Het mooiste speelgoed ligt in de natuur (pdf) - Tuinen & Teksten
Het mooiste speelgoed ligt in de natuur (pdf) - Tuinen & Teksten
Het mooiste speelgoed ligt in de natuur (pdf) - Tuinen & Teksten
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SNP.NL magaz<strong>in</strong>e nov 2009<br />
82<br />
fgABCDEFGIJKLMOPQRSTUVWabc<strong>de</strong>fijklmopqrstuvwfgABCDEF<br />
Op vakantie <strong>de</strong><br />
<strong>natuur</strong>belev<strong>in</strong>g van<br />
k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren stimuleren<br />
<strong>Het</strong> <strong>mooiste</strong><br />
<strong>speelgoed</strong><br />
Travelkidsvakanties zijn i<strong>de</strong>ale<br />
momenten om met k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren op een<br />
orig<strong>in</strong>ele manier <strong>de</strong> <strong>natuur</strong> te<br />
ont<strong>de</strong>kken. Hoe beleven k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
<strong>natuur</strong> en hoe kun je het contact<br />
tussen k<strong>in</strong>d en <strong>natuur</strong> actief<br />
stimuleren?<br />
Reporter John van <strong>de</strong>r Rest<br />
on<strong>de</strong>rzocht <strong>de</strong> wereld van visnetjes,<br />
wolvendrollen en geocach<strong>in</strong>g.<br />
<strong>ligt</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>natuur</strong><br />
Tekst en fotografi e: John van <strong>de</strong>r Rest<br />
reportage 83<br />
SNP.NL magaz<strong>in</strong>e nov 2009
SNP.NL magaz<strong>in</strong>e nov 2009<br />
84<br />
fgABCDEFGIJKLMOPQRSTUVWabc<strong>de</strong>fijklmopqrstuvwfgABCDEFGIJKLMOP<br />
Net schone kleren aan en meteen alweer tot hun kru<strong>in</strong>en<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> drek (‘We hebben heel veel watertorretjes gevangen!’)<br />
of een grote glad<strong>de</strong> kikker spr<strong>in</strong>gt uit je keukenpan<br />
en je schrikt je een hoedje (haaahaha!): <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>belev<strong>in</strong>g<br />
van k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren tart soms het<br />
begrips ver mogen. Sommige ou<strong>de</strong>rs zien hun k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
liever niet <strong>de</strong> <strong>natuur</strong> <strong>in</strong>trekken. Ze hebben te veel an<strong>de</strong>re<br />
d<strong>in</strong>gen aan hun hoofd of zijn bang voor al die vieze, enge<br />
en gevaarlijke beesten en planten waar <strong>de</strong> kids mogelijk<br />
mee <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g komen; een spelcomputer is immers<br />
makkelijk, schoon en veilig.<br />
Velen van u zullen zich <strong>in</strong> dit beeld niet herkennen; gelukkig<br />
maar. Toch wordt buitenspelen <strong>in</strong> het bos of langs<br />
een sloot steeds meer als iets uitzon<strong>de</strong>rlijks gezien, terwijl<br />
het <strong>de</strong> normaalste zaak van <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>rwereld zou<br />
moeten zijn. In <strong>de</strong> <strong>natuur</strong> leren k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren zich verwon<strong>de</strong>ren<br />
over <strong>de</strong> schoonheid van planten en dieren. Ze ont<strong>de</strong>kken<br />
dat ze on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el uitmaken van een groter levend<br />
geheel. Dat versterkt hun eigenwaar<strong>de</strong> en helpt hen zorg<br />
en respect voor <strong>natuur</strong> en milieu te ontwikkelen. Natuurervar<strong>in</strong>gen<br />
kunnen opdoen is een essentieel en verrijkend<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van elke opvoed<strong>in</strong>g.<br />
Volgens Iris Berends - reislei<strong>de</strong>r bij SNP en organisator<br />
van actieve <strong>natuur</strong>excursies - wr<strong>in</strong>gt het juist daar. Iris:<br />
‘Ik zie <strong>in</strong> mijn werk steeds meer volwassenen ver<strong>de</strong>r van<br />
<strong>de</strong> <strong>natuur</strong> af staan. Een <strong>natuur</strong>ervar<strong>in</strong>g is dan al snel iets<br />
