op Zwolle Kampen
Netwerkstad en wordt de aanleiding
beschreven voor deze
Netwerkstadvisie.
Hoofdstuk 2, waarin de basiskwaliteiten
van Zwolle Kampen Netwerkstad worden
beschreven. Het gaat om vastgesteld
beleid van Zwolle, Kampen en de provin-
cie Overijssel in de periode tot 2010.
Hoofdstuk 3, waarin de ontwikkelingen
in het nationale en regionale krachtenveld
van Zwolle Kampen Netwerkstad
staan vermeld.
Hoofdstuk 4 betreft het programma
van Zwolle Kampen Netwerkstad van
2010 tot 2020. Op basis van de kaders
en de Strategische Agenda worden de
integrale opgaven weergegeven.
Vervolgens worden de afspraken
benoemd. De afspraken zijn die programma's
die vanuit de
Netwerkstadvisie een aanvulling vormen
op bestaand beleid en lopende
projecten. In dit hoofdstuk wordt gebalanceerd
tussen een integrale benadering
enerzijds en overzichtelijkheid en
leesbaarheid anderzijds. In dit hoofdstuk
worden de programma's integraal uitgewerkt
tot boegbeelden. Boegbeelden
zijn die projecten waar Zwolle Kampen
Netwerkstad de schijnwerpers op zet.
Het gaat om projecten die een meerwaarde
hebben omdat gebruik wordt
gemaakt van complementariteit tussen
Zwolle en Kampen en omdat door de
samenwerking een meerwaarde ontstaat.
Het is de bedoeling dat de boegbeeldprojecten
een stap vormen naar
de uitwerking van de Netwerkstadvisie
en dat daar een voorbeeldwerking vanuit
gaat voor de inhoud en samenwerkingsverbanden.
De boegbeelden vormen
een aanvulling op de bestaande
plannen.
Hoofdstuk 5, onder de titel 'Op koers
naar 2030' wordt de ontwikkelingsstrategie
besproken. In dit hoofdstuk zijn de
boegbeelden in een fasering gezet zodat
een beeld ontstaat over de volgtijdelijkheid
en samenhang.

2. Basiskwaliteiten van de
Netwerkstad
2.1 Mensen
Mensen wonen graag in Zwolle Kampen Netwerkstad. De ligging, centraal in
Nederland en als poort naar Noord- en Oost-Nederland, staat garant voor snelle
verbindingen naar alle delen van Nederland. De historische steden ademen een
bijzondere sfeer uit. Op nabije afstand bevinden zich bijzondere landschappen, zowel
'groen' als 'blauw', gebieden die zich bij uitstek lenen voor recreatie. Zwolle en
Kampen bieden bovendien volop werkgelegenheid en ruimte voor groei van bedrijvigheid.
En er zijn ook tal van voorzieningen, van hoog niveau en prima bereikbaar.
In Zwolle Kampen Netwerkstad staat de
menselijke maat centraal. Er is rust, ruimte
en overzicht. De sociale structuur is veelal
hecht, met veel vrijwilligers en een rijk
verenigingsleven.Vooral in Kampen is een
sterk kerkelijk leven. De veiligheid is
groot. In Zwolle Kampen Netwerkstad
woonden in januari 2005 160.770 mensen
(Zwolle 111.806, Kampen 48.964). De
afgelopen dertig jaar is de bevolking in
Zwolle Kampen Netwerkstad met
gemiddeld 1% per jaar toegenomen
(Zwolle 1,2 % en Kampen 0,6%).
De schattingen over het aantal inwoners
in 2030 lopen uiteen, met als ondergrens
172.000 - 180.000 en als bovengrens
211.000 - 222.000 inwoners.Als ambitie
van Zwolle Kampen Netwerkstad is
gekozen voor een groei tot circa 200.000
inwoners in 2030 (zie bijlage 1).

Trends
De individualisering van de samenleving
zet verder door. Dat proces heeft effect
op de mobiliteit, de sociale verbanden en
de behoefte aan kwaliteit en comfort. De
informatisering versterkt deze ontwikkeling.
De stijgende participatiegraad van
vrouwen in het arbeidsproces heeft, zeker
in Zwolle Kampen Netwerkstad waar het
huidige aandeel nog onder het nationale
aandeel ligt, invloed op de woningmarkt,
op de mobiliteit, op de sociale verbanden
en op de voorzieningen, zoals kinderdagverblijven.
Ook met de vergrijzing moet
rekening gehouden worden.
Gepensioneerden zijn op zoek naar leefkwaliteit.
Op dit moment laten de ontwikkelingen
al een trek zien van het westen
van Nederland naar de noordelijke provincies.
Deze trek zal in de loop van de
jaren toenemen. Door de individualisering
is er ook een trend dat ouderen langer
op zichzelf blijven wonen.
Opvallend is dat het aandeel jongeren niet
sterk daalt.Voor de vitaliteit van Zwolle
Kampen Netwerkstad is dat een te koesteren
ontwikkeling.
2.2 Identiteit en
Cultuur
De menselijke maat staat centraal in
Zwolle Kampen Netwerkstad. De inwoners
en bezoekers beschouwen de historische
en bruisende binnensteden als een
belangrijke kwaliteit. Ook de natuurrijke
omgeving van de steden dragen in grote
mate bij aan de identiteit en de cultuur
van Zwolle en Kampen. De binnensteden
en het landschap vormen het kapitaal van
Zwolle Kampen Netwerkstad. Ze leveren
een grote bijdrage aan de economische
ontwikkelpotentie. De kleine kernen binnen
Zwolle Kampen Netwerkstad kenmerken
zich door een grote landschappelijke
binding en een sterke eigen identiteit.
Zwolle
Zwolle wordt door haar bewoners geprezen
om de rust, de ruimte, het groen en
het water.Van deze oude Hanzestad met
haar zakelijkheid en zijn zuinigheid gaat
rust en welvaart uit. Het is een overzichtelijke
gemeenschap. De bewoners roemen
hun binnenstad. Daarnaast beleven
de bewoners de directe omgeving als zeer
aantrekkelijk. Men roemt de bossen op de
Veluwe, de watersportmogelijkheden in
de omgeving, Giethoorn, de Weeribben,
het oude Sallandse achterland, de schitterende
IJssel, de Vecht, het Veluwemeer en
vijf attractieparken op een half uur rijden
afstand. Zwolle is in de beleving van de
mensen een prettige stad, omdat het net
geen provinciaal karakter heeft en ook
net geen grootstedelijke problematiek
kent. Je hebt niet meer het ons-kent-ons
van een dorp, maar ook niet het individuele
en het langs elkaar heen rennen van
de grote steden.Anders gezegd: Zwolle
wil erkend worden als stad, maar niet in
alle opzichten een stad zijn.
Zwollenaren worden gekarakteriseerd als
bescheiden. Zwolle laat niet zien wat het in
huis heeft. Zwolle heeft veel potentie, maar
Zwolle is niet echt onderscheidend van andere
provinciesteden in de buurt. Sommige
Zwollenaren vinden het jammer dat Zwolle
te groot is voor het servet en te klein voor
het tafellaken. Zwolle zou zichzelf meer op de
kaart moeten zetten.
Enerzijds is er dus een sterke behoefte een
lekker rustige stad te blijven, maar anderzijds
wil men wel gehoord worden. Menig
Zwollenaar zit met de worsteling dat je als
stad groter wordt en er steeds meer mensen
van buiten komen met andere ideeën,
gewoonten, behoeften. De andere kant is dat
men trots is dat Zwolle in Nederland een
andere naam heeft gekregen. Dat sommigen
dat nog niet genoeg vinden ligt aan het ambitieniveau
dat wordt nagestreefd.
fragmenten uit 'Moment, opname voor een
stadsfoto', Duyvendak/Van de Wetering 2003.

Als iets duidelijk naar voren komt, dan is het
wel dat mensen in de stad en in de kernen
het belangrijk vinden dat zij elkaar kennen.
De menselijke maat moet letterlijk maatgevend
zijn bij het ontwikkelen van visies en
plannen. Opvallend is dat veel mensen in
Kampen de rust koesteren en graag veel bij
het oude laten. Het rustieke karakter van de
gemeente is immers voor een belangrijk deel
dat wat Kampen tot Kampen maakt. Het zit
ook een beetje in de aard van de mensen om
niet teveel te willen veranderen. Maar dat
geldt niet voor iedereen. "Als er straks
60.000 mensen wonen, is het een flinke
gemeente, hoor! Dan moet er echt wel wat
te doen zijn". Kampen moet dan ook een
manier vinden hoe om te gaan met het dilemma
tussen bedaard en dynamisch
Fragmenten uit 'Kampen lonkt naar 2030,
Strategische Visie Kampen 2030', een gesprek
met de bevolking over de ontwikkeling van de
stad, kernen en het landelijk gebied.
Kampen
Water speelt in Kampen een belangrijke
rol. De IJssel en Kampen zijn onlosmakelijk
met elkaar verbonden. De ligging van
Hanzestad Kampen aan de monding van
de IJssel maakte Kampen in het verleden
tot een welvarende handelsstad met
kooplieden vol ondernemersgeest. Die
ondernemersgeest is er nog steeds.
Handel en industrie zijn voorname pijlers
onder de plaatselijke economie. Dat geldt
ook voor recreatie en toerisme. De IJssel
speelt daarbij een belangrijke rol als vaarverbinding
tussen Noord- en Zuid-
Nederland maar ook de aantrekkingskracht
van historische binnenstad.
Kampen heeft een lange en rijke historie.
Achter een magnifiek IJsselfront ligt de
oude binnenstad die zich laat lezen als
een geschiedenisboek. Het is een aaneenschakeling
van historische gevels en
monumentale gebouwen. Kampen hecht
aan het verleden en koestert zijn cultureel
erfgoed, maar maakt ook werk van
hedendaagse cultuur. Karakteristiek voor
Kampen is ook de plaats die verschillende
kerk- en geloofsgemeenschappen innemen.
De kerkelijke meelevendheid is
groot.
Kampen is tegelijk ook een groene stad.
De zeven kernen van Kampen kenmerken
zich vooral door hun landelijke, rustieke
karakter en een sterke agrarische sector.
Ook de kernen hebben een rijke cultuurhistorie.
De sociale samenhang is hier een
groot goed. Dynamisch en bedaard, beide
elementen zijn belangrijk.
Bij de mensen in de stad en de kernen
staat de menselijke maat voorop. Die
moet letterlijk maatgevend zijn bij het
ontwikkelen van visies en plannen.
Anderzijds is er de notie dat Kampen
moet bouwen aan zijn toekomst en dat
groei en wat daarmee samenhangt noodzakelijk
is. Het dilemma tussen bedaard en
dynamisch is typerend voor de
Kampenaren.
2.3 Voorzieningen
Zwolle Kampen Netwerkstad is een vitaal
en leefbaar gebied. Het aanbod van voorzieningen
is op het niveau van Zwolle
Kampen Netwerkstad hoogwaardig en
redelijk compleet.
Onderwijs
Zwolle heeft een belangrijke regionale
functie op het terrein van onderwijs en
zorg. In Zwolle zijn alle soorten onderwijs
aanwezig: van voorschool/basisschool en
brede school tot en met hoger en universitair
onderwijs. De grote regionale trekkers
zijn de ROC's, Deltion College en
Landstede, de Ambelt (speciaal onderwijs)
en VUWindesheim (HBO en universiteit).
Daarnaast zijn de Zwolse locaties van
hogeschool voor de kunsten ArtEZ, de
Gereformeerde Hogeschool, de
Katholieke PABO, de Fontys Pedagogisch
Technische Hogeschool en de Open
Universiteit in Zwolle te vinden. De
kunstacademie van Kampen is in het
schooljaar 2004/2005 volledig naar Zwolle
verhuisd. Met de fusie van Windesheim
met de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam
is Zwolle definitief een complete onderwijsstad
geworden. Ruim 30.000 scholieren
en studenten komen van buiten
Zwolle, vaak uit de regio. Dankzij de fusie
tussen VU en Windesheim komen door
studenten en hoogleraren kennis en culturele
voorzieningen naar Zwolle en het
geeft zo meer stedelijke 'schwung' aan
Zwolle. Studenten zullen zich in grotere
getale dan tot nu toe gaan huisvesten.
Kampen concentreert zich de laatste
jaren vooral op het behoud en de versterking
van het voorschoolse, basis-, speciaal-
en voortgezet onderwijs. Het reformatorische
Pieter Zandt College heeft
met circa 2.500 leerlingen een functie
voor een zeer brede regio. Beide andere
scholen voor voortgezet onderwijs (het
Almere College en het Ichthus College)
hebben een functie voor een wat kleinere
regio. Beide scholen hebben het HAVOen
VWO-onderwijs op eigen locaties
gehuisvest, maar verwachten hun VMBOonderwijs
binnen enkele jaren gezamenlijk
op een gezamenlijke locatie onder te
brengen. Naast de VMBO-richtingen zal

ook het VSO en het Leerweg
Ondersteunend Onderwijs (LWOO) op
deze locatie een plek krijgen. Zowel
Zwolle als Kampen hebben een school
voor dove en slechthorende kinderen.
Binnen brede scholen werkt het onderwijsveld
samen met andere instellingen,
zowel op het gebied van welzijn (peuterspeelzaal,
kinderopvang, speel-o-theek,
bibliotheek e.d.) als op het terrein van
zorg (thuiszorg, bureau Jeugdzorg e.d.). In
Zwolle concentreren zich sommige instellingen
ook fysiek in één gebouw of op
één locatie. Omdat dit in Kampen in verband
met de beperkte ruimte vaak onmogelijk
is, zal dit alleen bij nieuwbouw een
optie zijn. Om deze reden krijgt het concept
Brede School in Kampen in eerste
instantie een invulling via organisatorische
samenwerking.
Het vertrek van HBO-onderwijs uit
Kampen heeft gevolgen voor de sfeer op
straat in de binnenstad van Kampen. De
twee theologische universiteiten in
Kampen zijn betrekkelijk klein en hebben
niet de intentie om met nieuwe studierichtingen
uit te breiden.Wel zijn tussen
de Gereformeerde Hogeschool Zwolle,
de Theologische Universiteit Kampen en
de Theologische Universiteit Apeldoorn
afspraken ten aanzien van pastorale opleidingen.
Zwolle ontwikkelt zich steeds
meer als studentenstad, zeker nu
Windesheim gefuseerd is met de Vrije
Universiteit.Wellicht kan Kampen een rol
spelen bij de realisatie van studentenhuisvesting.
Het MBO-onderwijs in Kampen, dat op
een klein gedeelte na ook verdwenen
was, lijkt met de komst van het reformatorische
Hoornbeeck College weer terug
te keren. Deze tot nu toe tijdelijke dependance
lijkt binnen afzienbare tijd een
meer definitieve vorm te krijgen.
Gezondheidszorg
Met de Isala klinieken beschikt Zwolle
over het grootste niet-academische ziekenhuis
van Nederland, tevens het eerste
niet-academische ziekenhuis met een
Ronald McDonald huis. Er werken zesduizend
mensen en het verzorgingsgebied
omvat 400.000 mensen. Dit resultaat van
een fusie tussen de ziekenhuizen De
Weezenlanden en Sophia krijgt fysiek een
gezicht met de bouw van een nieuw ziekenhuis
op de locatie Sophia. In de nabijheid
van de Isala kliniek is ook de landelijk
bekende epilepsiekliniek gevestigd. De
komst van het psychiatrisch ziekenhuis
'De Zwolse Poort' naar Zwolle maakt het
aanbod van zorg in de stad nog meer
compleet. Omdat door de vergrijzing de
vraag naar zorg toeneemt, concentreert
Zwolle Kampen Netwerkstad samen met
zorgaanbieders een deel van deze zorg
langs zogenaamde zorgboulevards.
Zorgboulevards worden zowel gebruikt
voor ouderen en zorgvoorzieningen als
voor opvang en behandeling van verslaafden.
Naast de Kamper polikliniek wordt
een nieuw verpleeghuis in Kampen gerealiseerd.
In de directe nabijheid hiervan zullen
ouderenwoningen, een huisartsenpraktijk,
een apotheek en andere zorgaanbieders
(waaronder de Zwolse Poort)
gehuisvest worden.Tegelijkertijd moet
ook op andere plaatsen in Kampen een
beter aanbod van wonen en zorg voor
ouderen komen. Dat gebeurt in de vorm
van woon-zorgzones, in onder andere de
Hanzewijk maar ook bij de ontwikkeling
van nieuwe wijken in de toekomst.
Sport
Het sportklimaat in Zwolle Kampen
Netwerkstad is goed. Sportorganisaties
zoals FC Zwolle (voetbal), Landstede
Volleybal en Landstede Basketbal bedrijven
topsport. Kampen heeft net als Zwolle veel
sportaccommodaties en is uniek met twee
voetbalverenigingen in de hoofdklasse van
het amateurvoetbal. Zwolle en Kampen
investeren fors in hun sportaccommodaties.
Dat geldt ook voor de behoefte aan meer
individuele sportbeoefening, al speelt de
markt daar ook op in.Amateurverenigingen
hebben belang bij voldoende vrijwilligers die
de verenigingen in stand houden. Op het
niveau van Zwolle Kampen Netwerkstad
zijn nog wel inhaalslagen nodig om te
komen tot een goede spreiding van sportaccommodaties
die van goede kwaliteit zijn.
Daardoor worden de mogelijkheden groter
en kunnen ook gezamenlijk grootschalige
sportevenementen worden georganiseerd.

Cultuur
Jaarlijks bezoeken 100.000 mensen de
musea, 300.000 de bioscopen en 100.000
de theaters. Het merendeel van deze
voorzieningen is in Zwolle gevestigd.
Kampen beschikt met de Stadsgehoorzaal
over een redelijk groot theaterpodium en
er is een nieuwe bioscoop in aanbouw. Er
zijn in Zwolle ongeveer zestig cafés en
meer dan vijftig restaurants. Het driesterrenrestaurant
De Librije is het bekendste.
Sinds enkele jaren vindt er een inhaalslag
plaats op het terrein van de cultuur en
uitgaansmogelijkheden.Veel Zwollenaren
zijn tevreden met het aanbod van kleine
musea, het poppodium, de bioscoop, de
schouwburg en de festivals.Anderen missen
in het aanbod dat wat steden als
Deventer of Groningen zo bijzonder
maakt: een parel met toeristische aantrekkingskracht,
het neusje van de zalm. Het
nieuwe theater De Spiegel op het
Noordereiland kan in het wegnemen van
dat gemis een rol vervullen. De schouwburg,
de bioscoop en de musea zijn culturele
voorzieningen die Kampen een zekere
stedelijke allure geven. De renovaties
en aanpassingen die op dit moment
plaatsvinden bij deze instellingen moeten
er voor zorgen dat zij ook in de komende
jaren een passend cultureel aanbod kunnen
verzorgen voor bewoners en bezoekers.
Ook wil Kampen haar rijke verenigingsleven
en de amateurkunst blijven bevorderen.
Het brede opleidingsaanbod van de
muziekschool is uniek. De jarenlange aanwezigheid
van de kunstacademie heeft het
culturele klimaat in Kampen gestimuleerd.
Nu deze academie is verhuisd naar
Zwolle blijft deze stimulerende factor
behouden voor Zwolle Kampen
Netwerkstad. De Netwerkstad kent bijvoorbeeld
zeer veel zangkoren. In de uitgaanswereld
is inmiddels de nodige
samenwerking. Zwolle en Kampen beginnen
voor jonge kunstenaars steeds interessanter
te worden om zich te vestigen
of om na hun opleiding te blijven. Het is
een ontwikkeling die voor de identiteit
van Zwolle Kampen Netwerkstad belangrijk
is om te stimuleren.
Doorwerking van het
Grotestedenbeleid in Zwolle
Kampen Netwerkstad
Uitgangspunten voor het
Grotestedenbeleid zijn grootstedelijke
problemen en ontwikkelingen.Waar
mogelijk en noodzakelijk wordt ook
samenwerking op netwerkstadniveau aangemoedigd.
De convenant "Voorbij de
grenzen van de stad" is dan ook afgesloten
tussen de provincie Overijssel en
Zwolle, maar is in 2005 mede ondertekend
namens de netwerkstad. In dit convenant
zijn tot 2010 afspraken gemaakt op
lokaal en bovenlokaal niveau. Op het
niveau van Zwolle Kampen Netwerkstad
gaat het om afstemming in de ketenaanpak
voor de (jeugd)zorg, maatschappelijke
opvang dak- en thuislozen en versterking
van de regionale economie en bereikbaarheid.
Lokale afspraken over de integrale
aanpak van de binnenstad Zwolle -met
aandacht voor wonen, cultuur, sociale
samenhang en veiligheid- zijn inmiddels
doorvertaald naar Kampen.
2.4 Wonen
Zwolle Kampen Netwerkstad bezit bijzondere
kwaliteiten die innovatieve, bijzondere
en hoogwaardige woonmilieus
mogelijk maken. Zwolle Kampen
Netwerkstad heeft vanaf de ondertekening
van het convenant eind 2000 een
pro-actieve houding ingenomen om de
verstedelijkingsopgave gezamenlijk op te
pakken. Hiertoe zijn programmeringafspraken
gemaakt.Voor de periode 2005
tot 2010 is grotendeels bekend waar de
toekomstige woningbouw zal plaatsvinden.
Zwolle Kampen Netwerkstad streeft
ernaar ruim 6.370 woningen toe te voegen.
Hierover is een convenant gesloten
met het Rijk, de provincie en Zwolle
Kampen Netwerkstad, waarbij naast het
streefgetal een minimale productie van
5.090 woningen is afgesproken.

Zwolle
Zwolle is voor velen een ideale woonstad.
De historische binnenstad, de rust en het
groen, de hoogwaardige voorzieningen, de
goede werkgelegenheid en de centrale ligging
in Nederland worden alom gewaardeerd.
De stad combineert suburbaan
wonen met hoogstedelijke voorzieningen.
Het behoud van de vitaliteit van de
bestaande wijken verdient aandacht.
Zwolle kent een grote differentiatie aan
woonmilieus: stedelijke milieus rond de
binnenstad in Assendorp en Dieze, dorpse
woonmilieu's in Berkum,Westenholte en
Ittersum, villa's in de Brinkenbuurt en
rond het station, groenstedelijk in Zwolle-
Zuid, de Aa-landen en Stadshagen.
Tot 2010 wil Zwolle 4.450 woningen bouwen.
In Holtenbroek is ingrijpende herstructurering
in uitvoering. De herstructurering
in Kamperpoort is in voorbereiding.
De volgende herstructureringsopgave
ligt in Dieze-Oost. De herstructurering
biedt kansen om in de betreffende wijken
meer differentiatie aan te brengen in
woonmilieus en prijscategorieën.
Zwolle vervult een belangrijke opvangfunctie
voor de regio. Dit geldt zeker
voor de bijzondere doelgroepen, zoals
ouderen, gehandicapten, dak- en thuislozen,
woonwagenbewoners. Zij horen bij
de stad en Zwolle wil ook ruimte bieden
aan deze groepen. Speerpunt hierbij is
wonen en zorg. Zwolle is in toenemende
mate een studentenstad. Dit heeft een
stijgende vraag naar studentenhuisvesting
tot gevolg. Zwolle werkt aan tijdelijke en
structurele studentenhuisvesting.
Kampen
In Kampen zijn de grote verschillen in
landschaptypen, karakteristieken en ligging
bepalend voor de identiteit van de woonmilieus.
De woningmarkt van Kampen
biedt een breed scala aan mogelijkheden.
In de historische stad staan enkele honderden
monumentale woonhuizen en de
buitenwijken kennen zowel voor- als
naoorlogse woningbouw in alle vormen.
De woningmarkt van Kampen kent weinig
'uitschieters'. Er worden vooral woningen
gebouwd en ontwikkeld voor de middenklasse.
In een aantal naoorlogse wijken is -
op beperkte schaal- functionele hoogbouw
neergezet. Uniek voor Kampen is
het hoge aandeel particuliere kavels dat
uitgegeven wordt. De kleine kernen kennen
een heel eigen structuur. Bij de ontwikkeling
van de meest recente wijken
wordt door het opstellen van beeldkwaliteitplannen
veel aandacht geschonken aan
de kwaliteit. Het open polderlandschap is
vanuit alle kernen snel bereikt. In de periode
2005 tot en met 2009 zullen er in
Kampen 1420 nieuwe woningen gebouwd
moeten worden. Daarnaast dienen 500
woningen vervangen te worden. Zo is er
in de Hanzewijk een ingrijpende herstructurering
aan de orde. Deze herstructureringsoperatie
biedt kansen om in bestaand
stedelijk gebied aan de kwalitatieve vragen
tegemoet te komen. In totaal heeft
Kampen een woningbouwopgave van
1920 woningen voor de periode 2005 tot
en met 2009.
Afspraken met de regio
Op regionaal niveau draagt Zwolle
Kampen Netwerkstad vanuit de gezamenlijke
woningbouwopgave ook zorg voor
een goede afstemming over de woningbouw.
Het overleg tussen Zwolle Kampen
Netwerkstad, de buurgemeenten
Zwartewaterland, Dalfsen, Raalte en Olst-
Wijhe en de provincie heeft inmiddels een
structureel karakter gekregen. Dit heeft
geresulteerd in een convenant waarin is
afgesproken dat de buurgemeenten tot
2009 de bouw van tenminste 465 woningen
versnellen, waarvan bijna de helft
woningbouw is voor lagere inkomensgroepen.

