Balans & Vooruitzichten 2009-2010 - Assuralia

Balans &
Vooruitzichten
10

De mouwen opstropen
“Balans en vooruitzichten 2010” is het vierde en laatste jaarverslag dat ik als voorzitter van Assuralia
mag inleiden. Het woord “balans” roept associaties op met jaarrapporten, wegingen, resultaten,
evaluaties enz. Bij de beëindiging van een mandaat ontspruit vaak de neiging om terug te blikken,
om realisaties of gebeurtenissen op te lijsten. Doch in het jaarverslag van onze beroepsvereniging
ligt sinds enkele jaren de klemtoon op het woord “vooruitzichten”. Die vooruitzichten zijn niet in alle
verzekeringsdomeinen rooskleurig.
Mijn opvolger gaat van start onder een economisch en fi nancieel minder gunstig gesternte.
Bovendien ondergaat het regelgevende en toezichthoudende kader waarin de verzekeringssector
opereert belangrijke wijzigingen, sterker dan ooit aangestuurd vanonder de Europese vlag. Zo laat
de Europese Commissie zich bij het uitstippelen van de nieuwe regelgeving voor de verschillende
bestanddelen van de fi nanciële sector leiden door eenduidige algemene principes. Het doel is niet
louter het toezicht aan te scherpen, maar te zorgen voor meer samenhang. Dichter bij huis beleven
we de herschikking van bevoegdheden bij de CBFA en de Nationale Bank, waarbij eerstgenoemde
voortaan de relatie bewaakt tussen verzekeraars en consumenten en laatstgenoemde het prudentieel
toezicht voor zijn rekening neemt. Het spreekt voor zich dat hierbij de kwaliteit en de continuïteit
niet in het gedrang mogen komen.
De beroepsvereniging van verzekeringsondernemingen stroopt de mouwen op om wetgevende
initiatieven passend te begeleiden en markttrends accuraat in kaart te brengen. Welke
maatschappelijke uitdagingen, welke regelgevingen en welke kerncijfers vandaag uw aandacht
verdienen ontdekt u in de drie hoofdstukken van deze uitgave.
Bovenaan de politieke agenda staat, naast de bijdrage die van de verzekeraars gevraagd wordt
in ruil voor een staatswaarborg op polissen leven individueel, de hospitalisatieverzekering: de
langverwachte indexering moet ook gelden voor de reserves die het onderpand zijn van toekomstige
uitgaven, om het betrouwbare karakter van deze verzekering ook in de toekomst levenslang te
kunnen waarborgen.
En nog steeds het bereiken van een level playing fi eld met de ziekenfondsen.
Voorts moet Assuralia nu initiatieven nemen om – van jongsaf aan – de kennis en de vaardigheden
inzake verzekeringen, het bewustzijn van wat je zelf aan je pensioen kan doen en het risicobesef in
het algemeen te vergroten. Laat Assuralia en haar nieuwe voorzitter alle projecten met bezieling
aanpakken en zo veel mogelijk met succes afronden!
Christian Defr
Defrancq
Voorzitter
1

Inhoud
pagina 1
pagina 3
pagina 5
pagina 17
pagina 29
pagina 35
pagina 39
Inleiding
door Christian Defrancq - Voorzitter
Voorwoord
door Philippe Colle - Gedelegeerd Bestuurder
Algemene omgeving
Persoonsverzekeringen
Schadeverzekeringen
Assuralia en zijn organisatie
English summary

Op zoek naar nieuwe impulsen
2009 was een jaar van aarzelend herstel, zowel voor de
wereldeconomie als voor de verzekeringssector. Als gevolg van hun
steun aan de banken hebben de regeringen de overheidsfi nanciën
vaak fors in het rood moeten laten gaan, al hebben ze de
neveneffecten van de crisis in de vorm van bedrijfsfaillissementen
en banenverlies kunnen beperken. De Belgische verzekering heeft
het er nog vrij goed vanaf gebracht: de sector was solide toen de
crisis uitbrak en de balansen van de Belgische verzekeraars waren
maar in geringe mate afhankelijk van beleggingen in aandelen en
van giftige producten. Nu is het zaak die soliditeit te consolideren
om op die basis nieuwe uitdagingen op te vangen, in het bijzonder
de hoegenaamd niet onverwachte demografi sche overgang.
In die context meent Assuralia dat de wereld meer dan ooit
behoefte heeft aan verzekering – zowel om taken van de
verzorgingsstaat over te nemen als om de consument keuzes aan
te bieden – voor de dekking van risico’s en een zo goed mogelijke
bescherming van het gezinsvermogen.
Ondanks die behoeften blijft een opleving van de vraag naar
verzekeringen uit. Gezien de daling van de conjunctuur en de
investeringen is dat niet abnormaal in schadeverzekeringen
zoals auto, brand of arbeidsongevallen. De levensverzekering
zou daarentegen moeten kunnen profi teren van het feit dat de
Belgische gezinnen weer een vijfde van hun inkomen sparen. De
individuele levensverzekering heeft echter aan aantrekkingskracht
ingeboet door de aankondiging van een heffi ng in de vorm van een
verplichte bijdrage aan een waarborgregeling, terwijl dat product
al beschermd is door een arsenaal van maatregelen dat de goede
afl oop van de verrichtingen garandeert.
Op het vlak van de pensioenen heeft Assuralia verschillende
ideeën gelanceerd om de lijfrente aan te moedigen, een vorm van
tijdsparen te ontwikkelen en de werknemers van wie de werkgever
geen aanvullend bedrijfspensioenplan aanbiedt, de mogelijkheid
te bieden er zelf een op te bouwen. Aan die voorstellen is
onvoldoende aandacht gegeven, hoewel ze in de media positieve
reacties kregen en de Nationale Pensioenconferentie een
smeltkroes van sociaal zinvolle innovaties had kunnen zijn.
Nu het proces-Ghislenghien afgesloten wordt, hebben de ideeën
van de verzekeraars om de slachtoffers van dergelijke rampen
sneller te vergoeden zonder eerst de schuldvraag te moeten
beantwoorden, verrassend genoeg weinig weerklank gevonden.
Erger nog, er is sprake van dergelijke schadegevallen te behandelen
via collectieve procedures die zeker geen snellere schaderegeling
waarborgen en waarin moeilijk rekening gehouden kan worden
met de letselschade van elk slachtoffer apart.
In de gezondheidszorg talmt de regering met het invoeren
van het door de Europese Commissie geëiste nieuwe kader dat
de verzekeraars die deze veelgevraagde dienst willen blijven
aanbieden, uitzicht geeft op een behoorlijke rendabiliteit en gelijke
concurrentieverhoudingen met hun rechtstreekse concurrenten,
de ziekenfondsen.
Op Europees vlak gaat veel aandacht naar de uitvoering
van Solvency II, de toekomstige nieuwe regeling voor de
solvabiliteitsmarge. Het antwoord van de toezichthouders op
de raadpleging over de maatregelen voor de uitvoering van de
verleden jaar aangenomen kaderrichtlijn doet de vrees rijzen
dat getornd zal worden aan het principe van beredeneerde
voorzichtigheid dat in de richtlijn opgenomen is. Het stellen van
steeds hogere eisen kan ertoe leiden dat buitensporig veel kapitaal
vastgelegd wordt, dat de verzekeraars bepaalde risico’s niet meer
zullen dekken en hogere premies zullen vragen voor de dekking die
ze wel nog verlenen. Overigens hebben de Europese autoriteiten
gelukkig ingezien dat de boekhoudnormen voor de verzekering
rekening moeten houden met de intrinsieke aard van die activiteit.
Verzekeringsverrichtingen omvatten zelden liquiditeitsrisico en
horen dus niet voor kortstondige transacties aanzien te worden.
Zoals in dit verslag uiteengezet wordt, hebben de verzekeraars
ideeën om aan de behoeften van de burger te beantwoorden
en om de uitdagingen van de 21ste eeuw het hoofd te bieden.
Aan de politieke beleidsmakers om de kansen te benutten om
samen vooruit te gaan zodat particulieren, bedrijven en overheid
de vruchten kunnen plukken van al wat de verzekering mogelijk
maakt.
Philippe Colle
Gedelegeerd Bestuurder
3

Algemene omgeving
TENDENSEN
Terugblik op 2009
Wie vooruit wil kijken, moet eerst weten waar hij precies staat en naartoe
wil. Als beroepsvereniging houdt Assuralia de vinger aan de pols van
de verzekeringssector en probeert het mee gestalte te geven aan zijn
toekomst.
5

6 ALGEMENE OMGEVING
INCASSO
2008 was een jaar met twee aangezichten. Het eerste semester
vormde een verlengde van het grand-crujaar 2007. Tijdens de eerste
zes maanden van 2008 stegen de premie-inkomsten en legde
de sector fraaie resultaten voor. De laatste zes maanden van 2008
waren heel wat minder rooskleurig. Het slechte tweede semester
had een daling van de premie-inkomsten en een negatief resultaat
voor 2008 tot gevolg. In vergelijking met 2007 daalden de premieinkomsten
met 6,5%. De daling was volledig toe te schrijven aan
de individuele levensverzekeringen.
De eerste schatting van 2009 wijst op een voorspelbare terugval
door de moeilijke conjunctuur. De schadeverzekeringen,
die traditioneel goed bestand zijn tegen schommelingen, ondergaan
een lichte groeivertraging onder invloed van de ver-
VERRICHTINGEN INCASSO’S NOMINALE GROEI
(miljoenen euro) (in%)
2008 2009 2008/ 2009/
(schat.) 2007 2008
(schat.)
Totaal niet-leven en leven 29.159 27.810 -6,5% -4,6%
Totaal leven 19.317 17.782 -10,9% -7,9%
Leven individueel 14.762 12.898 -15,2% -12,6%
Gewaarborgde rente (tak21-22) 12.511 11.423 -9,1% -8,7%
Beleggingsfondsen (tak23) 1.737 1.024 -42,5% -41,0%
Kapitalisatie (tak26) 514 451 -16,8% -12,2%
Leven groep 4.555 4.884 6,4% 7,2%
Gewaarborgde rente 4.389 4.730 5,7% 7,8%
Beleggingsfondsen 166 154 30,7% -7,2%
Niet-leven 9.842 10.028 3,5% 1,9%
Ongevallen, zonder AO 391 405 0,0% 3,6%
Arbeidsongevallen (AO) 1.170 1.158 3,9% -1,0%
Ziekte 1.119 1.195 8,2% 6,8%
Auto 3.144 3.185 1,8% 1,3%
Brand 2.202 2.283 3,7% 3,7%
Algemene BA 752 780 3,6% 3,7%
Andere verrichtingen niet-leven 1.064 1.021 4,4% -4,0%
Bron: Assuralia, extrapolatie na 3 de trimester 2009
slechtering van de economische context. Door het lagere
tewerkstellingscijfer daalt het premie-inkomen van de tak Arbeidsongevallen.
Bij andere schadeverzekeringen zijn het vooral de
activiteiten Krediet en Borgtocht en de tak Transport die getroffen
worden. De op het eerste zicht behoorlijke premiegroei van 3,5%
voor niet-leven in 2008 werd aangetast door de hoge infl atie en
resulteerde in een afname in reële cijfers met 0,9%. Dit is niet het
geval in 2009. Aangezien de infl atie voor 2009 rond nul procent
ligt, wordt de reële groei van het totale premie-inkomen nietleven
op twee procent geschat.
In de levensverzekering blijft de groepsverzekering met gewaarborgde
rente het goed doen, met een nominale vooruitgang van
7,8%, wat beter is dan in 2008. Het individuele sparen via de levensverzekering
zet voor het tweede jaar op rij een stap terug.
Tak 23, die verbonden is aan beleggingsfondsen en dus gevoelig
is voor de beurstrends, zakt opnieuw scherp en komt in 2009 uit
op een incasso van één miljard. Dit terwijl het incasso vier jaar
geleden nog meer dan zes miljard bedroeg. De omzet in tak 21
individueel, waar de verzekeraar een vast rendement garandeert,
kent een nominale afname van 8,7%, volgens de beschikbare cijfers
bij het ter perse gaan van dit verslag.
In het totaal valt de markt terug tot een premie-inkomen van
bijna 28 miljard euro. Het is afwachten of de interesse voor levensverzekeringsproducten
als spaarvorm bij het grote publiek opnieuw
zal toenemen. De bewustmaking van de unieke voordelen
van de verzekering in een moeilijke economische context is hierbij
uiterst belangrijk. De verzekering waarborgt, als enige, een rendement
op lange termijn. De laatste twee jaren hebben aangetoond
dat de spaarformules zonder gewaarborgd rendement het risico