aparts. Vaak weten mensen het verschil niet tussen een<br />
wesp en een bij of tussen een das en een otter (‘Hoeveel<br />
vis eet zo’n das nou?’). Op zich is die afstand tot <strong>de</strong> <strong>natuur</strong><br />
niet vreemd. <strong>Het</strong> is een logisch gevolg van <strong>de</strong> toenemen<strong>de</strong><br />
moeite die stadsk<strong>in</strong><strong>de</strong>ren en hun ou<strong>de</strong>rs moeten<br />
doen om <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>natuur</strong> te komen’.<br />
De vakantieperio<strong>de</strong>n zijn uitermate geschikt voor het<br />
helpen opdoen van <strong>natuur</strong>ervar<strong>in</strong>gen, maar hebben k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
wel <strong>in</strong>teresse <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>? Iris: ‘K<strong>in</strong><strong>de</strong>ren zijn van<br />
zichzelf nieuwsgierig. Dat helpt enorm bij het ontwikkelen<br />
van hun belev<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>, vooral bij jonge k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren.<br />
Als je nog met <strong>natuur</strong>educatie wilt beg<strong>in</strong>nen als ze<br />
twaalf zijn, wordt het moeilijker. Tot die leeftijd kunnen<br />
ou<strong>de</strong>rs en opvoe<strong>de</strong>rs hun eigen lief<strong>de</strong> voor wat groeit en<br />
bloeit aan k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren doorgeven. Daarna komt <strong>de</strong> pubertijd<br />
en hebben kids an<strong>de</strong>re <strong>in</strong>teresses. Dan houdt het<br />
voorlopig meestal op, maar heb je <strong>in</strong> ie<strong>de</strong>r geval <strong>de</strong> basis<br />
gelegd. De opgedane ervar<strong>in</strong>g nemen ze mee voor later’.<br />
Hier beg<strong>in</strong>t het verhaal voor SNP. Je kunt met k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
allerlei vakanties on<strong>de</strong>rnemen: fi etsvakanties, ezeltochten,<br />
bergsport, strandvakanties, wan<strong>de</strong>len, ste<strong>de</strong>ntrips.<br />
Maar hoe stimuleer je als <strong>natuur</strong>reisorganisatie <strong>de</strong> lief<strong>de</strong><br />
voor <strong>de</strong> <strong>natuur</strong> bij k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren en help je ou<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> meerwaar<strong>de</strong><br />
van <strong>natuur</strong> spelen<strong>de</strong>rwijs over te dragen? Dat beg<strong>in</strong>t<br />
bij organisatorische keuzes: reizen met kle<strong>in</strong>e groepen,<br />
verblijven <strong>in</strong> kle<strong>in</strong>schalige accommodaties en<br />
reislei<strong>de</strong>rs met passie voor <strong>natuur</strong>. SNP neemt reizigers<br />
sowieso graag mee naar rustige plekken waar het asfalt<br />
ophoudt en contact met <strong>de</strong> <strong>natuur</strong> zo optimaal mogelijk<br />
is.<br />
Hé, een losse krokodil!<br />
Een mooi voorbeeld van zo’n plek is gasthuis Kalište <strong>in</strong><br />
Tsjechië. Op m<strong>in</strong><strong>de</strong>r dan één kilometer van het pension<br />
komen op een moerasachtige plek wil<strong>de</strong> zwijnen paren<br />
en een mod<strong>de</strong>rbad nemen. Denk aan je kled<strong>in</strong>g ! K<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
kunnen er <strong>in</strong> het bos picknicken rond een kampvuur<br />
en tij<strong>de</strong>ns avontuurlijke stru<strong>in</strong>tochten <strong>in</strong> <strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g<br />
is <strong>de</strong> kans op wild groot. Is <strong>de</strong> Europese <strong>natuur</strong> te<br />
tam? Laat uw kids dan het grootste wild op aar<strong>de</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
ogen kijken tij<strong>de</strong>ns een safarireis naar Zuid-Afrika. Lianne<br />
Veen (14) uit Hilversum bezocht het Kruger Wildpark.<br />
Lianne: ‘Ik vond het heel leuk om <strong>de</strong> dieren zo <strong>in</strong><br />
