05.09.2013 Views

Klassewerkers! Plan voor vakbekwaam Rotterdams jongerenwerk

Klassewerkers! Plan voor vakbekwaam Rotterdams jongerenwerk

Klassewerkers! Plan voor vakbekwaam Rotterdams jongerenwerk

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Klassewerkers</strong>!<br />

<strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong><br />

<strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>


2<br />

Inhoudsopgave<br />

Inleiding 3<br />

1 Samenvatting 5<br />

2 Aandachtspunten in het vak 6<br />

2.1 Werkbegeleiding, supervisie en intervisie 7<br />

2.2 Zelfreflectie 7<br />

2.3 Methodisch werken 7<br />

2.4 Profilering 9<br />

2.5 Aandacht <strong>voor</strong> meiden 11<br />

2.6 Vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers 12<br />

2.7 Beroepshouding 12<br />

2.8 Omgaan met cultuurverschillen 16<br />

3 <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong> 16<br />

3.1 Implementatietraject 16<br />

3.2 Activiteiten 17<br />

3.3 Themagerichte cursussen 19<br />

3.4 Rand<strong>voor</strong>waarden 19<br />

4 Monitor onderzoek 21<br />

5 Slotwoord 21<br />

Colofon 22<br />

<strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>


3<br />

Inleiding<br />

Het <strong>jongerenwerk</strong> in Rotterdam staat weer op de kaart!<br />

Het kwalitatief en kwantitatief versterken van het <strong>jongerenwerk</strong><br />

is één van de speerpunten uit het jeugdveiligheidsactieprogramma<br />

‘Ruimte geven door grenzen te<br />

stellen; Rotterdam doet het!’. De ambities zijn dat alle<br />

<strong>jongerenwerk</strong>ers in 2012 werken volgens de <strong>Rotterdams</strong>e<br />

Methodiek 1 en dat de samenwerking tussen <strong>jongerenwerk</strong><br />

en politie sterk verbetert. Jongerenwerk en politie<br />

kunnen door samenwerking en overleg de krachten bundelen,<br />

met inachtneming van ieders taak en functie.<br />

Professionaliseringsslag<br />

Om het <strong>jongerenwerk</strong> te versterken is er, op initiatief van<br />

de gemeente en de deelgemeenten, de <strong>Rotterdams</strong>e<br />

Methodiek Jongerenwerk ontwikkeld. Daarin staan de<br />

kerntaken en -competenties van de <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

beschreven. De Normering Jongerenwerk beschrijft de<br />

resultaatgebieden en de daar<strong>voor</strong> benodigde formatie.<br />

Beide documenten vormden de basis <strong>voor</strong> een kwantitatief<br />

en kwalitatief professionaliseringstraject <strong>voor</strong> het<br />

<strong>jongerenwerk</strong> in Rotterdam.<br />

Kwantiteitstraject<br />

Het kwantiteitstraject <strong>voor</strong> het <strong>jongerenwerk</strong> <strong>voor</strong>ziet in<br />

de gefaseerde aanstelling van 50 fte nieuwe <strong>jongerenwerk</strong>ers.<br />

Daarbij gaat het om maatwerk. Het accent kan<br />

liggen op ambulant werk, maar ook op jeugdserviceteams<br />

of inpandig <strong>jongerenwerk</strong>. De basis <strong>voor</strong> toekenning<br />

per gebied is de Normering Jongerenwerk.<br />

Kwaliteitstraject<br />

Het kwaliteitstraject bestaat uit:<br />

• een beoordelingsprogramma (assessment) <strong>voor</strong> alle<br />

<strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers;<br />

• deskundigheidsbevordering van <strong>jongerenwerk</strong>ers;<br />

• de nieuwe leerlijn Jongerenwerk op mbo- en hboniveau<br />

(vanaf september 2008);<br />

1 Het <strong>Rotterdams</strong>e Jongerenwerk: Functies, kerntaken, competenties, methoden - Adviesbureau Van Montfoort, 2006.<br />

<strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

• het ontwerpen en invoeren van een <strong>jongerenwerk</strong>applicatie;<br />

• het verbeteren van de aansturing van de sector;<br />

• het monitoren van de resultaten.<br />

Klasse<br />

Eén onderdeel van het kwaliteitstraject is ‘Klasse’. Dit is<br />

een meetinstrument dat inzicht geeft in de kwaliteiten en<br />

ontwikkelpunten van een <strong>jongerenwerk</strong>er. Het is gebaseerd<br />

op de kerntaken en competenties van de <strong>jongerenwerk</strong>er<br />

volgens de <strong>Rotterdams</strong>e Methodiek.<br />

De individuele <strong>jongerenwerk</strong>er krijgt met Klasse de mogelijkheid<br />

om zijn of haar eigen vaardigheden en ambities<br />

te omschrijven en verder te ontwikkelen. De werkgever<br />

krijgt inzicht in de kwaliteiten en capaciteiten van het<br />

personeel. Jongerenwerkers kunnen met behulp van<br />

Klasse hun specifieke competenties aantonen. Daarvan<br />

kan vervolgens gebruik gemaakt worden door de praktijkexperts<br />

in te zetten in onderwijsprogramma’s of ze op<br />

te leiden tot praktijkcoach. Ook kunnen ze als <strong>voor</strong>man<br />

aan de slag in een wijk met problematiek waarvan de<br />

praktijkexpert heeft bewezen er goed mee om te kunnen<br />

gaan. Praktijkexperts kunnen zich via de doorlopende<br />

leerlijn ‘Ideaal Jongerenwerk’ op mbo-/hbo-niveau verder<br />

ontwikkelen.<br />

Tussen april en december 2008 namen alle <strong>Rotterdams</strong>e<br />

<strong>jongerenwerk</strong>ers deel aan het assessment van Klasse.<br />

De uitkomsten zijn opgenomen in ‘<strong>Klassewerkers</strong>: de<br />

uitkomsten van Klasse!’.<br />

<strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

Naast het individuele nut <strong>voor</strong> <strong>jongerenwerk</strong>ers en<br />

werkgevers, is er met de (geanonimiseerde) uitkomsten<br />

van de assessments een plan <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong><br />

<strong>jongerenwerk</strong> en een doorgaande leerlijn van het<br />

onderwijsprogramma binnen de scholingsinstituten (door)<br />

ontwikkeld.


In totaal zijn er drie documenten. Dit <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong><br />

<strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong> en twee documenten<br />

die te lezen zijn als bijlage.<br />

Het gaat om ‘<strong>Klassewerkers</strong>: de uitkomsten van Klasse!’<br />

en ‘<strong>Klassewerkers</strong>: het uitvoeringsprogramma’.<br />

‘<strong>Klassewerkers</strong>; <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong><br />

<strong>jongerenwerk</strong>’ is in opdracht van en samen met de<br />

Ontwikkelgroep Ideaal Jongerenwerk ontwikkeld. De<br />

ontwikkelgroep is ingesteld door Jeugd, Onderwijs en<br />

Samenleving (JOS) van de gemeente Rotterdam.<br />

4<br />

<strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

Draagvlak<br />

Gedurende het hele traject rondom de totstandkoming<br />

van dit plan is er sprake geweest van een breed draagvlak<br />

vanuit de deelgemeenten, de onderwijsinstellingen,<br />

de welzijnsinstellingen en de branchevereniging. Met<br />

het schrijven van dit plan zijn we er nog niet; <strong>voor</strong> een<br />

succesvolle uitvoering van ‘<strong>Klassewerkers</strong>’ is het cruciaal<br />

dat alle partijen zich betrokken blijven voelen en zich<br />

blijven inzetten.


