06.09.2013 Views

DEEL 2 : Interculturele spelen en activiteiten

DEEL 2 : Interculturele spelen en activiteiten

DEEL 2 : Interculturele spelen en activiteiten

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>DEEL</strong> 2<br />

INTERCULTURELE SPELEN<br />

EN ACTIVITEITEN


WOORD VOORAF:<br />

INTERCULTURELE SPELEN<br />

EN ACTIVITEITEN<br />

De veelkleurigheid van de sam<strong>en</strong>leving is overal aanwezig:<br />

in elke KSJ-KSA-VKSJ- groep <strong>en</strong> in de onmiddellijke<br />

omgeving ervan. Het is dus ook logisch dat dit<br />

wordt weerspiegeld in het activiteit<strong>en</strong>aanbod.<br />

Via de activiteit<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> de<br />

kans krijg<strong>en</strong> om al <strong>spel<strong>en</strong></strong>d de eig<strong>en</strong> id<strong>en</strong>titeit te ontdekk<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> te versterk<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> kans op lev<strong>en</strong>sechte k<strong>en</strong>nismaking<br />

met elkaar. Spel<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ook de nadruk<br />

legg<strong>en</strong> op sam<strong>en</strong>werking <strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo e<strong>en</strong><br />

goed middel zijn om elkaar te ler<strong>en</strong> accepter<strong>en</strong> met<br />

alle verschill<strong>en</strong>. Activiteit<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ook in<strong>spel<strong>en</strong></strong> op<br />

allerlei verschill<strong>en</strong>de leefstijl<strong>en</strong> <strong>en</strong> subcultur<strong>en</strong> waar<br />

de led<strong>en</strong> in de buurt, op school, via muziek <strong>en</strong> televisie…<br />

mee in contact kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> h<strong>en</strong> op die manier<br />

vertrouwd mak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> kleurrijke sam<strong>en</strong>leving die<br />

voortdur<strong>en</strong>d evolueert.<br />

Het uiteindelijke doel van interculturele <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

activiteit<strong>en</strong> is voor kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> zo’n stimuler<strong>en</strong>de<br />

omgeving te creër<strong>en</strong> dat zowel gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong><br />

als verschill<strong>en</strong> constructief aangew<strong>en</strong>d word<strong>en</strong>. Activiteit<strong>en</strong><br />

zijn met andere woord<strong>en</strong> intercultureel als de<br />

verschill<strong>en</strong>de tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> achtergrond van kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

jonger<strong>en</strong> aan bod kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>.<br />

St<strong>en</strong><strong>en</strong> in het water<br />

De aanwezige diversiteit als meerwaarde gebruik<strong>en</strong><br />

in activiteit<strong>en</strong> is dus niet zozeer e<strong>en</strong> kwestie van “wat<br />

do<strong>en</strong> we”, maar wel van “hoe do<strong>en</strong> we het”. Als je de<br />

voorbereiding <strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van <strong>spel<strong>en</strong></strong><br />

<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> (zoals de uitleg <strong>en</strong> de inkleding) op<br />

cursus onder de loep neemt, kan je duidelijk mak<strong>en</strong><br />

dat élke activiteit intercultureel kan zijn. Toch zijn er<br />

ook heel wat kant-<strong>en</strong>-klare <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> over<br />

het thema voorhand<strong>en</strong>, waarvan er <strong>en</strong>kele in dit deel<br />

word<strong>en</strong> voorgesteld.<br />

Positieve resultat<strong>en</strong> van interculturele <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

zull<strong>en</strong> zich niet <strong>en</strong>kel beperk<strong>en</strong> tot het kind of de<br />

jongere als individu, maar zull<strong>en</strong> hun betrokk<strong>en</strong>heid<br />

op de groep, op hun omgeving <strong>en</strong> op de sam<strong>en</strong>leving<br />

als geheel verhog<strong>en</strong>.<br />

voor animatorcursuss<strong>en</strong><br />

• Gebruik “speluitleg zonder woord<strong>en</strong>” <strong>en</strong> de achtergrond bij e<strong>en</strong> sessie over spelvoorbereiding of<br />

over de elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> spel<br />

• “De boze wolf” of “de ver<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> de vogel” zijn bijzonder geschikt binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ruimere sessie over<br />

inkleding <strong>en</strong> verhal<strong>en</strong>d kader.<br />

• Bij de k<strong>en</strong>nismakings<strong>spel<strong>en</strong></strong> gebruik je ook e<strong>en</strong>s “körebe”, “domino”, “wie b<strong>en</strong> ik” <strong>en</strong>/of “neusje<br />

rad<strong>en</strong>”.<br />

• Gebruik <strong>en</strong>kele korte groepsbevorder<strong>en</strong>de spelletjes als tuss<strong>en</strong>doortje of wanneer er ev<strong>en</strong>tjes e<strong>en</strong><br />

pauze nodig is tuss<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele meer inhoudelijke sessies.<br />

• Met e<strong>en</strong> langer inleefspel “rafa rafa” of “monomulti” in de tweede helft van je cursus kan je op e<strong>en</strong><br />

speelse manier dieper ingaan op cultuur <strong>en</strong> interculturele communicatie.<br />

• Reik zeker de tips <strong>en</strong> achtergrond aan over groepsbevorder<strong>en</strong>de <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nismakings<strong>spel<strong>en</strong></strong>.<br />

<strong>en</strong> voor hoofdanimatorcursuss<strong>en</strong>:<br />

• Bij e<strong>en</strong> sessie over het plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> programmer<strong>en</strong> van activiteit<strong>en</strong>: “in het bos daar staat e<strong>en</strong> huisje”.<br />

Als aparte sessie kan “verscheid<strong>en</strong>heid ontdekk<strong>en</strong>” e<strong>en</strong> echte op<strong>en</strong>baring zijn.<br />

• K<strong>en</strong>nismaking: “silhouett<strong>en</strong>”.<br />

• “Tracing” is e<strong>en</strong> fijn rode-draadspel dat e<strong>en</strong> dag of langer, tuss<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de cursussessies<br />

door, kan verdergaan. Stel <strong>en</strong>kele informatieve of inleef<strong>spel<strong>en</strong></strong> voor <strong>en</strong> geef mee waar ze deze zelf<br />

kunn<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

Woord vooraf _ 1


A. VOORBEREIDING<br />

A.1. PLANNEN VAN ACTIVITEITEN: DIVERSITEIT GEBRUIKEN<br />

Elke jongere heeft zijn achtergrond, interesses <strong>en</strong> tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />

Hoe de activiteit<strong>en</strong> verlop<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe ze “gekleurd”<br />

zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, is daarvan afhankelijk.<br />

Wat jonger<strong>en</strong> motiveert, wat ze in jeugdbewegingsactiviteit<strong>en</strong><br />

zoek<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> we ophang<strong>en</strong> aan drie kernwoord<strong>en</strong>:<br />

• Uitdaging: e<strong>en</strong> jongere wil zijn eig<strong>en</strong> mogelijkhed<strong>en</strong><br />

test<strong>en</strong>. Hij of zij heeft e<strong>en</strong> sterke drang om alles<br />

<strong>en</strong> nog wat te prober<strong>en</strong>. Speel hier op in met uitdag<strong>en</strong>de,<br />

verrass<strong>en</strong>de <strong>en</strong> originele activiteit<strong>en</strong>.<br />

• Ontplooiing: E<strong>en</strong> jongere wil iets van zichzelf ton<strong>en</strong><br />

in e<strong>en</strong> activiteit. Hij wil zijn inbr<strong>en</strong>g hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

hiervoor bevestiging krijg<strong>en</strong> van de ander<strong>en</strong>. Het<br />

is dan ook belangrijk dat ieder individu voldo<strong>en</strong>de<br />

aan bod kan kom<strong>en</strong><br />

• Vrijheid: jonger<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> de kans krijg<strong>en</strong> om te<br />

voel<strong>en</strong> wat het is om op eig<strong>en</strong> b<strong>en</strong><strong>en</strong> te staan. Wat<br />

e<strong>en</strong> goed ev<strong>en</strong>wicht is tuss<strong>en</strong> vrijheid, controle<br />

<strong>en</strong> begeleiding is uiteraard ook afhankelijk van de<br />

leeftijdsgroep.<br />

Activiteit<strong>en</strong> die verschill<strong>en</strong>de vaardighed<strong>en</strong> <strong>en</strong> motivaties<br />

van kinder<strong>en</strong> aansprek<strong>en</strong> zijn echter ook activiteit<strong>en</strong><br />

waarbij je e<strong>en</strong> goed ev<strong>en</strong>wicht bereikt tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

uitdaging <strong>en</strong> iets waar jonger<strong>en</strong> zich comfortabel bij<br />

voel<strong>en</strong>. Je kan je activiteit<strong>en</strong> e<strong>en</strong> plaats gev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />

model met drie conc<strong>en</strong>trische cirkels of “zones”.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.1_1<br />

• C<strong>en</strong>traal is de comfortabele zone: die staat voor alles<br />

waar je led<strong>en</strong> zich goed bij voel<strong>en</strong>, wat ze k<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong>. Hier voel<strong>en</strong> ze zich veilig.<br />

• E<strong>en</strong> tweede is de avontur<strong>en</strong> zone: we prober<strong>en</strong> als<br />

jeugd-bewegers onze led<strong>en</strong> ook uit deze comfortabele<br />

zone weg te lokk<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze te lat<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong><br />

met iets nieuws. “Experim<strong>en</strong>t” is niet voor niets<br />

e<strong>en</strong> van de pijlers van onze visie.<br />

• Aan de buit<strong>en</strong>kant ligt de paniek zone: zorg er tegelijkertijd<br />

ook voor dat je ieders gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> k<strong>en</strong>t. De<br />

groepsdynamiek <strong>en</strong> de activiteit kan ervoor zorg<strong>en</strong><br />

dat jonger<strong>en</strong> hun gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> gaan verlegg<strong>en</strong>, maar<br />

als ze iets echt niet will<strong>en</strong> <strong>en</strong> toch gepusht word<strong>en</strong>,<br />

kan je het teg<strong>en</strong>overgestelde effect bereik<strong>en</strong>: dat<br />

ze zich terugplooi<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet meer meedo<strong>en</strong>.<br />

Dit goede ev<strong>en</strong>wicht tuss<strong>en</strong> de belevingswereld van<br />

de kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong>erzijds, <strong>en</strong> het nieuwe of<br />

uitdag<strong>en</strong>de dat jij als begeleider wil bereik<strong>en</strong> anderzijds,<br />

geldt zowel voor de soort activiteit die je doet als<br />

voor de thema’s die je aanbr<strong>en</strong>gt.<br />

Zoek met je leidingsploeg naar ding<strong>en</strong> waar je led<strong>en</strong><br />

goed in zijn. Probeer die in te bouw<strong>en</strong> in je aanbod,<br />

maar wees origineel! Door te variër<strong>en</strong> <strong>en</strong> combiner<strong>en</strong><br />

kun je allerlei soort<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> met elkaar gaan verm<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

Voetbal gecombineerd met knutsel<strong>en</strong>, bos<strong>spel<strong>en</strong></strong><br />

gecombineerd met e<strong>en</strong> themaspel… zijn ideaal<br />

om de verschill<strong>en</strong>de interesses, vaardighed<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

motivaties van kinder<strong>en</strong> aan bod te lat<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> avontuurlijk ev<strong>en</strong>wicht te vind<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> “comfort”<br />

<strong>en</strong> “paniek”.<br />

Doe geregeld activiteit<strong>en</strong> die relatief snel <strong>en</strong> voelbaar<br />

of toonbaar resultaat lever<strong>en</strong>. Als je aan e<strong>en</strong> uitdag<strong>en</strong>der<br />

project werkt, zorg dan dat ze het zelf zinnig<br />

vind<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat ze zich blijv<strong>en</strong> inzett<strong>en</strong>. Maak dat er e<strong>en</strong><br />

zichtbare evolutie is.<br />

Bereid sterk gestructureerde vergadering<strong>en</strong> voor, maar<br />

het programma moet tijd<strong>en</strong>s de activiteit<strong>en</strong> nog aangepast<br />

kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Bepaal ook vooraf welke alternatiev<strong>en</strong><br />

er zijn als <strong>spel<strong>en</strong></strong> geboycot word<strong>en</strong>.


Het is ook belangrijk dat je led<strong>en</strong> zélf de diversiteit in<br />

de groep ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Daarom kun je in <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

activiteit<strong>en</strong> ervoor zorg<strong>en</strong> dat ze expliciet <strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />

positieve manier iets over elkaars achtergrond <strong>en</strong> interesses<br />

kunn<strong>en</strong> ontdekk<strong>en</strong>. Creatieve werkvorm<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

stimuler<strong>en</strong> om iets van zichzelf in de activiteit te<br />

legg<strong>en</strong>.<br />

• Bij het batikk<strong>en</strong> <strong>en</strong> versier<strong>en</strong> van t-shirts kunn<strong>en</strong><br />

ze bijvoorbeeld hun naam verwev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> soort<br />

logo of e<strong>en</strong> symbool, e<strong>en</strong> persoon, e<strong>en</strong> afbeelding<br />

of e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>zinnige tekst/citaat/slagzin gebruik<strong>en</strong>.<br />

• Het lokaal inricht<strong>en</strong> kan met materiaal dat iedere<strong>en</strong><br />

meebr<strong>en</strong>gt, of door sam<strong>en</strong> e<strong>en</strong> plan te tek<strong>en</strong><strong>en</strong> op<br />

basis van hoe ieders kamer er thuis uitziet.<br />

• Ook sam<strong>en</strong> kok<strong>en</strong> biedt mogelijkhed<strong>en</strong> om h<strong>en</strong><br />

iets te lat<strong>en</strong> meebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, of om te vertell<strong>en</strong> over<br />

bepaalde ingrediënt<strong>en</strong> of recept<strong>en</strong>.<br />

Vermijd daarbij voor de kinder<strong>en</strong> in te vull<strong>en</strong> wat hun<br />

“cultuur” is of wat met h<strong>en</strong>zelf te mak<strong>en</strong> heeft. Laat ze<br />

zelf kiez<strong>en</strong> wat ze will<strong>en</strong> meebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> of uitlegg<strong>en</strong>.<br />

De aanwezige diversiteit gebruik<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>t ook in<strong>spel<strong>en</strong></strong><br />

op de omgeving. Je led<strong>en</strong> groei<strong>en</strong> op in e<strong>en</strong><br />

multiculturele sam<strong>en</strong>leving, <strong>en</strong> dus is die ook zichtbaar<br />

in je activiteit<strong>en</strong>. Dit wil niet zegg<strong>en</strong> dat je “lesjes”<br />

moet gaan gev<strong>en</strong> over andere cultur<strong>en</strong>. Maar je kan<br />

wel elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> uit hun leefwereld (muziek,<br />

voeding, media…) <strong>en</strong> zo de nadruk legg<strong>en</strong> op de verrijking<br />

die het gevolg is van de contact<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de<br />

cultur<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.1_2<br />

• E<strong>en</strong> aantal leuke weetjes vind je bijvoorbeeld op de<br />

website www.arabier<strong>en</strong>.be. Die hoort bij het project<br />

“van algebra tot pyjama” dat aantoont dat onze<br />

Vlaamse cultuur, door de eeuw<strong>en</strong> he<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> sterke<br />

invloed vanuit de Arabische cultuur ondergaan<br />

heeft <strong>en</strong> dat zo het Oosterse e<strong>en</strong> dagelijks elem<strong>en</strong>t<br />

in ons lev<strong>en</strong> is geword<strong>en</strong><br />

• Bij stads<strong>spel<strong>en</strong></strong> kan je ook opdracht<strong>en</strong> verzinn<strong>en</strong> die<br />

de led<strong>en</strong> in contact br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> met het “andere” in hun<br />

eig<strong>en</strong> omgeving. De gebouw<strong>en</strong>, de dagelijkse beroep<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> bezighed<strong>en</strong> van de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in de straat<br />

(de fiets<strong>en</strong>maker, het Turkse café, het bejaard<strong>en</strong>tehuis…<br />

) kunn<strong>en</strong> aanknopingspunt<strong>en</strong> zijn voor e<strong>en</strong><br />

leuke opdracht. Laat h<strong>en</strong> bijvoorbeeld e<strong>en</strong>s Marokkaanse<br />

muntthee zett<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> zoektocht langs de<br />

winkeletalages do<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> oproep lancer<strong>en</strong> via de<br />

plaatselijke radio. Zorg dat ze beroep moet<strong>en</strong> do<strong>en</strong><br />

op de allochtone <strong>en</strong> autochtone, jonge <strong>en</strong> oude,<br />

vreemde <strong>en</strong> doodgewone… buurtbewoners.<br />

• Kies bij e<strong>en</strong> bioscoopbezoek ook e<strong>en</strong>s voor e<strong>en</strong><br />

“andere” film. Er zijn heel wat Zuid-Europese, Latijns-Amerikaanse,<br />

Aziatische <strong>en</strong> Afrikaanse films te<br />

vind<strong>en</strong> die minst<strong>en</strong>s ev<strong>en</strong> goed zull<strong>en</strong> aanslaan als<br />

de zoveelste Disney of Hollywood-blockbuster.<br />

• E<strong>en</strong> spel sam<strong>en</strong> met andere jeugdwerkorganisaties,<br />

of het nu e<strong>en</strong> naburige KSJ-groep, e<strong>en</strong> andere<br />

jeugdbeweging of e<strong>en</strong> werking met allochtone<br />

jonger<strong>en</strong> is, doet je led<strong>en</strong> e<strong>en</strong>s over de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van<br />

de eig<strong>en</strong> groep kijk<strong>en</strong>.


In het bos daar staat e<strong>en</strong> huisje…<br />

Soort methodiek Brainstorm, uitwisseling over:<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Planning<br />

Motivatie<br />

Doelstelling<strong>en</strong> • Inzicht in motiver<strong>en</strong>de activiteit<strong>en</strong><br />

• De link legg<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> groepsdynamiek, individuele mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> het opstell<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> programma.<br />

Voor wie hoofdanimator<strong>en</strong><br />

Tijd Minimaal 30 minut<strong>en</strong><br />

Groepsgrootte Om het ev<strong>en</strong>. Voor de nabespreking b<strong>en</strong> je best met niet meer dan 20.<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte<br />

<strong>en</strong> materiaal<br />

E<strong>en</strong> groot blad papier <strong>en</strong> tek<strong>en</strong>gerief voor elke deelnemer<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop Overloop de theorie over het plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> voorbereid<strong>en</strong> van activiteit<strong>en</strong>. Geef alle<br />

deelnemers e<strong>en</strong> blad papier.<br />

1. Geef h<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de opdracht: tek<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bos, met in het midd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> huisje,<br />

<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de weg<strong>en</strong> <strong>en</strong> paadjes. Tek<strong>en</strong> ook erg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> bron, e<strong>en</strong> riviertje,<br />

heuvels… Het huis is niet via e<strong>en</strong> paadje met alle zones of mooie ding<strong>en</strong> in het<br />

bos verbond<strong>en</strong>. In de buurt van het huis zijn <strong>en</strong>kele op<strong>en</strong> plekk<strong>en</strong>.<br />

2. Leg uit dat het huisje staat voor de comfortabele zone, dat aansluit bij het<br />

dagelijkse lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> de routine van de led<strong>en</strong>: het huisje staat voor alles waarbij<br />

de jonger<strong>en</strong> zich goed <strong>en</strong> veilig voel<strong>en</strong>. Dit is het startpunt. Schrijf in of bij het<br />

huisje <strong>en</strong>kele activiteit<strong>en</strong> die volg<strong>en</strong>s jouw ervaring goed werk<strong>en</strong> bij het begin<br />

van e<strong>en</strong> werkjaar, of wanneer je veel nieuwe led<strong>en</strong> hebt.<br />

3. Als je mete<strong>en</strong> te ver het bos intrekt, zal het resultaat paniek zijn. De kinder<strong>en</strong>/<br />

jonger<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> misschi<strong>en</strong> terug naar huis lop<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan wordt het ook moeilijker<br />

om h<strong>en</strong> in de toekomst nog “buit<strong>en</strong>” te krijg<strong>en</strong>. D<strong>en</strong>k aan situaties die je<br />

al hebt meegemaakt: je was raz<strong>en</strong>d <strong>en</strong>thousiast bij de voorbereiding van e<strong>en</strong><br />

activiteit, had allerlei wilde ideeën maar toch lukte het niet goed, je kreeg de<br />

led<strong>en</strong> niet “mee”. Misschi<strong>en</strong> was de uitdaging te groot? Noteer <strong>en</strong>kele voorbeeld<strong>en</strong><br />

(kernwoord<strong>en</strong>) bij de bron, berg<strong>en</strong>… die wat verder van het huisje ligg<strong>en</strong>.<br />

4. Laat de deelnemers nu in kleinere groepjes uitwissel<strong>en</strong>: Zi<strong>en</strong> ze herk<strong>en</strong>ningspunt<strong>en</strong><br />

in de verhal<strong>en</strong> van ander<strong>en</strong>? De groepjes d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s aan oplossing<strong>en</strong>:<br />

hoe kan je naar de “avontur<strong>en</strong>zone” gerak<strong>en</strong>? Hoe kan je paadjes<br />

aanlegg<strong>en</strong> of vertrekk<strong>en</strong> van (misschi<strong>en</strong> iets minder mooie, maar meer dichtbije)<br />

op<strong>en</strong> plekk<strong>en</strong> in het bos.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.1_3


Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

• Welke oplossing<strong>en</strong> vond<strong>en</strong> de groepjes?<br />

• Hoe kan je te wet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> waar ieders “gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>” ligg<strong>en</strong>?<br />

• Verschilt dit van groep tot groep? Bekijk in hoeverre de gewoontes of de<br />

groepscultuur meespeelt in de verwachting<strong>en</strong> die de led<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> van de<br />

activiteit<strong>en</strong>. Sommige groep<strong>en</strong> legg<strong>en</strong> bijvoorbeeld meer de nadruk op knutsel<strong>en</strong><br />

of sportieve activiteit<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.1_4


Verscheid<strong>en</strong>heid ontdekk<strong>en</strong><br />

Soort methodiek Zoektocht, stads- of dorpsspel<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Culturele diversiteit<br />

Activiteit<strong>en</strong> voorbereid<strong>en</strong><br />

Doelstelling<strong>en</strong> • De deelnemers in staat stell<strong>en</strong> om te bepal<strong>en</strong> welke invloed andere cultur<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong> op de eig<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>leving <strong>en</strong> welke bijdrage zij zelf lever<strong>en</strong>.<br />

• De invloed<strong>en</strong> positief evaluer<strong>en</strong>.<br />

• Diversiteit ontdekk<strong>en</strong> in de eig<strong>en</strong> omgeving<br />

Voor wie Animator<strong>en</strong> of hoofdanimator<strong>en</strong><br />

Tijd Gespreid over minimaal 1 of meerdere dag<strong>en</strong>: minimaal 3uur<br />

Deel A: planning – 30 minut<strong>en</strong><br />

Deel B: ontdekking – 2uur<br />

Deel C: rapportering – 30 minut<strong>en</strong> tot 1 uur<br />

Deel D: t<strong>en</strong>toonstelling (optioneel) Indi<strong>en</strong> je e<strong>en</strong> mogelijkheid ziet om foto’s, films,<br />

opnames e.d. te verzamel<strong>en</strong>, heb je meer tijd nodig om de t<strong>en</strong>toonstelling voor te<br />

bereid<strong>en</strong>.<br />

Groepsgrootte Minumum 10, maximum 25 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong> materiaal<br />

Voor deel A heb je papier nodig, balp<strong>en</strong>, flapbord <strong>en</strong> stift<strong>en</strong>.<br />

Voor deel B zull<strong>en</strong> de b<strong>en</strong>odigdhed<strong>en</strong> afhang<strong>en</strong> van de mogelijkhed<strong>en</strong>. Ideaal<br />

zou zijn dat deelnemers gebruik kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> videocamera, e<strong>en</strong> fototoestel<br />

of casetterecorder. Maar als dit niet mogelijk is, kunn<strong>en</strong> de deelnemers<br />

gewoon e<strong>en</strong> lijst mak<strong>en</strong> op papier van de “voetafdrukk<strong>en</strong>” die ze teg<strong>en</strong>kwam<strong>en</strong>.<br />