inhouden dat de waarde van zorgvuldig opgebouwde activa snel
kan kelderen.
Met een verlies van vier miljard euro was 2008 een slecht jaar
voor de sector. Vooral de levensverzekeringsproducten hebben
zware verliezen geleden. De schadeverzekeringsportefeuilles presteerden
beter, maar hadden ook te lijden onder de verminderde
fi nanciële inkomsten. 2009 belooft beterschap, een voorzichtig
positief resultaat en een toename van de latente meerwaarden.
Aan de hand van de defi nitieve cijfers, die in het najaar op
www.assuralia.be beschikbaar zullen zijn, zal deze eerste balans
verfi jnd kunnen worden.
Sectorakkoord 2009-2010
Gelet op de fi nanciële crisis en haar gevolgen waren de sociale
partners het er van meet af aan over eens dat er alleen een “minimalistisch”
akkoord haalbaar was. De sector leed in 2008 een
nooit gezien verlies. De verzekeringsondernemingen waren daar
bovenop aan kapitaalinbreng toe voor een totaal bedrag van
5,4 miljard euro. Het totale premie-inkomen ging er dat jaar met
2 miljard euro op achteruit en de vooruitzichten voor 2009 wijzen
op een nieuwe daling met 1,4 miljard euro. In een dienstensector
zoals het verzekeringsbedrijf maken de loonkosten ongeveer 60%
uit van de werkingskosten van de ondernemingen. Een daling van
de omzet zorgt dan ook voor ernstige kopzorgen omdat de continue
stijging van de loonkosten (indexering + loonschaalverhogingen)
in de gegeven situatie onmogelijk opgevangen kan worden
door een omzetgroei.
AANTAL WERKNEMERS
ONDER EEN CONTRACT
VAN ONBEPAALDE DUUR
(situatie op 31.12.2008)
Vrouwen
Mannen
Bron: Berekeningen Assuralia
Realpolitik bleek dus een noodzaak. Extra kosten voor de werkgevers
waren in de geschetste omstandigheden uitgesloten. De
“minimalistische” fi losofi e houdt op het vlak van de koopkracht in
dat niet verder gegaan kon worden dan de marge van maximum
125 euro in 2009 en 250 euro in 2010. Die marge was door het
VBO onderhandeld in het kader van het interprofessionele akkoord
2009-2010.
Ook op sociaal vlak is de verzekering een
vaste waarde
De Belgische verzekeraars hebben de media verrast met de bekendmaking
dat hun personeelsbestand groter is geworden: op 31 december
2008 telde het 24.300 eenheden, dat is 1% meer dan een
jaar eerder en 2,3% meer dan in 2006, terwijl het aandeel van de
arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur daalt. Hoe valt die stabiliteit
van de werkgelegenheid in volle crisis te verklaren? Assuralia
heeft de verbaasde journalisten uitgelegd dat het grootste deel
van het personeel van de sector zich bezighoudt met het beheer van
schadeverzekeringen, een activiteit die vrij onafhankelijk is van de
economische conjunctuur. En al wordt er voor de levensverzekering
een vertraging genoteerd, toch resulteert die niet in een verminderd
personeelsbestand, maar alleen in een verslechtering van de ratio “algemene
kosten/premie-inkomen”… in afwachting van betere tijden.
In de wetenschap dat de gemiddelde leeftijd van de werknemers van
de verzekeringsondernemingen 43 jaar is, zijn jongeren met talent
welkom in die ondernemingen, die op lange termijn de vervanging
van de intussen vergrijzende babyboomers door nieuw bloed voorbereiden.
24.506 24.004 23.752 24.048 24.300
7

8 ALGEMENE OMGEVING
BINNENLANDS BELEID
Bij het uitbreken van de crisis in 2008 trad de regering doortastend
op. Ze nam dringend de nodige maatregelen om de stabiliteit van het
fi nanciële systeem te blijven verzekeren door verschillende groepen
te steunen die op de bank- en verzekeringsmarkt actief waren, en om
ervoor te zorgen dat geen enkele spaarder in de kou bleef staan. Het
jaar 2009 besteedde de regering aan het zoeken naar uitwegen uit de
crisis, het trekken van de nodige lessen en het beheren van de gevolgen
ervan voor de overheidsfi nanciën.
Naar een hervorming van het toezicht
Voor de verzekeringssector zijn de keuzes van de regering voor de
hervorming van het toezicht op bancaire, fi nanciële en verzekeringsactiviteiten
van het allergrootste belang. Al in het voorjaar
van 2009 nam de regering kennis van de krachtlijnen van een rapport
over een nieuwe fi nancieel toezicht dat opgesteld was door
een groep experts. Daarnaast deed het Parlement een aantal aanbevelingen
op basis van een onderzoek naar de bancaire en fi nanciële
crisis die een speciale commissie had uitgevoerd. Op grond
daarvan wilde de regering in de eerste plaats de overheid ruimere
bevoegdheden toekennen om te kunnen ingrijpen in dringende situaties.
Vervolgens was het de bedoeling het toezicht op de fi nanciële
diensten te hervormen. Het uitgangspunt van die hervorming
is de oprichting van een comité voor systeemrisico’s enerzijds en
de overdracht van de prudentiële bevoegdheden van de Commissie
voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA) naar de
Nationale Bank. Ten slotte wil de regering de consument beter beschermen
en informeren en daartoe de wettelijke bevoegdheden
van de toezichthouder uitbreiden.
Sinds het toezicht op alle verzekeringstakken in 1975 werd ingevoerd,
is er geen enkel faillissement geweest dat de belangen van
de verzekerden en begunstigden geschaad heeft. Dat is een verdienste
die Assuralia wil onderstrepen. Terwijl in België de klemtoon
op preventie lag en zo nodig op het herstel van bedrijven in
nood, zagen andere landen er niet noodzakelijk een bezwaar in dat
verzekeringsondernemingen occasioneel teloor konden gaan. Assuralia
wil in de toekomst op een doeltreffend toezicht kunnen blijven
rekenen, ook tijdens de periode van overdracht van bevoegdheden
tussen de CBFA en de Nationale Bank. De sector heeft dan
ook gepleit voor een snelle bevoegdheidsoverdracht. Zeker nu de
Belgische toezichthouders samen met hun collega’s uit de andere
lidstaten de krijtlijnen moeten trekken van nieuwe solvabiliteitsregels,
van stelsels voor de bescherming van de verzekerden, en van
de toezichtstructuur voor verzekeringen en beroepspensioenen.
Assuralia zal daarbij zijn rol van gesprekspartner met de prudentiële
autoriteiten en met hun evenknie inzake consumentenbescherming
voluit doen gelden. Enig minpunt: de vertraagde uitvoering
van initiatieven om de consument bewust te maken van de risico’s
– zowel op fi nancieel vlak als in het dagelijkse leven – en van de
antwoorden die de verzekering tegenover die risico’s kan bieden.
De emancipatie van de consument, die een betere kennis van de
verzekering vereist, en de zorg voor de kwaliteit van het aanbod en
van de verleende adviezen bij het sluiten van fi nanciële diensten,
zijn volgens de sector onlosmakelijk met elkaar verbonden. Assuralia
zal zijn inspanningen op dat vlak voortzetten en in de eerste
plaats trachten bij te dragen tot een betere kennis van de verzekering,
te beginnen op school.

Consumentgericht
Assuralia blijft in het bijzonder aandacht schenken aan de relaties
met de consument: behalve de initiatieven waarnaar verwezen
wordt in de hoofdstukken van dit jaarverslag over de verschillende
verzekeringstakken, heeft de beroepsvereniging een set brochures
gepubliceerd over de medische gegevens die in diverse takken gebruikt
worden. De ene legt uit waarom een verzekeraar medische
informatie nodig heeft om een correct beeld te krijgen van de risico’s
die hij aanvaardt te verzekeren. De andere brochure stelt de
ondernemingen modelvragen voor die overeenstemmen met de
huidige stand van het recht en de sectorale gedragsregels. De publicatie
van die brochures brengt een follow-up mee van de wijze
waarop ze in de praktijk toegepast worden.
Bovendien is Assuralia nagegaan hoe de ondernemingen zijn aanbevelingen
inzake klachtenbehandeling hebben opgevolgd. De
balans is positief en bevestigt dat de ondernemingen zowel het
oplossen van klachten als de daaruit te trekken lering als een prioriteit
beschouwen. Assuralia zal die enquête opnieuw houden om
zo de vooruitgang te blijven meten. De sector heeft er ook op toegezien
dat de tussenpersonen meer bij het beleid inzake klachtenbehandeling
betrokken worden: omdat zij de schakel zijn tussen
klant en verzekeraar, is het zinvol dat zij goed weten welke methodes
de verzekeraar hanteert en welke rol zijzelf kunnen spelen.
Assuralia heeft samen met de makelaarsfederaties het initiatief
genomen om sectorale gedragsregels uit te werken over de wettelijk
opgelegde bijscholingsplicht van de verzekeringstussenpersonen
en van de verantwoordelijken voor de distributie in de verzekeringsondernemingen.
Die zullen vanaf 1 januari 2012 moeten
bewijzen dat zij opleidingen hebben gevolgd die goed zijn voor
INCASSO
(in miljarden euro)
Leven Individueel 21
Leven Individueel 23
Leven Groep
Niet-leven
Bron: Assuralia
minstens 30 opleidingspunten over een driejaarlijkse periode. De
CBFA heeft hierop positief gereageerd en zal naar die gedragsregels
verwijzen bij het toezicht op de naleving van die wettelijke
verplichting. Parallel hiermee heeft het opleidingscentrum Insert
een virtuele webclass geopend zodat deze geregelde bijscholingen
op afstand kunnen worden gevolgd.
Op dezelfde wijze heeft de CBFA de verzekeringssector aangespoord
om ter uitvoering van de wijzigingswet van 31 juli 2009
– die opleidingsplicht vervangt door kennisplicht – sectorale examenregels
uit te werken die erkende instanties zullen moeten naleven
bij het organiseren van door de CBFA erkende examens voor
al wie zich wenst in te schrijven als verzekeringstussenpersoon.
Assuralia en de makelaarsfederaties leggen de laatste hand aan
het opstellen van een examenprocedure en – structuur met eindtermen
gerelateerd aan producten van de verschillende verzekeringstakken.
Tegen medio 2010 zal het binnen Assuralia ontwikkelde
examensysteem inclusief een database met de voor de
verzekeringssector geldende examenvragen operationeel zijn.
In overeenstemming met de uitbreiding van de bevoegdheid van
de ombudsman van de sector zullen alle tussenpersonen intussen
onder zijn gezag vallen en zullen zij moeten meewerken aan zijn
onderzoekingen.
Ten slotte staat Assuralia positief tegenover de wil van de regering
om de wijzigingen van schadeverzekeringsovereenkomsten te vergemakkelijken,
op basis van de werkzaamheden van een werkgroep van
belanghebbende partijen die binnen de Commissie voor Verzekeringen
werd opgericht. Weliswaar maakt de huidige wet het mogelijk de
contractuele voorwaarden te wijzigen wanneer daar behoefte aan is,
maar dan wel met naleving van vormvereisten die iedereen onprak-
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 (schatting)
Belgacap : overheid en
kredietverzekering
9
In tijden van crisis stijgt het risico voor ondernemingen
dat hun geleverde goederen
of diensten onbetaald blijven. Verzekeraars
die dat risico dekken met kredietverzekeringen
worden meer dan ooit aangesproken
en hebben de limieten van hun capaciteit
bereikt. Om te vermijden dat de onrust
over de betaling van facturen de commerciële
relaties in het gedrang brengt, heeft
de federale regering in de zomer van 2009
het initiatief genomen om een aanvullende
waarborg toe te kennen aan kredietverstrekkende
leveranciers van producten of
diensten, wat de leveranciers moet geruststellen
en transacties vergemakkelijken. Intussen
is deze tijdelijke waarborg verlengd
tot eind 2010.
In het belang van hun verzekerden nemen
de kredietverzekeraars deel aan dit stelsel,
dat de naam Belgacap meekreeg, waarvan
zij het administratieve beheer verzorgen.
Met de invoering van het Belgacap-systeem
heeft de overheid een verstandige beslissing
genomen: de economie in minder rooskleurige
tijden extra zuurstof aanreiken.

10 ALGEMENE OMGEVING
tisch vindt. Vandaar de wens om de procedures te vereenvoudigen
zonder afbreuk te doen aan de vrijheid van de consument. Het voorontwerp
van wet dat nu op stapel staat, bepaalt dat particulieren op
de websites van de verzekeraars de voorwaarden van de nieuwe polissen
moeten kunnen vinden. Wanneer een overeenkomst gewijzigd
moet worden, dient de verzekeraar in duidelijke taal aan te geven wat
er verandert en in hoeverre die wijzigingen opgelegd worden door een
wettelijke bepaling die hem geen keuze laat om ze al dan niet toe te
passen. De consument moet van zijn kant weten waar hij de integrale
tekst kan raadplegen en hoe hij er een gecoördineerde versie van kan
krijgen. Met de nieuwe wet verdwijnt de noodzaak om een massa
te ondertekenen bijvoegsels te beheren. Ze voert ook het principe
in dat betaling van de premie geldt als instemming, zij het met de
nodige voorwaarden om de verzekeringnemer tegen een ongewilde
aanvaarding te beschermen. Assuralia zal tijdens de debatten over dit
wetgevende initiatief pleiten voor een evenwicht tussen soepelheid
en rechtszekerheid. Het zal er ook op wijzen dat een liberalisering van
de premieverhogingen op basis van de ontwikkeling van de toepasselijke
indexcijfers de huidige administratieve rompslomp die nu de
werking van de overeenkomsten voor het grote publiek bezwaart, een
stuk eenvoudiger zou kunnen maken.
Die inspanningen sluiten aan bij de recente initiatieven in verband
met onlinebetaling van de premies via het Zoomit-systeem, dat
de verzekeringsondernemingen net als andere “grote factureerders”
geleidelijk aan het invoeren zijn.
Budgettaire wanklanken
Hoewel Assuralia de herstructurering van het toezicht op de sector
zoals die in België ondernomen is met vertrouwen tegemoet
ziet, loopt de waardering voor andere beslissingen die genomen
zijn om de crisis te bestrijden behoorlijk uiteen. Zo ziet de sector
in de maatregelen op het vlak van de kredietverzekering een voorbeeld
van publiek-private samenwerking (zie p. 9). Hij was echter
verbijsterd door de budgettaire maatregelen betreffende de
verzekering. Het hoofdstuk levensverzekering gaat dieper in op de
reactie van de sector op de beslissing om de in 2008 ingevoerde
facultatieve waarborgregeling te vervangen door een dure en nutteloze,
maar wel verplichte bijdrage, in ruil voor een belofte van de
regering om in een dekking van de levensverzekerden te voorzien.
Twee andere maatregelen, waaraan de media minder ruchtbaarheid
hebben gegeven, hebben de verzekeraars evenzeer onthutst.
Zo zijn de voorwaarden om in aanmerking te komen voor het stelsel
van de defi nitief belaste inkomsten (DBI) strikter geworden.
Deze maatregel brengt de rol van de verzekeringsondernemingen
als institutionele belegger in het gedrang. Nu de hele economie
vraagt dat de bedrijfswereld kan rekenen op kapitaalverschaffers
met een langetermijnvisie, maakt de verhoging van de spilbedragen
het fi nanciële beheer voor minder grote verzekeraars moeilijker
en treft ze de kleinere bedrijven waarin die willen investeren.
Dit wordt dan nog eens doorgevoerd terwijl de toekomstige regels
voor de solvabiliteitsberekening de verzekeraars terughoudender
maken wat het beleggen in aandelen betreft…
Een andere onbegrijpelijke maatregel is het opleggen van een jaarlijkse
bijdrage van 600.000 euro aan het fonds ter bestrijding van de
overmatige schuldenlast. Dat fonds is weliswaar ondergefi nancierd,
maar de verzekeraars voelen zich hoegenaamd niet schuldig voor de
dikwijls willekeurige uitgaven waardoor gezinnen zich te diep in de
schulden steken, noch voor de verlening van kredieten die de fi nanciën
van die gezinnen nog meer uit evenwicht kunnen halen.