2.5 Werken
Bedrijven vestigen zich graag in Zwolle
Kampen Netwerkstad. De ligging van
Zwolle Kampen Netwerkstad heeft daar
onmiskenbaar een belangrijke rol in. De
regio ligt in een strategische verbindingszone
tussen het Noorden en de rest van
Nederland. De combinatie van een goed
stedelijk woon- en werkklimaat met een
uitzonderlijke ligging, midden in een aantrekkelijk
buitengebied blijkt succesvol. De
regio is goed bereikbaar voor zowel de
Randstad als soortgelijke grootstedelijke
gebieden vlak over de landsgrenzen.
Zwolle en Kampen zijn ook aantrekkelijk
voor lokaal en regionaal opererende
bedrijven en instellingen. Door hun ligging
en positie in het landelijk vervoersnetwerk
vervullen Zwolle en straks ook
Kampen na de realisering van de Hanzelijn
een scharnierfunctie tussen West- en
Noordoost-Nederland.
Grote nationale transportassen kruisen
elkaar hier: de IJssel als Noord-Zuid-vaarroute,
de A28 en A50, de railverbindingen
tussen Randstad, Noord-Nederland en
het noorden van Duitsland, waaronder de
nieuwe Hanzelijn, en tussen Zuid en
Noord Nederland. Daarnaast heeft
Zwolle Kampen Netwerkstad een centrumfunctie
voor de wijdere regio, verspreid
over vijf provincies.
De Isala klinieken (het grootste niet-academische
ziekenhuis van Nederland) en
VU-Windesheim dragen bij aan een snel
groeiende ICT- en kennisinfrastructuur.
Ook de komst van de Zuiderzeehaven is
belangrijk voor Zwolle Kampen
Netwerkstad.
Het bedrijfsleven is tevreden over de
omvang en de aard van het arbeidspotentieel
in de regio. Opvallend is dat meer
dan de helft van de arbeidsplaatsen in
Zwolle wordt ingenomen door werknemers
van buiten de gemeente. En de helft
van die groep komt van buiten Overijssel.
Het onderstreept de bovenregionale positie
van Zwolle Kampen Netwerkstad.
Bedrijventerreinen
Zwolle Kampen Netwerkstad heeft
omvangrijke bedrijventerreinen met nog
volop groeikansen voor de komende
jaren. Het onderscheid tussen 'nat en
droog' is daarbij overeengekomen.
Kampen specialiseert zich vooral in
watergebonden (zeehaven-)bedrijvigheid
en glastuinbouw, terwijl Zwolle zich toelegt
op transport en distributie, de dienstensector,
onderwijs en zorg. Die sectoren
zijn tevens de branches waarin Zwolle
Kampen Netwerkstad zich op regionaal,
nationaal en deels internationaal niveau
wil onderscheiden.
Zwolle Kampen Netwerkstad heeft scenario's
laten opstellen voor de groei van
bedrijventerreinen in de komende jaren.
Zwolle komt uit op een groei van zestien
hectare per jaar tot 2012. Kampen verwacht
een groei van acht tot twaalf hectare
per jaar. De voorraad bedrijventerreinen
in Zwolle Kampen Netwerkstad
bestaat in 2005 uit:
70 hectare segment gemengd bedrijventerreinen,
kavels kleiner dan één hectare
(bedrijvenpark RW50, Marslanden);
170 hectare segment gemengd grootschalig
bedrijventerrein (Hessenpoort I
+ II en reserve);
50 hectare segment natte bedrijventerreinen
(Zuiderzeehaven).
Kantoren
Zwolle onderscheidt zich binnen Zwolle
Kampen Netwerkstad door de regionale
en bovenregionale kantoren. Deze positie
is voor Zwolle Kampen Netwerkstad en
voor Overijssel van bijzondere betekenis
en wordt breed erkend. Kampen richt
zich op kleinschalige tot middelgrote,
lokale kantoren. De positie van Kampen
kan zich op termijn wijzigen, bijvoorbeeld
wanneer de bovenregionale infrastructuur
is aangepast. De nieuwe stationslocatie
langs de Hanzelijn is in potentie een
goede ontwikkellocatie voor kantoren,
gecombineerd met wonen.
Detailhandel
De detailhandel vormt een belangrijke
voorziening voor de inwoners en de
bezoekers van Zwolle Kampen
Netwerkstad.Voor Zwolle geldt dit vooral
voor de bovenlokale consument. Het aanbod
is zowel in Kampen als in Zwolle voldoende.
In de binnensteden heeft de

detailhandel ook een toeristisch-recreatieve
functie. Zwolle beschikt in de binnenstad
en op een aantal perifere locaties
over een aanbod met bovenlokale functie.
Op buurt- en wijkniveau heeft Zwolle een
netwerk van eerstelijnsvoorzieningen. In
tegenstelling tot veel andere steden heeft
Kampen in verhouding veel kleine detaillisten.
Door de grote ketens dreigen deze
echter weggedrukt te worden. Om
onderscheidend te zijn, is het van belang
ruimte te bieden aan kleinschalige detailhandel
die mogelijk gecombineerd kan
worden met creatieve ontwerpers en
andere nieuwe kleine zelfstandigen.
Landbouw
De grondgebonden landbouw is voor de
economische structuur van Zwolle
Kampen Netwerkstad van minder groot
belang dan andere sectoren.Voor Kampen
vormt de landbouw een belangrijk onderdeel
van de economie (20% van de
arbeidsplaatsen, voor Zwolle 5%). De verwachting
is dat het werkgelegenheidsaandeel
de komende decennia verder zal
dalen: schaalvergroting en bedrijfsbeëindiging
zijn daarvan de belangrijkste oorzaken.
Over het algemeen geldt dat de vitaliteit
van de landbouw in de gemeente
Zwolle niet sterk is en dat de vitaalste
bedrijven van Zwolle Kampen
Netwerkstad in de polder Mastenbroek
liggen, met een concentratie van glastuinbouwbedrijven
in Polder de Koekoek.
Glastuinbouwgebied Koekoekspolder
neemt een bijzondere plaats in. De locatie
is in het streekplan Overijssel 2000+ aangewezen
als concentratiegebied voor glastuinbouw.
Uit een recente landelijke evaluatie
blijkt dat van de in 2001 aangewezen
vestigingslocaties voor glastuinbouwbedrijven
de Koekoekspolder het meest
succesvol is in het opvangen van glastuinders
uit andere delen van het land.
Onlangs is besloten door het Rijk om de
Koekoekspolder als vestigingslocatie te
behouden en te ondersteunen. Het is van
belang dat er wordt samengewerkt aan de
ontwikkeling van het gebied. Daarbij zal
worden ingezet op innovatieve oplossingen
en duurzaamheid.Voor de glastuinbouw,
wordt een groei voorzien tot 240
hectare.Volgens de huidige prognose
zullen de kavels van de Koekoek in 2012
volledig uitgegeven zijn. De glastuinbouw
ligt in een kwetsbaar gebied;voor landschappelijke
inpassing heeft de provincie
in 2005 € 1 miljoen vrij gemaakt. Er is
reeds gestart met de aanleg van een
terugleverkabel om de toekomstige elektriciteitsvoorziening
duurzaam te voorzien.
Naast landbouw- en veeteeltproducten
levert landbouw ook kennis op. De
agri-kennisstructuur is een bedrijfstak
waarmee hoogwaardige kennis aan de
landbouw kan worden toegevoegd.
2.6 Toerisme en
Recreatie
Zwolle en Kampen zijn behoorlijk in trek
bij toeristen. Zwolle Kampen
Netwerkstad biedt veel bezienswaardigheden
en mogelijkheden voor een dagje uit,
een stedentrip of een langere vakantie.
Zwolle Kampen Netwerkstad trekt
momenteel ruim vijf miljoen toeristische
dagbezoeken per jaar. De verblijfvoorzieningen
tellen ongeveer 2.500 toeristische
slaapplaatsen.
Vooral de historische binnensteden zijn
trekkers van formaat. De aandacht voor
behoud van de cultuurhistorische elementen
is sinds jaar en dag in beide steden
groot. Ook de groene woonomgeving en
de natuurgebieden in de regio worden
door veel bezoekers gezien als belangrijke
aanleidingen om naar Zwolle Kampen
Netwerkstad te komen. Zwolle kent de
unieke groene-vingerstructuur, waarbij het
buitengebied tot in het centrum van de
stad wordt verbonden door parken,
singels en andere groene locaties.
Het culturele leven wordt ook benut
door bezoekers en toeristen. Musea, theaters,
festivals, warenmarkten en andere
evenementen trekken veel bezoekers uit
de regio en de rest van het land.
Zwolle Kampen Netwerkstad ziet toerisme
als een belangrijk onderdeel van de
complete stad.Vanuit deze optiek levert
toerisme niet alleen een bijdrage aan de
versterking van de economie en werkge-

legenheid. Een geïntegreerd toeristisch
beleid kan ook bijdragen aan de leefbaarheid,
vitaliteit, veiligheid en toegankelijkheid
van de stad voor de eigen inwoners.
Daarnaast kan het toerisme de identiteit
en het imago van Zwolle Kampen
Netwerkstad versterken.
Voor de ontwikkeling en stimulering van
toerisme en recreatie in Zwolle Kampen
Netwerkstad is het Masterplan Toerisme
Zwolle-Kampen geschreven, een kaderstellend
beleidsplan voor de periode
2002-2010. Het Masterplan Toerisme richt
zich op drie gebiedseenheden: de stad
Zwolle, de stad Kampen en het buitengebied.
Daarbij kan ook de integrale inrichting
van de Veluwerandmeren worden
betrokken.
De gebieden - de steden en het buitengebied
- bezitten afzonderlijk en gezamenlijk
bijzondere kwaliteiten, die een onderscheidend
en aantrekkelijk toeristisch
product vormen. Zowel Zwolle als
Kampen heeft een cultuurhistorische
binnenstad met een gevarieerde horecaen
winkelfunctie en aantrekkelijke cultuurtoeristische
voorzieningen. Ook het buitengebied
met het vele water en het open
landschap met haar bijzondere kwaliteiten
biedt mogelijkheden voor de ontwikkeling
van het toerisme. Het behoud en de stimulering
van het toeristische product
afhankelijk van bijvoorbeeld de inrichting
van de openbare ruimte, het voorzieningenniveau,
het imago, infrastructurele
voorzieningen als de Bypass Kampen en
stationslocaties en ontwikkelingen zoals
het Nationaal Landschap IJsseldelta.
2.7 Landschap en
Natuur
De natuur- en landschapswaarden in
Zwolle Kampen Netwerkstad hebben een
directe relatie met het karakter van het
gebied als rivierdelta. De IJsseldelta vormt
een van de gaafste rivierdelta's van
Europa. Het landschap van de IJsseldelta is
opgebouwd uit diverse landschappelijke
eenheden. De IJssel snijdt zichzelf een
baan door de hoge Sallandse en Veluwse
zandgronden om vervolgens uit te mon-
den in de vlakke IJsseldelta. Er is een
groot contrast tussen hoog, droog, kleinschalig,
bos, lommerrijk en vlak, overzichtelijk
en gevormd door de kracht van
water.
In het gebied ten westen van Zwolle
bevinden zich de polders Kamperveen,
Mastenbroek en Kampereiland. Elk met
een eigen karakteristieke verkaveling, maat
en schaal. Oude IJsselarmen en dijkrestanten,
waarvan vele met littekens van oude
doorbraken, vertellen het verhaal van de
opbouwende en afbrekende krachten van
het water. De polder Mastenbroek is
uniek vanwege de grote openheid en de
geometrische structuur van weteringen
met daarlangs wegen en bebouwing.
Alleen rond de bebouwing, deels op terpen
gelegen, is beplanting aanwezig. De
Koekoekspolder is eerst verveend en
later drooggemalen en bebouwd met
groot deel glastuinbouw. Het
Kampereiland is een recentere zeekleipolder,
afgezet onder invloed van getijdenwerking
van de voormalige Zuiderzee.
Het is een bijzonder rijk landschap met
een meer grillige structuur van dijken en
veel zwaarbeplante terpen. Polder
Kamperveen en Zalk zijn klei- en klei-opveenpolders
met een meer lineaire structuur
van wegen, dijken en waterlopen. Het
Haerstenbroek, de Venekampen en de
Tolhuislanden vormen een open veenweidelandschap.
Aan de oostzijde van Zwolle ligt de Vecht
met het daarmee verbonden rivierenlandschap
en aan de zuidzijde van Zwolle
bevindt zich het kleinschalige, besloten
landschap met dekzandruggen. Hier zijn
verschillende landgoederen te vinden.
Het gebied van Zwolle Kampen
Netwerkstad kent een grote verscheidenheid
aan natuurtypen, verbonden aan de
verschillende bodemkundige en landschappelijke
eenheden. Bijna alle buitendijkse
gebieden inclusief de randmeren
zijn aangemerkt als Vogelrichtlijngebied en
deels als Wetlandgebied en Habitatgebied.
Het gaat om het Zwarte Meer, Ketelmeer,
Vossemeer en Drontermeer. De natuurwaarden
zijn gekoppeld aan het agrarische
gebruik voor melkveehouderij. Grote
delen van de agrarische gronden hebben
de status van weidevogelgebied en/of ganzenfoerageergebied.
De grote, unieke landschappelijke kwaliteiten
van Zwolle Kampen Netwerkstad
moeten worden gekoesterd en ontwikkeld.Allereerst
betekent dit het behouden
en aanscherpen van de ruimtelijke contrasten
tussen de verschillende landschapseenheden:
het contrast tussen de
open en grootschalige veen- en kleigebieden
en de gesloten en kleinschalige dekzandgebieden
en het contrast tussen IJssel
en de meer ingesneden en besloten Vecht.
De verschillen in landschappen klinken
ook door in de steden en de begrenzing
van de steden. Uniek voor Zwolle is dat
door de huidige groene vingermodel het
landschap tot diep in de stad doordringt,
waardoor de stedeling direct van het
landschap kan genieten.Voor Zwolle en
Kampen zijn ook de weidse vergezichten
van de polders uniek. De overgang van
stad naar land is in de polders scherp, het
contrast is hier groot, terwijl de overgangen
in de zandgebieden veel diffuser zijn.
Zwolle Kampen Netwerkstad ligt temidden
van de nationale Parken de Hoge
Veluwe en Weerribben. In Zwolle Kampen
Netwerkstad is het Nationaal Landschap
IJsseldelta een essentieel onderdeel dat de
steden met elkaar verbindt.

2.8 Water
Water is altijd al belangrijk geweest voor
Zwolle Kampen Netwerkstad.Water is
een belangrijke drager voor de identiteit
en imago van de IJsseldelta met haar steden.Water
komt terug in cultuur,
Hanzesteden, heden en verleden, de IJssel
en delta en de wateropgaven.Water zal
ook voor de toekomst van Zwolle
Kampen Netwerkstad van groot belang
blijven als inspiratiebron. Het thema komt
daarom ook integraal terug in het programma
van Zwolle Kampen Netwerkstad
en de boegbeelden.
Zwolle Kampen Netwerkstad is gelegen
in de delta van de IJssel, de Overijsselse
Vecht en het Zwarte Water. Deze delta
wordt in het noorden en westen
begrensd door randmeren van de
Flevopolder en de Noordoostpolder. De
drie genoemde rivieren hebben samen
met hun dijken en restanten van oude
rivierlopen een grote structurerende werking
en dragen bij aan de ruimtelijke kwaliteit
van het gebied. Daarbij ontlenen de
Hanzesteden Zwolle en Kampen een sterke
identiteit aan hun ligging aan de rivier,
respectievelijk het Zwarte Water en de
IJssel. Het regionale watersysteem heeft
per landschappelijke eenheid een eigen
karakteristiek patroon.Veel waterstructuren
worden toeristisch en recreatief
gebruikt.
Waterhuishouding
Vanaf de Pannerdense Kop wordt het
water van de Rijn over verschillende
rivierarmen verdeeld. Bij het huidige
maatgevende debiet van 16.000 m3/s treden
knelpunten op in afvoer en daarmee
ook veiligheid.Vooral nabij de flessenhals
bij Kampen, waar uiterwaarden haast volkomen
ontbreken. Naast piekafvoeren
(maximaal 2400 m3/s voor de IJssel) zorgt
een noordwesterstorm hier voor opstuwing
van het Ketelmeerpeil en een belemmerende
afvoer van rivierwater.
Peilbeheer op het IJsselmeer heeft gevolgen
voor de hoogten van de waterpeilen
in de IJssel. Door de zeespiegelstijging zal
na 2030-2050 ook het peil van het
IJsselmeer stijgen, omdat de afvoercapaciteit
van de sluizen in de Afsluitdijk dan
niet meer voldoende mee kan groeien
met de extra aanvoer vanuit de IJssel. De
invloed van het IJsselmeer is stroomopwaarts
tot Zwolle merkbaar. De balgstuw
tussen Ketelmeer en Zwarte Meer wordt
bij hevige storm in werking gesteld
(gemiddeld 1 keer per jaar), met als doel
de gronden rondom het Zwarte Meer te
beschermen en verdere opstuwing van
het water te voorkomen. In de huidige
situatie voldoen nagenoeg alle waterkeringen
aan de normen. Bij deze hoogte van
dijken is rekening gehouden met de situatie
waarin piekafvoeren optreden bij westenwind.
Het Kampereiland wordt
gebruikt als wateropvanggebied met een
overstromingsfrequentie van eenmaal per
500 jaar.
Er zijn sterk verschillende waterhuishoudkundige
situaties in het gebied, verbonden
aan de hoogteligging en de bodemsoorten,
die elk hun specifieke grondgebruiksmogelijkheden
bieden. Globaal is het
noordelijk en westelijk deel van het
gebied laag en nat en het zuidelijk deel
hoog en droger.
Drinkwatervoorziening
In het Engelse Werk bij Zwolle wordt
voor drinkwater grondwater en oevergrondwater
gewonnen. De winning
geschiedt in 2005 niet volgens duurzame
principes. Knelpunten zijn de instroming
van ernstig vervuild water uit het Zwolse
stationsgebied, het feit dat een groot deel
van het grondwaterbeschermingsgebied
ligt in de bebouwde kom van Zwolle en
dat het tracé van de Hanzelijn het waterwingebied
doorsnijdt.
In hoofdstuk 4, in het programma van
Zwolle Kampen Netwerkstad, wordt een
aantal integrale opgaven geformuleerd,
waarbij de wateropgave nu en in de toekomst
(zoals geformuleerd in het
Rijksbeleid WB21) een belangrijke rol
speelt.
2.9 Infrastructuur
De externe bereikbaarheid heeft altijd
een grote rol gespeeld in de ontwikkeling
van Zwolle en Kampen. In vroegere jaren
betrof dat vooral de bereikbaarheid over
het water.Voor beide voormalige
Hanzesteden was de IJssel een belangrijke
handelsroute tussen Holland, Zeeland,
Vlaanderen en het Oostzeegebied. Sinds
de vorige eeuw is de nadruk komen te liggen
op de bereikbaarheid van beide steden
over het spoor en de weg.
Vanwege de gunstige bereikbaarheid heeft
de regio van Zwolle Kampen
Netwerkstad zich in de afgelopen decennia
sterk ontwikkeld als (inter-) nationaal
scharnierpunt tussen West- en
Noordoost-Nederland en het Noord-
Duitse achterland. Landelijk gezien telt
Zwolle op de stad Utrecht na het grootste
aantal spooraansluitingen in verschillende
richtingen. Zwolle is een intercitystation
en heeft spoorverbindingen met
de Randstad (Amersfoort, Utrecht,
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag),
met het noorden (via Meppel naar
Leeuwarden en Groningen) met het zuiden
(via Deventer naar Arnhem/Nijmegen
en Roosendaal) en met het oosten richting
Emmen en Almelo/Enschede.
Op internationaal niveau is de A28 een
schakel in het Trans-Europese wegennet

tussen de Randstad, Noord-Duitsland en
verder naar Scandinavië. Op nationaal
niveau vormt de A28 en A50 de hoofdverbindingsas
tussen Oost-Nederland
(Arnhem/Nijmegen), de Randstad en
Midden-Nederland (Utrecht,Amersfoort)
en met Noord-Nederland (Groningen,
Assen, Leeuwarden). Bij Hattemerbroek
komen de A28 en de A50 samen, terwijl
bij Meppel de A28 zich weer opsplitst in
de A28 en de A32. Dit maakt de passage
van de A28 door Zwolle van groot belang
voor de ontsluiting van Noord-
Nederland. Ook de verbinding van de
N50 met de A6 (de N23) speelt in dit
netwerk een grote rol vanwege het belang
van de A6 als as tussen de Randstad en
het Noorden.
Op lokaal en regionaal niveau is sprake
van een uitgebreid onderliggend wegennet,
dat in belangrijke mate de regionale
centrumfunctie van de stad Zwolle ondersteunt.
Het betreft onder andere de N50
(Kampen), de N35 (Ceintuurbaan in
Zwolle, richting Raalte), de N340
(Dalfsen), de N337 (IJsselallee in Zwolle),
en de N377 (Hattem). Daarnaast fungeert
de A28 als verbinding voor het verkeer
binnen het stadsgewest Zwolle. Mede
door het beperkte aantal rivieroverschrijdende
verbindingen maakt relatief veel
korte afstandsverkeer (regionaal en lokaal
verkeer) gebruik van de A28.
Op spoorgebied is regionaal met name de
Kamperlijn van groot belang voor het verkeer
tussen Kampen en Zwolle. Het railsysteem
wordt in de regio ondersteund
door een uitgebreid netwerk van busverbindingen.Weg
(inclusief de fietsverbindingen)
en spoor ontsluiten zowel de belangrijke
werkgebieden en centra in Kampen
en Zwolle als ook de concentraties van
onderwijsinstellingen en zorginstellingen
in Zwolle. In de afgelopen jaren heeft met
name de spoorzone in Zwolle een nieuwe
impuls gekregen door de toevoeging van
een nieuw ruimtelijk programma.
De strategische ligging van Zwolle
Kampen Netwerkstad aan de IJssel en
nabij het IJsselmeer wordt de komende
jaren benut door de aanleg van de
Zuiderzeehaven ten noordwesten van
Kampen. Belangrijk voor de bereikbaarheid
van de Zuiderzeehaven is de verdieping
van de vaargeul van de IJssel. Ook
voor de bereikbaarheid voor de recreatievaart
is deze verdieping van belang.