1 Samenvatting<br />

‘<strong>Klassewerkers</strong>; <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>’<br />

beschrijft de analyse van het <strong>jongerenwerk</strong><br />

op basis van de uitkomsten van Klasse 2 en de hoofdlijnen<br />

van het programma <strong>voor</strong> deskundigheidsverbetering.<br />

De concrete uitwerking van het plan is beschreven in<br />

‘<strong>Klassewerkers</strong>: het uitvoeringsprogramma’.<br />

Aandachtspunten in het vak<br />

Jongerenwerkers hebben behoefte aan een kader<br />

waarbinnen zij hun vak op professionele wijze kunnen<br />

uitoefenen. Zij werken <strong>voor</strong>al op basis van ervaring en<br />

intuïtie en veel minder vanuit methodiek en pedagogiek.<br />

Er is weinig begeleiding en sturing door leidinggevenden<br />

en weinig collegiale uitwisseling. Reflectie op eigen<br />

handelen is lastig.<br />

De manier van werken en het ontbreken van duidelijke<br />

richtlijnen en terugkoppeling vanuit de organisatie, leiden<br />

ertoe dat <strong>jongerenwerk</strong>ers met dilemma’s worstelen,<br />

bij<strong>voor</strong>beeld rondom informatie-uitwisseling. Daarnaast<br />

bestaat er onduidelijkheid over wat <strong>jongerenwerk</strong> is en<br />

wat het te bieden heeft. Dat maakt profilering van het vak<br />

ingewikkeld.<br />

In de praktijk blijkt dat er weinig aandacht is <strong>voor</strong> meidenwerk.<br />

Voor vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers kan het lastig<br />

zijn om met groepen jongens te werken. Ook kan het<br />

<strong>voor</strong> de <strong>jongerenwerk</strong>er moeilijk zijn om met een doelgroep<br />

te werken met een andere culturele identiteit.<br />

2 De uitkomsten van de assessments van Klasse zijn opgenomen in<br />

<strong>Klassewerkers</strong>: de uitkomsten van Klasse!<br />

3 POP = persoonlijk ontwikkelingsplan<br />

5<br />

<strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

<strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

De activiteiten die bijdragen aan <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong><br />

<strong>jongerenwerk</strong> zijn georganiseerd rond vijf thema’s:<br />

• Versterken van het eerstelijns management;<br />

• Verdiepen van de <strong>Rotterdams</strong>e Methodiek<br />

Jongerenwerk;<br />

• Versterken van het profiel van het <strong>jongerenwerk</strong>;<br />

• Verstevigen van de netwerkpositie;<br />

• Verbeteren van de beroepshouding.<br />

Deze activiteiten worden in ‘<strong>Klassewerkers</strong>: het uitvoeringsprogramma’<br />

uitgewerkt tot concrete uitvoeringsplannen.<br />

De acties die in het kader van dit <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong><br />

<strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong> worden uitgevoerd, zijn erop<br />

gericht om de sector te versterken.<br />

Rand<strong>voor</strong>waarden hierbij zijn de rol van management en<br />

leidinggevenden, de verwachte Inzet en het trainings- en<br />

ontwikkelcentrum.<br />

JOS trekt zich op termijn terug als de initiator van activiteiten<br />

en initiatieven. Zo moet het assessmentinstrument<br />

Klasse als regulier POP-instrument 3 worden ingebed in<br />

de sector en moeten leidinggevenden in staat zijn om<br />

<strong>jongerenwerk</strong>ers intensief te begeleiden bij de uitvoering<br />

van hun vak.<br />

Monitoring<br />

Om zicht te houden op de effectiviteit van de uitvoering<br />

van het <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

wordt er gedurende een periode van tenminste<br />

één jaar (met een mogelijke doorloop in 2010) meerdere<br />

keren bij alle welzijnsinstellingen door een onafhankelijk<br />

onderzoeksbureau gemonitord in hoeverre de ingezette<br />

instrumenten de kwaliteit van het <strong>jongerenwerk</strong> daadwerkelijk<br />

verbeteren.


2<br />

Aandachtspunten in het vak<br />

De eindrapportages van Klasse, het assessment dat alle<br />

<strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers doorlopen hebben, zijn<br />

de basis <strong>voor</strong> de analyse van het huidige <strong>Rotterdams</strong>e<br />

<strong>jongerenwerk</strong>.<br />

Het blijkt dat <strong>jongerenwerk</strong>ers behoefte hebben aan een kader<br />

waarbinnen zij hun vak op professionele wijze kunnen<br />

uitoefenen. Zij opereren <strong>voor</strong>al vanuit ervaring en intuïtie<br />

en veel minder vanuit een methodische en pedagogische<br />

manier van werken. Begeleiding en sturing door leidinggevenden<br />

is gering. Ook collegiale uitwisseling via intervisie<br />

ontbreekt vaak. Door deze manier van werken en door het<br />

ontbreken van duidelijke richtlijnen en terugkoppeling vanuit<br />

de organisatie worstelen <strong>jongerenwerk</strong>ers met dilemma’s,<br />

<strong>voor</strong>al rondom informatie-uitwisseling. Daarnaast is er<br />

onduidelijkheid over wat <strong>jongerenwerk</strong> is en wat het kan<br />

bieden. Dat maakt profilering van het vak ingewikkeld.<br />

6<br />

<strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

Deze onderwerpen komen in dit hoofdstuk aan bod.<br />

Daarnaast is er aandacht <strong>voor</strong> de competentie multicultureel<br />

bewustzijn. Hierop wordt in de uitoefening van het<br />

vak <strong>jongerenwerk</strong> het minst de nadruk gelegd.<br />

Aan het slot van iedere paragraaf worden doelen benoemd<br />

<strong>voor</strong> verbetering. Deze vormen het startpunt van<br />

waaruit de activiteiten <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong><br />

<strong>jongerenwerk</strong> zijn opgesteld.<br />

Voor de analyse is een steekproef van 82 eindrapportages<br />

van Klasse geanonimiseerd en bestudeerd. Thema’s<br />

die regelmatig in de eindrapportages terugkomen, zijn<br />

genoteerd. Dit geeft inzicht in het aantal <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

waarbij een bepaald onderwerp speelt.


2.1 Werkbegeleiding, supervisie en<br />

intervisie<br />

In de rapportages van Klasse valt de enorme behoefte<br />

van <strong>jongerenwerk</strong>ers aan werkbegeleiding, supervisie<br />

en intervisie op. In 76% van de adviesgesprekken zijn<br />

afspraken gemaakt over het realiseren van (meer) werkbegeleiding,<br />

intervisie, supervisie en coaching.<br />

Van een leidinggevende wordt verwacht dat hij of zij<br />

stuurt in de praktijk van alle dag. Het management moet<br />

veel meer gaan werken met moderne managementconcepten,<br />

zoals het werken met <strong>voor</strong>mannen, individuele<br />

ontwikkelingsplannen, functioneringsgesprekken, werkbegeleiding,<br />

praktijktraining en intervisie. Leidinggevenden<br />

moeten sturen met een grote mate van ‘bemoeizucht’<br />

op de uitvoering. Zij moeten weten wat er speelt en<br />

moeten <strong>jongerenwerk</strong>ers ondersteunen bij de dilemma’s<br />

die zij in hun werk ervaren.<br />

2.2 Zelfreflectie<br />

Uit het stedelijk competentieprofiel blijkt dat <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

zichzelf overschatten op de competentie<br />

zelfreflectie. Uit de eindrapportages van Klasse blijkt<br />

dat <strong>jongerenwerk</strong>ers moeite hebben met het nadenken<br />

over het eigen handelen (wanneer zet ik welke interventie<br />

in en wat is daar het effect van, hoe kom ik over op<br />

jongeren en op collega’s). Sommige <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

denken er wel over na, maar bespreken dat vervolgens<br />

niet met anderen. Het inzichtelijk maken van de manier<br />

van denken en handelen, is daarom ook een belangrijk<br />

aandachtspunt. In de rapportages van Klasse komt het<br />

onderwerp zelfreflectie bij 28% van de <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

terug in de ontwikkelbehoeften.<br />

7<br />

Thema: versterken van het eerste lijnsmanagement<br />

Doelen<br />

n Alle <strong>jongerenwerk</strong>ers worden op structurele wijze ondersteund bij de uitoefe-<br />

ning van hun vak, zowel op individueel niveau als op teamniveau.<br />

n Jongerenwerkers zijn in staat om te reflecteren.<br />

n Jongerenwerkers zijn in staat om de reflectie op hun eigen handelen terug te<br />

