Genieregister uit 1932 van de Mitrailleurkazemat Op het fort Spion

Transcriptie
Genieregister uit 1932 van de
Mitrailleurkazemat
Op het fort Spion
Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

GESCHIEDENIS. Bij de Koninklijke Besluiten van 24 December 1931
nr. 61 en 12 December 1932 nr. 34, door den
minister van Defensie onderscheidenlijk ter kennis
gebracht op 13 Januari 1932 onder geheim Litt. G 6
en op 23 December 1932 onder V e Afd. 69, werd
aan het Provinciaal Bestuur van Utrecht vergund, het
gedeelte van de Bloklaan in de Gemeente Loosdrecht,
gelegen binnen de verboden kringen van het fort
Spion, te verbeteren.
Hieraan werd o.m. de voorwaarde verbonden dat de
Provincie f 58500.—beschikbaar zou stellen ten
behoeven van het treffen van voorzieningen, noodig
ter veronzijdiging van de nadeelen voor de
landsverdediging, welke uit de verbetering zouden
voortvloeien.
Op grond van de aanschrijving van den Minister van
Defensie van 13 Januari 1932 Geheim Litt. G 6 zond
de Inspecteur de Genie een voorlopig ontwerp in
betreffende het bouwen van een kazemat in het fort
Spion.
Bij de aanschrijving van 18 Juli 1932 Geheim Litt. C
90 stelde de minister van Defensie den Commandant
in het 2 e Geniecommandement dit project in handen
met de opdracht, zoo spoedig mogelijk een ontwerpbestek
te doen samenstellen.
Het ontwerp-bestek werd ingezonden bij schrijven
van den eerstaanwezend-Ingenieur te Utrecht van 30
November 1932 nr. 3452 Geheim; de begrooting
bedroeg f 49750,--.
Bij de samenstelling werd rekening gehouden met de
aanwijzing, vervat in de aanschrijving van den
Inspecteur der Genie dd. 1929 nr. 2637 Geheim, 23
Juli 1929 nr. Geheim en 10 September 1930 nr.
3844.
De plaats van de kazemat is gebouwd ingevolge het
contract volgens bestek nr. 197/1932 wegens: “het
maken van eene schuilplaats in gewapend beton in
het fort Spion”, goedgekeurd door den Minister van
Defensie op 31 December 1932 onder V e Afd. nr.
32.
Aannemers van het werk zijn geweest A. DUBBERS
en J.G. VAN HEES te Culemborg voor de som van f
36600.-.
Bij beschikking van 28 Juli 1933 Geheim Litt. V 112
gelastte de Minister van Defensie een
bestekwijziging, strekkende om ligging en constructie
van de kazemat te wijzigen, terwijl bij beschikking
van dien Minister van 13 September 1933 Geheim
Litt. S 135 de post voor onvoorziene uitgaven het
contract met f 4500.- werd verhoogd.
Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