3. Zwolle Kampen Netwerkstad
in het nationale en regionale
krachtenveld
Zwolle Kampen Netwerkstad staat niet op zich. Ze maakt deel uit van een regio, van
Nederland en van Europa. De ontwikkeling van steden en regio´s is sterk afhankelijk
van ontwikkelingen in hun omgeving.Voor de huidige en toekomstige ontwikkeling van
Zwolle Kampen Netwerkstad is de positie die dit netwerk inneemt in een groter
geheel daarom van wezenlijk belang. Zwolle Kampen Netwerkstad wil de ruimte
nemen om keuzes te maken en de regie voeren over de ontwikkelingen die op het
gebied af komen.
Kracht
Zwolle Kampen Netwerkstad is uniek als
knooppunt van water-, weg- en railinfrastructuur
in combinatie met een kwalitatieve
compleetheid op het gebied van
wonen, werken en voorzieningen. Zwolle
Kampen Netwerkstad is een samenhangend
geheel van landschap, cultureel erfgoed,
de IJsseldelta en rijke historische
binnensteden.Van oudsher vormt Zwolle
Kampen Netwerkstad de verbindende
schakel tussen West- en Zuid-Nederland
(in het bijzonder de Randstad) aan de ene
kant en Noord - Nederland aan de andere
kant. Het is mede deze bijzondere ligging
die de voorspoedige ontwikkeling van
Zwolle Kampen Netwerkstad mogelijk
heeft gemaakt. Niet voor niets is Zwolle
de afgelopen tien jaar in inwonertal en
arbeidsplaatsen het snelst gegroeid van
alle grote steden in de vijf noordoostelijke
provincies.
Oost- én westzijde sterker
De positie van Zwolle Kampen
Netwerkstad zal door ontwikkelingen op
het gebied van weg, spoor, en water in de
toekomst alleen nog maar sterker worden
en komt de westkant van het netwerk
ook veel prominenter op de kaart te liggen.
Zwolle Kampen Netwerkstad werkt
tegelijkertijd aan behoud en versterking
van de kwaliteiten in het gebied. Het landelijk
voorbeeldproject ontwikkelingsplanologie
IJsseldelta bestaat uit het
Nationaal Landschap IJsseldelta en de
integrale complexe opgave Bypass
Kampen in het kader van de PKB Ruimte
voor de Rivier.Vanuit rijksbeleid (Nota
Ruimte) worden beide projecten van
grote waarde geacht. Project IJsseldelta
biedt Zwolle Kampen Netwerkstad kansen
om de unieke combinatie van knooppunt
en kwalitatieve compleetheid te
versterken. Hierin worden tevens de doelstellingen
van Europees en provinciaal
beleid ten aanzien van de realisering van
de Ecologische Hoofdstructuur en
behoud en ontwikkeling van weidevogelkwaliteiten
in de IJsseldelta bereikt.
De positie van Zwolle Kampen
Netwerkstad leidt niet alleen tot voorrechten,
maar ook tot plichten. Het Rijk
erkent de bijzondere positie van Zwolle
Kampen Netwerkstad en omgeving en
verbindt daar opgaven aan. De potenties
van en opdrachten aan de regio kunnen
op gespannen voet staan met de bestaande
kwaliteiten, maar het is de uitdaging
om te zoeken naar een balans waarin de
bestaande kracht en de toekomstige kansen
in evenwicht zijn.
De plaats die Zwolle Kampen
Netwerkstad en omgeving heeft toebedeeld
gekregen in de Nota Ruimte is hierbij
belangrijk. Daarnaast is de regio van
Zwolle Kampen Netwerkstad in beweging
door de komst van nieuwe infrastructuur.
Kampen krijgt bijvoorbeeld een prominentere
plek op de landkaart met de
komst van de Hanzelijn.

Veranderende positionering
Door landelijke ontwikkelingen op het
gebied van infrastructuur, water, natuur en
landschap, de extra verstedelijkingsdruk
op Almere en de zone langs de A6 krijgt
Zwolle Kampen Netwerkstad een nieuwe
positie op de kaart van Nederland. De
veranderende positionering van Zwolle
Kampen Netwerkstad in het landelijke
infrastructuurnetwerk biedt unieke kansen
voor de toekomstige ontwikkelingsmogelijkheden
van dit gebied. Zeker wanneer
deze ontwikkelingen gecombineerd
worden met andere zaken zoals de Bypass
van de IJssel bij Kampen, het Nationaal
Landschap IJsseldelta en de twee historische
binnensteden die Zwolle Kampen
Netwerkstad rijk is. De combinatie van de
kwalitatieve en programmatische kenmerken
en de fysieke ontwikkelingsmogelijkheden
vormen de basis van de
Netwerkstadvisie.
Huidige nationale positionering
Toekomstige nationale positionering
Geo-Informatie: Provincie Overijssel februari 2006 tek.nr. 06196084
Bron: Rapportage BVR Kaders voor de Netwerkstadvisie Fase 1

In de Nota Ruimte (2005):
Bij de vormgeving en inzet van financiële
instrumenten, bij de totstandkoming
van afspraken en in voortgaande
ontwikkelingsprocessen, zal het rijk actief,
maar selectief vorm geven aan zijn betrokkenheid
vanuit de (inter)nationale betekenis
van nationale stedelijke netwerken en
economische kerngebieden. Stedelijke
samenwerkingsverbanden die niet tot een van
de nationale stedelijke netwerken behoren,
maar wel met goede, onderling op elkaar
afgestemde plannen komen op het gebied
vanonder meer wonen, mobiliteit, water, de
aanleg van nieuwe bedrijventerreinen en de
realisatie van bovenlokale voorzieningen
komen eveneens in aanmerking voor financiële
steun van het rijk.
Het stedelijke samenwerkingsverband
Apeldoorn-Deventer-Zutphen
(Stedendriehoek), de IJsseldelta en de samenwerkende
Friese steden (liggende in de
Westergozone en de A7-zone) komen hier
onder de eerder genoemde voorwaarden in
elk geval voor in aanmerking.
Als gebieden in de toekomst voldoen aan de
criteria van een economisch kerngebied dan
zullen ze ook als zodanig worden behandeld.
Zowel het ruimtelijk beleid als het regionaaleconomisch
beleid van het rijk zullen dan
daarop worden aangepast.
Zwolle en omgeving vormt een scharnierpunt
in ruimtelijk, economisch en logistiek
opzicht tussen de Randstad en Noordoost-
Nederland.
De nationale stedelijke netwerken en economische
kerngebieden onderscheiden
zich qua omvang, dynamiek en positie. Ze
hebben verschillende functionele ruimtelijke
specialisaties, bevinden zich in verschillende
stadia van ontwikkeling en hebben verschillende
opgaven. De nationale stedelijke netwerken
zijn bij elkaar de belangrijkste grootstedelijke
gebieden van Nederland. Ze zijn
zowel politiekbestuurlijk, sociaal, economisch
als cultureel van grote betekenis. De economische
kerngebieden zijn geselecteerd op
grond van hun economische betekenis. Samen
met de hoofdverbindingsassen, vormen deze
bij elkaar de ruimtelijk-economische hoofdstructuur
van Nederland.
De glastuinbouw Koekoekspolder heeft de
status als ontwikkelingsgebied voor
glastuinbouw gekregen.
Het Rijk wijst IJsseldelta aan als Nationaal
Landschap met de daarbij beschreven
kernkwaliteiten, te weten:
oudste rationele geometrische verkaveling van
Nederland;
grote mate van openheid;
reliëf in de vorm van huisterpen en
kreekruggen
Nota Ruimte
Zwolle en omgeving is een bijzondere
positie toebedeeld in de Nota Ruimte.
Het Rijk hecht in die nota grote waarde
aan afstemming en samenwerking tussen
gemeenten en met name bij gemeentegrensoverstijgende
vraagstukken op het
gebied van verstedelijking, economie en
verkeer en vervoer. Zwolle Kampen
Netwerkstad wil deze kansen verzilveren.
De aanwijzing van de IJsseldelta tot
Nationaal Landschap is voor Zwolle
Kampen Netwerkstad van groot belang.
Hiermee is landelijk gehonoreerd dat
Zwolle Kampen Netwerkstad unieke nationaal
kenmerkende landschapskwaliteiten
bezit, met in samenhang daarmee bijzondere
natuurlijke, cultuurhistorische en
recreatieve kwaliteiten.
Infrastructuur
Het opwaarderen van de N50 richting
Emmeloord waardoor er een snellere
aansluiting op de A6 ontstaat, het verbeteren
van de verbinding naar Flevoland via
Dronten (N23), naar Twente via de N35
en het verbeteren van de bereikbaarheid
per openbaar vervoer door de aanleg van
de Hanzelijn, zorgen ervoor dat Zwolle
Kampen Netwerkstad veel prominenter
komt te liggen op de landkaart.Voor de
ontwikkeling van meer watergebonden
werkgelegenheid en het stimuleren van de
recreatievaart is het belangrijk dat de
IJssel door verdieping en verbreding hierop
wordt ingericht.
De Hanzelijn vormt een belangrijke verbetering
van de verbinding voor Zwolle
Kampen Netwerkstad met de Randstad.
Immers, door deze rechtstreekse openbaar
vervoersverbinding wordt het noordelijk
deel van de Randstad aanzienlijk
sneller bereikbaar. Je kunt in het volgende
decennium rechtstreeks met de trein naar
Lelystad,Almere en Amsterdam. Hierdoor
komt het infrastructurele zwaartepunt
van Kampen aan de westkant te liggen.
Deze gewijzigde oriëntatie zal gevolgen
hebben voor de ontwikkeling van de stad.
Niet voor niets zullen hier ook de grootschalige
ontwikkelingen op het gebied van
woningbouw en werkgelegenheid plaatsvinden.
De Hanzelijn-plus is in de Structuurvisie
Zuiderzeelijn een van de varianten van de
Zuiderzeelijn en gaat over het tracé van
de Hanzelijn, na Zwolle over bestaand
spoor (met kleine aanpassingen). Keuze
door de Tweede Kamer van deze variant
levert een nog betere positie op voor
Zwolle én Kampen.

Ruimte voor de Rivier, voorbeeldprojectontwikkelingsplanologie
IJsseldelta
Zwolle Kampen Netwerkstad ligt midden
in het rivierengebied van de IJsseldelta.
De grote rivieren moeten in de toekomst
meer water kunnen afvoeren. De
Planologische Kernbeslissing Ruimte voor
de Rivier voorziet landelijk in een aantal
rivierverruimende maatregelen. Om de
IJsseldelta te laten voldoen aan de toekomstige
eisen van waterveiligheid volgens
Ruimte voor de Rivier moeten er
ook hier maatregelen genomen worden.
De meest ingrijpende is de Bypass
Kampen.
Zwolle Kampen Netwerkstad ziet in de
Bypass Kampen een belangrijke kans om
aan waterveiligheid ruimtelijke kwaliteit
toe te voegen. Om dit te bereiken voert
Zwolle Kampen Netwerkstad deze maatregel
in samenhang met een aantal andere
grote infrastructurele ontwikkelingen die
in het zelfde gebied spelen: de Hanzelijn,
de verbreding van de N50, de aanleg van
de N23 en de toekomstige stadsuitbreiding
van Kampen. Zwolle Kampen
Netwerkstad en haar partners ontvangen
landelijke erkenning en waardering voor
deze aanpak doordat het ministerie van
VROM het project aanwijst als voorbeeldproject
Ontwikkelingsplanologie. Zwolle
Kampen Netwerkstad ziet in dit belangrijke
project met zijn integrale complexe
opgave kansen voor de gehele
Netwerkstad voor belangrijke economische
structuurversterking, bijvoorbeeld
door aantrekkelijke watergebonden
woonmilieus toe te voegen.
Nationaal Landschap
In de Nota Ruimte zijn de natuur- en
landschapswaarden van Zwolle Kampen
Netwerkstad onderkend door de aanwijzing
van de polder Mastenbroek met het
Kampereiland, de Buitenpolders, de IJssel
en het Zwartewater tot Nationaal landschap.
In het kader van het project
IJsseldelta zal voor het Nationaal
Landschap als geheel, als voorbeeldproject
in het kader van de Nota Ruimte, is in
2006 door de provincie en de gemeenten
Kampen, Zwartewaterland en Zwolle een
ontwikkelingsperspectief opgesteld.
In de Nota Ruimte is de Koekoekspolder
aangewezen als ontwikkelingsgebied voor
de glastuinbouw. Om het culturele erfgoed
dat de polder Mastenbroek herbergt
te behouden en ontwikkelen, is in 2002
een visie opgesteld, die 2006 geïntegreerd
is in het Ontwikkelingsperspectief
Nationaal Landschap IJsseldelta.
Ecologische Hoofdstructuur
Centraal in het natuurbeleid staat de
Ecologische Hoofdstructuur. Deze is
gekoppeld aan de rivieren en de buitendijkse
gebieden inclusief de randmeren
met daarnaast robuuste verbindingen tussen
enerzijds de Veluwe en Vechtstreek
ten zuiden van Zwolle, anderzijds de IJssel
en het Drontermeer ten zuidwesten van
Kampen.Verder wordt gestreefd naar het
natuurlijker maken van de Overijsselse
Vecht, Zwarte Water en Sallandse
Wetering.
De uiterwaarden van de IJssel zijn grotendeels
aangewezen als nieuwe natuur. De
realisering hiervan kan plaatsvinden via
particulier natuurbeheer of aankoop door
natuurbeschermingsorganisaties. De uiterwaarden
van de IJssel en de (oevers van)
de Randmeren zijn grotendeels aangewezen
als Vogel- en Habitatrichtlijngebied. De
IJsseldelta kent verder een (inter)nationale
betekenis voor weidevogels: vrijwel het
hele gebied is begrensd als beheersgebied.
Regionaal verzorgingsgebied
Zwolle Kampen Netwerkstad fungeert als
hoogwaardig verzorgingscentrum, vooral
in de sfeer van de dienstensector, het
onderwijs en de gezondheidszorg. Het
verzorgingsgebied is groot en omvat
delen van vijf provincies: Overijssel,
Gelderland, Flevoland, Drenthe en
Friesland. Binnen dit verzorgingsgebied is
deze functie van Zwolle Kampen
Netwerkstad onbetwist en onbedreigd.
Wel bestaan er hechte aanvullende functionele
verbanden met andere binnen het
verzorgingsgebied gelegen kernen. Dit is
een unieke situatie in Nederland. Zwolle
en Kampen hebben als stedelijk netwerk
vanuit hun regionaal verzorgende functie
voortdurend een open oog voor de relaties
met de wijdere omgeving. Of beter
gezegd: het zijn juist de vertakkingen tot
in de vijf genoemde provincies, die maken
dat Zwolle Kampen Netwerkstad als
hoogwaardig centrum kan blijven
functioneren.

Ruimte voor de Rivier, voorbeeldproject ontwikkelings-planologie IJsseldelta

Kaders:
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor het
versterken van de samenhang en zet in op het
benutten en versterken van de aanwezige
landschappelijke kwaliteiten, bestaande en
nieuwe waterlopen en het vasthouden en versterken
van de cultuurhistorische waarden.
Strategische agenda:
Inzetten op de twee Hanzesteden, met hun
natuurlijke omgeving, hoog inzetten op eigen
kapitaal voor diverse doelgroepen.
Cultuur meer benutten, meer verbindingen
maken, dwarsverbanden leggen tussen activiteiten;
cultuur benutten door het creëren
van broedplaatsen.
Zingeving als goed bindend thema: benut
dragende structuren (HBO/universiteit).
Leg verbindingen op uitingen daarvan;
een marketeer hiertoe aanstellen.
4. Het programma en de boegbeelden:
de meerwaarde van
Zwolle Kampen Netwerkstad
Met het programma en de boegbeelden geeft Zwolle Kampen Netwerkstad uitwerking
aan de ambities om de kernkwaliteiten van de Netwerkstad te behouden en
duurzaam te versterken, en om de vraag die op de regio afkomt door haar veranderende
positie te kunnen regisseren. Per thema worden de opgaven integraal uitgewerkt
tot een programma met afspraken en tot integrale boegbeelden.
Boegbeelden zijn die projecten die voor
Zwolle Kampen Netwerkstad een meerwaarde
hebben omdat gebruik wordt
gemaakt van complementariteit of omdat
door samenwerking een meerwaarde ontstaat,
of door een combinatie van beide.
Met de tien boegbeelden wordt een concrete
stap gezet naar de uitwerking van
de Netwerkstadvisie. Daarnaast moet er
een voorbeeldwerking vanuit gaan, zowel
op het gebied van de inhoud als op het
gebied van samenwerking. De boegbeelden
vormen een aanvulling op de bestaande
plannen en projecten.
Twee paragrafen uit de beschrijving van de
basiskwaliteiten van Zwolle Kampen
Netwerkstad (hoofdstuk 2) komen niet
als paragraaf terug in het programma. De
thema's 'mensen' en 'water' hebben raakvlakken
met diverse onderdelen van het
programma, waardoor ze verwerkt zijn in
onderstaande programmaonderdelen.
Duurzaamheid is zowel in het beleid van
Zwolle, Kampen als dat van de provincie
Overijssel uitgangspunt. Steeds wordt
gezocht naar oplossingen die ook op de
lange termijn perspectief bieden. Daarom
is ook duurzaamheid integraal verwerkt in
de programmaonderdelen.
4.1 Identiteit en Cultuur:
binding en onderscheid
Het doel van het thema 'identiteit en cultuur'
is vooral de profilering van het
gebied en hoe deze verzilverd kan worden.
De identiteit van Zwolle Kampen
Netwerkstad hangt sterk samen met de
delta, de landschappelijke ligging, de historische
Hanzesteden en de culturele traditie
op het vlak van reflectie en zingeving.
Zwolle en Kampen zijn Hanzesteden en
hebben een historische binnenstad. Het is
belangrijk voor beide steden om de eigen
identiteit uit te dragen en de verschillen
tussen de steden uit te buiten, waardoor
de historie van Zwolle Kampen
Netwerkstad in zijn volle omvang tot zijn
recht komt.
Cultuur loopt als een rode draad door de
geschiedenis van beide steden. Het profiel
van de huidige culturele opleidingen komt
daaruit voort en bouwt daarop door.Voor
jongeren is dit een aantrekkelijk milieu.
Het aangename woonklimaat van Zwolle
Kampen Netwerkstad vormt samen met
het culturele aanbod ook een aantrekkelijk
woonmilieu voor de al wat rijpere cultuurgeneratie
met een gezin, die op zoek
is naar een combinatie van een mooie,
rustige omgeving én culturele prikkels.
Ook voor ouderen is de combinatie van
historische binnensteden, cultuur en landschappelijk
schoon aantrekkelijk.
Cultuur werkt ook als drager van een
innovatief milieu. Het gaat erom een innovatief
klimaat te ontwikkelen, zodanig dat
nieuwe strategieën en nieuwe producten
(bijvoorbeeld culinair) tot ontwikkeling
komen. Dat vraagt om een klimaat met
oorspronkelijke denkers, openheid en stimulansen
voor vernieuwing. Ruimte voor
creatieve inwoners (broedplaatsen), al dan

niet in vrijkomende industriële complexen
gekoppeld aan bedrijfsleven en detailhandel,
is daarbij cruciaal. Dat vraagt naast
ruimtelijke faciliteiten ook om een netwerk
tussen kunstopleidingen, bedrijfsleven
en midden- en kleinbedrijf en om
relaties tussen bedrijfsleven en zorg. Het
vraagt ook om interessante en onverwachte
koppelingen en creatieve trekkers.
Ook het toerisme is gebaat bij een aantrekkelijk
afgestemd cultureel aanbod.
Festivals zoals de 'Stad als Theater' geven
kleur aan Zwolle Kampen Netwerkstad
en brengen het onder de aandacht van
potentiële bezoekers.
Zwolle en Kampen kennen van oudsher
een traditie van reflectie en zingeving. In
beide steden heeft het een ander accent
en inkleuring maar dat neemt niet weg
dat reflectie voor Zwolle Kampen
Netwerkstad een bindend thema is.
Binnen Zwolle Kampen Netwerkstad is
een culturele infrastructuur aanwezig van
HBO-universiteit, culturele instellingen,
verenigingsleven en kerken. Ook plattelandsvernieuwing
biedt mogelijkheden
voor agrarisch gebonden functies als zorgboerderijen
en retraite-oorden. Zwolle
Kampen Netwerkstad wil de bestaande
culturele infrastructuur voor reflectie en
zingeving verder uitbouwen en als kracht
inzetten voor het imago van Zwolle
Kampen Netwerkstad.
In Zwolle Kampen Netwerkstad staan
grote infrastructurele projecten op stapel,
met name opwaardering van spoor-,
water- en wegennet, Bypass Kampen,
Nationaal Landschap IJsseldelta,A28-zone,
stationsomgevingen en de stadsuitbreidingen.
Ook staan belangrijke grote nieuwbouwprojecten
op stapel, zoals de uitbreiding
van de Isala klinieken.Verbinding in
vormgeving, stedenbouwkundige kwaliteit
en architectuur met de kwaliteiten van
landschap, water en cultuurhistorische
waarden van het gebied zijn een opgave,
maar ook een ambitie om deze aanwezige
kwaliteiten te versterken. Het is ook een
belangrijke kans om de identiteit en het
imago van Zwolle Kampen Netwerkstad
te versterken. Dat is voor Zwolle Kampen
Netwerkstad van groot belang in economisch,
toeristisch en cultureel opzicht.
Lobby
Een gezamenlijke identiteit kan helpen bij
het verkopen van het product Zwolle
Kampen Netwerkstad en geeft handvatten
voor gezamenlijke lobby. Zwolle en
Kampen zullen echter ook altijd van eigen
krachten blijven uitgaan. De optelsom kan
inwoners en bezoekers van het gebied
een gevarieerd aanbod bieden. Eenheid
door diversiteit is daarom juist aan te
moedigen. Een gezamenlijke visie op de
waarden en kwaliteiten van Zwolle
Kampen Netwerkstad, zoals rust, ruimte
en stedelijke dynamiek, geven de kaders
voor overige keuzen. Ook cultuur is bij de
identiteit een belangrijke drager.
Mogelijkheden kunnen vooral gezocht
worden in het scheppen van condities en
het stimuleren van kruisbestuivingen.
Daarbij bieden leegkomende agrarische
gebouwen mogelijkheden. Het is het
totaal van Zwolle Kampen Netwerkstad
waarbinnen gewerkt kan worden aan de
juiste balans.
Afspraken
Bevorderen van de samenwerking en
afstemming tussen cultuurinstellingen
onderling en bevordering van samenwerking
met andere sectoren.Vergroten
van de cultuurparticipatie door het
bevorderen van een verbeterde programmering
en aantrekkelijk en afgestemd
cultuuraanbod.
Bevorderen van verbindingen van cultuur
en innovatieve cultuuruitingen met
grote projecten.
Reflectie en zingeving als thema op de
agenda plaatsen. De bestaande infrastructuur
in onderwijs, filosofische
kringen en kerken biedt daarvoor een
goede ingang.
Cultuur als verbindend thema benoemen
in de boegbeeldprojecten van
Zwolle Kampen Netwerkstad
Stimulering van broedplaatsen: Zwolle
Kampen Netwerkstad zet samen met
kennisinstellingen in op het ontwikkelen
en vasthouden van jong talent en
onderzoekt de mogelijkheden hiervoor.
Verbetering van het imago van Zwolle
Kampen Netwerkstad, door het aanstellen
van een marketeer.

