Wie zijn billen brandt... #16 - Openbaar Ministerie

er 16, 2010 + thema: dader: stoer of stumper? + nummer 16, 2010 + thema: dader: stoer of stumper? + nummer 16
DaDer:
Stoer of StumPer?
Stelling:
Straffen
HeLPt niet
Laurens van der
Woerd (17), Delft:
Straffen schrikt af en
voor sommigen helpt dat
misschien. Alleen denk
ik dat je het beter kunt
omkeren en dus goed
gedrag belonen, dat zal
meer effect hebben.
Joël Punt (18),
Hardinxveld-
Giessendam:
Ik denk dat straffen
wel degelijk helpt.
Sterker nog, ik denk
zelfs dat als straffen
zwaarder worden, veel
meer mensen het laten
een strafbaar feit te
plegen. Ik denk dat je
zeker jongeren ervan
weerhoud een strafbaar
feit te plegen als de
straffen zwaarder
worden.
Danique de Prez (15),
Leidschendam:
Ik vind dat straffen wel
helpt, maar dan moet
het wel een taakstraf zijn.
Als het een boete is,
betalen de ouders het
meestal, dan heeft het
nog geen zin. Het moet
duidelijk worden dat als
je iets strafbaars doet, dat
je dan echt niet cool bent,
maar een loser!
Jeugdofficier Petra Hoekstra
+ thema: slachtoffers
Wie zijn billen brandt...
Je hebt iets fout gedaan, de wet overtreden
of een strafbaar feit begaan. Het
maakt niet uit hoe je het noemt, maar
uiteindelijk kom je bij de politie terecht.
Officier van justitie Petra Hoekstra legt
uit wat er daarna allemaal gebeurt.
‘Jongeren denken vaak niet na over
de gevolgen.’
Als je door de politie bent opgepakt,
wordt de officier van justitie geïnformeerd.
De officier beslist wat er verder
gaat gebeuren. ‘Als het de eerste keer is dat
je wat fout hebt gedaan en het niet heel
ernstig is, mag je naar Halt voor een straf’,
legt jeugdofficier Hoekstra uit. ‘In alle
andere gevallen vraagt de officier advies
van de Raad voor de Kinder be scherming.
Daarna beslist de officier van justitie of
je een taakstraf of een boete krijgt.’
Ernstig
‘Ben je al een keer eerder bij de officier
geweest, dan krijg je een oproep om voor
de kinderrechter te verschijnen. Ook je
ouders worden opgeroepen. Bij heel
ernstige feiten of als je al vaker de fout
in bent gegaan, kom je gelijk vast te zitten.
Dit heet in voorarrest. Je mag niet naar
huis en de zaak wordt uiteindelijk door
de rechter bekeken.’
Meelopers
Veel jeugdstrafzaken gaan over geweld en
vernieling. De verdachten hebben iemand
mishandeld of straatmeubilair kapot
gemaakt. Dat gebeurt meestal in groepsverband.
Jeugdofficier Hoekstra: ‘Ik leg
jongeren altijd uit dat het erg makkelijk is
om mee te lopen en mee te doen met zo’n
“vriendengroep”. Nee zeggen is veel moeilijker,
maar het helpt wel om de anderen
van gedachte te veranderen. Als individu
heb je eigenlijk veel invloed. En,’ adviseert
de officier, ‘om de gevolgen van je gedrag
te overzien, moet je leren nadenken als
een stoplicht. Denk eerst aan rood: wil ik
dit wel doen? Dan springt het op oranje:
Jonge daders
Je bent tussen de 12 en 18 jaar oud.
Je wordt verdachte van een strafbaar feit.
Je zit op het politiebureau. Misschien
kom je er met een waarschuwing vanaf.
Maar als dat niet zo is, wat gebeurt er
dan verder?
In deze Vetverkeerdkrant staat uitgelegd
met welke instanties je te maken krijgt. Of
je ouders erbij getrokken worden. Welke
straf je kan verwachten. En of dat gevolgen
#16
‘Denk als een stoplicht’
wat zijn de gevolgen? En zodra het licht
op groen springt heb je nagedacht over
de gevolgen en zelf een besluit genomen.
Je bent dan geen meeloper meer.’
Twee regels
‘Een jongen vertelde me eens dat hij
niet kon onthouden wat er allemaal
wel en niet mag in Nederland’, zegt Petra
Hoekstra. ‘Maar eigenlijk is het heel
simpel. Je hoeft maar twee regels te
onthouden en dan heb je 99 procent te
pakken. Die twee regels zijn: blijf met je
handen van andermans spullen en blijf
met je handen van andere mensen af.
