Plantsystemen en boomopbouw kersen - DLV Plant
Plantsystemen en boomopbouw kersen - DLV Plant
Plantsystemen en boomopbouw kersen - DLV Plant
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong><strong>Plant</strong>system<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />
<strong>boomopbouw</strong> kers<strong>en</strong><br />
Jan Peeters - Fruitconsult
• System<strong>en</strong><br />
• <strong>Plant</strong>jaar<br />
• 2 de jaar<br />
• 3 de jaar<br />
Inhoud
Zoete kers ‘Fruitdrag<strong>en</strong>de muur’ teeltsystem<strong>en</strong><br />
Gregory Lang and Tiffany Lillrose
e natuurlijke groeiwijze<br />
Natural Growth Habit of Cherry<br />
an kers<strong>en</strong>bom<strong>en</strong><br />
- E<strong>en</strong> boom van 10-12 meter hoog<br />
- Sterk op<strong>en</strong>vall<strong>en</strong>de groeiwijze<br />
- Trage vruchtbaarheid zorgt voor<br />
groei
KGB<br />
Kym Gre<strong>en</strong><br />
Bush<br />
2010 NC140 Sweet Cherry Training Systems<br />
TSA<br />
Tall Spindle<br />
Axe<br />
SSA<br />
Super Sl<strong>en</strong>der<br />
Axe<br />
All<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> minimum aan blijv<strong>en</strong>d hout (gro<strong>en</strong>e lijn)<br />
All<strong>en</strong> simpele system<strong>en</strong> voor vernieuwing<br />
UFO<br />
Upright<br />
Fruiting<br />
Offshoots
Vruchtdrag<strong>en</strong>de ‘Muur’ van kers<strong>en</strong><br />
Fruiting Wall Cherries<br />
- A narrow canopy improves light<br />
E<strong>en</strong> smal systeem, waar lichtinval tot<br />
binn<strong>en</strong>in<br />
p<strong>en</strong>etration<br />
maximaal<br />
& distribution,<br />
is, leidt<br />
promoting<br />
tot uniforme<br />
vruchtgrootte, fruit with higher meer sugar, suiker, color, kleur, firmness, hardheid.<br />
Betere and uniformity p<strong>en</strong>etratie van bespuiting<strong>en</strong>, hierdoor<br />
minder - improved volume spray <strong>en</strong> coverage betere bedekking.<br />
with<br />
reduced volume and drift
System Principles<br />
• Minimale perman<strong>en</strong>te structuur<br />
Harttak bij spil <strong>en</strong> superspil<br />
Minimal perman<strong>en</strong>t structure:<br />
- c<strong>en</strong>tral Cordon leader bij in TSA UFO and SSA<br />
- stump in KGB, cordon in UFO<br />
Stomp bij KGB<br />
• Simpele uniforme vruchtdrag<strong>en</strong>de<br />
Simplified, uniform fruiting units:<br />
- lateral e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> shoots in TSA<br />
- upright Zijtakk<strong>en</strong> shoots in bij KGB, spil UFO<br />
- short shoots in SSA<br />
Upgaande scheut<strong>en</strong> bij UFO <strong>en</strong> KGB<br />
Korte scheut<strong>en</strong> bij superspil<br />
Planned, annual r<strong>en</strong>ewal of fruiting units:<br />
- •every Geplande 5 years in vernieuwing<br />
TSA, KGB, UFO<br />
- annually in SSA<br />
- r<strong>en</strong>ewal helps balance vigor among units<br />
Elke 5 jaar bij spil, KGB <strong>en</strong> UFO,<br />
jaarlijks bij superspil<br />
• Sterke groei noodzakelijk bij KGB <strong>en</strong><br />
Systems for stronger sites, stocks, scions:<br />
UFO<br />
-KGB, UFO: diffuse vigor w/upright growth<br />
• Gematigde groei bij superspil <strong>en</strong> spil<br />
Zijtakk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> getopt<br />
Systems for weaker stocks, sites, scions:<br />
-TSA, SSA: promote vigor with annual<br />
heading of lateral shoots
