nieuwe - Partij voor de IJsbaan

Concept Eindrapportage
Haalbaarheid semi-permanente kunstijsbaan
Gemeente Zaanstad
HopmanAndres Consultants BV
Hoevelaken, 8 september 2009
R09-102.1020/RK/Mo

Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Inleiding 1
1.1 Algemeen 1
1.2 Aanleiding en onderzoeksvraag 2
1.3 Leeswijzer 2
Hoofdstuk 2 Configuratie, doelgroepen en kaders 3
2.1 Inleiding 3
2.2 IJsbaanconfiguratie 3
2.3 Doelgroepen en verzorgingsgebied 4
2.4 Gemeentelijke kaders en randvoorwaarden 4
Hoofdstuk 3 Bezoekpopulatie 6
3.1 Inleiding 6
3.2 Onderzoek en ervaringsgegevens 6
3.3 IJsverenigingen Zaanstad 7
3.4 IJsverenigingen omgeving Zaanstad 8
3.5 Kunstijsbanen Noord Nederland 8
3.6 Prognose bezoekerspopulatie 8
Hoofdstuk 4 FinanciÎle consequenties 11
4.1 Inleiding 11
4.2 Investeringsraming 11
4.3 Beheer en organisatie 12
4.4 Exploitatieprognose 13
Hoofdstuk 5 Locatiescan 17
5.1 Inleiding 17
5.2 Mogelijke locaties 17
5.3 Technische mogelijkheden locaties 19
Hoofdstuk 6 Conclusie en aanbevelingen 20
6.1 Inleiding 20
6.2 Conclusies 20
6.3 Aanbevelingen 22
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

Hoofdstuk 1 Inleiding
1
1.1 Algemeen
Dat schaatsen in Nederland populair is, blijkt onder andere uit te kijkcijfers wanneer er wedstrijden van
het langebaanschaatsen op de televisie worden uitgezonden. Eens te meer wordt dit duidelijk
wanneer het vriest in Nederland. Het maatschappelijke leven in Nederland komt dan bijkans tot
stilstand als gevolg van de vele liefhebbers die de ijzers uit het vet halen. Zo stonden er afgelopen
ëstrengeí winter (2008-2009) meer dan ÈÈn miljoen Nederlanders op de schaats.
Een belangrijke basis van de Nederlandse schaatscultuur wordt gevormd door het klimaat, traditie en
de uitdaging om de winterse omstandigheden te benutten voor in- en ontspanning. Klimatologische
omstandigheden hebben er echter toe geleid dat er de afgelopen jaren weinig natuurijs is geweest.
Deze ontwikkeling is niet alleen vervelend voor de echte schaatsliefhebber, maar is tevens nadelig
voor de schaatssport.
Om het toch mogelijk te maken dat er elke winter geschaatst kan worden, kan er gebruik worden
gemaakt van de ruim 20 kunstijsbanen die Nederland momenteel telt. Deze kunstijsbanen variÎren
van onoverdekte kunstijsbanen met een beperkte omvang tot volledig overdekte 400meter
kunstijsbanen die geschikt zijn voor schaatswedstrijden op mondiaal niveau. Onderzoek 1 heeft
uitgewezen dat er draagvlak bestaat voor de realisatie van meer kunstijsbanen in Nederland in
verschillende configuraties. Er zijn dan ook verschillende initiatieven (o.a. Zeeland, Rotterdam en
Amersfoort) om te komen tot de realisatie van nieuwe kunstijsbanen.
Een andere en een ìnieuweî variant als alternatief voor de traditionele natuurijsbaan is de semipermanente
kunstijsbaan. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een verplaatsbare koelinstallatie en een
frame van aluminium buizen die er voor zorgen dat er tijdelijk ijs kan worden gerealiseerd. Het wordt
reeds veelvuldig toegepast bij kleinere ijsbanen op dorpspleinen. Mede gebaseerd op de ervaringen
met flevo-on-ice is de systematiek inmiddels zover doorontwikkeld dat het ook mogelijkheden biedt
voor de meer traditionele ijsbanen. Het resultaat is het beste te vergelijken met een traditionele
landijsbaan maar dan met een thermostaatknop. Op deze wijze kan een minder kapitaal intensieve
schaatsaccommodatie worden gerealiseerd die veel mogelijkheden biedt voor verenigingssport en ook
wedstrijdsport.
1 R08-104.843 ìRuimte voor kunstijsî HopmanAndres Consultants
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