het wild te zien. In een busje kon<strong>de</strong>n we dichtbij komen<br />
en <strong>de</strong> gids vertel<strong>de</strong> veel over <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>. Een olifant zat<br />
met z’n kont op <strong>de</strong> weg en schrok enorm toen onze auto<br />
Natuurbelev<strong>in</strong>g beg<strong>in</strong>t simpelweg<br />
bij een hele dag buiten zijn<br />
langskwam. Hij kwam opeens heel dichtbij. Dat vond ik<br />
wel eng. In het olifantenpark Elephant Whispers mocht<br />
ik <strong>de</strong> dieren voeren en zelfs op een olifant rij<strong>de</strong>n!’.<br />
Of je neemt ze mee naar het toppunt van biodiversiteit:<br />
naar <strong>de</strong> jungle, zoals moe<strong>de</strong>r Kike van Qu<strong>in</strong>ten (10) en<br />
Xan<strong>de</strong>r (8) Bulte <strong>de</strong>ed. Haar zoons zijn echte <strong>natuur</strong>k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
die eer<strong>de</strong>r hun ou<strong>de</strong>rs mee naar buiten nemen dan<br />
an<strong>de</strong>rsom. Qu<strong>in</strong>ten verzamelt vl<strong>in</strong><strong>de</strong>rs en wordt zeker bioloog.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> reis door Costa Rica wil<strong>de</strong> hij alles vasthou<strong>de</strong>n,<br />
zelfs grote vogelsp<strong>in</strong>nen; brrrrr. Xan<strong>de</strong>r schrok<br />
zich rot van luid brullen<strong>de</strong> apen <strong>in</strong> <strong>de</strong> vroege ochtend en<br />
riep: ‘Hé, een losse krokodil’, toen hij er een <strong>in</strong> het wild<br />
ont<strong>de</strong>kte. Bij maatwerkreizen adviseert SNP u liever iets<br />
langer op één plek te blijven dan te kiezen voor een razendsnelle<br />
rondreis waar<strong>in</strong> niemand echt contact maakt<br />
met <strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g. Voor <strong>natuur</strong>belev<strong>in</strong>g is dat contact<br />
juist zo waar<strong>de</strong>vol. On<strong>de</strong>rweg <strong>de</strong> tijd nemen om ergens<br />
echt te zijn, draagt bij aan <strong>de</strong> ervar<strong>in</strong>g van wat daar leeft;<br />
bijvoorbeeld met een lange picknick <strong>in</strong> een zomerwei<strong>de</strong><br />
of langs een beek.<br />
In <strong>de</strong> activiteitenprogramma’s van Travelkidsreizen verweeft<br />
SNP volop <strong>natuur</strong>belev<strong>in</strong>g. Zo kunnen k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren <strong>in</strong><br />
het Griekse Mess<strong>in</strong>i op ont<strong>de</strong>kk<strong>in</strong>gstocht naar een idyllische<br />
waterval door een uniek wetland en du<strong>in</strong>gebied. Of<br />
A<br />
reportage<br />
Zeven tips voor <strong>natuur</strong>belev<strong>in</strong>g dichtbij<br />
(Groot)ou<strong>de</strong>rs hebben ook thuis mogelijkhe<strong>de</strong>n om kids<br />
te helpen aan <strong>natuur</strong>ervar<strong>in</strong>gen:<br />
1 K<strong>in</strong><strong>de</strong>rfeestjes organiseren <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>, met een<br />
speurtocht, hutten bouwen en een picknick. Zie bijvoorbeeld<br />
www.buitenlucht.nl.<br />
2 In <strong>de</strong> tu<strong>in</strong> of rondom het huis samen beestjes, bloemen<br />
en bla<strong>de</strong>ren zoeken, bestu<strong>de</strong>ren en opzoeken wat het<br />
zijn.<br />
3 In <strong>de</strong> zomer limona<strong>de</strong> maken van munt of vlierbloesem<br />
uit <strong>de</strong> <strong>natuur</strong> en bramen plukken; <strong>in</strong> <strong>de</strong> herfst tamme<br />
kastanjes en hazelnoten rapen en er iets lekkers mee<br />
maken.<br />
4 K<strong>in</strong><strong>de</strong>ropvang (BSO) groen organiseren (zie bijvoorbeeld<br />
www.stru<strong>in</strong>.nl).<br />
5 Kamperen op een staatsbosbeheercamp<strong>in</strong>g of bij een<br />
(biologische) boer.<br />
6 Deelname stimuleren aan <strong>natuur</strong>excursies. Zie www.<br />
buitenlucht.nl en www.ivn.nl.<br />