Voor deel D, indi<strong>en</strong> de deelnemers iets kond<strong>en</strong> opnem<strong>en</strong> of film<strong>en</strong>, kan je h<strong>en</strong><br />

best de geleg<strong>en</strong>heid gev<strong>en</strong> om deze opnam<strong>en</strong> ook te lat<strong>en</strong> af<strong>spel<strong>en</strong></strong> of te lat<strong>en</strong><br />

hor<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.1_5


Instructies <strong>en</strong> verloop Deel A: planning<br />

1. Maak deelgroepjes van maximum 6 deelnemers per groepje.<br />

2. Vertel elke groep dat zij de omgeving moet<strong>en</strong> gaan verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> (het dorp, de<br />

stad, de geme<strong>en</strong>te) op zoek naar “voetafdrukk<strong>en</strong>” van andere land<strong>en</strong> <strong>en</strong> cultur<strong>en</strong>.<br />

Zij moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lijst aanlegg<strong>en</strong> van hun ontdekking<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze stav<strong>en</strong> met<br />

foto’s, geluidsopnam<strong>en</strong>, videoopnam<strong>en</strong>, <strong>en</strong>zoverder. (of gewoon e<strong>en</strong> lijst mak<strong>en</strong><br />

als de mogelijkhed<strong>en</strong> beperkt zijn)<br />

3. Ga eerst ev<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> brainstorm<strong>en</strong> over de plaats<strong>en</strong> waar zij kunn<strong>en</strong> gaan<br />

zoek<strong>en</strong> naar “voetafdrukk<strong>en</strong>”:<br />

• De gastronomie: eetwar<strong>en</strong> <strong>en</strong> specerij<strong>en</strong> van andere cultur<strong>en</strong> die nu gebruikt<br />

word<strong>en</strong> in de eig<strong>en</strong> keuk<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>lands restaurant, drank<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong>zoverder.<br />

• Kledingstukk<strong>en</strong> <strong>en</strong> mode: kleding die afkomstig is van e<strong>en</strong> ander land of<br />

e<strong>en</strong> andere cultuur, kleding <strong>en</strong> schoeisel gemaakt in het buit<strong>en</strong>land <strong>en</strong> ingevoerd<br />

in eig<strong>en</strong> land, <strong>en</strong>zoverder.<br />

• Muziek: Luister naar de muziekprogramma’s op de radioz<strong>en</strong>ders. Luister<br />

naar de muziek uit andere land<strong>en</strong> op op<strong>en</strong>bare plaats<strong>en</strong> zoals koffieshops,<br />

cafés <strong>en</strong> discothek<strong>en</strong>.<br />

• Massamedia : vergelijk de verschill<strong>en</strong>de omroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> zie hoe zij buit<strong>en</strong>landse<br />

programma’s in hun planning hebb<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

• Cultuur: ga naar de bioscop<strong>en</strong>, theaters, muziekc<strong>en</strong>tra <strong>en</strong> ontdek waar hun<br />

producties vandaan kom<strong>en</strong>.<br />

• Taal: woord<strong>en</strong> uit andere land<strong>en</strong> die wij in ons dagelijkse lev<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>.<br />

Deel B: ontdekking<br />

Vraag de groep<strong>en</strong> af te sprek<strong>en</strong> wanneer ze in de kom<strong>en</strong>de week 2 uurtjes kunn<strong>en</strong><br />

sp<strong>en</strong>der<strong>en</strong> aan het zoek<strong>en</strong> naar “voetafdrukk<strong>en</strong>” in de omgeving.<br />

Deel C: rapportering<br />

1. Vraag elke groep om hun resultat<strong>en</strong> te pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> <strong>en</strong> om e<strong>en</strong> korte sam<strong>en</strong>vatting<br />

te mak<strong>en</strong> vanwat ze gevond<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>.<br />

2. Help de deelnemers om e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstelling te mak<strong>en</strong> van hun ontdekking<strong>en</strong><br />

zodat ze e<strong>en</strong> meer globaal overzicht krijg<strong>en</strong> van het collectief werk gedaan in<br />

deel B.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.1_6


Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

Tips <strong>en</strong> achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

De rapportering<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> best eindig<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> discussie. Je kan de gesprekk<strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> beetje vergemakkelijk<strong>en</strong> aan de hand van volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong>:<br />

• Was je erg<strong>en</strong>s door verrast?<br />

• Wat betek<strong>en</strong>t het voor jou dat je zo veel “voetafdrukk<strong>en</strong>” van e<strong>en</strong> andere cultuur<br />

vindt in jouw directe omgeving?<br />

• Wat betek<strong>en</strong>t het voor jou dat er e<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>de belangstelling is voor andere<br />

cultur<strong>en</strong> <strong>en</strong> land<strong>en</strong>, zefs als dit slechts e<strong>en</strong> gedeeltelijke of ppervlakkige belangstelling<br />

is?<br />

• Wat br<strong>en</strong>gt deze belangstelling ons?<br />

• Waar stopt het?<br />

• Zou het belangrijk zijn om deze belangstelling te stimuler<strong>en</strong>?<br />

• Hoe kunn<strong>en</strong> we dat do<strong>en</strong>?<br />

• Kan je patron<strong>en</strong> of tr<strong>en</strong>ds terugvind<strong>en</strong> in deze “voetafdrukk<strong>en</strong>”?<br />

• Zijn sommige land<strong>en</strong> of cultur<strong>en</strong> meer “aanwezig” in jouw omgeving dan andere?<br />

En waarom is dat zo?<br />

Deze activiteit kan, als jullie voldo<strong>en</strong>de tijd kunn<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> in e<strong>en</strong> stedelijke<br />

omgeving verblijv<strong>en</strong>, heel waardevol <strong>en</strong> inspirer<strong>en</strong>d zijn. Je kan ze natuurlijk ook<br />

voorstell<strong>en</strong> aan de deelnemers als idee voor e<strong>en</strong> activiteit met de eig<strong>en</strong> begeleidingsploeg.<br />

Het is belangrijk dat je de groep motiveert zodat ze plezier hebb<strong>en</strong> in de activiteit.<br />

Je zou de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bijvoorbeeld kunn<strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong> door de activiteit te vergelijk<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> detective verhaal, e<strong>en</strong> ontdekkingsreis of e<strong>en</strong> avontuur.<br />

Je kan ook best b<strong>en</strong>adrukk<strong>en</strong> dat het onderzoek e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke inspanning<br />

moet zijn.<br />

Probeer in de discussie te b<strong>en</strong>adrukk<strong>en</strong>:<br />

• Dat we lev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> onderling afhankelijke wereld <strong>en</strong> dat verschill<strong>en</strong>de land<strong>en</strong><br />

afhankelijk zijn van elkaar.<br />

• Dat de technologische <strong>en</strong> communicatieve revolutie ons <strong>en</strong>orme mogelijkhed<strong>en</strong><br />

geeft tot onderlinge uitwisseling <strong>en</strong> ons toegang verschaft tot e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme<br />

bron van k<strong>en</strong>nis.<br />

• Dat de relatie tuss<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de cultur<strong>en</strong> <strong>en</strong> de wederzijdse impact e<strong>en</strong> verrijking<br />

zijn voor beide kant<strong>en</strong>.<br />

• Dat de bijdrag<strong>en</strong> van elke cultuur op zich geëvalueerd moet word<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet<br />

in de context van het land of de sam<strong>en</strong>leving waar ze oorspronkelijk vandaan<br />

komt.<br />

Als het mogelijk is, <strong>en</strong> als de deelnemers het er mee e<strong>en</strong>s zijn, kan je m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> (niet<br />

noodzakelijk m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van “andere land<strong>en</strong> <strong>en</strong> cultur<strong>en</strong>” i.v.m. de ontdekking<strong>en</strong>) uitnodig<strong>en</strong><br />

om de t<strong>en</strong>toonstelling te kom<strong>en</strong> bezoek<strong>en</strong>. Bijvoorbeeld, e<strong>en</strong> diskjockey<br />

van e<strong>en</strong> radiostation, iemand van e<strong>en</strong> plaatselijke minderheidsorganisatie, e<strong>en</strong><br />

winkelbedi<strong>en</strong>de, <strong>en</strong>zoverder.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.1_7


Suggesties voor<br />

opvolging<br />

Dit spel in de eig<strong>en</strong> groep do<strong>en</strong>, kan heel veel praktisch bruikbare aanknopingspunt<strong>en</strong><br />

oplever<strong>en</strong> om de diversiteit in je directe omgeving te gebruik<strong>en</strong> in activiteit<strong>en</strong>.<br />

Jullie kunn<strong>en</strong> de t<strong>en</strong>toonstelling del<strong>en</strong> met ander<strong>en</strong>. Organiseer e<strong>en</strong> op<strong>en</strong>-deur<br />

<strong>en</strong> nodig m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van plaatselijke groep<strong>en</strong> <strong>en</strong> organisaties uit.<br />

Het is gemakkelijk om zak<strong>en</strong> die we wel leuk vind<strong>en</strong>, zoals drank of voedingswar<strong>en</strong>,<br />

te accepter<strong>en</strong>, maar soms vindt m<strong>en</strong> het moeilijker om de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van die<br />

cultuur ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s te accepter<strong>en</strong>. In deel 1 vind je meer informatie over conflict<strong>en</strong>,<br />

vooroordel<strong>en</strong> <strong>en</strong> racisme<br />

Bronvermelding Allemaal anders - Allemaal gelijk, pagina 135 e.v.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.1_8


A.2. SPELUITLEG EN SPELREGELS<br />

E<strong>en</strong> goede uitleg zorgt er niet alle<strong>en</strong> voor dat je spel<br />

vlot verloopt, maar ook dat je led<strong>en</strong> gemotiveerd zijn,<br />

mee kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong> <strong>en</strong> bij het spel betrokk<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />

Als iemand niet weet wat hij moet do<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat de rol<br />

is van de andere spelers, voelt hij of zij zich tijd<strong>en</strong>s het<br />

spel ook makkelijker buit<strong>en</strong> de groep geslot<strong>en</strong>.<br />

Het spelaanbod binn<strong>en</strong> KSJ-KSA-VKSJ is ongelooflijk<br />

ruim. De rijkdom aan spelletjes, spelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, variaties<br />

<strong>en</strong> combinaties die je als leid(st)er k<strong>en</strong>t, is zo groot<br />

dat e<strong>en</strong> opsomming onbegonn<strong>en</strong> werk is. Deze spelcultuur<br />

heb je je gedur<strong>en</strong>de de vele ur<strong>en</strong> spelplezier in<br />

de jeugdbeweging eig<strong>en</strong> gemaakt, net zoals je led<strong>en</strong><br />

nu do<strong>en</strong>. Daar hoort op de duur ook e<strong>en</strong> zeker jargon<br />

bij, e<strong>en</strong> specifieke spel-taal met eig<strong>en</strong> woord<strong>en</strong> <strong>en</strong> begripp<strong>en</strong><br />

(of t<strong>en</strong>minste e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> invulling ervan).<br />

Zo weet iedere<strong>en</strong> wel wat “blad-ste<strong>en</strong>-schaar” is, of<br />

“dass<strong>en</strong>roof” om te “dueller<strong>en</strong>” met e<strong>en</strong> andere speler.<br />

En ook dat tijd<strong>en</strong>s het bosspel het “kamp” e<strong>en</strong> veilige<br />

zone is waar de “tikkers” van e<strong>en</strong> andere ploeg je “lev<strong>en</strong>tje”<br />

niet kunn<strong>en</strong> “afnem<strong>en</strong>”. T<strong>en</strong>minste, ga je daar<br />

niet van uit?<br />

Omdat je led<strong>en</strong> allemaal e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de achtergrond<br />

hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de interesses, roll<strong>en</strong> ze<br />

met e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de voork<strong>en</strong>nis, in e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>d<br />

tempo in die spelcultuur binn<strong>en</strong>. Sommige term<strong>en</strong> of<br />

spel-elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die we in onze uitleg gebruik<strong>en</strong>, vind<strong>en</strong><br />

we zelf heel duidelijk maar zijn dat misschi<strong>en</strong> niet<br />

voor iedere<strong>en</strong>… Zeker iemand die nog niet lang bij<br />

je groep is aangeslot<strong>en</strong>, kan hieraan vaak e<strong>en</strong> andere<br />

invulling gev<strong>en</strong>. Wat hij of zij dan bijvoorbeeld onder<br />

“tikk<strong>en</strong>” <strong>en</strong> “afnem<strong>en</strong>” verstaat, kan het op de grond<br />

duw<strong>en</strong> van de andere kinder<strong>en</strong> zijn. In jouw og<strong>en</strong> is<br />

dat dan heel erg agressief gedrag, maar misschi<strong>en</strong> is<br />

de <strong>en</strong>thousiaste nieuweling zich van ge<strong>en</strong> kwaad bewust.<br />

Ook het fluitsignaal dat het bosspel afsluit, is misschi<strong>en</strong><br />

niet voor iedere<strong>en</strong> e<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>bare boodschap.<br />

Basis-spelelem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> nog e<strong>en</strong>s kort uitlegg<strong>en</strong>, neemt<br />

niet veel tijd in beslag <strong>en</strong> kan heel wat ongemakk<strong>en</strong><br />

vermijd<strong>en</strong>. Zorg dat de regels heel duidelijk zijn.<br />

Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> de kinder<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de manier<strong>en</strong><br />

ontwikkeld om ding<strong>en</strong> te begrijp<strong>en</strong>, <strong>en</strong> zijn ze niet<br />

all<strong>en</strong> ev<strong>en</strong> taalvaardig. Met non-verbale signal<strong>en</strong> kan<br />

je e<strong>en</strong> speluitleg voor h<strong>en</strong> nog ondersteun<strong>en</strong> <strong>en</strong> verduidelijk<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.2_1<br />

Tips voor je speluitleg:<br />

• Zorg ervoor dat iedere<strong>en</strong> je kan hor<strong>en</strong> <strong>en</strong> zi<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

dat je de volledige aandacht krijgt.<br />

• Gebruik korte zinn<strong>en</strong> <strong>en</strong> kernwoord<strong>en</strong>. De uitleg<br />

moet kort <strong>en</strong> bondig zijn.<br />

• Zorg ervoor dat de structuur van je spel ook in je<br />

speluitleg zit. Voorzie e<strong>en</strong> duidelijke opbouw in je<br />

speluitleg.<br />

• Maak gebruik van gemakkelijke gebar<strong>en</strong>taal <strong>en</strong><br />

lichaamstaal. Dat mag gerust overdrev<strong>en</strong> zijn. Gebruik<br />

je stem ter ondersteuning van je lichaamstaal.<br />

E<strong>en</strong> welgeplaatste “mmm” of “oef” of “aha” kan veel<br />

verduidelijk<strong>en</strong>.<br />

• Je kan vooraf gemaakte tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>.<br />

• Toon voor hoe het moet, of laat <strong>en</strong>kele kinder<strong>en</strong><br />

dat do<strong>en</strong>.<br />

• Oef<strong>en</strong> de spelonderdel<strong>en</strong> stapsgewijs met de kinder<strong>en</strong>.<br />

Speel bijvoorbeeld eerst gewoon tikkertje,<br />

nadi<strong>en</strong> kan je eraan toevoeg<strong>en</strong> dat ze moet<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong><br />

staan als ze getikt zijn, vervolg<strong>en</strong>s komt het bevrijd<strong>en</strong><br />

erbij <strong>en</strong>zovoort… Hou de stapjes klein.


Speluitleg zonder woord<strong>en</strong><br />

Soort methodiek Improvisatie-oef<strong>en</strong>ing<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Speluitleg<br />

Non-verbale communicatie<br />

Doelstelling<strong>en</strong> Manier<strong>en</strong> zoek<strong>en</strong> om speluitleg non-verbaal te ondersteun<strong>en</strong>.<br />

Voor wie Animator<strong>en</strong><br />

Tijd Afhankelijk van het aantal spelletjes dat je wil <strong>spel<strong>en</strong></strong>: maximaal 10 minut<strong>en</strong> per<br />

spel.<br />

Groepsgrootte Minst<strong>en</strong>s 8<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong> materiaal<br />

• E<strong>en</strong> korte speluitleg op papier van gek<strong>en</strong>de opvulspelletjes, zoals “frans vlagg<strong>en</strong>spel”<br />

of “schipper, mag ik overvar<strong>en</strong>”. De volledige speluitleg mag niet minder<br />

dan 3 <strong>en</strong> niet meer dan 10 lijn<strong>en</strong> getikte tekst bedrag<strong>en</strong>. “Tikkertje” is dus te<br />

e<strong>en</strong>voudig, “stratego” is te moeilijk.<br />

• Flapp<strong>en</strong> papier <strong>en</strong> stift voor deelnemer A<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop 1. Twee deelnemers A <strong>en</strong> B krijg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> strookje met e<strong>en</strong> speluitleg <strong>en</strong> lez<strong>en</strong> dat<br />

in stilte. Ze krijg<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele minut<strong>en</strong> de tijd om dit spel uit te legg<strong>en</strong> aan de helft<br />

van de groep zonder zelf spreektaal te gebruik<strong>en</strong>.<br />

• Deelnemer A gebruikt papier <strong>en</strong> stift: hij mag ge<strong>en</strong> woord<strong>en</strong> opschrijv<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong>kel tek<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

• Deelnemer B toont het spel voor, <strong>en</strong> probeert het sam<strong>en</strong> met de spelers<br />

uit.<br />

• De groep<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> <strong>en</strong> overlegg<strong>en</strong>.<br />

2. Na <strong>en</strong>kele minut<strong>en</strong> wissel<strong>en</strong> de groepjes: zij die de uitleg van B kreg<strong>en</strong>, krijg<strong>en</strong><br />

hem nu van A <strong>en</strong> omgekeerd. Daarna volgt e<strong>en</strong> korte nabespreking.<br />

3. Bij voorkeur herhaal je dit tot iedere<strong>en</strong> e<strong>en</strong> spel heeft “uitgelegd”.<br />

Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

• Welke speluitleg vond je het duidelijkst? Waarom?<br />

• Hoe leg jij e<strong>en</strong> spel uit? Gebruik je soms non-verbale elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ter ondersteuning?<br />

• Wat zoud<strong>en</strong> de deelnemers wel e<strong>en</strong>s uitprober<strong>en</strong> in de eig<strong>en</strong> groep? Hebb<strong>en</strong><br />

ze andere ideeën of tips?<br />

• Verduidelijk je in je speluitleg wat je bedoelt met sommige term<strong>en</strong>? Is er zoiets<br />

als e<strong>en</strong> “jargon” van e<strong>en</strong> speluitleg?<br />

Variatie Je kan het moeilijker mak<strong>en</strong> door ook de rest van de groep te verbied<strong>en</strong> om te<br />

sprek<strong>en</strong>. Ook zij moet<strong>en</strong> dan non-verbaal verduidelijk<strong>en</strong> wat ze niet begrijp<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.2_2


A.3. VERHALEND KADER EN INKLEDING VAN ACTIVITEITEN<br />

Je <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> inkled<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> verhaal speelt<br />

in op de fantasie <strong>en</strong> leefwereld van kinder<strong>en</strong>: het<br />

spreekt tot de verbeelding, motiveert <strong>en</strong> stimuleert de<br />

creativiteit. In het kader van intercultureel ler<strong>en</strong> kan het<br />

je led<strong>en</strong> de kans gev<strong>en</strong> tot inleving: ze kunn<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>ter<strong>en</strong><br />

met verschill<strong>en</strong>de roll<strong>en</strong>. In het spel kunn<strong>en</strong><br />

ze ev<strong>en</strong>tjes iemand anders zijn: e<strong>en</strong> ridder of prinses,<br />

e<strong>en</strong> bankdirecteur of maffiabaas, maar ook iemand uit<br />

e<strong>en</strong> ander land of cultuur… Het hangt ervan af hoe je<br />

dit aanpakt of die inleving leidt tot meer begrip.<br />

Werk<strong>en</strong> met “vreemde” cultur<strong>en</strong> of land<strong>en</strong>, is erg populair<br />

bij inkleding <strong>en</strong> verhal<strong>en</strong>: je kan er immers veel<br />

kant<strong>en</strong> mee uit. Heb echter oog voor de valkuil<strong>en</strong> die<br />

er zijn, zeker wanneer andere cultur<strong>en</strong>, of de herkomstland<strong>en</strong><br />

van allochtone kinder<strong>en</strong> uit de groep als aanknopingspunt<br />

word<strong>en</strong> gebruikt. Zij hebb<strong>en</strong> niet altijd<br />

veel informatie over het land van herkomst omdat ze<br />

er nog nooit geweest zijn, omdat ze gebor<strong>en</strong> <strong>en</strong> getog<strong>en</strong><br />

zijn in België. Ook in “autochtone groep<strong>en</strong>” moet<br />

je oplett<strong>en</strong> met deze thema’s: veralgem<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

stereotypes ligg<strong>en</strong> steeds op de loer. Probeer sowieso<br />

folklorisme, karikatuur <strong>en</strong> het exotisch voorstell<strong>en</strong> van<br />

gebruik<strong>en</strong>, person<strong>en</strong> <strong>en</strong> land<strong>en</strong> te vermijd<strong>en</strong> (bijvoorbeeld<br />

e<strong>en</strong> Arabier met e<strong>en</strong> zonnebril <strong>en</strong> hoofddoek op<br />

e<strong>en</strong> kameel). Ook krom prat<strong>en</strong> <strong>en</strong> komische verbastering<strong>en</strong><br />

zijn wel e<strong>en</strong>s leuk, maar echt origineel kan<br />

je ze zeker niet altijd noem<strong>en</strong>. Probeer ook e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />

realistisch beeld te schepp<strong>en</strong> van culturele diversiteit<br />

<strong>en</strong> geef voorbeeld<strong>en</strong> van de verrijking die het contact<br />

met andere cultur<strong>en</strong> met zich meebr<strong>en</strong>gt.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.3_1<br />

Stel jezelf de volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong>:<br />

• Let op de karakters <strong>en</strong> de verhaallijn bij e<strong>en</strong> animatie<br />

of verhal<strong>en</strong>de kader. Wie is de hoofdpersoon?<br />

Wi<strong>en</strong>s karakter ontwikkelt zich in de loop van het<br />

verhaal? Hoe is de verhouding tuss<strong>en</strong> de karakters?<br />

• Door wi<strong>en</strong>s og<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong> de deelnemers naar wat<br />

er gebeurt <strong>en</strong> met wie zull<strong>en</strong> zij zich id<strong>en</strong>tificer<strong>en</strong>?<br />

Wie voer<strong>en</strong> het woord, wie zijn actief? Zorg dat<br />

‘witte’ kinder<strong>en</strong> zich ook kunn<strong>en</strong> id<strong>en</strong>tificer<strong>en</strong> met<br />

‘zwarte’ hoofdpersonages.<br />

• Hoe functioneert de alwet<strong>en</strong>de verteller? Corrigeert<br />

de verteller bijvoorbeeld stereotyp<strong>en</strong> of negatieve<br />

opmerking<strong>en</strong> van de personages?<br />

• Is de positie van de personages rolbevestig<strong>en</strong>d of<br />

roldoorbrek<strong>en</strong>d? Draai de roll<strong>en</strong> e<strong>en</strong>s om.<br />

• Hoe kom<strong>en</strong> diverse cultur<strong>en</strong> naar vor<strong>en</strong>? Als dynamisch<br />

<strong>en</strong> gevarieerd of als vastomlijnd <strong>en</strong> star?<br />

• Welk beeld van de wereld krijg<strong>en</strong> de kinder<strong>en</strong><br />

d.m.v. het thema?<br />

• Word<strong>en</strong> er in het thema, naast verschill<strong>en</strong> in culturele<br />

achtergrond, karakter, alledaagse rituel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

relaties met leeftijdsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> <strong>en</strong> volwass<strong>en</strong><strong>en</strong>, ook<br />

onderlinge overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> aangehaald?<br />

• Wordt er in het thema ruimte voorzi<strong>en</strong> voor de inbr<strong>en</strong>g<br />

van verhal<strong>en</strong>, ervaring<strong>en</strong> <strong>en</strong> ideeën van de<br />

kinder<strong>en</strong>? Wordt er naar gestreefd om uit te gaan<br />

van de betek<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> van de kinder<strong>en</strong> zelf?<br />

• Biedt het thema mogelijkhed<strong>en</strong> om de kinder<strong>en</strong><br />

nieuwe kant<strong>en</strong> aan elkaar te lat<strong>en</strong> ontdekk<strong>en</strong>?


