Waterstand 20 - Ruimte voor de Rivier

06
Op schema?
Ben Broens, directeur Kennismanagement van Ruimte voor
de Rivier, beantwoordt vier vragen over de voortgang van
Ruimte voor de Rivier.
Ik lees soms dat een aantal Ruimte voor
de Rivier-projecten niet klaar is in 2015.
Hoe zit dat precies?
‘Zoals het er nu naar uitziet, zijn zeven van
de 34 projecten (zie kader) in 2015 nog
niet helemaal af. Ze lopen naar verwachting
een vertraging op van één tot twee jaar.’
De zeven vertraagde projecten
• Dijkverbetering Nederrijn/Betuwer/
Tieler- en Culemborgerwaard
• Dijkverbetering Lek/Betuwe/
Tieler- en Culemborgerwaard
• Dijkverbetering Lek/Alblasserwaard
en de Vijfheerenlanden
• Dijkverlegging Cortenoever
• Dijkverlegging Voorsterklei
Circa 33 miljoen kubieke meter. Zoveel grond wordt
er in de Ruimte voor de Rivier-projecten verplaatst.
En om een indruk van die hoeveelheid te krijgen:
dat zijn bijna 1,7 miljoen gevulde vrachtwagens,
die achter elkaar een file van ongeveer 34.000 kilometer
vormen. Van die 33 miljoen kuub wordt in totaal ongeveer
55% hergebruikt binnen Ruimte voor de Rivier-projecten.
De winst: efficiënt grondstofverbruik, minder transportkosten
én minder CO2-uitstoot.
Voor het project Uiterwaardvergraving Munnikenland is het
“hergebruikpercentage” zelfs 80%, zo schat projectleider
Huub Verlouw van Waterschap Rivierenland. ‘Er komt hier
2 miljoen kuub grond vrij, waarvan 1,5 miljoen kuub wordt
Aannemerscombinatie IJsselfront voert alle overtollige grond per schip af.
Die vertraging, waar zit ‘m dat zoal in?
‘Voor sommige projecten is toch iets meer
tijd nodig geweest voor de planvorming.
De dijkversterkingen bijvoorbeeld worden
niet alleen versterkt, maar ook verbreed.
Aan de “tenen” van die dijken staan huizen
en er wordt goed bestudeerd en overlegd
Duurzaam de rivier verruimen
Stel: je buurman graaft een kuil in
zijn tuin om een vijver aan te leggen en
jij gebruikt die grond om je terras op
te hogen. Dit is eigenlijk wat de Ruimte
voor de Rivier-aannemers in het groot
doen. Een duurzame werkwijze, die
grondstoffen en brandstof bespaart.
En daarvan zijn meerdere voorbeelden
te vinden binnen het programma.
• Hoogwatergeul Veessen- Wapenveld
• Zomerbedverlaging Beneden-IJssel
Voor achtergronden, lees de 20e Voortgangsrapportage
op www.ruimtevoorderivier.nl,
zie rechtsonder Loket Ruimte voor de Rivier,
klik op Publicaties.
hoe we rekening kunnen houden met die
bewoners. Ander voorbeeld is de Zomerbedverlaging
Beneden-IJssel. We dachten
dat de gevolgen voor de drinkwatervoorziening
mee zouden vallen. Nadere studie
wees echter uit dat de risico’s toch groter
waren en het bedenken van een nieuwe
oplossing kost tijd.
Wat ook vertragend kan werken, is de
voorbereiding op de uitvoering. Denk
aan grondaankopen, bestemmingsplan
procedures, vergunningen, detectie en
ruiming van explosieven... Je schat de
risico’s op vertraging in, maar je kunt
niet alles voorzien.’
Is de planning niet te ambitieus?
‘De planning is bewust ambitieus
opgesteld. Als we “ouderwets” hadden
gepland, dan kwam de einddatum uit
op 2022. Dat is te laat. Daarom werken
we anders om te kunnen versnellen. We
pakken zaken tegelijkertijd aan, doen
bijvoorbeeld grondaankopen voordat het
definitieve plan klaar is en stemmen de
plannen vroegtijdig af op de noodzakelijke
ver gunningen. Dat lukt heel goed
voor het grootste deel van de
projecten. Een behoorlijke
prestatie voor zo’n groot
programma.’
De Wakkere Dijk in Munnikenland wordt volledig aangelegd met grond die vrijkomt binnen het project én vergt weinig onderhoud.
gebruikt voor de aanleg van de Wakkere Dijk. De dijk is
ook duurzaam qua onderhoud. Het is een hele brede dijk
en dat heeft als bijkomend voordeel dat de toplaag minder
kwetsbaar is voor erosieschade. Hierdoor kunnen grote
grazers de begroeiing op de dijk straks op natuurlijke wijze
kort houden, zodat je niet hoeft te maaien.’
Vrachtwagens in plaats van dumpers
Ook in andere projecten zijn voorbeelden van slim grondverzet
te vinden. In de Overdiepse Polder bijvoorbeeld
gebruikt de aannemer vrijgekomen zand voor de boerderijterpen
en de nieuwe dijk. En in de Noordwaard
worden de kades en terpen aangelegd met hergebruik
van vrijkomende grond.
Naast hergebruik van grond maken de aannemers
ook andere duurzame afwegingen. Verlouw meldt dat
de aan nemer in Munnikenland moderne machines gebruikt,
die zuinig zijn. En dat overtollige grond zoveel mogelijk
over het water wordt afgevoerd. Dat laatste doet ook
de aan nemer van Ruimte voor de Rivier-projecten bij
Betekent dit nu dat Nederland nog
niet veilig is in 2015?
‘We zijn veilig in geval van een rivierafvoer
van 15.000 m 3 /s op de Rijn. Maar we
willen opgewassen zijn tegen 16.000 m 3 /s
– 1.000 kuub extra – omdat er in de
toekomst nog meer water verwacht wordt.
Dat verhoogde beschermingsniveau is
volgens de huidige verwachting in 2015 op
een klein aantal plekken dus nog niet geheel
gerealiseerd. Maar we kijken samen met de
aannemers hoe het bouwproces sneller kan.
Denk bijvoorbeeld aan technieken die een
dijk sneller functioneel
kunnen maken.
Echter, voor de
duidelijkheid naar
alle betrokkenen
en geïnteresseerden
melden
we wel eerlijk
waar we
eventuele
vertragingen
verwachten.’ ~
Deventer, de combinatie IJsselfront. ‘En we proberen zoveel
mogelijk vrachtwagens in te zetten in plaats van dumpers,
omdat die minder CO2-uitstoot veroorzaken’, vertelt
Bert van Zandvoort, omgevingsmanager van de aannemerscombinatie.
‘Ook heeft het gebruik van rijplaten als tijdelijke
werkweg een gunstig effect op het brandstofverbruik en
dus de CO2-uitstoot. En dat is goed voor ons én voor
het milieu.’ ~
Duurzaamheid is een vast onderdeel van het werk
van Rijkswaterstaat. We nemen bijvoorbeeld onze
verantwoordelijkheid als het gaat om de terugdringing
van de CO2-uitstoot. En dagen onze
leveranciers uit om innovatieve oplossingen, technieken
en materialen toe te passen. Rijkswaterstaat
heeft hiervoor concrete duurzaamheidsambities
geformuleerd die ook binnen Ruimte voor de Rivier
in de praktijk worden gebracht.