2
1.2 Aanleiding en onderzoeksvraag
De wens voor een ijsbaan kent in de gemeente Zaanstad reeds een lange voorgeschiedenis. Sinds
medio jaren tachtig zijn er verschillende initiatieven geweest om de mogelijkheden hiertoe nader te
verkennen. De wens om te komen tot een ijsbaan heeft zich inmiddels verankerd in de gemeenteraad
van Zaanstad met de Partij voor de IJsbaan. Op diens initiatief heeft de gemeenteraad in september
2008 ingestemd met de oprichting van een werkgroep ëmobiele ijsbaaní, om de haalbaarheid van een
ijsbaan in de gemeente Zaanstad te onderzoeken. In deze werkgroep hebben vertegenwoordigers van
vijf politieke partijen, de griffie en de voorzitter van het district Zaanstreek van de KNSB als
vertegenwoordiger van de schaatstrainingsgroep Zaanstreek onder onafhankelijk voorzitterschap
plaatsgenomen. Tijdens haar eerste bijeenkomst heeft de werkgroep besloten tot een
haalbaarheidsonderzoek met de volgende onderzoeksvraag:
Wat vormt de haalbaarheid van een semi-permanente kunstijsbaan in de gemeente
Zaanstad?
Hiertoe dienen de navolgende deelvragen beantwoord te worden.
1. Welke ijsbaanconfiguratie(s) en aanvullende voorzieningen worden wenselijk geacht voor de
gemeente Zaanstad?
2. Hoe ziet de verwachte bezoekerspopulatie eruit?
3. Wat vormen de eenmalige kosten voor realisatie?
4. Wat vormen de structurele exploitatielasten en -baten en hoe zullen deze zich naar
verwachting de eerste paar jaar van exploitatie ontwikkelen?
5. Met welke randvoorwaardelijke aspecten en gemeentelijke (beleids)kaders dient rekening te
worden gehouden?
6. Welke mogelijkheden voor multifunctioneel gebruik en locaties voor een kunstijsbaan kunnen
worden geÔdentificeerd?
HopmanAndres Consultants (hierna te noemen HAC) is door de gemeente Zaanstad gevraagd om
ondersteuning te bieden bij de beantwoording van de onderzoeksvraag en bijbehorende deelvragen.
Het voorliggende eindresultaat biedt de gemeente Zaanstad inzicht in de haalbaarheid van een semipermanente
kunstijsbaan en de bijbehorende financiÎle consequenties.
1.3 Leeswijzer
Om de haalbaarheid van een semi-permanente kunstijsbaan te bepalen wordt in hoofdstuk 2
aandacht besteed aan de wenselijk geachte ijsbaanconfiguratie, de beoogde doelgroepen en het
verzorgingsgebied en de gemeentelijke beleidskaders en randvoorwaarden. Op basis van nader
onderzoek onder de ijsverenigingen en ijsclubs uit de gemeente Zaanstand en ervaringsgegevens
wordt in hoofdstuk 3 gekomen tot een prognose van het aantal bezoeken door recreatieve schaatsers,
verenigingsschaatsers en overige bezoekers. In hoofdstuk 4 wordt aandacht besteedt aan een raming
van de stichtingskosten en aan de exploitatieprognose. In hoofdstuk 5 wordt aandacht besteed aan
mogelijke locaties voor de semi-permanente kunstijsbaan. Het rapport wordt afgesloten met
conclusies en aanbevelingen in hoofdstuk 6.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