De ver<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> de vogel… niet<br />

Soort methodiek Drama<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

• Verhal<strong>en</strong>d kader, animatie<br />

• Spelinkleiding<br />

Doelstelling<strong>en</strong> Nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over welke “beeld<strong>en</strong>” we gebruik<strong>en</strong> bij verhal<strong>en</strong>d kader <strong>en</strong> spelinkleding<br />

Niveau<br />

Is dit Voor wie???<br />

Animator<br />

Tijd ongeveer 30 minut<strong>en</strong>, afhankelijk van hoe groot de groep is.<br />

Groepsgrootte Om het ev<strong>en</strong>.<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte<br />

<strong>en</strong> materiaal<br />

• Kartonn<strong>en</strong> kaartjes met roll<strong>en</strong><br />

• Verkleedkledij.<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop Deel de groep op in duo’s <strong>en</strong> geef elk duo e<strong>en</strong> kaartje met <strong>en</strong>kele karaktertrekk<strong>en</strong><br />

of k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>, bv. e<strong>en</strong> opa, e<strong>en</strong> rijke dame, e<strong>en</strong> stoere jong<strong>en</strong>.<br />

Ze verkled<strong>en</strong> zich <strong>en</strong> gaan zich gedrag<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s de opgegev<strong>en</strong> rol. Achteraf<br />

moet<strong>en</strong> de ander<strong>en</strong> rad<strong>en</strong> welke types werd<strong>en</strong> uitgebeeld.<br />

Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

Bronvermelding Spel<strong>en</strong> zonder gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>, p. 23<br />

Ga kort in op de manier waarop de types werd<strong>en</strong> voorgesteld. Gedrag<strong>en</strong> alle oma’s<br />

zich op dezelfde manier? Spel<strong>en</strong> alle kleine meisjes graag met popp<strong>en</strong>? K<strong>en</strong> je<br />

meisjes die dat niet graag do<strong>en</strong>? Waarom laat je de rijke dame trots rondlop<strong>en</strong>?<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.3_2


De Boze Wolf<br />

Soort methodiek Verhaal <strong>en</strong> groepsdiscussie<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

• Stereotyp<strong>en</strong><br />

• Inlevingsvermog<strong>en</strong><br />

• Originaliteit<br />

Doelstelling<strong>en</strong> • E<strong>en</strong> verhaal van e<strong>en</strong> “ander” standpunt kunn<strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong>.<br />

• Verschill<strong>en</strong>de standpunt<strong>en</strong> <strong>en</strong> interpretaties duidelijk mak<strong>en</strong>.<br />

• Bewust word<strong>en</strong> van bepaalde vooroordel<strong>en</strong>.<br />

Voor wie Animator<strong>en</strong><br />

Tijd Voorlez<strong>en</strong> + discussie: e<strong>en</strong> half uur.<br />

Met groepsopdracht<strong>en</strong> erbij: anderhalf uur.<br />

Groepsgrootte 10-25<br />

Instructies<br />

<strong>en</strong> verloop<br />

Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

Lees het verhaal voor, of laat het voorlez<strong>en</strong> door iemand van de groep.<br />

Hou e<strong>en</strong> discussie met de groep over de verschill<strong>en</strong>de interpretaties van het bek<strong>en</strong>de<br />

sprookje.<br />

• Wat zijn de verschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> het originele sprookje <strong>en</strong><br />

deze versie?<br />

• Wie stell<strong>en</strong> we in verhal<strong>en</strong> voor als slachtoffers <strong>en</strong> als daders?<br />

• Kun jullie zelf voorbeeld<strong>en</strong> verzinn<strong>en</strong> van (al dan niet bestaande) verhal<strong>en</strong> die<br />

je vanuit e<strong>en</strong> ander standpunt kan vertell<strong>en</strong>?<br />

Wijs erop dat misverstand<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> cultur<strong>en</strong> vaak ontstaan omdat beide kant<strong>en</strong><br />

d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat hun interpretatie de juiste is. Laat de groep voorbeeld<strong>en</strong> verzamel<strong>en</strong><br />

van misverstand<strong>en</strong> <strong>en</strong> de twee kant<strong>en</strong> van het verhaal toelicht<strong>en</strong>.<br />

Br<strong>en</strong>g ook deze vrag<strong>en</strong> aan bod:<br />

• Wat hebb<strong>en</strong> ze eruit geleerd?<br />

• Is het moeilijk om je in te lev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> ander standpunt dan je gewoon b<strong>en</strong>t?<br />

• Is het leuk-uitdag<strong>en</strong>d?<br />

Leert dit iets over hoe we verhal<strong>en</strong> / animatie kunn<strong>en</strong> aanpakk<strong>en</strong> met kinder<strong>en</strong>?<br />

Variaties Koppel groepsopdracht<strong>en</strong> aan de nabespreking:<br />

• Laat ze e<strong>en</strong> actuele gebeurt<strong>en</strong>is of e<strong>en</strong> historisch voorval van verschill<strong>en</strong>de<br />

kant<strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong>: vanuit de rol van slachtoffer, dader, underdog…<br />

• Om bij sprookjes te blijv<strong>en</strong>: speel (in kleinere groepjes) het verhaal van Assepoester<br />

vanuit de og<strong>en</strong> van de stiefzuss<strong>en</strong>, of Sneeuwwitje vanuit de stiefmoeder.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.3_3


Tips <strong>en</strong><br />

achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

Meer leuke voorbeeld<strong>en</strong> vind je in het boek “griezelsprookjes” van Roald Dahl.<br />

Bronvermelding Intercultureel Spel<strong>en</strong>boek, pp. 21-23<br />

Bijlage Het verhaal van de boze wolf.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.3_4


Het verhaal van de boze wolf<br />

Ik heb het altijd heerlijk gevond<strong>en</strong> om in het bos te<br />

won<strong>en</strong>. Het is mijn thuis <strong>en</strong> ik heb geprobeerd om het<br />

schoon <strong>en</strong> netjes te houd<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> mooie zonnige<br />

dag, terwijl ik bezig was met de rotzooi op te ruim<strong>en</strong><br />

die m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> na e<strong>en</strong> picknick hadd<strong>en</strong> achter gelat<strong>en</strong>,<br />

hoorde ik voetstapp<strong>en</strong>. To<strong>en</strong> ik van achter e<strong>en</strong> boom<br />

het bos in gluurde, zag ik e<strong>en</strong> klein meisje het pad aflop<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> mand in haar hand<strong>en</strong>. Ik vond het mete<strong>en</strong><br />

verdacht, want ze had zulke vreemde kler<strong>en</strong> aan:<br />

helemaal in het rood <strong>en</strong> haar hoofd was bedekt. Het<br />

was dus net of ze niet herk<strong>en</strong>d wilde word<strong>en</strong>. Nu, ik<br />

weet wel dat je m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet op hun uiterlijk moet beoordel<strong>en</strong>,<br />

maar ze liep in mijn bos <strong>en</strong> ik vond dat ik het<br />

recht had om iets meer over haar te wet<strong>en</strong> te kom<strong>en</strong>.<br />

Dus ik vroeg haar wie ze was, waar ze vandaan kwam,<br />

weet je wel, van die ding<strong>en</strong>. Eerst zei ze dat ze niet met<br />

vreemd<strong>en</strong> wilde prat<strong>en</strong>. Dat bracht me nogal van mijn<br />

stuk. Ik, e<strong>en</strong> vreemde? Ik heb verdorie mijn kinder<strong>en</strong><br />

grootgebracht in dit bos. Daarna werd ze wat rustiger<br />

<strong>en</strong> vertelde mij dat ze op weg was naar haar oma, omdat<br />

die ziek was <strong>en</strong> dat in de mand et<strong>en</strong> voor oma zat.<br />

Ze leek mij e<strong>en</strong> eerlijk m<strong>en</strong>s, maar ik dank dat ze het<br />

zou moet<strong>en</strong> afler<strong>en</strong> om zomaar door iemands woonplaats<br />

te lop<strong>en</strong>, met zulke vreemde kler<strong>en</strong> aan.<br />

Ik liet haar gaan <strong>en</strong> ging snel naar het huis van haar<br />

oma toe. To<strong>en</strong> ik bij die aardige oude vrouw aankwam,<br />

vertelde ik haar wat er net was gebeurd <strong>en</strong> ze was het<br />

met mij e<strong>en</strong>s dat haar kleindochter zou moet<strong>en</strong> ler<strong>en</strong><br />

zich beter te gedrag<strong>en</strong>. We bedacht<strong>en</strong> het plan dat de<br />

oma zich zou verberg<strong>en</strong>, totdat ik haar zou roep<strong>en</strong>. Ze<br />

verstopte zich onder het bed.<br />

To<strong>en</strong> het meisje met die rare rode hoed binn<strong>en</strong> kwam,<br />

vroeg ik haar om naar de slaapkamer te kom<strong>en</strong>, waar<br />

ik in het bed van oma lag. Ze kwam opgewond<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> maakte mete<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beledig<strong>en</strong>de opmerking<br />

over mijn grote or<strong>en</strong>. Nu heb ik wel vaker e<strong>en</strong> nare opmerking<br />

gekreg<strong>en</strong>, dus ik probeerde er het beste van<br />

te mak<strong>en</strong> door te zegg<strong>en</strong> dat ik daar beter mee kon<br />

hor<strong>en</strong>. Wat ik eig<strong>en</strong>lijk bedoelde te zegg<strong>en</strong> was dat ik<br />

haar best aardig vond, maar dat ze beter op haar woord<strong>en</strong><br />

zou moet<strong>en</strong> lett<strong>en</strong>. Maar to<strong>en</strong> maakte ze weer zo’n<br />

opmerking, ditmaal over mijn grote og<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

A.3_5<br />

Je kunt je misschi<strong>en</strong> wel voorstell<strong>en</strong> hoe ik zo langzamerhand<br />

ging d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over dit kleine meisje dat zich<br />

zo aardig voordeed, maar eig<strong>en</strong>lijk e<strong>en</strong> vals kr<strong>en</strong>g<br />

bleek te zijn. Maar, aardig als ik b<strong>en</strong>, antwoordde ik dat<br />

ik met mijn grote og<strong>en</strong> beter kon zi<strong>en</strong>. Haar volg<strong>en</strong>de<br />

belediging was echter teveel. Ik heb mijn hele lev<strong>en</strong> al<br />

last van min tand<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> gevoelig punt, <strong>en</strong> dat kleine<br />

meisje moest daar zo nodig e<strong>en</strong> opmerking over mak<strong>en</strong>.<br />

Ik weet dat ik mij had moet<strong>en</strong> beheers<strong>en</strong>, maar ik<br />

b<strong>en</strong> kwaad uit bed gesprong<strong>en</strong> <strong>en</strong> heb gegromd dat ik<br />

haar met die tand<strong>en</strong> beter op zou kunn<strong>en</strong> et<strong>en</strong>.<br />

Lat<strong>en</strong> we eerlijk zijn, e<strong>en</strong> wolf zou nooit zo’n klein<br />

meisje opet<strong>en</strong>. Iedere<strong>en</strong> weet dat, maar dat stomme<br />

kind begon te schreeuw<strong>en</strong> <strong>en</strong> r<strong>en</strong>de door het huis. Ik<br />

volgde haar om haar te kalmer<strong>en</strong>. Ik had zelfs de kler<strong>en</strong><br />

van oma uitgetrokk<strong>en</strong>, maar dat leek het alle<strong>en</strong> maar<br />

erger te mak<strong>en</strong>. To<strong>en</strong> vloog plots de deur op<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

boomlange boswachter kwam naar binn<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />

bijl in zijn hand<strong>en</strong>. Ik realiseerde mij dat ik diep in de<br />

problem<strong>en</strong> zat. Ik b<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> raam naar buit<strong>en</strong><br />

gesprong<strong>en</strong> <strong>en</strong> maakte dat ik wegkwam.<br />

Ik hoopte dat hiermee de ell<strong>en</strong>de voorbij zou zijn, maar<br />

dat grootmoeder-m<strong>en</strong>s heeft nooit mijn kant van het<br />

verhaal verteld. Al snel deed het gerucht de ronde dat<br />

ik e<strong>en</strong> afschuwelijk, onbetrouwbaar boos beest zou<br />

zijn. Ik weet niet hoe het afgelop<strong>en</strong> is met dat kleine<br />

meisje in haar rare rode pakje, maar “hij leefde nog<br />

lang <strong>en</strong> gelukkig” ging voor mij niet op.


B. KENNISMAKINGSSPELEN<br />

Iedere<strong>en</strong> start zijn cursus met e<strong>en</strong> uitgebreide k<strong>en</strong>nismakingsronde.<br />

Op die manier geef je de cursisit<strong>en</strong> ook<br />

e<strong>en</strong> heleboel ideeën mee voor k<strong>en</strong>nismakings<strong>spel<strong>en</strong></strong><br />

in de eig<strong>en</strong> groep. K<strong>en</strong>nismakings<strong>spel<strong>en</strong></strong> bestaan in allerlei<br />

variant<strong>en</strong> <strong>en</strong> versies, je vindt ze terug in allerlei<br />

uitgav<strong>en</strong> <strong>en</strong> op <strong>spel<strong>en</strong></strong>-websites… Waarom br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />

we ze dan nog aan bod in deze bundel?<br />

Met kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> aan diversiteit begint<br />

bij heel e<strong>en</strong>voudige ding<strong>en</strong>. K<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />

basisvoorwaarde in het proces van intercultureel ler<strong>en</strong>.<br />

Op e<strong>en</strong> speelse manier elkaar ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, betek<strong>en</strong>t<br />

immers ook:<br />

• bewust word<strong>en</strong> van de veelkleurigheid van de eig<strong>en</strong><br />

situatie.<br />

• verleid<strong>en</strong> tot het proev<strong>en</strong> van zak<strong>en</strong> die ze tot dan<br />

toe nog niet k<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitdag<strong>en</strong> om op verk<strong>en</strong>ning<br />

te gaan.<br />

• nieuwsgierigheid <strong>en</strong> <strong>en</strong>thousiasme voor elkaar opbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

• de toon zett<strong>en</strong> voor het opbouw<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> goede<br />

groepssfeer.<br />

• geme<strong>en</strong>schappelijke interesses uitwissel<strong>en</strong>.<br />

• nieuwe activiteit<strong>en</strong>, interesses, uitdaging<strong>en</strong>… ontdekk<strong>en</strong>.<br />

• stimuler<strong>en</strong> om de vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>kring uit te breid<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_1<br />

Zonder aandacht voor k<strong>en</strong>nismaking <strong>en</strong> het brek<strong>en</strong><br />

van het ijs, komt de diversiteit in de groep niet tot zijn<br />

recht. Veel tijd bested<strong>en</strong> aan k<strong>en</strong>nismaking is dus ge<strong>en</strong><br />

verspilde tijd. Sowieso is k<strong>en</strong>nismaking ook niet alle<strong>en</strong><br />

van belang bij het begin van e<strong>en</strong> cursus, werkjaar of<br />

kamp… maar kan je er de hele tijd door aandacht aan<br />

gev<strong>en</strong> door deze activiteit<strong>en</strong> af <strong>en</strong> toe als opvullertje te<br />

gebruik<strong>en</strong>. Ook wanneer er nieuwe led<strong>en</strong> in de groep<br />

zijn, beperk je je beter niet tot e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig rondje<br />

van ieders naam.<br />

K<strong>en</strong>nismakings<strong>spel<strong>en</strong></strong> zijn dus eig<strong>en</strong>lijk op zich reeds<br />

intercultureel. Toch hebb<strong>en</strong> de hier voorgestelde spelletjes<br />

e<strong>en</strong> “intercultureel extraatje” omdat ze:<br />

• ingaan op verschill<strong>en</strong>de niveaus van k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong>.<br />

Deelnemers ler<strong>en</strong> ook elkaars drom<strong>en</strong>, verwachting<strong>en</strong>,<br />

idol<strong>en</strong>… k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. D<strong>en</strong>k aan de ijsberg of de<br />

ajuin (deel 1, B) <strong>en</strong> de dieperligg<strong>en</strong>de niveaus: ook<br />

die zijn van belang will<strong>en</strong> we elkaar echt ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />

• do<strong>en</strong> nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over de eig<strong>en</strong> id<strong>en</strong>titeit.<br />

• de deelnemers elkaar lat<strong>en</strong> voorstell<strong>en</strong>. Dat bevordert<br />

het inlevingsvermog<strong>en</strong>, <strong>en</strong> kan bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> positieve<br />

feedback <strong>en</strong> complim<strong>en</strong>tjes over elkaar naar<br />

bov<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

• niet alle<strong>en</strong> gericht zijn op het verbale (vertell<strong>en</strong><br />

over jezelf) maar ook andere zintuig<strong>en</strong> aan bod lat<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong>.


Silhouett<strong>en</strong><br />

Soort methodiek K<strong>en</strong>nismaking<br />

Doelstelling<strong>en</strong> • Het k<strong>en</strong>nismakingsproces van de deelnemers versnell<strong>en</strong>.<br />

• De deelnemers in staat stell<strong>en</strong> iets te ler<strong>en</strong> over de culturele achtergrond<strong>en</strong><br />

van de andere groepsled<strong>en</strong>.<br />

• Hun luistervaardigheid verbeter<strong>en</strong>.<br />

Voor wie Hoofdanimator<strong>en</strong><br />

Tijd Inleiding: 5 minut<strong>en</strong>. Partnerkeuze <strong>en</strong> uitdel<strong>en</strong> van material<strong>en</strong>: 10 minut<strong>en</strong>. Interviews:<br />

30 minut<strong>en</strong>. Pres<strong>en</strong>taties voor de groep (5 minut<strong>en</strong> per persoon, met<br />

twaalf deelnemers): 60 minut<strong>en</strong>. Totaal: 1 uur <strong>en</strong> 45 minut<strong>en</strong>.<br />

Groepsgrootte Niet meer dan twaalf, anders duurt de pl<strong>en</strong>aire voorstelronde te lang. Bij meer<br />

deelnemers, de groep opdel<strong>en</strong> in subgroep<strong>en</strong>.<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong><br />

materiaal<br />

Minst<strong>en</strong>s twee flap-overvell<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> viltstift per deelnemer. Afplaktape.<br />

De trainingsruimte moet groot zijn, met ruimte op mur<strong>en</strong> <strong>en</strong> deur<strong>en</strong> om de vell<strong>en</strong><br />

op te hang<strong>en</strong>.<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop 1. Iedere<strong>en</strong> kiest e<strong>en</strong> partner uit.<br />

Elk paar krijgt vier flap-overvell<strong>en</strong>, viltstift<strong>en</strong> <strong>en</strong> afplaktape. Twee flap-overvell<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> aan elkaar geplakt zodat ze groot g<strong>en</strong>oeg zijn om e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sgroot<br />

silhouet op te tek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Dit wordt vervolg<strong>en</strong>s aan de muur bevestigd.<br />

2. B staat met zijn of haar rug teg<strong>en</strong> het papier. A tek<strong>en</strong>t het silhouet van B. Daarna<br />

doet B hetzelfde bij A. De gezicht<strong>en</strong>, kler<strong>en</strong>, ledemat<strong>en</strong> <strong>en</strong> dergelijke word<strong>en</strong><br />

ingetek<strong>en</strong>d.<br />

3. Daarna interviewt A vijfti<strong>en</strong> minut<strong>en</strong> B, <strong>en</strong> dan B A, met vrag<strong>en</strong> over de lichaamsdel<strong>en</strong><br />

die in de tek<strong>en</strong>ing afgebeeld zijn.<br />

• Voorhoofd: ‘Waaraan d<strong>en</strong>k je op dit mom<strong>en</strong>t? Waar d<strong>en</strong>k je vaak aan als je<br />

thuis b<strong>en</strong>t?’<br />

• Neus: ‘Wat ruik je het liefst? Waarom?’<br />

• Og<strong>en</strong>: ‘Waar kijk je het liefste naar? Waarom?’<br />

• Mond: “Waarover kan je ur<strong>en</strong> prat<strong>en</strong>?”<br />

• Schouders: ‘Waar maak je je het meeste zorg<strong>en</strong> over?’<br />

• Arm<strong>en</strong>: ‘Waar gebruik je die het meeste voor?’<br />

• Buik: “Wat eet je het liefste?”<br />

4. Doe dit voor alle op de tek<strong>en</strong>ing aangegev<strong>en</strong> lichaamsdel<strong>en</strong>. Alle antwoord<strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> op het papier geschrev<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, bij het lichaamsdeel waar ze bij<br />

hor<strong>en</strong>. Er zijn steeds e<strong>en</strong> aantal ‘positieve’ vrag<strong>en</strong> bij.<br />

5. De laatste stap is het voorstell<strong>en</strong> van de geïnterviewde person<strong>en</strong> aan de hele<br />

groep: A stelt dus B voor <strong>en</strong> omgekeerd. De andere deelnemers kunn<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong><br />

stell<strong>en</strong>, die door de geïnterviewde beantwoord word<strong>en</strong>. Zorg dat elke<br />

pres<strong>en</strong>tatie niet langer duurt dan vijf minut<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_2


Tips <strong>en</strong> achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

• Het belangrijkste k<strong>en</strong>merk van deze k<strong>en</strong>nismaking is dat de deelnemers door hun<br />

groepsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> word<strong>en</strong> voorgesteld, in plaats van zichzelf te moet<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.<br />

Voor sommig<strong>en</strong> is het moeilijk om zichzelf in groep voor te stell<strong>en</strong>. Vooral<br />

de vrag<strong>en</strong> waarin ze e<strong>en</strong> positief beeld van zichzelf kunn<strong>en</strong> schets<strong>en</strong>, ligg<strong>en</strong><br />

moeilijk. Door e<strong>en</strong> ander voor te stell<strong>en</strong> wordt deze gêne vermed<strong>en</strong> <strong>en</strong> ler<strong>en</strong><br />

ze tegelijkertijd hun positieve waardering voor ‘de ander’ uit te drukk<strong>en</strong>.<br />

• Veel hangt af van de bereidheid van de interviewers om diepgaande vrag<strong>en</strong> te<br />

stell<strong>en</strong>, <strong>en</strong> van de bereidheid van de geïnterviewd<strong>en</strong> ook ‘echte’ antwoord<strong>en</strong><br />

te gev<strong>en</strong>. Er wordt tijd<strong>en</strong>s de interviews meestal veel gelach<strong>en</strong>.<br />

• Ev<strong>en</strong>tueel ook andere gegev<strong>en</strong>s noter<strong>en</strong>: naam, woonplaats, leeftijd, broers<br />

<strong>en</strong> zuss<strong>en</strong>, beroep of studierichting <strong>en</strong>zovoort.<br />

• De tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de rest van de cursus blijv<strong>en</strong> hang<strong>en</strong> als de deelnemers<br />

dat op prijs stell<strong>en</strong>.<br />

Variaties • Als ruimte <strong>en</strong> materiaal beperkt zijn, kunn<strong>en</strong> de deelnemers ook het silhouet<br />

van hoofd <strong>en</strong> schouders van hun partner tek<strong>en</strong><strong>en</strong>, <strong>en</strong> daarna og<strong>en</strong>, mond,<br />

or<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de rest toevoeg<strong>en</strong>. Het hart kan word<strong>en</strong> ingetek<strong>en</strong>d als (culturele)<br />

waard<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijk onderdeel van het programma vorm<strong>en</strong>.<br />