Ontdek de IJsseldelta
Zwolle Kampen Netwerkstad
Dit boegbeeld gaat over het imago van
Zwolle Kampen Netwerkstad, over de dragende
kracht van cultuur en over recreatie en
toerisme. Maar bovenal wil dit boegbeeld aansluiten
bij de mensen van Zwolle Kampen
Netwerkstad.Waar liggen de behoeften van
jongeren en ouderen? Wat maakt Zwolle
Kampen Netwerkstad vitaal en aantrekkelijk?
De vraag: "Wat bindt ons binnen het gebied
van Zwolle Kampen, hoe kunnen we dat met
elkaar beleven en wat willen we uitdragen?"
staat centraal. Zwolle Kampen Netwerkstad is
een begrip waaronder bestuurlijke en ambtelijke
samenwerking wordt vormgegeven.
Zwolle Kampen Netwerkstad zegt haar inwoners
en bezoekers nog te weinig: het is vooral
nog een ambtelijk en bestuurlijk concept.
'Ontdek de IJsseldelta' is de werktitel van dit
boegbeeld. Het zal nog verder verkend en uitgewerkt
moeten worden en daarom wordt
voorgesteld om kunstenaars en/of marketeers
de opdracht te geven om te werken aan het
ontwikkelen, vormgeven en initiëren van de
naam, het beeldmerk en imago van het gebied,
vanuit de sociaal-culturele mogelijkheden en
potenties.
Binnen dit boegbeeld zijn we op zoek naar
het beeldmerk van Zwolle Kampen
Netwerkstad: een noemer die te vertalen is
naar de menskant van Zwolle Kampen
Netwerkstad. een beeldmerk dat zicht richt
op de waarden van Zwolle Kampen
Netwerkstad: de combinatie van historische
Hanzesteden aan de IJssel en het rijke
Nationale Landschap IJsseldelta dat de twee
steden met elkaar verbindt. Een gebied dat
ruimte geeft aan voorzieningen op het gebied
van onderwijs, zorg, recreatie, sport, economisch
en innovatief potentieel, maar ook
ruimte voor en behoud van cultuur- en
natuurwaarden, voor rust, zingeving en ontplooiing.
Een unieke combinatie. Een beeldmerk
ook dat de verschillende kanten laat
zien van het gebied, zonder het tot éénheidsworst
te maken. Kortom, een gebied waar het
fijn is om te wonen, werken en te recreëren.
Een beeldmerk dat ook dwarsverbanden legt
met de andere boegbeelden van Zwolle
Kampen Netwerkstad, waardoor eenduidigheid
en een gezamenlijke filosofie uitgedragen
kan worden.
Bovenal dus een beeldmerk dat herkenbaar is.
Daarnaast wordt ingezet op stimulering en
samenwerking op het gebeid van kunst en
cultuur. De samenwerking kan een vliegwiel
zijn voor nieuwe creatieve ontwikkelingen op
dit terrein. Samenwerking op het gebied van
de kunst en cultuur kan andersom duidelijk
bijdragen aan een beeldmerk van de samenwerking
binnen het gebied.
Concreet denken we daarbij aan
deelprojecten en voornemens als:
Netwerkstad als vast onderdeel bij beleidsontwikkeling
op het gebied cultuur, welzijn,
sport en onderwijs.
Samenwerking en afstemming op het gebied
van kunst en cultuur.
Kunst- en cultuurprojecten in het kader van
boegbeeld 'Ontdek de IJsseldelta'
(Kameroperafestival, beelden langs de IJssel,
kunstuitingen Kamperlijn, etcetera)
De kwaliteiten en de verschillende identiteiten
van beide steden (bijvoorbeeld Kampen:
zingeving/Zwolle: culinair);
Samenhang laten zien op terreinen als de historische
binnensteden, de IJssel en het
Nationaal Landschap. Grote cultuurhistorische
waarden en toeristisch potentieel: rust,
ruimte en stedelijke dynamiek.
Verschillen uitbuiten. De gezonde
spanning/competitie tussen Zwolle en
Kampen als middel tot creativiteit en sportiviteit.
Samenhang in diversiteit, competities,
etcetera. Concreet samenwerken en werken
aan wederzijdse promotie (gezamenlijke cultuurkrant,
gezamenlijke bebording met overzicht
van activiteiten in het hele gebied).
Ontwikkelen van arrangementen waarbij
inwoners en bezoekers van het gebied kunnen
genieten van het potentieel van Zwolle,
Kampen en al het moois dat gedeeld wordt.
Ontwikkelen van een toeristisch, recreatief
profiel, gericht op meerdaags verblijfstoerisme
'ontdek de IJsseldelta, Deltasteden aan de
IJssel'.
Vanuit het beeldmerk, het imago en de
kracht van het gebied kijken naar de overige
boegbeelden die zich bevinden op het economische
terrein, de ruimtelijke ordening en
het terrein van de infrastructuur.
Bijvoorbeeld locale kunstenaars laten meedenken
en adviseren bij planologie en architectuur.

4.2 Voorzieningen: compleetheid
in perspectief
Zwolle Kampen Netwerkstad is een vitaal
en leefbaar gebied. Het aanbod van voorzieningen
is in Zwolle Kampen
Netwerkstad vrij compleet en van hoog
niveau. De werkloosheid is relatief laag.
Deze kwaliteiten wil Zwolle Kampen
Netwerkstad vasthouden en verder
ontwikkelen, zodat Zwolle Kampen
Netwerkstad in de toekomst met haar
(basis)voorzieningen optimaal voorziet in
de behoefte van de toekomstige bevolking.
In de kaderstellende uitspraken
wordt vooral ingegaan op de spreiding en
bereikbaarheid van de voorzieningen. De
voorstellen onder IJsselnet (zie paragraaf
4.7) gaan hier dieper op in.
Regionaal en lokaal
De Strategische Agenda behandelt verder
de kansen die de samenwerking die
Zwolle Kampen Netwerkstad bieden voor
optimalisering van de regionale voorzieningen,
uitgaande van het principe dat
Zwolle en Kampen een eigen verantwoordelijkheid
houden. Daarbij hebben
niet alleen de gemeenten en provincie een
verantwoordelijkheid, maar nemen ook de
maatschappelijke organisaties de handschoen
op. Uitgangspunt is dat het ingezette
Grotesteden- en netwerkstedenbeleid
verder uitgebouwd wordt. Groei van
het inwonertal betekent een noodzakelijke
groei van stedelijke voorzieningen op
het gebied van onderwijs, welzijn, sport en
cultuur en een kwalitatieve versterking
van voorzieningen op wijk- en buurtniveau.
De leefbare toekomst vraagt om
duurzame oplossingen. Dit vertaalt zich
bijvoorbeeld in de bouwwijze van de
accommodaties die dienen te voldoen aan
duurzaamheideisen en in toekomstgerichte
duurzame afspraken die betrokken
instanties met elkaar maken.
Uit de stadsdebatten is naar voren gekomen
dat Zwolle en Kampen elk een eigen
ontwikkelingswens hebben op sociaal terrein.
Uit onderzoek blijkt duidelijk dat
Zwollenaren voor een kwalitatieve groei
van voorzieningen kiezen. Zwolle heeft
daarbij voor een wijde regio een regionale
tot bovenregionale functie (bijvoorbeeld
de Isalaklinieken).Wat betreft werkgelegenheid
en opleidingsniveau kent Kampen
in sociaal-economisch opzicht een zwakkere
structuur dan Zwolle. Door economische
schaalvergrotingsprocessen zijn
voorzieningen en activiteiten op het
gebied van dienstverlening, onderwijs en
zorg uit Kampen vertrokken, vaak richting
Zwolle. Uit het stadsdebat in Kampen
kwam naar voren dat Kampenaren in elk
geval de basisvoorzieningen op niveau willen
hebben met een goede eerstelijns
zorg. Reeds in ontwikkeling zijn de zorgboulevards
langs de Pannenkoekendijk in
Zwolle en rond de polikliniek in Kampen.
Een aantal voorzieningen is binnen de
regio gebleven. Na de verhuizing van
voorzieningen naar Zwolle wil Kampen in
balans komen. Kampen wil streven naar
behoud van basis-, speciaal- en voortgezet
onderwijs naar kwalitatief verbeterde
zorg-, cultuur- en basisvoorzieningen in de
wijken en kernen. Kampen kan door
samenwerking in Netwerkstadverband
zorgdragen voor de aanwezigheid van
maatschappelijke voorzieningen door bijvoorbeeld
de vestiging van dependances
of het doorvoeren van specialisaties, zoals
sport.
Trends: specifieke aandacht
voor jongeren en ouderen
Gezien de demografische trend legt
Zwolle Kampen Netwerkstad in de programmering,
zoals beschreven in hoofdstuk
2, accenten bij twee doelgroepen:
jongeren en ouderen. Opvallend is dat het
aandeel jongeren in Zwolle Kampen
Netwerkstad niet sterk zal dalen.Vooral
Kampen kent een relatief jonge bevolkingsopbouw.Voor
de vitaliteit van Zwolle
Kampen Netwerkstad is dat een te koesteren
ontwikkeling. Het is voor jongeren
van belang dat zij een goed toekomstperspectief
hebben. Om jongeren vast te
houden in Zwolle Kampen Netwerkstad
zijn goed onderwijs in alle denkbare vormen,
werkgelegenheid en sportvoorzieningen
van groot belang. Een onderscheidend
cultureel klimaat, een innovatief
milieu en een gunstig vestigingsklimaat
voor starters kan afgestudeerd jong talent
aanspreken. Ook houdt Zwolle Kampen
Kaders:
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor het
positioneren van grootschalige (boven)regionale
voorzieningen vanuit de nationale bereikbaarheid,
langs de hoofdinfrastructuur en
voor lokale maatschappelijke en zorgvoorzieningen
in de directe nabijheid van de verschillende
woongebieden. Daarbij gaat het om
onderwijs, zorg, cultuur, recreatie en sport.
Strategische agenda:
Ingezet wordt op collectieve afspraken over
regionale voorzieningen en locaties. Dit
moet gebeuren vanuit een maatschappelijke
programmering op basis van thema's, doelgroepen
en differentiatie vanuit de complementariteit
van voorzieningen.
Collectieve afspraken worden gemaakt ten
aanzien van voorzieningen en locaties.

Netwerkstad rekening met een ouder
wordende bevolking. Dat stelt eisen aan
de huisvesting, aan de zorg aan de ontspanning,
aan het openbaar vervoer en
aan het onderwijs. De trend dat ouderen
langer op zichzelf blijven wonen vraagt
een andere organisatie van de zorg.
Netwerkvorming en innovatie
Van belang bij de programmering is een
aantal algemene trends, zoals verschuivingen
in verantwoordelijkheden binnen de
overheid, veranderingen in rolopvatting en
taken van zorgverzekeraars en onderwijs,
onderzoek en leerwerktrajecten. De
trend dat gemeenten meer verantwoordelijkheden
krijgen door wettelijke veranderingen
is daarbij van belang. De Wet
Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)
geeft gemeenten meer verantwoordelijkheden:
de gemeenten krijgen de regie
voor sociale opvang, zorg en begeleiding.
Samenwerking wordt op lokaal, maar ook
op regionaal niveau steeds belangrijker. De
samenwerking op het gebied van verslavingszorg
is een goed voorbeeld.
Kennisoverdracht is daarbij van belang.
Door interessante dwarsverbanden krijgt
Zwolle Kampen Netwerkstad een belangrijke
kans voor kwaliteitsverhoging van
het voorzieningenniveau, wat ook input
levert voor versterking van de identiteit
en het imago van Zwolle Kampen
Netwerkstad en versterking van de concurrentiekracht.
Onderwijs
Het onderwijs kan en wil een belangrijke
rol spelen in de kwaliteitsverbetering van
het voorzieningenniveau van Zwolle
Kampen Netwerkstad. Er is een kwalitatief
hoog aanbod van onderwijs op alle
niveau's, zowel universitair als beroepsonderwijs.
Zwolle Kampen Netwerkstad is
een echte vakregio op hoog niveau.
Het onderwijs zal meer naar buiten treden,
ook door ontwikkelingen die in
Zwolle Kampen Netwerkstad spelen.
Door veranderingen in het hoger onderwijs
zal deskundigheidsbevordering door
onderzoek een veel belangrijkere plaats in
gaan nemen. Door de fusie van de VU met
Windesheim neemt de innovatieve kracht
van het netwerk sterk toe en onderzoek
met spin-off voor Zwolle Kampen
Netwerkstad wordt steeds belangrijker.
Toegepast onderzoek op velerlei gebied
kan vraaggericht worden aangeboden.Van
belang daarbij zijn kennisnetwerken, waarbij
dwarsverbanden worden gelegd zoals
bijvoorbeeld tussen VU-Windesheim, Isala
en Deltion op het gebied van zorg en
innovatie.
Op veel terreinen wil Zwolle Kampen
Netwerkstad nog aan kwaliteit winnen
door samenwerking te bevorderen in de
keten van overheid, onderwijs, bedrijfsleven,
maatschappelijke zorg en dienstverlening.
Ook op het gebied van welzijnsvoorzieningen,
maar ook op het gebied van
recreatie en sport kunnen door samenwerking
kenniscentra ontstaan en innovatieve
kansen onderzocht en gecreëerd
worden. In het beroepsonderwijs worden
nieuwe didactische concepten ontwikkeld,
waarin leren binnen- en buitenschools
steeds meer geïntegreerd worden met
positieve effecten zowel voor de kwaliteit
van voorzieningen als voor het onderwijs.
Daarbij zien maatschappelijke organisaties
vanuit hun eigen rol belangrijke kansen.
Het gaat bijvoorbeeld om onderzoek naar
mogelijkheden op het gebied van welzijn,
bijvoorbeeld thuis- en ouderenzorg en
geïntegreerde leerwerktrajecten vanuit
het beroepsonderwijs met welzijnsinstellingen
en zorgverzekeraars
(Icare/Windesheim).
De samenwerking kan verbreed worden
naar jeugdhulpverlening, politie en justitie.
Op het gebied van sport wil Landstede
een centrale rol spelen in het ontwikkelen
van een kenniscentrum/steunpunt topsport
en onderzoeken hoe het totaalaanbod
van sportaccommodaties van Zwolle
Kampen Netwerkstad en de sportondersteuning
beter benut en afgestemd kan
worden, onder andere voor evenementen.
Veel sociaal beleid is en blijft lokaal beleid,
waarbij op uitvoeringsniveau tot samenwerking
kan worden gekomen. Zwolle
Kampen Netwerkstad ziet vooral een
taak op het gebied van regionale voorzieningen,
het bevorderen van samenwerking,
het uitwisselen van kennis en inzetten
op innovatieve ontwikkelingen. Zwolle

Kampen Netwerkstad zet de afspraken
die gemaakt zijn voor de periode 2005
tot 2010 op lokaal en bovenlokaal niveau
in het kader van het Grotestedenbeleid
door.
Zwolle Kampen Netwerkstad wil het
voorzieningenpakket in de toekomst op
orde hebben. Samenwerking met maatschappelijke
organisaties is belangrijk,
waarbij vanuit de verschillende verantwoordelijkheden
van overheid en maatschappelijke
organisaties gewerkt wordt
aan kwaliteitsverbetering ten behoeve van
Zwolle Kampen Netwerkstad.
Afspraken
Zwolle Kampen Netwerkstad wil de
samenwerking verder uitwerken en
onderzoeken of in de vorm van dependances
of door kennisoverdracht kwalitatieve
verbetering van het voorzieningenniveau
in Kampen bereikt kan worden.
Zwolle Kampen Netwerkstad wil de
ontwikkeling van zorgboulevards verder
stimuleren. De relatie naar het voorzieningenniveau
op wijkniveau is daarbij
een belangrijk aandachtspunt.
Zwolle Kampen Netwerkstad wil vooral
voor ouderen naar een betere verdeling
van zorgvoorzieningen en/of zorgwoningen
of dienstencentra binnen
Zwolle Kampen Netwerkstad en daarbij
ook naar een betere spreiding over de
omliggende gemeenten. Een transfercentrum
voor het bereiken van evenwicht
tussen vraag en aanbod van
wonen, zorg en welzijn voor ouderen in
het netwerkgebied, kan een oplossing
bieden.
Zwolle Kampen Netwerkstad wil kwaliteitsverhoging
van het voorzieningenniveau
bereiken door de spin-off en innovatiekracht
van de kennisnetwerken te
benutten. Dit versterkt de identiteit, het
imago en de concurrentiekracht van
Zwolle Kampen Netwerkstad. Zwolle
Kampen Netwerkstad wil dit bereiken
door bestaande kennisnetwerken te stimuleren
en faciliteren en toekomstige
veelbelovende innovatieve kennisnetwerken
en -centra te bevorderen.
Zwolle Kampen Netwerkstad wil jong,
pas afgestudeerd talent vasthouden en
aantrekken door een onderscheidend
cultureel klimaat, een innovatief milieu
en een gunstig vestigingsklimaat voor
starters.
Boegbeeld Zorgen
voor de toekomst
Een visie op de toekomst gaat niet zonder
aandacht voor welzijn, gezondheid en onderwijs
van en voor de toekomstige bewoners,
kortom de kwaliteit en vitaliteit van het sociale
en maatschappelijke domein. Groei van het
inwoneraantal betekent immers ook een
noodzakelijke groei van voorzieningen op het
gebied van onderwijs, welzijn, sport en cultuur
en een kwalitatieve versterking van voorzieningen
op wijken buurtniveau. Zwolle Kampen
Netwerkstad wil daarom inzetten om op een
sociaal sterk gebied, waar gezondheid en welzijn
van haar inwoners voorop staat.
Zwolle Kampen Netwerkstad wil specifieke
aandacht voor jongeren en ouderen. Dit stelt
eisen aan huisvesting, zorg, ontspanning, openbaar
vervoer én werkgelegenheid, onderwijs
en sportvoorzieningen. Het vereist een
onderscheidend cultureel klimaat, een innovatief
milieu en een gunstig vestigingsklimaat.
Zwolle Kampen Netwerkstad wil door
benoeming van dit thema tot één van de
boegbeelden het belang van deze thematiek
aangeven. Daarmee wil ze recht doen aan de
taakstelling van overheid en maatschappelijke
instellingen om het voorzieningenpakket in de

Zorgen voor de toekomst
Zwolle Kampen Netwerkstad
toekomst op orde te hebben. Op wijk- en
buurtniveau dragen beide steden ieder hun
eigen verantwoordelijkheden. Zwolle heeft
een centrumfunctie met een eigen taakstelling
op het gebied van zorg en welzijn, zoals voor
maatschappelijke opvang en verslavingszorg en
zal daarom ook met andere gemeenten
samenwerken.
Van belang bij de uitwerking van dit boegbeeld
zal zijn creatief in te springen op een
aantal algemene trends die zich nu aftekenen:
verschuivingen in verantwoordelijkheden binnen
de overheid (zoals de Wet
Maatschappelijke Ondersteuning), veranderingen
in rolopvatting en taken van zorgverzekeraars,
woningcorporaties en onderwijs ('naar
buiten treden' door vraaggericht onderzoek
en leerwerktrajecten). Deze trend kan voor
Zwolle Kampen Netwerkstad uitgewerkt
worden door interessante samenwerkingsverbanden
tussen onderwijs, zorginstellingen, verzekeraars,
woningcorporaties, bedrijfsleven en
andere partijen. De innovatieve kracht van het
universitair en hoger onderwijs en de uitstekende
vakopleidingen in Zwolle en Kampen
zijn voor ons gebied daarbij van grote betekenis.
Zwolle Kampen Netwerkstad wil de spinoff
graag benutten. Deze samenwerking kan
leiden tot interessante en creatieve samenwerkingsprojecten
om tot kwaliteitsverbetering
van het aanbod te komen. Dit levert
tevens input voor andere boegbeelden en zal
ook versterking van de identiteit en het imago
van de netwerkstad bevorderen en versterking
van de concurrentiekracht.
Maatschappelijke organisaties hebben aangegeven
vanuit hun verantwoordelijkheden ook
belangrijke kansen te zien en een rol te willen
spelen. Het boegbeeld 'Zorgen voor de toekomst'
zal hiervoor de context bieden.
Binnen Zwolle Kampen Netwerkstad is de
samenwerking op het sociale en maatschappelijke
terrein niet nieuw. Met succes wordt al
gewerkt aan zaken als een gezamenlijke aanpak
en maatschappelijke opvang van dak- en
thuislozen. Er wordt samengewerkt op het
terrein van huiselijk geweld, op het terrein
van de verslavingszorg, en aan een sluitende
keten in de (jeugd)zorg. Deze projecten zijn
een uitwerking van de convenant "Voorbij de
grenzen van de stad', afgesloten in het kader
van het Grotesteden- en
Netwerkstedenbeleid tussen de provincie
Overijssel met de gemeente Zwolle namens
de Netwerkstad voor de periode 2005 tot
2010. Zwolle Kampen Netwerkstad wil
afspraken in het kader van het
Grotestedenbeleid voortzetten, verder ontwikkelen
en onderzoeken of kwalitatieve verbetering
bereikt kan worden.
De Netwerkstad kiest voor het positioneren
van grootschalige (boven)regionale voorzieningen
vanuit de nationale bereikbaarheid,
langs de hoofdinfrastructuur en voor lokale
maatschappelijke- en zorgvoorzieningen in de
directe nabijheid van verschillende woongebieden.Als
het gaat om voorzieningen op
wijk- en buurtniveau hebben beide steden een
eigen verantwoordelijkheid.Als het gaat om
belangrijke regionale zorg- en welzijnsvoorzieningen
is complementariteit, spreiding en
bereikbaarheid van groot belang. De ontwikkeling
van de zorgboulevards is hiervan een
goed voorbeeld. Zwolle Kampen Netwerkstad
wil vooral voor ouderen naar een betere verdeling
van zorgvoorzieningen en/of zorgwoningen
of dienstencentra en de mogelijkheden
hiertoe onderzoeken. Ingezet wordt op collectieve
afspraken over regionale voorzieningen
en locaties vanuit een maatschappelijke
programmering op basis van thema's, doelgroepen
en differentiatie vanuit de complementariteit
van voorzieningen

4.3 Wonen: gezamenlijk
antwoorden op de vraag
Pro-actief en regisserend. Zo kenmerkt de
houding van Zwolle Kampen Netwerkstad
zich op het gebied van woningbouw. Die
houding is gepast, met de veranderende
concurrentiepositie van Zwolle Kampen
Netwerkstad op komst.
Deze Netwerkstadvisie sluit aan bij het
Structuurplan Zwolle en het Ruimtelijk
Strategisch Document Kampen 2030 en
legt accenten waar Zwolle en Kampen
elkaar kunnen aanvullen om tot een compleet
aanbod van woonmilieu's te komen.
Zwolle Kampen Netwerkstad sluit ook
aan bij het beleid van Zwolle en Kampen
als het gaat om duurzaamheid en zet
daarom in op de ontwikkeling van een
duurzaam woningaanbod.
Zwolle zet tot 2020 in op een tweesporenbeleid.
Dit betekent een inspanning om
de centrumstedelijke woonmilieus op
inbreidingslocaties te realiseren, met daarnaast
beperkte uitbreiding in het groenstedelijk
woonmilieu met dorpse kernmerken.
Uitbreiding aan de oostkant van
Zwolle is opgenomen in de plannen voor
2020. Indien zich in de toekomst kansen
voordoen bestaat de mogelijkheid om
ook kleinschalige waterwoonmilieu's te
ontwikkelen.
Maximale inbreiding betekent minder uitbreiding.
Maar omdat de realisatie van
inbreidingslocaties complex, tijdrovend en
kostbaar is, reserveert de gemeente
Zwolle tegelijkertijd voldoende ruimte om
stagnatie in de inbreiding op te kunnen
vangen met uitbreiding. Zo komt de jaarlijkse
woningbouwproductie niet in gevaar.
Voor Zwolle Kampen Netwerkstad is
vooral het centrumstedelijke woonmilieu
met daarbij het stedelijke leefklimaat wat
Zwolle biedt, een belangrijk nog verder te
ontwikkelen woonmilieu.
In de nieuwe woongebieden rond Zwolle,
Kampen en IJsselmuiden zal steeds vaker
geanticipeerd moeten worden op de
mogelijkheden die het watersysteem
biedt. Deze gebieden liggen deels laag en
zijn daardoor minder geschikt voor
bebouwing.Voor het handhaven van de
waterbergende functie, het herstel van
oude beeklopen en de bescherming tegen
hoogwater zijn creatieve en flexibele ontwerpen
nodig. Hierdoor kunnen aantrekkelijke
en bijzondere woonmilieus ontstaan.Te
denken valt aan extensieve
bebouwing en parken in lagere gebieden
en combinaties van wonen in en boven
waterkeringen langs rivierfronten.
De woningmarkt in Kampen kent een
breed scala aan mogelijkheden. Na realisatie
van het Onderdijks en diverse nieuwbouwprojecten
aan de IJsselmuiderkant
zal er nog een grootschalige woonwijk
ontwikkeld moeten worden. Kampen
kiest, in aansluiting op de ligging van de
Bypass voor een sprong over de
Zwartendijk. Kampen vindt deze groei
belangrijk om het goede voorzieningenniveau,
zowel commercieel als sociaal in
stand te houden. Bij de groei wordt rekening
gehouden met de dynamiek die ontstaat
door een veranderend krachtenveld
(zie hoofdstuk 3). Zwolle Kampen
Netwerkstad kiest ervoor zich gezamenlijk
sterk te maken voor een Bypass bij
Kampen, gekoppeld aan een waterrijk
woonmilieu en nieuwe vormen van waterrecreatie.
Binnen dit project is het van
groot belang dat de geplande woningbouwopgave
voor Kampen in dit gebied
een plek kan krijgen met de daarbij
gewenste ruimtelijke kwaliteit met betekenis
voor Zwolle Kampen Netwerkstad.
Het project Bypass Kampen is een integrale
opgave: het voegt een belangrijk
nieuw woonmilieu toe, de watergebonden
woonmilieu's. Daarbij is het project tevens
van grote betekenis voor de economische
structuurversterking voor het
Netwerkstadgebied en geeft een extra
impuls aan het voorzieningenniveau.
Op regionaal niveau is het van belang dat
Zwolle Kampen Netwerkstad zorg blijft
dragen om vanuit de gezamenlijke
woningbouwopgave een goede afstemming
over de woningbouw en doelgroepen
te bereiken met de regio. Met verschillende
buurgemeenten heeft het overleg
inmiddels een structureel karakter
gekregen. Daarnaast is het van belang een
Kaders:
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest ervoor de
toekomstige verstedelijkingsopgaven
gezamenlijk op te pakken en daarbij een gezamenlijke
woonvisie te ontwikkelen,
uitgaande van pluriforme woonmilieus voor
alle doelgroepen. Zwolle kiest daarbij
met name op stedelijke woonmilieus en verdichting.
Kampen biedt mogelijkheden
voor watergebonden woonmilieus, passend
bij de maat en schaal van Kampen.
Zwolle Kampen Netwerkstad heeft gekozen
voor een groei tot circa 200.000,
waarbij Zwolle gekozen heeft voor een groei
tot 140.000 en Kampen voor een
groei tot 60.000 inwoners.

goede afstemming met Flevoland en in het
bijzonder met Dronten en Lelystad tot
stand te brengen over de te realiseren
woningbouwplannen en -milieus. Het is
van belang om ook in kernen in de omgeving
van Zwolle Kampen Netwerkstad
aandacht te hebben voor woningbouw
voor lagere inkomensgroepen.
Afspraken
In Kampen: toevoeging van een hoogwaardig
watergebonden woonmilieu.
In Zwolle: verdichting en intensivering.
Speerpunt in het structuurplan Zwolle
is het beter benutten van de bouwmogelijkheden
en verandering in de
bestaande stad door centrum stedelijke
woonmilieu's toe te voegen. Diverse
projecten zijn in verschillende stadia
van voorbereiding, zoals Noordereiland,
Kamperpoort en Weezenlanden.
Afstemmen van de woonvisie Zwolle en
het Woonplan Kampen met als resultaat
programma-afspraken voor de middellange
termijn voor Zwolle Kampen
Netwerkstad.
Structureel overleg met buurgemeenten
vervolgen en verder uitbouwen.
Noordelijke stadsrand Zwolle: in combinatie
met natuur, water, landschap en
recreatie worden de mogelijkheden
voor nieuwe woonmilieus aan de stadsrand
onderzocht. Het betreft
Stadsbroek, bebouwing nabij 's
Heerenbroek en nabij Westenholte. Dit
laatste geldt mits de waterbergende
functie behouden of versterkt kan worden.
Het onderzoek moet uitmonden in
besluitvorming.
Het IJsselfront van Kampen en
IJsselmuiden als nieuw woonmilieu. De
revitalisering en herstructurering van de
stadsfronten van Kampen en
IJsselmuiden bieden mogelijkheid om
het IJsselfront aan te passen en als vernieuwd
woonmilieu in Zwolle Kampen
Netwerkstad te realiseren. De veranderende
functie van het oude station van
Kampen moet hierin betrokken worden.
Daarnaast biedt de nieuwe Bypass
de mogelijkheid om een nieuw rivierfront
te realiseren in vernieuwende
woonmilieus.
Berkum Veldhoek: uit oogpunt van een
evenwichtige ontwikkeling van Zwolle
en de versterking van de kern Berkum
is een uitbreiding voorzien in Veldhoek.
De ligging en de ondergrond maakt het
mogelijk om een andere stedenbouwkundige
invulling te geven aan het
gebied dan in Stadshagen, zodat het een
waardevolle aanvulling kan betekenen
als woonmilieu voor Zwolle Kampen
Netwerkstad.