BESTEMMING,
BEWAPENING ENZ.
Het contract omvat:
a. het gedeeltelijk afbreken van een muur met
fondament van gebouw C van het fort;
b. het maken en aanaarden van een schuilplaats
in gewapend beton;
c. het verrichten van bijkomende werken.
De kosten hebben bedragen f 41099.88.
Voor telefoonaansluiting, bureel- en
administratiekosten en door den Inspecteur der
Genie gelaste proefnemingen ten aanzien van de
toeslagmaterialen voor beton is onderscheidelijk f
235.--, f 150.—en f 230.—nodig geweest.
Bij aanschrijving van den Minister van Defensie dd. 5
april 1933 Geheim Litt. P 49 werd een bedrag van f
850.—ter verevening op declaratie beschikbaar
gesteld voor het verrichten van grondwerken en het
aanbrengen van beplantingen te fort Spion.
Dit bedrag, hetwelk geheel verwerkt is, is ten laste
van de begrooting van het departement van Defensie
gekomen.
Het niet volgens het vorenstaande verwerkte
gedeelte van het door de provincie Utrecht gestarte
bedrag is bij aanschrijving van den Minister van
Defensie dd. Juli 1932 Geheim Litt. C 90 bestemd
geworden voor de aanschaffing van een periscoop en
een schuilplaatsgasmasker.
De kazemat dient om de Bloklaan en den Veendijk te
bestrijken.
Zij heeft een weerstandsvermogen van het type W
21-28 en is bewapend met een kanon van “6kazemat”
op pivot, welk kanon sesgewenscht
vervangen kan worden door een zwaren mitrailleur
M. ‘8, waartoe het pivot van een passende inrichting
is voorzien.
Het schootsveld is ruim 35°,
Het kanonschietgat laat kanonvuur tot op 2500 m en
mitrailleurvuur tot op 3000 m afstand toe.
De binnenonderkant van het schietgat ligt 1.5 m
boven het peil van de verbeterde Bloklaan.
CONSTRUCTIE. Zie figuren 1 t/m 20.
De grondslag van de kazemat wordt aan de oostzijde
beveiligd door middel van een beschermmuur, aan de
noord- en zuidzijde door middel van een rabat.
De kazemat draagt op 330 dennen palen lang 9 á 11
m, de beschermmuur op 36 idem, lang 7 á 8 m, en
elk rabat op 20 idem, lang 8 á 10 m.
Van het totale aantal zijn 215 palen als schoorpalen
ingeslagen. De koppen van de palen zijn op het peil
Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

van den bovenkant van de nat te noemen
werkvloeren afgezaagd.
WERKVLOEREN. De beschermmuur, de rabatten en de vloerplaat zijn
aangelegd op werkvloeren van cementbeton van
grind met 225 kg cement per m³. verhard beton en
met een zand-grindverhouding van 1 : 2.
BESCHERMMUUR. De beschermmuur is gemaakt van gewapend
cementbeton van grind met 325 kg cement per m³.
verhard beton en met een zand-grindverhouding van
1 : 1½; hij is dik2, lang 18,4 m en gemiddeld hoog
3,35 m.
Over een gedeelte van de dikte is de beschermmuur
lager aangelegd dan overigens tot vorming van een
rand, lang als den muur, breed 0.3, hoog 0.2 m, aan
de vloerplaatzijde; deze rand is bestemd tot
opsluiting van den werkvloer, opdat deze niet door
afschuiving los zal geraken van den muur, wanneer
schokwerking op de palen wordt uitgeoefend.
De wapening van den beschermmuur is aangegeven
in de figuren 4 en 5.
RABATTEN. De rabatten hebben dezelfde betonsamenstelling als
de beschermmuur; zij zijn elk lang 12.75, breed 2,
hoog gemiddeld 1.45 m en elk voorzien van een rand
langs de onderzijde, eveneens de beschermmuur.
De wapening is aangegeven in figuur 3.
VLOERPLAAT. De vloerplaat is van gewapend cementbeton van
grind met 350 kg cement per m³ verhard beton en
een zand-grindverhouding van 1 : 1½; zij is lang
14.4, breed 12.75, dik 1.6 m. De wapening is
aangegeven in de figuren 3, 4 en 5.
In de gevechtsruimte is een verhoging van beton
gemaakt, lang en breed 1.2, dik 0.35 m, tot
opstelling van het pivot van het kanon; ter plaatse
van deze verhoging zijn 12 ijzeren buizen, wijd
0,075, elk lang o.7 m, elk aan de onderzijde voorzien
van een schotel en kap, verticaal ingelaten; hierin
zijn de 12 bouten tot pivotbevestiging bajonetsgewijs
vastgezet. De buizen zijn gevuld met zuurvrij
consistentvet.
Tot doorlating van een telefoonkabel en een
sterkstroomkabel zijn in de vloerplaat opgenomen
twee getrokken ijzeren buizen, onderscheidenlijk wijd
0.075 m en 0.051 m; het beloop van den
telefoonkabel in het fort is aangegeven in figuur 1.
Een sterkstroomkabel is bij den bouw niet
aangebracht.
Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