• Lukraak koppels vorm<strong>en</strong> door bv. nam<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> kaartje in e<strong>en</strong> zak te do<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

er telk<strong>en</strong>s twee uittrekk<strong>en</strong><br />

Bronvermelding Training als beroep, deel 3, Oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in interculturele vaardigheid, pp. 29-30<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_3


Domino<br />

Soort methodiek K<strong>en</strong>nismakingsspelletje, opwarmertje<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Diversiteit<br />

Doelstelling<strong>en</strong> Elkaar ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />

Fysiek contact aanmoedig<strong>en</strong><br />

Bewustzijn opwekk<strong>en</strong> dat er in e<strong>en</strong> groep altijd verschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> zijn<br />

tuss<strong>en</strong> de individu<strong>en</strong>.<br />

Voor wie kinder<strong>en</strong> vanaf 6 jaar<br />

Tijd 10 minut<strong>en</strong><br />

Groepsgrootte E<strong>en</strong>der<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong><br />

materiaal<br />

• Stel e<strong>en</strong> lijst op van mogelijke k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>, voor het geval de spelers er zelf niet<br />

opkom<strong>en</strong>.<br />

• E<strong>en</strong> grote ruimte.<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop 1. Vraag aan iemand van de groep om te beginn<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor twee persoonlijke<br />

k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> te kiez<strong>en</strong> die hij /zij in de groep wil gooi<strong>en</strong>, zoals: “Links b<strong>en</strong> ik e<strong>en</strong><br />

meisje, rechts heb ik twee broers”.<br />

2. Vraag daarna aan iemand anders, die één van deze twee k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> deelt, om<br />

aan de juiste kant van de eerste persoon te gaan staan <strong>en</strong> e<strong>en</strong> k<strong>en</strong>merk aan<br />

zijn ‘vrije kant’ toe te voeg<strong>en</strong>, bijvoorbeeld: “Rechts b<strong>en</strong> ik e<strong>en</strong> meisje, links heb<br />

ik bruine og<strong>en</strong>”.<br />

3. Laat iedere<strong>en</strong> aan de beurt kom<strong>en</strong> zodat op het einde iedere<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> cirkel<br />

staat <strong>en</strong> met elkaar verbond<strong>en</strong> is.<br />

4. Als e<strong>en</strong> geciteerd k<strong>en</strong>merk niet door iemand anders van de groep gedeeld<br />

wordt <strong>en</strong> de domino niet verder kan gaan, vraag dan iemand om e<strong>en</strong> ander<br />

k<strong>en</strong>merk te kiez<strong>en</strong> zodat de ketting verder gemaakt kan word<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_4


Tips <strong>en</strong> achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

Suggesties voor<br />

opvolging<br />

• De k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> hierbov<strong>en</strong> zijn maar voorbeeld<strong>en</strong>, iedere<strong>en</strong> kan met iets anders<br />

beginn<strong>en</strong>, of het nu e<strong>en</strong> zichtbaar k<strong>en</strong>merk is of niet.<br />

• Het is belangrijk dat de groepsled<strong>en</strong> e<strong>en</strong> feitelijk fysiek contact creër<strong>en</strong>. Dit<br />

versterkt het groepsgevoel. Contact mak<strong>en</strong> kan je bijvoorbeeld door het rak<strong>en</strong><br />

van elkaar ‘s hoofd, de arm<strong>en</strong> rond elkaar te slaan, elkaar ‘s voet<strong>en</strong> te rak<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />

zo verder. De spelers kunn<strong>en</strong> rechtstaan of gaan ligg<strong>en</strong>.<br />

• Als de voorgestelde k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> herhaald word<strong>en</strong>, moedig dan de deelnemers<br />

aan er nieuwe te verzinn<strong>en</strong>. De k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> zijn liefst niet al te e<strong>en</strong>voudig. Je<br />

kan de groep aanmoedig<strong>en</strong> om zichtbare k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> (kleur van kledij of van<br />

het haar) te vervang<strong>en</strong> door onzichtbare of persoonlijke k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> (hobby<br />

‘s, lievelingset<strong>en</strong>, lievelingsliedje om in de douche te zing<strong>en</strong>, …) of m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

in verband met e<strong>en</strong> thema (Ik d<strong>en</strong>k dat, Ik vind dat…. mann<strong>en</strong>, vrouw<strong>en</strong>, KSJ,<br />

allochton<strong>en</strong>… <strong>en</strong>z.).<br />

• Dit spel moet snel vooruitgaan zodat de deelnemers zich niet gaan vervel<strong>en</strong><br />

terwijl ze wacht<strong>en</strong> om in te schakel<strong>en</strong>.<br />

• Doe zelf ook mee met de groep.<br />

Domino toont dat je veel meer van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kan verwacht<strong>en</strong> dan je d<strong>en</strong>kt.<br />

Toch vorm<strong>en</strong> we ons direct e<strong>en</strong> oordeel over m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bij de eerste ontmoeting,<br />

<strong>en</strong>kel gebaseerd op datg<strong>en</strong>e wat we kunn<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>. De activiteit ‘Eerste indrukk<strong>en</strong>’<br />

(zie deel 1, A.2) laat je toe te onderzoek<strong>en</strong> of datg<strong>en</strong>e wat bij jou het eerst opvalt,<br />

bij ons allemaal het eerst opvalt.<br />

Bronvermelding Allemaal anders – allemaal gelijk. p 79<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_5


Körebe<br />

Soort methodiek K<strong>en</strong>nismaking, ijsbrekertje<br />

Doelstelling<strong>en</strong> Spelers met elkaar lat<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis mak<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> “andere manier”<br />

Voor wie Vanaf 6 jaar<br />

Tijd Ongeveer 15 minut<strong>en</strong><br />

Groepsgrootte Ongeveer 10 per kring<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte<br />

<strong>en</strong> materiaal<br />

Blinddoek<strong>en</strong><br />

Instructies <strong>en</strong> verloop E<strong>en</strong> speler wordt geblinddoekt <strong>en</strong> gaat in het midd<strong>en</strong> van de kring staan. De andere<br />

spelers wissel<strong>en</strong> nu van plaats zodat de geblinddoekte niet meer weet waar<br />

ze staan. Op e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t blijv<strong>en</strong> ze op hun plaats staan, <strong>en</strong> de “midd<strong>en</strong>speler”<br />

loopt nu rond <strong>en</strong> probeert op de tast te rad<strong>en</strong> wie hij/zij voor zich heeft.<br />

Als het te moeilijk blijkt, mog<strong>en</strong> daarbij ev<strong>en</strong>tueel vrag<strong>en</strong> gesteld word<strong>en</strong>, die met<br />

“ja” of “nee” beantwoord kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Als hij/zij na drie keer rad<strong>en</strong> nog ge<strong>en</strong><br />

goede naam heeft gevond<strong>en</strong>, mag de groep e<strong>en</strong> opdracht gev<strong>en</strong>.<br />

Laat zoveel mogelijk spelers e<strong>en</strong>s geblinddoekt rad<strong>en</strong>.<br />

Tips <strong>en</strong> achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

• K<strong>en</strong>nis mak<strong>en</strong> do<strong>en</strong> we meestal op e<strong>en</strong> heel verbale manier: we mak<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

praatje met elkaar. Maar het kan ook op e<strong>en</strong> heel andere manier: op de tast.<br />

• Je kan dit met jonge kinder<strong>en</strong> do<strong>en</strong>: zo ler<strong>en</strong> ze goed waarnem<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de<br />

zintuig<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> kan je ze erop wijz<strong>en</strong> dat ‘elkaar aanrak<strong>en</strong>’<br />

iets cultuur- <strong>en</strong> persoonsgebond<strong>en</strong> is. Voor sommig<strong>en</strong> is het heel normaal,<br />

ander<strong>en</strong> do<strong>en</strong> het bijna nooit.<br />

• Dit is e<strong>en</strong> spel uit Turkije, letterlijk vertaald betek<strong>en</strong>t Körebe “blindemannetje”.<br />

Bronvermelding Intercultureel Spel<strong>en</strong>boek, pp. 10-11<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_6


Neusje Rad<strong>en</strong><br />

Soort methodiek K<strong>en</strong>nismakingsspelletje<br />

Doelstelling<strong>en</strong> Elkaar ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />

Verschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> opmerk<strong>en</strong><br />

Voor wie Vanaf 6 jaar<br />

Tijd Afhankelijk van de grootte van de groep.<br />

Groepsgrootte Maakt niet uit<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte<br />

<strong>en</strong> materiaal<br />

Instructies<br />

<strong>en</strong> verloop<br />

Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

groot wit lak<strong>en</strong> met kleine gaatjes<br />

Bronvermelding www.allemaalanders.be<br />

Je hangt e<strong>en</strong> lak<strong>en</strong> op met in het midd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> klein gaatje waar je net je neus door<br />

kan stek<strong>en</strong>.<br />

Eén helft van de groep steekt om de beurt zijn neus door het gaatje, terwijl de<br />

andere helft raadt wi<strong>en</strong>s neus komt piep<strong>en</strong>.<br />

Allemaal hetzelfde? Of allemaal verschill<strong>en</strong>d? Had je dat voordi<strong>en</strong> al opgemerkt?<br />

Hoe int<strong>en</strong>s bekijk je elkaar?<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_7


Opsporingsbericht<br />

Soort methodiek K<strong>en</strong>nismaking<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Beeldvorming<br />

Doelstelling<strong>en</strong> Ler<strong>en</strong> dat het belangrijk is om veel <strong>en</strong> relevante informatie te verzamel<strong>en</strong> alvor<strong>en</strong>s<br />

e<strong>en</strong> beeld op te hang<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> bepaalde persoon. En zelfs dan is dat beeld nog<br />

vaak ong<strong>en</strong>uanceerd…<br />

Voor wie Vanaf 12 jaar<br />

Tijd Ongeveer 90 minut<strong>en</strong><br />

Groepsgrootte Maximum 30<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong><br />

materiaal<br />

• e<strong>en</strong> foto van elke deelnemer<br />

• grote flapp<strong>en</strong> papier<br />

• tek<strong>en</strong>materiaal<br />

• plakband of punaises<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop Alle deelnemers hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> foto van zichzelf. Ze moet<strong>en</strong> in par<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>. Ze<br />

wissel<strong>en</strong> elkaars foto’s uit <strong>en</strong> interview<strong>en</strong> elkaar. Je kunt eerder oppervlakkige vrag<strong>en</strong><br />

stell<strong>en</strong> als “wat eet je het liefste?”, maar ook vrag<strong>en</strong> die dieper gaan, zoals “wat<br />

verwacht je van de cursus / van de volg<strong>en</strong>de activiteit<strong>en</strong> in KSJ-KSA-VKSJ?”<br />

Op basis daarvan stell<strong>en</strong> de deelnemers e<strong>en</strong> opsporingsbericht op. Dit bestaat uit:<br />

• e<strong>en</strong> robotfoto, lev<strong>en</strong>secht getek<strong>en</strong>d op e<strong>en</strong> grote flap papier. Dit is e<strong>en</strong> gereconstrueerde<br />

foto, op basis van persoonsbeschrijving<strong>en</strong> van getuig<strong>en</strong>.<br />

• Daarnaast de originele foto van de gezochte persoon, maar bedekt.<br />

• Enkele uitsprak<strong>en</strong> die de persoon in kwestie heeft gedaan tijd<strong>en</strong>s het interview.<br />

• Bepaalde k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> waaraan de gezochte persoon voldoet. Je vult deze in<br />

op de getek<strong>en</strong>de robotfoto.<br />

Dan word<strong>en</strong> de opsporingsbericht<strong>en</strong> opgehang<strong>en</strong>. De andere deelnemers rad<strong>en</strong><br />

om welke persoon het gaat. Ter controle kunn<strong>en</strong> ze de originele foto onthull<strong>en</strong>.<br />

Tips <strong>en</strong><br />

achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

Deze activiteit werkt niet goed als groep<strong>en</strong> elkaar al langer k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />

Bronvermelding Intercultureel <strong>spel<strong>en</strong></strong>boek, pp. 13-14<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_8


Wie b<strong>en</strong> ik?<br />

Soort methodiek K<strong>en</strong>nismaking<br />

Doelstelling<strong>en</strong> Ontdekk<strong>en</strong> van gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />

Voor wie Kinder<strong>en</strong> vanaf 6 jaar<br />

Groepsgrootte 10-25<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop Alle spelers staan bij elkaar, in één grote groep. de begeleider begint vrag<strong>en</strong> te<br />

stell<strong>en</strong> waarop <strong>en</strong>kel met “ja” of “nee” kan word<strong>en</strong> geantwoord. Na de eerste vraag<br />

wordt de groep in twee gesplitst: zij die “ja” <strong>en</strong> zij die “nee” geantwoord hebb<strong>en</strong>.<br />

Bij elke nieuwe vraag wordt de spelersgroep verder opgesplitst, totdat uiteindelijk<br />

iedere<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> staat.<br />

Variatie Iedere<strong>en</strong> zit in e<strong>en</strong> cirkel. De begeleider stelt opnieuw e<strong>en</strong> aantal vrag<strong>en</strong>. Als je “ja”<br />

kan antwoord<strong>en</strong> op de eerste vraag ga je zitt<strong>en</strong> op de schoot van je linkerbuur.<br />

Bij de volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong> gebeurt hetzelfde. Als er dan al iemand op je schoot zit,<br />

verhuist die gewoon mee.<br />

Tips <strong>en</strong> achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

Het al dan niet slag<strong>en</strong> hangt grot<strong>en</strong>deels af van de vrag<strong>en</strong> die je stelt. Porbeer<br />

vrag<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> zekere “culturele” inhoud hebb<strong>en</strong>, zoals:<br />

• Doe jij je scho<strong>en</strong><strong>en</strong> uit in huis?<br />

• Eet je thuis sam<strong>en</strong> met de andere gezinsled<strong>en</strong>?<br />

• Kijk je elke dag TV?<br />

• Won<strong>en</strong> er nog andere familieled<strong>en</strong> bij je dan je ouders, broers of zuss<strong>en</strong>?<br />

• …<br />

Nabespreking Je kan erop wijz<strong>en</strong> dat, hoewel er veel gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> zijn tuss<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, iedere<strong>en</strong><br />

uiteindelijk toch verschill<strong>en</strong>d is. Of omgekeerd: m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die op het eerste zicht<br />

sterk verschill<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong> toch e<strong>en</strong> aantal zak<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk.<br />

Bronvermelding Intercultureel Spel<strong>en</strong>boek, pp. 15-16<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_9


Iedere<strong>en</strong> is uniek<br />

Soort methodiek K<strong>en</strong>nismaking<br />

Doelstelling<strong>en</strong> Elkaar beter ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />

Gelijk<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />

Voor wie Kinder<strong>en</strong> vanaf 6 jaar<br />

Tijd 30 minut<strong>en</strong><br />

Groepsgrootte Om het ev<strong>en</strong><br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong><br />

materiaal<br />

• groot karton of papier<br />

• stift<strong>en</strong><br />

• inkt of verf<br />

• rolmeter<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop Maak e<strong>en</strong> groot papier met e<strong>en</strong> raster. Verticaal schrijf je de nam<strong>en</strong> van alle kinder<strong>en</strong><br />

die in je groep zitt<strong>en</strong>. Horizontaal som je e<strong>en</strong> reeks uiterlijke k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> op.<br />

Die uiterlijke k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> bijvoorbeeld zijn:<br />

• e<strong>en</strong> vingerafdruk<br />

• kleur og<strong>en</strong><br />

• kleur haar<br />

• l<strong>en</strong>gte<br />

• scho<strong>en</strong>maat<br />

• Hoe ver krijg je je mond op<strong>en</strong>? (Met<strong>en</strong> van de onderlip tot de bov<strong>en</strong>lip.)<br />

• Wie kan er met het topje van zijn tong aan de neus?<br />

• Wie kan er zijn tong krull<strong>en</strong>?<br />

• …<br />

Vul het raster beetje bij beetje in. Laat de kinder<strong>en</strong> zelf ding<strong>en</strong> uitzoek<strong>en</strong>, met<strong>en</strong>, bij<br />

elkaar met<strong>en</strong>,… Naarmate het raster gevuld wordt met vingerafdrukk<strong>en</strong>,cijfer,…<br />

kan je gaan kijk<strong>en</strong> op welke manier wie van wie verschilt. Sommig<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> bepaalde<br />

k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> geme<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> op andere vlakk<strong>en</strong> dan weer verschill<strong>en</strong>.<br />

Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

Bronvermelding www.allemaalanders.be<br />

Vraag de kinder<strong>en</strong> wat ze bij elkaar hebb<strong>en</strong> ontdekt. Misschi<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong><br />

die op het eerste gezicht heel erg verschill<strong>en</strong>, toch ding<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>. En omgekeerd…<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

B_10


C. GROEPSBEVORDERENDE SPELEN<br />

Niet alle<strong>en</strong> de diepere k<strong>en</strong>nismaking met elkaar maar<br />

ook echte sam<strong>en</strong>werking, vertrouw<strong>en</strong> in elkaar <strong>en</strong> in<br />

de groep … zijn belangrijk om tot intercultureel ler<strong>en</strong><br />

te kom<strong>en</strong>. Het opnem<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> nieuw lid in de groep<br />

of het aanpakk<strong>en</strong> van problem<strong>en</strong> (weinig groepsgeest,<br />

uitsluiting, …) maar ook gewoon e<strong>en</strong> toffe spelnamiddag:<br />

alles begint bij e<strong>en</strong> goede groepssfeer.<br />

Het gaat er in de wereld al zo vaak om wie de beste is:<br />

op school, op het werk... er moet gepresteerd word<strong>en</strong>,<br />

gewonn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Maar ook in de vrije tijd is het competitie-elem<strong>en</strong>t,<br />

het <strong>spel<strong>en</strong></strong> om de punt<strong>en</strong>, vaak erg op<br />

de voorgrond kom<strong>en</strong> te staan. Vaak is elkaar teg<strong>en</strong>werk<strong>en</strong><br />

– het prester<strong>en</strong> t<strong>en</strong> koste van de teg<strong>en</strong>stander<br />

– belangrijker dan het sam<strong>en</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong>. Het al <strong>spel<strong>en</strong></strong>derwijs<br />

ander<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarder<strong>en</strong> schuift op die<br />

manier naar de achtergrond.<br />

In dit deel van de map bested<strong>en</strong> we aandacht aan <strong>en</strong>kele<br />

<strong>spel<strong>en</strong></strong> waarbij juist het sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>, het sam<strong>en</strong><br />

<strong>spel<strong>en</strong></strong>, op de eerste plaats komt. Er wordt bij deze<br />

<strong>spel<strong>en</strong></strong> vanuit gegaan dat ieder groepslid e<strong>en</strong> bijdrage<br />

moet lever<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> bepaald doel te bereik<strong>en</strong>. Zonder<br />

de inspanning van elk individueel lid, zonder sam<strong>en</strong>werking,<br />

is dit doel niet te bereik<strong>en</strong>. De groepsled<strong>en</strong><br />

zull<strong>en</strong> goed op elkaar afgestemd moet<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong><br />

op<strong>en</strong>heid naar elkaar is heel belangrijk. Sam<strong>en</strong>werking<br />

<strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> in elkaar, hang<strong>en</strong> erg sam<strong>en</strong>.<br />

Daarom gaan we hier ook in op e<strong>en</strong> aantal <strong>spel<strong>en</strong></strong> die<br />

het onderling vertrouw<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> bevorder<strong>en</strong>.<br />

Tip: ook van e<strong>en</strong> “gewone” activiteit kan je iets meer<br />

groepsbevorder<strong>en</strong>ds mak<strong>en</strong>:<br />

• Door gebruik te mak<strong>en</strong> van rode-draadopdracht<strong>en</strong><br />

waarbij iedere<strong>en</strong> e<strong>en</strong> inbr<strong>en</strong>g moet do<strong>en</strong>, bijvoorbeeld<br />

tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> dropping: de led<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> allemaal<br />

e<strong>en</strong> woord <strong>en</strong> teg<strong>en</strong> het einde van de dropping<br />

moet<strong>en</strong> ze daarmee e<strong>en</strong> verhaal gemaakt<br />

hebb<strong>en</strong>.<br />

• Bij “1 teg<strong>en</strong> all<strong>en</strong>” of klassieke<br />

opdracht<strong>en</strong><strong>spel<strong>en</strong></strong> kan je ervoor<br />

zorg<strong>en</strong> dat bij opdracht<strong>en</strong><br />

moet sam<strong>en</strong>gewerkt word<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

C_1<br />

E<strong>en</strong> extra troef van deze groepsbevorder<strong>en</strong>de <strong>spel<strong>en</strong></strong> is<br />

dat ze je als begeleider ook de mogelijkhed<strong>en</strong> bied<strong>en</strong><br />

voor observatie <strong>en</strong> evaluatie. Je kan kijk<strong>en</strong> of iedere<strong>en</strong><br />

mee doet met de groep, waar de kinder<strong>en</strong> goed in zijn,<br />

of sommige kinder<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitgeslot<strong>en</strong>, of er overlegd<br />

wordt of iedere<strong>en</strong> zijn eig<strong>en</strong> idee probeert door<br />

te drukk<strong>en</strong>, of m<strong>en</strong> tot creatieve oplossing<strong>en</strong> komt <strong>en</strong><br />

leert uit wat niet werkt…<br />

Die ervaring<strong>en</strong> kan je ook gebruik<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> korte nabespreking<br />

of evaluatie met de kinder<strong>en</strong> zelf. Dat hoeft<br />

helemaal niet moeilijk te zijn. Kinder<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zelf<br />

ook wel uitlegg<strong>en</strong> wat zij vond<strong>en</strong> van de sam<strong>en</strong>werking,<br />

<strong>en</strong> of ze het e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de keer anders zoud<strong>en</strong><br />

aanpakk<strong>en</strong>.<br />

Tips voor e<strong>en</strong> nabespreking:<br />

Werk in kleine groepjes, waar elk kind afzonderlijk<br />

voldo<strong>en</strong>de aan bod kan kom<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> nabespreking hoeft niet lang te dur<strong>en</strong>. Liever<br />

kort <strong>en</strong> goed: 10 à 15 minut<strong>en</strong>.<br />

Gebruik hulpmiddel<strong>en</strong> die het gesprek structurer<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> die de kinder<strong>en</strong> stimuler<strong>en</strong> om naar elkaar<br />

te luister<strong>en</strong>:<br />

e<strong>en</strong> “micro” doorgev<strong>en</strong>: <strong>en</strong>kel deg<strong>en</strong>e die e<strong>en</strong><br />

bepaald voorwerp (de micro) vastheeft, mag<br />

sprek<strong>en</strong>.<br />

kinder<strong>en</strong> één voor één op e<strong>en</strong> spreekstoel zett<strong>en</strong>.<br />

kinder<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> iets zegg<strong>en</strong> vanuit e<strong>en</strong> kijkkast


Underdog<br />

Soort methodiek Sam<strong>en</strong>werkingsspel<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Sam<strong>en</strong>werking<br />

Elkaar help<strong>en</strong><br />

Minderheidsgroep<strong>en</strong><br />

Doelstelling<strong>en</strong> Ler<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong><br />

Verantwoordelijkheid voor de hele groep opnem<strong>en</strong>.<br />

Voor wie Animator<strong>en</strong> of hoofdanimator<strong>en</strong><br />

Tijd Minimaal 1 uur + 15 minut<strong>en</strong> nabespreking<br />

Groepsgrootte Om het ev<strong>en</strong><br />

Voorbereiding,<br />

ruimte<br />

<strong>en</strong> materiaal<br />

Wekker<br />

E<strong>en</strong> lijst met opdracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> materiaal voor de opdracht<strong>en</strong><br />

Instructies <strong>en</strong> verloop Voor het spel begint, moet de helft van de spelers e<strong>en</strong> kaartje trekk<strong>en</strong>. Op dit<br />

kaartje staat de handicap waarmee die spelers tijd<strong>en</strong>s het spel zull<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong>. Dit zijn mogelijke handicaps:<br />

• twee hand<strong>en</strong> op de rug gebond<strong>en</strong><br />

• e<strong>en</strong> hand op de rug gebond<strong>en</strong><br />

• twee voet<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>gebond<strong>en</strong><br />