Simpel, maar effectief.’
heeft voor de rest van je leven. Waarom
komen jongeren eigenlijk in aanraking met
de politie? En kan je hulp verwachten als
je leven een puinhoop is?
In de Vetverkeerdkrant vertellen jongeren
wat er is gebeurd en leggen een jeugdofficier
van het Openbaar Ministerie (OM),
een raadsonderzoeker van de Raad voor
de Kinderbescherming en begeleider van
de Jeugdreclassering uit wat ze doen.
Illustratie: Bart Sparnaaij

moeilijke
woorden
tom-zitting
TOM staat voor Taakstraf Openbaar Ministerie.
Op een TOM­zitting kan een officier van justitie een
jonge verdachte een taakstraf (een werkstraf of een
leerstraf) of een geldboete, of een combinatie hiervan
aanbieden. Bij deze besloten jeugdzitting is het niet
de rechter die een straf oplegt, maar de officier van
justitie die een straf aanbiedt.
PiJ-maatregel
PIJ betekent Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen.
Het is eigenlijk een soort TBS voor jongeren.
minderjarige veelpleger
Een minderjarige veepleger is een jongere in de
leeftijd van 12 tot 18 jaar, die meer dan vijf keer ernstig
in de fout is gegaan. De politie heeft meer dan vijf keer
processen­verbaal opgemaakt, waarvan de laatste in
ieder geval in het afgelopen jaar.
elektronisch toezicht
Elektronisch toezicht is een vorm van huisarrest
waarbij een gestrafte wordt gecontroleerd door middel
van een elektronische band om zijn enkel. De jongeren
kunnen dan overdag naar school, terwijl ze ’s avonds
onder huisarrest staan.
Jeugddetentie
Jeugddetentie is gevangenisstraf voor jongeren.
Je zit die straf uit in een Justitiële Jeugdinrichtingen.
Dit zijn gesloten instellingen voor minderjarigen.
In deze inrichtingen verblijven jongeren, die worden
opgevoed en behandeld op basis van maatregelen
die de kinderrechter heeft opgelegd.
Jongerenstraffen
tot 18 jaar
Er zijn verschillende soorten straffen.
1. De straffen zoals geldboetes, taakstraffen (een
werkstraf of een leerstraf) en jeugddetentie voor
maximaal 2 jaar.
2. De maatregelen. Een van de belangrijkste maatregel
is de gedragsbeïnvloedende maatregel die
begeleiding en behandelingstherapieën inhoudt.
Bijvoorbeeld psychiatrische hulp of verslavingszorg.
Hieronder valt ook de plaatsing in een inrichting
voor jeugdigen (een soort TBS voor jongeren).
Dat wordt een PIJ­maatregel genoemd.
3. Bijkomende straffen zijn bijvoorbeeld het in beslag
nemen van een opgevoerde scooter, het afnemen
van winst die gemaakt is door de verkoop van
drugs of het betalen van schadevergoeding.
Je kan natuurlijk Youtube bekijken
en zoeken naar het om-kanaal, maar
veel handiger is de filmpjes te bekijken
via Vetverkeerd.nl. Daar staan de
belangrijkste films klaar om aangeklikt
te worden. Wat kan je zien?
Cybercrime
Via internetbetalingen verdwijnt er geld van
bankrekeningen. Het Team High Tech Crime
komt de criminelen op het spoor...
officier van justitie
Er is een ruzie op straat. Een man trekt een
mes en haalt uit. De politie spoort de verdachte
op en belt naar de officier van justitie...
Jeugdreclassering
Verplichte hulp
Je hebt iets heel erg fouts gedaan. Het
is ernstig. Je hebt bijvoorbeeld geweld
gebruikt op straat, een scooter gestolen
of gedeald. De politie heeft de officier
van justitie ingelicht en de officier
vraagt de Raad voor de Kinderbescherming
onderzoek te doen naar je thuis­
en persoonlijke situatie.
Uit het onderzoek blijkt dat er veel mis is.
Je maakt bijvoorbeeld veel ruzie thuis en
op straat, je bent geschorst van school en
hebt regelmatig met de politie te maken.
Omdat er dringend hulp nodig is, wordt
de jeugdreclassering ingeschakeld.