In de vloerplaat van de gevechtsruimte zijn
getrokken ijzeren buizen elk lang 0.3, wijd 0.025 m,
verticaal aangebracht, ten einde daarin een ijzeren
steunraam tot zandzakkenkist te kunnen plaatsen.
In den ingang is op de vloerplaat een verhoging
aangebracht, dik over 0.75 m lengte 0.3 m en over
0.5 m lengte 0.15.
Vóór den ingang is op de vloerplaat een vehooging
gemaakt, lang 3.75, breed 2 m, dik – over een lengte
van 2 m – 0.2 m en overigens met het bovenvlak
schuin aflopend, ter gemiddelde dikte van 0.07 m.
Tot afvoer van hemelwater is voor den ingang van de
kazemat in de vloerplaat een goot, lang 1.4, breed
0.25, diep 0.2 m, gespaard, waarin een
regenafvoerpijp uitmondt en welke door middel van
een getrokken ijzeren buisleiding, wijd 0.125 m, loost
in de fortgracht. De goot is afgedekt met een ijzeren
rooster.
MUREN EN DEKPLAAT. Muren en dekplaat zijn gemaakt van gewapend
cementbeton van grind met 350 kg cement per m³
verhard beton en met een zand-grindverhouding van
1 : 1½. Buitenwerks gemeten boven de na te
noemen hoekopvulling is de kazemat breed 7.25 m,
lang aan de westzijde 9.4, aan de oostzijde 10.68 m.
De hoogte boven de vloerplaat is – zonder rekening
te houden met de verzwaring van de vloerplaat en de
kegelvormige verhooging om de periscoopbuis –
gemiddeld 3.47 m.
De hoek tussen de vloerplaat en het buitenvlak van
de buitenmuren is over den geheelen omtrek van de
kazemat, behalve ter plaatse van het schietgat en
van den ingang, opgevuld met eene in doorsnede
driehoekige verzwaring, breed en hoog 0.7 M.
De noordelijke muur is over de volle hoogte en lengte
verzwaard, mei dien verstande, dat de verzwaring
geleidelijk afneemt en te niet loopt bij het westelijke
einde van de muur.
Van de hoeken, gevormd door de snijding van de
verticale buitenvlakken van de kazemat onderling,
zijn de zuidoostelijke en de noordwestelijke afgerond
met een straal van 1.5, resp. 1 m.
Tot het opvangen en afvoeren van neerslag is langs
den omtrek van de dekplaat, voorzoover deze niet
onder den grond is gebracht, een halfsteens rand,
hoog 2 lagen, van klinkers in C.K. 3 gemetseld.
De wapening is aangegeven in de figuren 2, 3, 4 en
5.
De wijdte van het kanonschietgat in het beton is aan
de binnenzijde 0.3 x 0.62 m (1), aan de buitenzijde
Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

0.74 x 2.17 m; de zool helt onder 1 : 15.
De vertanding, drie in getal, van de
begrenzingsvlakken van het schietgat zijn elk
bepaald door een ten deele in het beton ingelaten
raamwerk van rails.
Langs den onderrand van de buitenopening is
aangebracht een hoekijzer D.N.P. nr. 10.
In de gevechtsruimte zijn gemaakt twee consoles van
gewapend cementbeton van grind, elk breed 0.5,
gemiddels lang 0.6 en gemiddeld dik 0.14 M.
Alle betonvlakken van muren en dekplaat in het
inwendige van de kazemat zijn gewit.
In het beton van muren en dekplaat zijn – boven en
behalve berghaken, alsmede klossen en bouten tot
bevestiging van hoekijzers, planken enz. –
aangebracht van getrokken ijzer:
a. buisleidingen, wijd 0.125 m, tot een
luchtververschingskanaal en een rookkanaal
ten behoeve van de afwachtingsruimte en tot
een luchtververschingskanaal ten behoeve van
de gevechtsruimte;
b. een rondgaande buisleiding, wijd 0.051 m, tot
luchtaanzuiging, wegens koolmonoxydegevaar
in de gevechtsruime; de beide einden der
buisleiding uitmondende in het buitenvlak van
den keelmuur; de leiding voorzien van van vijf
aftakkingen, elk wijd 0.051 m, waarvan vier
uitmondende in de gevechtsruimte en een in
den toegang van de ruimte; deze
uitmondingen elk afsluitbaar met een
messingen plug:
c. een buis, wijd 0.125 m, tot voering van een
periscoopgat, met beweegbare afsluiting aan
de onderzijde;
d. een spreekbuis, wijd 0.051 m, met aan elk
einde voorzien van een messingen hoor- en
spreekschelp c.a.;
e. een buis, wijd 0.051 m, tot het doorvoeren van
een bovengrondschen telefoonkabel in den
achterwand van de afwachtingsruimte
tegenover de ingang;
f. twaalf, ongeveer 0.05 m buiten het beton van
de lange gangmuren uitstekende, strippen, elk
dik 0.012, hoog 0.05 m, bestemd om
eventueel daartegen twee houten kozijnen van
een gassluis te doen steunen.
Tot ondersteuning van, bij mobilisatie aan te
brengen, houten plafonds, dik 0.065 m, zijn tegen de
lange wanden van elk lokaal afneembaar
aangebracht hoekijzers D.N.P. nr. 6 ½/10.
Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