koppelen naar collega’s en de leidinggevende.<br />

<strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

Onderweg naar huis denkt hij vaak na over zijn<br />

werk: wat heeft hij gedaan en heeft hij zijn<br />

doel bereikt. Hij is daarbij in staat om naar zichzelf<br />

te kijken. Welke invloed heeft het eigen gedrag op<br />

het werk.<br />

2.3 Methodisch werken<br />

Het <strong>jongerenwerk</strong> heeft, zoals iedere professie in de<br />

sociale sector, te maken met een mate van autonomie<br />

van de professional tijdens het uitoefenen van zijn of<br />

haar vak. Uit de assessments van Klasse blijkt dat binnen<br />

het <strong>jongerenwerk</strong> sprake is van een wel erg sterke<br />

autonomie. Grof gezegd handelt iedereen naar zijn of<br />

haar eigen inzichten. Er is nauwelijks sprake van een<br />

gedeelde visie en een methodische manier van werken.<br />

Jongerenwerkers handelen <strong>voor</strong>al op basis van <strong>voor</strong>gaande<br />

ervaringen en intuïtie en niet op basis van een<br />

eensgezinde, pedagogische visie. Zelfs <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

die op de opleiding wel geleerd hebben om methodisch<br />

te werken, passen dit in de praktijk al snel niet meer toe.<br />

46% van de <strong>jongerenwerk</strong>ers heeft bij het assessment<br />

aangegeven ontwikkelbehoeften te hebben op het terrein<br />

van methodisch werken.<br />

Een ervaren <strong>jongerenwerk</strong>er die deelnam aan de<br />

Rotterdam Training <strong>voor</strong> de Stedelijke Pool<br />

Jongerenwerk vertelde aan het einde van de<br />

Training dat hij zich nu realiseerde dat hij in de<br />

praktijk niet methodisch werkt, terwijl hij dit wel<br />

geleerd had op de opleiding.<br />

Het ontbreken van een visie en pedagogische methodiek<br />

maakt dat <strong>jongerenwerk</strong>ers soms onzeker zijn over<br />

hoe ze in bepaalde situaties moeten handelen. Het leidt<br />

ook tot problemen in de samenwerking met collega’s.<br />

De ene <strong>jongerenwerk</strong>er vindt bij<strong>voor</strong>beeld dat je soms<br />

iets <strong>voor</strong> jongeren moet doen als ze daar zelf niet toe in<br />

staat zijn, een ander vindt dat je jongeren alleen moet


ondersteunen. Of de ene <strong>jongerenwerk</strong>er vindt dat je in<br />

een bepaalde situatie moet ingrijpen, een ander vindt van<br />

niet. De ene <strong>jongerenwerk</strong>ers vindt dat je informatie moet<br />

delen met de politie, een ander vindt van niet.<br />

Als het gaat om het (al dan niet) methodisch werken, zien<br />

we dat <strong>jongerenwerk</strong>ers met name worstelen met een<br />

tweetal dilemma’s. De eerste is de pedagogische rol van<br />

de <strong>jongerenwerk</strong>er: ruimte geven aan jongeren maar ook<br />

duidelijke grenzen kunnen stellen. De tweede is het vinden<br />

van een balans tussen enerzijds jongeren stimuleren<br />

om zelf actie te ondernemen versus als <strong>jongerenwerk</strong>er<br />

actie ondernemen <strong>voor</strong> een jongere omdat actie vanuit<br />

de jongere(n) uitblijft.<br />

Ruimte geven en grenzen stellen<br />

Dat jongeren zich afzetten tegen de volwassen wereld,<br />

dat ze experimenteren en grenzen opzoeken, dat ze zich<br />

brutaler en groter <strong>voor</strong>doen dan ze zijn of dat ze zich juist<br />

onzichtbaar opstellen; het hoort allemaal bij de leeftijd.<br />

Soms vanwege onzekerheid, vaak vanwege de groep<br />

waartoe ze behoren of willen behoren. Omdat het vaak<br />

om vervelend gedrag gaat, is het <strong>voor</strong> volwassenen verleidelijk<br />

om dit gedrag als eendimensionaal, beheersend<br />

en afwijzend te benaderen. De uiterlijk waarneembare<br />

kenmerken, zoals een grote mond, harde muziek, graffiti<br />

en dergelijke, zijn niet prettig en niet acceptabel.<br />

8<br />

<strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

Grenzen stellen en structuur bieden is dan nodig. Alle<br />

jongeren hebben baat bij een duidelijke structuur en<br />

grenzen en een consequente handhaving daarvan. Of<br />

het jong zijn al dan niet soepel verloopt, heeft daarmee<br />

niets te maken. 4<br />

e moet ruimte geven aan jongeren maar aan<br />

“J de andere kant vragen om de handhaving<br />

van grenzen. Ik vind dat als je te strak grenzen<br />

handhaaft dan belemmert dat de ontwikkeling van<br />

de jongeren.”<br />

Naast grenzen stellen en structuur bieden, wil het<br />

<strong>jongerenwerk</strong> aandacht besteden aan het ontdekken en<br />

ontwikkelen van kwaliteiten en talenten van jongeren. Bij<br />

het problematiseren van (het gedrag van) jongeren, wordt<br />

vaak vergeten dat zelfs de grootste ‘etter’ over talenten<br />

beschikt die, als je je best doet, ontdekt, ontwikkeld en<br />

ontplooid kunnen worden.<br />

Het is <strong>voor</strong> veel <strong>jongerenwerk</strong>ers lastig om de balans te<br />

vinden tussen aan de ene kant jongeren de ruimte geven<br />

om zich te ontwikkelen en aan de andere kant grenzen<br />

stellen en optreden bij grensoverschrijdend gedrag.<br />

Thema: verdiepen rotterdamse methodiek <strong>jongerenwerk</strong> en<br />

verbeteren beroepshouding<br />

Doelen<br />

n Alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers handelen op basis van een eensgezinde,<br />

pedagogische en methodische manier van werken.<br />

n Alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers werken volgens de <strong>Rotterdams</strong>e Metho-<br />

diek Jongerenwerk.<br />

n Alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers werken vanuit een pedagogische rol<br />

waarbij ruimte bieden versus grenzen stellen en het omgaan met bestelge-<br />

drag van jongeren centraal staan.<br />

4 Dit is één van de principes van het <strong>jongerenwerk</strong>, zoals beschre-<br />

ven in de <strong>Rotterdams</strong>e Methodiek Jongerenwerk.<br />

n Alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers worden begeleid en ondersteund.


9<br />

k stel grenzen en handhaaf normen.” D. zegt:<br />

“I“Ik doe dat soms zo sterk dat ik het proces<br />

dat zich daarbij afspeelt niet meer zie. Regels<br />

worden belangrijk maar verstoren het proces. Veel<br />

regels komen vanuit de overheid en vanuit de<br />

bewoners. Als je je teveel aan de regels houdt dan<br />

geef je geen ruimte <strong>voor</strong> ontwikkeling bij de<br />

jongeren. Zij zoeken de grenzen. Houd je je als<br />

werker strak aan de regels dan raak je het contact<br />

met de jongeren kwijt.”<br />

Omgaan met bestelgedrag van jongeren<br />

Het doel van het <strong>jongerenwerk</strong> is jongeren te ondersteunen<br />

bij het proces van opgroeien naar volwassenheid.<br />

Het <strong>jongerenwerk</strong> bevordert de maatschappelijke participatie<br />