Sandra en Evelien zijn vaste begeleiders
van de jeugdreclassering: ‘Wij zoeken je
op als je in voorarrest zit. Of je moet van
de rechter zelf langskomen om dwingende
afspraken te maken over je gedrag,
school, werk, vrijetijdsbesteding en financiële
zaken. We bekijken welke instellingen
je hulp kunnen bieden die jij nodig
hebt om te veranderen. Daar móet je
naartoe. Je bent dus verplicht om bij­
Verhaal van Zabi* over de jeugdreclassering
voorbeeld in therapie te gaan, onderwijs
te volgen of af te kicken. Want afspraak is
afspraak. Als je die niet nakomt, wordt
justitie er weer bijgehaald.’
Als vaste begeleiders hebben Sandra en
Evelien heel veel contact met jongeren
die opgepakt zijn. Eigenlijk bekijken ze
hoe herhaling van strafbaar gedrag voorkomen
kan worden. Zij begeleiden jonge
daders twee jaar lang en zien ze één keer
in de week. ‘Je leert elkaar dus heel goed
kennen’, zegt Evelien.
Zaken zijn vaak veel ingewikkelder dan
je in eerste instantie denkt, weet Sandra.
‘Zo kreeg ik een melding van ernstig
schoolverzuim van een meisje. Ze kreeg
verplicht onze hulp en ik werd haar begeleidster.
Het bleek dat ze al heel vaak
bij allerlei hulpinstanties geweest was.
Er was sprake van seksueel misbruik en
ze zat hierdoor depressief thuis. Dit meisje
heeft toen hiervoor hulp gekregen. Het
was dus niet dat ze niet naar school wilde,
maar het lukte haar niet.’
‘Zonder Merel was ik niks’
‘Ik heb al bijna een jaar geen problemen
meer met de politie. Ik was in het verleden
heel erg beïnvloedbaar. Dat is
verdwenen. Mensen in mijn omgeving
vinden dat ik enorm veranderd ben.
Ik volg al bijna een jaar familietherapie en
wordt begeleid door de jeugdreclassering.
Ik heb veel ups en downs gehad. Maar
door die downs heb ik mezelf kunnen
verbeteren en door de up’s motiveerde
ik mezelf.
Thuis
Ik had vaak ruzie met mijn moeder.
De sfeer was heel erg somber thuis.
Mijn moeder en ik begrepen elkaar niet
zo goed en er was veel ruzie. Maar nu is
de sfeer in huis heel erg leuk. Ik ben vaker
dan normaal thuis. Dat komt allemaal
omdat ik vaker communiceer met mijn
moeder op een lage toon. Ik lach vaker
Drugshandel
Het onderzoek naar drugshandel brengt
de officier van justitie bij de eigenaar van een
growshop. Alles wijst erop dat de man betrokken
is bij de handel en verkoop van drugs
maar dit moet nog wel bewezen worden...
Wilders
Haatzaaier of verkondiger van het vrije
woord? Persofficier Otto van der Bijl legt uit
waarvoor Geert Wilders terecht staat.
De extra beveiligde rechtszaal
In Nederland zijn twee extra beveiligde
zittingszalen: de bunker in Amsterdam,
en zaal 35 in Rotterdam.
met haar dan vroeger en doe vaker dingen
met mijn broertje.
School
Ik meldde me voor de zomervakantie
aan voor ROC Mondriaan. Helaas zat die
opleiding vol. Ik mag wel beginnen aan
een ‘soort’ project. Ik moet veel toetsen
en testen doen om te bepalen wat mijn
niveau is en wat voor opleiding ik kan
doen. Ik ben best wel blij met het plan
van Mondriaan, nu heb tenminste een
tijdsbesteding.
Hulp
De familietherapie wilde ik eigenlijk niet.
Maar nu ben ik heel blij dat ik de hulp
heb aangenomen. Ik zie mijn therapeut
nu meer als een coach dan als een hulpverlener.
Hij helpt me altijd wanneer ik
het bijna opgeef.
mensenhandel
Mensensmokkelaars nemen een 16­jarig
Afrikaans meisje uit haar dorp mee. Met
voodoo rituelen maken ze het meisje bang.
Ze wordt op het vliegtuig gezet naar Frankrijk
en moet direct aan het werk in de prostitutie...
Wel of
geen
strafblad
Een strafblad, of beter: de justitiële
documentatie, is een bestand waarin
alle keren dat je in aanraking bent geweest
met justitie wordt geregistreerd.