EUROPEES BELEID
Assuralia wil in zijn jaarverslagen niet zozeer terugblikken op het
verleden als wel een op de toekomst gerichte visie naar voren
brengen. Die benadering lijkt zeker aangewezen als het gaat om
de Europese dimensie van de beslissingen betreffende de verzekeringssector.
Doen en laten van de Europese
instellingen
Zoals voorzien hebben Europese verkiezingen in 2009 in de eerste
plaats geleid tot de samenstelling van een nieuw Europees Parlement.
Nog altijd volgens schema wordt de Commissie Barroso I
opgevolgd door een Commissie Barroso II.
De goedkeuring van het Verdrag van Lissabon was echter minder
zeker. Dat onderwerp was het hele jaar 2009 een spannend vervolgverhaal,
voordat het Verdrag op 1 december van dat jaar eindelijk
goedgekeurd kon worden. In dit verband onderstreept Assuralia
het belang van een evenwichtige bevoegdheidsherverdeling
tussen de Europese instellingen, alsook de nieuwe verhoudingen
tussen de communautaire besluitvorming en de nationale belangen,
met de parlementen van de lidstaten als hoeder daarvan,
naast de rol die de regeringen in de Raad toekomt.
Het Europees Parlement krijgt immers meer verantwoordelijkheid
in het Europese wetgevende proces, wat zowel uitdagingen als
kansen inhoudt. Uitdagingen in zoverre de belangen van de burgers
centraal zullen staan in het politieke bedrijf. Meer dan ooit zullen
politieke initiatieven ingegeven zijn door een terechte zorg om de
bescherming van de consumenten of van andere kwetsbaar geachte
groepen. Precies daarom zullen de vertegenwoordigers van
de ondernemingen zich sterker moeten inspannen om de inzet te
doen begrijpen van maatregelen die gericht zijn op het oplossen
van de problemen van de doorsnee burger. Kansen in zoverre de
groeiende complexiteit van de technische dossiers de overdracht
van bevoegdheden aan een zogenaamde “comitologieprocedure”
rechtvaardigt. Bij die procedure zijn instanties betrokken waarvan
de legitimiteit steunt op een technocratische expertise, die uit
een toezichtfunctie voortvloeit, veeleer dan op een democratisch
mandaat met de daaraan verbonden verantwoordelijkheid om
met inzicht in maatschappelijke doelen en de belangen die op het
spel staan te juiste koers te bepalen. Het is dan ook een goede
zaak dat het Parlement met het nodige gezag toeziet op de aan
die instanties toevertrouwde bevoegdheden, temeer omdat hun
rol snel aanzienlijk toeneemt.
Van hun kant zullen de parlementen van de lidstaten zich vertrouwd
moeten maken met hun nu uitdrukkelijk erkende bevoegdheden
inzake controle op de subsidiariteit van op Europees
niveau voorgenomen maatregelen. Het spreekt vanzelf dat organisaties
zoals Assuralia eveneens gebruik moeten maken van die
nieuwe kansen om zich te doen gelden bij de bescherming van de
belangen die zij vertegenwoordigen.
Behalve die inhoudelijke wijzigingen opent een ander toeval op
de kalender belangrijke perspectieven voor Assuralia, namelijk het
Belgische voorzitterschap tijdens de tweede helft van 2010. Dit
jaar is overigens ook het Europese jaar van de bestrijding van armoede
en sociale uitsluiting.
11

12 ALGEMENE OMGEVING
Naar een meer geïntegreerd toezicht
Aangezien de Commissie de hoedster van de Verdragen en de
houdster van het initiatiefrecht op politiek vlak blijft, schenkt Assuralia
veel aandacht aan de ambities van de nieuwe ploeg onder
leiding van José Manuel Barroso. Deze pleitte in zijn actieprogramma
voor een intelligente mix van regelgeving voor open markten,
maar beklemtoonde dat het “laisser faire” in het domein van de
fi nanciële diensten nu geen optie meer is. Zo is de uitweg uit de fi -
nanciële crisis een van de onmiddellijke prioriteiten van de nieuwe
Commissie. Haar voorzitter zal erop toezien dat de reddingsmaatregelen
die met het geld van de belastingbetalers genomen zijn,
niet in het nadeel zijn van gezonde ondernemingen die de crisis
zonder overheidssteun doorstaan hebben. Hij overweegt een reeks
striktere regels voor banken en fi nanciële markten, wat begrijpelijk
is, maar het risico inhoudt dat ook de verzekering “oplossingen”
opgelegd krijgt voor problemen waar ze niets mee te maken heeft,
met name wat de bescherming van deposito’s en het correcte gebruik
van effectisering betreft.
De Commissie verwacht veel van het invoeren van een doeltreffend
nieuw systeem voor fi nancieel toezicht om het vertrouwen
te herstellen en ervoor te zorgen dat Europa in dit domein voorop
blijft lopen. De crisis heeft een impuls gegeven aan het instellen
van dat nieuwe kader, dat gebaseerd is op de oprichting van een
Europees Comité voor systeemrisico’s voor het macroprudentiële
toezicht op het fi nanciële stelsel en, wat het microprudentiële
toezicht betreft, op de omvorming van de drie Lamfalussy-comités
van “niveau 3” in evenveel autoriteiten met reële coördinatie- en,
zo nodig, beslissingsbevoegdheid. Die instanties zullen technische
normen volgens de principes van noodzaak en fl exibiliteit moeten
uitwerken, alsook praktische samenwerkingsregels. Zo zou het Comité
van Europese toezichthouders op verzekeringen en bedrijfspensioenen,
beter bekend onder zijn Engelse afkorting CEIOPS,
een Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen
worden. Assuralia steunt het streven om een stel geharmoniseerde
regels in te voeren, de uniforme toepassing ervan te garanderen
en op die manier de soepele werking van de interne markt te vergemakkelijken.
Toch wensen de verzekeraars dat de verzekering
niet over een kam geschoren wordt met fi nanciële verrichtingen
in het algemeen en met de transacties die tot de in 2008 uitgebroken
crisis geleid hebben in het bijzonder. Het is dan ook van
fundamenteel belang dat de verzekering op het niveau van zowel
besluitvormers als vertegenwoordigers van de betrokken partijen
behoorlijk vertegenwoordigd en in aanmerking genomen wordt.
Naast die maatregen, die deel zijn van het antwoord op de crisis,
zou Barroso II de voordelen van de interne markt zichtbaarder
moeten maken. In dat opzicht doet de markt van de fi nanciële
retaildiensten het nog andermaats: de Commissie kondigt grotere
inspanningen aan om consumenten en bedrijven er meer van te
laten profi teren.
Intussen worden onder de vorige Commissie opgezette projecten
verder afgewerkt in de bevoegde Europese instanties.

Interne markt
In het algemeen zijn de verzekeraars tevreden met de goedkeuring,
in het voorjaar van 2009, van de Solvency II-richtlijn die de
waardering van de soliditeit van de verzekeraars ten aanzien van
de verplichtingen die zij aangaan en de risico’s die zij lopen, grondig
moderniseert. Zij verzetten zich echter tegen een systematische
verstrakking van de eisen door maatregelen die het Comité
van Europese toezichthouders (CEIOPS) voorstelt als maatregelen
tot uitvoering van de kaderrichtlijn. Een en ander heeft natuurlijk
met de voorbije crisis te maken, maar excessieve voorzichtigheid
leidt bijvoorbeeld tot striktere margevereisten ondanks de diversifi
catie van risico’s en groepseffecten waar die factoren vastgesteld
kunnen worden. Ten slotte wordt dan ook de bijdrage van de
herverzekering ondergewaardeerd, wat tot kapitaalvereisten leidt
die de verzekering onherroepelijk duurder zouden maken en de
concurrentieverhoudingen vervalsen.
Het stappenplan voorziet in dit stadium in een vijfde impactstudie,
ditmaal volgens parameters die nauw aanleunen bij wat de
richtlijn in de praktijk zou moeten zijn. Zoals gebruikelijk zullen
de verzekeraars bij deze laatste oefening in het begin van 2010
betrokken worden. Na een laatste consultatieronde zullen er dit
jaar ook uitvoeringsmaatregelen gepubliceerd worden zodat de
richtlijn tegen oktober 2012 in werking kan treden. Als gevolg van
die activiteiten betreffende de verzekering wordt het steeds duidelijker
dat er, mutatis mutandis, gelijksoortige regels uitgewerkt
zullen moeten worden voor de instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening
die geen verzekeringsondernemingen zijn. Het gaat
niet alleen om gelijke kansen tussen levensverzekeraars en andere
beroepspensioeninstellingen, maar wezenlijk om de soliditeit van
deze instellingen, waarvan een aantal op het hoogtepunt van de
fi nanciële crisis fl ink geleden heeft.
Een ander dossier achtervolgt de Commissie al sinds 2001: dat van
de garantiefondsen. Na tal van oriënterende debatten en werkdocumenten
had de Commissie, voordat de crisis in 2008 uitbrak,
een verslag besteld dat een aantal denksporen aanreikte maar
snel door de werkelijkheid achterhaald werd. Het is nu wachten
op een Witboek van de Commissie, die geneigd is een vorm van
solidariteit op Europese schaal te organiseren, wie weet zelfs op
het niveau van alle activiteiten die onder de benaming “fi nanciële
diensten” vallen. Dat zou er dus op neerkomen dat een Belgische
rechtsbijstandsverzekeraar zou moeten bijdragen om de verliezen
van een Baltische hypotheekmaatschappij weg te werken… Assuralia
is overtuigd van de soliditeit van de bescherming die een
architectuur biedt die gebaseerd is op de Solvency II-richtlijn, op
herverzekeringsmechanismen waardoor buitengewone technische
risico’s opgevangen kunnen worden en op een beroep op de overheidsfi
nanciën ingeval een maatschappij in gebreke blijft en dit
het draagvlak van de markten te boven gaat. Daarom staat Assuralia
erg terughoudend tegenover de ideeën van de Commissie. De
nationale maatregelen om klanten te beschermen, meer bepaald
in België na de crisis, hebben alleen maar voor meer voldongen
feiten gezorgd waartussen de Commissie zal moeten manoeuvreren
wanneer zij haar voorstellen bekendmaakt. Assuralia keurt hoe
dan ook elk mechanisme af dat een vermindering van verantwoordelijkheidszin
inhoudt ten koste van voorzichtige ondernemingen.
13

14 ALGEMENE OMGEVING
Concurrentie
De Commissie oefent rechtstreeks gezag uit op het gebied van
concurrentie. In dat opzicht geldt voor de verzekeringssector een
vrijstellingsverordening waardoor de verzekeraars op technisch
vlak kunnen samenwerken in verschillende domeinen: dankzij die
verordening kunnen de verzekeraars gemeenschappelijke acties ondernemen
in de geruststellende wetenschap dat zij daarbij rechtszekerheid
genieten. Aangezien de huidige verordening op 31 maart
2010 afl oopt, heeft de Commissie die regeling, die van het algemene
mededingingsrecht afwijkt, aan een kritische analyse onderworpen.
De verzekeraars hebben in dat verband moeten aantonen
dat die vormen van technische samenwerking en de noodzaak om
ze te verlengen gegrond zijn. Dankzij de steun van onder andere
de riskmanagers en ondanks haar aanvankelijke voorbehoud is de
Commissie nu van plan een deel van de regels van de groepsvrijstellingsverordening
voor zeven jaar te verlengen. Het gaat dan om
gegevensuitwisseling en technische studies enerzijds en verzekeringspools
anderzijds.
De sector vraagt dat de Commissie daarnaast de voorwaarden
verduidelijkt waaronder verzekeraars kunnen samenwerken bij het
opstellen van standaardclausules zonder om de haverklap gespecialiseerde
advocaten te moeten raadplegen. De sector is het echter
niet eens met het voorstel van de Commissie dat de gegevens en
studies aan iedereen meegedeeld moeten worden: uit eerlijkheid
tegenover degenen die dergelijke statistieken en studies opstellen,
lijkt het redelijk aan anderen die er gebruik van willen maken te
vragen dat zij eraan meewerken, dat materiaal eerst laten gebruiken
door wie de informatie ervoor heeft aangeleverd of een redelijke
bijdrage in de kosten betaalt.
Collectieve vorderingen
Het dossier van de collectieve vorderingen heeft op het vlak van
het consumenten- en mededingingsrecht heel wat opwinding veroorzaakt.
De commissaris voor mededingingsbeleid, Neelie Kroes,
was het verst gevorderd en stond tijdens de laatste weken van haar
mandaat op het punt een voorstel voor een richtlijn aan de Commissie
voor te leggen. Uiteindelijk is de tekst van de agenda gehaald.
Meglena Kuneva, verantwoordelijk voor het DG Gezondheid en
Consumenten, heeft van haar kant niet de tijd gehad de reacties te
evalueren op de publicatie van een Groenboek over collectieve vorderingen
inzake consumentenrecht dat verschillende min of meer
bindende opties openliet. Voorzitter Barroso laat het idee van collectieve
schadevergoedingsacties niettemin op zijn agenda staan,
maar zou het kunnen bekijken uit het oogpunt van de behoorlijke
werking van de interne markt in plaats van de draagwijdte van een
initiatief tot bepaalde rechtstakken te beperken.
Het is van het grootste belang dat de Commissie de uitwassen kan
voorkomen die kenmerkend zijn voor de “class actions” in de Verenigde
Staten. Hoewel iedereen het daarover eens lijkt te zijn, moeten
er nog belangrijke knopen doorgehakt worden over de bepaling
van de partijen die gemachtigd zijn om dergelijke vorderingen in te
stellen en over de vraag of het gezag van het vonnis alleen geldt
voor de partijen die zich bij de groepsvordering hebben aangesloten
(“opt-in”) of voor alle belanghebbenden die niet uitdrukkelijk van de
procedure hebben afgezien (“opt-out”).
Assuralia heeft beide dossiers nauwlettend gevolgd, met de bedoeling
om in situaties waarin een gerechtelijke procedure mogelijk
zou moeten zijn, een Europees alternatief voor de gelaakte class
actions in te voeren. De verzekeraars willen hier heel duidelijk over