van jongeren, zodat jongeren als volwaardig burger<br />

kunnen deelnemen aan de samenleving. Het kunnen<br />

dragen en nemen van verantwoordelijkheid is één van de<br />

belangrijkste kenmerken van volwassenheid en volwaardig<br />

burgerschap. Het <strong>jongerenwerk</strong> steunt en stimuleert<br />

jongeren dan ook in het dragen van eigen verantwoordelijkheid<br />

en stimuleert jongeren tot een actieve bijdrage<br />

aan hun eigen leefomgeving. 5<br />

vraagt zich af hoe zij om moet gaan met: ‘Jij<br />

L. wordt hier<strong>voor</strong> toch betaald’.Zuchtend: “Hoe<br />

leer ik ze zelf verantwoordelijkheid te nemen.”<br />

Voor veel <strong>jongerenwerk</strong>ers is het lastig om een balans te<br />

vinden tussen enerzijds jongeren stimuleren om zelf actie<br />

te ondernemen en anderzijds als <strong>jongerenwerk</strong>er zelf<br />

actie ondernemen als actie vanuit jongeren uitblijft. Dit is<br />

vaak een dilemma.<br />

Jongeren willen van alles. De <strong>jongerenwerk</strong>er<br />

wil jongeren mee laten werken (participatie),<br />

maar op een gegeven moment verzandt het, komt<br />

het niet verder. Hij vraagt zich af tot hoe ver hij<br />

dan zelf moet gaan om het proces op gang te<br />

houden, wat hij aan de jongeren over kan laten.<br />

Het gaat er dan dus ook over of je een activiteit<br />

van hen wilt laten mislukken of dat je dan toch zelf<br />

alle zeilen bij gaat zetten. Hij is op zoek naar een<br />

balans hier in, hij denkt dat er een punt moet zijn<br />

waarop je het aan de jongeren over kan laten. “Dat<br />

is mede afhankelijk van de mogelijkheden van de<br />

doelgroep en de doelstelling”, beaamt hij.<br />

2.4 Profilering<br />

Jongerenwerkers hebben veel behoefte aan ontwikkeling<br />

op het terrein van presenteren, profileren, netwerken,<br />

rapporteren en beïnvloeding van beleid. 55% van de <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

heeft ontwikkelbehoeften op één of meer<br />

van deze terreinen. Het lijkt erop dat dit te maken heeft<br />

met het gebrek aan visie op wat <strong>jongerenwerk</strong> inhoudt,<br />

<strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

Thema: versterken van het<br />

profiel van het <strong>jongerenwerk</strong><br />

en verstevigen netwerkpositie<br />

Doelen<br />

n Jongerenwerkers zijn in staat om<br />

kort en krachtig aan derden uit<br />

te leggen wat het <strong>jongerenwerk</strong><br />

inhoudt, wat zij kunnen beteke-<br />

nen <strong>voor</strong> jongeren.<br />

n Ketenpartners weten wat het<br />

<strong>jongerenwerk</strong> inhoudt, wat het<br />

<strong>jongerenwerk</strong> <strong>voor</strong> hen kan bete-<br />

kenen en wat zij <strong>voor</strong> het jonge-<br />

renwerk kunnen betekenen.<br />

n Er is zowel stadsbreed als bin-<br />

nen welzijnsinstellingen een-<br />

duidigheid over de visie op het<br />

<strong>jongerenwerk</strong> (doelgroep, taken,<br />

pedagogische aanpak, keten-<br />

samenwerking, e.d.).<br />

waar het <strong>jongerenwerk</strong> <strong>voor</strong> staat en wat het <strong>jongerenwerk</strong><br />

kan betekenen <strong>voor</strong> jongeren en de maatschappij.<br />

Vraag een willekeurig persoon wat <strong>jongerenwerk</strong> is en ze<br />

noemen een bouwvallige keet of buurthuis waar af en toe<br />

een voetbaltoernooitje <strong>voor</strong> lastige jongeren wordt georganiseerd.<br />

Daarmee wordt het <strong>jongerenwerk</strong> geen recht<br />

gedaan. Het stoort veel <strong>jongerenwerk</strong>ers dat partners<br />

zo’n verkeerd beeld hebben van het <strong>jongerenwerk</strong>. Maar<br />

wat het <strong>jongerenwerk</strong> wel precies inhoudt, dat vinden<br />

<strong>jongerenwerk</strong>ers moeilijk uit te leggen.<br />

5 <strong>Rotterdams</strong>e meiden, <strong>Rotterdams</strong>e uitdagingen: Een advies aan de Burgemeester en Wethouders van Rotterdam - Scala en de <strong>Rotterdams</strong>e<br />

Jongerenraad, 2007.


astig is dat het beeld van ‘hangende<br />

“Ljongeren’ in de wijk de beeldvorming over<br />

de organisatie beïnvloedt. Bewoners hebben al<br />

snel het idee dat een organisatie tekort schiet<br />

omdat zij last hebben van hangjongeren.”<br />

In netwerkoverleggen en naar buurtbewoners toe is het<br />

belangrijk dat je jezelf als <strong>jongerenwerk</strong>er goed kunt<br />

presenteren. Wat doe je als <strong>jongerenwerk</strong>er, wat kun je<br />

betekenen <strong>voor</strong> de ander, wat kan een ander <strong>voor</strong> jou<br />

betekenen, waar sta je <strong>voor</strong>?<br />

Jongerenwerkers ondersteunen jongeren bij het opgroeien<br />

en volwassen worden. Daarnaast wil het <strong>jongerenwerk</strong><br />

de maatschappelijke participatie van jongeren<br />

bevorderen en vergroten. Om dit te kunnen doen, is het<br />

belangrijk dat je als <strong>jongerenwerk</strong>er serieus genomen<br />

10 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

wordt door ketenpartners, door buurtbewoners, door<br />

de deelgemeente en door de organisatie waar je <strong>voor</strong><br />

werkt. Serieus genomen worden heeft te maken met de<br />

manier waarop je jezelf presenteert en profileert en de<br />

manier waarop je rapportages schrijft. Daarnaast bereik<br />

je meer als je een breed netwerk hebt van organisaties<br />

en mensen waar je een beroep op kunt doen, mee kunt<br />

samenwerken en waarnaar je jongeren met vragen kunt<br />

verwijzen. Door te werken op basis van het beleid van<br />

de deelgemeente en de organisatie waarin je werkt, heb<br />

je indirect invloed op de maatschappelijke participatie<br />

van jongeren. Je kunt aandacht vragen <strong>voor</strong> bepaalde<br />

maatschappelijke vraagstukken of de aandacht vestigen<br />

op bij<strong>voor</strong>beeld een bepaalde methodiek die goed werkt.<br />

Ook <strong>voor</strong> beïnvloeding van beleid is het van groot belang<br />

om serieus genomen te worden en duidelijk te kunnen<br />

maken waar het <strong>jongerenwerk</strong> <strong>voor</strong> staat.


2.5 Aandacht <strong>voor</strong> meiden<br />

Van de 82 eindrapportages Klasse die <strong>voor</strong> deze analyse<br />

zijn doorgenomen, blijkt van drie (vrouwelijke)<br />

<strong>jongerenwerk</strong>ers dat zij echte meidenwerkers zijn. Alle<br />

andere vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers werken of alleen met<br />

groepen jongens, of met gemengde groepen bestaande<br />

uit jongens en meiden, of ze werken gedeeltelijk met<br />

groepen jongens en gedeeltelijk met groepen meiden.<br />

Het <strong>jongerenwerk</strong> is bedoeld <strong>voor</strong> alle <strong>Rotterdams</strong>e jongeren,<br />

maar richt zich actief op het vergroten en verster-<br />

11 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

ken van maatschappelijke participatie van jongeren die<br />

onvoldoende kansen hebben, die problemen hebben of<br />

die problemen veroorzaken. Problemen die bij opgroeiende<br />

meiden in Rotterdam gesignaleerd worden, zijn<br />

<strong>voor</strong>tijdig schoolverlaten, tienermoederschap, oneerlijke<br />

verdeling huishoudelijke taken en huwelijksdwang. In<br />

de praktijk blijkt dat problematiek van meiden te weinig<br />

aandacht krijgt 6 Volgens een advies van de <strong>Rotterdams</strong>e<br />

Jongerenraad is momenteel één op de vijf jongeren die<br />

deelnemen aan het <strong>jongerenwerk</strong> in Rotterdam, meisje.<br />

Dit zou in twee jaar tijd zich moeten uitbreiden tot minimaal<br />

één op de vier.<br />

6 <strong>Rotterdams</strong>e meiden, <strong>Rotterdams</strong>e uitdagingen: Een advies aan de Burgemeester en Wethouders van Rotterdam - Scala en de<br />

<strong>Rotterdams</strong>e Jongerenraad, 2007.