System Principles: Typical Cherry<br />
Growth and Fruiting Units<br />
2-Yr-old growth<br />
Fruit d<strong>en</strong>sity increases<br />
terminally<br />
Last year’s growth<br />
A few nonspur fruit<br />
- TSA fruiting units are a mix of spur and non-spur fruit<br />
• - SSA KGB fruiting <strong>en</strong> units UFO are primarily vooral non-spur meituiltjes fruit vrucht<strong>en</strong><br />
New growth<br />
• Spil = mix van meituiltjes (spur) <strong>en</strong> niet spur (1jr<br />
- KGB and UFO fruiting units are primarily spur fruit (?)<br />
hout) vrucht<strong>en</strong><br />
• Superspil vooral non spur vrucht<strong>en</strong>
SSA (superspil)<br />
Afgeleid van Italiaanse hoge<br />
int<strong>en</strong>siteit systeem, met<br />
sterke vervangingssnoei<br />
Nieuwe laterale scheut<strong>en</strong><br />
door snoei op 2 vegetatieve<br />
knopp<strong>en</strong><br />
Vruchtdracht veelal op nonspur<br />
bloem<strong>en</strong>
In jaar 1 <strong>en</strong> 2:<strong>boomopbouw</strong><br />
SSA spil
Establishm<strong>en</strong>t Years 1 and 2<br />
for the SSA Sweet Cherry<br />
Training System
SSA Tunnel kers<strong>en</strong><br />
(geplant 2008)<br />
BlackPearl/Gi12, Selah/Gi5<br />
Afstand:<br />
0.5 m x 2.5 m<br />
7,518 bom<strong>en</strong>/ha<br />
2010 opbr<strong>en</strong>gst (3de jaar):<br />
3.5 to 7.6 ton/ha<br />
Gemiddelde vruchtmaat = 10.1 tot<br />
11.3 g<br />
(grootste vrucht<strong>en</strong> tot 15.7 g, 33<br />
mm)
TSA Sweet Cherry<br />
Afgeleid van Duitse spil (Zahn,<br />
Vogel) <strong>en</strong> de slanke spil voor<br />
appels<br />
Vruchtdracht is mix van spurs <strong>en</strong><br />
non-spur bloem<strong>en</strong>
Jaar 1 and 2<br />
Voor het TSA Sweet Cherry<br />
Training System
Jaar 1+2 voor spill<strong>en</strong>
KGB Sweet Cherry<br />
Australie, ge<strong>en</strong> muur van vrucht<strong>en</strong>,<br />
maar e<strong>en</strong> boomgaard waar zonder<br />
ladder geoogst kan word<strong>en</strong> .<br />
Minimum blijv<strong>en</strong>de structuur,<br />
continue vervanging van opgaande<br />
takk<strong>en</strong>. Vruchtdracht op spurs
Bij volgroeide<br />
boomgaard<strong>en</strong>,<br />
jaarlijkse<br />
vernieuwing<br />
Jaar 1 + 2 voor het KGB systeem
KGB (Sept 2010 Summerland, BC)
UFO Zoete kers<br />
Afgeleid van platte cordon systeem.<br />
Schuine cordon met opgaande takk<strong>en</strong>.<br />
Vernieuwing vergelijkbaar met KGB
UFO (Sept 2010 Summerland, BC)
UFO vervangings-<br />
snoei
• Veel keuzes<br />
System<strong>en</strong><br />
– Spur drag<strong>en</strong>de rass<strong>en</strong> (N-Amerikaanse rass<strong>en</strong>) gemakkelijker<br />
voor UFO, superspil of KGB dan N-Europese rass<strong>en</strong> als Kordia,<br />
Regina <strong>en</strong> P<strong>en</strong>ny<br />
– Duitse spil voor dit mom<strong>en</strong>t ‘standaard’ keuze<br />
– UFO <strong>en</strong> KGB nog in testfase, maar kan interessant zijn voor<br />
spurdrag<strong>en</strong>de rass<strong>en</strong> KGB is erg polupair in Australie, omdat<br />
het ondanks lange aanloopfase wel lage kost<strong>en</strong> (lage<br />
plukkost<strong>en</strong>) heeft. Lage producties in start mak<strong>en</strong> het moeilijk<br />
voor Nederland.<br />
– Superspil – vroegere experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bij Fleur<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat dit<br />
moeilijk is onder Nl omstandighed<strong>en</strong>.