zijn: al zijn op het stuk van het mededingingsrecht ongeoorloofde
afspraken meestal uitgesloten van dekking wegens hun opzettelijke
aard, en al hameren sommigen erop dat bedrijven die niets verkeerd
doen in deze ook niets te vrezen hebben, toch neemt dit niet weg
dat de invoering van collectieve vorderingen in de lidstaten voor alle
ondernemingen gevolgen zal hebben, met name door hogere kosten
voor aansprakelijkheidsverzekeraars en rechtsbijstandsverzekeraars,
alsook voor de herverzekering, wat zal leiden tot hogere premies of
beperktere dekkingen. Daarom moet de voorrang gegeven worden
aan minnelijke schikkingen. Bovendien mag het niet aan particuliere
partijen overgelaten worden om het economisch recht te doen naleven
en moeten nutteloze procedures voorkomen worden.
In België is de regering een regeling beginnen te ontwikkelen die
vooruitloopt op de Europese initiatieven. Ook hier neemt Assuralia
deel aan de voorbereidende werkzaamheden, waarbij de beroepsvereniging
erop wijst dat de collectieve vordering geen wondermiddel
is voor alle schade die een grotere groep slachtoffers geleden
heeft. Bij grote rampen is de vraag niet of collectieve vorderingen al
dan niet mogelijk zijn, maar wel hoe snel slachtoffers schadeloosgesteld
kunnen worden, vooral wat hun lichamelijk letsel betreft.
Uitgaande van de ervaring met onder andere de gasexplosie van
Ghislenghien, heeft Assuralia een regeling voor snellere schadevergoeding
uitgewerkt die beter op dit soort scenario’s is afgestemd.
Een collectieve vordering zorgt immers geenszins voor een sneller
antwoord op de schuldvraag, waarop de slachtoffers aangewezen
zouden blijven. Dat maakt de voorstellen van Assuralia precies zinvol:
ze gaan uit van een voorschot op de schadevergoeding dat naderhand
geregulariseerd wordt onder de betrokken aansprakelijke
partijen, hun verzekeraars en zo nodig de overheid.
Strijd tegen discriminatie
Het dossier betreffende de discriminatie op grond van – met name
– leeftijd en handicap is nu in behandeling bij de Raad. De verzekeraars
zijn tegen onrechtvaardig onderscheid, maar kunnen wel staven
dat verschillen op het vlak van in het bijzonder levensverwachting
of gezondheidstoestand terecht en relevant zijn bij het aangaan
van bepaalde verzekeringen. De regeling die op Europees vlak geharmoniseerd
moet worden (om de heilloze situatie te voorkomen die
voortvloeit uit de richtlijn over de gelijke behandeling van vrouwen
en mannen, waarvoor België een uitzondering is), zou voorts rekening
houden met de mogelijkheid om een dergelijk onderscheid te
baseren op de medische kennis, een factor die in de oorspronkelijke
versie ontbrak. Assuralia blijft aandacht hebben voor de kwesties
in verband met de controle op de gegrondheid van verschillen in behandeling.
Het is volkomen begrijpelijk dat de verzekeraars moeten
aantonen dat onderscheid relevant is – wat de Belgische wetgeving
op dit gebied trouwens voorschrijft – maar van elke verzekeraar eisen
dat hij zijn tariferingsmethodes publiek bekendmaakt, zou een
inbreuk zijn op de intellectuele eigendom van met elkaar concurrerende
ondernemingen. Dit dossier zal verder behandeld worden
onder het Spaanse voorzitterschap (eerste semester 2010) en misschien
nog onder het Belgische voorzitterschap. Intussen heeft het
DG Werkgelegenheid een studie opgestart over onderscheid inzake
auto-, brand,- aansprakelijkheids-, reis-, gezondheids- en levensverzekeringen
(alsook voor sommige bankdiensten). Inzake gelijke behandeling
heeft de Commissie krachtens de Verdragen welomlijnde
bevoegdheden en Assuralia verheugt zich over de inspanning die zij
doet om zich bij de uitoefening daarvan rekenschap te geven van
wat er in de realiteit gebeurt.
15

Leven
Persoonsverzekeringen
De levensverzekering heeft een bijzonder en intens jaar achter de rug.
Zo werd op alle mogelijke manieren duidelijk gemaakt dat ze op geen
enkele manier aan de basis van de crisis lag noch ertoe bijgedragen
heeft. Daarnaast werden de aanzienlijke voordelen van aanvullende
pensioenen in de vorm van verzekeringen benadrukt, met een
gewaarborgd rendement als zeer belangrijke troef. De particulieren
zo duidelijk mogelijk informeren over alle producten blijft een zorg
van de sector. Ten slotte moeten de levensverzekeraars budgettaire
inspanningen leveren die de overheid hen vanaf 2011 oplegt.
17

18 PERSOONSVERZEKERINGEN - LEVEN
GEMIDDELDE PREMIE
LEVENSVERZEKERING
PER INWONER IN BELGIË
(in euro)
Premie leven groep
Premie leven Individueel tak 23
Premie leven Individueel tak 21
Bronnen: CBFA + berekeningen Assuralia
Verplicht waarborgfonds
Eind 2008, toen de crisis in alle hevigheid woedde, besloot de
regering een “Bijzonder Beschermingsfonds voor deposito’s” op
te richten. Dit Fonds moet bij faillissement en tot 100.000 euro
bankdeposito’s beschermen, maar ook alle individuele producten
van tak 21, met andere woorden de levensverzekeringen met
gewaarborgde rentevoet.
Aanvankelijk konden de verzekeraars vrij kiezen al dan niet tot
dit fonds toe te treden. Op één uitzondering na hebben ze dit
niet gedaan omdat de manier van controleren, de grootte van de
reserves en de zeer ruime solvabiliteitsmarge van de verzekeraars
voor de verzekerden een in de fi nanciële sector ongeëvenaarde
zekerheid bieden.
Niettemin heeft de regering beslist de toetreding tot dit
waarborgfonds vanaf 1 januari 2011 verplicht te maken voor alle
verzekeringsondernemingen die aan het Belgische prudentiële
toezicht onderworpen zijn. Die beslissing is budgettair geïnspireerd
aangezien het project, dat totaal geen onderscheid maakt tussen
bank en verzekeringen, een jaarlijkse bijdrage oplegt van 0,15
procent op het geheel van de “gewaarborgde bedragen”. De
regering heeft zelfs becijferd wat die bijdrage naar schatting
jaarlijks kan opbrengen: wat de verzekeraars betreft gaat het
om een bedrag van 150 miljoen euro in 2011. Het spreekt voor
zich dat Assuralia die heffi ng op de individuele levensverzekering
vervloekt. Niettemin wil Assuralia via de praktische modaliteiten
de toekomst van de verzekeringssector vrijwaren.
Spaarrichtlijn
Het Zweedse voorzitterschap heeft in 2009 getracht de standpunten
over het toepassingsgebied van het ontwerp van spaarrichtlijn, dat
aanvankelijk levensverzekeringen over het hoofd zag, dichter bij
elkaar te brengen: welke levensverzekeringsproducten moeten
beschouwd worden als roerende waarden met vast rendement?
Op basis van het compromis zouden de pensioenen en vaste
renten buiten het toepassingsgebied van de richtlijn vallen, op
voorwaarde dat gedurende een minimumperiode van vijf jaar
prestaties betaald werden. In het Zweedse voorstel zijn ook
nieuwe drempels opgenomen. De lidstaten zouden zelfs kunnen
kiezen om de spaarrichtlijn op andere levensverzekeringen toe te
passen.
Nochtans hebben verzekeringen een ander doel dan de beoogde
spaarproducten. En als mocht blijken dat het onmogelijk is de
verzekering volledig uit te sluiten van de toepassing van die richtlijn,
dan wensen de Europese verzekeraars dat ze alleen toegepast
wordt op verzekeringsproducten waarvan de verzekeringnemer de
onderliggende waarden kan verkopen.
Opspoorbaarheid
WITWASSEN
Door de omzetting van de Europese richtlijnen van 2005 en 2006
is de wet van 11 januari 1993 tot bestrijding van het witwassen
van geld op enkele punten gewijzigd. Sommige nieuwigheden zijn
belangrijk voor de verzekering, die een verifi catieplicht heeft. De
verzekeringsondernemingen zullen alleen via Assuralia, en mits
aan zeer precieze voorwaarden voldaan is, toegang krijgen tot
het Rijksregister om identiteitsgegevens na te kijken. Het adres

als verplicht element ter identifi catie verdwijnt: dit kan immers
zeer vaak veranderen en het wordt overigens ook niet meer op de
identiteitskaarten vermeld.
Voor levensverzekeringen waar het risico op witwassen
verwaarloosbaar of zelfs onbestaande is, zou die verifi catieplicht
anderzijds versoepeld of zelfs afgeschaft kunnen worden.
De nieuwe regelgeving houdt daar rekening mee aangezien
ze meer mogelijkheden biedt om preventiemaatregelen af te
stemmen op het witwasrisico. Assuralia hoopt dat de overheid
zich zal toespitsen op producten waar het risico op witwassen
reëel aanwezig is. Dat is zeker niet het geval voor de collectieve
pensioenen van werknemers: in dat geval, en zoals de wet toelaat,
zouden de verzekeraars vrijgesteld moeten zijn van de toepassing
van de antiwitwasmaatregelen.
SLAPENDE FONDSEN
De wet van 24 juli 2008 op de slapende fondsen is op 7 augustus
2008 in werking getreden. Ze verplicht de verzekeraars actief de begunstigden
van slapende verzekeringsovereenkomsten op te sporen.
Die actieve opsporing van begunstigden van slapende verzekeringsovereenkomsten
houdt voor de verzekeraar zeer duidelijke verifi -
catieverplichtingen in. Hij dient met name het Rijksregister en de
Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ) te raadplegen. Als de
begunstigde na die procedure nog altijd niet geïdentifi ceerd is, moet
de verzekeraar die informatie communiceren aan de Deposito- en
Consignatiekas en de verzekerde bedragen storten aan diezelfde
Depositokas. Met die overdracht is de verzekeraar vrijgesteld van al
zijn verplichtingen ten aanzien van de begunstigde.
GEMIDDELDE RESERVE
PER INWONER IN BELGIË
(in euro)
Leven groep
Leven Individueel tak 23
Leven Individueel tak 21
Bronnen: CBFA + berekeningen Assuralia
Het heeft een jaar geduurd voor dit systeem operationeel was.
De toepassing ervan hangt immers af van de toegang tot het
Rijksregister die Assuralia (als tussenpersoon via de vzw identifi n)
in augustus 2009 gekregen heeft. Sindsdien en tot december werd
het Rijksregister al 150.000 maal geraadpleegd. In 99,2% van de
gevallen was een identifi catie mogelijk.
DATABANK OVER DE PENSIOENEN
Onder andere om de toepassing van de 80%-regel en het
toezicht door de CBFA te vergemakkelijken, wil de overheid
een databank ontwikkelen met gegevens over de aanvullende
pensioenen. Dat is een kolossale uitdaging waaraan Assuralia
graag wil meewerken op voorwaarde dat zo’n gegevensbank
stap voor stap opgestart kan worden en met steeds zeer precieze
en duidelijke gedefi nieerde doelstellingen. Er kan geen sprake
van zijn dat de overheid er een monsterinstrument van maakt
zonder enige rechtvaardiging. Een dergelijke gegevensbank zou
de verzekeraars tussen de 100.000 en 150.000 mandagen kosten,
en dan wordt er nog geen rekening gehouden met de mogelijke
problemen voor de informaticasystemen. Voor het welslagen van
een dergelijke onderneming en de gestage ontwikkeling ervan zal
men zich moeten beperken tot een aantal werkelijk onontbeerlijke
basisgegevens.
19