2.6 Vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

De uitkomsten van Klasse laten zien dat <strong>jongerenwerk</strong><br />

<strong>voor</strong>al jongenswerk is. Dat blijkt al uit de scheve balans<br />

tussen mannelijke en vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers.<br />

De 103 <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers die de portfolio’s<br />

invulden <strong>voor</strong> deelname aan Klasse waren 70 mannen en<br />

33 vrouwen. Dit kan te maken hebben met het achterblijven<br />

van de doelgroep meiden in het <strong>jongerenwerk</strong><br />

(het meidenwerk trekt meer vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

aan); ook wordt <strong>voor</strong>al ambulant <strong>jongerenwerk</strong> toch vaak<br />

gezien als ‘mannenwerk’.<br />

De meeste vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers in Rotterdam<br />

werken met jongens. Soms zijn dat groepen die alleen uit<br />

jongens bestaan, soms zijn dat gemengde groepen van<br />

jongens en meiden.<br />

De verwachting <strong>voor</strong>af was dat het <strong>voor</strong> vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

niet altijd eenvoudig zal zijn om met groepen<br />

jongens te werken, <strong>voor</strong>al als het gaat om groepen<br />

jongens die vanuit hun culturele achtergrond een sterke<br />

rolopvatting hebben over de (minderwaardige) positie van<br />

de vrouw in relatie tot die van de man.<br />

ondervindt weerstand bij de groep. Zij denkt<br />

L. dat dit ligt aan het feit dat zij vrouw is en<br />

Nederlandse.<br />

Uit de eindrapportages van Klasse blijkt dat een aantal<br />

vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers hier inderdaad moeite mee<br />

heeft. Het aantal dat hier moeite mee heeft (een enkeling)<br />

is echter veel minder dan <strong>voor</strong>af verwacht. De vraag is:<br />

staan vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers stevig in hun schoenen<br />

of is dit onderwerp niet aan bod gekomen tijdens de<br />

gesprekken?<br />

is laagdrempelig naar de meiden toe, maar<br />

A. zal hen ook aanspreken op hun gedrag. Bij<br />

de jongens 16+ heeft zij hier duidelijk problemen<br />

mee. Zij komt bij hen eerder afstandelijk over. Ze<br />

krijgt moeilijk contact met de jongens. Ook het<br />

handhaven van de orde gaat haar bij de jongens<br />

slecht af, terwijl dat bij de meiden eigenlijk geen<br />

probleem is.<br />

Vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers die goed in staat zijn om<br />

grenzen te stellen naar jongeren (zowel meiden als jongens)<br />

vormen een meerwaarde in het <strong>jongerenwerk</strong>.<br />

2.7 Beroepshouding<br />

In de rapportages van Klasse valt op dat <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

veel waarde hechten aan goede contacten met<br />

de doelgroep. Gelukkig maar, een goed contact is een<br />

<strong>voor</strong>waarde om jongeren te kunnen begeleiden en ondersteunen.<br />

Veel <strong>jongerenwerk</strong>ers zijn van mening dat het<br />

contact gebaseerd moet zijn op vertrouwen en vriendschap.<br />

12 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

Thema: versterken profiel<br />

rotterdams <strong>jongerenwerk</strong><br />

Doelen<br />

n Meiden behoren tot de doelgroep<br />

van het <strong>jongerenwerk</strong> (minimaal<br />

één op de vier jongeren is meis-<br />

je), zowel in theorie als in praktijk.<br />

n Uitbreiding van het aantal meiden-<br />

werkers.<br />

n Uitbreiding van het aantal vrouwe-<br />

lijke <strong>jongerenwerk</strong>ers.<br />

n Vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

voelen zich prettig in de uitoefe-<br />

ning van het vak <strong>jongerenwerk</strong>er.<br />

n Meiden behoren tot de doelgroep<br />

van het <strong>jongerenwerk</strong>, zowel in<br />

theorie als in praktijk.<br />

Het hebben van persoonlijke, op vriendschap gebaseerde<br />

relaties met jongeren valt vrijwel altijd samen<br />

met moeite om grenzen te stellen en te handhaven.<br />

Jongerenwerkers die zich als het ‘maatje’ van de jongere<br />

opstellen, hebben daarnaast ook moeite met het delen<br />

van informatie over de jongere met ketenpartners.<br />

Veel <strong>jongerenwerk</strong>ers worstelen dan ook met dilemma’s<br />

rondom informatie-uitwisseling. Het gaat met name om<br />

informatie-uitwisseling met de politie. Menig <strong>jongerenwerk</strong>er<br />

hecht grote waarde aan het opbouwen van een<br />

vertrouwensrelatie met jongeren. Daarbij stellen <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

zich op als het ‘maatje’ van de jongere. Op<br />

het moment dat een jongere iets vertelt aan de <strong>jongerenwerk</strong>er<br />

wat de politie zou moeten weten, dan heeft<br />

de <strong>jongerenwerk</strong>er het gevoel dat hij of zij dit niet kan<br />

doorgeven omdat daardoor de vertrouwensrelatie onder<br />

druk komt te staan.


Op straat heeft hij oppervlakkig contact met de<br />

buurtagent, en dit wil hij ook zo houden<br />

omdat hij bang is dat jongeren anders snel een<br />

link leggen en het zijn vertrouwensband met de<br />

jongeren kan schaden.<br />

Aan de ene kant wil en moet je als <strong>jongerenwerk</strong>er<br />

informatie verstrekken, aan de andere kant vinden<br />

<strong>jongerenwerk</strong>ers dat ze <strong>voor</strong>zichtig met de privacy van<br />

jongeren om moeten gaan. Jongeren vertrouwen een<br />

<strong>jongerenwerk</strong>er niet zomaar informatie toe. Daarom<br />

vinden veel <strong>jongerenwerk</strong>ers dat ze <strong>voor</strong>zichtig moeten<br />

zijn met welke informatie wel of niet gedeeld wordt. Het<br />

woord vertrouwensrelatie suggereert dat je geheimen<br />

van jongeren bewaart, dat je informatie die in vertrouwen<br />

aan jou verteld is, niet doorgeeft aan anderen.<br />

13 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

B. vindt dat zij de plicht heeft om waar nodig<br />

informatie uit te wisselen. Zij vindt wel dat<br />

de <strong>jongerenwerk</strong>er ook de plicht heeft om<br />

persoonlijke informatie van jongeren te<br />

beschermen. Jongeren vertrouwen een<br />

<strong>jongerenwerk</strong>er niet zomaar informatie toe.<br />

Daarom vindt zij dat er netjes en <strong>voor</strong>zichtig mee<br />

omgegaan mag worden. Toch blijft het een lastige<br />

kwestie <strong>voor</strong> B.


In zijn relatie met jongeren maakt D. duidelijk<br />

waar de grenzen liggen. Hij geeft wel aan dat hij<br />

duidelijk <strong>voor</strong> jongeren kiest en niet <strong>voor</strong> de<br />

politie! Aan de ene kant vindt D. wel dat de<br />

organisatie moet optreden wanneer er aangifte<br />

gedaan moet worden die met ongeregeldheden<br />

binnen het <strong>jongerenwerk</strong> te maken hebben. Hij<br />

vindt dat de <strong>jongerenwerk</strong>er niet in een dergelijke<br />

lastige situatie terecht moet komen, mits hij<br />

persoonlijk bedreigd wordt. Het vertrouwen van<br />

jongeren staat <strong>voor</strong>op, volgens D.<br />

Openheid en eerlijkheid naar jongeren toe lijken de<br />

belangrijkste sleutel tot een goede informatie-uitwisseling<br />

met partners en het behoud van goede contacten met<br />

jongeren. Op het moment dat je open en eerlijk bent,<br />

ben je betrouwbaar <strong>voor</strong> een jongere. Een betrouwbare<br />

relatie is iets heel anders dan een vertrouwensrelatie.<br />

In een vertrouwensrelatie wek je al snel de indruk dat je<br />

informatie die jongeren jou geven, <strong>voor</strong> jezelf houdt. Als<br />

je vervolgens toch informatie deelt met ketenpartners,<br />

dan voelen jongeren zich verraden. Als je informatie niet<br />

deelt, dan help je een jongere niet verder in zijn of haar<br />

ontwikkeling en ben je niet professioneel bezig met de<br />

uitoefening van je vak. In een betrouwbare relatie vertel<br />

je jongeren in openheid en eerlijkheid wat je taak is, wat<br />

je beoogt met een jongere en wat je met informatie van<br />

jongeren doet of moet doen. Jongeren weten dan <strong>voor</strong>af<br />

wat ze aan je hebben en je verraadt ze niet als je samenwerkt<br />

met ketenpartners.<br />

ijn jongeren weten dat ik met de politie praat<br />

“Men zij accepteren dat. Ik heb hen uitgelegd<br />

dat ik niemand ‘verlink’ maar dat ik probeer er <strong>voor</strong><br />

hen te zijn in mijn overleg met de politie zodat we<br />

samen opbouwend bezig kunnen zijn.”<br />

14 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

H. brengt zelf in dat hij het een moeilijke afweging kan<br />

vinden welke informatie hij wel of niet moet doorspelen.<br />

Als <strong>voor</strong>beeld noemt hij een verhaal dat jongeren hem tijdens<br />

