OUDERE WERKNEMERS Een overzicht van maatregelen om ...

Een verschil in waarden wordt zichtbaar in de generatiekloof. De huidige oudere
werknemers behoren voornamelijk tot de ‘babyboomgeneratie’ waarvan de kenmerken in
hoofdstuk 2 zijn beschreven. De ‘babyboomers' ontmoeten in de jongere generaties een
terugkeer naar vroeger waarbij weinig aandacht is voor betekenis en zingeving en nadruk op
eigen belang. Jongeren vinden leden van de babyboomgeneratie daarentegen nogal eens
overdreven idealistisch, inefficiënt en zelfingenomen. De kritische houding van de
babyboomers ten opzichte van autoriteit en de voorliefde voor vrijheid en democratie kan
problemen geven met, in hun ogen, weinig zinvol werk en het aanvaarden en uitoefenen van
autoriteit (Schabracq, 1998).
Het begrip attitude komt veel voor in de sociaal-psychologische literatuur. In het kort
kan een attitude omschreven worden als een houding. In de literatuur wordt het begrip
omschreven als een cognitieve, gevoelsmatige en gedragsmatige reactie op een onderwerp.
Het is een manier waarop iemand denkt (cognitief) en voelt (affectief) over een onderwerp en
zich geneigd is met betrekking tot dit onderwerp te gedragen (gedrag). Attitudes worden
meestal gemeten via zelf-rapportage, waarbij respondenten gevraagd wordt hoe ze over een
onderwerp denken (Wilken, 1995) .
Eerder in dit hoofdstuk werd beschreven dat oudere werknemers problemen
ondervinden ten gevolge van het negatieve beeld in onze samenleving, vooral bij werkgevers.
Een denkbeeld kan gezien worden als een attitude omdat het meestal een positieve of
negatieve houding ten opzichte van een bepaald onderwerp inhoudt. Oudere werknemers
kunnen daarom problemen ondervinden ten gevolge van de negatieve attitude van hun
werkgever die ook negatieve gevolgen kan hebben voor hun eigen zelfbeeld, de attitude ten
opzichte van zichzelf. In dit verband is het begrip ‘self efficacy’ van belang; de inschatting
van eigen kunnen. Dit begrip werd in de jaren 80 geïntroduceerd door Bandura in zijn ‘social
cognitive theory’ (Bandura, 1989).
Self-efficacy betreft de mate waarin mensen zich in staat achten gebeurtenissen te
beheersen die hun leven beïnvloeden. In Bandura’s ‘social cognitive theory’ wordt self-
efficacy in combinatie met omgevingsfactoren en andere persoonlijke factoren gezien als een
sterke determinant van gedrag. Self-efficacy beïnvloedt keuzes die mensen maken, hoeveel
inspanning zij investeren in activiteiten, hun doorzettingsvermogen en incasseringsvermogen
na tegenslagen. Self-efficacy is relevant gebleken voor de carrière-ontwikkeling (Bandura,
1989).
Bandura (1989) veronderstelt dat een goede prestatie op complexe of uitdagende taken
niet alleen vaardigheden en capaciteiten vereist, maar ook een sterke self-efficacy. Zonder
43