Dit is vooral vervelend omdat deze registratie
een behoorlijke tijd blijft staan
(meestal 20 jaar). Een strafblad heeft
grote gevolgen voor je toekomst. Het kan
betekenen dat je bijvoorbeeld geen visum
of verblijfsvergunning krijgt. Ook kan het
gevolgen hebben voor de uitoefening van
bepaalde beroepen als advocaat, docent,
deurwaarder, beëdigd vertaler, politieagent,
notaris enz. Werkgevers nemen
niet graag mensen in dienst die een strafblad
hebben.
Kiest een jongere voor Halt en komt hij
de afspraken na, dan wordt hij niet bij
justitie geregistreerd. Een jongere krijgt
dan dus geen ‘strafblad’.
Meer info via postbus51.nl
Jeugdreclassering
Merel, mijn begeleidster, heeft mij heel
erg vaak gecorrigeerd. Bij Merel kon ik
altijd mijn vragen kwijt en kreeg ik bijna
altijd goed antwoord. Zonder haar was
ik niks. Zij heeft mij bij het begin zo goed
gesteund dat ik in mezelf begon te geloven.
Eigenlijk is Merel de ‘bron’ van mijn
veranderingen.’
Criminele
jongeren
Veel vormen van jeugdcriminaliteit zijn
niet verschrikkelijk ernstig: een bekladde
muur, een vernielde afvalbak of een
gestolen lippenstift. Toch is het belangrijk
jeugdcriminaliteit te bestrijden of
te voorkomen.
Al deze delicten bij elkaar zorgen namelijk
voor veel schade en verloedering.
Bovendien hebben veel mensen er last
van. De ergernis is groot. Een andere
reden om jeugdcriminaliteit te bestrijden
is om te voorkomen dat jongeren nog
meer of ernstigere strafbare feiten gaan
plegen.
Waarvoor worden jongeren
het meest opgepakt?
Winkeldiefstal staat verre weg op
nummer één. Vernielingen en vuur ­
werk over tredingen komen op een goede
tweede plaats. Ook baldadigheid komt
zeer regelmatig voor.
En waarom plegen jongeren
een strafbaar feit?
De overgrote meerderheid komt in
de moeilijkheden omdat ze mee willen
doen. Daarna zeggen jongeren dat ze
opgejut zijn om iets fout te doen of het
doen voor de spanning of de lol.

Sweety
op 17 november 2003 werd maja
Bradaric door drie van haar vrienden
vermoord. Ze wurgden haar,
verbrandden haar lichaam en condoleerden
na afloop met een stalen
gezicht haar ouders. Ze was 16 jaar
oud. De moordenaars kregen lange
gevangenisstraffen. maja’s hartsvriendin
nina was het vriendinnetje
van een van de moordenaars. Zij
werd veroordeeld omdat ze op de
hoogte zou zijn geweest van de
moordplannen.
er verscheen een boek over de
moord op maja Bradaric en een
film. in de film praat vriendin nina
voor het eerst over haar ervaringen.
Sweety is het verhaal van een hechte
vriendschap en hoe het kwaad
hun leven voorgoed veranderde.
Een docu­film van Menna Laura Meijer /
92 minuten (Nederlandse versie)
3
g
d
mij niet gezien!
ik vind het heel moeilijk om over daders te
schrijven want ik kan me eigenlijk niet voorstellen
dat ik iets strafbaars zou doen. Het
lijkt me ook niet fijn om in een cel te zitten.
En waarom overtreden mensen de wet? Ik ken wel
kinderen die wel eens bijvoorbeeld een zak chips hebben
gejat bij de Albert Heijn. Ze willen iets lekkers
maar ze willen er niet voor betalen. Misschien doen ze
het ook wel voor de kick. Ergens kan ik me nog wel
voorstellen dat je brood pikt als je honger hebt, maar
ik denk dat dit hier in Nederland niet echt nodig is.
Maar misschien ben ik nog wel te jong om er een
oordeel over te hebben. Misschien raak ik zelf nog wel
aan de drugs, of schop ik als ik ouder ben een keer
met een dronken kop een tramhokje in elkaar.
Eén ding weet ik nu al: als ik ooit opgepakt word, hoef
ik niet op mijn moeder te rekenen. Die heeft al gezegd
dat ze weigert mij of mijn zusjes ooit bij het politiebureau
op te halen. Hoe dan ook, met een strafblad
kan je niet meer overal aan het werk. Een strafblad
achtervolgt je je hele leven.
Columnist Karel van Duijl (14), Rotterdam
Bureau Halt
Wanneer kom je
bij Halt terecht?
‘Als je iets hebt gedaan wat niet mag:
zoals iets stelen, graffiti spuiten of omdat
je regelmatig “voor de grap” hebt
gebeld met 112. Bij de politie krijgen jij
en je ouders de keus: naar Halt of de
zaak voor de rechter laten komen.