Boegbeeld Bypass Kampen:
vele kansen vervullen
Bypass Kampen
Zwolle Kampen Netwerkstad
Het project IJsseldelta wordt benoemd in de
Nota Ruimte en is een landelijk voorbeeldproject
Ontwikkelingsplanologie. Het bestaat
uit het Nationaal Landschap IJsseldelta en het
project Bypass Kampen. De Bypass ten zuidwesten
van Kampen vormt tevens onderdeel
van de Planologische Kern Beslissing (PKB)
Ruimte voor de Rivier. De Bypass Kampen is
een integrale opgave: waterveiligheid staat
voorop, maar het project betekent ook een
belangrijke economische structuurversterking
voor Zwolle Kampen Netwerkstad en geeft
een extra impuls aan het voorzieningenniveau.
Zo wordt een belangrijk nieuw woonmilieu
toegevoegd: wonen aan het water. De Bypass
Kampen is een integrale gebiedsontwikkeling
die als publiek-private samenwerking kan
worden uitgevoerd.
Achtergrond: Ruimte voor de Rivier
De Nederlandse rivieren zullen steeds meer
water moeten kunnen afvoeren. De
Planologische Kernbeslissing (PKB) Ruimte
voor de Rivier voorziet landelijk in een groot
aantal rivierverruimende maatregelen. Ook
voor IJssel is een aantal ingrijpende maatregelen
gepland. De Bypass Kampen wordt in
Ruimte voor de Rivier genoemd als een uitwisselmaatregel.
Op korte termijn niet direct
nodig, maar op langere termijn onvermijdelijk.
Na 2015 een Bypass bij Kampen nodig
Tot 2015 kan worden volstaan met het uitdie-
pen van het zomerbed van de IJssel in combinatie
met een aantal plaatselijke dijkterugleggingen.
Na 2015 is dit onvoldoende en moet
er meer ruimte komen voor water in de
vorm van een bypass om de veiligheid van
Zwolle Kampen Netwerkstad en achterland
te kunnen blijven waarborgen. De Bypass zal
zich ten zuiden van Kampen moeten afsplitsen
van de IJssel, ten zuidwesten van Kampen
lopen en in het Vossemeer of Drontermeer
uitmonden.
Bypass als kans voor ruimtelijke kwaliteit
In hetzelfde gebied waar de Bypass is gedacht,
speelt nog een aantal grote infrastructurele
ontwikkelingen. In 2006 wordt gestart met de
aanleg van de Hanzelijn.Wens van de regio is
dat de N50 in fasen wordt uitgebouwd tot
A50, op langere termijn wordt de N307 wellicht
verbreed en opgewaardeerd tot de N23
en tot 2030 ontwikkelt Kampen een uitbreiding
van het stedelijk gebied met 4000 tot
6000 woningen.Vanwege al deze ruimteclaims
in het gebied is het van belang om nu het nog
kan een integrale oplossing te bedenken met
een hoge ruimtelijke kwaliteit. En vanwege de
Hanzelijn is de beschikbare tijd daarvoor
beperkt. Zwolle Kampen Netwerkstad, de
Provincie Overijssel, het Waterschap Groot
Salland hebben de handen ineengeslagen. Met
steun van de ministeries van VROM,V&W en
LNV en de omliggende gemeenten en provincies
grijpen de partners de kans om al deze
ontwikkelingen kwalitatief hoogwaardig op
elkaar af te stemmen. Een blauwe bevaarbare
Bypass biedt bijvoorbeeld uitstekende moge-
lijkheden om een nieuw waterfront voor
Kampen te ontwikkelen, met mogelijkheden
voor woningbouw, recreatie en toerisme en
natuurontwikkeling. Het is tegelijkertijd een
robuuste oplossing voor de problemen rond
waterveiligheid in Zwolle Kampen
Netwerkstad en de regio. De partners komen
met behulp van scenario's, een burgerparticipatietraject
tot een voorkeursscenario, wat
verder uitgewerkt wordt in een masterplan.
Dit masterplan zal medio 2006 klaar zijn.
Tegelijkertijd worden afspraken over financiering
en uitvoering gemaakt.
Waterrecreatie
Met de realisering van een blauwe Bypass
ontstaat de mogelijkheid om het woonmilieu
en het toeristisch-recreatief profiel van
Zwolle Kampen Netwerkstad te verbreden
met verschillende vormen van waterrecreatie.
De combinatie van waterrecreatie met
natuurontwikkeling en stedelijke fronten langs
de oevers biedt Zwolle Kampen Netwerkstad
een grote kans om zich verder te ontwikkelen
in relatie tot water.
Lange termijn
Op lange termijn (bij een maatgevende afvoer
van 18.000 m3/s bij Lobith) is naast de Bypass
ook de dijkverlegging Noorddiep (eventueel
in combinatie met het reanimeren van een
oude afgedamde rivierarm) ten noorden van
IJsselmuiden noodzakelijk. Deze maatregel is
binnen de PKB Ruimte voor de Rivier opgenomen
in het pakket voor de lange termijn.

4.4 Werken: ruimte voor
ontwikkeling
Zwolle Kampen Netwerkstad zet in op
een vitale economische structuur waarbij
de burgers in Zwolle Kampen
Netwerkstad en wijde regio zo optimaal
mogelijk aan het arbeidsproces kunnen
deelnemen. Het is daarbij vanzelfsprekend
om een compleet aanbod te bieden aan
geschikte vestigingslocaties in Zwolle
Kampen Netwerkstad.
Bedrijventerreinen
De geprognosticeerde jaarlijkse terreinuitgifte
komt in Zwolle uit op gemiddeld 16
hectare per jaar tot 2012. De gemeente
Kampen verwacht een ruimtevraag van 8
tot 12 hectare per jaar tot 2012. Een indicatie
voor de periode na 2012 staat in de
lange-termijnverkenning van de provincie
Overijssel (2000) voor de periode van
2010 tot 2020. In deze verkenning gaat
men uit van een vermindering van de
ruimtevraag met een kwart in deze periode.Vooruitkijkend
naar 2030 betekent dit
voor de periode 2012-2030 een behoefte
van gemiddeld 12 hectare per jaar voor
Zwolle en 6 tot 9 hectare per jaar voor
Kampen.Wanneer uitgegaan wordt van
een gemiddelde uitgifte voor Kampen van
7,5 ha, komt de totale behoefte tot 2030
neer op circa 530 hectare.
Zwolle Kampen Netwerkstad streeft in
het beleid naar nieuwe mogelijkheden
voor efficiënt en intensief ruimtegebruik.
Hiertoe zijn vanuit rijksbeleid een aantal
aanbevelingen gedaan. De prognose van
de behoefte aan bedrijventerreinen kan
daardoor in de toekomst mogelijk anders
uitpakken.
Bedrijventerrein Haatland:
Bedrijventerrein Haatland in Kampen is
opgenomen in de lijst van terreinen die
naar het oordeel van het Ministerie van
Economische Zaken met voorrang moeten
worden gerevitaliseerd. Haatland voldoet
daarmee aan de eisen die EZ stelt
aan deze Topprojecten en:
heeft een bovenregionaal karakter (stuwende
bedrijvigheid);
is een ruimtelijk aaneengesloten terrein
met een omvang van minstens 150
bruto hectare;
biedt voldoende ruimte voor vestiging
van bedrijven in milieucategorie 4 of
hoger
ligt in een regio met een grote opgave
voor herstructurering.
Voor Haatland is een revitaliseringsplan
opgesteld, waarin onder andere aandacht
wordt besteed aan een inventarisatie van
de fysieke knelpunten, zoals verouderde
infrastructuur, versnipperd ruimtegebruik,
leegstand, vervallen panden en tekortschietende
beeldkwaliteit. Het revitaliseringplan
geeft diverse oplossingen voor de
problemen.Voor Kampen zijn naast
Haatlanden ook Spoorlanden en IJsseldijk
te revitaliseren terreinen.
Uitgaand van een volledige uitgifte van de
Zuiderzeehaven in 2020 en bedrijvenpark
RW50 zal Zwolle Kampen Netwerkstad,
gelet op de te verwachten doorlooptijd
van de planologische procedures en overige
besluitvorming, in 2008/2009 de realisatie
van een nieuw (havengebonden)
bedrijventerrein moeten gaan voorbereiden.
De daarvoor beoogde locatie is de
spiegeling over de N/A50 bij Kampen:
gezien de verbetering van de bereikbaarheid
kan hier een uitbreiding van de lokale
en regionale bedrijvigheid plaatsvinden.
Het gebied is zeer laag gelegen. In de toekomst
zal onderzocht moeten worden of
en hoe dit kan worden ingepast.
Ruimtelijke kwaliteit en duurzaamheid
Naast de planningsopgave van werklocaties
speelt ook de ruimtelijke kwaliteit
een steeds belangrijkere rol bij de ontwikkeling
van nieuwe en te herstructureren
terreinen, en bij het beheer en vernieuwing
van bestaande terreinen.
Ontwikkeling van een duurzame werklocatie
vraagt samenwerking tussen bedrijven
onderling en tussen bedrijven en
overheden om het bedrijfseconomisch
resultaat te verbeteren, de milieubelasting
te verminderen, de ruimte efficiënter te
gebruiken en een aantrekkelijk en afwisselen
aanbod van werkmilieus te scheppen.
In Zwolle loopt sinds enige jaren het project
"Duurzame versterking bedrijventer-
Kaders:
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor
behoud en versterken van haar kwalitatieve
economische compleetheid door onder andere
het stimuleren van synergie tussen
bedrijfsleven, onderwijs, logistiek en zorg.
Uitgangspunten daarbij zijn: "behoud en
verder ontwikkelen van de scharnierfunctie
van Zwolle Kampen" en "uitbouwen van het
economisch profiel, waarbij complementariteit
uitgangspunt is".
Strategische agenda:
Er wordt ingezet op collectieve afspraken
ten aanzien van afstemming, profilering en
programmering.
De lijn van bestaande afspraken wordt doorgetrokken,
met specifieke aandacht voor het
ontwikkelen van een gezamenlijke visie, programmering
en fasering op het gebied van
bedrijventerreinen, detailhandel- en kantoren.
Er wordt ingezet op een actieve overheidssturing
ten aanzien van marktpartijen.
Er is specifieke aandacht voor de profilering,
inrichting en programmatische opgave van de
stationsomgevingen van de Hanzestations
(Zwolle en Kampen), de opgaven langs de
A28, de RW 50 en het landelijk gebied.

einen Zwolle". Het doel is om samen het
bedrijfsleven te komen tot een duurzame
kwaliteitsverbetering van de bedrijventerreinen
Voorst en Marslanden. De samenwerking
is gericht op het verbeteren van
het bedrijfseconomisch resultaat, de vermindering
van milieubelasting en een efficiënter
ruimtegebruik.
Inpassing van bedrijventerreinen in een
natuurlijke omgeving en de overgang van
natuur naar bedrijventerrein krijgen bijzondere
aandacht. Gedacht wordt hierbij
aan de zuidkant van Hessenpoort richting
Vecht en de spiegeling van bedrijvenpark
RW50.
Kantoren
Prognoses voor de kantorenvoorraad van
Zwolle Kampen Netwerkstad tot 2030
geven de behoefte aan: maximaal
1.400.000 m2 verhuurbaar vloeroppervlak.
De netto omvang ligt dus hoger.
Jaarlijks moet rekening worden gehouden
met een toevoeging van 16.000-27.000
m2 bruto vloeroppervlak. Het huidige
aandeel van Kampen in de kantorenvoorraad
is 3% kleine en middelgrote kantoren,
een aandeel dat zeker kan stijgen
gezien de veranderende positie van
Kampen. Kampen heeft potentiële locaties
om kantoren te ontwikkelen. Op korte
termijn kan dit op de kop van het bedrijvenpark
RW 50 en termijn kunnen rondom
het station van de Hanzelijn kantoren
gerealiseerd worden.
Zwolle blijft het leeuwendeel voor zijn
rekening nemen en is in staat dit binnen
het huidige bebouwde gebied te realiseren
(Voorsterpoort, Spoorzone). In de
programmatisch afspraken tussen Zwolle
en Kampen zal fasering een prominente
plaats in nemen. Zwolle Kampen
Netwerkstad stelt een gezamenlijke visie
op ten aanzien van kantorenprogrammering.
Detailhandel
Ook voor detailhandel zullen collectieve
afspraken ten aanzien van afstemming,
profilering en programmering worden
gemaakt en hiertoe wordt na een marktverkenning
een gezamenlijke regionale
detailhandelstructuurvisie (GDV/PDV)
opgesteld. Daarbij wordt met name ingegaan
op Voorsterpoort, Melmerpark en de
relatie naar de binnensteden.Voor het
functioneren van de detailhandel zet
Zwolle vooral in op de binnenstad, het
centrumgebied, de functies bij het FC
Zwollestadion en de Voorsterpoort.
Zwolle kiest voor het funshoppen voor
de regio en op toerisme.Wat betreft perifere
en grootschalige detailhandel is de
A28-zone bij Voorsterpoort de meest
geschikte locatie. Zwolle zet in op een
bovenregionaal karakter. Centraal hierbij
staat het consolideren en versterken van
de regionale rol. Ook Kampen heeft met
haar binnenstad een regionale aantrekkingskracht
op het gebied van toeristisch
recreatief winkelen en wil zich in de toekomst
daarop meer profileren.
Landbouw
De grondgebonden landbouw is voor de
economische structuur van Zwolle
Kampen Netwerkstad van minder groot
belang dan de andere sectoren.Voor
Kampen vormt de landbouw een belangrijk
onderdeel van de economie (in 2005
20% van de arbeidsplaatsen, voor Zwolle
5%). De verwachting is dat het werkgelegenheidsaandeel
de komende decennia
verder zal dalen: schaalvergroting en
bedrijfsbeëindiging zijn daarvan de belangrijkste
oorzaken. In het algemeen geldt
dat de vitaliteit van de landbouw in de
gemeente Zwolle niet sterk is en dat de
vitaalste bedrijven van Zwolle Kampen
Netwerkstad in de polder Mastenbroek
liggen.
In de Koekoekspolder is voor de glastuinbouw
240 hectare ruimte beschikbaar, die
volgens de huidige prognose rond 2012
uitgegeven zal zijn. De glastuinbouw ligt in
een kwetsbaar gebied en daarom wordt in
de nabije toekomst ingezet op multifunctioneel
en intensief ruimtegebruik én landschappelijke
inpassing van de glastuinbouw.
In het kader van het streekplan
2000+ is afgesproken om een onderzoek
uit te voeren door de provincie Overijssel
en gemeente Kampen in samenwerking
met de sector naar de economische
haalbaarheid van een duurzame, tweede
locatie voor glastuinbouw.

Het onderzoek zal zich ook uitstrekken
over de provinciegrenzen heen en starten
in 2006.Allereerst wordt echter onderzocht
welke intensiveringsmogelijkheden
er zijn binnen de Koekoekspolder.
De agro-kennisstructuur is een bedrijfstak
waarmee hoogwaardige kennis aan de
land- en tuinbouw kan worden toegevoegd.
Glastuinbouw kan zo gepositioneerd
worden als een spil van een netwerk
op diverse niveau's: toeleverantie en
uitbesteding, logistiek, kennis en dergelijke.
Op nationale schaal is Voeding een van
de belangrijkste sleutelthema's geworden.
Glastuinbouwgebieden worden zo zowel
proeftuinen als productiefabrieken.
Samenwerking van onderwijs en ondernemingen
met het pilotproject ontwikkelingsplanologie
van de provincie Flevoland
'Kennisas' Lelystad- Dronten-Zwolle biedt
kansen voor innovatie van de land- en
glastuinbouw in de Netwerkstad. Dit sluit
aan bij het beleid van de provincie
Overijssel, waar gekozen is voor drie
innovatieclusters rondom voeding,
gezondheid en technologie. Door kennisnetwerken
met elkaar in contact te brengen
wordt de economische ontwikkeling
bevorderd.
Kenniseconomie
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor
behoud en versterken van haar kwalitatieve
compleetheid door o.a. het stimuleren
van synergie tussen bedrijfsleven, onderwijs,
logistiek en zorg. Steden en stedelijke
netwerken zijn de stuwende kracht achter
de Nederlandse economie (ruim 40% van
het nationaal inkomen wordt momenteel
verdiend in de dertig grote steden).
Daarom is een actieve rol van de overheid
van belang om de dalende trend in
de Nederlandse concurrentiepositie te
keren. Netwerksteden zijn bij uitstek
broedplaatsen voor creativiteit en innovatieve
bedrijvigheid. In grote steden is de
informatiedichtheid het grootst, evenals
de mogelijkheid tot leren en uitwisselen
van kennis. Die kennisuitwisseling is ook
voor Zwolle Kampen Netwerkstad van
belang voor het totstandkomen van economische
groei en innovatie.
Speciale aandacht gaat uit naar het stimu-
leren van innovatie door het koppelen van
onderwijs aan het bedrijfsleven en aan de
zorgsector en de culturele sector. Daarbij
zal het accent liggen op het verbeteren
van het innovatief klimaat in Zwolle
Kampen Netwerkstad op een zodanige
wijze dat nieuwe strategieën en producten
tot ontwikkeling komen. Met een
grote concentratie aan HBO-opleidingen,
universitaire opleidingen en met bovenregionale
zorgvoorzieningen heeft Zwolle
Kampen Netwerkstad hoogwaardige kennis
in huis. Zwolle Kampen Netwerkstad
doet er goed aan deze netwerken te stimuleren,
een aangenaam woon- en verblijfsklimaat
te ontwikkelen en voldoende
overnachtingsmogelijkheden en ruimten
voor ontmoeting en creatieve ontwikkeling
te stimuleren. Er zijn afspraken
gemaakt tussen de gemeente Zwolle en
VU-Windesheim over kennisclusters (o.a.
logistiek, ICT en gezondheidszorg).Verder
is afgesproken dat tussen onderwijsinstellingen
en het bedrijfsleven de komende
jaren kenniskringen worden ontwikkeld.
De kringen worden getrokken door
bedrijven met expertise. Het kenniscentrum
logistiek (KCL) is inmiddels van
start gegaan. Eind 2004 is het project
Kennispoort Zwolle van start gegaan met
bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid.
Afspraken
De knoop Zwartewater
(Voorsterpoort) met A28: de etalage
van Zwolle Kampen Netwerkstad. Deze
locatie biedt een uitgelezen kans voor
het uitbouwen van de kennis -, congresen
hotelfaciliteiten en dienstverlening
en kantoren. Ze vormen een innovatief
milieu, in combinatie met kantoren van
landelijke ondernemingen.
De Hanzestations Kampen en Zwolle.
De ligging van het nieuwe Hanzestation
Kampen in Zwolle Kampen
Netwerkstad, aan de (toekomstige)
A50, als onderdeel van het IJsselnet,
maakt het mogelijk om regionaal afgestemde
programma's voor kantoren,
dienstverlening en zorg te accommoderen.
Hiermee is de inrichting van de stationsomgeving
van Netwerkstadbelang,
en moet afstemming plaatsvinden met
de stationsomgeving Zwolle en met de
A28-zone, die een meer grootschalig
karakter kennen. De verschillen in
ruimtelijke karakteristiek en positionering
in het openbaar vervoersnetwerk
van beide stationsomgevingen geven
beide gebieden als vanzelfsprekend een
eigen profiel. Dit vraagt om afstemming.
Kenniseconomie: inzetten op kennisinnovatie
en het stimuleren van synergie
tussen bedrijfsleven, onderwijs, logistiek
en zorg.
Bestaande bedrijventerreinen: revitalisering
is belangrijk, niet alleen vanwege de
fysieke component, maar ook omdat er
bij een revitaliseringproject allerlei
samenwerkingen gestart worden: zowel
tussen bedrijven onderling, als tussen
bedrijven en gemeente. De revitalisering
kan daarom een katalysator zijn voor
de andere economische projecten en is
om die reden dan ook van strategisch
belang.Voor Zwolle Kampen
Netwerkstad is daarom bedrijventerrein
Haatland van grote waarde.
Hessenpoort (I en II) behoudt zijn positie
als bovenregionale knoop voor
transport en distributie en bouwt die
verder uit.
Zuiderzeehaven: planvorming en ROprocedures
voor dit gezamenlijke natte
bedrijventerrein zijn in 2005 afgerond.
De eerste uitgifte is voorzien in de
tweede helft van 2005/eerste helft
2006. De uitdieping van de vaargeul in
de IJssel is van groot belang voor een
optimaal functioneren van de haven.
Spiegeling over RW50: opvolger van het
bedrijventerrein RW50 na 2020.
Glastuinbouw: inzetten op kennisinnovatie
en op het uitbouwen van kennisnetwerken;
samenwerking in project
'Kennisas' van de provincie Flevoland
met kennisnetwerken in Zwolle
Kampen Netwerkstad wordt onderzocht.
Glastuinbouw: inzetten op multifunctioneel
intensief en innovatief ruimtegebruik
én landschappelijke inpassing;
Glastuinbouw: onderzoek uit te voeren
naar de economische haalbaarheid van
een duurzame, tweede locatie voor
glastuinbouw.