• Duitse spil<br />
System<strong>en</strong><br />
– Dominante harttak (hou de harttak recht!!)<br />
– Alle takk<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> in verhouding met harttak Bom<strong>en</strong> bij voorkeur<br />
op Gi5 <strong>en</strong> Gi6<br />
– <strong>Plant</strong> alle<strong>en</strong> maar goed vertakte bom<strong>en</strong> (vroege productie)<br />
– Meest geplant : 4 - 4,5 meter tuss<strong>en</strong> de rij <strong>en</strong> 1,5 – 1,75 op de rij.<br />
– Moeilijk Gemakkelijk<br />
• Veel bloem op 1 jaar hout = meer verkaling= moeilijke boom (Kordia,<br />
P<strong>en</strong>ny)<br />
• Gemakkelijk vertakk<strong>en</strong>d is positief voor eerste jar<strong>en</strong><br />
• Spurring = moeilijk om boom te mak<strong>en</strong>, maar als e<strong>en</strong>maal gevormd, dan<br />
gemakkelijker
Jaar van plant<strong>en</strong><br />
• Goed/matig vertakte bom<strong>en</strong>:<br />
– Ge<strong>en</strong> snoei (alle<strong>en</strong> laat gevormde hoog ingeplante<br />
zijscheut<strong>en</strong> word<strong>en</strong> terug geknipt.<br />
– Maak e<strong>en</strong> juk systeem<br />
– Manipuleer takk<strong>en</strong> in de late zomer of in het vroege<br />
voorjaar (als sapstroom op gang is) van 2 de jaar.<br />
• Ongeveerde bom<strong>en</strong><br />
– Knip terug op 80 – 90 cm<br />
– Verwijder bov<strong>en</strong>ste 2-3 og<strong>en</strong> kort na knopbreking<br />
– Maak e<strong>en</strong> juk <strong>en</strong> manipuleer takk<strong>en</strong> in 2 de jaar.
• Voor alle fruitsoort<strong>en</strong> gelijk: overheers<strong>en</strong>d houd is <strong>en</strong> blijft zwaar <strong>en</strong> ontwikkelt<br />
steeds meer groei.<br />
• In goed vertakte kers<strong>en</strong>bom<strong>en</strong> is uiteindelijk vrijwel elke tak van de plantboom te<br />
zwaar<br />
• Vroeger nam<strong>en</strong> we deze takk<strong>en</strong> eruit nu manipuler<strong>en</strong>. Dit geeft <strong>en</strong>orme boost aan<br />
vroege producties
Manipulatie van takk<strong>en</strong>:<br />
• Half inknipp<strong>en</strong> (aambeeldschaar)<br />
+ brek<strong>en</strong> + vastzett<strong>en</strong> op draad met framboz<strong>en</strong>clip
• Manipuler<strong>en</strong> van kers<strong>en</strong>takk<strong>en</strong>
2 de jaar<br />
• Selecteer <strong>en</strong> manipuleer takk<strong>en</strong> voor juk<br />
• Bij veel takk<strong>en</strong>, maak start om zwaarste takk<strong>en</strong><br />
op stomp van 20-25 cm te knipp<strong>en</strong> (op <strong>en</strong>kele<br />
meituiltjes)<br />
• Snoei zwaarste 1 jarige scheut<strong>en</strong> op stomp (door<br />
bladog<strong>en</strong>)<br />
• Stimuleer nieuwe scheut<strong>en</strong> vanuit stam<br />
– Ge<strong>en</strong> sterk overheers<strong>en</strong>de scheut<strong>en</strong> in top<br />
• Als boom hoogte bereikt heeft,start met kliksnoei
Kliksnoei<br />
• Door 1jr bladknopp<strong>en</strong><br />
• Nooit door bloemknop<br />
op 1 jr hout<br />
(niet-spur bloem<strong>en</strong>)<br />
• Soms door meituiltjes<br />
op 2- of 3jr hout<br />
1-year<br />
old<br />
Leaf buds<br />
Non spur flower buds<br />
2-year old spur flower buds
Stimuler<strong>en</strong> van scheut<strong>en</strong> vanuit stam<br />
• Kerv<strong>en</strong> (vooral op stamm<strong>en</strong> met veel bladknop)<br />
• Verwijder<strong>en</strong> van bloem<strong>en</strong> rond meituiltjes (6-8 x)<br />
• Verwijder<strong>en</strong> van 2/3 van de knopp<strong>en</strong> 1 jr hout