Door te kiezen voor Halt voorkom je, als
je alles goed afrondt, dat je een zogeheten
strafblad krijgt. Ook als je vaak te laat
komt op school en spijbelt, stuurt de leerplichtambtenaar
je door naar Halt. Bij
Halt bespreken we in een eerste gesprek
met jou en je ouders wat er is gebeurd en
hoe de hele zaak tot dan toe is verlopen.
We vragen ook naar wat je in je vrije tijd
doet, of je hobby’s hebt en vrienden om zo
een beeld te krijgen van wat voor persoon
je bent. Ook maken we afspraken over de
straf. Je krijgt in elk geval een leer opdracht
mee die thuis gemaakt moet worden.
Ook moet je een excuusbrief schrijven
aan degene die je door je gedrag hebt
benadeeld.
Raad voor de Kinderbescherming
Mike is nog maar zestien en opgepakt op
verdenking van diefstal met geweld. Hij
heeft iemand bij een pin automaat beroofd
onder bedreiging van een zakmes.
De Raad voor de Kinder bescherming
bekijkt hoe Mike het best aangepakt kan
worden.
In de politiecel vraagt raadsonderzoeker
Havva Menderes van de Raad voor de
Kinderbescherming Mike om zijn kant van
het verhaal, maar Mike wil niet veel kwijt.
Hij vindt al deze aandacht maar overdreven
omdat hij maar een klein bedrag heeft
gestolen. Mikes ouders zijn al op het politiebureau
en Havva Menderes spreekt
daar ook met hen. Ze doen hun best om
Mike op het goede pad te houden, maar
Mike trekt zich weinig van zijn ouders aan.
Onder de indruk
Na drie dagen op het politiebureau beslist
de rechtercommissaris dat Mike langer in
voorlopige hechtenis moet blijven. Hij
Halt nodigt je altijd uit voor een tweede
gesprek waarin het onderwerp “excuus
aanbieden” centraal staat. Daarna ga je,
meestal samen met je ouders, ook echt
excuus aanbieden en de door jou geschreven
brief overhandigen. Als iemand schade
heeft ondervonden van je gedrag, dan
wordt er ook een afspraak met je gemaakt
over het vergoeden van die schade. Soms
moet je ook nog werken als onderdeel
van je straf.
Ten slotte kijken we terug in een eindgesprek
– altijd samen met jou – naar alles
wat je bij Halt hebt gedaan. Als het hele
proces goed is verlopen (je was steeds
op tijd, je leverde alles op tijd in, je hebt
excuus aangeboden en goed gewerkt)
dan wordt de zaak positief afgerond. Als
dat niet mogelijk is omdat je je niet aan
de afspraken hebt gehouden, dan wordt
je zaak teruggestuurd naar de politie
en alsnog doorgestuurd naar justitie.’
Zoeken naar een
goede straf
Je komt in aanraking met de politie.
De officier van justitie wordt ingelicht.
Die vindt jouw strafzaak ernstig genoeg
om dat aan de Raad voor de Kinderbescherming
te melden.
Een onderzoeker van de Raad van
de Kinderbescherming heeft dan een
gesprek met je. De onderzoeker praat
ook met je ouders en met mensen op je
school of met anderen uit je omgeving.
Verhaal over Mike* bij de kinderbescherming
Ook kijken ze of er problemen zijn.
Zo onderzoekt de Raad voor de Kinderbescherming
of er iets met je aan
de hand is en wat een goede straf voor
jou zou zijn.
Er werken meer dan duizend onderzoekers
voor de kinderbescherming in
Nederland. Verleden jaar deden zij 34.380
onderzoeken naar jongeren die in aanraking
waren gekomen met de politie.
‘Als ze mij niet boos maken,
word ik niet agressief’
moet naar een Justitiële Jeugdinrichting
(JJI) die vrij ver weg is van zijn woonplaats.
Mike is daarvan erg onder de indruk,
zeker als negen dagen later de rechter
de voorlopige hechtenis weer verlengt.
In de JJI wordt afgesproken dat Mike
begeleid zal worden door de jeugdreclassering.
Na vier weken in de JJI komt Mike
vrij en moet hij thuis wachten op de
oproep van het OM om voor de kinderrechter
te verschijnen.