DEUREN. De driedelige buiten- en binnendeuren zijn dik 0.022
m, van smeltijzer, kwaliteit a. Onder- en middenblad
zijn elk aan de binnenzijde voorzien van een
horizontale aanslagstrip. De onderste twee bladen
van de binnendeuren zijn elk voorzien van een
horizontale grendel; het bovenblad is voorzien van
een dagslot en vastzethaak .
Van de buitendeur is elk blad voorzien van een
vastzethaak en het bovenblad van een dag- en
nachtslot.
In het bovenblad van de buitendeur is een
geweerschietgat gemaakt.
Ten einde materiaal tot gasdichte afsluiting op de
deurbladen te kunnen bevestigen, zijn zij langs den
omtrek voorzien van gaten, wijd 0.003 m, op
afstanden van 0.05 m.
GASAFSLUITING
PERISCOOP.
BEDEKKING VAN
VLAKKEN.
De afsluiting wordt gevormd door een eiken prop,
lang 1, dik 0.115 m, aan de onderzijde verlengd met
een ijzeren stang, lang 0.9, dik 0.025 m, met
handvat en dwarsstaaf, welke laatste maakt, dat de
prop bajonetsgewijze kan worden vastgezet in twee,
in de periscoopgatvoering gemaakte sleuven. Voor de
veiligheid is onder het periscoopgat aangebracht een
U-ijzer D.N.P. nr. 24, dat aan vier ankerbouten rond
0.025 m, voorzien van moeren en sleepringen,
schuifbaar is opgehangen.
Alle met grond in aanraking komende vlakken van de
kazemat zijn bedekt met een hechtlaag, bestaande
uit een petroleumasphaltoplossing en met een 0.003
dikke deklaag van petroleumasphalt.
Bij de horizontale en nagenoegd horizontale vlakken
ligt tusschen de beide lagen een juteweefsel.
Ter plaatse voor de ingang, waar geen gronddekking
is, is aangebracht een laag gietasphalt ter dikte van
0.02 m.
GRONDDEKKING. De gronddekking op de kazemat is dik 0.7 m. De
grondtaluds aan de oostzijde van de kazemat
(frontzijde) hebben een helling van 3 : 4. De taluds
aan de keelzijde hellen onder 4 : 5. De zool van het
schietgat in de gronddekking helt onder 1 : 15.
CAMOUFLAGE. Over het schietgat in de gronddekking is een
camouflagenet aangebracht, bestaande uit
gegalvaniseerd en daarna geasphalteerd
harmonicagaas met een draaddikte van 0.002 m. Dit
wordt ondersteund met een raam van hoekijzer
D.N.P. nr 5en met gasbuizen, welke aan een op de
Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

