6 Organisatienieuws Meriander • lente 2011 7 Start zorgprogramma om welzijn cliënten met dementie te verbeteren Waarom zijn dementerende mensen vaak zo angstig? Probleemgedragingen zoals agressie en rusteloosheid komen veel voor bij verpleeghuisbewoners met dementie. In veel gevallen maken rustgevende medicijnen deel uit van de behandeling. Deze medicijnen hebben helaas maar een beperkt effect op het probleemgedrag en kunnen ongewens- te bijwerkingen hebben, zoals sufheid met een verhoogde kans op vallen en longontsteking. Omdat Meriant de aanpak wil verbeteren, gaan we werken volgens een nieuw zorg- programma. Wat houdt het nieuwe zorgprogramma in? Het nieuwe zorgprogramma is een landelijke standaard. Het geeft richtlijnen voor alternatieve behandeling en benadering van mensen met dementie. Alternatieven zijn bijvoorbeeld: meer rekening houden met de beleving van een bewoner met dementie in de omgang met hen; het aanbieden van passende activiteiten; psychologische begeleiding en behandeling van eventuele lichamelijke oorzaken van problemen. De richtlijnen voor het zorgprogramma zijn opgesteld door de beroepsgroepen verpleging en verzorging, psychologen en artsen. Het doel van het zorgprogramma is om het welzijn van cliënten te verhogen en om het medicatiegebruik te verminderen. Maar ook dat medewerkers in de zorg hun werk met minder angst en meer plezier kunnen uitvoeren. Wetenschappelijk onderzoek Om te kijken of met dit nieuwe zorgprogramma het welzijn verbetert, doet Meriant met twee afdelingen mee Wat zien we als probleemgedrag? Waarom zijn dementerende mensen vaak zo angstig? En hoe komt het dat zij plotselinge boosheid, angst of vreugde vertonen? Anneke van der Plaats is een bekend sociaal geriater. Zij heeft een studie gedaan naar de werking van de hersenen en deze kennis toegepast op de dementie. Over dit onderwerp heeft zij een artikel gepubliceerd. Hieronder staat een deel uit die publicatie. Een demente mevrouw loopt ’s ochtends door de gangen van de zorginstelling. Zij klampt iedereen aan om te vragen waar ze is, hoe laat het is, waar ze naar toe moet, wat ze moet doen enz. De verzorgers zijn druk en iedereen probeert haar snel gerust te stellen. Dit lukt niet, ze blijft maar dolen en vragen. Haar angst draait uit tot paniek. Hoe komt het dat ze zo angstig wordt? Dat komt omdat haar bovenbrein, de denkende hersenen, bij dementie verloren gaat. Met ons denkende brein houden wij het gevoelsbrein in bedwang. Wanneer wij angstig of zenuwachtig worden dan kunnen wij, met ons bovenbrein, onszelf toespreken “Ga zitten, wees rustig, denk na….”. Zo kunnen wij onszelf kalmeren. Het is van groot belang ons te realiseren dat bij hersenziektes het denkende brein afkalft en dat men zo aan een wetenschappelijk onderzoek van de afdeling verpleeghuisgeneeskunde van het VUmc uit Amsterdam en de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het UMC St. Radboud uit Nijmegen. In het onderzoek wordt bekeken of bij mensen met dementie probleemgedrag kan worden voorkomen en of bestaand probleemgedrag vermindert. Het onderzoek is voor alle bewoners van de afdeling van belang; ook voor de bewoners die op dit moment geen gedragsproblemen hebben. Het onderzoek loopt van februari 2011 tot november 2012 op de afdeling de Deelen op locatie Anna Schotanus en op De Ruske van locatie verpleegcentrum LindeStede. De familie is hierover inmiddels geïnformeerd. Meer informatie Het onderstaand project “Grip op probleemgedrag” wordt gecoördineerd door Peter Bär, telefoon 0513 - 61 62 57. een speelbal van allerlei gevoelens wordt. Indien de situatie niet verandert of de betrokkene er niet van kan weglopen, dan gaat de angst snel over tot paniek. Zo kunnen eveneens boosheid, onrust en agressie ontstaan. Op het toppunt van haar angst, moet ze opeens aan moeder denken. Nu gebeurt er iets in haar hoofd: de angst is over en ze weet wat ze wil, naar moeder toe! Ze zet de pas erin en loopt de groene tekens van de uitgang achterna. Ze wil de voordeur uit en dan wordt ze tegen gehouden… De angst begint opnieuw. Ze vecht voor haar leven, ze scheldt, ze bijt en slaat. Ook hier kijken we weer (even) naar het ‘hersenschema’. Zij kan zich niet bedwingen, haar emotionele brein is de baas. En dat emotionele brein heeft niets met beleefdheidsvormen te maken, het heeft geen inzicht in de situatie, begrijpt niet dat het beter voor haar is dat ze niet zomaar weg kan lopen. Haar hoofd is niet tot bedaren te brengen, zij heeft geen redelijke wil meer. Wat wij zien duiden we aan met probleemgedrag. We zien dus veel ernstige ziekteverschijnselen van een ziekte binnenin. In dit geval de dementie. Via google vindt u de volledige publicatie van Anneke van der Plaats.