7 Spannen<strong>de</strong> verhalen vertellen over en <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>.<br />
85<br />
SNP.NL magaz<strong>in</strong>e nov 2009
SNP.NL magaz<strong>in</strong>e nov 2009<br />
86<br />
fgABCDEFGIJKLMOPQRSTUVWabc<strong>de</strong>fijklmopqrstuvwfgABCDEFGIJKLMOP<br />
b<br />
‘De ultieme <strong>natuur</strong>kick is een<br />
onverwachte ervar<strong>in</strong>g.’<br />
Natuurbelev<strong>in</strong>g bij k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
Voor k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren is <strong>natuur</strong>belev<strong>in</strong>g een grote ont<strong>de</strong>kk<strong>in</strong>gsreis.<br />
‘K<strong>in</strong><strong>de</strong>ren zijn zeer gevoelig voor<br />
hun <strong>natuur</strong>lijke omgev<strong>in</strong>g. Vooral jonge k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren<br />
vertonen <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>natuur</strong> een geweldige zorgdrang’,<br />
vertelt Helen van <strong>de</strong>r Ven van het IVN (Verenig<strong>in</strong>g<br />
voor Natuur- en Milieu-educatie) <strong>in</strong> Nijmegen.<br />
‘Bij een beestje <strong>in</strong> een potje stoppen ze<br />
meteen gras of een blaadje en prikken ze gaatjes<br />
<strong>in</strong> het <strong>de</strong>ksel: ‘an<strong>de</strong>rs gaat ‘t ie dood’, kl<strong>in</strong>kt het<br />
zorgzaam. Jonge k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren nemen vooral z<strong>in</strong>tuiglijk<br />
waar: zacht mos, <strong>de</strong> geur van een bloem, <strong>de</strong><br />
vorm van steentjes... K<strong>in</strong><strong>de</strong>ren beleven nog <strong>de</strong><br />
magie die veel volwassenen kwijt zijn. <strong>Het</strong> waarom<br />
van een verschijn<strong>in</strong>g is voor peuters en kleuters<br />
niet relevant.<br />
Ou<strong>de</strong>re k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren volgen naar hartelust diersporen<br />
en zoeken stenen, fossielen en bla<strong>de</strong>ren.<br />
Hoe heet het en hoe leeft het? Ze v<strong>in</strong><strong>de</strong>n het fantastisch<br />
om zelf <strong>de</strong> namen van vondsten op te<br />
zoeken. Natuurmonumenten ontwikkel<strong>de</strong> geweldige<br />
zoekkaarten - gebun<strong>de</strong>ld <strong>in</strong> een handig<br />
boekje - waarmee k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren stap voor stap zelf<br />
ont<strong>de</strong>kken welke vl<strong>in</strong><strong>de</strong>r, wat voor bo<strong>de</strong>m- en<br />
waterdiertjes en welke boombla<strong>de</strong>ren en ze tegenkomen<br />
<strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>; i<strong>de</strong>aal voor op vakantie.<br />
Bij <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>belev<strong>in</strong>g van ou<strong>de</strong>re k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren hoort<br />
een spannen<strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g en liefst een bijbehorend<br />
spannend verhaal’.<br />
langs touwen glij<strong>de</strong>n door canyons waar ze an<strong>de</strong>rs nooit<br />
komen en op <strong>natuur</strong>bivak gaan <strong>in</strong> <strong>de</strong> bergen rond het<br />
Aostadal. Op een ezeltrektocht door <strong>de</strong> Monte Sibbil<strong>in</strong>i<br />
vertelt boerenzoon V<strong>in</strong>cenzo bij het kampvuur over wolven<br />
die op zijn schapen jagen en v<strong>in</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong> kids botten<br />
en wolvendrollen. Spannend! Welkom <strong>in</strong> <strong>de</strong> ongerepte<br />
<strong>natuur</strong> waar ook simpele d<strong>in</strong>gen als zwemmen <strong>in</strong> buitenwater<br />
of met blote voeten door mod<strong>de</strong>r, een ijskou<strong>de</strong> beek<br />
of over zacht mos lopen al een super <strong>natuur</strong>ervar<strong>in</strong>g kan<br />
zijn voor k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren.<br />
Iris Berends beaamt dat <strong>natuur</strong>belev<strong>in</strong>g niet <strong>in</strong>gewikkeld<br />