• de mond dichtgeplakt<br />

• met kuss<strong>en</strong>s wordt iemand heel dik gemaakt<br />

• met e<strong>en</strong> walkman wordt iemand “doof” gemaakt<br />

• je mag alle<strong>en</strong> achteruit lop<strong>en</strong><br />

• je mag <strong>en</strong>kel in gebar<strong>en</strong>taal sprek<strong>en</strong><br />

• je mag <strong>en</strong>kel in het Frans of Engels prat<strong>en</strong><br />

• je moet elk woord dat je zegt twee keer zegg<strong>en</strong><br />

• …<br />

het materiaal voor de opdracht<strong>en</strong> ligt klaar. De tijd gaat in. Na het verstrekk<strong>en</strong> van<br />

de helft van de speeltijd loopt e<strong>en</strong> wekker af, <strong>en</strong> alle spelers die tot nu toe e<strong>en</strong><br />

handicap hadd<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ervan verlost <strong>en</strong> de ander<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> nu op hun beurt<br />

e<strong>en</strong> handicap, ze trekk<strong>en</strong> allemaal e<strong>en</strong> kaartje.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

C_2


Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

Het zal van de spelers afhang<strong>en</strong> of ze elkaar help<strong>en</strong>, maar dat is wel de bedoeling.<br />

In de nabespreking stel je de volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong>:<br />

• hoe voelt het om minder mogelijkhed<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong> dan ander<strong>en</strong>?<br />

• hoe voelt het om meer mogelijkhed<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong>?<br />

• Werd je geholp<strong>en</strong> door ander<strong>en</strong>?<br />

• Is e<strong>en</strong> handicap altijd iets lichamelijks?<br />

• Op welke andere manier<strong>en</strong> kan je tot e<strong>en</strong> minderheidsgroep behor<strong>en</strong>?<br />

• K<strong>en</strong> je zulke minderheidsgroep<strong>en</strong>?<br />

• Wie bepaalt dat e<strong>en</strong> bepaalde groep m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> minderheidsgroep behoort?<br />

Variaties: In plaats van “handicaps” kan je ook “etikett<strong>en</strong>” gebruik<strong>en</strong> (zie deel 1, B.1)<br />

Tips <strong>en</strong><br />

achtergrond<br />

Aanpass<strong>en</strong> aan de leeftijd van de deelnemers kan door opdracht<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudiger<br />

of moeilijker te mak<strong>en</strong>.<br />

Bronvermelding Intercultureel <strong>spel<strong>en</strong></strong>boek pp. 36-38<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

C_3


Korte Groepsbevorder<strong>en</strong>de spelletjes<br />

Soort methodiek Groepsbevorder<strong>en</strong>de spelletjes<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Sam<strong>en</strong>werking<br />

Vertrouw<strong>en</strong><br />

Doelstelling<strong>en</strong> • De cursusgroep (beter) lat<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong><br />

• Nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over sam<strong>en</strong>werking in de eig<strong>en</strong> groep, spelletjes aanreik<strong>en</strong> om hieraan<br />

te werk<strong>en</strong>.<br />

Voor wie Animator<strong>en</strong> of hoofdanimator<strong>en</strong><br />

Tijd 5-10 minut<strong>en</strong> per spelletje<br />

Groepsgrootte Om het ev<strong>en</strong><br />

Instructies<br />

<strong>en</strong> verloop<br />

Tips <strong>en</strong> achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

Zie bijlage<br />

Stop deze spelletjes doorhe<strong>en</strong> je hele cursus. Je kan ze als kleine strookjes uitknipp<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> ideeënbox dropp<strong>en</strong>. Wanneer de deelnemers stoom will<strong>en</strong> afblaz<strong>en</strong><br />

tuss<strong>en</strong> inhoudelijke sessies door, trekk<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> strookje <strong>en</strong> wordt dit spel met de<br />

hele groep gespeeld.<br />

Hou af <strong>en</strong> toe ook e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> bespreking over hoe deze spelletjes verlop<strong>en</strong> (bijvoorbeeld<br />

tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> evaluatiemom<strong>en</strong>t) <strong>en</strong> welke evolutie ze zi<strong>en</strong> doorhe<strong>en</strong> de cursus.<br />

Zie de tips hierbov<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

C_4


Extra info We vestig<strong>en</strong> nog ev<strong>en</strong> de aandacht op het groepsbevorder<strong>en</strong>d spelmateriaal dat je<br />

kan bestell<strong>en</strong> of uitl<strong>en</strong><strong>en</strong> bij het nationale of provinciale secretariaat.<br />

• Spel<strong>en</strong>bundel groepsbevorder<strong>en</strong>de <strong>spel<strong>en</strong></strong><br />

Allerlei korte <strong>en</strong> lange spelletjes in e<strong>en</strong> handige bundel. Hij bevat k<strong>en</strong>nismakingsspelletjes,<br />

sam<strong>en</strong>werkings- <strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong>s<strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> evaluatie<strong>spel<strong>en</strong></strong>, verkrijgbaar<br />

via de verkoopsdi<strong>en</strong>st van KSJ-KSA-VKSJ:<br />

http://www.ksj.org/nationaal/kleerkast/boek<strong>en</strong>_bundels_<strong>en</strong>_uitgav<strong>en</strong>/<br />

• Sierra Oscar Lima<br />

Dit is e<strong>en</strong> inleefspel voor +12 jarig<strong>en</strong>.<br />

Wat doe je als je matroos b<strong>en</strong>t op e<strong>en</strong> duikboot <strong>en</strong> de boot e<strong>en</strong> fatale aanvaring<br />

heeft? Mayday mayday, het schip zinkt, mayday mayday, iedere<strong>en</strong> moet het schip<br />

heelhuids verlat<strong>en</strong>!<br />

Hiervoor zijn ze op zichzelf <strong>en</strong> de groep aangewez<strong>en</strong>. Waar het in dit spel om draait<br />

is wie het over zijn hart kan krijg<strong>en</strong> om de andere spelers te lat<strong>en</strong> verzuip<strong>en</strong>. Duik<br />

erin!<br />

• Sander<br />

Dit is e<strong>en</strong> inleefspel voor 6 tot 10-jarig<strong>en</strong><br />

Sander is 9. Hij vertelt over wat hij meemaakt, thuis, op school, met zijn vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>…<br />

dat hij soms niet meetelt. Over grote <strong>en</strong> kleine verdrietjes. In het spel mak<strong>en</strong> de kinder<strong>en</strong><br />

om beurt<strong>en</strong> mee dat ze niet mog<strong>en</strong> mee<strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> letterlijk aan de kant moet<strong>en</strong><br />

staan. Zo ervar<strong>en</strong> ze allemaal hoe het is om er niet bij te hor<strong>en</strong>, als bijzonder<br />

bekek<strong>en</strong> te word<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> beetje zoals Sander. Als alle kinder<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> mee<strong>spel<strong>en</strong></strong>,<br />

dan wordt het pas e<strong>en</strong> toffe groep.<br />

De <strong>spel<strong>en</strong></strong>doos met “sierra oscar lima” <strong>en</strong> “sander” kan je gratis uitl<strong>en</strong><strong>en</strong> via de spelotheek<br />

van KSJ-KSA-VKSJ:<br />

http://www.ksj.org/nationaal/id_machine/spel/spelotheek<br />

Je kan ze ook kop<strong>en</strong> voor je groep teg<strong>en</strong> 7.5 euro via:<br />

http://ww.welzijnszorg.be/bestell<strong>en</strong><br />

Bijlage De uitleg van <strong>en</strong>kele korte sam<strong>en</strong>werkings- <strong>en</strong> groepsbevorder<strong>en</strong>de <strong>spel<strong>en</strong></strong><br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

C_5


Sam<strong>en</strong>werkings<strong>spel<strong>en</strong></strong><br />

Geknoopte kring<br />

De groep zit in spreidzit in e<strong>en</strong> kring. De b<strong>en</strong><strong>en</strong> zijn<br />

naar binn<strong>en</strong> gekeerd <strong>en</strong> de <strong>en</strong>kels zijn met touwtjes<br />

aan elkaar gebond<strong>en</strong>. Iedere speler is met zijn rechterbe<strong>en</strong><br />

aan zijn rechterbuurman verbond<strong>en</strong> <strong>en</strong> met<br />

zijn linkerbe<strong>en</strong> aan zijn linkerbuurman. De groep krijgt<br />

de opdracht om zonder de touwtjes los te mak<strong>en</strong>, de<br />

kring binn<strong>en</strong>ste buit<strong>en</strong> te ker<strong>en</strong>, zodat de groep met<br />

de rugg<strong>en</strong> naar elkaar toe komt te zitt<strong>en</strong>.<br />

MATERIAAL: sjortouw, schaar<br />

Kring omhoog<br />

Ga op de grond zitt<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> cirkel, met de rug naar<br />

binn<strong>en</strong>. Haak de arm<strong>en</strong> in elkaar. Sta op met gans de<br />

groep zonder elkaar los te lat<strong>en</strong>.<br />

MATERIAAL: /<br />

Vierkant trekk<strong>en</strong><br />

Het aan elkaar geknoopte trektouw wordt in e<strong>en</strong> vierkant<br />

gelegd. De groep wordt verdeeld over de vier<br />

hoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> pakt daar het touw aan de buit<strong>en</strong>kant vast.<br />

Op ongeveer 4 meter van elke hoek ligt e<strong>en</strong> sjaaltje. Ze<br />

moet<strong>en</strong> prober<strong>en</strong> hun sjaaltje te pakk<strong>en</strong>.<br />

MATERIAAL: dik touw, 4 sjaaltjes<br />

Ontkoppelspel<br />

Vorm tweetall<strong>en</strong>. Iedere<strong>en</strong> krijgt e<strong>en</strong> touwtje van ongeveer<br />

1,25m. Bindt het uiteinde van het touwtje rond<br />

de pols van je partner. Dan word<strong>en</strong> de touwtjes aan<br />

elkaar gelust <strong>en</strong> aan de andere pols vastgemaakt (ze<br />

kruis<strong>en</strong> elkaar, zodat je vastzit aan elkaar). Tracht van<br />

elkaar los te kom<strong>en</strong> zonder de knoop te verbrek<strong>en</strong>.<br />

MATERIAAL: sjortouw, schaartjes<br />

Koorddanser<br />

2 groep<strong>en</strong> staan elk aan e<strong>en</strong> kant van het touw. Op e<strong>en</strong><br />

signaal prober<strong>en</strong> ze beid<strong>en</strong> aan de overkant te gerak<strong>en</strong>.<br />

Kunn<strong>en</strong> beide groep<strong>en</strong> dit zonder dat er ook maar<br />

iemand van het touw valt? Je moet dus echt sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong><br />

met beide groep<strong>en</strong> om dit te bereik<strong>en</strong>!<br />

Touw tuss<strong>en</strong> twee bom<strong>en</strong><br />

Span e<strong>en</strong> touw tuss<strong>en</strong> twee bom<strong>en</strong> op ongeveer één<br />

meter hoogte. De groep gaat hand in hand vóór het<br />

touw staan. Zonder de hand<strong>en</strong> los te lat<strong>en</strong>, moet de<br />

groep over het touw gerak<strong>en</strong>. Als iemand het touw of<br />

de boom raakt, moet de groep opnieuw beginn<strong>en</strong>.<br />

MATERIAAL: sjortouw<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

C_6<br />

Blijf eruit<br />

Knoop de touw<strong>en</strong> aan elkaar vast zodat ze e<strong>en</strong> cirkel<br />

vorm<strong>en</strong>. De spelers nem<strong>en</strong> plaats rond het touw <strong>en</strong><br />

prober<strong>en</strong> elkaar in e<strong>en</strong> kleinere cirkel – die op de grond<br />

getek<strong>en</strong>d is of gevormd wordt door de andere touw<strong>en</strong><br />

– te trekk<strong>en</strong> zonder er zelf in te gerak<strong>en</strong>.<br />

Magische kring<br />

Je knoopt e<strong>en</strong> kommel aan elkaar, zodat deze e<strong>en</strong> cirkel<br />

vormt. Alle spelers grijp<strong>en</strong> het touw vast <strong>en</strong> gaan<br />

all<strong>en</strong> tegelijk achterwaarts leun<strong>en</strong>. De magische kring<br />

wordt in ev<strong>en</strong>wicht gehoud<strong>en</strong>. Kunn<strong>en</strong> de spelers ook<br />

gaan zitt<strong>en</strong> <strong>en</strong> weer rechtkom<strong>en</strong> zonder dat de kring<br />

verbrok<strong>en</strong> wordt?<br />

Het spinn<strong>en</strong>web<br />

Maak met touw e<strong>en</strong> web tuss<strong>en</strong> twee bom<strong>en</strong>. De gat<strong>en</strong><br />

in het web moet<strong>en</strong> groot g<strong>en</strong>oeg zijn om er door<br />

te kunn<strong>en</strong> kruip<strong>en</strong>. Nu moet de hele groep van de <strong>en</strong>e<br />

kant naar de andere kant van het web rak<strong>en</strong> door door<br />

de gat<strong>en</strong> te kruip<strong>en</strong>. Elk gat in het web mag echter<br />

maar door 1 persoon gebruikt word<strong>en</strong>.<br />

Het touw rond<br />

Iedere<strong>en</strong> gaat in e<strong>en</strong> kring staan <strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong> stevig<br />

touw vast. Het touw is over de hele kring gespann<strong>en</strong>.<br />

Nu moet 1 van de deelnemers op het touw klimm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

zo heel de kring rondlop<strong>en</strong>. Je kan het spel iets moeilijker<br />

mak<strong>en</strong> door 2 of 3 deelnemers tegelijk te lat<strong>en</strong><br />

rondgaan.<br />

MATERIAAL: touw<br />

Touw in vorm legg<strong>en</strong><br />

Vooraf krijgt de groep e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>ing van e<strong>en</strong> situatie.<br />

De groep moet geblinddoekt het touw in deze vorm<br />

prober<strong>en</strong> te legg<strong>en</strong>. Het is niet noodzakelijk dat iedere<strong>en</strong><br />

het touw vasthoudt. Het touw moet wel volledig<br />

opgebruikt word<strong>en</strong>. De groep krijgt eerst e<strong>en</strong> 10-tal<br />

minuutjes om te besprek<strong>en</strong> hoe ze het gaan aanpakk<strong>en</strong>.<br />

Dan wordt de voltallige groep op één plaats geblinddoekt.<br />

Van hieruit moet<strong>en</strong> ze vertrekk<strong>en</strong> om het<br />

touw in vorm te legg<strong>en</strong>.<br />

Oef<strong>en</strong>ing 1: e<strong>en</strong> perfect vierkant<br />

Oef<strong>en</strong>ing 2: vierkant in vierkant<br />

met 1 touw<br />

MATERIAAL: blinddoek<strong>en</strong>,<br />

kommel, tek<strong>en</strong>ing


Het eiland<br />

Er ligt e<strong>en</strong> touw in e<strong>en</strong> cirkel met e<strong>en</strong> diameter van ongeveer<br />

1 meter in het midd<strong>en</strong>. Iedere<strong>en</strong> staat in e<strong>en</strong><br />

kring er rond op e<strong>en</strong> krant/voorwerp, op ongeveer<br />

2,5m. afstand van de cirkel. De deelnemers kunn<strong>en</strong> elkaar<br />

net niet rak<strong>en</strong>.<br />

De spelers mog<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel van de <strong>en</strong>e krant (of voorwerp)<br />

naar de andere gaan <strong>en</strong> dus de grond niet rak<strong>en</strong>.<br />

Ze mog<strong>en</strong> zich niet sam<strong>en</strong> met hun krant/voorwerp<br />

verplaats<strong>en</strong> <strong>en</strong> de krant<strong>en</strong>/voorwerp<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel<br />

verplaatst word<strong>en</strong> als er niemand op staat. Je mag wel<br />

met twee op e<strong>en</strong> krant/voorwerp staan.<br />

MATERIAAL: krant<strong>en</strong> of voorwerp<strong>en</strong> van 50 x 50cm, touw<br />

Bewoon de aarde<br />

Er ligt e<strong>en</strong> touw in e<strong>en</strong> cirkel. De hele groep moet prober<strong>en</strong><br />

in de cirkel te gaan staan. Telk<strong>en</strong>s dit lukt, maak<br />

je de cirkel e<strong>en</strong> beetje kleiner. De groep zal uiteindelijk<br />

moet<strong>en</strong> prober<strong>en</strong> met zo weinig mogelijk lichaamsdel<strong>en</strong><br />

de grond te rak<strong>en</strong>.<br />

MATERIAAL: touw<br />

Grote oversteek<br />

Steek e<strong>en</strong> terrein over met behulp van <strong>en</strong>kele stoel<strong>en</strong>,<br />

e<strong>en</strong> autoband, e<strong>en</strong> ste<strong>en</strong>. De volledige groep moet sam<strong>en</strong><br />

overstek<strong>en</strong>. De grond mag niet geraakt word<strong>en</strong>.<br />

MATERIAAL: <strong>en</strong>kele stoel<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> autoband, e<strong>en</strong> ste<strong>en</strong>,…<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

C_7<br />

Het monster<br />

Iemand zegt e<strong>en</strong> willekeurig aantal hand<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

willekeurig aantal voet<strong>en</strong>. De groep moet sam<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

zodanige piramide vorm<strong>en</strong> dat er exact zoveel hand<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> voet<strong>en</strong> de grond rak<strong>en</strong>.<br />

MATERIAAL: /<br />

Omgekeerde stoel<strong>en</strong>dans<br />

Als de muziek stopt, moet iedere<strong>en</strong> op de stoel<strong>en</strong> gaan<br />

zitt<strong>en</strong> (of staan, hang<strong>en</strong>,...) Dan valt er ge<strong>en</strong> persoon<br />

af, maar e<strong>en</strong> stoel. Op hoe weinig stoel<strong>en</strong> kun je staan<br />

met gans de groep?<br />

MATERIAAL: /<br />

Zonder de grond te rak<strong>en</strong><br />

De deelnemers krijg<strong>en</strong> 1 blad wit papier <strong>en</strong> de opdracht<br />

dit allemaal vast te houd<strong>en</strong>, zonder dat e<strong>en</strong> van h<strong>en</strong> de<br />

grond raakt. Indi<strong>en</strong> m<strong>en</strong> hiervoor hulpmiddel<strong>en</strong> gaat<br />

gebruik<strong>en</strong> (door bijvoorbeeld op stoel<strong>en</strong>), vraag h<strong>en</strong><br />

dan de volg<strong>en</strong>de keer ge<strong>en</strong> stoel<strong>en</strong> te gebruik<strong>en</strong>. Je<br />

kan het papier ook steeds in twee scheur<strong>en</strong> <strong>en</strong> het spel<br />

herhal<strong>en</strong> om het moeilijker te mak<strong>en</strong>. Op het einde<br />

mog<strong>en</strong> ze ook ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel hulpmidel meer gebruik<strong>en</strong>.<br />

(De oplossing is dat iedere<strong>en</strong> het papier vasthoudt <strong>en</strong><br />

ondertuss<strong>en</strong> tegelijk in de lucht te spring<strong>en</strong>.)<br />

MATERIAAL: 1 blad papier


Vertrouw<strong>en</strong>s<strong>spel<strong>en</strong></strong><br />

Lev<strong>en</strong>de piramide<br />

1 persoon is de piramidebouwer. Hij begint met het<br />

bouw<strong>en</strong>. Hij steekt bijvoorbeeld e<strong>en</strong> voet in de lucht.<br />

De 2e persoon gaat hieronder staan, zodat de piramidebouwer<br />

op hem kan steun<strong>en</strong>. Deze persoon steekt<br />

nu op zijn beurt in lichaamsdeel in de lucht. De 3e persoon<br />

gaat hieronder staan, … Hoe hoog kan je gerak<strong>en</strong>?<br />

Lev<strong>en</strong>de tunnel<br />

Alle led<strong>en</strong> staan in 2 rij<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over elkaar met de arm<strong>en</strong><br />

gestrekt <strong>en</strong> de hand<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> elkaar. Zorg dat er<br />

tuss<strong>en</strong> de 2 rij<strong>en</strong> makkelijk e<strong>en</strong> persoon door kan lop<strong>en</strong>.<br />

Enkele led<strong>en</strong> gaan van op e<strong>en</strong> zekere afstand elk<br />

op hun beurt héél hard lop<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de rij<strong>en</strong>. De ander<strong>en</strong><br />

moet<strong>en</strong> ervoor zorg<strong>en</strong> dat hun arm<strong>en</strong> net op tijd<br />

omhoog gaan.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

C_8<br />

Transportband<br />

Alle led<strong>en</strong> staan in 2 rij<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over elkaar met de arm<strong>en</strong><br />

gestrekt <strong>en</strong> gekruist, de hand<strong>en</strong> in elkaar. De eerste<br />

van de groep gaat op de hand<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt<br />

door de ander<strong>en</strong> doorgesmet<strong>en</strong> naar het einde van de<br />

rij. De persoon sluit achteraan aan. Nu gaat de volg<strong>en</strong>de<br />

op de hand<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>. Zo verplaatst de transportband<br />

zich verder <strong>en</strong> verder.<br />

Recht op de muur af<br />

Geblinddoekt lop<strong>en</strong>. De andere led<strong>en</strong> staan erg<strong>en</strong>s<br />

arm in arm (in e<strong>en</strong> ‘muurtje’) om je teg<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>. Je<br />

weet natuurlijk niet waar. Durf je door te lop<strong>en</strong>?<br />

Sky diving<br />

Alle led<strong>en</strong> staan in 2 rij<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over elkaar met de arm<strong>en</strong><br />

gestrekt <strong>en</strong> gekruist. De hand<strong>en</strong> in elkaar. Iemand<br />

valt nu van op e<strong>en</strong> tafel achterover op de rij. Let hier<br />

wel bij op. Je ziet zelf of je led<strong>en</strong> dit al kunn<strong>en</strong> of niet.