SCHIETGATAFSLUITING
Fign. 6 en 7.
BUITENLUIK TOT
SCHIETGAT.
PISTOOL- OF
GEWEERSCHIETGAT.
VOORZIENINGEN TOT
GASAFSLUITING.
grond gelegden gecarbolineerden houten balk zijn
bevestigd.
Ten einde het schietgat in de gronddekking, in
afwachting van voldoenden groei der beplanting, te
maskeren, is daarvóór een rietscherm geplaatst, lang
12, hoog 3 m, aangebracht tegen een regelwerk van
hout.
De nodige beplantingen zijn op en om de kazemat en
ook overigens in het fort Spion en langs de noord- en
oostzijde van de gracht verricht.
In beton gesteld tussen twee verticale rails. Hieraan
is bevestigd een gegoten stalen plaat, lang 1.55,
hoog 0.66, dik 0.05 m. De plaats zelf is bovendien
met tien ijzeren bouten, dik 0.032 m, in den
frontmuur verankerd. In de plaat is een opening
gemaakt, groot 0.45 bij 0.3 m, omgeven met een
verzwaring, dik 0.01 m, breed 0.05 m.
Ter plaatse van de ankers zijn gegoten stalen
vulstukken, dik 0.053 m, aangebracht. Tegen deze
vulstukken zijn gesteld twee horizontale ijzeren
platen, dik 0.045, breed 0.18, elk lang 1.55 m.
Tusschen de de gegoten stalen plaat en de ijzeren
platen zijn beweegbaar aangebracht twee luiken van
Krupp-staal (chroomnikkelstaal), elk lang 0.49, breed
0.38, dik 0.04 m, en elk voorzien van twee
handvaten en van 2 rollen van phosphorbrons in
kogellagers.
Tot afsluiting van het schietgat aan de buitenzijde is
een dubbel opgeklampt houten luik aangebracht, dat
met behulp van een stang met haak kan worden
vastgezet aan een opsluitplaat bij de binnenzijde van
het schietgat.
In den naar den ingang van de kazemat gekeerden
muur van de afwachtingsruimte is een pistool- ( c.q.
geweer-) schietgat gespaard. Dit is afsluitbaar met
een ijzeren luik, groot0.2 x 0.15, dik 0.022 m,
hetwelk verticaal schuifbaar is in geleiders met
bronzen voering en door middel van een
staaldraadkabel met tegengewicht gelicht kan
worden. Ter versterking van den omtrek van het
schietgat is aan de buitenzijde van het luik
aangebracht een ijzeren plaat, lang 0.7, breed 0.5,
dik 0.022 m, waarin een opening, groot 0.12 x 0.15
m.
Tegen gas kan het schietgat aan de lokaalzijde
worden afgesloten met een dubbel opgeklampt, met
Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.

INDEELING
Bestemming
Lengte
m
vilt bekleed, houten luik, dat vastgezet kan worden
met wervels.
De buisleidingen, welke gas zouden kunnen
doorlaten, kunnen aan de lokaalzijde worden
afgesloten met daartoe aangemaakte houten, met
vilt beklede stoppen. De gasafsluiting in het
periscoopgat wordt gevormd door vilten banden om
den periscoop, resp. om de prop tot periscoopgat
Afmetingen in m.
Breedte
M
Hoogte
M
Aanmerkingen
Ingang. 1.25 0.9 gem. 1.8 Vier sponningen tot
schotplaten.
Gang. 6.4 ged.1.15
ged.0.9
Afwachtingsruimte
met
2.9
2.5
1.95 Lampnis; strippen tot
gaskozijnen.
1.95
Pistool- (c.q. geweer-)
schietgat; periscoopgat
met afsluiting; spreekbuis;
telefoonaansluiting; enz.
muurdoorgang. 0.8 0.7 1.8 Twee sponningen tot
schotplaten.
Gevechtsruimte
met
2.-
2.-
1.95
Kanon- (c.q. Mitrailleur)
schietgat; lampnis; twee
takelhaken in de dekplaat,
pivot op verhoging;
zandzakkenkist;
spreekbuis.
muurdoorgang. 0.8 0.7 1.8 Twee sponningen tot
schotplaten.
Genieregister uit 1932 van de mitrailleurkazemat op fort Spion.
Transcriptie door Dirk de Groot.