A28-zone
Boegbeeld A28-zone: de
etalage van Zwolle Kampen
Netwerkstad
Zwolle Kampen Netwerkstad
De A28-zone en de knoop Zwartewater bieden
samen een uitgelezen kans voor het ontwikkelen
van een innovatief milieu van kennisuitwisseling
en werkend leren. Er zijn goede
condities voor kennis-, congres- en hotelfaciliteiten
in combinatie met kantoren van landelijke
opererende ondernemingen. De goede
bereikbaarheid in combinatie met de concen-
tratie van scholen, de IJsselhallen voor grote
manifestaties én de nabijheid van de binnenstad,
zijn sterke troeven voor een dergelijk
milieu. Hier vindt een nieuwe vorm van stedelijkheid
plaats - een aanvulling op de schaal en
karakteristiek van de Zwolse binnenstad. In
de omgeving van de IJsselhallen kunnen zich
op bescheiden schaal broedplaatsen ontwikkelen
als spin-off van dit innovatieve milieu.
De ontwikkelingsmogelijkheden van het
gebied en het dienstencentrum van de
Netwerkstad in bijzonder, berusten op een
blijvend gunstige positie in het nationale en
regionale weginfrastructuurnetwerk. Een etalage
moet immers wel goed bereikbaar zijn.
Vandaar dat blijvende aandacht uitgaat naar
capaciteitsverhoging van de A28, N50/A50,
RW35 en de verbinding naar de A6 (via de
N23).
Met de A28-structuurvisie als basis zal dit
boegbeeld verdere uitwerking krijgen.

Stationsomgevingen
Zwolle Kampen Netwerkstad
Boegbeeld De stationsomgevingen
Hanzestations Zwolle en Kampen
Met de komst van de Hanzelijn worden
Zwolle en Kampen door een nationale lijn
met elkaar verbonden. De komst van de
Hanzelijn zorgt ervoor dat de centrale ligging
van Zwolle versterkt wordt en dat Kampen
een nieuw station krijgt direct aan het hoofdrailnet
van de NS. Het uitgangspunt "behoud
en verder versterken van de scharnierfunctie
van Zwolle Kampen Netwerkstad", uit de
Kaderstellende Uitspraken (bijlage 1), wordt
hierdoor onderstreept.
De Hanzestations van Zwolle (bestaand) en
Kampen (nieuw) vormen de entrees van
Zwolle Kampen Netwerkstad voor zowel
bezoekers als bewoners. Ze gelden als visitekaartje
voor bedrijven en bieden een aantrekkelijke
woon-, werk- en recreatieomgeving.
De stationsomgevingen van Zwolle en
Kampen vormen dan ook samen een boegbeeld.
Daarmee ontstaat de beste garantie dat
beide gebieden complementair aan elkaar
worden ontwikkeld.
De verschillen in ruimtelijke karakteristiek en
positionering in het openbaar vervoersnetwerk
geven beide gebieden een eigen profiel.
Zwolle en Kampen voeren daarom gezamenlijk
de regie en de invulling en inrichting van
beide stationsomgevingen zal in onderlinge
afstemming plaatsvinden. De meerwaarde die
een afgestemde aanpak van beide stations
heeft vertaalt zich niet alleen in kwaliteit maar
leidt ook tot een aantrekkelijker vestigingsklimaat
voor ondernemers. De hogere grondopbrengsten
die hiermee samengaan leveren
extra middelen om de stationsomgeving zelf
te verbeteren.

Vernieuwing economie
Zwolle Kampen Netwerkstad
Boegbeeld Vernieuwing economie:
kennis, innovatie en concurrentiekracht
Zwolle Kampen Netwerkstad heeft een rijke
handelshistorie en kent een stabiele economische
ontwikkeling. Dit boegbeeld wil de
bestaande economie nieuwe impulsen geven
op de deelgebieden kennis, innovatie en concurrentiekracht
vanuit het regionaal economische
krachtenveld. De kern is het vergroten
van de concurrentiekracht van Zwolle
Kampen Netwerkstad.
Het gaat om een ketengerichte benadering
waarin overheden nauw samenwerken met
het onderwijs en bedrijfsleven van Zwolle
Kampen Netwerkstad om kennis en innovatie
te vergroten en daarmee de economische
ontwikkeling te stimuleren.
Er zal een programma worden opgesteld
waarbij direct toepasbare kennis en innovatie
gericht op logistiek, glastuinbouw, zorg en
dienstverlening wordt ontwikkeld. Dit programma
zal aansluiten bij bestaande initiatieven
van Kennispoort: lectoraten VU-
Windesheim en samenwerking tussen onder-
wijsinstellingen gericht op vernieuwing op
gebied van zorg. Ook de agri-kennisstructuur
en andere kennisclusters worden hierbij
betrokken.
Herstructurering, revitalisering en duurzaamheid
zijn belangrijke aandachtsvelden evenals
innovatie op het terrein van meervoudig
ruimtegebruik. De inhoudelijke programmering
is gericht op het vergroten van de uiteindelijke
concurrentiekracht van het regionale
bedrijfsleven.

4.5 Toerisme en
Recreatie: aantrekkelijk
voor iedereen
Zwolle Kampen Netwerkstad ziet toerisme
als een belangrijk onderdeel van de
complete stad en een speerpunt in de
samenwerking.Vanuit deze optiek levert
toerisme niet alleen een bijdrage aan de
versterking van de economie en werkgelegenheid.
Een geïntegreerd toeristisch
beleid kan ook bijdragen aan de leefbaarheid,
vitaliteit, veiligheid en toegankelijkheid
van de stad voor de eigen inwoners.
Hiernaast kan het toerisme de identiteit
en het imago van Zwolle Kampen
Netwerkstad versterken. De aantrekkelijkheid
en kwaliteit van de leefomgeving
en de waarde van het milieu zijn van
groot belang voor een duurzame toeristische
ontwikkeling. In de uitvoering zal
hier nadrukkelijk rekening mee worden
gehouden.
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor
de overgang naar meerdaags verblijfstoerisme
(kort verblijf en meerdaagse programma's)
om zo potenties beter te
benutten die te vinden zijn in de combinaties
stad en ommeland, identiteit, cultuur
en zingeving en water.
Bovendien leveren de projecten van nationale
importantie (Bypass Kampen en
Nationaal Landschap IJsseldelta) kansen
om toeristische producten en programma's
voor meerdaags verblijfstoerisme te
ontwikkelen. Het nieuwe landschap wat
de ontwikkeling van de Bypass Kampen
biedt heeft mogelijkheden voor verschillende
vormen van waterrecreatie. Deze
geven ook een extra impuls aan het stedelijk
gebied en bieden mogelijkheden
voor het maken van gevarieerde watergebonden
woon- en werkmilieus.
Zwolle Kampen Netwerkstad kan ook
een belangrijke schakel vormen tussen de
verschillende Nationale Parken in de
nabijheid en vormt daardoor een interessant
recreatief bronpunt. Dit bronpunt
zou kunnen worden uitgebouwd met een
informatiecentrum waarvandaan culturele
manifestaties, sportactiviteiten en
publieksevenementen georganiseerd kunnen
worden.
Beide historische stadscentra, het water,
het Hanzeverleden en de winkelgebieden
in Zwolle en Kampen leveren belangrijke
toeristische producten op. Deze basis kan
verder uitgewerkt worden door combinaties
te zoeken met de aanwezige landschappelijke
waarden en voorzieningen, en
door relaties te zoeken met het aanbod
op het gebied van toerisme en recreatie
in de omliggende regio's. Door optimaal
gebruik te maken van de combinaties van
het toeristisch aanbod van beide steden,
water, het omliggende landschap en de
regio zal het meerdaags verblijfstoerisme
gestimuleerd worden. Een duidelijke voorwaarde
is een compleet toeristisch aanbod.
Dit zal gezamenlijk met de partners
in de regio opgepakt worden, waarbij de
VVV vooral op uitvoeringsniveau een
belangrijke rol speelt.
In aansluiting op de rust en ruimte van
het gebied en het historische karakter van
beide binnensteden kan ook het thema
'zingeving en reflectie' op het niveau van
Zwolle Kampen Netwerkstad verder uitgewerkt
worden (zie paragraaf 4.1).
Cultuur zal steeds belangrijker worden als
toeristisch product.Toerisme is gebaat bij
een aantrekkelijk afgestemd cultureel aanbod;
meerdaags verblijfstoerisme kan dit
thema meenemen in haar programmering.
De evenementen die in Zwolle en
Kampen worden georganiseerd zijn van
hoge kwaliteit en gaan hierdoor steeds
meer publiek trekken van buiten de regio.
Te denken valt aan "De Stad als Theater"
en "Sail Kampen". Zwolle Kampen
Netwerkstad wil meerdaags verblijfstoerisme
bevorderen door bijvoorbeeld rond
grote congressen meerdaagse programma's
te ontwikkelen, waarbij de relaties
stad-ommeland en dynamiek-rust benut
kunnen worden.
Afspraken
Doorgaan met de uitwerking van
Masterplan Toerisme en op termijn bijstelling
hiervan.
Kaders:
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor een
toeristisch recreatief profiel van nationaal formaat
waarbij wordt ingezet op het uitbreiden
van het meerdaags verblijfstoerisme, het versterken
van de samenhang tussen beide binnensteden
en het uitwerken van het thema
water tot toeristisch recreatief profiel.
Strategische agenda:
Toerisme wordt een van de speerpunten van
Zwolle Kampen Netwerkstad, waarbij ingezet
wordt op het sterker benutten van
potenties, meer aansluiting wordt gezocht bij
de verbinding van stad en ommeland, identiteit,
cultuur en zingeving. Daarbij zal worden
ingezet op de overgang naar meerdaags verblijfstoerisme.
Speerpunt: programma voor meerdaags
verblijfstoerisme ontwikkelen.
Nationaal Landschap IJsseldelta: ontwikkelen
van cultuurtoerisme.
Bypass Kampen: ontwikkelen van mogelijkheden
voor waterrecreatie en meerdaags
verblijfstoerisme.
Op het gebied van meerdaags verblijfstoerisme:
gezamenlijke coördinatie en
eenduidige aansturing door middel van
het benoemen van een probleemeigenaar
(inclusief het onderdeel vermarkten
van de regio).

Boegbeeld Meerdaags
verblijfstoerisme
Meerdaags verblijfstoerisme
Zwolle Kampen Netwerkstad
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor het
uitwerken van een toeristisch recreatief profiel
van nationaal formaat, waarbij wordt ingezet
op de uitbreiding van het meerdaags verblijfstoerisme,
het versterken van de samenhang
van beide binnensteden en het uitwerken
van het thema water tot toeristisch
recreatief profiel. Met het Masterplan
Toerisme ligt er een belangrijke basis voor de
gezamenlijke uitvoering van het toerisme in
Zwolle Kampen Netwerkstad.
Toerisme is een van de speerpunten van de
samenwerking. Opgave is om de aanwezige
potenties sterker te benutten, waarbij meer
aansluiting wordt gezocht bij de verbinding
van stad en ommeland, identiteit en cultuur
en zingeving. Daarvoor is een inzet naar
meerdaags verblijfstoerisme noodzakelijk.
Om de aantrekkelijkheid van het gehele
gebied uit te nutten zullen faciliteiten gericht
op meerdaags verblijfstoerisme worden ontwikkeld.
Hierbij gaat het voor de lange termijn
om het creëren van nieuwe locaties
zoals een waterrecreatiepark met woningen
aan de Bypass, maar voor de korte termijn
om innovatie in de programmering, waarbij
meerdaagse arrangementen aangeboden kunnen
worden. Hierbij wordt uitgegaan van een
eenduidige regionale aansturing.
Er wordt ingezet op het volgende programma:
korte-termijn productontwikkeling door VVV
en gezamenlijk regionaal vermarkten van het
product;
ontwikkelen van meerdaags verblijfstoerisme;
ontwikkeling van imago.

4.6 Landschap en
Natuur: behouden en
versterken
Duurzame ontwikkeling
In het beleid van Zwolle, Kampen en provincie
is duurzaamheid uitgangspunt.
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor
een goede balans tussen leefklimaat,
bereikbaarheid en economie. Specifieke
gebiedsgebonden kwaliteiten op het
gebied van natuur, landschap en water
moeten gekoesterd en zo mogelijk verder
duurzaam ontwikkeld worden. Maar die
kwaliteiten moeten ook ingezet worden
voor zowel de kwaliteit van de stedelijke
woon- en leefomgeving als voor toerisme.
De gaafheid en diversiteit van het landschap
van de IJsseldelta vragen bijzondere
aandacht. De aanwijzing tot
Belvedèregebied Kampereiland-
Mastenbroek en Vecht- Regge onderstreept
de cultuurhistorische waarde van
dit gebied. In de Nota Ruimte krijgt het
gebied IJsseldelta, grotendeels gelegen in
Zwolle Kampen Netwerkstad, de status
van Nationaal Landschap. Dit houdt in dat
de landschappelijke, cultuurhistorische en
natuurlijke kwaliteiten moeten worden
behouden, duurzaam beheerd en waar
mogelijk versterkt. In het kader van de
uitwerking van het boegbeeld Nationaal
Landschap van Zwolle Kampen
Netwerkstad is een ontwikkelingsperspectief
opgesteld. Hierin worden verschillende
acties ter versterking van de landschappelijke
kwaliteit opgenomen.
Bijzondere aandachtsgebieden vormen de
overgangen van stad naar land. In deze
zones vinden velerlei ontwikkelingen
plaats welke van invloed zijn op de landschappelijke
kwaliteit. De in het gebied
aanwezige natuurwaarden zullen via diverse
beleidslijnen worden beschermd en
duurzaam ontwikkeld. De realisering van
de Provinciale Ecologische
Hoofdstructuur is al in volle gang en zal
daadkrachtig worden voortgezet.
Bescherming van de weidevogelkwaliteiten
zal plaatsvinden via het afsluiten van
beheersovereenkomsten in de aangewezen
weidevogelgebieden en ganzenge-
dooggebieden.Toepassing van de wettelijke
beschermingsmaatregelen in de Vogelen
Habitatrichtlijngebieden en de
Natuurbeschermingsgebieden moet garant
staan voor het behoud van de daar aanwezige
bijzonder kwaliteiten.
Provinciale Ecologische Hoofdstructuur
De Provinciale Ecologische
Hoofdstructuur (PEHS) in Zwolle
Kampen Netwerkstad is gekoppeld aan de
rivieren en de buitendijkse gebieden,
inclusief de randmeren. De realisering van
de PEHS zal daadkrachtig worden voortgezet.
Het doel is om de realisering van
de PEHS in 2018 af te ronden. Hiervoor is
binnen Zwolle Kampen Netwerkstad met
name langs de IJssel realisering van nieuwe
natuur nodig. Ook zal worden
gewerkt aan ecologische verbindingen met
de Vechtstreek en de Veluwe, de IJssel en
de randmeren en een natte as tussen de
Overijsselse Vecht en de Wieden.
De IJsseldelta
De IJssel is van oudsher de drager van de
ontwikkeling van dit deltagebied. De
IJsseldelta is een van de gaafste rivierdelta's
in Europa. De rol van de delta voor
opvang van en afvoer van opgestuwd en
overtollig water neemt aan betekenis toe,
o.a. als gevolg van klimaatverandering. Het
uitbreiden van de IJsseldelta neemt dan
ook niet voor niets een belangrijke plaats
in binnen het nationale project Ruimte
voor de Rivier. Misschien niet zo spectaculair
als de Deltawerken uit de vorige
eeuw, maar minstens zo belangrijk voor
de waterhuishouding van Nederland. In
Ruimte voor de Rivier, Planologische Kern
Beslissing deel 1, is opgenomen ten hoogte
van buurtschap Spoolde de dijkverlegging
Westenholte in combinatie met de
aanleg van een geul. Bij de planuitwerking
van de dijkverlegging wordt integratie met
een landgoed nagestreefd. Het silhouet
van de delta is indrukwekkend; een silhouet
van stadsfronten, bruggen en kerktorens
met daarnaast dijken, wielen en
uiterwaarden. De geschiedenis van het
gebied is eraan af te lezen. Dit zal door de
activiteiten in het kader van Ruimte voor
de Rivier verder worden versterkt.
Kaders:
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor een
goede balans tussen leefklimaat, bereikbaarheid
en economie.
Strategische Agenda:
Zorgvuldig omgaan met de kwaliteiten van
de landelijke omgeving en landschap.Voor
het vestigingsklimaat groene kwaliteiten zo
goed mogelijk inplannen.
Polder Mastenbroek moet behouden worden
en niet als toekomstig woonmilieu worden
aangemerkt.
Potenties van het project IJsseldelta op het
gebied van sociale en economische ontwikkelingen
dragen bij aan versterking van de
kwaliteit van het Nationaal Landschap.
In de stadsrandgebieden van Zwolle Kampen
Netwerkstad wordt het meervoudig ruimtegebruik
(functies: landbouw, natuur, recreatie
en water) krachtig ondersteund. Hierbij
wordt onder meer gedacht aan projecten
zoals noordelijke stadsrand, Buurtschap
IJsselzone Zwolle, deelgebied Hasselt-Zwolle
(Vecht- Reggevisie) bij Zwolle en projecten
voortkomend uit de IJsseldelta Noord en
Zuid bij IJsselmuiden/polder Mastenbroek en
Kampen / Bypass.
Afspraken:
Ontstaan nieuwe landschappen in de
delta als gevolg van Ruimte voor de
Rivier
Duurzaam ontwikkelen Nationaal
Landschap IJsseldelta
Verdere realisering van de Ecologische
hoofdstructuur
Landschapsschoon als motor voor
plattelandsvernieuwing
Landschap en natuur als leidend principe
bij de wijze van realisering van
bedrijventerreinen en intensief ruimtegebruik
Bijzondere aandacht voor
Landschappelijke inrichting overgangen
stad-land, de stadsranden.

Nationaal Landschap
Zwolle Kampen Netwerkstad
Boegbeeld Nationaal Landschap
IJsseldelta: behoud door
ontwikkeling
Belvedère en Nationaal Landschap
De cultuurhistorische kwaliteiten van het
Kampereiland en de Polder Mastenbroek zijn
met de aanwijzing als Belvedèregebied (Nota
Belvedère 1999) landelijk erkend. De Nota
Belvedère staat voor een respectvolle omgang
met cultuurhistorische waarden binnen ruimtelijke
ontwikkelingen te realiseren. Dit
Belvedèregebied heeft in de Nota Ruimte een
formele status gekregen door de benoeming
van dit deel van de IJsseldelta tot Nationaal
Landschap.
Behoud door ontwikkeling
Het principe 'behoud door ontwikkeling' is
geen eindpunt, maar een start van een ontwikkelingsproces.Voor
de uitwerking van het
Nationaal Landschap IJsseldelta wordt een
gezamenlijk proces gestart genomen door
provincie, gemeenten, waterschap, burgers en
maatschappelijke organisaties. Het is daarbij
niet de bedoeling dat het Nationaal Landschap
van de IJsseldelta op slot gaat, maar juist dat
er ruimte wordt geboden aan sociaal-economische
en ruimtelijke ontwikkelingen die bijdragen
aan behoud en versterking van de
kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap.
Ontwikkelingsperspectief
De provincie, de gemeenten Kampen,
Zwartewaterland en Zwolle en het
Waterschap Groot Salland hebben begin 2006
het Ontwikkelingsperspectief Nationaal
Landschap vastgesteld. Op basis hiervan
wordt een ontwikkelingsprogramma voor het
Nationale Landschap opgesteld, dat uit diverse
projecten zal bestaan. Bewoners en maatschappelijke
organisatie spelen een belangrijke
rol in deze projecten. Het rijksbeleid voor de
Nationale Landschappen is gericht op het
behouden, duurzaam beheren en waar mogelijk
versterken van de landschappelijke kwaliteit
en de daarmee verbonden waarden. In
samenhang hiermee moet de toeristischrecreatieve
betekenis toenemen en de sociaal
economische ontwikkeling gestimuleerd worden.
Dit vraagt om een overkoepelende en
integrale aanpak, waarbij maatvoering, schaal
en ontwerp bepalend zijn voor behoud van de
kwaliteiten. Het Nationaal Landschap
IJsseldelta bestaat uit de polder Mastenbroek,
het Kampereiland, de Mandjeswaard, Polder
de Pieper, de Zuiderzeepolder, de dorpen
Grafhorst en Kamperzeedijk en de rivierlandschappen
langs de IJssel en het Zwartewater.
In het ontwikkelingsperspectief wordt met
een ruimere grens gewerkt. Binnen deze
grens liggen ook de stadskernen, stadjes en
stadsranden als Kampen, Hasselt, Zwartsluis
en Zwolle. Het open landschap wordt gekenmerkt
door het traditionele verkavelingspatroon
met restanten van kreken en huisterpen
van het Kampereiland en de buitenpolders
en door de rationeel en geometrisch
verkavelde polder Mastenbroek. De deelgebieden
hebben elk hun eigen kenmerken en
kwaliteiten die sterk bepalend zijn voor de
ruimtelijke ontwikkeling. De stedelijke concentraties
in en rond deze landschappen
(Kampen-IJsselmuiden, Genemuiden,
Zwartsluis, Hasselt, Zwolle met het nieuwe
stadsdeel Stadshagen) zijn gezichtsbepalend en
essentieel voor de betekenis van het
Nationaal Landschap IJsseldelta.
Stad èn land
De steden en dorpen zijn onlosmakelijk verbonden
met het cultuurlandschap van de
IJsseldelta. Zowel in historisch perspectief als
vanuit de toekomstige ontwikkeling van de
regio is deze binding tussen stad en land een
belangrijk thema. Daarbij gaat het niet alleen
om de aansluiting van stad en land (noordelijke
stadsrand Zwolle), maar ook om een positieve
duiding wat stad en land voor elkaar
betekenen. Het uitgangspunt voor deze opgave
is dat de stad betekenis heeft voor de kwaliteit
van het
Nationaal Landschap en het landschap heeft
betekenis voor de stad en de stedelingen. Op
deze manier moet de ontwikkeling van het
Nationaal Landschap bijdragen aan de versterking
van de identiteit van het gebied en aan
de toeristisch recreatieve ontwikkeling van de
regio.

Boegbeeld Stadsranden
Stadsranden
Zwolle Kampen Netwerkstad
Bij dit boegbeeld gaat het om een vernieuwende
aanpak voor de stadsranden. De aanpak
gebeurt vanuit de aandachtgebieden landbouw,
woningbouw, ecologische zones en de
relatie stad en land, waarbij ook cultuurhistorische
landschapswaarden worden onderhouden.
De groei van Zwolle Kampen Netwerkstad
tot 200.000 inwoners levert een spanningsveld
op. Uitbreiding van het stedelijk gebied is
niet meer zomaar inwisselbaar met natuur en
landschap. De opgave is om vanuit een geza-
menlijke aanpak met belanghebbenden, waaronder
betrokken (markt)partijen en maatschappelijke
organisaties, te komen tot een
goede inpassing van de stadsranden in het
landschap.
De stadsrandgebieden lenen zich bij uitstek
voor experimenten met meervoudig ruimtegebruik
en innovaties op dit vlak worden
daarom krachtig ondersteund. Gestreefd
wordt naar een nieuwe kwaliteit die rode,
groene en blauwe kenmerken combineert en
zelfs waar mogelijk compenseert.
De aanpak van de stadsranden is een dynamische
integrale opgave voor overheid, burger,
agrariër en bedrijfsleven voor Zwolle Kampen
Netwerkstad.Als voorbeeld in de aanpak zal
onder andere het Nationaal Landschap
IJsseldelta dienen, waar dit boegbeeld nauw
mee is verbonden. Gedacht wordt ondermeer
aan projecten zoals Buurtschap IJsselzone
Zwolle, deelgebied Hasselt-Zwolle en projecten
voortkomend uit het project Nationaal
Landschap en Bypass Kampen bij IJsselmuiden
en Polder Mastenbroek.
De stadsrandprojecten worden gefaseerd
opgepakt, waarbij de prioriteit ligt bij de
noordelijke stadsrand Zwolle.