D. INLEEFSPELEN<br />

In dit deel vind je e<strong>en</strong> aantal kleine <strong>en</strong> grotere inleef<strong>spel<strong>en</strong></strong>,<br />

die vaak de noemer “interculturele <strong>spel<strong>en</strong></strong>” meekrijg<strong>en</strong>.<br />

Ze word<strong>en</strong> gebruikt om interculturele vaardighed<strong>en</strong><br />

te oef<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> aan te ler<strong>en</strong>. Soms gebruikt m<strong>en</strong><br />

ook de term “simulatiespel”, omdat in het spel situaties<br />

word<strong>en</strong> nagebootst <strong>en</strong> uitvergroot. Het gaat dan om<br />

situaties die je als speler niet goed begrijpt of moeilijk<br />

vindt, <strong>en</strong> waar je op e<strong>en</strong> bepaalde manier op zal reager<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> er e<strong>en</strong> interpretatie aan gev<strong>en</strong>.<br />

Met die reacties <strong>en</strong> interpretaties ga je in e<strong>en</strong> nabespreking<br />

aan de slag. Hoe voelde die situatie? Wat dacht<strong>en</strong><br />

de deelnemers? Waarom reageerd<strong>en</strong> ze zo? Zo br<strong>en</strong>g<br />

je e<strong>en</strong> discussie op gang over “cultuur”, interculturele<br />

communicatie <strong>en</strong> de omgang met “anders zijn”.<br />

De voordel<strong>en</strong> van deze inleef<strong>spel<strong>en</strong></strong> op e<strong>en</strong> rijtje:<br />

• Spelers d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> kritisch na over <strong>en</strong> beseff<strong>en</strong> ook de<br />

gevolg<strong>en</strong> van eig<strong>en</strong> beslissing<strong>en</strong>.<br />

• Ze mak<strong>en</strong> de link tuss<strong>en</strong> theoretische modell<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

situaties in het echte lev<strong>en</strong>.<br />

• Ze kunn<strong>en</strong> ook gedrag <strong>en</strong> vaardighed<strong>en</strong> met betrekking<br />

tot interculturele communicatie <strong>en</strong> inleving uitprober<strong>en</strong>:<br />

de deelnemers ler<strong>en</strong> dus door te do<strong>en</strong>.<br />

• Ze zijn minder confronter<strong>en</strong>d<br />

dan de echte realiteit <strong>en</strong> gev<strong>en</strong><br />

de deelnemers e<strong>en</strong> gevoel van<br />

veiligheid van waaruit ze moeilijke<br />

of controversiële kwesties<br />

kunn<strong>en</strong> verk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />

• Omwille van het “spel”-elem<strong>en</strong>t<br />

zijn ze vaak leuk <strong>en</strong> motiver<strong>en</strong>d.<br />

Waarmee moet je rek<strong>en</strong>ing<br />

houd<strong>en</strong> bij het gebruik van deze <strong>spel<strong>en</strong></strong>?<br />

Inleef<strong>spel<strong>en</strong></strong> zijn waardevol als<br />

• er betrokk<strong>en</strong>heid is tuss<strong>en</strong> de deelnemers <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

goed groepsgevoel,<br />

• ze in e<strong>en</strong> klimaat van vertrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> veiligheid verlop<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong><br />

• er e<strong>en</strong> goede verwerking wordt gebod<strong>en</strong> in de nabespreking.<br />

Gebruik ze dus niet helemaal in het begin van de cursus:<br />

de deelnemers moet<strong>en</strong> elkaar al wat k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Het<br />

is belangrijk dat ze de “persoon” los zi<strong>en</strong> van de “rol” die<br />

wordt gespeeld. Anderzijds is het ook belangrijk dat<br />

na de “formele” nabespreking in groep ook nog moge-<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_1<br />

lijkhed<strong>en</strong> zijn voor de spelers om individueel <strong>en</strong> onder<br />

elkaar na te kaart<strong>en</strong>. Gebruik ze dus ook niet op de allerlaatste<br />

dag.<br />

Zorg ervoor de spelregels zeer duidelijk zijn <strong>en</strong> gerespecteerd<br />

word<strong>en</strong>, om de gr<strong>en</strong>s tuss<strong>en</strong> spel <strong>en</strong> realiteit<br />

duidelijk te mak<strong>en</strong>. Ga de <strong>spel<strong>en</strong></strong> ook niet eindeloos<br />

rekk<strong>en</strong> of inkort<strong>en</strong>, volg het ritme van de groep.<br />

Tips voor de nabespreking:<br />

• Probeer e<strong>en</strong> juist ev<strong>en</strong>wicht te vind<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de<br />

punt<strong>en</strong> die je zelf wil aanbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> datg<strong>en</strong>e wat<br />

de deelnemers spontaan vertell<strong>en</strong>. Vat af <strong>en</strong> toe sam<strong>en</strong><br />

wat al is gezegd of werp zelf e<strong>en</strong> idee / stelling<br />

/ iets wat je hebt gemerkt… op wanneer het<br />

gesprek dreigt stil te vall<strong>en</strong>.<br />

• Ook kun je de nabespreking opsplits<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> aantal<br />

fas<strong>en</strong> om ze overzichtelijker te mak<strong>en</strong>:<br />

1. Hoe voel je je na het <strong>spel<strong>en</strong></strong> van het spel? De spelers<br />

krijg<strong>en</strong> geleg<strong>en</strong>heid om stoom af te blaz<strong>en</strong>.<br />

2. Wat is er allemaal gebeurd in het spel? Stimuleer<br />

spelers om gedrag niet te beoordel<strong>en</strong>, maar wel<br />

te beschrijv<strong>en</strong>. Zoek naar de red<strong>en</strong><strong>en</strong>: waarom<br />

reager<strong>en</strong> we of interpreter<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> situatie op<br />

die manier?<br />

3. B<strong>en</strong> je tot bepaalde inzicht<strong>en</strong> gekom<strong>en</strong>? Vraag de<br />

deelnemers heel direct wat ze hebb<strong>en</strong> geleerd,<br />

over zichzelf of over ander<strong>en</strong>.<br />

4. Hoe staat dit spel tot de realiteit? Wat herk<strong>en</strong> je<br />

uit het spel in het dagelijkse lev<strong>en</strong>, waar doet<br />

het je aan d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>?<br />

5. Wat als? Ev<strong>en</strong>tueel kun je deelnemers aanzett<strong>en</strong><br />

om te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over het spel indi<strong>en</strong> het anders<br />

zou zijn verlop<strong>en</strong>. Wat zou je in de toekomst anders<br />

do<strong>en</strong> in zo’n situatie?<br />

6. Wat nu? Als de deelnemers aangav<strong>en</strong> dat ze iets<br />

hebb<strong>en</strong> geleerd, vraag hun dan of ze er ook iets<br />

mee kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.<br />

Op deze manier kan je gevoel<strong>en</strong>s, feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> interpretaties<br />

van elkaar loswek<strong>en</strong>.


• Probeer ook teg<strong>en</strong> te gaan dat het spel al te letterlijk<br />

begrep<strong>en</strong> wordt <strong>en</strong> dat deelnemers d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat<br />

de situaties gaan over echte eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van<br />

bestaande cultur<strong>en</strong>. B<strong>en</strong>adruk dat elk van ons tot<br />

allerlei subcultur<strong>en</strong> <strong>en</strong> groepering<strong>en</strong> behoort, die<br />

allemaal hun eig<strong>en</strong> “culturele” regels hebb<strong>en</strong>. De<br />

achtergrond over diversiteit <strong>en</strong> id<strong>en</strong>titeit, interculturele<br />

communicatie <strong>en</strong> (groeps)cultuur uit deel 1<br />

van deze map kan e<strong>en</strong> hulp zijn.<br />

• Vraag de deelnemers of ze dit soort spel in de eig<strong>en</strong><br />

groep (met hun led<strong>en</strong>) zoud<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>. Waarom,<br />

wanneer, vanaf welke leeftijd… ?<br />

Deze besprekings-leidraad kan je gebruik<strong>en</strong> voor alle<br />

interculturele inleef<strong>spel<strong>en</strong></strong>. Er bestaan immers, naast<br />

de hier opgesomde, nog heel wat variaties op hetzelfde<br />

thema. Je kan ze vind<strong>en</strong> op websites, in het intercultureel<br />

<strong>spel<strong>en</strong></strong>boek <strong>en</strong> andere methodiek<strong>en</strong>bundels.<br />

Zo zijn er ook:<br />

• Kwinkslag – e<strong>en</strong> kaartspel waarbij de regels verschill<strong>en</strong><br />

in elke groep.<br />

• Derdia – twee teams bouw<strong>en</strong> e<strong>en</strong> brug naar elkaar,<br />

letterlijk <strong>en</strong> figuurlijk.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_2


De schaar<br />

Soort methodiek Inleefspelletje<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Intercultureel ler<strong>en</strong><br />

Communciatie<br />

Doelstelling<strong>en</strong> • Ervar<strong>en</strong> dat onder communicatie vaak teg<strong>en</strong>strijdige boodschapp<strong>en</strong> schulgaan.<br />

• Oog krijg<strong>en</strong> voor non-verbale communicatie.<br />

Voor wie Vanaf 15 jaar<br />

Tijd 15 minut<strong>en</strong> + nabespreking<br />

Groepsgrootte 10-20<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong><br />

materiaal<br />

E<strong>en</strong> schaar <strong>en</strong> stoel<strong>en</strong>.<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop De deelnemers zitt<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> stoel in e<strong>en</strong> kring. De boodschap die ze krijg<strong>en</strong> is<br />

dat het gaat om e<strong>en</strong> communicatiespel waarin e<strong>en</strong> doodgewone schaar wordt<br />

doorgegev<strong>en</strong>. De schaar wordt op drie verschill<strong>en</strong>de manier<strong>en</strong> doorgegev<strong>en</strong>: geslot<strong>en</strong>,<br />

gekruist <strong>en</strong> op<strong>en</strong>. De deelnemer die de schaar doorgeeft, moet zegg<strong>en</strong><br />

hoe hij de schaar doorgeeft: op<strong>en</strong>, gekruist of geslot<strong>en</strong>. De communicatiecode<br />

is echter niet zo e<strong>en</strong>voudig als het lijkt. De deelnemers krijg<strong>en</strong> de opdracht om<br />

zorgvuldig de procedure te observer<strong>en</strong>.<br />

Als begeleider begin je door de code onopvall<strong>en</strong>d te demonstrer<strong>en</strong>. Zorg ervoor<br />

dat je b<strong>en</strong><strong>en</strong> analoog aan de positie van de schaar geop<strong>en</strong>d of geslot<strong>en</strong> zijn. Geef<br />

ze op die manier door aan je rechterbuurman. Hij geeft aan hoe hij de schaar<br />

heeft gekreg<strong>en</strong>. Hij verbetert de ontvanger als deze zich niet aan de geheime<br />

code heeft gehoud<strong>en</strong>. Als hij (bewust of onbewust) dat wel deed, moet hij hierin<br />

word<strong>en</strong> bevestigd. Laat de deelnemers nu zelf verder de schaar doorgev<strong>en</strong> <strong>en</strong> ga<br />

verder met bevestig<strong>en</strong> of verbeter<strong>en</strong>.<br />

Op e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t krijg je e<strong>en</strong> situatie waarin e<strong>en</strong> aantal spelers het al<br />

snapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander<strong>en</strong> niet. Het gevaar van frustratie <strong>en</strong> het gevoel zich buit<strong>en</strong>geslot<strong>en</strong><br />

voel<strong>en</strong> kan dan dreig<strong>en</strong>. Stimuleer de spelers dan elkaar te help<strong>en</strong> door<br />

duidelijker te zijn <strong>en</strong> elkaar non-verbaal te help<strong>en</strong>. Die mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gebruik je in<br />

de nabespreking.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_3


Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

Tips <strong>en</strong> achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

Sch<strong>en</strong>k aandacht aan de frustraties bij de deelnemers. Gebruik volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong>:<br />

• Hoe heb je de code ontdekt?<br />

• Had je de behoefte om de code te ontdekk<strong>en</strong>?<br />

• Hoe voelde je je to<strong>en</strong> je niet achter de code kon kom<strong>en</strong>?<br />

• Heb je dit gevoel al e<strong>en</strong>s eerder meegemaakt?<br />

• Hoe heb je to<strong>en</strong> gereageerd?<br />

Leg de link met de verschill<strong>en</strong>de emoties <strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s die hor<strong>en</strong> bij de confrontatie<br />

van cultur<strong>en</strong>. Vertel dat die gevoel<strong>en</strong>s legitiem zijn, echt <strong>en</strong> veroorloofd, maar<br />

dat ze ook leid<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> bepaald gedrag. Het is belangrijk van om te gaan met dit<br />

gedrag, ook als de reacties heel anders zijn dan die van jezelf.<br />

“Op<strong>en</strong>, gekruist of geslot<strong>en</strong>” heeft niets te mak<strong>en</strong> met de positie van de schaar.<br />

Het heeft te mak<strong>en</strong> met de positie van de b<strong>en</strong><strong>en</strong> van de gever. Als die op<strong>en</strong> staan,<br />

zeg hij op<strong>en</strong>. De schaar kan op dat mom<strong>en</strong>t op<strong>en</strong>, gekruist of geslot<strong>en</strong> zijn. De<br />

boodschap die gegev<strong>en</strong> wordt, is dus niet hetzelfde als datg<strong>en</strong>e wat iedere<strong>en</strong><br />

(op het eerste gezicht) ziet. De schaar is niet relevant <strong>en</strong> kan in elke willekeurige<br />

positie word<strong>en</strong> doorgegev<strong>en</strong>. Wat telt zijn de b<strong>en</strong><strong>en</strong> van de gever.<br />

Op cursus k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> veel deelnemers deze “code” misschi<strong>en</strong> al. Gebruik dit spel dan<br />

als voorbeeld van non-verbale communicatie <strong>en</strong> vraag h<strong>en</strong> hoe ze dit spel zoud<strong>en</strong><br />

aanpakk<strong>en</strong> bij hun led<strong>en</strong>. (Zie deel 1, A.3)<br />

Bronvermelding Intercultureel <strong>spel<strong>en</strong></strong>boek, pp. 26-27<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_4


De tijdrace<br />

Soort methodiek Inleefspelletje met opdracht<strong>en</strong>.<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Tijd<br />

Cultuurverschill<strong>en</strong><br />

Doelstelling<strong>en</strong> Ervar<strong>en</strong> dat tijd iets cultuurgebond<strong>en</strong> is.<br />

De interpretatie van e<strong>en</strong> opdracht gebeurt steeds vanuit e<strong>en</strong> zekere (culturele)<br />

achtergrond.<br />

Dat interpretatieproces aan d<strong>en</strong> lijve ondervind<strong>en</strong>.<br />

Voor wie Vanaf 15 jaar.<br />

Tijd Spel: 10 minut<strong>en</strong> <strong>en</strong> nabespreking: 15 minut<strong>en</strong><br />

Groepsgrootte 12-24<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong><br />

materiaal<br />

Bekertjes voor het aantal deelnemers<br />

Opdrachtkaartjes<br />

E<strong>en</strong> zaal, of e<strong>en</strong> terrein met start- <strong>en</strong> aankomstlijn.<br />

Instructies <strong>en</strong> verloop Deel de groep in twee subgroep<strong>en</strong> op. Ze stell<strong>en</strong> zich in twee rij<strong>en</strong> aan één kant<br />

van de zaal of het terrein op. Iedere deelnemer heeft e<strong>en</strong> bekertje, alle<strong>en</strong> het bekertje<br />

van de achterste persoon in de rij is gevuld met water. De spelwijze is dat<br />

deze het bekertje van dieg<strong>en</strong>e die voor hem staat, vult <strong>en</strong> zich vervolg<strong>en</strong>s vooraan<br />

de rij opstelt. Het spel is afgelop<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> groep de overkant heeft bereikt.<br />

Binn<strong>en</strong> iedere groep word<strong>en</strong> zowel opdrachtkaartjes 1 als 2 uitgereikt. Elke deelnemer<br />

krijgt één kaartje: zo zal de <strong>en</strong>e helft van de groep tracht<strong>en</strong> zo snel mogelijk<br />

de overkant te bereik<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de andere helft vooral prober<strong>en</strong> zo zorgvuldig mogelijk<br />

over te sch<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Ze mog<strong>en</strong> elkaars opdracht<strong>en</strong> niet lez<strong>en</strong> of niets vertell<strong>en</strong><br />

over wat op hun kaartje staat.<br />

Tijd speelt ge<strong>en</strong> rol. Het gaat er niet om wie het eerste aankomt, maar om wie het<br />

meeste water in het kopje heeft. Je vertelt niets over tijd of mors<strong>en</strong> met water,<br />

maar gewoon dat ze de overkant moet<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_5


Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

Tips <strong>en</strong> achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

Eerst stel je e<strong>en</strong> aantal vrag<strong>en</strong> over het spel zelf:<br />

• Hoe voelde je je tijd<strong>en</strong>s het spel?<br />

• Wat vond je van je medespelers?<br />

• Welke problem<strong>en</strong> ondervond je?<br />

• Hoe zou je ze kunn<strong>en</strong> oploss<strong>en</strong> in het spel?<br />

Daarna tracht je de link te legg<strong>en</strong> met de realiteit:<br />

• Heb je het gevoel dat je tijd<strong>en</strong>s het spel had ook ooit in het echt gehad?<br />

• Kan je je die situatie nog herinner<strong>en</strong>?<br />

• Hoe heb je to<strong>en</strong> gereageerd?<br />

• Zijn er oplossing<strong>en</strong> mogelijk voor dit soort problem<strong>en</strong> in de realiteit?<br />

Uiteindelijk laat je de spelers ontdekk<strong>en</strong> dat tijd e<strong>en</strong> heel cultureel <strong>en</strong> contextueel<br />

iets is. E<strong>en</strong> uur betek<strong>en</strong>t voor e<strong>en</strong> Afrikaan misschi<strong>en</strong> iets heel anders dan voor<br />

e<strong>en</strong> Europeaan. Maar e<strong>en</strong> uur betek<strong>en</strong>t misschi<strong>en</strong> iets heel anders tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />

leuk spel op KSJ dan tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> saaie les op school?<br />

Je kan ook ingaan op andere begripp<strong>en</strong>, <strong>en</strong> hoe die word<strong>en</strong> ingevuld in verschill<strong>en</strong>de<br />

cultur<strong>en</strong> / situaties:<br />

• Hygiëne (in verschill<strong>en</strong>de cultur<strong>en</strong>, maar ook thuis tgo. op t<strong>en</strong>t<strong>en</strong>kamp bijvoorbeeld)<br />

• Man-vrouw relaties<br />

• …<br />

Bronvermelding Intercultureel Spel<strong>en</strong>boek pp. 35-36<br />

Opdrachtkaartje<br />

Je moet binn<strong>en</strong> 1 minuut aan de overkant van de zaal zijn!<br />

De groep die het snelste is, heeft gewonn<strong>en</strong>. Tijd is geld!<br />

Opdrachtkaartje<br />

Je moet het water zorgvuldig oversch<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Het is niet belangrijk wie het snelste is.<br />

De groep die uiteindelijk het meeste water in het bekertje heeft, is de winnaar.<br />

Haastige spoed is zeld<strong>en</strong> goed!<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_6


Rafa rafa<br />

Soort methodiek Inleefspel over verschill<strong>en</strong>de gewoontes <strong>en</strong> cultur<strong>en</strong>.<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

Twee groep<strong>en</strong>, de alfa’s <strong>en</strong> de beta’s, oef<strong>en</strong><strong>en</strong> elk de<br />

knotsgekke gewoontes van hun cultuur in <strong>en</strong> prober<strong>en</strong> die van de andere cultuur<br />

te ontdekk<strong>en</strong>. Daarbij stoot je op allerlei beperking<strong>en</strong> <strong>en</strong> handicaps.<br />

Het spel werd ooit ontwikkeld door het Amerikaans leger om soldat<strong>en</strong> voor te<br />

bereid<strong>en</strong> die op buit<strong>en</strong>landse missie werd<strong>en</strong> gestuurd…<br />

• Wat is “cultuur”?<br />

• Hoe voelt het om de vreemde e<strong>en</strong>d in de bijt te zijn?<br />

Doelstelling<strong>en</strong> • Deelnemers te lat<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> hoe sterk hun eig<strong>en</strong> cultuur je kijk op “de andere”<br />

beïnvloedt.<br />

• Het belang van e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> houding, <strong>en</strong> van het bewustzijn van je eig<strong>en</strong> “culturele”<br />

bril wanneer je in aanraking komt met gewoontes, m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> rituel<strong>en</strong><br />

die niet de jouwe zijn.<br />

• Begrip voor het “eig<strong>en</strong>e” van “vreemde” cultur<strong>en</strong> <strong>en</strong> het “vreemde” van de “eig<strong>en</strong>”<br />

cultuur.<br />

Voor wie Animator<strong>en</strong><br />

Om zelf te do<strong>en</strong> met leeftijdsgroep<strong>en</strong> vanaf 12 jaar.<br />

Tijd 1u30 tot 2u (uitleg <strong>en</strong> nabespreking inbegrep<strong>en</strong>)<br />

Groepsgrootte • 2 begeleiders<br />

• 12 tot 40 spelers (tot 100 spelers als je materiaal bijmaakt)<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong><br />

materiaal<br />

Materiaal:<br />

• Speldoos Rafa rafa ofwel:<br />

• Kopies van dier<strong>en</strong>kaart<strong>en</strong>: 8 van elk dier, in 5 verschill<strong>en</strong>de kleur<strong>en</strong>.<br />

• “Geluksste<strong>en</strong>tjes”: knikkers, bon<strong>en</strong>, kiezelste<strong>en</strong>tjes…<br />

• Bijgevoegde speluitleg voor de alfa’s <strong>en</strong> de beta’s<br />

• Scorebord, stift<strong>en</strong><br />

• 2 stoel<strong>en</strong><br />

Ruimte: Binn<strong>en</strong> of buit<strong>en</strong>, elke groep moet wel e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>, duidelijk afgebak<strong>en</strong>d<br />

“land” of lokaal hebb<strong>en</strong>.<br />

Voorbereiding: “prepareer” de speelkaart<strong>en</strong> zodat de alfa’s relatief méér koei<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

schap<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Dit gaat als volgt: er zijn 200 kaart<strong>en</strong> (8 x 5 dier<strong>en</strong> x 5 kleur<strong>en</strong>).<br />

Schudt ze <strong>en</strong> leg er 60 opzij. Haal nu 10 schap<strong>en</strong> <strong>en</strong> 10 koei<strong>en</strong> uit de overige 140<br />

<strong>en</strong> voeg die erbij.<br />

Dus: 60 +20 kaart<strong>en</strong> voor alfa <strong>en</strong> 140-20 kaart<strong>en</strong> voor bèta.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_7


Instructies <strong>en</strong> verloop 1. Verdeel je spelers in twee ev<strong>en</strong> grote groep<strong>en</strong> groep<strong>en</strong>. Leg h<strong>en</strong> uit dat ze<br />

nu behor<strong>en</strong> tot respectievelijk de alfa (α) <strong>en</strong> de beta (β)-cultuur <strong>en</strong> dat het de<br />

bedoeling is de regels van de andere groep te ontdekk<strong>en</strong>.<br />

2. Elke groep gaat mee met één van beide begeleiders, die h<strong>en</strong> de verdere uitleg<br />

van het spel geeft. Zie fiches speluitleg. Ze krijg<strong>en</strong> ongeveer 20 minut<strong>en</strong> om de<br />

eig<strong>en</strong> regels te oef<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

3. Eerste verk<strong>en</strong>ningsronde:<br />

a) Elke cultuur mag 3 (afhankelijk van de grootte van de groep kan je er ook<br />

2 of 4 of 5 nem<strong>en</strong>) verk<strong>en</strong>ners uitstur<strong>en</strong> naar de andere groep, <strong>en</strong> ontvangt<br />

dus ook 3 spelers uit die andere groep. De verk<strong>en</strong>ners mog<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel observer<strong>en</strong>,<br />

niet sprek<strong>en</strong> noch meedo<strong>en</strong>. (5 min.)<br />

b) De verk<strong>en</strong>ners br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> verslag uit in hun eig<strong>en</strong> groep. Sam<strong>en</strong> prober<strong>en</strong><br />

ze de “ander<strong>en</strong>” te doorgrond<strong>en</strong>: wat <strong>spel<strong>en</strong></strong> zij? Wat gebeurt daar? Hoe<br />

verloopt hun spel? (5 min.)<br />

4. Tweede verk<strong>en</strong>ningsronde:<br />

a) Opnieuw word<strong>en</strong> 3 verk<strong>en</strong>ners uitgestuurd <strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong>, maar nu prober<strong>en</strong><br />

deze ook mee te <strong>spel<strong>en</strong></strong> met de andere groep. Vrag<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> over de<br />

cultuur is verbod<strong>en</strong> <strong>en</strong> de eig<strong>en</strong> cultuur verklapp<strong>en</strong> mag ook niet. (5min.)<br />

b) De bezoekers br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> opnieuw verslag uit in hun eig<strong>en</strong> groep. Wet<strong>en</strong> we<br />

nu al beter hoe hun spel verloopt? (5min.)<br />

5. Stapp<strong>en</strong> 4a) <strong>en</strong> 4b) word<strong>en</strong> herhaald tot iedere<strong>en</strong> op bezoek is gegaan of ongeveer<br />

e<strong>en</strong> uur is gespeeld. Dan volgt de nabespreking.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_8


Nabespreking <strong>en</strong> evaluatie Verdeel, bij e<strong>en</strong> grote groep, de groep in twee zodat je met maximaal 20 b<strong>en</strong>t<br />

(waarvan de helft alfa’s <strong>en</strong> beta’s) . De nabespreking is erg belangrijk bij dit spel,<br />

zeker indi<strong>en</strong> het ‘hard’ werd gespeeld: sla het niet over <strong>en</strong> voorzie voldo<strong>en</strong>de tijd<br />

(minst<strong>en</strong>s 30 minut<strong>en</strong>).<br />

Begin met deze vrag<strong>en</strong>:<br />

• Kunn<strong>en</strong> de alfa’s de beta-cultuur uitlegg<strong>en</strong>?<br />