Agressie
Drie maanden nadat Mike is opgepakt
door de politie, moet hij voor de kinderrechter
verschijnen. Havva Menderes van
de kinderbescherming presenteert daar
haar onderzoek. Daaruit blijkt dat Mike
intelligent is, maar veel gedragsproblemen
heeft. Hij is snel boos en legt de oorzaak
daarvan buiten zichzelf. ‘Als ze mij niet
boos maken, word ik ook niet agressief.’
Deze houding heeft al vaker geleid tot
geweld: Mike heeft een keer een auto
Verhaal van Els* over Bureau Halt
‘Moet
dit nou?’
‘Ten eerste zal ik mezelf voorstellen.
Ik ben Els, vijftien jaar en zit in de 4e
klas van de HAVO. Ik ben opgepakt door
de politie. Ik had voor Oud en Nieuw al
vuurwerk afgestoken.
De politie zag dat ik vuurwerk afstak. Ik
moest meekomen naar het bureau. Daar
werd ik ondervraagd. Ik bekende alles en
legde een verklaring af. Toen dat gebeurd
was, moest ik in een cel wachten tot mijn
ouders me kwamen ophalen. Mijn straf
was geen boete of celstraf, maar een
doorverwijzing naar bureau Halt.
Mijn taakstraf was dat ik een dag moest
meehelpen op de kinderafdeling van het
brandwondencentrum in Beverwijk. In
het brandwondencentrum was het niet
leuk. Niet dat ik de straf erg vond, maar
wat je daar zag was niet leuk. Kleine kinderen
met veel pijn en verdriet. Sommige
helemaal ingepakt in het verband. Ik
moest eten geven, helpen met bedden
verschonen en spelletjes met de kinderen
spelen. Sommige kinderen vertelden wat
er was gebeurd. Ik heb echt goed kunnen
zien, wat er kan gebeuren als je niet voorzichtig
bent met vuurwerk. Ik dacht dat
als je verbrand was, dat het allemaal wel
meeviel. Maar door wat ik nu gezien heb
in Beverwijk, ben ik daar wel anders over
gaan denken.
Door de straf die ik van bureau Halt
gekregen heb, ben ik gaan nadenken over
het gebruik van vuurwerk. Ik doe er nu
voorzichtiger mee dan vroeger. Ik denk
dat iedereen die een keer in het brandwondencentrum
geweest is, er voorzichtiger
mee omgaat. Ik ben tevreden met
die straf die ik gekregen heb van bureau
Halt. Voordat ik naar Beverwijk geweest
was, dacht ik: Moet dit nou allemaal?
Maar nu vind ik het juist goed dat ik daar
geweest ben.’
Eerder gepubliceerd op CollegeNet de huiswerkhulpsite
vernield en een klasgenoot mishandeld.
Hij heeft al een geldboete, een taakstraf
en begeleiding van de jeugdreclassering
gehad.
Stok achter de deur
Vanwege de ernst van het vergrijp en
van Mikes gedragsproblemen adviseert
de kinderbescherming – in overleg met
de jeugdreclassering – om Mike een
gedragsbeïnvloedende maatregel op te
leggen. Dat betekent dat Mike een half
jaar lang een paar uur per week intensieve
dagbehandeling moet volgen. Hij kan
overdag naar school en toch aan zijn problemen
werken. Hij zal moeten nadenken
over zijn misstappen en leren zijn agressie
in toom te houden en zijn sociale vaardigheden
te vergroten. Deze maatregel is niet
vrijblijvend. Als Mike niet genoeg meewerkt,
moet hij terug naar de JJI. En dat is
voor Mike een goede stok achter de deur.
De vier weken dat hij daar zat zijn hem
zwaar gevallen.

eeuwige straf
Mijn naam is Hans; in 2002 ben ik opgepakt
voor drugssmokkel en zit sindsdien gevangen.
Nu ben ik bezig terug te keren in de maatschappij.
Ik geef voorlichting op scholen. Ik vertel over mijn
ervaring tijdens mijn detentie en over de gevolgen
daarvan. Die zijn snel merkbaar: als je een baan
had, verlies je die. Je kunt geen huur meer betalen
als je vastzit dus je verliest je huis. Voor al die
zaken moet een advocaat ingeschakeld worden
en die kost geld; van je spaargeld blijft niets over.
Als je vastzit, willen heel veel mensen plotseling
geen contact meer met jou, vrienden of familie; je
bent immers crimineel. Relaties houden in 90% van
de gevallen geen stand. Dit is al merkbaar tijdens
detentie, maar als je vrijkomt en je leven weer moet
opbouwen, loop je tegen nog meer problemen aan.
Het is moeilijk of onmogelijk verzekeringen af te
sluiten, leningen kun je niet krijgen.
