Over de waarde van repeterend oefenen - Brandweeronderwijsraad

-­‐‑ associatieve fase: in deze fase wordt de taak tot een eenheid gesmeed.
Deelbewegingen worden versmolten. Er ontstaan relaties (associaties) tussen
informatie en actie (bewegingen) die niet langer bewust tot stand worden
gebracht. De nadruk ligt hier op het verkrijgen van impliciete kennis. Het
leerproc
ia
door
herhaling. Door het herhaald oefenen verloopt de bewegingsuitvoering
steeds meer automatisch en vergt deze steeds minder bewuste aandacht
-­‐‑ autonome fase: de derde fase van het leerproces is bereikt wanneer de
beweging vergaand is geautomatiseerd, zonder bewuste controle en de aandacht
gericht kan worden op andere zaken, zoals het uitvoeren van een beweging
en een gesprek met iemand. De taakuitvoering is niet langer op regels
gebaseerd, maar berust om impliciete kennis die de leerling niet kan
verwoorden.
Om de fasen in het model te doorlopen, wordt traditionele training voorgeschreven,
oftewel het inslijpen van de ideale gewenste beweging door einde-
Ondanks dat bij het leren van bewegingen nog vaak wordt teruggegrepen op dit
model van traditionele training, zijn er de afgelopen periode nieuwe inzichten
ontstaan, zo ook over de wenselijkheid van het eindeloos herhalen van een
beweging zodat deze zo compleet mogelijk wordt geautomatiseerd. In plaats
van traditionele training wordt variabiliteit in het oefenen voorgesteld. Het gaat
om het introduceren van zoveel variatie in een training dat het gebruik van
regels - de opbouw van expliciete kennis (kennis over feiten en regels waar we
ons bewust van zijn en die we kunnen verbaliseren) weinig zin meer heeft.
Van Beek beschrijft twee leermethoden: contextuele interferentie (variatie in
de volgorde) en differentieel leren (variatie in de uitvoering).
Contextuele interferentie gaat over het aanbrengen van variatie in de volgorde
waarin verschillende motorische taken geleerd worden. Je kunt bijvoorbeeld
verschillende manieren van oefenen bedenken om iemand te leren lopen. We
gaan in dit voorbeeld er vanuit dat leren lopen bestaat uit: opstaan uit een stoel,
doorstappen, wenden en het ontwijken van obstakels. Er zijn acht oefensessies
van dertig minuten beschikbaar. Bij geblokt oefenen worden de eerst twee
sessies besteed aan de eerste taak (opstaan), de volgende twee sessies aan de
tweede taak (doorstappen) enzovoort. Bij serieel oefenen wordt in iedere sessie
in blokjes van 7,5 minuut aandacht besteed aan elke taak in een vaste volgorde.
Bij random oefenen wordt steeds een paar minuten aan het oefenen van een
bepaalde taak gewijd, waarbij de volgorde waarin deze taken worden geoefend
op toeval berust, maar aan elke taak wordt wel een uur besteed (zie figuur 2).
17