09.09.2013 Views

verfexpertise pdf; Onderzoek scheurvorming in ... - SchildersVAK

verfexpertise pdf; Onderzoek scheurvorming in ... - SchildersVAK

verfexpertise pdf; Onderzoek scheurvorming in ... - SchildersVAK

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Titel : <strong>Onderzoek</strong> <strong>scheurvorm<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> kozijnen<br />

Oorspronkelijke titel : Idem<br />

Auteur : Verf Advies Centrum<br />

Bron : Intern rapport<br />

Tab: 2 Hout<br />

Code/volgnr: H4/29<br />

Datum: augustus 2007<br />

Inleid<strong>in</strong>g<br />

In de naaldhouten kozijnen van een complex <strong>in</strong> Amsterdam is na de schilderwerkzaamheden<br />

<strong>scheurvorm<strong>in</strong>g</strong> opgetreden. Het Verf Advies Centrum is door de eigenaar van het complex gevraagd een<br />

onderzoek uit te voeren naar de oorzaak van de <strong>scheurvorm<strong>in</strong>g</strong>. Hierbij zijn de volgende aspecten aan de<br />

orde gekomen:<br />

• Een visuele beoordel<strong>in</strong>g van de conditie van het materiaal, constructie en afwerksysteem.<br />

• Het steekproefsgewijs vaststellen van het vochtgehalte <strong>in</strong> de kozijnen.<br />

Volgens de opdrachtgever is op de kozijnen tijdens het laatste onderhoud een vervangend verfsysteem op<br />

basis van alkydhars aangebracht. Het systeem bestaat uit één laag High Solid primer en twee lagen High<br />

Solid aflak. Voor het herstellen van de houtrotschades, open verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen, scheuren e.d. is gebruik gemaakt<br />

van een twee componenten reparatiemassa op basis van epoxy.<br />

Visuele waarnem<strong>in</strong>gen<br />

Op een aantal plaatsen is geconstateerd dat de epoxy reparatiemassa onthecht van het aangrenzende<br />

kozijnhout. Na het verwijderen van het verfsysteem op dit aangrenzende hout is zichtbaar dat de<br />

ondergrond donker van kleur is. Deze verkleur<strong>in</strong>g is ook geconstateerd naast een reparatie die niet is<br />

onthecht. Op andere plaatsen is bij de kozijnen ook gekeken naar de verkleur<strong>in</strong>g van de ondergrond. Zo<br />

blijkt dat ook midden<strong>in</strong> bij bijvoorbeeld kozijndorpels, de verkleur<strong>in</strong>g van het hout aanwezig is. Deze<br />

verkleur<strong>in</strong>g is tot diep <strong>in</strong> het hout aanwezig.<br />

Scheuren zijn plaatselijk aanwezig <strong>in</strong> de ondergrond. Bij het openhalen van deze scheuren valt op dat het<br />

hout rond de scheur sterk is verkleurd. Het starre materiaal <strong>in</strong> deze scheuren is bros en bevat olie-achtige<br />

bestanddelen (lakplamuur, lak-emulsieplamuur o.i.d.). Bij verbrand<strong>in</strong>g van dit materiaal komt geen geur<br />

vrij die overeenkomt met een epoxy b<strong>in</strong>dmiddel. In of rond de scheuren zijn geen sporen zichtbaar van een<br />

mechanische voorbehandel<strong>in</strong>g (frezen o.i.d.).<br />

Houtvochtgehalte<br />

In het complex zijn <strong>in</strong> totaal 168 houtvochtmet<strong>in</strong>gen uitgevoerd met geïsoleerde pennen op 56<br />

verschillende plaatsen en drie verschillende dieptes. Daarvan lagen er 118 onder de 21%, 42 tussen de 21%<br />

en 29% en 8 boven de 29%.<br />

©Verf Advies Centrum B.V. 1


Tab: 2 Hout<br />

Code/volgnr: H4/29<br />

Datum: augustus 2007<br />

Besprek<strong>in</strong>g<br />

In de kozijnen zijn soms scheuren aanwezig die <strong>in</strong> lengte variëren van enkele centimeters tot enkele<br />

tientallen centimeters. Het hout <strong>in</strong> de scheuren is verkleurd en heeft een verm<strong>in</strong>derde samenhang. Het<br />

verfsysteem ter plaatse van deze scheuren is gebarsten. In de scheuren is een bros en star vulmateriaal<br />

aanwezig. De scheuren zijn volgens opgave met een product gerepareerd op basis van een epoxymiddel. De<br />

geur tijdens verbrand<strong>in</strong>g komt echter eerder overeen met een materiaal dat olie-achtige bestanddelen bevat,<br />

zoals lakplamuur of lakemulsie plamuur. Aangenomen mag worden dat deze scheuren <strong>in</strong> het verleden zijn<br />

gedicht.<br />

Bij de steekproefsgewijs uitgevoerde <strong>in</strong>spectie zijn twee nieuwe reparaties geconstateerd die onthecht zijn<br />

van het aangrenzende hout. Het houtvochtgehalte <strong>in</strong> dit aangrenzende hout ligt hoog. Duidelijk zichtbaar is<br />

dat het aangrenzende hout is verkleurd, zowel aan het oppervlak als dieper <strong>in</strong> het hout.<br />