• Kunn<strong>en</strong> de beta’s de alfa-cultuur uitlegg<strong>en</strong>?<br />

• Hoe voelde je je to<strong>en</strong> je op bezoek was bij e<strong>en</strong> andere groep?<br />

• En wat dacht je over je bezoekers?<br />

• Kon je gewoon beschrijv<strong>en</strong> wat ze “anders” ded<strong>en</strong>, of begon je h<strong>en</strong> spontaan<br />

te beoordel<strong>en</strong> of anders te behandel<strong>en</strong>?<br />

Tips <strong>en</strong> achtergrond<br />

voor de begeleider<br />

Laat elke groep daarna de spelregels ev<strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong> aan de andere groep. Probeer<br />

ervoor te zorg<strong>en</strong> dat iedere<strong>en</strong> zijn gevoel<strong>en</strong>s heeft verwoord.<br />

Het kan zijn dat deelnemers spontaan beginn<strong>en</strong> verwijz<strong>en</strong> naar eig<strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong><br />

in real life of e<strong>en</strong> discussie beginn<strong>en</strong> over de multiculturele sam<strong>en</strong>leving. Br<strong>en</strong>g de<br />

discussie sowieso naar de realiteit.<br />

• Wat is “cultuur”?<br />

Wat zegt dit spel je over onze sam<strong>en</strong>leving?<br />

Elke groep heeft zijn eig<strong>en</strong> (sub)cultuur: wat vind je typisch aan: KSJ-KSA-<br />

VKSJ als jeugdbeweging, jouw groep, je klas, je familie…?<br />

Hoe zoud<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>staanders teg<strong>en</strong> die “cultur<strong>en</strong>” aankijk<strong>en</strong>?<br />

• Wat betek<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> “andere” cultuur?<br />

Wat insiders doodnormaal vind<strong>en</strong>, is voor outsiders vaak onbegrijpelijk:<br />

geef e<strong>en</strong> voorbeeld uit het spel. Geef e<strong>en</strong> voorbeeld uit KSJ-KSA-VKSJ tgo.<br />

buit<strong>en</strong>staanders.<br />

Is het mogelijk om je eig<strong>en</strong> culturele “bril” af te zett<strong>en</strong>? Is het w<strong>en</strong>selijk?<br />

• Hou de timing goed in het oog, vooral bij de uitwisseling van verk<strong>en</strong>ners, om<br />

het spel niet te lat<strong>en</strong> verwater<strong>en</strong>. Probeer iedere<strong>en</strong> op bezoek te lat<strong>en</strong> gaan.<br />

• De spel-markt-regels voor de beta’s zijn uiterst beperkt. Je zal misschi<strong>en</strong> de<br />

vraag krijg<strong>en</strong> of de kaartjes mog<strong>en</strong> verstopt word<strong>en</strong>, of ze de vreemde bezoekers<br />

mog<strong>en</strong> “uitbuit<strong>en</strong>” of neger<strong>en</strong>, of ze onderling afsprak<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>.<br />

Laat dit toe (het is immers nerg<strong>en</strong>s verbod<strong>en</strong>) maar stel dat dit soort afsprak<strong>en</strong><br />

altijd door de groep g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> goedgekeurd moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> br<strong>en</strong>g het<br />

ook ter sprake bij de nabespreking.<br />

Bronvermelding Er bestaan verschill<strong>en</strong>de versies van het spel. We baseerd<strong>en</strong> ons op deg<strong>en</strong>e die als<br />

speldoos is uitgegev<strong>en</strong> door het C<strong>en</strong>trum Informatieve Spel<strong>en</strong> (CIS)<br />

Bijlage • spelkaartjes<br />

• uitleg spelfiches<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_9


Rafa rafa – Spelkaartjes<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_10


<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_11


Speluitleg voor de α – cultuur<br />

Geef elke speler e<strong>en</strong> rafa rafa – jeton of geluksste<strong>en</strong>tje.<br />

Laat alle spelers per twee teg<strong>en</strong>over elkaar staan.<br />

Je b<strong>en</strong>t nu in ALFA-land.<br />

Je woont al je hele lev<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit de ALFA-cultuur.<br />

ALFA’s houd<strong>en</strong> van plezier, er<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarder<strong>en</strong> hun ouder<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> zijn gewoon elkaar veel aan te rak<strong>en</strong>.<br />

In hun lievelingsspel, rafa rafa, dat we zo mete<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong>,<br />

Kom<strong>en</strong> deze k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> treff<strong>en</strong>d tot uiting.<br />

E<strong>en</strong> alfa gelooft dat het getal 3 geluk br<strong>en</strong>gt.<br />

Stel, je ziet 3 vogels in de lucht; als alfa voel je je dan gelukkig.<br />

- Wanneer je 3 e<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, 3 hond<strong>en</strong> of 3 ding<strong>en</strong> van wat dan ook ziet, hoe voel je je dan?<br />

(Spoor de spelers aan “gelukkig” te roep<strong>en</strong>).<br />

- Steek 3 vingers in de lucht. Hoe voel je je?<br />

- “GELUKKIG!”<br />

- Stamp 3 keer met je voet<strong>en</strong> op de grond. Hoe voel je je?<br />

- “GELUKKIG!”<br />

- Welk getal maakt je gelukkig?<br />

- “DRIE!”<br />

Nu gelov<strong>en</strong> alfa’s niet alle<strong>en</strong> dat 3 het geluksgetal is.<br />

Herinner je, ze er<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarder<strong>en</strong> ook hun ouder<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze rak<strong>en</strong> elkaar graag aan.<br />

Ze houd<strong>en</strong> ook helemaal niet van werk<strong>en</strong>,<br />

ze <strong>spel<strong>en</strong></strong> liever hun lievelingsspel Rafa rafa, wat “geluk” betek<strong>en</strong>t.<br />

Dat spel gaat als volgt…<br />

1. Het spel start met e<strong>en</strong> ritueel van groet<strong>en</strong> <strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong>. Alle spelers lop<strong>en</strong> rond met de hand<strong>en</strong> op<br />

de rug. Je nodigt uit tot <strong>spel<strong>en</strong></strong> door e<strong>en</strong> speler aan te kijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> met je voet driemaal op de grond te<br />

stamp<strong>en</strong>.<br />

• Wil de ander mee<strong>spel<strong>en</strong></strong>, dan drukt hij dit uit door jou met 3 vingers over de bov<strong>en</strong>arm te aai<strong>en</strong>.<br />

• Wil de ander niet <strong>spel<strong>en</strong></strong>, dan blijft hij onbewog<strong>en</strong> staan <strong>en</strong> moet jij je mete<strong>en</strong> omdraai<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

weggaan. Niet will<strong>en</strong> mee<strong>spel<strong>en</strong></strong> vind<strong>en</strong> alfa’s absoluut niet beledig<strong>en</strong>d. Ieder heeft het recht<br />

ev<strong>en</strong>tjes niet te will<strong>en</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong>.<br />

• Beginn<strong>en</strong> jullie toevallig tegelijk te stamp<strong>en</strong>, dan hebb<strong>en</strong> jullie ge<strong>en</strong> geluk <strong>en</strong> wordt er niet gespeeld.<br />

2. Heeft de ander je geaaid? Dan steek je je hand<strong>en</strong> vooruit. De ander moet rad<strong>en</strong> in welke jeton de<br />

ander niet zit <strong>en</strong> wijst links of rechts aan. Jij laat dan mete<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> in welke hand de jeton niet zit.<br />

• Fout gerad<strong>en</strong>? Jullie gaan onmiddellijk uit elkaar.<br />

• Goed gerad<strong>en</strong>? Jullie herhal<strong>en</strong> stapp<strong>en</strong> 1 <strong>en</strong> 2.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_12


3. Héél veel geluk heb je als je driemaal op rij juist raadt. Dan roep je heel luid: “rafa rafa”! Iedere<strong>en</strong> komt<br />

je dan mete<strong>en</strong> feliciter<strong>en</strong> door jou met 3 vingers aan te rak<strong>en</strong> <strong>en</strong> zacht “rafa rafa” te zegg<strong>en</strong>.<br />

4. twee spelers word<strong>en</strong> vooraf aangeduid als de ouder<strong>en</strong> van het land. Zij zitt<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> stoel. Voor h<strong>en</strong><br />

geld<strong>en</strong> bijzondere regels.<br />

• Alle<strong>en</strong> zij mog<strong>en</strong> stamp<strong>en</strong>; als je bij e<strong>en</strong> oudere staat, wacht je dus tot hij stampt. De ouder<strong>en</strong><br />

mog<strong>en</strong> altijd rad<strong>en</strong>.<br />

• E<strong>en</strong> oudere raadt altijd goed; raadt hij ‘toevallig’ fout, dan stop je de jeton (achter je rug) snel in<br />

de andere hand.<br />

• E<strong>en</strong> oudere zegt nooit hard “rafa rafa” maar heel rustig. Jij doet dat dan ook <strong>en</strong> aait hem zachtjes<br />

op de bov<strong>en</strong>arm.<br />

Straks kom<strong>en</strong> er bezoekers naar alfa. Zolang ze zich aan de regels houd<strong>en</strong>, zijn ze welkom. Maar als zo’n<br />

bezoeker niet volg<strong>en</strong>s de regels speelt, dan loop je mete<strong>en</strong> weg.<br />

Héél erg is ook als e<strong>en</strong> bezoeker e<strong>en</strong> oudere niét met respect behandelt, bijvoorbeeld door zélf te stamp<strong>en</strong> of<br />

hem de jeton te lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>.<br />

Aan zo’n bezoeker zeg je: “je moet ons land verlat<strong>en</strong>”. Als hij vraagt waarom, herhaal je e<strong>en</strong>voudigweg: “je<br />

moet ons land verlat<strong>en</strong>”.<br />

Je mag nooit vertell<strong>en</strong> waarom: e<strong>en</strong> alfa spreekt niet over zijn cultuur. Bezoekers ontdekk<strong>en</strong> de regels wel<br />

mettertijd.<br />

Je speelt het spel dus zwijg<strong>en</strong>d, de <strong>en</strong>ige zinn<strong>en</strong> die je zegt zijn ‘rafa rafa’ of ‘je moet ons land verlat<strong>en</strong>’<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_13


Speluitleg voor de β – cultuur<br />

Je leeft in beta-land. Je werkt hard, <strong>en</strong> verdi<strong>en</strong>t daardoor veel geld.<br />

Beta’s zijn erg competitief ingesteld <strong>en</strong> ze houd<strong>en</strong> niet van fysiek contact. Je houdt altijd minst<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />

arml<strong>en</strong>gte afstand van je medespelers.<br />

Je geld verdi<strong>en</strong> je door dier<strong>en</strong> te verkop<strong>en</strong> op de markt: schap<strong>en</strong>, koei<strong>en</strong>, e<strong>en</strong>d<strong>en</strong>, vark<strong>en</strong>s <strong>en</strong> hond<strong>en</strong>.<br />

Ieder voor zich is de leuze, zoveel mogelijk verkop<strong>en</strong> is het middel om respect te krijg<strong>en</strong> van je groepsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>.<br />

Toch vind<strong>en</strong> de beta’s het ook belangrijk dat zij als volk welvar<strong>en</strong>d word<strong>en</strong> <strong>en</strong> zoveel mogelijk<br />

dier<strong>en</strong> verkop<strong>en</strong> op de markt. Dus sluit<strong>en</strong> jullie ook niemand uit.<br />

Alles moet dus efficiënt gebeur<strong>en</strong>: tijd is geld, ernst is geld. Bijgevolg wordt er niet gelach<strong>en</strong>, niet gepraat,<br />

niet getreuzeld.<br />

Ik leg jullie uit hoe je handel moet drijv<strong>en</strong><br />

1. iedere<strong>en</strong> krijgt 5 dier<strong>en</strong>kaartjes. Door je kaartjes onderling te wissel<strong>en</strong>, probeer je vijf verschill<strong>en</strong>de<br />

dier<strong>en</strong> van 1 kleur te verzamel<strong>en</strong>. Die kan je wissel<strong>en</strong> voor vijf nieuwe kaartjes + 100 euro. De score<br />

wordt bijgehoud<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> scorebord. De winnaar is hij of zij die het meeste geld verdi<strong>en</strong>t.<br />

2. De beta’s wandel<strong>en</strong> rond <strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> naar de dier<strong>en</strong> die ze nodig hebb<strong>en</strong>. Let op: dit doe je in de betataal.<br />

• Je maakt het geluid van het dier dat je wil krijg<strong>en</strong>:<br />

• Boe boe voor e<strong>en</strong> koe<br />

• Oink oink voor e<strong>en</strong> vark<strong>en</strong><br />

• Waf waf voor e<strong>en</strong> hond<br />

• Beeh beeh voor e<strong>en</strong> schaap<br />

• Kwak kwak voor e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>d<br />

Andere woord<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> jullie niet.<br />

• Je houdt één van de kaartjes, van het kleur waarin je dat dier wil krijg<strong>en</strong>, in de lucht.<br />

• Speciale gebar<strong>en</strong>:<br />

• Ja of akkoord: knikk<strong>en</strong> met je hoofd.<br />

• Nee of niet akkoord: schouders sterk ophal<strong>en</strong> (niet nee schudd<strong>en</strong> met je hoofd).<br />

3. Heb je e<strong>en</strong> speler gevond<strong>en</strong> die met je wil ruil<strong>en</strong>, ga dan teg<strong>en</strong>over elkaar staan. Omdat jullie steeds<br />

afstand moet<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> van elkaar, ruil je door e<strong>en</strong> plechtig ritueel. Je legt beid<strong>en</strong> je kaartje op de<br />

grond, gaat 1 stap achteruit <strong>en</strong> raapt om beurt<strong>en</strong> het door jou gevraagde kaartje op.<br />

Straks kom<strong>en</strong> er vreemde bezoekers. Zij zull<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> set kaartjes krijg<strong>en</strong> om mee te <strong>spel<strong>en</strong></strong>. Om rijk te word<strong>en</strong>,<br />

zal je ook met h<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> handel drijv<strong>en</strong>. Daarbij verwacht je dat ze jouw taal sprek<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat ze jouw<br />

rituel<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>. Als ze dat niet do<strong>en</strong>, kan je <strong>en</strong>kel door gebar<strong>en</strong>taal uitdrukk<strong>en</strong> wat je wil zegg<strong>en</strong>. De bezoekers<br />

moet<strong>en</strong> zelf uit zi<strong>en</strong> te viss<strong>en</strong> hoe ze rijk kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>: je legt de regels niet uit!<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_14


Het monomulti- eiland<br />

Soort methodiek Inleefspel.<br />

Behandelde<br />

onderwerp<strong>en</strong>,<br />

thema’s<br />

• Verschill<strong>en</strong>de gewoontes <strong>en</strong> cultur<strong>en</strong><br />

• <strong>Interculturele</strong> communicatie<br />

Doelstelling<strong>en</strong> • Deelnemers te lat<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> hoe sterk de eig<strong>en</strong> cultuur hun kijk op “de andere”<br />

beïnvloedt.<br />

• Het belang van e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> houding, <strong>en</strong> van het bewustzijn van je eig<strong>en</strong> “culturele”<br />

bril wanneer je in aanraking komt met gewoontes, m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> rituel<strong>en</strong><br />

die niet de jouwe zijn.<br />

• Begrip voor het “eig<strong>en</strong>e” van “vreemde” cultur<strong>en</strong> <strong>en</strong> het “vreemde” van de “eig<strong>en</strong>”<br />

cultuur.<br />

Voor wie Animator<strong>en</strong> of hoofdanimator<strong>en</strong><br />

Tijd 2u (uitleg <strong>en</strong> nabespreking inbegrep<strong>en</strong>)<br />

Groepsgrootte • 2 begeleiders<br />

• 20 tot 30 deelnemers<br />

Voorbereiding,<br />

ruimte <strong>en</strong><br />

materiaal<br />

Materiaal:<br />

• sjorbalk<strong>en</strong><br />

• sjortouw (1 bol sisaltouw, ge<strong>en</strong> voorgesned<strong>en</strong> stukk<strong>en</strong>)<br />

• shelterzeil<br />

• pikett<strong>en</strong><br />

• <strong>en</strong>kele zakmess<strong>en</strong><br />

• roll<strong>en</strong>kaart: per groep 1 voor elke deelnemer<br />

Ruimte: buit<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> niet-verharde ondergrond.<br />

Indi<strong>en</strong> je binn<strong>en</strong> moet werk<strong>en</strong>, kan je ook met karton, lijm, schaar, latt<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander<br />

knutselmateriaal aan de slag. Stel dan wel minder eis<strong>en</strong> aan het gebouw.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_15


Instructies <strong>en</strong> verloop De groep wordt willekeurig onderverdeeld in 3 subgroep<strong>en</strong>. In elke groep krijg<strong>en</strong><br />

de deelnemers e<strong>en</strong> roll<strong>en</strong>kaart, <strong>en</strong> 25 minut<strong>en</strong> om hun “cultuur” voor te bereid<strong>en</strong><br />

zoals beschrev<strong>en</strong> op die roll<strong>en</strong>kaart. Leg er de nadruk op dat ze dit grondig moet<strong>en</strong><br />

do<strong>en</strong>. Geef h<strong>en</strong> bijvoorbeeld <strong>en</strong>kele opdracht<strong>en</strong>:<br />

• Loop allemaal door elkaar <strong>en</strong> oef<strong>en</strong> de manier van groet<strong>en</strong>.<br />

• Draag e<strong>en</strong> uiterlijk k<strong>en</strong>merk dat duidelijk maakt dat jullie allemaal van hetzelfde<br />

land kom<strong>en</strong>.<br />

• Tek<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> e<strong>en</strong> grondplan of maak e<strong>en</strong> maquette van hoe jullie e<strong>en</strong> huis<br />

zoud<strong>en</strong> bouw<strong>en</strong>.<br />

• Ontwerp e<strong>en</strong> nationale vlag of symbool.<br />

• …<br />

Na deze voorbereiding kom<strong>en</strong> de groep<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>. Je vertelt<br />

het volg<strong>en</strong>de verhaal:<br />

E<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme storm op zee. De wind <strong>en</strong> de golv<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> jullie schip naar de bodem<br />

van de oceaan do<strong>en</strong> zink<strong>en</strong>. Als bij wonder hebb<strong>en</strong> jullie het gered naar dit verlat<strong>en</strong><br />

eiland. Het lijkt erop dat nog andere schep<strong>en</strong> gezonk<strong>en</strong> zijn, want je hebt gemerkt dat<br />

er nog andere groep<strong>en</strong> op het eiland toegekom<strong>en</strong> zijn.<br />

Het eiland is erg rotsachtig, maar de verk<strong>en</strong>ning van het eiland maakte duidelijk dat<br />

er toch 1 plek is waar m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> overlev<strong>en</strong>. Jullie zull<strong>en</strong> dus moet<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>lev<strong>en</strong><br />

met de andere groep<strong>en</strong> die op het eiland aangekom<strong>en</strong> zijn.<br />

Het eiland is erg afgeleg<strong>en</strong>, dus ev<strong>en</strong>tuele hulp zal zeker e<strong>en</strong> week of 5 op zich lat<strong>en</strong><br />

wacht<strong>en</strong>. Die periode moet<strong>en</strong> jullie dus overlev<strong>en</strong>, al lijkt voedsel ge<strong>en</strong> probleem te<br />

zijn. Er groeit voldo<strong>en</strong>de fruit <strong>en</strong> er zijn allerlei soort<strong>en</strong> dier<strong>en</strong> waarop kan gejaagd<br />

word<strong>en</strong>.<br />

De prioriteit is nu om e<strong>en</strong> schuilplaats te bouw<strong>en</strong> waar alle m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> slap<strong>en</strong>,<br />

waar ze zich in kunn<strong>en</strong> verberg<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> nieuwe zware storm, <strong>en</strong> waar ze beschermd<br />

zijn teg<strong>en</strong> roofdier<strong>en</strong>. Omwille van het erg veranderlijke klimaat in het gebied, is dit<br />

erg belangrijk. Je zal dit bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met de andere groep<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> do<strong>en</strong> want<br />

er is onvoldo<strong>en</strong>de ruimte <strong>en</strong> materiaal om meer dan 1 schuilplaats te bouw<strong>en</strong>.<br />

Het materiaal bestaat uit deze sjorbalk<strong>en</strong>, sjortouw, e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>tzeil <strong>en</strong> pikett<strong>en</strong>. De schuilplaats<br />

moet stabiel zijn, op zijn minst 1m50 hoog <strong>en</strong> iedere<strong>en</strong> moet erin kunn<strong>en</strong>. Er<br />

moet e<strong>en</strong> dak <strong>en</strong> e<strong>en</strong> deur zijn.<br />

Jullie hebb<strong>en</strong> 30 minut<strong>en</strong> om deze opdracht uit te voer<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_16


Nabespreking<br />

<strong>en</strong> evaluatie<br />

Bronvermelding SALTO toolbox<br />

Bijlage Roll<strong>en</strong>kaart<strong>en</strong>:<br />

• Coldonië<br />

• Turtelia<br />

• Smilia<br />

E<strong>en</strong> eerste fase van de nabespreking doe je binn<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de cultuurgroepjes.<br />

Stel h<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong>:<br />

• Hoe voelde je je tijd<strong>en</strong>s dit spel?<br />

• Hoe was het om je in te lev<strong>en</strong> in de opgegev<strong>en</strong> cultuur? Hoe heb je je voorbereid?<br />

• Hoe verliep het bouwproces? Is het gelukt om sam<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong>? Hoe heb je<br />

het geprobeerd?<br />

• B<strong>en</strong> je te wet<strong>en</strong> gekom<strong>en</strong> wat de andere groep<strong>en</strong> “anders” ded<strong>en</strong>? Wat d<strong>en</strong>k je<br />

dat de karakteristiek<strong>en</strong> van de andere cultur<strong>en</strong> zijn?<br />

• Was deze k<strong>en</strong>nis e<strong>en</strong> hulp om toch sam<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong>?<br />

Daarna br<strong>en</strong>g je alle deelnemers sam<strong>en</strong> (indi<strong>en</strong> ze met meer dan 20 zijn, splits dan<br />

opnieuw op maar zorg dat je nu “cultureel gemixte” groep<strong>en</strong> hebt.<br />

• Laat de deelnemers aan elkaar uitlegg<strong>en</strong> hoe de cultur<strong>en</strong> in elkaar zitt<strong>en</strong>. Zijn<br />

er verrassing<strong>en</strong> of ding<strong>en</strong> die anders werd<strong>en</strong> geïnterpreteerd: ga er dan zeker<br />

op in.<br />

• Wat war<strong>en</strong> de conclusies van de verschill<strong>en</strong>de cultur<strong>en</strong>/groepjes tijd<strong>en</strong>s de<br />

eerste fase van de nabespreking?<br />

• Hoe zou de sam<strong>en</strong>werking kunn<strong>en</strong> verbeter<strong>en</strong>?<br />

Leg daarna de link met de realiteit in de sam<strong>en</strong>leving <strong>en</strong> met KSJ-KSA-VKSJ. Houd<br />

er rek<strong>en</strong>ing mee dat je hier zelf meer of minder input zal moet<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> naargelang<br />

de deelnemers al ervaring hebb<strong>en</strong> met leiding gev<strong>en</strong>.<br />

• Hebb<strong>en</strong> de deelnemers al gelijkaardige ervaring<strong>en</strong> meegemaakt:<br />

• Dat er ongeschrev<strong>en</strong> regels war<strong>en</strong> die je niet k<strong>en</strong>de?<br />

• Dat led<strong>en</strong> niet met elkaar kunn<strong>en</strong> of will<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>, dat kinder<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

uitgeslot<strong>en</strong> omdat ze anders zijn?<br />

• Op school, op straat, als je op reis ging: wat vind je “vreemd” aan andere cultur<strong>en</strong>?<br />