Wanneer je gaat solliciteren, moet je uitleggen dat
je gevangen hebt gezeten. Dat is vaak al een reden
om geen baan te krijgen. Voor veel banen heb je
een Verklaring Omtrent Gedrag nodig en met een
strafblad is het bijna onmogelijk die verklaring te
krijgen. Ook zijn er landen waar je niet meer naar
toe mag met een strafblad bijvoorbeeld Amerika,
Australië, en Japan. In films zie je altijd hopen geld,
mooie vrouwen en snelle auto’s. De werkelijkheid is
echter anders. Verlekker je niet aan zaken die niet
echt bestaan.
Als je de keuze hebt, denk aan wat je te wachten
staat. Ik spreek uit ervaring: gedetineerd geweest,
de straf is voor eeuwig.
H. L.
Voor het aanvragen van voorlichting op school door
ex-gedetineerden kijk op delinkwentie-samenleving.nl
Dode dader
Bij een misdaad is er meestal een dader en een slachtoffer. Nu kwam
ik een tijdje geleden in het nieuws een verhaal tegen, waarbij de rolverdeling
van dader en slachtoffer nogal vreemd was.
“Bij inbraak Nuenen één dode” – zo luidden de krantenkoppen
na de gebeurtenis. Deze omschrijving is eigenlijk veel te
vaag. Wat is er precies gebeurd? Een ouder echtpaar
(beiden in de 50) wordt ’s nachts wakker van
gestommel en lawaai. Wat blijkt? Er is een inbreker
in het huis! De vrouw des huizes gaat als eerste
op de crimineel af, maar raakt lichtgewond.
Daarop neemt haar man het van haar over.
Met een riek in zijn handen werkt hij de inbreker
de tuin in, waar de inbreker de hooivork ook
vastpakt. Er ontstaat een worsteling. De twee
mannen vallen in de vijver en vechten door. Uiteindelijk
weet de bewoner van het huis zich los te
maken van het gevecht. De inbreker is overleden.
Verhaal van Pieter* over zijn slachtoffer­dadergesprek
Pieter is een pyromaan
‘Ik woon in een klein dorp. In dat dorp
heb ik een aantal branden gesticht.
Ik ken de mensen bij wie ik dat heb
gedaan. Eén van hen wilde met me
praten, omdat hij wilde weten waarom
ik de branden had gesticht.
Als ik drink, dan verander ik in een
pyromaan. Dan moet ik gewoon branden
stichten. Dat kan ik niet tegenhouden.
Het slachtoffer vertelde me dat hij zijn
handen ernstig heeft gebrand, omdat
hij impulsief het vuur met zijn handen
probeerde te doven. Dat had ik me nooit
gerealiseerd, dat er ook persoonlijke
met elkaar praten
Een dader moet het misdrijf en de
gevolgen ervan onder ogen zien.
De consequenties zijn natuurlijk een
taak­ of celstraf, maar daarnaast kan een
dader emotioneel gebukt gaan onder zijn
misstap. Een slachtoffer­dadergesprek
kan een dader verder helpen in zijn
verwerkingsproces.
Een slachtoffer­dadergesprek is een
contact tussen slachtoffer en dader, dat
beiden de kans geeft de andere kant van
ongelukken kunnen gebeuren door mijn
branden. Ik schrok er erg van. Ik heb
sowieso heel veel spijt dat door mij een
aantal gezinnen erg is gedupeerd.
Ik ben blij dat ik binnenkort kan starten
met een behandeling. Ik hoop echt dat
ik meer inzicht in mezelf krijg en geen
branden meer ga stichten. Omdat we in
een klein dorp wonen, ben ik blij dat we
elkaar hebben gesproken over wat er is
gebeurd. Als we elkaar straks tegenkomen
op straat, dan zal dat nog best gek zijn.
Maar we kunnen elkaar wel gewoon
groeten.’
het misdrijf te zien. Door samen naar
de gevolgen, motieven en vragen rondom
het misdrijf te kijken, kunnen slachtoffer
en dader verder met hun leven.
Een slachtoffer­dadergesprek staat
helemaal los van het strafrecht. Dat
betekent dat een ontmoeting tussen
slachtoffer en dader niet als straf kan
worden opgelegd.
(Zie ook slachtofferinbeeld.nl)
Een virtuele diefstal
Wel of geen dief?
Twee Friese jongens stelen een kostbaar
schild en amulet uit het computerspel
RuneScape. Om de virtuele spullen in
handen te krijgen mishandelen ze de
eigenaar, een jongen (13) van school.