20 PERSOONSVERZEKERINGEN - LEVEN
UITKERINGEN
INDIVIDUELE
LEVENSVERZEKERINGEN
Nationale Conferentie over de toekomst
van de pensioenen
Binnen het Belgische pensioensysteem speelt iedere pijler een
specifi eke rol om de toekomst ervan te verzekeren. Op basis van
dat uitgangspunt heeft Assuralia een aantal voorstellen geformuleerd,
die als volgt samengevat kunnen worden.
Het wettelijke pensioen (1ste pijler) blijft de hoeksteen van de
verzorgingsstaat via zijn repartitiesysteem. Het moet ervoor zorgen
dat alle gepensioneerden een inkomen hebben en het risico
op armoede beperkt wordt.
De aanvullende pensioenen zijn een aanvulling op het wettelijke
pensioen om de levensstandaard van de toekomstige gepensioneerden
op peil te houden. Binnen het pensioensysteem met drie
pijlers vormen ze de vooruitziende kant. De pijlers versterken elkaar
wederzijds dankzij een combinatie van repartitie en kapitalisatie.
• Voor de werknemers stelt Assuralia voor om de 2de pijler
te veralgemenen met daarnaast de oprichting van een
vrij en individueel beroepspensioensysteem. Assuralia wil
ook de renteformules aanmoedigen. Dat kan enkel via een
vereenvoudiging van het reglementaire kader en van de
informatie die aan de aangeslotenen gegeven wordt.
• Assuralia stelt ook voor om het beroepspensioen uit te breiden
naar de contractuele ambtenaren. Dit vergt natuurlijk wettelijke
aanpassingen.
• Voor de zelfstandigen heeft de vereenvoudiging van het
reglementaire kader de uitbouw van het aanvullende
beroepspensioen ondersteund.
(in miljoenen euro)
Kapitaal overlijden
Kapitaal leven
Rente-uitkeringen
Bron: berekeningen Assuralia
4.000
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
Ruimte voor progressie
Het wettelijke pensioen van een Belgische werknemer die met
pensioen gaat, bedraagt gemiddeld ongeveer 40 procent van
zijn laatste loon. België bengelt daarmee achteraan het Europese
peloton. Concreet gaat het om 925 euro bruto per maand. Dat
is niet veel meer dan de armoedegrens en meestal ontoereikend
om de factuur van een rusthuis te betalen. De vergrijzing van de
bevolking (steeds meer gepensioneerden leven langer in verhouding
tot steeds minder mensen die bijdragen tot het pensioen) zal
almaar meer wegen op het Belgische wettelijke pensioensysteem,
dat op repartitie gebaseerd is. Gelet op de grootte van het
overheidstekort, moet van die kant weinig verwacht worden, zeker
niet nu een optrekking van de pensioenleeftijd niet op de politieke
agenda staat.
Bijgevolg is het voor een werknemer onontbeerlijk om voor een
aanvullend pensioen via zijn werkgever te zorgen als hij zijn
levensstandaard wil behouden. Vandaag bouwen zes op de tien
werknemers uit de privésector al een aanvullend pensioen op via
hun werkgever. Dat wil zeggen dat er nog ruimte voor vooruitgang
is. Assuralia heeft dan ook op grote schaal een promotiebrochure
verspreid binnen de kmo-wereld. Bedrijfsleiders van kleine
en middelgrote ondernemingen die nog twijfelen, vinden er
antwoorden op hun vragen. De brochure zet ook de troeven van de
groepsverzekering nog eens in de verf: een middel om bekwaam
personeel aan zich te binden, fi scale voordelen voor iedereen, een
veilige belegging en een mogelijkheid om een pensioenplan op
maat op te stellen en uit te bouwen.

Schuldsaldoverzekering voor
chronisch zieken
De verzekerbaarheid van personen met een verhoogd
gezondheidsrisico is een belangrijk politiek thema. Dat chronisch
zieken of personen die herstellen van een ernstige ziekte moeilijk of
zelfs geen schuldsaldoverzekering kunnen krijgen en zo niet in staat
zijn een woning te kopen, wordt als zeer onrechtvaardig beschouwd.
Het antwoord daarop ligt nochtans niet voor de hand. Zeker als
men de basisprincipes van de verzekering wil respecteren. Het
bestaan van het “risico”, dit is het onzekere karakter van het zich
voordoen van een gebeurtenis, is essentieel voor de verzekering.
Een zeker risico is, bij gebrek aan toeval, niet verzekerbaar. De
door de verzekeraar aangerekende premie zal zo veel mogelijk in
verhouding staan tot het risicoprofi el van de persoon in kwestie. In
het Parlement werd een consensus bereikt over een wetsvoorstel
van 6 mei 2009 dat de schuldsaldoverzekering voor “personen met
een verhoogd risico” toegankelijker moet maken. “Verhoogd” en dus
niet “zeker”. De bedoeling is een Comité op te richten dat, op vraag
van de consument, zou nakijken of de verzekeringsonderneming een
“correct” voorstel heeft gedaan, en een “Kas” die het deel van de
premie zou betalen die voor de klant als “onbetaalbaar” geldt.
Het voorgestelde systeem, dat het probleem van de fi nanciële
aansprakelijkheid omzeilt, legt een medische standaardvragenlijst
op en gaat voorbij aan het recht voor een onderneming om vrij
haar product- en prijsbeleid uit te stippelen.
EVOLUTIE INCASSO
GROEPSVERZEKERINGEN
TWEEDE PIJLER
(in miljoenen euro)
Sectorplannen
Ondernemingsplannen
Bronnen: CBFA + berekeningen Assuralia
Assuralia vraagt dan ook dat zijn voorstel, dat uitgebreid toegelicht
werd in de Commissie voor Verzekeringen, opnieuw in overweging
genomen wordt. Dat voorstel is gestoeld op de volgende
basisprincipes:
• een publiek-private samenwerking waaraan zowel de overheid
als de kredietsector en de verzekeringssector bijdragen;
• een regime dat correct werkt vanuit verzekeringstechnisch
oogpunt, wat impliceert dat niet alles verzekerbaar is;
• het vragen van een second opinion aan de herverzekeraar
teneinde de verzekerbaarheid zo ruim mogelijk in te schatten;
• het aanbieden van een standaardverzekering waarin de
afbakeningen duidelijk omlijnd zijn.
21

22 PERSOONSVERZEKERINGEN - LEVEN
Is er een gebrek aan
educatie bij de consument?
Zou het met de fi nanciële crisis zo’n vaart
gelopen hebben mocht de consument in
staat geweest zijn de hem aangeboden
producten beter te onderscheiden?
Het antwoord op die vraag is niet zo
eenvoudig. De toezichthouder is ervan
overtuigd dat met een betere kennis bij
de klanten heikele avonturen vermeden
kunnen worden, en behoeften en de
antwoorden daarop beter op elkaar
afgestemd kunnen worden. Des te
beter een klant geïnformeerd is, des te
meer zal hij in staat zijn te kiezen voor
producten die hem voldoening schenken.
Er is echter een verschil tussen goede
informatie en veel informatie. Dat is de
uitdaging van de “informatiefi che” die de
levensverzekeraars moeten aanbieden.
Maar opdat die fi ches gelezen en begrepen
worden, moet de consument er ook voor
open staan. Dankzij een goede fi nanciële
educatie, bij voorkeur al op school, zal dat
des te meer het geval zijn.
Kapitaalzekerheid en gewaarborgd
rendement
Verzekeringen met kapitaalzekerheid en gewaarborgd rendement
(tak 21) zijn een belangrijke troef, vooral in onzekere tijden. Zo
worden 80 procent van de bedrijfspensioenen aan de verzekeraars
toevertrouwd en bijna altijd gaat de keuze uit naar een jaarlijks
gewaarborgd rendement. Op het vlak van de individuele pensioenen
wordt bijna de helft van de aan pensioensparen bestede
bedragen door verzekeraars geïnd, bijna uitsluitend in tak 21.
De aan de verzekeraars toevertrouwde bedragen worden onmiddellijk
belegd volgens wettelijke regels die een maximale waarborg
bieden dat de verzekeraars hun verbintenissen op lange termijn
kunnen nakomen. De wetgever heeft in niet minder dan vijf knipperlichten
voorzien:
1. de waarde van de beleggingsportefeuille moet op ieder moment
minstens even groot zijn als de waarde van de door de verzekeraar
aangegane verbintenissen. Dit zijn de dekkingswaarden;
2. de beleggingen (obligaties, aandelen, vastgoed,…) worden gespreid;
3. de verzekeraars moeten over een solvabiliteitsmarge beschikken.
Dit is een buffer voor wanneer beleggingen tot uitzonderlijke
fi nanciële verliezen zouden leiden;
4. mocht een verzekeraar failliet gaan (een situatie die zich overigens
nog nooit heeft voorgedaan sinds de invoering van een
veralgemeend toezicht op de verzekeringen), dan is de verzekerde
een bevoorrechte schuldeiser, die voorrang krijgt op de
sociale zekerheid en de fi scus;
UITKERINGEN
GROEPSVERZEKERINGEN
(miljoenen euro)
Kapitalen overlijden
Kapitalen leven
Rente-uitkeringen
Bron : berekeningen Assuralia
5. een permanente controle door de toezichthouder, aan wie de
verzekeraar driemaandelijks zijn rekeningen moet voorleggen
om te bevestigen dat de dekkingswaarden en de solvabiliteitsmarge
voldoende groot zijn. Overigens controleert de toezichthouder
niet alleen de rendabiliteit in het algemeen, maar ook
per categorie van product en kan hij onmiddellijk optreden om
een situatie recht te trekken.
Dankzij die waarborgen bleven de meeste tak 21 levensverzekeringen
tijdens de fi nanciële crisis volledig buiten schot. De impact
van de beursval bleef beperkt omdat aandelen slechts een klein
deel uitmaken van de dekkingswaarden en de verzekeraars trouwens
snel in die portefeuille gesnoeid hebben. Overigens is de
solvabiliteitsmarge, die al ruimschoots boven het wettelijk vereiste
minimum ligt, nooit onder het wettelijk vereiste minimum
gedoken.
Het grote aantal waarborgen alsook de omvang ervan verklaren
waarom de meeste verzekeraars niet toegetreden zijn tot het
waarborgfonds dat de regering eind 2008 opgericht heeft voor
individuele levensverzekeringen uit tak 21. Ze hadden daar immers
geen enkele reden toe, en zeker niet als men weet dat ze er
zelfs tijdens de crisisperiode in geslaagd zijn hun verbintenis van
een gewaarborgd rendement na te komen. De beslissing van de regering
om de toetreding tot het Fonds in 2011 verplicht te maken
is dan ook niet ingegeven om een eventuele broze solvabiliteit te
verstevigen, maar louter en alleen door budgettaire redenen.

Arbeidsongevallen
Zelfs als we geen rekening houden met de fi nanciële
crisis, dan nog was 2009 niet het meest gelukkige jaar
voor de arbeidsongevallenverzekeraars. Het jaar werd
ingezet met de inwerkingtreding van een onuitvoerbare
wet die de premie wil doen variëren louter op basis van
de schadelast. Daarnaast kregen de verzekeraars een
bijkomende budgettaire opdoffer te verwerken van bijna 6
miljoen euro. Wel reden voor voldoening was het systeem
voor elektronische uitwisseling EVA, dat heel wat energie
en inspanningen van de verzekeraars gevergd heeft en
dat in het raam van e-government vermeld werd als een
model van goed beheer. Het jaar 2010 zou er alvast beter
kunnen uitzien als de regering haar intentie bevestigt om
de modaliteiten van de invoering van het systeem van
gedifferentieerde premies te herbekijken.
ARBEIDSONGEVALLEN
INCASSO
(in miljoenen euro)
Bron: Assuralia
Persoonsverzekeringen
Begrotingsmaatregelen
Het is normaal en billijk dat de verzekeraars deelnemen in de werkingskosten
van de autoriteiten die hen controleren. Minder normaal
is echter dat de verhoging van die deelname niet technisch gerechtvaardigd
is. Toch betalen de arbeidsongevallenverzekeraars sinds 2009
een nieuwe jaarlijkse belasting – men kan dit moeilijk anders noemen
– van bijna 6 miljoen euro. Die aderlating komt bovenop de talrijke
overdrachten die al plaatsvinden tussen hen en het Fonds voor Arbeidsongevallen.
Die begrotingsmaatregel doet de aanzienlijke overdrachten van de tak
Arbeidsongevallen ten gunste van de sociale zekerheid in het algemeen
en van het Fonds voor Arbeidsongevallen nog toenemen. Bijna een
kwart (22%) van het jaarlijkse premie-inkomen van de arbeidsongevallenverzekering,
anders gezegd de door de werkgevers betaalde premies,
vloeit zo immers uit de branche weg.
Gedifferentieerde premies
Onuitvoerbaar, ondoeltreffend en juridisch aanvechtbaar is het systeem
van gedifferentieerde premies dat de arbeidsongevallenverzekeraars
sinds 1 januari 2009 op hun hele portefeuille moeten toepassen.
Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat het sinds zijn invoering
alleen virtueel bestaat.
Hoe kan men immers de premie laten variëren louter en alleen op
basis van de schadelast binnen een marge van -15 tot +30% in vergelijking
met een basistarief? Op wie kan dit systeem toegepast worden
wanneer de criteria over de grootte van de onderneming al verschillen
tussen de wet en het uitvoeringsbesluit ervan? En hoe kan zo’n systeem
stroken met het Europese beginsel van de tariefvrijheid?
23

24 PERSOONSVERZEKERINGEN - ARBEIDSONGEVALLEN
Assuralia heeft een beroep ingediend bij de Raad van State. Het
arrest wordt verwacht in het eerste semester van 2010. Ook al is
het onmogelijk om de uitkomst ervan te voorspellen, toch is Assuralia
blij dat de Raad van State een expert aanstelde die de zaken
technisch moet proberen op te helderen.
Verzwaarde risico’s
In 2009 is werd een preventiesysteem ingevoerd voor “onevenredig
verzwaarde risico’s”. Het koninklijk besluit van 23 december
2008 stelt de verplichtingen van de betrokken partijen vast: het
Fonds voor Arbeidsongevallen, de verzekeringsondernemingen en
de werkgevers van ondernemingen die als onevenredig verzwaard
risico beschouwd worden.
Worden als verzwaard risico beschouwd de ondernemingen die
in de loop van een observatieperiode van drie jaar minstens vijf
ongevallen tellen met dodelijke afl oop of met een tijdelijke ongeschiktheid
van minstens één dag (de dag van het ongeval niet
meegerekend), indien hun risico-index in de loop van het laatste
jaar van de observatieperiode en in de loop van een van beide
andere jaren van deze observatieperiode tien maal de risico-index
bedraagt van de activiteitensector waartoe de onderneming behoort.
Die ondernemingen moeten aan hun verzekeraar een forfaitaire
preventiebijdrage storten die besteed zal worden aan de
preventie in deze ondernemingen.
Het Fonds voor Arbeidsongevallen maakt jaarlijks de lijst op van
de ondernemingen die als verzwaard risico gelden. Zij worden in
dalende volgorde gerangschikt volgens de grootte van de afwijking
SCHADELAST
(in miljoenen euro)
Bron: Assuralia
1.100
1.000
900
800
700
600
500
tussen de risico-index van de onderneming en de risico-index van
de activiteitensector. De doelstelling van de regering is het aantal
ernstige arbeidsongevallen met een kwart te doen dalen door een
vermenigvuldiging van het aantal preventiemaatregelen.
EVA, een rijzende ster
De aangiftes van arbeidsongevallen gebeuren nu via EVA,
een systeem voor elektronische verbinding tussen de
arbeidsongevallenverzekeraars en het netwerk van de sociale
zekerheid. Dankzij EVA wordt een sectorale gegevensbank
gevoed bij het Fonds voor Arbeidsongevallen en wordt voor
de werkgever en zijn arbeidsongevallenverzekeraar nuttige
statistische informatie verzameld. Het systeem laat vooral toe
de vergoeding te berekenen op basis van de lonen. Voortaan
gebeurt alles via één informatieoverdracht die via het systeem
verspreid wordt naar alle betrokken partijen. Dankzij die
administratieve vereenvoudiging werd EVA genomineerd voor
de “E-gov Awards”, die op 3 oktober 2009 uitgereikt werden.
Een punt is nog voor verbetering vatbaar: verwijzen naar een
enkele offi ciële en identieke loonbron voor alle takken van de
sociale zekerheid.