De verkleur<strong>in</strong>g van het oppervlak en het dieper gelegen hout duidt op een langdurige chemische verwer<strong>in</strong>g<br />

en de aanwezigheid van fungiciden (schimmels). Een lichtgrijze verkleur<strong>in</strong>g aan het oppervlak duidt op<br />

degradatie door UV stralen. Een donkere verkleur<strong>in</strong>g dieper <strong>in</strong> de ondergrond duidt op de aanwezigheid<br />

van bepaalde fungiciden.<br />

Chemische verwer<strong>in</strong>g ontstaat door een comb<strong>in</strong>atie van licht en weers<strong>in</strong>vloeden dat <strong>in</strong>vloed heeft op de<br />

eigenschappen van het hout. De verwer<strong>in</strong>g leidt onder andere tot;<br />

• Een grotere hygroscopie en een lagere dichtheid.<br />

• Verkleur<strong>in</strong>g van het hout door een fotochemische reactie.<br />

• Scheurtjes <strong>in</strong> de celwanden en verander<strong>in</strong>g van de celstructuur.<br />

Scheurvorm<strong>in</strong>g <strong>in</strong> hout wordt vaak veroorzaakt door spann<strong>in</strong>gopbouw dat gerelateerd is aan de complexe<br />

comb<strong>in</strong>atie van verander<strong>in</strong>g van het hout door chemische afbraak, temperatuur en vochtwissel<strong>in</strong>gen, <strong>in</strong>tern<br />

transport van <strong>in</strong>houdsstoffen e.d.<br />

Conclusie<br />

Op basis van de verstrekte <strong>in</strong>formatie en de uitgevoerde <strong>in</strong>spectie is het Verf Advies Centrum tot de<br />

volgende conclusies gekomen:<br />

• Scheurvorm<strong>in</strong>g ontstaat <strong>in</strong> de meeste gevallen door spann<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het hout. Spann<strong>in</strong>gen ontstaan<br />

tijdens het krimpen en zwellen van het hout. De spann<strong>in</strong>g kon worden versterkt door de aantast<strong>in</strong>g van<br />

het hout (schimmelaantast<strong>in</strong>g en chemische verwer<strong>in</strong>g) dat de eigenschappen heeft veranderd.<br />

• In de geconstateerde scheuren zijn geen reparatiemiddelen aangetroffen die overeenkomen met de<br />

specificaties van de toegepaste epoxy reparatiemiddelen.<br />

• De geconstateerde scheuren zijn <strong>in</strong> het verleden gedicht zonder te frezen. De scheuren zijn als het ware<br />

dicht geplamuurd.<br />

• De ondergrond van de kozijnen is sterk verkleurd door chemische verwer<strong>in</strong>g en schimmelaantast<strong>in</strong>g.<br />

Gezien deze verkleur<strong>in</strong>g is het aannemelijk dat de kozijnen langdurig niet waren beschermd met een<br />

deugdelijk verfsysteem. De aantast<strong>in</strong>g bev<strong>in</strong>dt zich namelijk diep <strong>in</strong> het hout.<br />

• De oorzaak van de onthecht<strong>in</strong>g van twee nieuwe reparaties is een comb<strong>in</strong>atie van vocht, het krimpen en<br />

zwellen van het hout en de aansluit<strong>in</strong>g op aangetast hout met een verm<strong>in</strong>derde samenhang en<br />

schimmelaantast<strong>in</strong>g. De aanhecht<strong>in</strong>g van reparaties op aangetast hout is risicovol zodat dit geheel<br />

verwijderd moet worden. Hierbij wordt opgemerkt dat de aantast<strong>in</strong>g zich ver verspreid <strong>in</strong> zowel de<br />

lengte als diepte. Bij verwijder<strong>in</strong>g van deze aantast<strong>in</strong>g hadden veel dorpels en stijlstukken wellicht<br />

vervangen moeten worden.<br />

©Verf Advies Centrum B.V. 2


Tab: 2 Hout<br />

Code/volgnr: H4/29<br />

Datum: augustus 2007<br />

Het verhoogde houtvochtgehalte wordt door een aantal factoren veroorzaakt:<br />

• De afwezigheid van een verfsysteem op de omkanten van de kozijnen.<br />

• De kritische aansluit<strong>in</strong>gen.<br />

• De onderbrek<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> het verfsysteem (barsten) door los gekomen reparaties en scheuren waardoor de<br />

beschermende werk<strong>in</strong>g van het verfsysteem verloren is gegaan.<br />

• De aantast<strong>in</strong>g van het hout waardoor de hygroscopie is toegenomen.<br />

Daarnaast is het aanmerkelijk dat het houtvochtgehalte vanwege de slechte staat van het onderhoud voor de<br />

uitvoer<strong>in</strong>g van de schilderwerkzaamheden hoog moet hebben gelegen. Hoewel het oppervlak van het hout<br />

snel kan drogen kan het zeer lang duren voordat de kern <strong>in</strong> een buitenklimaat tot een aanvaardbaar<br />

percentage is teruggelopen.<br />

Trefwoorden:<br />

<strong>Onderzoek</strong><br />

Scheurvorm<strong>in</strong>g<br />

©Verf Advies Centrum B.V. 3

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!