Beschrijving juridische kader - Commissie-Samson

Met ingang van 1 februari 2006 (wet van 22 december 2005 tot
wijziging van het Wetboek van Strafrecht en de Wegenverkeerswet
1994, in verband met de herijking van een aantal wettelijke
strafmaxima, Stb. 2006, 11) treedt een algemene regeling voor
strafverzwaring bij recidive in werking (artikel 43a Sr). Deze regeling
komt in de plaats van een specifieke regeling voor bepaalde
misdrijven in de artikelen 421 tot en met 423 Sr, die overigens niet
relevant was voor zedendelicten.
De algemene regeling houdt in dat maximumgevangenisstraffen
met een derde kunnen worden verhoogd, wanneer een nieuw misdrijf
wordt gepleegd binnen 5 jaar na het onherroepelijk worden
van een veroordeling van de schuldige tot een gevangenisstraf
voor een soortgelijk misdrijf.
Op 1 juli 2009 (wet van 12 juni 2009, Stb. 245) zijn de maximumstraffen
voor seksueel misbruik dat zwaar lichamelijk letsel ten
gevolge heeft of daarvan levensgevaar voor een ander is te duchten,
verhoogd van 12 jaar tot 15 jaar, en dat de dood ten gevolge
heeft, van 15 jaar tot 18 jaar (gewijzigde artikel 248 Sr).
De maximumstraf voor het van het plegen van kinderporno een
gewoonte of beroep maken, is verhoogd van 6 jaar tot 8 jaar
(gewijzigde artikel 240b, tweede lid, Sr). Daarmee brengt de
wetgever de ernst van deze vorm van kinderporno tot uitdrukking.
Bovendien komt hiermee een specifieke opsporingsbevoegdheid
tot het opnemen van vertrouwelijke informatie in een woning
beschikbaar.
Met ingang van 1 januari 2010 (wet van 26 november 2009,
Stb. 544) is het strafrechtelijke instrumentarium ter bestrijding van
– hands off - seksueel misbruik van kinderen in drieërlei opzicht
verder uitgebreid. Het betreft uitvoering van het Verdrag van de
Raad van Europa inzake de bescherming van kinderen tegen seksuele
uitbuiting en seksueel misbruik (zie hierna par. 2.3.2.).
(1) In artikel 240b Sr is ook digitaal ‘bezit’ op afstand strafbaar
gesteld: het zich door middel van een geautomatiseerd werk of
met gebruikmaking van een communicatiedienst de toegang tot
kinderporno verschaffen.
(2) In een nieuw artikel 248d Sr is seksuele corruptie - een persoon
onder de 16 jaar met een ontuchtig oogmerk ertoe bewegen
getuige te zijn van seksuele handelingen – strafbaar gesteld.
(3) In een nieuw artikel 248e Sr is grooming strafbaar gesteld.
Grooming is een op seksueel misbruik gerichte voorbereidingshandeling:
aan een persoon jonger dan 16 jaar via internet een
ontmoeting voorstellen met het oogmerk om ontucht met hem
te plegen of kinderporno van hem te maken, en het ondernemen
van enige handeling ter verwezenlijking van die ontmoeting.
Bij diezelfde wetswijziging zijn de strafmaxima voor seksueel
misbruik (van kinderen) aangepast. Deze kunnen met een derde
worden verhoogd, wanneer het feit is gepleegd onder
twee nieuwe strafverzwarende omstandigheden: (1) door
twee of meer verenigde personen; (2) door de schuldige tegen
zijn kind, een kind over wie hij het gezag uitoefent, een kind dat
hij verzorgt of opvoedt als behorend tot zijn gezin, zijn pupil, een
aan zijn zorg, opleiding of waakzaamheid toevertrouwde minder-
26
jarige of zijn minderjarige bediende of ondergeschikte (gewijzigde
artikel 248 Sr). 24
Sinds 1 juni 2010 (wet van 20 mei 2010, Stb. 200) wordt onder
een veroordeling wegens een strafbaar feit mede verstaan een
veroordeling door een strafrechter in een andere lidstaat van de
EU wegens soortgelijke feiten (artikel 78c Sr). Dat betekent onder
meer dat bij de toepassing van de recidiveregeling in artikel 43a Sr
ook rekening wordt gehouden met vroegere veroordelingen in een
andere lidstaat.
Toekomst
In de Tweede Kamer is een aantal wetsvoorstellen aanhangig die
relevant kunnen zijn voor de aanpak van seksueel misbruik
– Wetsvoorstel 32 169 beperkt de mogelijkheden om een
taakstraf op te leggen voor ernstige zeden- en geweldsmisdrijven.
Een taakstraf kan niet meer worden opgelegd (a) in
geval van veroordeling voor een misdrijf waarop 6 jaar of meer
staat en dat een ernstige inbreuk op de lichamelijke en
geestelijke integriteit van het slachtoffer ten gevolge heeft
gehad, en (b) voor misdrijven strafbaar gesteld in de artikelen
181, 240b, 248a tot en met 248c en 250 Sr (artikel 22b Sr).
– Wetsvoorstel 32 319 brengt een wijziging aan in de regeling van
de voorwaardelijke veroordeling en voorwaardelijke invrijheidstelling.
Het wetsvoorstel expliciteert een aantal nieuwe
bijzondere voorwaarden voor voorwaardelijke veroordeling en
invrijheidstelling, zoals de gehele of gedeeltelijke vergoeding
van de door het strafbare feit veroorzaakte schade (alleen bij
veroordeling), een contactverbod, een locatieverbod, aanwezigheidsgebod,
opneming in een zorginstelling, onder behandeling
stellen van een deskundige of zorginstelling, verblijf in een
instelling voor begeleid wonen of maatschappelijke opvang of
deelneming aan gedragsinterventie (artikel 14c, tweede lid, Sr).
Novum is dat de rechter bij zijn veroordeling kan bevelen dat de
opgelegde bijzondere voorwaarden dadelijk uitvoerbaar zijn,
indien er ernstig rekening mee moet worden gehouden dat de
veroordeelde wederom een misdrijf zal begaan dat is gericht
tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het
lichaam van een of meer personen (artikel 14e Sr).
– Wetsvoorstel 32 551 voorziet in de invoering van een nieuwe
vrijheidsbeperkende maatregel (locatieverbod, contactverbod,
meldingsplicht) . De rechter kan de maatregel dadelijk uitvoerbaar
verklaren, als er ernstig rekening mee moet worden
gehouden dat de verdachte opnieuw een strafbaar feit pleegt
of zich belastend gedraagt jegens een bepaalde persoon of
bepaalde personen (artikel 38v Sr).
Ter uitvoering van het regeerakkoord Vrijheid en verantwoordelijkheid
van het kabinet-Rutte en het gedoogakkoord is wetgeving in
voorbereiding die voorziet in de invoering van minimumstraffen
24 Bij deze wetswijziging zijn de maximum gevangenisstraffen voor mensenhandel
ook aanzienlijk verhoogd (6 naar 8, 8 naar 12, 12 naar 15 en 15 naar
18 jaar).