Bekijk het magazine - Delta Lloyd Groep
Bekijk het magazine - Delta Lloyd Groep
Bekijk het magazine - Delta Lloyd Groep
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BOUWEN AAN VERTROUWEN<br />
uitgeven<br />
of niet uitgeven,<br />
dat is de vraag<br />
Het is niet eens zo heel lang geleden<br />
dat we dachten dat <strong>het</strong> niet op<br />
kon. Nog geen tien jaar terug leek<br />
je op groei te kunnen rekenen, als<br />
op een trouwe vriend die jou elk<br />
jaar bezoekt. Meer markt was een<br />
machtig middel om de economie<br />
te blijven aanjagen. En als <strong>het</strong><br />
tempo toch wat afzwakte, dan was<br />
daar altij d nog Vadertje Staat of<br />
de centrale bank die een zetje in<br />
de goede richting gaf. De crises<br />
hebben ons met beide benen op<br />
de grond gezet. Het rentewapen<br />
van de centrale banken bleek bot<br />
en de markt verloor zij n magie. Ook over <strong>het</strong> oplossende vermogen<br />
van de politiek zij n we minder optimistisch. Een aantal<br />
illusies armer vragen we ons af of de volgende generatie<br />
<strong>het</strong> nog wel beter krij gt. Om de groei weer te laten terugkeren,<br />
moeten we bouwen aan nieuw vertrouwen. Drie economen,<br />
Harrie Verbon, Roel Beetsma en Hicham Zemmouri, over hoe<br />
we dat kunnen doen.<br />
Laten we beginnen met de burger. Het staat buiten kij f<br />
dat bij hem de sleutel ligt. Als we met zij n allen meer<br />
gaan uitgeven, dan is de economie geholpen. Moeten<br />
we mensen vragen om meer spaarcenten uit te geven?<br />
Zoals de vorige Amerikaanse president George W. Bush<br />
dat – volgens mythevorming? – deed met een patriottistische<br />
oproep om te gaan winkelen.<br />
32 DELTA LLOYD MAGAZINE, JUNI 2013<br />
TEKST: JOOST BIJLSMA BEELD: REIN JANSSEN<br />
Ze verschillen in hun<br />
mate van optimisme en<br />
opvattingen. Maar ze<br />
geloven wel dat <strong>het</strong><br />
vertrouwen kan terugkeren.<br />
De vraag is<br />
alleen: hoe? Is it our<br />
patriotic duty to go out<br />
and spend? Drie economen<br />
gaan in debat.<br />
harrie verbon ‘We moeten<br />
inderdaad meer uitgeven<br />
en dat kan ook. In Nederland<br />
zitten we nu onnodig diep in<br />
de put, als je <strong>het</strong> bij voorbeeld<br />
vergelij kt met de Duitsers.<br />
Gebaseerd op, later ondeugdelij<br />
k gebleken, voorspellingen<br />
van <strong>het</strong> CPB hebben we te<br />
lang gedacht dat onze staatsschuld<br />
onhoudbaar werd door<br />
de vergrij zing. Natuurlij k verlaagt<br />
de grij ze golf de productie<br />
en drij ft ze zorg- en<br />
pensioenkosten op. Dat werkt<br />
remmend. Maar we moeten de negatieve eff ecten van vergrij<br />
zing en crises niet overdrij ven. De situatie met onze<br />
staatsschuld valt mee. We hoeven niet zo bang te zij n voor<br />
uit de hand lopende overheidsfi nanciën. Onze schuld<br />
bedraagt rond de zeventig procent, of zelfs rond de vij ftig,<br />
als je de belastingclaims eraftrekt. Meer dan drie procent<br />
begrotingstekort is geen ramp. Het tekort mag oplopen,<br />
zolang de overheid, bij ongewij zigd beleid, rentebetalingen<br />
deels kan fi nancieren uit de belastingen. Nog een reden<br />
voor meer optimisme is dat we qua sparen <strong>het</strong> China van<br />
Europa zij n. We leggen zoveel opzij dat we <strong>het</strong> overschot<br />
naar <strong>het</strong> buitenland moeten brengen. Een belangrij k<br />
deel van de ouderen, een categorie waartoe ik zelf<br />
bij na behoor, heeft <strong>het</strong> zo goed dat ze blij ven sparen<br />
na pensionering. We hebben met zij n allen welis-<br />
DELTA LLOYD MAGAZINE, JUNI 2013 33