Optimale tijdstip kerv<strong>en</strong>
Met e<strong>en</strong> iets grovere zaag (bijv<br />
verstekzaag)
Resultaat van kerv<strong>en</strong>
3 de jaar<br />
• Verwijder zware takk<strong>en</strong> (kijk naar verhouding)<br />
• Bij voldo<strong>en</strong>de takk<strong>en</strong>, maak takk<strong>en</strong> slank (laat <strong>en</strong>kel<br />
scheutje zitt<strong>en</strong><br />
• Voorkom hang<strong>en</strong>d hout (snoei hout met veel bloem op 1<br />
jr hout weg/door)<br />
• Kordia reageert goed op snoei door 1jr bloem<strong>en</strong>, Regina<br />
soms wat minder (hier e<strong>en</strong> bladknop spar<strong>en</strong>?)<br />
• Hou harttak op goede hoogte (rijafstand minus 50-75<br />
cm?). Verwijder zwaar zijhout, zeker bov<strong>en</strong>in.
Snoei zware takk<strong>en</strong> op stomp<strong>en</strong><br />
(op bladog<strong>en</strong>)
Snoei zware takk<strong>en</strong><br />
door de meituiltjes<br />
op stomp.
• 1 jr scheut<strong>en</strong><br />
Snoei op stomp<br />
– Snoei door bladog<strong>en</strong> -> reactie<br />
– Snoei door bloemknop -> sterft af, kan nog wel<br />
producer<strong>en</strong> (Kordia)<br />
• Stomp<strong>en</strong> op meerjarig hout<br />
– Zorg bij voorkeur dat er nog meituiltjes op zitt<strong>en</strong><br />
(voldo<strong>en</strong>de l<strong>en</strong>gte)<br />
– Laat ‘alle’ scheut<strong>en</strong> intact die op de stomp<br />
ontstaan. Na 2 jaar selectie.
Systeem werkt goed, mits ……<br />
• Goede groeibeheersing (niet te veel, niet te<br />
weinig)<br />
– Keuze onderstam<br />
– Voldo<strong>en</strong>de goed belicht hout<br />
• Krak<strong>en</strong> + op juk<br />
• Selectie van takk<strong>en</strong> bij snoei<br />
– Hulpmiddel<strong>en</strong><br />
Wortelsnoei met schuinsnij frame<br />
• Start gedur<strong>en</strong>de 2 de groeijaar in zomer.
Systeem werkt goed, mits ……<br />
– Hulpmiddel<strong>en</strong><br />
Inzag<strong>en</strong><br />
• Selectief inzag<strong>en</strong> kopp<strong>en</strong> (of hele bom<strong>en</strong>). Vooral op<br />
Kordia, maar altijd als boom té dominant in kop wordt.<br />
• Goede ervaring<strong>en</strong> met 50-100 cm onder kop 2 zijdig<br />
inzag<strong>en</strong> tot helft met 30-35 cm tuss<strong>en</strong>ruimte. Tijdstip :<br />
vanaf 2 wek<strong>en</strong> voor bloei – begin bloei.<br />
• Inzag<strong>en</strong> of grote kerv<strong>en</strong> voor terugkrijg<strong>en</strong> bekleding<br />
Gecontroleerde stress, watermarks op 50-80 kPa
• Met inzag<strong>en</strong> -><br />
groeibeheersing <strong>en</strong><br />
bekleding<br />
• Tot nu toe positieve<br />
ervaring<strong>en</strong>
Wortelsnoei<br />
- Nu<br />
- Schuin<br />
- Normaliter e<strong>en</strong>zijdig<br />
- Start op tijd, laat bom<strong>en</strong> niet eerst uit de hand groei<strong>en</strong><br />
- Zorgt voor meer behoud van kers<strong>en</strong> (minder rui)<br />
- Vooral mooi in combinatie met consequ<strong>en</strong>te snoei
Systeem werkt goed, mits ……<br />
• Spur rass<strong>en</strong><br />
– Kerv<strong>en</strong>, vrijzett<strong>en</strong> van bladknopp<strong>en</strong> <strong>en</strong> of<br />
verwijder<strong>en</strong> van og<strong>en</strong> op 1- <strong>en</strong> 2 jarig hout.<br />
– Manipuler<strong>en</strong> van zware takk<strong>en</strong><br />
– Zware scheut<strong>en</strong> terug op bladknopp<strong>en</strong>, zware<br />
takk<strong>en</strong> terug op meituiltjes<br />
– Maak takk<strong>en</strong> slank.
