UV-blootstelling bij industriële en medische toepassingen
UV-blootstelling bij industriële en medische toepassingen
UV-blootstelling bij industriële en medische toepassingen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Internationaal waarschuwingssymbool<br />
<strong>UV</strong>-straling<br />
Wat zijn de risico’s?<br />
<strong>UV</strong>-straling<br />
<strong>UV</strong>-straling is straling met e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie hoger dan die van zichtbaar licht. Dat betek<strong>en</strong>t dat ook<br />
de <strong>en</strong>ergie-inhoud groter is dan die van zichtbaar licht. Het frequ<strong>en</strong>tiegebied van <strong>UV</strong>-straling wordt<br />
onderverdeeld in drie band<strong>en</strong> met to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de frequ<strong>en</strong>tie: <strong>UV</strong>A, <strong>UV</strong>B <strong>en</strong> <strong>UV</strong>C. <strong>UV</strong>-straling komt voor<br />
in zonlicht, maar kan ook afgegev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door kunstmatige bronn<strong>en</strong> zoals speciale lamp<strong>en</strong> of<br />
lasapparatuur. Onze og<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>UV</strong>-straling niet waarnem<strong>en</strong>. Er zijn daarom <strong>bij</strong>zondere maatregel<strong>en</strong><br />
nodig om te voorkom<strong>en</strong> dat er schade aan de gezondheid optreedt.<br />
Mogelijke gezondheidseffect<strong>en</strong><br />
<strong>UV</strong>-<strong>blootstelling</strong> kan leid<strong>en</strong> tot verschill<strong>en</strong>de effect<strong>en</strong> op de og<strong>en</strong> <strong>en</strong> de huid, sommige op de korte<br />
termijn (second<strong>en</strong> tot minut<strong>en</strong>) <strong>en</strong> andere pas op de lange termijn (maand<strong>en</strong> tot jar<strong>en</strong>). Doorgaans<br />
zijn <strong>UV</strong>B <strong>en</strong> <strong>UV</strong>C het snelst schadelijk. Om e<strong>en</strong>zelfde effect te bereik<strong>en</strong> is voor <strong>UV</strong>A e<strong>en</strong> veel sterkere of<br />
langere <strong>blootstelling</strong> nodig dan voor <strong>UV</strong>B of <strong>UV</strong>C.<br />
Effect<strong>en</strong> op de og<strong>en</strong>: Op de korte termijn kan e<strong>en</strong> tijdelijke ontstekingsreactie <strong>en</strong> vertroebeling van de<br />
buit<strong>en</strong>ste laag van het oog (het hoornvlies) ontstaan. Enkele ur<strong>en</strong> na <strong>blootstelling</strong> zorgt dat voor e<strong>en</strong><br />
pijnlijk, branderig gevoel. Dit wordt ook wel “sneeuwblindheid” of “lasoog” g<strong>en</strong>oemd. Op de lange<br />
termijn kan door chronische <strong>blootstelling</strong> staar ontstaan, e<strong>en</strong> vertroebeling van de oogl<strong>en</strong>s.<br />
Effect<strong>en</strong> op de huid: Op de korte termijn kan roodheid (“verbranding”) optred<strong>en</strong>. Op de lange termijn<br />
kan chronische <strong>blootstelling</strong> tot huidveroudering <strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhoogde kans op huidkanker leid<strong>en</strong>.<br />
<strong>UV</strong>-straling op de werkplek<br />
Lamp<strong>en</strong> voor de normale verlichting van werkruimt<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> schadelijke hoeveelheid <strong>UV</strong>-straling<br />
af. Speciale <strong>UV</strong>-lamp<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vooral gebruikt <strong>bij</strong> specifieke <strong>industriële</strong> <strong>en</strong> <strong>medische</strong> toepassing<strong>en</strong>.<br />
De belangrijkste <strong>industriële</strong> toepassing<strong>en</strong> zijn het drog<strong>en</strong> of uithard<strong>en</strong> van lijm<strong>en</strong>, lakk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
drukinkt<strong>en</strong>, de ontsmetting van lucht, water <strong>en</strong> oppervlakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> het do<strong>en</strong> oplicht<strong>en</strong> van fluorescer<strong>en</strong>de<br />
stoff<strong>en</strong>. De belangrijkste <strong>medische</strong> toepassing<strong>en</strong> zijn fototherapie <strong>bij</strong> huidziekt<strong>en</strong>, ontsmetting<br />
van flowkast<strong>en</strong> <strong>en</strong> fluoresc<strong>en</strong>tielamp<strong>en</strong> in microscop<strong>en</strong>. Naast <strong>UV</strong>-lamp<strong>en</strong> kan <strong>UV</strong>-straling ook vrijkom<strong>en</strong><br />
<strong>bij</strong> op<strong>en</strong> vlam process<strong>en</strong> als hardsolder<strong>en</strong> of glasblaz<strong>en</strong>.<br />
Wat moet ik do<strong>en</strong> om de risico’s te beperk<strong>en</strong>?<br />
Om te bepal<strong>en</strong> of er risico’s zijn, moet<strong>en</strong> de bronn<strong>en</strong> van <strong>UV</strong>-straling allereerst herk<strong>en</strong>d word<strong>en</strong>. Voor<br />
bronn<strong>en</strong> van <strong>UV</strong>-straling bestaat e<strong>en</strong> internationaal waarschuwingssymbool. Dit is echter niet standaard<br />
op alle lamp<strong>en</strong> aangebracht. Voor de meest gebruikte <strong>UV</strong>-lamp<strong>en</strong> is wel e<strong>en</strong> aantal vuistregels<br />
te gev<strong>en</strong>. Ligt er e<strong>en</strong> klein kwikdruppeltje in de lamp, dan kan deze waarschijnlijk grote hoeveelhed<strong>en</strong><br />
<strong>UV</strong>-straling uitz<strong>en</strong>d<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> lamp met e<strong>en</strong> donkerpaars gekleurde glasballon of glasbuis is waarschijnlijk<br />
e<strong>en</strong> <strong>UV</strong>A-lamp. E<strong>en</strong> TL-buis (recht) of PL-lamp (U-vormig) die e<strong>en</strong> flets blauwig licht geeft, is<br />
waarschijnlijk e<strong>en</strong> <strong>UV</strong>A of <strong>UV</strong>B lamp. E<strong>en</strong> TL-buis of PL-lamp met e<strong>en</strong> glasheldere omhulling is waarschijnlijk<br />
e<strong>en</strong> <strong>UV</strong>C lamp. E<strong>en</strong> lamp die e<strong>en</strong> ozongeur (geur als na onweer) verspreidt is e<strong>en</strong> zeer sterke<br />
<strong>UV</strong>C lamp. Bij twijfel moet m<strong>en</strong> de <strong>bij</strong>sluiter lez<strong>en</strong> of contact opnem<strong>en</strong> met de leverancier.<br />
Als er werkzaamhed<strong>en</strong> in de buurt van e<strong>en</strong> mogelijke bron van <strong>UV</strong>-straling moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> verricht,<br />
moet de werkgever het risico lat<strong>en</strong> beoordel<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> deskundige <strong>en</strong> de werknemers daarover<br />
instruer<strong>en</strong>. Besteed met name aandacht aan medewerkers die installatie- of onderhoudswerk aan<br />
<strong>UV</strong>-bronn<strong>en</strong> verricht<strong>en</strong>. Zij lop<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhoogd risico <strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> hierover te word<strong>en</strong> ingelicht.<br />
Meting<strong>en</strong> zijn lang niet altijd nodig, omdat er vaak al veilige werkroutines in de branche zijn