hoeft te zijn. Iris: ‘<strong>Het</strong> beg<strong>in</strong>t al met <strong>de</strong> hele dag buiten<br />
zijn. Tij<strong>de</strong>ns een vlotvakantie <strong>in</strong> Zwe<strong>de</strong>n of <strong>in</strong> <strong>de</strong> bergen<br />
kan het soms zwaar onweren en moet je schuilen of<br />
een wan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g zelfs afgelasten. Daar leer je k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren respect<br />
te hebben voor het weer en reken<strong>in</strong>g te hou<strong>de</strong>n met<br />
<strong>de</strong> grillen van <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>. Zo leren ze dat niet altijd alles<br />
maar kan. Neem op vakantie iets eenvoudigs als een visnetje<br />
mee, zodat <strong>de</strong> kids on<strong>de</strong>rweg langs een beek waterdiertjes<br />
kunnen vangen. Laat je daarbij verrassen door<br />
een naam die ze zelf aan het gevangen dier mogen geven.<br />
K<strong>in</strong><strong>de</strong>ren zoeken ook graag naar stenen, schelpen en fossielen.<br />
Ook hier speel je als ou<strong>de</strong>r een stimuleren<strong>de</strong> rol:<br />
v<strong>in</strong>d je het zelf leuk en doe je mee? Eén d<strong>in</strong>g kun je zeker<br />
thuis laten: <strong>speelgoed</strong>. <strong>Het</strong> <strong>mooiste</strong> <strong>speelgoed</strong> <strong>ligt</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>natuur</strong>’.<br />
Schatzoeken met een GPS<br />
Tij<strong>de</strong>ns wan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>gen laat u <strong>de</strong> k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren het liefst voorop<br />
lopen en lezen zij <strong>de</strong> routebeschrijv<strong>in</strong>g. Dat v<strong>in</strong><strong>de</strong>n ze<br />
veel leuker dan steeds maar achter ou<strong>de</strong>rs aanhobbelen.<br />
Probeer voor <strong>de</strong> afwissel<strong>in</strong>g ook eens te wan<strong>de</strong>len met<br />
een GPS; dat v<strong>in</strong><strong>de</strong>n veel k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren geweldig. Zo’n apparaat<br />
werkt eenvoudig: gewoon achter het pijltje aanlopen<br />
en dan komt er iets. <strong>Het</strong> voert <strong>de</strong> spann<strong>in</strong>g op: nog 200<br />
meter, nog 100 meter...... SNP werkt hier bijvoorbeeld<br />
mee tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kk<strong>in</strong>gstocht langs <strong>de</strong> Ravensburger<br />
speelhutten bij het Zwitserse dorpje Grächen. Lange<br />
stukken lopen door <strong>de</strong> bergen is voor kids vaak saai.<br />
Deze zoektocht voert ze langs allerlei opdrachten met als<br />
afrond<strong>in</strong>g een stempel. Een volle kaart levert bij <strong>de</strong><br />
plaatselijke VVV een t-shirt of een spelletje op.<br />
Wan<strong>de</strong>len met GPS - op z’n Engels ‘cache hunt<strong>in</strong>g’ of<br />
‘geocach<strong>in</strong>g’ - kent een niet te on<strong>de</strong>rschatten risico: het<br />
kan verslavend zijn. Voor je het weet, ben je - met of zon<strong>de</strong>r<br />
kids - dwars door bos, veld en beek op zoek naar verborgen<br />
schatten. SNP verzorgt <strong>in</strong>mid<strong>de</strong>ls een spannen<strong>de</strong><br />
geocach<strong>in</strong>g reis naar <strong>de</strong> Ar<strong>de</strong>nnen. Volgens <strong>de</strong> familie<br />
Otten draagt geocach<strong>in</strong>g enorm bij aan <strong>de</strong> <strong>natuur</strong>belev<strong>in</strong>g<br />
van hun k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren Nienke (12), Femke (8) en Jelmer<br />
(5). Gerrie Otten: ‘Door het geocachen zijn we meer gaan<br />
wan<strong>de</strong>len en hebben onze k<strong>in</strong><strong>de</strong>ren <strong>de</strong> <strong>natuur</strong> leren liefhebben<br />
en respecteren. Ook komen ze spelen<strong>de</strong>rwijs allerlei<br />
d<strong>in</strong>gen te weten door vragen bij waypo<strong>in</strong>ts, h<strong>in</strong>ts en<br />