Hoofdstuk 2 Configuratie, doelgroepen en kaders
3
2.1 Inleiding
Om de haalbaarheid van een semi-permanente kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad te kunnen
bepalen, dient allereerst duidelijkheid te worden verkregen over het soort kunstijsbaan en de wenselijk
geachte voorzieningen, de primaire doelgroep waarop met zich richt en de gemeentelijke
beleidskaders. Betreffende aspecten komen in voorliggend hoofdstuk aan bod.
2.2 IJsbaanconfiguratie
Er zijn diverse (semi-permanente) kunstijsbaan configuraties mogelijk die van invloed zijn op de
stichtingskosten, de te verwachten bezoekaantallen en daarmee het exploitatiepotentieel. De
verschillende mogelijkheden zijn aan de werkgroep ìmobiele ijsbaanî voorgelegd en heeft geleid tot
een nadere productbeschrijving van de wenselijke semi-permanente kunstijsbaan configuratie voor de
gemeente Zaanstad.
Productbeschrijving semi-permanente kunstijsbaan configuratie Zaanstad:
- een semi-permanente kunstijsbaan 2 ;
- 400 meter lang in ovaal vorm en 10 meter breed;
- onoverdekt;
- twee grote kleedlokalen;
- horecaruimte;
- schaatswinkel/verhuur;
- verlichting en geluidsinstallatie.
Voorts heeft de werkgroep mobiele ijsbaan haar nadrukkelijke voorkeur uitgesproken voor realisatie
van de kunstijsbaan op een bestaand buitensportcomplex.
Het vertrekpunt voor de werkgroep mobiele ijsbaan vormt een wedstrijdbaan primair voor verenigings-
en wedstrijdschaatsers. Mocht het evenwel om exploitatie technische of maatschappelijke reden
voordelen bieden om tevens en aanvullend een ijsvloer van 30x60 meter te realiseren (o.a. voor
kunstschaatsen, ijshockey, schaatsinstructie en recreatief schaatsen) dan dient dat bespreekbaar te
zijn.
Bovenstaande ijsbaanconfiguratie laat zich het beste kwalificeren als een
ìbasisschaatsaccommodatieî, een semi-permanente kunstijsbaan die zich primair richt op
verenigingsschaatsers met voorzieningen op basisniveau.
2 Met de term semi-permanent wordt gedoeld op een kunstijsbaan die uitsluitend gedurende het winterseizoen (circa 20
weken) gebruikt wordt en gedurende het zomerseizoen gestald wordt.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