4.7 Infrastructuur:
bereikbare knooppunten
Als richtlijn voor de verbetering van de
bereikbaarheid is de Bereikbaarheidsvisie
Zwolle Kampen Netwerkstad opgesteld
(december 2005); deze heeft betrekking
op de middellange termijn (2020) met een
doorkijk naar 2030.
Een gunstig gelegen en bereikbare
Netwerkstad
De ligging en goede bereikbaarheid is één
van de uitzonderlijke kenmerken van
Zwolle Kampen Netwerkstad. De grote
nationale transportassen kruisen elkaar
hier: de IJssel als Noord-Zuid vaarroute,
de A28 en A50, de railverbindingen tussen
Randstad, Noord-Nederland en het noorden
van Duitsland, waaronder de nieuwe
Hanzelijn, en tussen Zuid- en Noord
Nederland. Daarnaast heeft Zwolle
Kampen Netwerkstad een centrumfunctie
voor de wijdere regio, die ligt in vijf provincies.
Op deze schaal is het de dagelijkse
werk- en leefomgeving voor veel lokaal
en regionaal opererende bedrijven en
voor veel inwoners van de regio. De stad
Zwolle kent een belangrijke functie als
centrumstad van een regionaal verzorgingsgebied
met vele kernen. De externe
bereikbaarheid van de netwerkstad is met
name van belang voor ondernemers, de
talrijke bezoekers aan de regio en een
voorspoedige economische ontwikkeling.
Door haar ligging en positie in het nationaal
vervoersnetwerk vervullen Zwolle en
straks ook Kampen (na de realisering van
de Hanzelijn) een planologische scharnierfunctie
tussen West- en Noordoost
Nederland. Dankzij de goede verbindingen
over weg, water en spoor en de beschikbare
ruimte biedt de Netwerkstad volop
perspectief aan bedrijven voor ontwikkeling
op het gebied van (watergebonden)
bedrijventerreinen, kantoren, detailhandel
en landbouw.
Drie schaalniveaus
Zwolle Kampen Netwerkstad is de ruimtelijke
schaal van de dagelijkse leefomgeving
van het merendeel van de inwoners
van de kernen van Zwolle Kampen
Netwerkstad.Voor de bereikbaarheid van
Zwolle Kampen Netwerkstad zijn drie
schaalniveaus van belang:
de interlokale relaties tussen Zwolle
en Kampen die samen Zwolle Kampen
Netwerkstad vormen,
de regionale relaties in het verzorgingsgebied
van Zwolle tussen de verschillende
kernen en centrumstad
Zwolle en
de scharnierfunctie van de regio op
internationale schaal als schakel tussen
de Randstad, Noord Nederland,
Noord-Duitsland en Scandinavië.
Op al deze niveaus wordt het steeds
drukker in het verkeer.Voor de komende
jaren dreigt Zwolle Kampen Netwerkstad
in plaats van een infrastructureel knooppunt
een infrastructureel knelpunt te
worden. De groeiende bereikbaarheidsproblemen
zijn vooral een gevolg van de
toename van het autoverkeer op het
onderliggende wegennet en op de aansluitingen
op de nationale verbindingsassen
A28 en A50.
Kaders:
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor een
gezamenlijke inzet voor het versterken en
uitbreiden van een (inter)nationaal wegen-,
spoorwegen- en waterwegennetwerk met
daaraan gekoppeld een uitgebreid regionaal
netwerk voor openbaar vervoer, langzaam
verkeer, gemotoriseerd verkeer en transport
over water (recreatief en zakelijk).
Strategisch agenda:
Inzetten op goed openbaar vervoer.
Maximaal benutten van de Hanzelijn,
benutten van de kansen die de Hanzelijn-plus
kan bieden.
Behoud van de Kamperlijn.
Capaciteitsverhoging van de A28, de
N50/A50, RW 35 en de verbinding naar de
A6 (via de N23).

Verbetering van bereikbaarheid
De infrastructuur van Zwolle Kampen
Netwerkstad staat bij alle modaliteiten
aan de vooravond van een omvangrijke
schaalsprong. De waarde van het gebied
als knooppunt neemt met die ontwikkelingen
verder toe. De schaalsprong is
onder meer noodzakelijk vanwege de toegenomen
drukte in het (auto-)verkeer.
Bovendien zorgt de komst van nieuwe
infrastructuur voor nieuwe ontwikkelingskansen
voor de regio. Deze ontwikkelingen
vragen om een bovenlokale en integrale
visie op de bereikbaarheid van de
Netwerkstad.
De gemeenschappelijke prioriteit
ligt bij
een kwaliteitsimpuls voor het openbaar
vervoer (het IJsselnet),
bij het versterken van het netwerkkarakter
van de infrastructuur (met
name bij de knopen in het netwerk,
zoals de stationsomgevingen van
Zwolle en Kampen, de A28-zone en
de Zuiderzeehaven) en
bij het beter en efficiënter benutten
van de bestaande infrastructuur, zoals
de capaciteitsverhoging van de A28, de
N50/A50, RW 35, de verbinding naar
de A6 (N23) en de IJssel (vaargeul en
sluizen).
Kwaliteitseisen
Deze prioriteiten weerspiegelen de maatschappelijke
en economische behoefte om
bij de huidige en nieuwe infrastructuur en
de toekomstige regionale inrichting van
het verkeerssysteem de mobiliteitsvraag
van bewoners en bedrijven centraal te
stellen op een wijze die in balans is met
de kwaliteit van de leefomgeving in de
Netwerkstad.
Aan de verbetering van de bereikbaarheid
worden daarom drie kwaliteitseisen
gesteld
1. Acceptabel bereik:
het zo veilig, betaalbaar en betrouwbaar
mogelijk faciliteren van de mobiliteit voor
activiteiten van de inwoners van Zwolle
Kampen Netwerkstad en die van het
regionale verzorgingsgebied van Zwolle.
Het criterium voor hun bereik is de reistijd.
Er zal onderzocht worden welke reistijd
voor verschillende typen van verplaatsingen
binnen de regio acceptabel is.
2. Betrouwbare bereikbaarheid:
het zo verantwoord en betrouwbaar
mogelijk geleiden en accommoderen van
het economisch noodzakelijke verkeer en
het bezoekersverkeer van en naar de
knooppunten (centra, attractiepunten en
bedrijventerreinen) in de netwerkstad.
Het criterium voor bereikbaarheid is de
kwaliteit van multimodale ontsluiting. Er
zal onderzocht worden op welke wijze de
verkeersnetwerken (w.o. de waterverbindingen)
optimaal kunnen worden verknoopt
in relatie tot de ruimtelijke ontwikkeling
van centrumgebieden (zoals de
stationsgebieden, de A28-zone en de
Zuiderzeehaven), die elkaar aanvullen en
niet beconcurreren op thema's of doelgroepen.
3. Duurzame verbindingen:
het zorgen voor adequate en duurzame
samenhang tussen het verkeersnetwerk
en de rode en groene ruimte in de
Netwerkstad met het oog op behoud en
verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving
(ruimtelijke kwaliteit, geluid,
luchtkwaliteit, veiligheid). De huidige en te
verwachten infrastructurele capaciteit zal
optimaal worden benut en er zal onderzoek
worden verricht naar de reserveringsruimte
voor duurzame nieuwe infrastructuur,
die nodig is om de toekomstige
groei van het verkeer te accommoderen
(zoals mogelijkerwijs voor de periode na
2020 in de oostflank van Zwolle vanwege
toekomstige groei van bevolking en
bedrijven).

Strategische keuzen
De uitwerking van de prioriteiten is vertaald
in de volgende drie strategische pakketten
van uitvoeringsmaatregelen, welke
zijn opgenomen in drie van de boegbeelden.
1. Kwaliteitsimpuls openbaar
vervoer
Om de binnensteden bereikbaar te houden
en de regionale voorzieningen toegankelijk
te maken en te houden voor het
verzorgingsgebied van de Netwerkstad
wordt het begrip IJsselnet geïntroduceerd.
Het IJsselnet is de hoogwaardige openbaar
vervoerverbinding (HOV) tussen de
twee steden. Dit net bestaat uit de
Kamperlijn en de Hanzelijn (tussen
Zwolle en Kampen) die gekoppeld worden
met het openbaar vervoer op de
'stadsring' van Zwolle als 'drager' voor de
verbinding en ontsluiting van het centrum,
het medisch zorgcluster,Voorster Poort
en het kennis- en onderwijscluster in
Zwolle. Hierin ligt de opgave besloten
dienstregelingen goed op elkaar af te
stemmen. Ook betekent dit het versterken
van het draagvlak van de Kamperlijn
door extra haltes bij Zwolle en het inzetten
van hoogwaardige busverbindingen
met doorstroomgarantie vanuit de wijdere
regio naar centrumstad Zwolle
2. Versterken knooppunten
Op een aantal punten ontmoet het
IJsselnet het hoofdwegennet, de A28 en
de toekomstige A50, bij knooppunt
Zwartewater en bij de Hanzeknoop. Daar
ontstaan knopen met een groot publieksbereik
en commerciële functies. De functie
van het bestaande station van Kampen
zal veranderen door de komst van de
Hanzelijn en het nieuwe station. De
nadruk zal vooral komen te liggen op de
functie van de interlokale HOV-verbinding.
Door de ligging was het station van
oudsher al de entree voor de binnenstad
van Kampen. Deze functie wordt versterkt.
Daarom zal het gebied rondom het
bestaande station in Kampen ontwikkeld
worden ter versterking van de centrumvoorzieningen
in Kampen (zie boegbeeld
'Stationsomgevingen Hanzestations
Zwolle en Kampen).Voorwaarde voor een
dergelijke ontwikkeling is het handhaven
van een snelle, frequente verbinding tussen
Zwolle en Kampen. Het nieuwe station
bij Kampen biedt goede ontwikkelingsmogelijkheden
die moeten worden uitgenut.
Ook de A28-zone zal veranderen als
etalage van de Netwerkstad. Deze locatie
(m.n. de Voorsterpoort) biedt een uitgelezen
kans voor het uitbouwen van de kennis
-, congres- en hotelfaciliteiten en
dienstverlening en kantoren. Ze vormen
een innovatief milieu, in combinatie met
(hoofd)kantoren van landelijke ondernemingen.
Ingezet wordt op een nieuw station
van de Kamperlijn bij zowel
Stadshagen als de A28-zone.
3. Capaciteitsverhoging
bestaande infrastructuur
Allereerst betreft dit het verhogen van de
capaciteit van de A28, de N50/A50, RW35
en de verbinding van de regio met de
A6'/N23 (zie boegbeeld A28-zone: de etalage
van de Netwerkstad'). Ook omvat
het de uitbreiding en completering van
het interlokale en regionale fietsnetwerk,
inclusief veilige en droge stalling, als ook
het verbeteren van het onderliggend
wegennet, o.m. met behulp van dynamisch
verkeersmanagement en gebiedsgericht
benutten. Beter benutten betekent ook
het letten op de restcapaciteit in het verkeersnetwerk
in de regio voor nieuwe
ruimtelijke ontwikkelingen, zoals bij
Kampen, en het verbeteren van de ontsluiting
van Hessenpoort I en II door
gebruikmaking van vervoermanagement.
Voorkomen moet worden dat te zware
ruimtelijke bundeling leidt tot nieuwe verstopping
van het verkeersnetwerk en er
zal voldoende ruimte gereserveerd moeten
worden voor nieuwe infrastructuur.
De vaargeul van de IJssel wordt op dit
moment van Kampen tot en met
Ketelmeer geschikt gemaakt voor schepen
met een diepgang tot 3,50 meter. De
Zuiderzeehaven heeft een diepte van 4,30
meter, zodat scheepvaart met een diepgang
van 3,50 meter kan worden geaccommodeerd.
Zwolle Kampen
Netwerkstad vindt dat moet worden
ingespeeld op ontwikkelingen in de
scheepvaart zodat na uitdiepen schepen
met een grotere diepgang (4,50 meter)
kunnen worden ontvangen. Hiervoor is

tevens een aanpassing van het sluizencomplex
bij Kornwerderzand noodzakelijk.
Afspraken:
Capaciteitsverhoging van de A28, de
N50/A50, RW 35 en de verbinding
naar de A6 (via de N23) zijn nodig om
de Netwerkstad bereikbaar te houden.
Zwolle Kampen Netwerkstad
heeft de 'gezamenlijke inzet op deze
capaciteitsverhoging opgenomen bij de
doelen van boegbeeld A28-zone: etalage
van de Netwerkstad.
De vaargeul van Kampen tot
Ketelmeer: uitdieping van de vaargeul
van de IJssel is in het belang van
Zwolle Kampen Netwerkstad om ontwikkelingen
in de ontwikkelingen in de
scheepvaart te kunnen volgen en een
volwaardige aansluiting op het
Europese vaarwegennet voor coasters
te realiseren.
Kwaliteitsimpuls Openbaar Vervoer:
het IJsselnet. De aanleg van de
Hanzelijn en het opwaarderen van de
Kamperlijn tot HOV-verbinding bieden
kansen voor een kwaliteitsimpuls voor
het openbaar vervoer in Zwolle
Kampen Netwerkstad. Om de voorzieningen
van Zwolle Kampen
Netwerkstad voor alle inwoners van
Zwolle Kampen Netwerkstad en de
regio bereikbaar te houden en de binnensteden
niet dicht te laten slibben
met autoverkeer, worden de regionale
voorzieningen geconcentreerd bij
bepaalde centra en knopen.
De Kamperlijn als hoogwaardig openbaar
vervoerverbinding (HOV).
Doelstelling van Zwolle Kampen
Netwerkstad is van de Kamperlijn een
HOV-verbinding te maken met mogelijk
twee extra haltes: een halte nabij
Stadshagen (gekoppeld aan voorzieningen
op wijkniveau) en een halte bij de
kruising van de Kamperlijn met de
stadsring van Zwolle (de A28-zone
met Voorsterpoort en
Zwartewaterallee.
Kansen benutten van de Hanzelijn
(plus).Versterking van de knooppuntfunctie
door benutten van de stationsomgevingen.
Met de komst van de
Hanzelijn worden Zwolle en Kampen
door een nationale lijn verbonden. De
komst van de Hanzelijn zorgt ervoor
dat de centrale ligging die Zwolle al
heeft versterkt wordt en dat Kampen
een nieuw station krijgt direct aan het
hoofdrailnet. Het uitgangspunt "behouden
en verder versterken van de
scharnierfunctie van Zwolle Kampen
Netwerkstad" wordt hiermee onderstreept.
Zwolle en Kampen voeren
daarom gezamenlijk de regie en de
invulling en richting van beide stationsomgevingen
zal in onderlinge
afstemming plaats vinden.
Het station van Zwolle is en blijft het
belangrijkste knooppunt. Het is het
station van Zwolle Kampen
Netwerkstad voor wonen, werk, scholing,
zorg en recreatie. De stationsomgeving
van Zwolle blijft het belangrijkste
nationale en regionale openbaar
vervoersknooppunt met de bijbehorende
stedelijke programma's; Zwolle
vervult de transferfunctie van
Zuidwest- en Zuid-Nederland naar
Noord-Nederland. Deze functie wordt
verder versterkt door de opwaardering
van de Hanzelijn naar de
Hanzelijn-plus-variant. Zwolle krijgt
hierdoor een nationale lijn die West-
Nederland verbindt met Noord-
Nederland.
Het Hanzestation Kampen zal de
oriëntatie van Kampen sterk doen
veranderen. Door de Hanzelijn komt
Kampen aan een doorgaande railverbinding
te liggen waardoor bij de nieuwe
stationsomgeving ruimte voor ontwikkeling
ontstaat. Het is naast het
station van Zwolle een belangrijk station
van Zwolle Kampen Netwerkstad
waarbij de functionele invulling nog
open staat.Te denken valt aan
gemengde functies zoals kantoren,
wonen en voorzieningen. Bovendien
heeft deze stationslocatie knooppuntpotentie
omdat spoor en weg bij
elkaar samenkomen.
De Stadsring. De bestaande stadsring
van Zwolle vormt met de A28 een
ruimtelijk en verkeerskundig ordenende
functie bij de verdere ontwikkeling
van Zwolle.Aan deze stadsring liggen
kantoren en voorzieningen als de Isala
Klinieken, sportvoorzieningen, waaronder
het nieuwe stadion van
FC Zwolle, de nieuwe IJsselhallen en
de scholenclusters.Voor dergelijke
publiekstrekkers is een goede bereikbaarheid
met de HOV cruciaal. Er is
ruimte voor uitbreiding van voorzieningen
langs deze stadsring. De stadsring
zal moeten worden opgewaardeerd
als de verkeersstromen toenemen.

Het IJsselnet
Zwolle Kampen Netwerkstad
Boegbeeld IJsselnet: kwaliteitsimpuls
voor openbaar vervoer
Om de voorzieningen van Zwolle Kampen
Netwerkstad voor alle inwoners van Zwolle
Kampen Netwerkstad en de regio bereikbaar
te houden en de binnensteden niet dicht te
laten slibben met autoverkeer, worden de
regionale voorzieningen geconcentreerd bij
bepaalde centra en knopen. Om dit aan te
duiden wordt het begrip IJsselnet geïntroduceerd.
Dit IJsselnet bestaat uit de Hanzelijn, de
Kamperlijn en (delen van) de stadsring van
Zwolle.
Op een aantal punten ontmoet het IJsselnet
het hoofdwegennet, de A28 en de toekomstige
A50. Daar ontstaan knopen met een groot
publieksbereik en commerciële functies. In
samenwerking met (markt-)partijen wordt
onderzocht hoe de verbindingen optimaal op
elkaar kunnen aansluiten, zodat er een samenhangend
vervoersysteem ontstaat. De aanleg
van de Hanzelijn (plus) en het opwaarderen
van de Kamperlijn tot HOV-verbinding als
onderdelen van het IJsselnet zijn een kwaliteitsimpuls
voor het openbaar vervoer in
Zwolle Kampen Netwerkstad.
De provincie Overijssel is op dit moment in
onderhandeling met het Rijk over overname
van de Kamperlijn. Zwolle Kampen
Netwerkstad streeft naar een HOV-verbinding
met één of twee extra haltes. Een mogelijkheid
is een halte nabij Stadshagen, gekoppeld
aan voorzieningen.
Bij de kruising van de Kamperlijn met de
stadsring van Zwolle is een concentratie van
voorzieningen en komen ook de publieksvoorzieningen
goed bereikbaar aan het
IJsselnet én de A28 te liggen. Deze plek biedt
mogelijkheden voor de tweede halte. De haalbaarheid
van deze haltes is afhankelijk van de
snelheid van de trein en het materieel.

5. Op koers naar 2030
In dit hoofdstuk wordt de ontwikkelingsstrategie voor uitvoering van het programma,
waarin de afspraken en de tien boegbeelden verder worden uitgewerkt. Deze ontwikkelingsstrategie
is niet bedoeld als blauwdruk, want daarvoor is het gebied te groot,
de ontwikkelingstermijn te lang en de dynamiek te onvoorspelbaar. Maar wel als strategische
kader voor de uitwerking. Daarmee wordt duidelijk hoe Zwolle Kampen
Netwerkstad vorm wil geven aan de regionale samenwerking en hoe ze de kansen die
in dit gebied voorliggen wil benutten. Daarbij is de fasering belangrijk.
5.1
Ontwikkelingsstrategie
Vanuit een integrale gebiedsgerichte
context
De ontwikkelingsstrategie richt zich enerzijds
op de noodzakelijke condities voor
de gewenste regionale ontwikkeling en
anderzijds op de wijze waarop het programma
en de boegbeelden worden uitgewerkt.
De kern van de ontwikkelingsstrategie
van Zwolle Kampen Netwerkstad is
het actief benutten van kansen door middel
van een integrale gebiedsgerichte aanpak
van het programma, waarin de boegbeelden
een prominente rol spelen.
Inzet op samenwerking
De stijl van de uitwerking van de visie is
pro-actief en op samenwerking gericht.
Op eigen initiatief zal samenwerking met
(markt)partijen en intermediaire maatschappelijke
organisaties worden gezocht.
Er zal selectief uitvoering gegeven worden
aan projecten. Zwolle Kampen
Netwerkstad wil samen met (markt)partijen,
maatschappelijke organisaties en
betrokken inwoners nieuwe ontwikkelingen
aanjagen, regisseren en stimuleren.
Leidend daarin is de Netwerkstadvisie. De
sturingsfilosofie die daarbij wordt gehanteerd
is 'regionaal wat moet en lokaal wat
kan'. Bij de aanpak van de boegbeelden
worden werkgroepen samengesteld met
belanghebbenden vanuit overheid en
maatschappelijke organisaties. Gezamenlijk
zullen zij vorm geven aan de uitwerking
van de boegbeelden. Bijvoorbeeld zoals
dat al gehanteerd wordt bij de boegbeelden
Bypass Kampen en Nationaal
Landschap IJsseldelta. Hierbij zijn de
bewoners en streekorganisaties bij selectie
en uitvoering van maatregelen betrokken.
Op deze wijze wordt maximaal rekening
gehouden met de specifieke kenmerken
en ontwikkelingsmogelijkheden. Het
gaat bij ontwikkelingsplanologie als de
Bypass Kampen ook om in een gezamenlijk
proces van planvorming te zoeken
naar mogelijkheden waarbij belangen en
investeringen gekoppeld worden.
Bij de nadere uitwerking zal per boegbeeld
afhankelijk van de mate van complexiteit,
inhoud etc., de daadwerkelijke
organisatie worden ingericht, waarbij de
verschillende verantwoordelijkheden van
de betrokken instanties duidelijk wordt
aangegeven.
Financieringsstrategie
Onderdeel van de ontwikkelingsstrategie
is een financieringsstrategie om de middelen
te vinden voor uitvoering van de tien
boegbeelden. De financieringsstrategie
richt zich op de volgende onderdelen:
maken van afspraken met provincie en
rijk over inzet van middelen; (b.v. in
het kader van EU-Structuurfondsen en
Investeringsprogramma Landelijk
gebied);
op termijn middelen borgen in de
begroting van Zwolle en Kampen om
de regionaal gewenste investeringen te
realiseren;
inbreng tot stand brengen van privaat
kapitaal voor de uitvoering van boegbeeldprojecten
in de vorm van
publiek-private samenwerkingsconstructies;
opstellen van een meerjareninvesteringsprogramma.