<strong>de</strong> schat zelf.’<br />
Gerrie vervolgt: ’Op <strong>de</strong> Veluwe volg<strong>de</strong>n we laatst sporen<br />
van herten en wil<strong>de</strong> zwijnen. Volgens onze jongste waren<br />
sommige zo groot dat ze wel van een beer moesten zijn.<br />
On<strong>de</strong>rweg aten we bosbessen en bramen (Kids: ‘Wow, dat<br />
je die d<strong>in</strong>gen zomaar kunt eten!’) met als gevolg blauwe<br />
tong, mond, han<strong>de</strong>n en kleren. En <strong>natuur</strong>lijk <strong>de</strong> ‘m<strong>in</strong><strong>de</strong>r<br />
leuke’ momenten: stampvoetend <strong>de</strong> route lopen, omdat<br />
we letterlijk wer<strong>de</strong>n aangevallen door massa’s grote bosmieren.<br />
En soms schatzoeken door brandnetels, bramenstruiken<br />
en zwermen muggen. Ook dit zijn leermomenten<br />
over <strong>de</strong> nuttige functie van dieren en planten <strong>in</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>natuur</strong>. Met <strong>de</strong> GPS komen we nu op afgelegen plekken<br />
waar we voorheen nooit zou<strong>de</strong>n wan<strong>de</strong>len’.<br />
De ultieme <strong>natuur</strong>kick is een onverwachte ervar<strong>in</strong>g. Iris<br />
Berends adviseert daarom met name <strong>de</strong> ran<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
dag op te zoeken. Dan is <strong>de</strong> kans op bijzon<strong>de</strong>re ontmoet<strong>in</strong>gen<br />
met dieren het grootst. Iris: ‘Op gekke tij<strong>de</strong>n iets<br />
doen, maakt het spannend. Wan<strong>de</strong>l bijvoorbeeld ’s<br />
avonds het bos <strong>in</strong> om uilen, vleermuizen, egels en an<strong>de</strong>re<br />
dieren te zien en verz<strong>in</strong> er een spannend verhaal bij. Of<br />
sta een keer ’s morgens vroeg op. Mijn va<strong>de</strong>r maakte me<br />
vroeger tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> vakanties <strong>in</strong> Brabant ’s morgens om<br />
vijf uur wakker om te gaan fi etsen. Dat was super spannend.<br />
Ie<strong>de</strong>reen sliep nog en we zagen reeën. Met fl <strong>in</strong>ke<br />
trek kwam ik weer thuis en ’s avonds viel ik om van <strong>de</strong><br />
slaap, maar het waren onvergetelijke <strong>natuur</strong>momenten’.<br />
Bijvoorbeeld<br />
Griekenland - Mess<strong>in</strong>i<br />
Actief relaxen <strong>in</strong> een Grieks<br />
paradijs<br />
8-daagse gez<strong>in</strong>svakantie vanuit appartement<br />
Nog veel meer <strong>in</strong>formatie op www.snp.nl<br />
reisco<strong>de</strong> 372026 | prijs v.a. € 360,vertrek<br />
apr – nov<br />
Italië - Monte Sibill<strong>in</strong>i<br />
De Travelkids-muildier karavaan<br />
8-daagse kampeertrektocht met ezels<br />
Nog veel meer <strong>in</strong>formatie op www.snp.nl<br />
reisco<strong>de</strong> 362020 | prijs v.a. € 1140,vertrek<br />
11, 18, 21, 25 jul, 1 en 8 aug<br />
Zwe<strong>de</strong>n - Klarälven<br />
Op een zelfgebouwd vlot met<br />
<strong>de</strong> stroom mee<br />
8-daagse gez<strong>in</strong>svakantie met tenten<br />
Nog veel meer <strong>in</strong>formatie op www.snp.nl<br />
reisco<strong>de</strong> 374005 | prijs v.a. € 880,vertrek<br />
jun – aug<br />
Egypte - Ro<strong>de</strong> Zee<br />
Onvergetelijk on<strong>de</strong>rwateravontuur<br />
voor kids en ou<strong>de</strong>rs<br />
8 dagen activiteiten vanuit hotel<br />
Nog veel meer <strong>in</strong>formatie op www.snp.nl<br />
reisco<strong>de</strong> 143028 | prijs v.a. € 1025,vertrek<br />
22 <strong>de</strong>c ‘09, 21 feb, 2 mei en<br />
21 <strong>de</strong>c ‘10<br />
Italië - Valle d’Aosta<br />
Outdoor met voor elk wat wils<br />
8 dagen multi-activity voor gez<strong>in</strong>nen vanuit<br />
<strong>in</strong>gerichte tenten<br />
Nog veel meer <strong>in</strong>formatie op www.snp.nl<br />
reisco<strong>de</strong> 362050 | prijs v.a. € 1160,vertrek<br />
10, 17, 24, 31 jul, 7 en 14 aug<br />
reportage 87<br />
SNP.NL magaz<strong>in</strong>e nov 2009