Gezondheid
De hospitalisatieverzekering maakt woelige tijden door:
enerzijds raakt de wet-Verwilghen maar niet uitgevoerd en
anderzijds is er gebrek aan initiatief vanwege de Belgische
regering om het aanbod van aanvullende verzekeringen van
ziekenfondsen op gelijke voet te behandelen. De Europese
Commissie was minder geduldig en daagde België nog
voor eind 2009 voor het Europese Hof van Justitie, zestien
maanden nadat ze al een met redenen omkleed advies aan
ons land had gericht met de vraag de wetgeving… binnen
de twee maanden aan te passen.
GEZONDHEID
INCASSO
(in miljoenen euro)
Bron: Assuralia
1.200
1.000
800
600
400
200
0
Persoonsverzekeringen
Wanneer behandeling op voet van
gelijkheid?
De Belgische regering diende de Europese richtlijnen vóór eind 2009
toe te passen op de aanvullende ziektekostenverzekeringen die de
ziekenfondsen aanbieden. Waarom zouden die verzekeringsproducten
immers niet moeten voldoen aan de eisen inzake solvabiliteit, bescherming
van de consument en fi scaliteit die wel gelden voor de private
verzekeraars, terwijl het om een identiek aanbod gaat?
De Belgische regering beschikte nochtans over een met redenen omkleed
advies van de Europese Commissie en een “historisch” akkoord
tussen verzekeraars en ziekenfondsen. In dat akkoord bepalen ze wat er
verstaan wordt onder producten die vallen onder de Europese richtlijnen
en geven ze aan hoe de richtlijnen kunnen toegepast worden inzake
solvabiliteit en toezicht. Zo hebben de verzekeraars aanvaard dat
eenvoudige “verrichtingen” eraan ontsnappen: dit zijn de diensten die
de ziekenfondsen forfaitair aanbieden aan hun leden in het verlengde
van hun opdracht binnen de sociale zekerheid.
In haar advies van 6 mei 2008 had de Commissie al suggesties gedaan
opdat ons land zich zou aanpassen aan de verzekeringsrichtlijnen.
Naar aanleiding daarvan had de regering ervoor gekozen de formule
van aanvullende verzekeringen te behouden in de plaats van ze in de
sociale zekerheid te integreren. Door die keuze zouden de ziekenfondsen
dit aanvullende aanbod moeten organiseren via de oprichting van
afzonderlijke entiteiten, die volledig en uitsluitend onder de verzekeringsregelgeving
zouden vallen. Ze zouden onderworpen zijn aan hetzelfde
prudentiële toezicht als de private verzekeraars, dat echter zou
uitgeoefend worden door de Controledienst voor de Ziekenfondsen,
naar het voorbeeld van de Commissie voor het Bank-, Financie- en
25

26 PERSOONSVERZEKERINGEN - GEZONDHEID
Assurantiewezen nu, en de Nationale Bank in de toekomst. De
aanvullende verzekeringen zouden ook niet langer via de loketten
van de ziekenfondsen mogen aangeboden worden, behalve voor
de leden. Alleen onder die voorwaarden zouden aanvullende ziekteverzekeringen
op voet van gelijkheid aangeboden worden. Nu
dient het Europese Hof van Justitie zich alleen nog uit te spreken.
Nog altijd geen medische index
De wet-Verwilghen is in werking getreden op 1 juli 2009, ten minste
wat betreft de voor de consumenten voordelige aspecten: een
levenslange waarborg en een verbeterde toegang voor chronisch
zieken en gehandicapten. De voorwaarden voor de verzekeraars
om die verbintenissen op lange termijn na te komen zijn echter
nog altijd niet vervuld. Niet alleen is de door die wet voorziene
medische index er nog altijd niet, maar heeft een reparatiewet,
de “wet-Reynders”, de mogelijkheid om de premies aan te passen
in twee uitzonderlijke gevallen waarin de medische index niet
kan werken, gewoon afgeschaft. Namelijk wanneer een verzekeringsonderneming
geconfronteerd wordt met een duurzame stijging
van de kosten door een onevenredige toevloed van risico’s
of wanneer externe factoren (wettelijke beslissingen) gevolgen
hebben voor de kosten op een manier die geen enkele actuaris
kan voorzien. Die afschaffi ng is des te meer onredelijk als men
weet dat ziekenfondsen niet alleen hun premies, maar ook hun
voorwaarden vrij kunnen aanpassen.
GEZONDHEID
INCASSO
Basis 2002 =100
Gewaarborgd inkomen - Individueel
Gewaarborgd inkomen - Collectieve
Individuele hospitalisatie
Collectieve hospitalisatie
Bron: Assuralia
Door als regel op te leggen dat alleen de premies geïndexeerd
mogen worden, lijkt de regelgever te vergeten dat een hospitalisatieverzekering
niet alleen wordt gefi nancierd met toekomstige
premies, maar dat ook de in het verleden opgebouwde reserves
dienen om toekomstige premies betaalbaar te houden. Niet alleen
de premies moeten bijgevolg aan een relevante index worden aangepast,
maar ook de reserves. Dat principe negeren impliceert dat
de hospitalisatieverzekeraars op een termijn van één à twee jaar
met verlies zullen draaien. De wet voorziet in één uitweg die erin
bestaat dat toelating aan de CBFA kan worden gevraagd om de
premie aan te passen, bovenop de index. Dit kan echter alleen op
een ogenblik dat de verzekeraar al verlies lijdt of op korte termijn
dreigt te lijden. Een zeer beperkte uitweg dus die de verzekeraar
daarenboven afhankelijk maakt van de discretionaire bevoegdheid
van de toezichthouder.
Gelet op deze zware problemen waartoe de uitvoering van het
indexeringsprincipe leidt, heeft Assuralia beslist de wet aan te
vechten bij het Grondwettelijk Hof. Het kan immers toch niet dat
de verzekeraars verplicht worden met verlies te werken. Wie zou
in die omstandigheden dan nog hospitalisatieverzekeringen willen
aanbieden?
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 schatting

Duidelijkheid over medische gegevens
Assuralia heeft twee brochures gepubliceerd over het correcte
gebruik van medische gegevens. Net als in alle persoonsverzekeringen
is de medische vragenlijst in de tak Gezondheid voor de
verzekeraar de eerste bron van informatie waarmee hij zich een
beeld vormt van het profi el van de te verzekeren persoon, zodat
hij een zo accuraat mogelijke offerte kan opstellen alvorens de
polis te sluiten. De eerste brochure bevat een lijst met begrijpelijke
vragen, conform met antidiscriminatiewetgeving en de wet op de
bescherming van de persoonlijke levenssfeer en in het licht van de
medische criteria verantwoord. De tweede brochure geeft uitleg
bij het concrete gebruik van die gegevens en een antwoord op de
vragen die de verzekerde daarbij zou kunnen hebben.
GEZONDHEID
BRUTO TECHNISCH-
FINANCIEEL SALDO
(in % van de premies)
Gewaarborgd inkomen - Collectieve
Gewaarborgd inkomen - Individueel
Individuele hospitalisatie
Collectieve hospitalisatie
Bron: Assuralia
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
27

Schadeverzekeringen
De focus van een schadeverzekeraar ligt bij de schadelast, zeker in
fi nancieel minder gunstige tijden. De schadelast vormt immers de
zwaarste post in de uitgaven van een verzekeraar en die uitgaven horen
in balans te blijven met de inkomsten, anders zijn premieaanpassingen
onvermijdelijk. De twee meest bekende schadeverzekeringen, de
autoverzekering en de brandverzekering, zien de verhouding tussen
schade en verdiende premies in de foute richting evolueren.
Assuralia levert continu inspanningen in het belang van de
consument en van de sector. Zo timmert de beroepsvereniging aan
een communicatiekanaal tussen autoverzekeraars en Justitie om
de inzage van gerechtelijke ongevallendossiers beter te beheren
en aldus de regelingen te versnellen. Op de agenda voor 2010
prijken ook voorstellen met het oog op de invoering van nieuwe
vergoedingsmechanismen, onder meer voor medische schade en voor
uitzonderlijke rampen.
29

30 SCHADEVERZEKERINGEN
BA TOERISME EN ZAKEN
(Boekjaar 2008)
ENKELE KERNCIJFERS
> 5,1 miljoen wagens ingeschreven DIV
> 356.000 schadegevallen in fout –
schadefrequentie 7,0%
> Schadelast: 1.227 miljoen euro
> Gemiddelde kost schadegeval: 3.445 euro
(waarvan 2.062 euro gemiddelde materiële
schade)
> 60% materiële en 40% lichamelijke schade
> 35.600 schadegevallen met lichamelijke
schade
> Gemiddelde kost schadegeval met lichamelijke
schade: 16.886 euro
BA AUTO -
“TOERISME EN ZAKEN”
Het evenwicht herstellen
Wanneer de schadelast toeneemt en beleggingsopbrengsten een
langdurige dip kennen, zijn bezuinigingen en premieverhogingen
zelden te vermijden. Het evenwicht tussen uitgaven en inkomsten
herstellen, luidt dan de opdracht. Deze verzekeringslogica geldt in
alle schadeverzekeringen, meer bepaald in de BA motorrijtuigen
en de brandverzekering.
Het evenwicht behouden in de verplichte autoverzekering betekent
rekening houden met talrijke factoren: de geïnde premies,
de felle concurrentie, de beleggingsopbrengsten, de frequentie en
de ernst van de ongevallen, de kostprijs van herstellingen en verzorging,
de werkingskosten, de commissielonen, enz. Op sommige
factoren kunnen de verzekeraars ingrijpen, op andere hebben ze
geen vat.
Over de beleggingsopbrengsten in 2008 en 2009 kunnen we kort
zijn: de fi nanciële crisis leidt tot erg sombere cijfers. De belegging
van de geïnde premies levert een gemiddeld rendement op van
slechts 0,5%; dit is ongezien laag. Het rendement van de obligaties
–waarin het merendeel van de gelden wordt belegd – kan de
historische duik op de aandelenmarkten onmogelijk goed maken.
De schadeverzekeringen boeken in 2008 dan ook verlies. Dit is zeker
het geval voor de meest bekende schadeverzekering, de BA
motorrijtuigen.
De domper op de resultaten kan in de BA motorrijtuigen helaas
niet gecompenseerd worden door een gunstige evolutie van de
verkeersongevallen in ons land. De ernst van de verkeersongevallen
vertoont een dalende curve. Het aantal verkeersdoden vermindert
met 12% (van 1.071 in 2007 naar 944 in 2008), doch het
aantal zwaargewonden neemt slechts af met 3,1% (van 6.997 in
2007 naar 6.782 in 2008). Verontrustend is dat het aantal weekenddoden
sterk is toegenomen in de leeftijdsgroep 15 tot 29 jaar.
Ruim de helft van alle verkeersdoden uit deze leeftijdsgroep valt
te betreuren tijdens het weekend.
Zware (weekend)ongevallen veroorzaken bergen menselijke ellende
in talrijke families en de passende vergoedingen leiden tot immense
uitgaven. Zo tellen de autoverzekeraars in de BA categorie ‘Toerisme
en zaken’ (dit zijn de personenwagens) jaarlijks meer dan 600
ongevallen waarbij de schade meer dan 125.000 euro bedraagt.
Nieuwe overheidsmaatregelen, campagnes en controles dringen
zich op om het aantal ernstige ongevallen verder te reduceren.
De schadefrequentie vertoont een minder gunstige curve in 2008: in
de BA Toerisme en zaken illustreert de grafi ek onderaan deze pagina
de klim van 6,67% in 2006 naar 7% in 2008. Met andere woorden :
7 bestuurders op 100 veroorzaken binnen het jaar een ongeval.
Wat betreft het kostenplaatje van een schadegeval, neemt in de BA
Toerisme en zaken, de gemiddelde kost in 2007 en 2008 opnieuw
toe tot wel 3.445 euro. Het sinds enkele jaren quasi constante
incasso, gecombineerd met de toenemende schadefrequentie en
de gemiddelde kost, leidt in de BA motorrijtuigen tot een stijging
van de relatieve schadelast van 69,3% van de verdiende premies
in 2007 tot 72,5% in 2008.
Om het evenwicht te herstellen tussen uitgaven en inkomsten
voeren een aantal verzekeraars in 2009 kleine premieverhogingen
door. De autoverzekering blijft echter gekenmerkt door een sterke
concurrentie, waardoor voorzichtige bestuurders of bestuurders
die weinig kilometers vreten van aantrekkelijke formules blijven
genieten. Zo bedraagt de gemiddelde premie voor de BA Toerisme
en zaken 302 euro (taksen niet meegerekend) in 2008.
Aantal schadegevallen Schadefrequentie
Bron: Assuralia