Jeugdofficier Petra Hoekstra herinnert
het zich nog goed. ‘De eerste vraag was:
kunnen die jongens wel vervolgd worden
voor een virtuele diefstal?’
‘Mijn eerste reactie was, waar gaat dit
over, wat is het probleem?’, zegt de jeugdofficier.
‘Ik had nog nooit van RuneScape
gehoord, dus ben ik meteen het internet
opgegaan.’ Officier Hoekstra besloot dat
je virtuele goederen, net als gewone dingen,
ook kan stelen, kopen, kwijtraken,
overdragen, vernietigen of verhandelen.
Denk maar aan virtuele zaken als geld op
een chipkaart, een digitale bioscoopkaart
of een OV­chipkaart. De rechter was het
met de jeugdofficier eens en veroordeelde
de daders voor diefstal met ernstig geweld
tot 160 uur werkstraf en een maand
voorwaardelijke gevangenisstraf.
Straf voor daders
‘Jonge daders krijgen vaak een leer­ of
werkstraf’, legt de jeugdofficier uit. ‘Met
een leerstraf leer je wat de effecten en
gevolgen zijn van je gedrag. En met een
werkstraf geef je wat terug aan de maatschappij
door bijvoorbeeld schade te
herstellen die je zelf hebt veroorzaakt.
Maar het is ook belangrijk,’ vindt Petra
Hoekstra, ‘dat daders hun excuus aanbieden
aan het slachtoffer en uitleggen
waarom ze zoiets gedaan hebben. Daar
hecht justitie veel waarde aan. Dat hebben
de twee daders ook moeten doen.’
Naar aanleiding van het bericht heb ik een lange discussie gevoerd
met mijn vriend, want wie heeft in dit geval de schuld? Sterker nog:
Om welke misdaad gaat het hier eigenlijk? Mijn vriend nam een extreem
standpunt in: De inbreker was natuurlijk schuldig aan inbraak, maar in
zijn ogen was de bewoner een zware crimineel. Hij nam zelfs het woord
“moordenaar” in de mond.
Daar was ik het niet mee eens. De bewoner van het huis schoot
in de eerste plaats zijn vrouw te hulp, verdedigde in de
tweede plaats zichzelf en zijn huis. Dat de inbreker op
de verdediging inging en daarop een gevecht volgde,
valt niet de bewoner te verwijten. Een laatste feit is
dat na vivisectie op het lichaam van de inbreker
bleek dat hij aan hartfalen was overleden in
de vijver – en dat de bewoner daar dus geen
schuld aan kan hebben.
Toch blijft het een vage zaak.
Columnist Arantxa Polak (16), Den Haag
Ben je op zoek naar informatie over
instanties die zich bezighouden met
daders? Bekijk dan de volgende sites:
vetverkeerd.nl
» info over het Openbaar Ministerie
halt.nl
» jongerenpagina: Opgepakt, wat nu?
kinderbescherming.nl
» info en link naar jongerensite
jeugdreclassering.nl
» info over begeleiding van jeugdige
daders
slachtofferinbeeld.nl
» info over slachtoffer­dadergesprekken
dji.nl
» info over jeugdinrichtingen en
gevangenissen
dejeugdinrichting.nl
» bekijk een jeugdinrichting
delinkwentie-samenleving.nl
» over ex­gedetineerden
rechtvoorjou.nl
» info over rechtspraak
* Ter bescherming van de privacy zijn
namen veranderd in Zabi, Els, Mike en
Pieter om herkenning te voorkomen.
Ga ook eens naar:
vetverkeerd.nl
de jongerensite van het om
Colofon
De Vetverkeerdkrant is de gratis jongerenkrant
van het Openbaar Ministerie.
Het Openbaar Ministerie zorgt ervoor
dat mensen die de wet overtreden worden
opgespoord en gestraft.
eindredactie Thea van der Geest
aan dit nummer werkten mee
Reinu de Raaf (Halt)
ontwerp VormVijf, Den Haag
illustratie www.bart­sparnaaij.nl
Druk Spinhex & industrie, Amsterdam
oplage 60.000
redactieadres
Openbaar Ministerie
Afdeling Communicatie
Postbus 20305
2500 EH Den Haag
Telefoon: 070­33 99 825
E­mail: vetverkeerd@om.nl
Een gratis abonnement aanvragen,
opzeggen of deze uitgave bestellen?
Kijk op www.vetverkeerd.nl
openbaar ministerie
35 BR 2010 G 001