een workshop hadden verteld. H. heeft uiteindelijk,<br />

zonder er een oordeel waar of niet waar aan te koppelen,<br />

aan de school doorgegeven dat hij dat verhaal had opgevangen.<br />

Hij heeft de betreffende jongeren ook verteld<br />

dat hij de informatie had doorgegeven. Uiteindelijk is zijn<br />

relatie met deze jongeren daardoor niet geschaad.<br />

2.8 Omgaan met cultuurverschillen<br />

De competentie multicultureel bewustzijn is bij <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

het minst ver ontwikkeld. Dit heeft te maken met<br />

de gedachte dat we allemaal Rotterdammers zijn en dat<br />

het niet uitmaakt welke culturele identiteit je hebt. Jongerenwerkers<br />

leggen daarom minder de nadruk op de competentie<br />

multicultureel bewustzijn. Wat wel opvalt, is dat<br />

het <strong>voor</strong> sommige <strong>jongerenwerk</strong>ers lastig is om met een<br />

doelgroep te werken met een andere culturele identiteit<br />

dan zij zelf hebben. Deze <strong>jongerenwerk</strong>ers hebben het<br />

gevoel niet serieus genomen te worden door jongeren,<br />

er wordt minder snel naar de <strong>jongerenwerk</strong>er geluisterd.<br />

Ook een gebrek aan kennis van de culturele identiteit<br />

van de doelgroep wordt als belemmering ervaren. Dit<br />

geldt overigens niet alleen <strong>voor</strong> de culturele identiteit,<br />

maar ook <strong>voor</strong> kennis van jeugdculturen en straattaal (dit<br />

gaat bij<strong>voor</strong>beeld op <strong>voor</strong> <strong>jongerenwerk</strong>ers die uit een<br />

ander deel van Nederland komen, waar andere jeugdculturen<br />

zijn of <strong>voor</strong> <strong>jongerenwerk</strong>ers die zelf in een ander<br />

milieu zijn opgegroeid). In de assessments van Klasse<br />

heeft 10% van de <strong>jongerenwerk</strong>ers aangegeven ontwikkelbehoeften<br />

te hebben op het terrein van multicultureel<br />

bewustzijn en het verdiepen in andere doelgroepen.<br />

Zij is zich bewust van het feit dat haar eigen<br />

culturele achtergrond invloed heeft op anderen.<br />

Zij werkt soms vanuit een ander normen- en<br />

waardenpatroon dan dat de jongeren gewend zijn.<br />

Thema: verbeteren beroepshouding en verstevigen<br />

netwerkpositie<br />

Doelen<br />

n Jongerenwerkers zijn zich bewust van hun pedagogische rol en taak.<br />

n Jongerenwerkers zijn in staat om ruimte te geven én grenzen te stellen aan<br />

jongeren.<br />

n Alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers delen informatie met ketenpartners.<br />

n Samenwerking met de politie is vanzelfsprekend en verloopt soepel.


Thema: verbeteren beroepshouding<br />

Doelen<br />

n <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers zijn zich bewust van de diversiteit aan doel-<br />

groepen (qua sekse, leeftijd, culturele identiteit, seksuele identiteit, religie,<br />

jeugdcultuur).<br />

n <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers zijn in staat om met een diversiteit aan doel-<br />

groepen te werken.<br />

n <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers beschikken over de kennis die nodig is om<br />

met een bepaalde doelgroep te werken.<br />

15 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>


3<br />

<strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong><br />

<strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

Op basis van de analyse uit hoofdstuk 2 benoemt dit<br />

hoofdstuk activiteiten die bijdragen aan <strong>vakbekwaam</strong><br />

<strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>. In het vorige hoofdstuk<br />

zijn de onderwerpen van analyse gekoppeld aan een<br />

thema waarop activiteiten worden georganiseerd. De vijf<br />

thema’s zijn:<br />

• Versterken van het eerstelijns management;<br />

• Verdiepen van de <strong>Rotterdams</strong>e Methodiek Jongerenwerk;<br />

• Versterken van het profiel van het <strong>jongerenwerk</strong>;<br />

• Verstevigen van de netwerkpositie;<br />

• Verbeteren van de beroepshouding.<br />

Daarnaast worden er diverse themagerichte, inhoudelijke<br />

cursussen en trainingen aangeboden aan de <strong>jongerenwerk</strong>ers.<br />

Als onderdeel van Klasse hebben <strong>jongerenwerk</strong>ers individuele<br />

ontwikkelafspraken gemaakt met hun leidinggevenden.<br />

Deze afspraken worden door de welzijnsinstellingen<br />

opgevolgd. Eén van de activiteiten van <strong>Klassewerkers</strong><br />

is dat welzijnsinstellingen, onder begeleiding van een<br />

coach vanuit JOS, zelf een eigen <strong>Plan</strong> van Aanpak <strong>voor</strong><br />

<strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong> ontwikkelen.<br />

Hierin worden de uitgewerkte plannen van de individuele<br />

afspraken van de <strong>jongerenwerk</strong>ers opgenomen.<br />

In het uitvoeringsprogramma van <strong>Klassewerkers</strong> worden<br />

de activiteiten, ondersteund vanuit JOS, op ieder thema<br />

uitgewerkt tot concrete uitvoeringsplannen.<br />

16 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

3.1 Implementatietraject<br />

Het kwaliteitstraject <strong>voor</strong> het <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong> is<br />

onderdeel van het actieprogramma ‘Ruimte geven door<br />

grenzen te stellen; Rotterdam doet het!’. Het actieprogramma<br />

loopt tot eind 2012. De periode tot 2012 wordt<br />

benut om de sector kwantitatief en kwalitatief te versterken.<br />

Een aantal activiteiten in het kwaliteitstraject is er<br />

expliciet op gericht om de sector ‘handen en voeten’ te<br />

geven om ook op de lange termijn <strong>vakbekwaam</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

te leveren. Denk bij<strong>voor</strong>beeld aan de leerlijn<br />

Ideaal Jongerenwerk, waar aanstormend talent tot<br />

<strong>jongerenwerk</strong>er wordt opgeleid. Bij het mbo is de opleiding<br />

gekoppeld aan de opleiding Sociaal Cultureel Werk<br />

(niveau 2 en 4). Bij het hbo is de opleiding gekoppeld aan<br />

de opleiding Culturele Maatschappelijke Vorming (niveau<br />

5).<br />

Ook de acties die in het kader van dit <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong><br />

<strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong> worden uitgevoerd, zijn<br />

erop gericht om de sector op die manier te versterken<br />

zodat JOS zich op termijn kan terugtrekken als de initiator<br />

van activiteiten en initiatieven. Zo willen we dat het<br />

assessmentinstrument Klasse als regulier POP- instrument<br />

wordt ingebed in de sector en dat leidinggevenden<br />

in staat zijn om <strong>jongerenwerk</strong>ers intensief te begeleiden<br />

in de uitvoering van hun vak.<br />

Omdat de verantwoordelijkheid <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong><br />

<strong>jongerenwerk</strong> uiteindelijk bij de sector zelf ligt,<br />

wordt in paragraaf 3.4 een aantal rand<strong>voor</strong>waarden<br />

geschetst die het mogelijk maken om de activiteiten van<br />

dit plan te borgen in de sector zelf.