2010 wordt overigens een bijzonder jaar voor de autoverzekering.
De minimumvoorwaarden in de BA motorrijtuigen worden
dit jaar vernieuwd. De consument hoeft geen opzienbarende
nieuwigheden te verwachten. Een aantal bepalingen worden
juridisch bijgeschaafd omdat ze mogelijk niet geheel in overeenstemming
zijn met andere reglementering of met gevestigde
rechtspraak. Zo wordt bij voorbeeld de bescherming van
de zwakke weggebruikers (art.29bis van de WAM – wet op de
aansprakelijkheid van motorrijtuigen) geïntegreerd in de algemene
voorwaarden.
In het belang van de consument, met name om de regeling
van letselongevallen te bespoedigen en ongevallen waaraan
een strafrechtelijk luik is verbonden, sleutelt de verzekeringssector
(via Datassur) aan een nieuw communicatiekanaal met
Justitie (via het centrum voor informatieverwerking bij de FOD
Justitie). Een nieuw geautomatiseerd systeem, Sipass genoemd,
zal toelaten het overzicht te behouden op alle aanvragen tot
inzage van strafdossiers aan de parketten en om herinneringsberichten
te vermijden.
Assuralia legt voorts de laatste hand aan de uitbreiding van haar
gedragscode inzake schaderegeling, op basis van de aanbevelingen
van de Vlaamse Staten Generaal voor verkeersslachtoffers.
Deze aanbevelingen hebben tot doel de slachtoffers, en hun
directe omgeving, die een uitermate dramatische gebeurtenis
hebben ondergaan, centraal te stellen in het herstelproces.
BA MOTORRIJTUIGEN
INCASSO
EN AANTAL VOERTUIGEN
Basis: 2003 = 100
Voertuigcasco
BA Motorrijtuigen
Aantal voertuigen
Brandverzekering en
klimaatverandering
Het aantal lokale of kleinschalige schades die hun oorzaak vinden
in natuurfenomenen lijkt toe te nemen. Alle waarnemers
vermoeden een verband met de klimaatwijzigingen. Elke brandverzekering
eenvoudige risico’s (woningen en kleine handelszaken)
biedt sinds maart 2007 bescherming bij schade door
natuurrampen. Sinds de invoering van het systeem heeft het
land nog geen grootschalige schade gekend. Maar het aantal
schadegevallen maakt vreemde sprongen. In 2008 tellen
de verzekeraars in de waarborg natuurrampen dubbel zoveel
schadedossiers als in 2007. Enkele periodes van hevige regenval
leidden in 2008 in het totaal tot zo’n 16.000 schadedossiers.
De vergoeding van al deze schade loopt op tot 63 miljoen euro.
De gemiddelde overstromingsschade bedraagt zo’n 3.700 euro.
Voor 2009 – een eerder rustig overstromingsjaar – is het nog
wachten op defi nitieve cijfers.
In andere klimaatgebonden waarborgen, die reeds langer opgenomen
zijn in de brandverzekering, zoals storm en hagelschade,
neemt de frequentie toe. Ook de kostprijs van de herstellingen
in de brandverzekering neemt toe, deels omdat woningen meer
en meer gebouwd zijn met duurdere materialen, een tijdelijke
adempauze van de toepasselijke index niet te na gesproken.
Bron: Assuralia 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 schatting
31

32 SCHADEVERZEKERINGEN
Bob van december
tot december
De autoverzekeraars die via Assuralia de
Bob-campagne ondersteunen vinden de
grote media-aandacht voor Bob tijdens de
eindejaarsperiode mooi meegenomen, maar
zij pleiten toch voor meer Bob-communicatie
tijdens de rest van het jaar. Een Bob voorzien is
altijd een must, want rijden en drinken gaan niet
samen, niet enkel tijdens de eindejaarsperiode
maar 365 dagen op 365, het hele jaar rond.
Vandaar dat ook op andere momenten van
het jaar sensibilisering en controle van de
voornaamste doelgroepen nodig is.
TIP: wie naar een feestje trekt denkt best
vooraf aan Bob. Zo kan Bob zijn eigen voertuig
besturen, wat vaak veiliger is. Neemt Bob het
stuur in iemands anders wagen, dan checkt hij
vooraf de verzekeringssituatie.
Stookolietanks: sanering en verzekering
In 2010 zullen de verzekeringssector en de petroleumsector met
de federale minister van Energie en de gewestelijke ministers van
Leefmilieu overleggen om tot een oplossing te komen voor de
problematiek van de stookolievervuiling.
Over welke problemen gaat het? Ons land telt zo’n 1.300.000 ondergrondse
en bovengrondse stookolietanks voor verwarming. De
meeste hiervan dateren uit de jaren ‘60 en ‘70. Een groot aantal
van deze tanks, met name de enkelwandige tanks zonder lekbeveiliging,
vormen een gevaar voor bodemvervuiling. Volgens de berekeningen
van specialisten terzake zouden anno 2010 ongeveer
15.000 tanks – die ouder zijn dan 45 jaar – kunnen gaan lekken.
Zonder maatregelen te nemen komen er jaarlijks een paar duizend
lekkende tanks bij. Maatregelen dringen zich dus op.
De brandverzekeraars hebben met de petroleumsector een ontwerpakkoord
bereikt over de aanpak van de problematiek. Het akkoord
omvat twee luiken of twee fases. Tijdens een eerste fase zouden
reeds vervuilde bodems gesaneerd worden met middelen uit een
fonds gefi nancierd door een bijdrage op het stookolieverbruik. Vervolgens
zal de verzekeringssector nieuwe verzekeringsproducten
aanbieden die beantwoorden aan de noden van de eigenaars van
stookolietanks en die zij kunnen onderschrijven eens controles
uitwijzen dat de tank lekdicht is en de site niet vervuild is. Op die
wijze zou een verzekeringsoplossing vorm krijgen om toekomstige
bodemvervuilingen op te vangen en de burgers op gepaste wijze
te beschermen tegen de zware fi nanciële gevolgen van een eventuele
vervuiling.
BA MOTORRIJTUIGEN
AANTAL SCHADEGEVALLEN
Schadegevallen met lichamelijke schade
Schadegevallen zonder lichamelijke schade
Bron: Assuralia, cijfers 2008
90%
10%
Naar nieuwe vergoedingsmechanismes
voor medische schade
Al enkele jaren sleutelen regering en parlement, met vallen en opstaan,
aan een nieuwe regeling voor de vergoeding van medische
ongevallen. Begin 2010 ligt een ontwerp voor dat voorziet in de
oprichting van een vergoedingsfonds, gefi nancierd door de overheid.
Assuralia pleegt overleg met de diverse instanties en volgt
de uitwerking van het project op de voet.
Wat bepaalt het wetsontwerp? Wie het slachtoffer wordt van een
medische fout of van een medisch ongeval kan in de toekomst aankloppen
bij het fonds. Het fonds moet dan uitmaken of de schade
voortvloeit uit een feit waarvoor de zorgverstrekker aansprakelijk
kan gesteld worden ofwel uit een ongeval zonder aansprakelijkheid.
In dit laatste geval zal het fonds het slachtoffer vergoeden, althans
voor ernstige ongevallen. De minimale graad van ernst komt overeen
met een tijdelijke invaliditeit van minstens 25% of met een tijdelijke
arbeidsongeschiktheid van zes maanden of zware (bv. economische)
problemen. Kan een zorgverstrekker aansprakelijk worden
gesteld, dan wordt hem of zijn verzekeraar gevraagd de schade te
vergoeden. Blijkt de zorgverstrekker onvoldoende verzekerd om de
schade te dekken, treedt het fonds eveneens op. Betwist hij de aansprakelijkheid,
dan treedt het fonds op in afwachting van de afl oop
van het geschil, maar enkel voor de ernstige gevallen. Het systeem
waarborgt met andere woorden in diverse scenario’s een snelle vergoeding
van ernstige medische schade.
52%
48%
BA MOTORRIJTUIGEN
SCHADELAST

En voor uitzonderlijke schadegevallen
Rampen zoals het Heizeldrama of de ontploffi ng in Ghislenghien
blijven in het geheugen gegrift. Om tot een snellere vergoeding te
komen van slachtoffers van zo’n uitzonderlijke schadegevallen –
met andere woorden zonder te moeten wachten op de gerechtelijke
uitspraak over de aansprakelijkheid – hebben de verzekeraars
een voorstel uitgewerkt met het oog op een wettelijke regeling.
Het voorstel voorziet in een nieuw vergoedingsmechanisme bij
schadegevallen van grote omvang waarvoor een of meerdere duidelijk
geïdentifi ceerde partijen gedeeltelijk of volledig aansprakelijk
gesteld kunnen worden.
Het systeem zal niet gelden voor natuurrampen of terreurdaden
waar, respectievelijk sinds 2006 en 2008, specifi eke oplossingen
voor bestaan geënt op een privaat-publieke samenwerking.
Als aan de toepassingsvoorwaarden voldaan is, zorgt het Gemeenschappelijk
Motorwaarborgfonds (GMWF) voor de medische
expertises, de terugbetaling van de medische kosten en provisionele
schadevergoedingen. Het GMWF kan zelfs een voorstel tot
defi nitieve schadevergoeding doen (gedeeltelijke of blijvende ongeschiktheid,
inkomensverlies, hulp van derden,…) als de gezondheidstoestand
van het slachtoffer dit toelaat.
Om de nodige fi nanciële middelen te versterkken storten alle verzekeraars
die in België de burgerlijke aansprakelijkheidverzekeringen
beoefenen terugvorderbare voorschotten aan het Fonds.
Zo kunnen slachtoffers of hun rechthebbenden een vergoeding
krijgen voor schade die niet vergoed wordt door het ziekenfonds
of de verzekeraar (bv. arbeidsongeval, hospitalisatie, gewaarborgd
inkomen). En dit zonder lang te moeten afwachten wie voor de
ramp aansprakelijk gesteld wordt.
Het GMWF recupereert zijn uitgaven na de gerechtelijke procedure
bij de aansprakelijke(n). Wanneer niemand aansprakelijk gesteld
wordt of indien wie aansprakelijk is niet solvabel is, betaalt
de Staat (via het Rampenfonds) de door het Fonds uitgekeerde
bedragen terug.
FAST : snelle takeling, gepeperde rekening
Enkele jaren geleden hebben de Vlaamse overheid en de federale
politie een nieuwe aanpak gelanceerd om bij incidenten op snelwegen
snelle te reageren (bv. takelen van beschadigde of defecte
voertuigen, ruimen van verloren goederen). FAST staat voor ‘fi les
aanpakken door snelle tussenkomst’. De rekening hiervoor komt
vaak terecht bij de verzekeraars, naargelang de polis die de betrokken
bestuurder heeft. Uit een onderzoek van de FAST-facturen
blijkt echter dat deze ‘depannages’ opvallend meer kosten dan een
gewone interventie en dat de tussenkomsten onvoldoende worden
gedetailleerd. Assuralia heeft de Vlaamse minister van Mobiliteit
hierop attent gemaakt.
BRAND WONINGEN
2007 Aantal contracten : brand = 5,38 miljoen / diefstal = 2,33 miljoen
2008 Aantal contracten : brand = 5,39 miljoen / diefstal = 2,42 miljoen
Aantal schadegevallen Gemiddelde kost per schadegeval in €
2007 2008 2007 2008
Brand en aanverwante gevaren, electriciteit 100.281 115.735 2.816 2.746
Storm 139.639 41.178 1.141 1.179
Natuurrampen 5.859 14.246 3.301 3.396
Diefstal, vandalisme en kwaadwilligheid 19.790 23.050 3.307 2.880
Arbeidsconfl icten en aanslagen 771 831 2.173 2.346
Andere 131.603 152.431 1.335 1.296
TOTAAL 397.943 347.471 1.765 1.959
Bron: Assuralia
33

Leden
A ACE European Group Ltd E
C
D
(Situatie op 01/01/2010) In cursief gedrukt: heeft zich in 2009 bij Assuralia aangesloten.
ACTEL
Aegon Schadeverzekering
AG Insurance
AIOI Motor & General Insurance
Allianz Belgium
Allianz Versicherung
AMLIN Corporate Insurance
AMMA
APA
Apra Ongevallen
Apra Leven
Arag
Arces
Argenta Verzekeringen
Atradius Credit Insurance
Audi
Avéro Belgium Insurance
Aviabel
Aviva Life & Pensions UK Ltd
AXA Belgium
CDA
Chartis Europe
Chubb
Coface
Corona
DAS
De Verenigde Verzekerden
Delta Lloyd Life
Dexia Verzekeringen België
DKV Belgium
Delcredere NV
ELINI
ERGO Life
Ethias
Ethias Onderlinge
verzekeringsvereniging
EULER HERMES
Credit Insurance Belgium
Euromex
Europ Assistance (Belgium)
Europese
FEDERALE Verzekering
(Arbeidsongevallen)
FEDERALE Verzekering (BOAR)
FEDERALE Verzekering (Pensioenen)
FEDERALE Verzekering (Leven)
FIDEA
Garantiefonds Reizen
Generali Belgium
Hagelunie
ING Insurance Services
ING Life Belgium
ING Non-Life Belgium
Inter Partner Assistance
KBC Verzekeringen
Landbouwkrediet Verzekeringen
L’Ardenne Prévoyante
> Laatste situatie beschikbaar op de site : www.assuralia.be/nl/organisation/index.asp
F
G
H
I
K
L
M
N
O
P
R
S
T
V
X
Z
MAPFRE RE
Mensura Verzekeringen
Mensura (Arbeidsongevallen)
Mercator Verzekeringen
MetLife Insurance
Mitsui Sumitomo
Mondial Assistance
Munich Re
Nateus
Nateus Life
Nationale Suisse Assurances
Optimco
P&V (Arbeidsongevallen)
P&V Verzekeringen
Partner Reinsurance Europe Limited
Partners Verzekeringen
PNP
Protect
Royal & SunAlliance Global
Satrex
SCOR Global Life
Secura
Securex – Onderlinge verz.
Securex (Arbeidsongevallen)
Securex Leven
Servis
Servis - Life
Sirius International
Swiss Re
TOTAL Pensions Belgium
Touring Verzekeringen
Trade Credit Re Insurance Company
TVM België
Vivium
XL Insurance Company Ltd
ZA Verzekeringen
Zurich Insurance plc-Belgium branch
Zürich Versicherung (BDM)
35