Systeem werkt goed, mits ……<br />
• Gemakkelijk vertakk<strong>en</strong>de rass<strong>en</strong> met veel bloem op 1<br />
jarig hout<br />
– 1 ste <strong>en</strong> 2 de jaar veel groei daarna sterke groeireductie<br />
• Veel scheutuitloop vanaf basis met weinig bloem op 1 jr hout<br />
– Bij hoog groeinivo is manipulatie zware takk<strong>en</strong> nog meer e<strong>en</strong><br />
noodzaak<br />
– Zijhout van takk<strong>en</strong><br />
• Bloei<strong>en</strong>d 1 jarig hout reageert als zure kers -> jaar erna<br />
kaal !!<br />
• Veel 1 jarig zijhout met veel bloem -> veel hangtakjes met<br />
slechte kers<strong>en</strong> -> ver<strong>en</strong>k<strong>en</strong> + slank mak<strong>en</strong><br />
– Slank mak<strong>en</strong> met beleid ……….
Systeem werkt goed, mits ……<br />
– Scheut<strong>en</strong> buig<strong>en</strong> zeer gemakkelijk -> verliez<strong>en</strong> vitaliteit<br />
• Takk<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> korte lev<strong>en</strong>cyclus<br />
• Zorg dat 1 jarige scheut<strong>en</strong> op zijtakk<strong>en</strong> die dicht bij basis staan,<br />
gespaard word<strong>en</strong> om jaar later als vervang<strong>en</strong>d hout te di<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
• Zorg voor voldo<strong>en</strong>de licht onderin. Ge<strong>en</strong> oud zijhout<br />
• Snoei stomp<strong>en</strong> door meituiltjes <strong>en</strong> niet door kale hout<br />
• Zoek balans in groei (voldo<strong>en</strong>de voor vernieuwing, maar niet te<br />
veel)<br />
• Nieuwe gedachte: 2 de juk op 1,8-2 meter zorgt ervoor dat de wat<br />
zwaardere 1 jarige scheut<strong>en</strong>/2 jarige takk<strong>en</strong> gemanipuleerd<br />
kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
– Zorgt voor meer balans bov<strong>en</strong>in boom<br />
– Voorkomt druiphout
Systeem werkt goed, mits …<br />
• Harttak is kaarsrecht<br />
– Goede ondersteuning met stok<br />
– Evt hoge draad om kop recht te<br />
houd<strong>en</strong><br />
– Voorkom stress (bacteriekanker)<br />
in boom door te strak aanbind<strong>en</strong>.<br />
Evt niet<strong>en</strong>
• Veel ontwikkeling<strong>en</strong><br />
Sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong>d<br />
• Bed<strong>en</strong>k dat rass<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>d reager<strong>en</strong><br />
• Op dit mom<strong>en</strong>t beste keuze is spil<br />
• KGB <strong>en</strong> UFO hebb<strong>en</strong> interessante aspect<strong>en</strong><br />
• Voor nu<br />
– Start met goede boom (ge<strong>en</strong> ongeveerde)<br />
– Eerste jar<strong>en</strong> -> juk <strong>en</strong> manipuler<strong>en</strong> van takk<strong>en</strong><br />
– Creeer vervang<strong>en</strong>d hout bij basis<br />
– Evt 2 de juk<br />
– Bij snoei op stomp<strong>en</strong>, handhaaf scheut<strong>en</strong> op stomp<br />
– Optimale groei -> wortelsnoei <strong>en</strong> inzag<strong>en</strong>.<br />
– Houd voldo<strong>en</strong>de licht onderin.
Change language