3.2 Activiteiten<br />

Op basis van de analyse uit hoofdstuk 2 en van het stedelijk<br />

competentieprofiel van het <strong>jongerenwerk</strong>, organiseert<br />

de gemeente Rotterdam een stedelijk aanbod op<br />

de volgende thema’s:<br />

• Versterken van het eerstelijns management;<br />

• Verdiepen van de <strong>Rotterdams</strong>e Methodiek Jongerenwerk;<br />

• Versterken van het profiel van het <strong>jongerenwerk</strong>;<br />

• Verstevigen van de netwerkpositie;<br />

• Verbeteren van de beroepshouding.<br />

Voor ieder thema is een aantal activiteiten uitgewerkt. De<br />

activiteiten die georganiseerd worden, hebben een aantal<br />

effecten die aansluiten op de doelen uit hoofdstuk 2.<br />

Versterken van het eerste lijnsmanagement:<br />

• Alle <strong>jongerenwerk</strong>ers worden op structurele wijze<br />

ondersteund bij de uitoefening van hun vak, zowel op<br />

individueel niveau als op teamniveau.<br />

• Jongerenwerkers zijn in staat om te reflecteren.<br />

• Jongerenwerkers zijn in staat om de reflectie op hun<br />

eigen handelen terug te koppelen naar collega’s en<br />

leidinggevende.<br />

Verdiepen van de <strong>Rotterdams</strong>e Methodiek Jongerenwerk:<br />

• Alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers handelen op basis<br />

van een eensgezinde, pedagogische en methodische<br />

manier van werken.<br />

• Alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers werken conform de<br />

<strong>Rotterdams</strong>e Methodiek Jongerenwerk.<br />

17 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

• Alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers werken vanuit<br />

een pedagogische rol waarbij ruimte bieden versus<br />

grenzen stellen en het omgaan met bestelgedrag van<br />

jongeren centraal staan.<br />

Versterken van het profiel van het <strong>jongerenwerk</strong>:<br />

• Jongerenwerkers zijn in staat om kort en krachtig aan<br />

derden uit te leggen wat het <strong>jongerenwerk</strong> inhoudt, wat<br />

zij kunnen betekenen <strong>voor</strong> jongeren.<br />

• Ketenpartners weten wat het <strong>jongerenwerk</strong> inhoudt,<br />

wat het <strong>jongerenwerk</strong> <strong>voor</strong> hen kan betekenen en wat<br />

zij <strong>voor</strong> het <strong>jongerenwerk</strong> kunnen betekenen.<br />

• Er is zowel stadsbreed als binnen welzijnsinstellingen<br />

eenduidigheid over de visie op het <strong>jongerenwerk</strong> (doelgroep,<br />

taken, pedagogische aanpak, ketensamenwerking).<br />

• Meiden behoren tot de doelgroep van het <strong>jongerenwerk</strong><br />

(minimaal één op de vier jongeren is meisje),<br />

zowel in theorie als in praktijk.<br />

• Uitbreiding van het aantal meidenwerkers.<br />

• Uitbreiding van het aantal vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers.<br />

• Vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers voelen zich prettig in de<br />

uitoefening van het vak <strong>jongerenwerk</strong>er.<br />

Verstevigen van de netwerkpositie:<br />

• Ketenpartners weten wat het <strong>jongerenwerk</strong> inhoudt,<br />

wat het <strong>jongerenwerk</strong> <strong>voor</strong> hen kan betekenen en wat<br />

zij <strong>voor</strong> het <strong>jongerenwerk</strong> kunnen betekenen.<br />

• Alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers delen informatie<br />

met ketenpartners.<br />

• Samenwerking met de politie is vanzelfsprekend en<br />

verloopt soepel.


Verbeteren beroepshouding:<br />

• Jongerenwerkers zijn zich bewust van hun pedagogische<br />

rol en taak.<br />

• Jongerenwerkers zijn in staat om ruimte te geven én<br />

grenzen te stellen aan jongeren.<br />

• <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers zijn zich bewust van de<br />

diversiteit aan doelgroepen (qua sekse, leeftijd, culturele<br />

identiteit, seksuele identiteit, religie, jeugdcultuur).<br />

• <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers zijn in staat om met een<br />

diversiteit aan doelgroepen te werken.<br />

• <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers beschikken over de<br />

kennis die nodig is om met een bepaalde doelgroep te<br />

werken.<br />

18 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

Hieronder worden de activiteiten aangegeven die binnen<br />

de vijf thema’s zullen plaatsvinden. In het uitvoeringsprogramma<br />

van <strong>Klassewerkers</strong> zijn de activiteiten uitgewerkt<br />

tot concrete plannen die worden uitgevoerd in de periode<br />

van januari 2009 t/m december 2010. De ambitie is om<br />

de regie <strong>voor</strong> de uitvoering na verloop van tijd steeds<br />

meer te verschuiven van JOS naar het <strong>jongerenwerk</strong><br />

en de opleidingsinstituten. Eind 2012 zal het werkveld<br />

in Rotterdam vakkundig genoeg zijn om zonder verdere<br />

bemoeienis vanuit JOS professioneel <strong>jongerenwerk</strong> te<br />

leveren.<br />

Thema Activiteiten Looptijd activiteiten<br />

Versterken van het eerste<br />

lijnsmanagement<br />

Verdiepen <strong>Rotterdams</strong>e<br />

Methodiek Jongerenwerk<br />

Versterken profiel <strong>Rotterdams</strong><br />

<strong>jongerenwerk</strong><br />

<strong>Plan</strong> van Aanpak Welzijnsinstellingen Dec. 2008 – dec. 2009<br />

Opleidingsweek <strong>voor</strong> leidinggevenden Tweede kwartaal 2009<br />

Ontwikkelcafés <strong>voor</strong> leidinggevenden Tweede kwartaal 2009 – vierde<br />

kwartaal 2011<br />

Addendum <strong>Rotterdams</strong>e Methodiek op het<br />

onderdeel grenzen stellen<br />

Handboek <strong>Rotterdams</strong>e Methodiek<br />

Jongerenwerk<br />

Januari 2009<br />

Tweede kwartaal 2009 – eerste<br />

kwartaal 2010<br />

Visiedocument <strong>Rotterdams</strong> Jongerenwerk Tweede kwartaal 2009<br />

Doelgroep meiden <strong>Plan</strong>ning in <strong>Plan</strong> van Aanpak<br />

welzijnsinstellingen<br />

Vrouwelijke <strong>jongerenwerk</strong>ers Tweede en derde kwartaal 2009<br />

Verstevigen netwerkpositie Werkprocessen informatie- uitwisseling Tweede kwartaal 2009 – eerste<br />

kwartaal 2010<br />

Convenant samenwerking <strong>jongerenwerk</strong> en<br />

politie<br />

Vierde kwartaal 2009 – eerste<br />

kwartaal 2010<br />

Werkconferentie <strong>jongerenwerk</strong> en politie Tweede kwartaal 2009<br />