Zwolle Kampen Netwerkstad wil de kansen
die het Europees
Structuurprogramma 2007-2013 voor de
regio (stad en platteland) kan bieden
volop benutten. De Netwerkstadvisie
Zwolle Kampen dient als basis voor investeringen
in het kader van de Europees
Structuurfondsen en het
Investeringsprogramma Landelijk gebied.
Zwolle Kampen Netwerkstad wil actief
bijdragen leveren aan de invulling van de
programma's. Primair richt Zwolle
Kampen Netwerkstad zich daarin op de
boegbeelden.
Tabel Indicatieve fasering Boegbeelden
Veel van de programmeringopgaven zoals
die zijn opgenomen in de strategische
agenda en zijn uitgewerkt in het programma
(hoofdstuk 4) krijgen hun invulling
vanaf 2005, maar zijn pas na ettelijke jaren
effectief. Ook voor de boegbeelden geldt
dat daadwerkelijke realisatie pas over
jaren zal plaatsvinden(zie de bolletjes).
Echter, Zwolle Kampen Netwerkstad richt
zich niet alleen op de toekomst, maar ook
op het heden. Daarom wordt nu gestart
met de inhoudelijke voorbereiding van de
boegbeelden en wordt per jaar de voortgang
bewaakt.
Zwolle Kampen Netwerkstad zal de lobbymogelijkheden
richting Rijk en
Europese Commissie aanwenden om middelen
voor de boegbeelden vrij te maken.
Andere investerings- en subsidiemogelijkheden
voor de toekomst zullen worden
onderzocht. Zwolle Kampen Netwerkstad
zal de boegbeelden nader inhoudelijk uitwerken
en van een financiële vertaling
voorzien. Op basis hiervan zal een meerjarenraming
worden gemaakt voor het
Meerjareninvesteringsprogramma ter verdere
besluitvorming door partijen.
Boegbeelden Tot 2010 2010-2020 2020-2030
Inwoners:

5.3
Meerjareninvesteringsprogramma
en
uitvoeringsprogramma
De uitwerking van het programma en de
tien boegbeelden zal met behulp van een
Meerjareninvesteringsprogramma voor de
middellange termijn plaatsvinden, op basis
waarvan per jaar een uitvoeringsprogramma
wordt opgesteld.
Meerjareninvesteringsprogramma
In een Meerjareninvesteringsprogramma
worden de voornemens voor de middenlange
termijn van Zwolle Kampen
Netwerkstad en de bijbehorende financiële
inspanningen van partijen weergegeven.
Het Meerjareninvesteringsprogramma
wordt door de raden van Zwolle en
Kampen vastgesteld. De Stuurgroep
Zwolle Kampen Netwerkstad kan het
meerjarenbeleid op basis van tussenevaluaties
periodiek bijstellen.
Uitwerking van de boegbeelden
Naast de programma-afspraken worden in
het Meerjareninvesteringsprogramma de
boegbeelden uitgewerkt in duidelijke doelen,
fasering en gewenste resultaten. Per
boegbeeld zal naast inhoudelijke samenwerking
met (markt)partijen, ook de
mogelijkheden van private financiering
worden onderzocht. Met name door een
integrale gebiedsgerichte aanpak waarin
onrendabele aan meer rendabele onderdelen
kunnen worden gekoppeld, is een
combinatie maatschappelijke en private
deelname mogelijk voor zover visies en
belangen gedeeld worden en leiden tot
investeringsruimte en gezamenlijke inzet.
De verschillende projecten onder de
boegbeelden worden benoemd en de
budgetbehoefte wordt opgesteld.
Voor elk van de boegbeelden afzonderlijk
zal een beschrijving worden opgesteld,
met aandacht voor doel, bestuurlijk en
ambtelijke trekker, samenwerking met
partners, afbakening van de verschillende
verantwoordelijkheden, organisatie,
budgettering, plan, proces en planning en
de gewenste resultaten.
Bestuurskader per boegbeeld
Voor de aansturing en bewaking van de
boegbeelden wordt per boegbeeld een
bestuurskader opgesteld, waarin -naast
een samenvatting van de
Netwerkstadvisie- de randvoorwaarden
(programmatische afspraken, financiën en
verantwoordelijkheden) zijn uitgewerkt.
Deze netwerkstadparagraaf met bestuurskader
zal aan alle boegbeelden worden
toegevoegd.
Samengevat wordt per boegbeeld
opgenomen:
1. netwerkstadparagraaf met bestuurskader
2. inhoud, stadium van uitwerking
3. samenwerkingsvormen
4. rollen, verantwoordelijkheden en
bevoegdheden
5. instrumenten en financiën
6. organisatie, proces
7. schaal
8. tijdpad en fasering
Uitvoeringsprogramma
Voor de uitwerking van het
Meerjareninvesteringsprogramma wordt
per jaar een uitvoeringsprogramma opgesteld.
De ontwikkelingsstrategie en de
mate waarin partners en marktpartijen
worden betrokken wordt in het uitvoeringsprogramma
verder uitgewerkt.
Maatwerk, innovatieve samenwerkingsvormen
voor de uitvoering en een aanpak die
gericht is op een doelmatige benadering
van de boegbeelden staan voorop. In het
uitvoeringsprogramma zal naast de boegbeelden
ook aandacht zijn voor bestaande
regionale projecten en regionale projecten
voortkomend uit het programma van
hoofdstuk 4. Ook initiatieven van derden
in het uitvoeringsprogramma opgenomen
worden, mits passend binnen de kaders
van de Netwerkstadvisie.
(Tussen)evaluaties en
monitoring
Het uitvoeringsprogramma wordt jaarlijks
geëvalueerd en op onderdelen bijgesteld.
Zo dient het uitvoeringsprogramma als
sturingsinstrument om prioriteiten in het
Meerjareninvesteringsprogramma bij te
stellen en tijdig budgetteringsvraagstukken
aan de orde te kunnen stellen.
Voor de visie is het van belang op tal van
onderwerpen maatschappelijke ontwikkelingen
te volgen. Op basis van de tussenevaluaties
en monitorgegevens kan ook
ingespeeld worden op veranderende
omstandigheden en trends. Het kan zijn
dat we in de toekomst in deze regio ook
staan voor het oplossen van andere vraagstukken
dan nu voorzien. Herijking van de
visie kan dan ook aan de orde zijn. Een
herijking van de visie zal gerelateerd blijven
aan de strategische lokale plannen,
het Structuurplan Zwolle, de Strategische
Visie Kampen en het streekplan van de
provincie Overijssel.
5.4 Relatie met lokale
plannen
In de lokale plannen van Zwolle en
Kampen wordt het eerste hoofdstuk
gewijd aan de Netwerkstadvisie, om de
regionale samenhang direct tot uiting te
brengen in de lokale plannen en aan te
geven wat de wisselwerking is tussen de
strategische plannen. Hiermee wordt een
van de doelstellingen van de
Netwerkstadvisie bereikt, namelijk verankering
in de strategische planvorming van
Zwolle Kampen en Provincie Overijssel.

Bijlage 1
Kaders voor de Netwerkstadvisie
De kaders, vastgesteld door de raden
Zwolle Kampen Netwerkstad is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten
Zwolle en Kampen en de provincie Overijssel. Begin 2004 is besloten voor het gebied
een visie op te stellen en op basis daarvan boegbeeldprojecten te benoemen. In het
najaar van 2004 hebben de raden van Zwolle en Kampen de kaders vastgesteld voor
de Netwerkstadvisie. De kaders moeten gezien worden als de politiek-bestuurlijke
uitgangspunten voor de Netwerkstadvisie en geven inzicht in de gemeenschappelijke
opgaven waaraan in Netwerkstadverband gewerkt moet worden (zie 'Rapportage fase
1, kaders voor de Netwerkstadvisie').
Kaderstellende uitspraken
Netwerkstadvisie
De kaderstellende uitspraken zijn sturend
voor de vertaling in fase II: de fysieke,
economische en sociale uitwerking van de
Netwerkstadvisie. Fase II moet uiteindelijk
uitmonden in het uitvoeringsprogramma
met afspraken en boegbeeldprojecten. Er
zijn zes kaderstellende uitspreken geformuleerd
met daaronder kort omschreven
wat de betekenis is van de kaderstellende
uitspraken voor Zwolle Kampen
Netwerkstad.
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest vanuit
haar veranderende concurrentiepositie
voor een pro-actieve houding waarbij zij
ontwikkelingen die op het gebied afkomen
accommodeert en gewenste nieuwe ontwikkelingen
stimuleert indien functioneel
organiseert Zwolle-Kampen samenwerkingsverbanden
met andere overheden.
Betekenis:
Eenduidig kiezen voor netwerkstad.
Gezamenlijk de regie voeren over
ontwikkelingen die op het gebied
afkomen.
Elkaar steunen bij versterken concurrentiepositie.
Openstaan voor landelijke programma's
op gebied van werkgelegenheid,
wonen en voorzieningen.
Niet alleen vraag accommoderen
maar ook stimuleren.
Per opgave bekijken of het noodzakelijk
is functionele samenwerking aan te
gaan met andere overheden.
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest er
voor om vanuit haar nationale positie de
toekomstige verstedelijkingsopgaven gezamenlijk
op te pakken, passend bij circa
200.000 inwoners in 2030 en rekening
houdend met een veel groter regionaal
verzorgingsgebied. Uitgangspunt is een
goede balans tussen leefklimaat, bereikbaarheid
en economie.
Betekenis:
Het ontwikkelen van een gemeenschappelijke
woonvisie waarbij voor
de totale Netwerkstad uitgegaan
wordt van pluriforme woonmilieus
voor alle doelgroepen.
Het gezamenlijk sterk maken voor
een bypass bij Kampen gekoppeld aan
een waterrijk woonmilieu en nieuwe
vormen van waterrecreatie.
Verder uitbouwen van het economisch
profiel waarbij complementariteit uitgangspunt
is.
De woningbouwopgave zal voor het
stedelijk gebied van Zwolle met name
gericht zijn op stedelijke woonmilieus
en verdichting. Kampen biedt mogelijkheden
voor watergebonden woonmilieus
passend bij de maat en schaal
van Kampen.

De groei tot circa 200.600 inwoners
(indicatief, aanname is een bandbreedte
tussen 180.000 en 220.000 inwoners)
moet een bijdrage leveren aan
de vitaliteit, levendigheid en veiligheid
van de historische binnensteden.
Specifieke gebiedsgebonden kwaliteiten
op het gebied van natuur, landschap
en water koesteren in Inzetten
voor kwaliteit woon- en leefomgeving.
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor
het versterken en uitbreiden van een
(inter-)nationaal wegen-, spoorwegen- en
waterwegennetwerk met daaraan gekoppeld
een uitgebreid regionaal netwerkvoor
openbaar vervoer, langzaam verkeer,
gemotoriseerd verkeer en transport over
water (recreatief en zakelijk).
Betekenis:
Structureel waarborgen doorstroming
A28.
Gemeenschappelijke inzet om de N50,
N35 en N23 op te waarderen.
Reserveren nieuwe verstedelijkingszones
langs de A28 gericht op bedrijven
langs de N50 gericht op woonmilieus,
toerisme en recreatie en uitbreidingsmogelijkheden
bij de Zuiderzeehaven.
Versterken combinatie auto infrastructuur
en openbaar vervoer.
Het ontwikkelen van het nieuwe station
voor de Hanzelijn tot een gedifferentieerd
woon- en werkmilieu met
ruimte voor voorzieningen passend bij
totale profiel van de netwerkstad.
Gebruiksmogelijkheden
Zuiderzeehaven vergroten door technische
aanpassingen zoals het verdiepen
van de vaargeul.
Transformatie spoorlijn Zwolle -
Karnpen naar hoogwaardig openbaar
vervoer als onderdeel van een regionaal
en stedelijk openbaar vervoersnetwerk.
Veelzijdige betekenis van water in het
gebied inzetten in toeristisch recreatief
profiel.
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor
behoud en versterken van haar kwalitatieve
compleetheid door o.a. het stimuleren
synergie tussen bedrijfsleven, onderwijs,
logistiek en zorg.
Betekenis:
Behoud en verder ontwikkelen van de
scharnierfunctie van Zwolle Kampen
Netwerkstad.
Versterken van sectoren die achterop
dreigen te raken zoals landbouw en
toerisme en recreatie.
Zorg en aandacht voor bestaande
bedrijven en voorzieningen en hun
branche-organisaties.
Versterken en bewaken bestaande
sociale binding aan de steden.
Inzetten op evenwichtige bevolkingsopbouw
met kansen voor iedereen in
de samenleving. Dit heeft gevolgen
voor type werkgelegenheid en voorzieningen.
Stimuleren van innovatie door het
koppelen van (universitair) onderwijs
aan het bedrijfsleven en aan de
zorgsector.
Stimuleren van creativiteit door ruimte
te bieden aan eigen initiatieven en
ondernemingen.
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor
het positioneren van grootschalige regionale
voorzieningen langs de hoofdinfrastructuur
en voor maatschappelijke en
zorgvoorzieningen in de directe nabijheid
van de verschillende woongebieden.
Betekenis:
Het maken van afspraken over de situering
en bereikbaarheid van regionale
voorzieningen waarbij het uitgangspunt
is dat deze voorzieningen
bestemd zijn voor tenminste de gehele
netwerkstad
Groei van het inwonertal betekent
groei van stedelijke voorzieningen op
het gebied van onderwijs, welzijn,
sport en cultuur en het ontwikkelen
van werkgelegenheid tenminste passend
bij de eigen beroepsbevolking
Het ontwikkelen van twee zorgboulevards,
één in Zwolle en één in
Kampen, aanvullend op een basis
voorzieningenpakket op wijkniveau.
Zwolle Kampen Netwerkstad kiest voor
het ontwikkelen van een toeristisch
recreatief profiel van nationaal formaat
waarbij wordt ingezet op het uitbreiden
van het verblijfstoerisme, het versterken
van de samenhang tussen beide binnensteden
en het uitwerken van het thema
water tot toeristisch recreatief profiel.
Betekenis:
Ontwikkelen van een toeristisch
recreatief profiel voor de combinatie
stad en land, waarbij ingezet wordt op
cultuurtoerisme, stedelijk toerisme,
natuurtoerisme en het combineren
van al aanwezige toeristische activiteiten
waardoor meerdaags verblijfstoerisme
wordt gestimuleerd.
Het benutten en versterken van aanwezige
landschappelijke kwaliteiten en
bestaande en nieuwe waterlopen en
watergebieden voor recreatief medegebruik.
Versterken en verder uitbouwen
recreatieve waarde
Belvedèregebieden.
Behoud en versterken landbouwfunctie
polder Mastenbroek.
Onderzoeken van nieuwe gebruikswaarde
voor mogelijk vrijkomend
land.
Vasthouden en versterken van de
cultuurhistorische waarde.
Het inzetten van de educatieve,
recreatieve en cultuurtechnische betekenis
van de aanwezige gevarieerde
watermilieus tot toeristische trekker.

Bijlage 2
De strategische agenda
De colleges van de gemeente Zwolle,
Kampen en de provincie Overijssel willen,
uitgaande van de vastgestelde kaders (zie
bijlage 1), gezamenlijk Zwolle Kampen
Netwerkstad tot verdere ontwikkeling
brengen. Daartoe hebben zij op 15 maart
2005 aangegeven dat de meerwaarde van
Zwolle Kampen Netwerkstad ligt bij de
volgende maatschappelijke ontwikkelingen:
1. Infrastructuur: inzetten op een goed
openbaar vervoer, op de Hanzelijn en op
de Kamperlijn en de A28,A50 en RW35.
de Kamperlijn is van belang voor
Zwolle Kampen Netwerkstad met
extra haltes bij Zwolle;
gezamenlijke inzet is het maximaal
benutten van de Hanzelijn, waarbij de
frequentie een voortdurend punt van
aandacht zal zijn;
de kansen die de Hanzelijn-plus kan
bieden, onderzoeken op kansen voor
het netwerk en vervolgens inzetten
op gezamenlijke lobby;
gezamenlijke lobby voor capaciteitsverhoging
van de A28, N/A50 en verbinding
naar de A6;
opstellen van een bereikbaarheidsanalyse
(onderbouwing), met als uitgangspunten
de A28 en A50.
2.Voorzieningen: een maatschappelijke
programmering vanuit thema's, doelgroepen
en differentiatie vanuit de
complementariteit van voorzieningen:
collectieve afspraken ten aanzien van
voorzieningen en locaties: dit zal verder
moeten worden uitgediept.
3.Werken: collectieve afspraken ten aanzien
van afstemming, profilering en
programmering. De lijn van bestaande
afspraken doortrekken, met specifieke
aandacht voor het ontwikkelen van een
gezamenlijke visie op detailhandel- en
kantorenprogrammering:
bij de programmering van bedrijventerreinen,
detailhandel en kantoren
aandacht voor fasering. Een actieve
overheidssturing ook ten aanzien van
marktpartijen is gewenst;
de inrichting van de stationsomgeving
Hanzestation is van netwerkstadbelang,
afstemmen met Zwolle, stationsomgeving
Zwolle en met name A28zone
en vice versa afstemmen van
Zwolle met stationsomgeving Kampen
is daarom uitgangspunt;
een nadere uitwerking van de eigen
onderscheidende profilering van beide
stations en omgeving is gewenst, waarbij
de gelegde accenten complementair
zijn aan elkaar waardoor een
meerwaarde voor Zwolle Kampen
Netwerkstad wordt bereikt;
de A28-zone komt nadrukkelijk op de
agenda;
met de relatie met het landelijk gebied
zal zorgvuldig worden omgegaan;
"Spiegeling over RW50" blijft gehandhaafd
als toekomstig ontwikkelingsgebied
met aandacht voor nieuwe invalshoek:
een poortfunctie voor Zwolle
Kampen Netwerkstad.
4.Wonen: gezamenlijke zorg voor kwantitatief
en kwalitatief voldoende 'woonaanbod'.
Een gezamenlijke woningbouwprogrammering
en different-iatie zijn belangrijke
instrumenten ten behoeve van de
economische structuurversterking van het
netwerk. Het netwerk zet in op
bijzondere woonmilieu's (IJsseldelta):
een samenhangend beeld va n gewenste
woonmilieu's op netwerkstadniveau
moet worden opgesteld;
toevoeging van bijzondere woonmilieu's,
zoals de watergebonden woonmilieu's,
project IJsseldelta-Zuid, worden
als economische structuurversterker
voor het totale netwerkgebied
opgevat;
voor Zwolle Kampen Netwerkstad is
project IJsseldelta een kans en moet
de keuze voor een groene of blauwe
bypass strategisch gezien op netwerkstadniveau
genomen worden;
Kampen en Zwolle willen gezamenlijk
wervende woonmilieu's creëren, ook
aantrekkelijk voor de hogere inkomens;
Zwolle en Kampen agenderen een
bespreking over de afronding van
Stadshagen richting 's Heerenbroek. In
het kader van de begrenzing van het

Nationaal Landschap zal de provincie
aan deze bespreking deelnemen.
5. Landschap en landbouw: zorgvuldig
omgaan met de kwaliteiten van de
landelijke omgeving en landschap.Voor het
vestigingsklimaat groene kwaliteiten zo
goed mogelijk inplannen.Aandacht voor
de landbouw:
Polder Mastenbroek moet behouden
worden en niet als toekomstig woonmilieu
worden aangemerkt;
de glastuinbouw Koekoekspolder
wordt gezien als een wervende, innovatieve
sector met kansen voor verdere
kennisontwikkeling. Op termijn zal
over uitbreiding naar nieuwe tuinbouwlocaties
in overleg met de
marktpartijen nader besloten worden;
potenties van project IJsseldelta op
het gebied van sociale en economische
ontwikkelingen dragen bij aan
versterking van de kwaliteit van het
Nationaal Landschap;
In de stadsrandgebieden van Zwolle
en Kampen wordt het meervoudig
ruimtegebruik (functies: landbouw,
natuur, recreatie en water) krachtig
ondersteund.
Hierbij wordt onder meer gedacht
projecten zoals Noordelijke Stadsrand,
Buurtschap IJsselzone Zwolle, deelgebied
Hasselt-Zwolle (Vecht-Regge visie) bij
Zwolle en projecten voortkomend uit de
IJsseldelta Noord en Zuid bij
IJsselmuiden/polder Mastenbroek en
Kampen / bypass.
6. Identiteit: eigen identiteit niet ondergeschikt
maken, wel nevengeschikt. Het is
soms wel nodig om het gezamenlijke
belang naar voren te trekken:
twee Hanzesteden, goed bereikbaar,
met een natuurlijke waardevolle
omgeving. Meerwaarde behouden en
hoog inzetten op eigen kapitaal voor
diverse doelgroepen;
cultuur meer benutten, meer verbindingen
maken, dwarsverbanden leggen
tussen activiteiten. Cultuur benutten
door creëren van broedplaatsen;
zingeving is een goed bindend thema;
benut dragende structuren (HBO/universiteit);
het gaat daarbij vooral om
verbindingen te leggen tussen uitingen
ervan; een marketeer hierop inzetten.
7.Toerisme: één van de speerpunten van
de samenwerking Zwolle Kampen.
Potenties sterker benutten, waarbij meer
aansluiting bij de verbinding van stad en
ommeland, identiteit en cultuur, en
zingeving:
de switch naar verblijfstoerisme wordt
nagestreefd, met name kort verblijf en
meerdaagse programma's rond
congressen;
het Masterplan Toerisme moet worden
geactualiseerd.

Bijlage 3
De literatuurlijst
BVR 2004 Kaders voor De
Netwerkstadvisie, in opdracht van
gemeente Zwolle, gemeente Kampen en
provincie Overijssel.
BVR 2005 Programmatische onderlegger
Netwerkstad Zwolle-Kampen 2030, in
opdracht van gemeente Zwolle, gemeente
Kampen en provincie Overijssel. Hierin is
een volledig overzicht opgenomen van alle
relevante beleidsstukken en onderzoeken.
Gemeente Kampen Ruimtelijk-strategisch
document Kampen 2030.
Gemeente Zwolle:Voorontwerp
Structuurplan Zwolle.
Gemeenten Zwolle, Kampen, IJsselmuiden
en de provincie Overijssel 2000
Samenwerking in de IJsseldelta.
Overeenkomst tussen de gemeenten
Zwolle, Kampen, IJsselmuiden en de provincie
Overijssel.
Gerrichhauzen & Partners 2003: De kaartenbak
voor de toekomst van de gemeente
Zwolle en Kampen. Eindrapportage
fase koersbepaling projectplan visieontwikkeling
Netwerkstad Zwolle-Kampen. In
opdracht van gemeente Zwolle, gemeente
Kampen en provincie Overijssel.
Must en H+N+S 2003 Stedelijk Netwerk
Zwolle/Kampen Lagendocument. In
opdracht van gemeente Zwolle, gemeente
Kampen en provincie Overijssel.
Onderzoek & Statistiek, Gemeente
Zwolle 2004 Zwolle Kampen
Netwerkstad. Zwolle en Kampen in cijfers
2003 / 2004 jaarstatistiek. In opdracht van
Concernstaf, Gemeente Zwolle en
Managementteam, Gemeente Kampen .
VROM 2004 Nota Ruimte. Ruimte voor
ontwikkeling. Publicatie van ministeries
van VROM, LNV,VenW en EZ .
Zwolle Kampen Netwerkstad 2005
Zwolle - Kampen: de toekomst op tafel.
Themabijeenkomsten November 2004
t/m januari 2005 . Eindverslag en projectideeën.
Bereikbaarheidsvisie Zwolle Kampen
Netwerkstad december 2005, in opdracht
van Zwolle Kampen Netwerkstad.
Project IJsseldelta maart 2005 Scenario's
bypass Kampen. In opdracht van provincie
Overijssel, gemeente Kampen, Gemeente
Zwolle, Gemeente Zwartewaterland,
Waterschap Groot Salland, Ministerie van
VROM, Ministerie van LNV en
Rijkswaterstaat Oost Nederland.
Project IJsseldelta 2005 De toekomst van
IJsseldelta Zuid. In opdracht van provincie
Overijssel, gemeente Kampen, Gemeente
Zwolle, Gemeente Zwartewaterland,
Waterschap Groot Salland, Ministerie van
VROM, Ministerie van LNV en
Rijkswaterstaat Oost Nederland.
Project IJsseldelta juni 2005 Uw mening
over IJsseldelta Zuid. Participatieverslag. In
opdracht van provincie Overijssel,
gemeente Kampen, Gemeente Zwolle,
Gemeente Zwartewaterland,Waterschap
Groot Salland, Ministerie van VROM,
Ministerie van LNV en Rijkswaterstaat
Oost Nederland.
Project IJsseldelta 2006 Nationaal
Landschap IJsseldelta
Ontwikkelingsperspectief, in opdracht van
provincie Overijssel, gemeente Zwolle,
gemeente Kampen, gemeente
Zwartewaterland,Waterschap Groot
Salland, in samenwerking met diverse
belangenverenigingen.

Verantwoording
De procesbegeleiding van de eerste twee fasen (maart 2004 - mei 2005) was in handen van BVR uit Rotterdam. Met dank
aan Hilde Blank, Frank Witbraad, Hansje van Douwen, Miranda Reitsma en Mechteld Oosterholt .
Stuurgroep Zwolle Kampen Netwerkstad
Zwolle
Eric Dannenberg (wethouder, trekker Netwerkstadvisie 2030)
Henk Jan Meijer (burgemeester) en Martin Knol (wethouder), Oenze Dijkstra (gemeentesecretaris)
Kampen
Jan Oosterhof (burgemeester, voorzitter Zwolle Kampen Netwerkstad)
Aart van der Maat en Remmelt de Boer (wethouders), Jan Goedegebure (gemeentesecretaris)
Provincie Overijssel
Jan Kristen en Theo Rietkerk (gedeputeerden), Hannie te Grotenhuis (directeur strategie)
Projectgroep
Gonnie Hendriks Projectleider Netwerkstadvisie 2030
Paula Bijlsma Projectleider Structuurplan Zwolle
Eric van de Poll Projectleider Strategische Visie en Ruimtelijk Ontwerp Kampen
Aart Kinds Projectleider Bereikbaarheidsvisie Zwolle Kampen
Marrit Klompe Beleidsmedewerker Landbouw, natuur Landschap, provincie Overijssel)
Alice Mittendorp Hoofd Welzijn gemeente Kampen
Clemens Gloudi Senior beleidsmedewerker Economisch Beleid, gemeente Zwolle
Gerrit Vrielink Beleidsmedewerker Waterschap Groot Salland
Margien Katerberg Secretaris Netwerkstadvisie 2030
Tekst, realisatie en redactie
Gonnie Hendriks (projectleider), Kees Praamstra (Zwolle), Nelleke Vedelaar (Provincie
Overijssel), Eric van de Poll (Kampen), Marja Verwaaijen, Derk Moor, Margien
Katerberg en Johan Moolenaar (programmaleider Zwolle Kampen Netwerkstad)
Met dank aan
John Berends, voormalig bestuurlijk trekker Netwerkstadvisie, voormalig wethouder Zwolle, thans burgemeester Harderwijk.
Jan Schings (voormalig programmaleider Zwolle Kampen Netwerkstad),Yvonne Hermus, Marja Verwaaijen, Bertine Ruitenberg,
Nicolette Abbas en Bert van den Assem.
De Netwerkstadvisie 2030 is gemaakt in opdracht van de gemeenten Zwolle,
Kampen en provincie Overijssel.