36 BESTUURSORGANEN
Directieraad (Situatie op 17/02/2010)
VOORZITTER
Christian DEFRANCQ
Voorzitter van het Directiecomité – KBC Verzekeringen
ONDERVOORZITTERS
Jacques FOREST
Voorzitter van het Directiecomité – P&V Verzekeringen
GEDELEGEERD BESTUURDER
Philippe COLLE
LEDEN VAN HET UITVOEREND COMITE
Antonio CANO
CEO – AG Insurance
Jean-Claude DEBUSSCHE
Voorzitter van het Directiecomité – Mensura
Robert FRANSSEN
Voorzitter van het uitvoerend Comité – Allianz Belgium
Caroline HAENECOUR
Directeur van de Particuliere Verzekeringen – Avéro Belgium
Guy ROELANDT
Voorzitter van het Directiecomité – Dexia Verzekeringen België
Emmanuel de TALHOUËT
CEO – AXA Belgium
Johan THIJS
CEO – KBC Verzekeringen
Bernard THIRY
Voorzitter van het Directiecomité – Ethias
Luc VANCAMP
Gedelegeerd Bestuurder – DKV Belgium
LEDEN
Frank BLANKERS
CEO – Delta Lloyd Life
Bruin BOURGOIS
CEO – Europ Assistance Belgium
Gustaaf DAEMEN
Gedelegeerd Bestuurder – DAS Rechtsbijstand
Thierry DELVAUX
Voorzitter van het Directiecomité – Generali Belgium
Gert DE WINTER
CEO – Mercator
René DHONDT
Algemeen Directeur – Assuralia
Philippe LATOUR
Chief Financial Offi cer – AG Insurance
Jan LEFLOT
Gedelegeerd Bestuurder – Secura Belgian Re
François LEMONNIER
Directeur ondernemingen – AXA Belgium
Sonja ROTTIERS
CEO – Nationale Suisse Verzekeringen
Erik VAN DEN EYNDEN
CEO – ING Life & Non-Life
Hans VERSTRAETE
Voorzitter van het Directiecomité – Nateus
Francis VROMAN
Gedelegeerd Bestuurder – FEDERALE Verzekering

Afdelingsvergaderingen
ONGEVALLEN GEMEEN RECHT
Voorzitter : Johan THIJS, KBC Verzekeringen
Ondervoorzitter : Agnès PIRARD, Ethias
HULPVERLENING
Voorzitter : Liévin VILLANCE, BVIH (Mondial Assistance)
RECHTSBIJSTAND
Voorzitter : Gustaaf DAEMEN, DAS
ARBEIDSONGEVALLEN
Voorzitter : Jean-Claude DEBUSSCHE, Mensura
Ondervoorzitter : Luc DETOBEL, AXA Belgium
AUTO
Voorzitter : N
Ondervoorzitter : Mathieu JANSSEN, KBC Verzekeringen
KREDIET-BORGTOCHT
Voorzitter : Yves WINDELINKCX, Delcredere NV
BRAND EN ZAAKSCHADEVERZEKERINGEN
Voorzitter : Robert FRANSSEN, Allianz Belgium
Ondervoorzitter : Bertrand ROOSEN, AG Insurance
HERVERZEKERING
Voorzitter : Jan LEFLOT, Secura Belgian Re
Ondervoorzitter : Jean-Pierre BUGNON, Swiss Reinsurance
Company
> Laatste situatie beschikbaar op de site : www.assuralia.be/nl/organisation/index.asp
(Situatie op 17/02/2010)
GEZONDHEID
Voorzitter : Luc VANCAMP, DKV Belgium
Ondervoorzitter : N.
TRANSPORT
Voorzitter : Eric DE SMET, Nateus
Ondervoorzitter : N.
LEVEN
Voorzitter : N.
Ondervoorzitters
Leven Collectief : Jean-Michel KUPPER, AG Insurance
Leven Individueel : Jean-François GARIN, AXA Belgium
VOORZITTERS VAN DE BESTENDIGE COMMISSIES
Adviserende Artsen-Verzekeraars : Piet CALCOEN, DKV Belgium
Communicatie en Informatie : Hans VERSTRAETE, Nateus
Distributie : Mark DE PROOST, AXA Belgium
Fiscaliteit : Guy ROELANDT, Dexia Verzekeringen België
Fraude : Kurt VAN BRUYSEL, AXA Belgium
Juridische Studies en Controle : Serge JACOBS, Ethias
Productiviteit : Anne ROMAGNOLI, Delta Lloyd Life
Risk & Finance : N.
Sociale Aangelegenheden : Georges ANTHOON, AXA Belgium
37

38 BESTUURSORGANEN
François de CLIPPELE 694
Publicaties
Willy DE WEERDT 700
Opleiding
Marjorie DEMANNEZ 701
Ontwikkeling
Sammy BOGAERT 882
Leven Individueel
Floris GOYENS 884
Gezondheid
Wim SCHITS 743
Technische studies
Virginia SCHREURS 885
Leven Individueel
Julia TOULOUB 886
Leven Collectief
Bernadette
VAN CROMBRUGGHE 892
Arbeidsongevallen
Bart VANDERMEIREN 883
Leven Collectief
ONDERSTEUNENDE DIENSTEN
Suzanne BAAR 766
Personeelsadministratie
Michel BORMANS 693
Telebib2 Centrum
Frans HAESENDONCKX 750
ICT
Benoît MONTENS 764
Productiviteit, Fraudepreventie
Stéphane NACHTERGAELE 768
HR, Productiviteit
Rudy VANDEN HEEDE 783
Boekhouding
Martin VAN DER WILT 899
Algemene diensten
Anne-Catherine VERHAEGHE de NAEYER 795
Documentatie
Herman VERMEYEN 790
Vertaling
INFORMATIE, OPLEIDING
& DISTRIBUTIE
Jean ROGGE 739
Directeur
Marianne LOUETTE 723
Secretaresse
PERSOONSVERZEKERINGEN
Birgit HANNES 880
Directeur
Marie-Jo HOUBAR 881
Directiesecretaresse
JURIDISCHE &
FISCALE STUDIES
Xavier de BEAUFFORT 652
Directeur
Colette VANDEROOST 661
Directiesecretaresse
Edwin DESNYDER 728
Fiscale studies
Fabienne MARTIN 724
Juridische studies
Melissa THIRION 725
Juridische & fi scale studies
Charles van OLDENEEL
tot OLDENZEEL 722
Bedrijfsjurist,
Juridische studies
Philippe COLLE 641
Gedelegeerd bestuurder
Ingvild DEBBAUT 642
Directie-assistente
René DHONDT 650
Bestuurder -
Algemeen directeur
Christiane BALIGAND 651
Directie-assistente
STUDIES EN ONDERSTEUNENDE
DIENSTEN
Gino LEROY 760
Directeur
Christiane BALIGAND 651
Directie-assistente
VERZEKERINGSTECHNISCHE
STUDIES
Rita THYS 746
Directeur
Françoise GILSON 741
Directiesecretaresse
Sara APPELTANTS 744
Technische studies
Maarten BELLEMANS 738
Technische studies
Alex MASELIS 745
Technische studies
ZAAKSCHADE-,
AANSPRAKELIJKHEIDS-EN
TRANSPORTVERZEKERINGEN
Bruno DIDIER 660
Directeur
Hilde VAN IMPE 721
Directiesecretaresse
RISK & FINANCE
Frédéric CHANDELLE 740
Directeur
Françoise GILSON 741
Directiesecretaresse
Andy VANGENCK 616
Studies Risk & Finance
Interne organisatie
Frédéric CHANDELLE 740
Chief Economist
PERS & COMMUNICATIE
INTERNATIONALE ZAKEN
Wauthier ROBYNS
de SCHNEIDAUER 690
Directeur
Carine KRONAL 691
Directiesecretaresse
Bernard DESMET 676
Brand- en Diefstalverzekering
Stéphanie VAN CAENEGHEM 730
Ongevallen- en Aansprakelijkheidsverzekeringen
Ives VERBAEYS 671
Autoverzekering
(Situatie op 01/02/2010)
François de CLIPPELE 694
Pers & Communicatie
Floris GOYENS 884
Internationale Zaken
Nathalie LEEMANS 697
Pers & Communicatie
Sarah SNOECK 737
Internationale Zaken
Peter WIELS 692
Pers & Communicatie
SOCIALE ZAKEN
Serge DEMARREE 890
Directeur
Geneviève RALET 893
Directiesecretaresse
Isabelle BASTIEN 894
Sociaal recht - studies
De cijfers achter de namen verwijzen naar de telefoonnummers

English summary
For the Belgian industry, 2009 was a year marked by coping with
the aftermath of the fi nancial turmoil that raged in late 2008. The
Belgian insurance market proved quite resilient with regard to this
turmoil, because of its relatively low exposure to equities, its fair results
up to 2007, its strong solvency base and a supervision system
that includes early adjustments as soon as profi tability – and thus
not only solvency – is under threat.
The Belgian government stepped in to provide support to a number
of fi nancial groups, while private shareholders likewise strengthened
the capital resources of a number of insurance undertakings. In
order to underscore the safety of life insurance savings, the government
had provided life insurers with the opportunity of contributing
to a guarantee scheme along the lines of the protection of banking
deposits. Only one life insurer decided to join this scheme.
As part of the response to the turmoil, or rather in order to prevent
future fi nancial shocks, the Belgian government decided to reform
the structures of fi nancial supervision. In 2012, prudential supervision
will move from the CBFA to the National Bank and therefore
be closer to macro-economic market oversight, while market conduct
supervision will become the new focus for the CBFA. Assuralia
calls for a smooth transfer of duties and competences between
both supervisory bodies, especially with regard to their role in the
European bodies that are in charge of major reforms of supervisory
practices and to some extent of regulation itself.
While the measures described so far are quite understandable, the
insurance industry found neither reason nor merit in three measures
aimed at comforting the State budget. The fi rst of those measures
calls for a substantial and compulsory contribution (0,15% of
reserves) of individual life insurance to a protection scheme that
does not seem to fi t with the needs of the market. Assuralia realises
that there is no escaping the contribution to the public purse that
is expected from the industry, but hopes it will be able to cooperate
successfully with the government in order to align those measures,
which will take effect in 2011, with a sound policy preserving the
competitiveness of Belgian life insurers, even if the levy will reduce
the profi tability of its products for all stakeholders.
A second measure would reduce the tax relief on dividends that were
already subject to taxation. The raising of the level of holdings entitled
to this tax relief fl ies in the face of both the sense of spreading
investments and of providing companies with a long-term capital
supply. When considered together with the bias against investment
in shares that is embedded in the Solvency II standards currently
under construction, one wonders whether insurance companies will
be investing in anything else than prime bonds. The third and most
ludicrous measure is a levy on insurance in order to fi nance a fund
set up to help indebted people. While this fund may well be short
of cash, insurance plays no role in the discretionary spending that is
the reason of the indebtedness of the people involved neither in the
lax credit standards that contribute to their problems.
39

40 ENGLISH SUMMARY
Life insurance faces another concern as a result of a parliamentary
initiative to ease access to mortgage-related term life
insurance for people with an impaired health status. The act
calls for all stakeholders to agree on a system guaranteeing this
access, failing which the system laid down in the act will become
law, despite the imbalance which is inherent to ignoring
different levels of risk as Assuralia pointed to.
Finally, Assuralia resents the policy regarding private health
insurance – or rather the lack of action that would permit a
normal conduct of business. On the one hand, the government
has not responded yet to the EU Commission’s invitation
to establish a level playing fi eld between insurance companies
and health funds who can take advantage of a more lenient
regulatory framework. On the other hand, insurance companies
are still waiting for a long promised index of hospital costs,
to be used as a reference in order to provide a fair balance
between raising costs and the premiums needed to meet their
commitments now and in the future, since such policies hold a
guarantee of lifetime coverage.
KEY FIGURES
The premium income of the Belgian insurance market has suffered
a decline in 2008 and 2009 mainly because of a sharp decrease in
new business in individual life insurance, both unit-linked (known
in Belgium as “tak 23”) and the more important market of policies
with a guarantee on both capital and yield (“tak 21”). The risks
associated with equity investment explain why unit-linked sales
dropped from six billion euros in 2005 to just one billion in 2009.
But despite the savings rate rising to close to 20% of income in
2009, fi xed interest life insurance lost 8,7% in premium income
terms. It appears many people keep their savings in bank deposits,
even if their yields are low, rather than to engage in longer-term
commitments.
Group life insurance, which is the main vehicle of occupational
retirement provision in Belgium, grew by a healthy 7,2% in 2009,
refl ecting the interest employers show for such schemes, even if the
crisis and the low wage infl ation act as a brake.
Non-life insurance saw the growth of its premium income slow
down to close to 2%, a little above infl ation level.
Bottom line fi gures reached a record loss level at minus four billion
euros in 2008. 2009 should bring the results back to a barely
positive level.
Assuralia will issue full fi gures in October
on www.assuralia.be.

Colofon
Version française disponible
sur simple demande
cia@assuralia.be
Uitgegeven door Assuralia
Beroepsvereniging van
Verzekeringsondernemingen
D-2010-0377-2 - ISSN 0771-3886
Ontwerp en realisatie :
De Visu Digital Document Design
Foto’s
Frédéric Pauwels © 2010
Druk
Drukkerij Van Ruys
41

HUIS DER VERZEKERING
de Meeûssquare, 29
B-1000 Brussel
Tel.: +32 2 547 56 11
Fax: +32 2 547 56 00
Info@assuralia.be
www.assuralia.be