Presenteren, rapporteren en netwerken <strong>Plan</strong>ning in <strong>Plan</strong> van Aanpak<br />

welzijnsinstellingen<br />

Verbeteren beroepshouding Structurele inbedding Klasse als POPinstrument<br />

Doorlopend<br />

Grenzen stellen en omgaan met bestelgedrag Eerste kwartaal 2009<br />

Methodisch werken Tweede kwartaal 2009<br />

Jongerenwerkapplicatie <strong>voor</strong> uniforme manier<br />

van registreren<br />

Begin 2009<br />

Kennis over de doelgroep <strong>Plan</strong>ning in <strong>Plan</strong> van Aanpak<br />

welzijnsinstellingen


3.3 Themagerichte cursussen<br />

Niet alle specifieke ontwikkelbehoeften van <strong>jongerenwerk</strong>ers<br />

zijn benoemd als stedelijke activiteiten. Daarom<br />

bieden de welzijnsinstellingen een aantal themagerichte<br />

cursussen en trainingen aan vanuit hun plannen van<br />

aanpak.<br />

Per <strong>jongerenwerk</strong>er wordt bekeken of deelname aan een<br />

cursus noodzakelijk, gewenst of vrijblijvend is. Het gaat<br />

om cursussen op het terrein van vaardigheden en inhoudelijke<br />

thematiek.<br />

Vaardigheidscursussen:<br />

• Presenteren, rapporteren, netwerken;<br />

• Het bereiken en werken met meiden;<br />

• Gesprekstechnieken;<br />

• <strong>Plan</strong>matig werken;<br />

• Het geven en vragen van feedback;<br />

• Vraaggericht werken;<br />

• Coachen van jongeren;<br />

• Conflicthantering;<br />

• Omgaan met agressie.<br />

Cursussen <strong>voor</strong> inhoudelijke thematiek:<br />

• Meiden;<br />

• Radicalisering;<br />

• Seks & drugs;<br />

• Signaleren;<br />

• Kindermishandeling en huiselijk geweld;<br />

• Homoseksualiteit;<br />

• Ouderbetrokkenheid;<br />

• Jongerenparticipatie;<br />

• Sociale kaart van Rotterdam.<br />

3.4 Rand<strong>voor</strong>waarden<br />

Rand<strong>voor</strong>waarden <strong>voor</strong> de organisatie en uitvoering van<br />

activiteiten in het kader van <strong>Klassewerkers</strong> zijn:<br />

• Rol van management en leidinggevenden;<br />

19 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

• Verwachte inzet;<br />

• Trainings- en ontwikkelcentrum.<br />

De rol van management en leidinggevenden<br />

De rol van managers en leidinggevenden van welzijnsinstellingen<br />

is cruciaal in het slagen van het <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong><br />

<strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>. Vakbekwaam<br />

<strong>jongerenwerk</strong> komt alleen tot stand met de steun, bereidheid<br />

en inzet van management en leidinggevenden.<br />

Zonder hun actieve betrokkenheid zal het rad van verandering<br />

niet gaan draaien.<br />

Verwachte inzet<br />

Rand<strong>voor</strong>waarde <strong>voor</strong> het slagen van dit <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong><br />

<strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong> en de verwachting<br />

vanuit JOS is dat gemiddeld 10% van de formatie van<br />

leidinggevenden en <strong>jongerenwerk</strong>ers het komende jaar<br />

wordt besteed aan de uitvoering van activiteiten van het<br />

<strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>.<br />

Trainings- en ontwikkelcentrum<br />

Het kwaliteitstraject <strong>voor</strong> het <strong>jongerenwerk</strong> is vanaf de<br />

start een gezamenlijke onderneming geweest van het<br />

werkveld zelf, de onderwijsinstellingen en van JOS.<br />

Alle betrokken partijen zijn verantwoordelijk <strong>voor</strong> een<br />

succesvolle uitvoering van het <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong><br />

<strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>. Het is daarom niet passend<br />

noch wenselijk om de gehele verantwoordelijkheid en<br />

uitvoering van het <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong><br />

<strong>jongerenwerk</strong> bij JOS onder te brengen.<br />

De coördinatie van de uitvoering van <strong>Klassewerkers</strong> vindt<br />

daarom plaats vanuit een trainings- en ontwikkelcentrum.<br />

Het centrum is niet per definitie een fysieke locatie, maar<br />

veel meer een manier van werken, waarbij een gezamenlijke<br />

verantwoordelijkheid van en uitvoering door alle betrokken<br />

partijen centraal staat. Het trainingscentrum is onafhankelijk:<br />

het vormt geen onderdeel van (een) welzijnsinstelling(en) of<br />

van (een) onderwijsinstelling(en). Gekeken wordt of aansluiting<br />

mogelijk is bij een al bestaand initiatief.


4<br />

Monitor onderzoek<br />

Om zicht te houden op de effectiviteit van de uitvoering<br />

van het <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

wordt er gedurende een periode van tenminste het<br />

kalenderjaar 2009, met een mogelijke doorloop in 1010,<br />

bij alle welzijnsinstellingen gemonitord in hoeverre de<br />

kwaliteit van het <strong>jongerenwerk</strong> verbetert. Het onderzoek<br />

start vanaf januari 2009 en heeft betrekking op:<br />

• De wel/niet gerealiseerde verbetering in het functioneren<br />

van de circa 200 <strong>jongerenwerk</strong>ers in Rotterdam<br />

in 2008/2009. Wat is hun bijdrage aan het verbeteren<br />

van de situatie van de jongeren in hun buurt met<br />

betrekking tot ontmoeten, ontwikkelen, opvoeden en<br />

opvangen? Hoe werkt de uniforme wijze van registreren<br />

in de praktijk (implementatie van de <strong>jongerenwerk</strong>applicatie<br />

start begin 2009)? Welke verbeteringen<br />

zijn er mogelijk?<br />

• De rol van de leidinggevenden en de opdrachtgever<br />

(deelgemeente en JOS) bij de ontwikkeling van het<br />

werk. Hoe vindt de aansturing plaats? Wordt er voldoende<br />

feedback gegeven? Is de rol van de opdrachtgever<br />

duidelijk ingevuld? Welke verbeteringen zijn er<br />

mogelijk?<br />

De resultaten van het onderzoek moeten een goed beeld<br />

geven van de ontwikkeling van het <strong>jongerenwerk</strong> in 2009<br />

en de wijze waarop de ‘<strong>Rotterdams</strong>e Methode’ in de<br />

praktijk werkt en wordt doorontwikkeld. Het onderzoek levert<br />

bouwstenen <strong>voor</strong> eventuele bijstelling van de diverse<br />

elementen van het brede verbetertraject.<br />

Naast het oordeel van de jongeren, het <strong>jongerenwerk</strong><br />

en de deelgemeenten wordt in het onderzoek ook het<br />

oordeel van de politie, buurtbewoners en andere samenwerkingspartners<br />

over het <strong>jongerenwerk</strong> meegenomen.<br />

20 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>


5<br />

Slotwoord<br />

Er gebeurt veel in het <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>. We<br />

zijn op de goede weg: met grote betrokkenheid van het<br />

werkveld én de onderwijsinstellingen is er veel gedaan:<br />

alle <strong>Rotterdams</strong>e <strong>jongerenwerk</strong>ers hebben deelgenomen<br />

aan Klasse, de leerlijn Ideaal Jongerenwerk is van start<br />

gegaan, er zijn <strong>jongerenwerk</strong>ers aangenomen <strong>voor</strong> de<br />

Stedelijke Pool Jongerenwerk, de Rotterdam Training<br />

is opgezet en uitgevoerd, en de <strong>jongerenwerk</strong>applicatie<br />

wordt begin 2009 ingevoerd.<br />

Het realiseren van <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong><br />

vraagt om doorpakken van de welzijnsinstellingen,<br />

de deelgemeenten, de brancheorganisatie, de onderwijsinstellingen,<br />

JOS en andere betrokkenen bij het <strong>Rotterdams</strong>e<br />

<strong>jongerenwerk</strong>. Ook om dit plan tot uitvoering te<br />

brengen.<br />

21 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>


Colofon<br />

Dit is een uitgave van Jeugd, Onderwijs en<br />

Samenleving,<br />

Gemeente Rotterdam<br />

Deze uitgave is tot stand gekomen in samenwerking<br />

met RadarAdvies (Mara Frank)<br />

www.radaradvies.nl<br />

Jeugd, Onderwijs en Samenleving<br />

Blaak 16<br />

Postbus 70014<br />

3000 KS Rotterdam<br />

Telefoon (010)8914444<br />

Fax (010)8914555<br />

info@jos.rotterdam.nl<br />

www.jos.rotterdam.nl<br />

Vormgeving BeeldinZicht, Peter Snaterse<br />

Fotografie David Adams Fotografie en Jan van der<br />

Meijde Fotografie<br />

April 2009<br />

22 <strong>Klassewerkers</strong>! <strong>Plan</strong> <strong>voor</strong> <strong>vakbekwaam</strong> <strong>Rotterdams</strong> <strong>jongerenwerk</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!