• Hoe reageer je dan? Hoe reager<strong>en</strong> andere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> daarop? Geef bijvoorbeeld<br />

zelf e<strong>en</strong> ervaring mee van racisme of uitsluiting, bv. led<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over elkaar,<br />

op de trein… <strong>en</strong> vraag hoe de deelnemers zoud<strong>en</strong> reager<strong>en</strong> (situaties <strong>en</strong> stelling<strong>en</strong>:<br />

zie ook deel 1, A.1_2 <strong>en</strong> C.2_6)<br />

• Kan je voorbeeld<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> van groep<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> (sub)cultuur hebb<strong>en</strong>?<br />

Wat is er bijvoorbeeld typisch aan KSJ-KSA-VKSJ als jeugdbeweging, aan je<br />

eig<strong>en</strong> groep, aan je klas, je familie…?<br />

• Maak gebruik van de achtergrond over groepscultuur (deel 1, B.2) <strong>en</strong> over interculturele<br />

communicatie (deel 1, A.3) om het e<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander te kader<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_17


COLDONIË<br />

In jullie cultuur zijn hard werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> intellig<strong>en</strong>tie c<strong>en</strong>trale<br />

waard<strong>en</strong>. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> andere culturele achtergrond<br />

beschouw<strong>en</strong> jullie daarom vaak als “koud”.<br />

Zelf zi<strong>en</strong> jullie zich als succesvol <strong>en</strong> rijk. Dat komt vooral<br />

doordat jullie zo efficiënt tewerk gaan.<br />

Je spreekt nooit over je gevoel<strong>en</strong>s. Intellectuele gesprekk<strong>en</strong><br />

op basis van logische argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong><br />

je wel aan. Je gevoel<strong>en</strong>s ton<strong>en</strong> is kinderachtig: zelfbeheersing<br />

is e<strong>en</strong> belangrijke kwaliteit.<br />

Godsdi<strong>en</strong>st is in jullie cultuur totaal verdw<strong>en</strong><strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />

wordt gezi<strong>en</strong> als “stom” <strong>en</strong> “tijdverlies”.<br />

Je groet andere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> door h<strong>en</strong> recht in de og<strong>en</strong><br />

te kijk<strong>en</strong>. Vrijheid <strong>en</strong> je eig<strong>en</strong> ruimte hebb<strong>en</strong> is erg<br />

belangrijk in Coldonië. Daarom raak je nooit m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

aan tijd<strong>en</strong>s het groet<strong>en</strong> of prat<strong>en</strong> <strong>en</strong> je houdt er zelf<br />

ook niet van om aangeraakt te word<strong>en</strong>. Elkaar aanrak<strong>en</strong><br />

is e<strong>en</strong> uitnodiging voor seksueel contact. Seks is<br />

overig<strong>en</strong>s weinig morele implicaties, het is vooral e<strong>en</strong><br />

manier om te ontspann<strong>en</strong> <strong>en</strong> om de conditie te onderhoud<strong>en</strong>.<br />

Je lichaamstaal weerspiegelt je cultuur: je gebruikt <strong>en</strong>kel<br />

kleine gebar<strong>en</strong>, je rug is recht <strong>en</strong> je blijft altijd kalm.<br />

Het is normaal om m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te onderbrek<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> gesprek<br />

wanneer je vindt dat dat nodig is.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_18<br />

E<strong>en</strong> belangrijke karakteristiek van Coldoniërs is dat ze<br />

erg welwill<strong>en</strong>d zijn <strong>en</strong> dat ze het als hun missie zi<strong>en</strong> om<br />

andere cultur<strong>en</strong> te ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> op te stuw<strong>en</strong> “in de vaart<br />

der volker<strong>en</strong>” tot ze net zo ontwikkeld, efficiënt <strong>en</strong> succesvol<br />

zijn als jullie. Je grijpt dus elke geleg<strong>en</strong>heid aan<br />

om m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> andere culturele achtergrond iets<br />

bij te ler<strong>en</strong>.<br />

Coldonië is beroemd omwille van zijn grote bouwwerk<strong>en</strong>:<br />

touwbrugg<strong>en</strong>, wolk<strong>en</strong>krabbers, boorplatforms…<br />

Je gedrag is iets waar je niet bij stilstaat. Je kan het dus<br />

niet uitlegg<strong>en</strong> aan vreemdeling<strong>en</strong>.<br />

Je hebt vanaf nu nog 15-20 minut<strong>en</strong> om je in je groep<br />

voor te bereid<strong>en</strong>. Oef<strong>en</strong> het beschrev<strong>en</strong> gedrag, je zal<br />

het nodig hebb<strong>en</strong> in het vervolg van dit spel! Zorg er<br />

ook voor dat er e<strong>en</strong> uiterlijk k<strong>en</strong>merk is dat duidelijk<br />

maakt dat jullie allemaal van hetzelfde land kom<strong>en</strong> (bv.<br />

de manier van kled<strong>en</strong>, iets in je haar…).


TURTELINA<br />

In Turtelina zijn vri<strong>en</strong>dschap <strong>en</strong> “zorg drag<strong>en</strong> voor elkaar”<br />

belangrijke waard<strong>en</strong>. Turteliniërs zijn uitbundig:<br />

ze ton<strong>en</strong> hoe ze zich voel<strong>en</strong> <strong>en</strong> persoonlijke emoties<br />

zijn dan ook het belangrijkste gespreksonderwerp.<br />

Met je gelaatsuitdrukking <strong>en</strong> met wijde gebar<strong>en</strong> toon<br />

je hoe je je voelt.<br />

Daarbij raak je elkaar ook voortdur<strong>en</strong>d aan. Wanneer<br />

je iemand aanspreekt, houd je zijn of haar oor vast <strong>en</strong><br />

je staat dichtbij hem of haar. E<strong>en</strong> afstand van meer dan<br />

30 cm tuss<strong>en</strong> twee gesprekspartners wordt als erg onbeleefd<br />

ervar<strong>en</strong>.<br />

Wanneer je iemand groet, leg je zijn of haar hand op<br />

je hartstreek. Elke allusie op seksueel contact is e<strong>en</strong> taboe<br />

<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belediging.<br />

Tijd is erg belangrijk voor jullie. Daarom haast<strong>en</strong> jullie<br />

je nooit. Turteliniërs nem<strong>en</strong> graag de tijd. “Sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>”<br />

betek<strong>en</strong>t dus dat de sfeer eerst goed moet zijn!<br />

Dus spreek je ander<strong>en</strong> aan over hoe ze zich voel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

b<strong>en</strong> je op<strong>en</strong> over je eig<strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_19<br />

M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> onderbrek<strong>en</strong> terwijl ze sprek<strong>en</strong> is erg onbeleefd.<br />

Je wacht altijd tot ze gezegd hebb<strong>en</strong> wat ze wild<strong>en</strong><br />

zegg<strong>en</strong>. Als ander<strong>en</strong> je onderbrek<strong>en</strong>, voel je je niet<br />

gerespecteerd <strong>en</strong> reageer je erg emotioneel.<br />

Turtelina is gek<strong>en</strong>d voor zijn ronde <strong>en</strong> mooi versierde<br />

gebouw<strong>en</strong>. Huiz<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> ronde vorm gebouwd<br />

omdat dit vri<strong>en</strong>dschap <strong>en</strong> harmonie uitstraalt.<br />

Je gedrag is iets waar je niet bij stilstaat. Je kan het dus<br />

niet uitlegg<strong>en</strong> aan vreemdeling<strong>en</strong>.<br />

Je hebt vanaf nu nog 15-20 minut<strong>en</strong> om je in je groep<br />

voor te bereid<strong>en</strong>. Oef<strong>en</strong> het beschrev<strong>en</strong> gedrag, je zal<br />

het nodig hebb<strong>en</strong> in het vervolg van dit spel! Zorg er<br />

ook voor dat er e<strong>en</strong> uiterlijk k<strong>en</strong>merk is dat duidelijk<br />

maakt dat jullie allemaal van hetzelfde land kom<strong>en</strong> (bv.<br />

de manier van kled<strong>en</strong>, iets in je haar…).


SMILIA<br />

In Smilia zijn beleefdheid, vri<strong>en</strong>dschap <strong>en</strong> harmonie<br />

de belangrijkste waard<strong>en</strong>. Je houdt niet van conflict<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong> op<strong>en</strong>lijk met elkaar van m<strong>en</strong>ing verschill<strong>en</strong> wordt<br />

als onbeleefd beschouwd. Daarom zeg je nooit “nee”:<br />

zelfs als je niet akkoord b<strong>en</strong>t, zeg je dus “ja”. Je lacht<br />

ook altijd naar m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, ook al vind je hun gedrag maar<br />

niets.<br />

Wanneer je sam<strong>en</strong>werkt met ander<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ze vrag<strong>en</strong> je<br />

iets wat je niet wil do<strong>en</strong>, zeg je “ja” maar je vindt altijd<br />

wel e<strong>en</strong> manier om het toch niet te do<strong>en</strong>.<br />

Smilia is e<strong>en</strong> heel religieus land. In het dagelijkse lev<strong>en</strong><br />

bid je dus heel vaak: elke vijf minut<strong>en</strong> laat je alles voor<br />

wat het is, om sam<strong>en</strong> de god<strong>en</strong> te verer<strong>en</strong>. Dit doe je<br />

door sam<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> kring te gaan zitt<strong>en</strong> <strong>en</strong> te fluit<strong>en</strong>.<br />

De Smiliërs groet<strong>en</strong> door over elkaars b<strong>en</strong><strong>en</strong> te wrijv<strong>en</strong>.<br />

Terwijl je met elkaar praat, rak<strong>en</strong> je voet<strong>en</strong> of b<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

ook altijd de voet<strong>en</strong> of b<strong>en</strong><strong>en</strong> van je gesprekspartner.<br />

Je raakt elkaar niet aan bov<strong>en</strong> heuphoogte. Arm<strong>en</strong>,<br />

hand<strong>en</strong>, hoofd, schouders… word<strong>en</strong> dus niet aangeraakt.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

D_20<br />

Je hebt ook erg strikte regels over grondstoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> gereedschapp<strong>en</strong>.<br />

Zeil<strong>en</strong> <strong>en</strong> mess<strong>en</strong> zijn vrouwelijke attribut<strong>en</strong>,<br />

mann<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> ze niet aanrak<strong>en</strong>. Hout<strong>en</strong> balk<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> pikett<strong>en</strong> zijn daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> mannelijk <strong>en</strong> mog<strong>en</strong><br />

niet door vrouw<strong>en</strong> gebruikt word<strong>en</strong>. Touw kan door<br />

mann<strong>en</strong> <strong>en</strong> vrouw<strong>en</strong> gehanteerd word<strong>en</strong>.<br />

Smilia is bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> erg beroemd omwille van zijn<br />

kunstwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> interieurdecoraties gemaakt uit natuurlijke<br />

material<strong>en</strong> (st<strong>en</strong><strong>en</strong>, takk<strong>en</strong>, blader<strong>en</strong>, bloem<strong>en</strong>…).<br />

Je gedrag is iets waar je niet bij stilstaat. Je kan het dus<br />

niet uitlegg<strong>en</strong> aan vreemdeling<strong>en</strong>.<br />

Je hebt vanaf nu nog 15-20 minut<strong>en</strong> om je in je groep<br />

voor te bereid<strong>en</strong>. Oef<strong>en</strong> het beschrev<strong>en</strong> gedrag, je zal<br />

het nodig hebb<strong>en</strong> in het vervolg van dit spel! Zorg er<br />

ook voor dat er e<strong>en</strong> uiterlijk k<strong>en</strong>merk is dat duidelijk<br />

maakt dat jullie allemaal van hetzelfde land kom<strong>en</strong> (bv.<br />

de manier van kled<strong>en</strong>, iets in je haar…).


E. THEMASPELEN<br />

De hier opgesomde <strong>spel<strong>en</strong></strong> zijn kant <strong>en</strong> klaar uitgewerkt<br />

<strong>en</strong> te le<strong>en</strong> of te koop bij verschill<strong>en</strong>de organisaties. Ze<br />

hebb<strong>en</strong> als doelstelling op e<strong>en</strong> speelse manier meer<br />

achtergrond te gev<strong>en</strong> over multicultureel sam<strong>en</strong>lev<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong> de positie van verschill<strong>en</strong>de groep<strong>en</strong> in de sam<strong>en</strong>leving.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

E_1<br />

Ook <strong>spel<strong>en</strong></strong> over andere thema’s kunn<strong>en</strong> heel intercultureel<br />

zijn, doordat ze e<strong>en</strong> link hebb<strong>en</strong> met de realiteit<br />

van de kinder<strong>en</strong> of jonger<strong>en</strong>, h<strong>en</strong> nauwer betrekk<strong>en</strong> bij<br />

de omgeving of onderling m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> do<strong>en</strong> uitwissel<strong>en</strong>.<br />

Thema<strong>spel<strong>en</strong></strong> over noord-zuid, seksualiteit <strong>en</strong> drugs<br />

kunn<strong>en</strong> heel anders ervar<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door deelnemers<br />

van verschill<strong>en</strong>de achtergrond. Ook hiermee kan je tot<br />

intercultureel ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> meer respect voor elkaar standpunt<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong>.


Thema<strong>spel<strong>en</strong></strong> uit te l<strong>en</strong><strong>en</strong> op het nationaal secretariaat van KSJ-KSA-VKSJ<br />

Kijk steeds e<strong>en</strong>s op http://www.ksj.org/nationaal/id_machine/spel/spelotheek voor de volledige lijst.<br />

“Armoede uitsluit<strong>en</strong>”<br />

Doel E<strong>en</strong> stadsspel dat de deelnemers op e<strong>en</strong> actieve, speelse manier inzicht bezorgt in<br />

de kringloop van armoede<br />

Leeftijd vanaf 16 jaar<br />

Aantal spelers 15 groepjes van 2,3 of 4 deelnemers<br />

Aantal spelbegeleiders 12<br />

Duur 2 uur<br />

Accommodatie <strong>en</strong>kele strat<strong>en</strong>, het dorpsplein,...<br />

Ev<strong>en</strong>-Waardig<br />

Doel Test je k<strong>en</strong>nis over de multi-etnische <strong>en</strong> multiculturele sam<strong>en</strong>leving<br />

Leeftijd vanaf 14 jaar<br />

Aantal spelers 2 tot 6 spelers of groep<strong>en</strong> van spelers<br />

Aantal spelbegeleiders 1 spelleider<br />

Duur<br />

Accommodatie bordspel<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

E_2


Tracing<br />

Doel Massa-simulatiespel waarin de spelers word<strong>en</strong><br />

geconfronteerd met situaties <strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s die<br />

e<strong>en</strong> persoon in e<strong>en</strong> conflictsituatie ondervindt<br />

tijd<strong>en</strong>s de zoektocht naar e<strong>en</strong> vermist familielid<br />

Leeftijd vanaf 12 jaar<br />

Aantal spelers 50 tot 500 spelers<br />

Aantal spelbegeleiders minimum 2 begeleiders, vanaf 101 spelers: 1 extra begeleider per overschred<strong>en</strong><br />

hondertal<br />

Duur afhankelijk van de aanpak <strong>en</strong> het aantal spelers, speel je e<strong>en</strong> halve of hele dag.<br />

Tracing kan perfect gebruikt word<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> rode-draadspel dat tuss<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de<br />

sessies van e<strong>en</strong> cursus door gespeeld wordt.<br />

Accomodatie twee tafels <strong>en</strong> <strong>en</strong>kele stoel<strong>en</strong><br />

Uitgespeeld<br />

Doel ‘Uitgespeeld’ laat spelers ervar<strong>en</strong> wat kansarmoede is<br />

Leeftijd e<strong>en</strong> versie voor 14- tot 16-jarig<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> versie voor +17-jarig<strong>en</strong><br />

Aantal spelers Minimum 12, maximum 25 spelers<br />

Aantal spelbegeleiders 1<br />

Duur Ongeveer 2 uur, nabespreking inbegrep<strong>en</strong><br />

Accomodatie E<strong>en</strong> ruim lokaal met e<strong>en</strong> ti<strong>en</strong>tal tafels <strong>en</strong> voor elke speler e<strong>en</strong> stoel<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

E_3


Andere organisaties<br />

Volg<strong>en</strong>de <strong>spel<strong>en</strong></strong> kan je aankop<strong>en</strong> bij het C<strong>en</strong>trum voor Informatieve Spel<strong>en</strong>, of door e<strong>en</strong> begeleider van het CIS<br />

lat<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>. Check www.spelinfo.be voor alle informatie.<br />

Handicap aan de beurt<br />

Doel jonger<strong>en</strong>, jongvolwass<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> lat<strong>en</strong> stilstaan bij de leefwereld van<br />

person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap<br />

Leeftijd vanaf 16 jaar<br />

Aantal spelers<br />

Aantal spelbegeleiders<br />

Duur 2 uur<br />

Accomodatie<br />

Meer info<br />

Kansrijk<br />

6 tot 26 spelers<br />

1 spelbegeleider<br />

e<strong>en</strong> ruim lokaal met 7 tafels <strong>en</strong> e<strong>en</strong> stoel per deelnemer<br />

4 groep<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> elk schijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de kleur. De bedoeling is om van<br />

elke kleur ev<strong>en</strong>veel schijv<strong>en</strong> te verzamel<strong>en</strong>. De deelnemers kaart<strong>en</strong> met spelers<br />

van de verschill<strong>en</strong>de groep<strong>en</strong> om schijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> andere kleur te winn<strong>en</strong> <strong>en</strong> schijv<strong>en</strong><br />

van de eig<strong>en</strong> kleur te verliez<strong>en</strong>. De spelers hebb<strong>en</strong> 2 verschill<strong>en</strong>de kaart<strong>en</strong> in<br />

hand<strong>en</strong>: speelkaart<strong>en</strong> <strong>en</strong> vraagkaart<strong>en</strong>. De vraagkaart<strong>en</strong> peil<strong>en</strong> naar de m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

van de spelers over person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap. ‘Hoe sta jij teg<strong>en</strong>over person<strong>en</strong><br />

met e<strong>en</strong> handicap?’ ‘Zijn person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap anders?’ ‘Is er e<strong>en</strong> verschil<br />

tuss<strong>en</strong> de wereld van person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> handicap <strong>en</strong> person<strong>en</strong> zonder e<strong>en</strong> handicap?’<br />

… ‘Handicap aan de beurt’ kan je <strong>spel<strong>en</strong></strong> met person<strong>en</strong> zonder e<strong>en</strong> handicap,<br />

person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> fysieke handicap, gem<strong>en</strong>gde groep<strong>en</strong>, jonger<strong>en</strong>werking<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

klasgroep<strong>en</strong>.<br />

Doel de spelers hebb<strong>en</strong> inzicht in de ongelijke kans<strong>en</strong>verdeling tuss<strong>en</strong> allochton<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

autochton<strong>en</strong> in de sam<strong>en</strong>leving de spelers ondervind<strong>en</strong> hoe het is om als allochtoon<br />

in België te lev<strong>en</strong> de spelers vergelijk<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>ssituatie<br />

Leeftijd<br />

Aantal spelers<br />

Aantal spelbegeleiders<br />

vanaf 16 jaar <strong>en</strong> volwass<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

6 tot 26 spelers<br />

1 spelbegeleider<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

E_4


Duur<br />

Accomodatie<br />

1 spelbegeleider<br />

e<strong>en</strong> ruim lokaal met e<strong>en</strong> tafel <strong>en</strong> e<strong>en</strong> stoel per deelnemer<br />

Meer info Het doel van ‘Kans-Rijk?’ is om zo veel mogelijk informatie te verzamel<strong>en</strong> over e<strong>en</strong><br />

personage. De spelers kruip<strong>en</strong> niet in de rol van e<strong>en</strong> allochtoon, maar mak<strong>en</strong> sam<strong>en</strong><br />

met hun personage allerlei reële situaties mee. Hoeveel kans<strong>en</strong> verliest of<br />

wint het personage? Via gesprekk<strong>en</strong> met de andere spelers krijg<strong>en</strong> de deelnemers<br />

beetje bij beetje informatie over elkaar. E<strong>en</strong> touw symboliseert de overlevingskans<strong>en</strong><br />

die e<strong>en</strong> personage heeft in onze maatschappij. ‘Kans-Rijk?’ kan je alle<strong>en</strong> aanvrag<strong>en</strong><br />

met begeleiding.<br />

Op de vlucht<br />

Doel<br />

Leeftijd<br />

Aantal spelers<br />

Aantal spelbegeleiders<br />

Duur<br />

K<strong>en</strong>nis mak<strong>en</strong> met de situatie van vluchteling<strong>en</strong>.<br />

vanaf 16 jaar<br />

8 tot 25 spelers<br />

1 spelbegeleider<br />

1 uur <strong>en</strong> 45 minut<strong>en</strong><br />

Accomodatie e<strong>en</strong> ruim lokaal met 1 tafel per 2 deelnemers <strong>en</strong> e<strong>en</strong> stoel per deelnemer<br />

Meer info Iedere speler speelt e<strong>en</strong> dubbele rol. Afhankelijk van de spelfase is e<strong>en</strong> speler<br />

vluchteling of sleutelfiguur. Als vluchteling probeert e<strong>en</strong> speler van zijn thuisland<br />

naar België te vlucht<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> sleutelfiguur heeft als taak om vervoersmiddel<strong>en</strong> voor<br />

de vluchteling<strong>en</strong> te voorzi<strong>en</strong>, of om voor de nodige docum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te zorg<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s<br />

de asielaanvraag. Het spel bestaat uit verschill<strong>en</strong>de onderhandelingsfases.<br />

Tijd<strong>en</strong>s deze fases zoek<strong>en</strong> de vluchteling<strong>en</strong> sleutelfigur<strong>en</strong> op. Zij prober<strong>en</strong> er voor<br />

te zorg<strong>en</strong> dat de sleutelfigur<strong>en</strong> h<strong>en</strong> zo goed mogelijk verder help<strong>en</strong>. ‘Op de Vlucht’<br />

is e<strong>en</strong> inleefspel <strong>en</strong> heeft als doel jonger<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> stilstaan bij de situatie van<br />

vluchteling<strong>en</strong>. Het is niet de bedoeling dat de jonger<strong>en</strong> na het <strong>spel<strong>en</strong></strong> van het spel<br />

de asielprocedure k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. ‘Op de Vlucht’ werd gerealiseerd in sam<strong>en</strong>werking met<br />

Amnesty International Vlaander<strong>en</strong>.<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

E_5


F. BRONNEN VOOR <strong>DEEL</strong> 2<br />

C<strong>en</strong>trum voor Informatieve Spel<strong>en</strong><br />

Intercultureel Spel<strong>en</strong>boek. CIS, Leuv<strong>en</strong>, 1996<br />

Katholieke Jeugdraad i.s.m. Welzijnszorg<br />

Uitgeslot<strong>en</strong> Weg<strong>en</strong>s… partnerschap tuss<strong>en</strong> jeugdorganisaties <strong>en</strong> de arm<strong>en</strong>: ervaring<strong>en</strong> <strong>en</strong> ideeën, 1995<br />

KSJ-KSA-VKSJ nationaal<br />

Spel<strong>en</strong>bundel “Spel<strong>en</strong> zonder gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>“.<br />

Wegwijsbundel led<strong>en</strong>werving<br />

SALTO YOUTH Toolbox for Training<br />

www.salto-youth.net/toolbox<br />

Training youth – partnership voor jeugdwerk-training van de Raad van Europa <strong>en</strong> de Europese Commissie.<br />

http://www.training-youth.net/INTEGRATION/TY/Publications/T_Kits.html<br />

T-kit 6. Training ess<strong>en</strong>tials.<br />

Vorm<strong>en</strong> vzw<br />

Allemaal anders, allemaal gelijk. Educatief pakket<br />

http://www.vorm<strong>en</strong>.org/AllemaalAnders/index.htm<br />

Kom-pas. Handleiding voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>recht<strong>en</strong>educatie met jonger<strong>en</strong>.<br />

http://www.vorm<strong>en</strong>.org/Kompas/index.html<br />

Temur, Ihsan<br />

Training intercultureel jeugdwerk. PJ Partners, D<strong>en</strong> Haag/Rotterdam, 1997<br />

<strong>DEEL</strong> 2 : <strong>Interculturele</strong> <strong>spel<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

F_1

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!