4
2.3 Doelgroepen en verzorgingsgebied
De doelgroepen voor het gebruik van een semi-permanente onverdekte 400 meter ovaal kunstijsbaan
zijn met name de traditionele ijsverenigingen, individuele sporters en de schaatsliefhebbers die
momenteel op natuurijs schaatsten of gebruik maken van kunstijsbanen in de regio (Haarlem,
Amsterdam en Alkmaar). De leden van de schaats- en ijsverenigingen en ijsclubs in de gemeente
Zaanstad en directe omgeving vormen om die reden de primaire doelgroep van de nieuw te realiseren
semi-permanente kunstijsbaan in Zaanstad. Hiertoe worden ook de jeugdschaatsers gerekend.
Naast deze verenigingssporters en jeugdschaatsers wordt de semi-permanente 400meter ovaal
kunstijsbaan tevens opengesteld voor de recreatieve schaatser. Uitgangspunt voor een
bezoekaantallen prognose is dat een semi-permanente 400 meter ovaal kunstijsbaan geen ijshockey-
of kunstijsverenigingen kan accommoderen. Het verzorgingsgebied van een openlucht semipermanente
400meter ovaal kunstijsbaan is met name gemeentelijk en in mindere mate regionaal. In
de regio van de gemeente Zaanstad bevinden zich bovendien vier permanente kunstijsbanen, te
weten Amsterdam, Haarlem, Alkmaar en Hoorn.
2.4 Gemeentelijke kaders en randvoorwaarden
De gemeentelijke kaders en randvoorwaarden zijn gebaseerd op de nota sportaccommodaties, de
beleidsnota sport 2008-2014 en de uitgangspunten subsidieregeling sportaccommodaties gemeente
Zaanstad. Ter nadere duiding en aanscherping is tevens
gebruik gemaakt van informatie uit diepte-interviews met
de heer Van den Ende (teamleider sport) en de heer
Ootjers de portefeuillehouder sport.
Sport vormt voor de collegeperiode 2006-2010 een
belangrijk speerpunt. Het budget voor sport is fors
toegenomen. Naast de reguliere sportbegroting is er in
de kadernota tot en met 2010 eenmalig Ä 8,7 miljoen
extra opgenomen voor de sport. De extra financiÎle
middelen (Ä 8,7 miljoen) worden ondermeer ingezet om
geconstateerde achterstand in het onderhoud aan
sportvoorzieningen op te lossen conform onderstaande
specificatie. Betreffende financiÎle middelen zijn in de
huidige collegeperiode aangewend/besteed en bieden
geen financiÎle ruimte voor de realisatie van een semipermanente
kunstijsbaan.
Afschrijving van de aanleg en
toekomstige renovatie
kunstgrasvelden/ kunststofbanen
Missie gemeentelijk sportbeleid:
We werken aan een samenleving waar
iedereen zich thuis voelt en waar gewaakt
wordt voor het lichamelijke en psychische
welzijn van ons allemaal. Sport is daarbij een
speerpunt omdat sport mensen motiveert,
activeert en bindt. Inzetten op versterking
van de sociale cohesie zien we daarbij als
een overkoepelende meerwaarde. We willen
steun geven waar dat nodig is. Uitgangspunt
is het vertrouwen in de eigen kracht en het
initiatief van de samenleving. Kansrijke
projecten en initiatieven zijn welkom en
krijgen de ruimte, maar hebben niet per se
de inzet van de gemeente nodig. Samen met
partijen in de samenleving willen we werken
aan de participatie en ontplooiing van die
groepen, die extra inzet nodig hebben.
Ä 4,0 miljoen
Vernieuwing kleedkamers Ä 1,8 miljoen
Bijdrage Sportpark Omzoom Ä 1,0 miljoen
Totaal van diverse kleinere zaken Ä 1,9 miljoen
Een deel van de bovenstaande financiÎle middelen wordt gerealiseerd middels woningbouw op
vrijkomende grond als gevolg van de uitplaatsing van sportvelden.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

5
Sport heeft een sociale, bindende en integrerende functie die de gemeente vooral in de kernen graag
benut. Door de demografische ontwikkelingen, de nieuwbouw in Saendelft en de trend van teamsport-
naar individuele sportbeoefening, is een herschikking op sommige locaties noodzakelijk. Er wordt naar
gestreefd om de sportvoorzieningen zoveel mogelijk of fietsafstand te houden.
In de huidige collegeperiode (2006-2010) is er een nieuwe subsidieregeling voor de sport van kracht
geworden. De kern van deze regeling is dat verenigingen in aanmerking komen voor subsidie voor het
onderhoud en de renovatie aan de sportaccommodatie als aantoonbaar is dat de vereniging de
werkzaamheden niet op eigen kracht kan uitvoeren. De subsidie wordt bepaald op basis van het
aantal sporters, dat van de accommodatie gebruik maakt. De onderhoudssubsidies die worden
verstrekt door de gemeente, bedragen circa 50% van de totale kosten voor onderhoud en renovatie
(volgens normbedragen) bij uitbesteding van de werkzaamheden aan marktpartijen. Op dit moment
geldt er voor de schaatsverenigingen in Zaanstad een andere subsidieregeling (namelijk ten behoeve
van het vervoer van jeugdleden naar permanente kunstijsbanen in de regio). Indien er een semipermanente
kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad wordt gerealiseerd zal de subsidieregeling voor
schaatsverenigingen worden aangepast. Het ligt in de lijn der verwachting dat voor schaats- en
ijsverenigingen een subsidieregeling van kracht wordt die vergelijkbaar is aan die voor de andere
sportverenigingen in de gemeente Zaanstad
Voor de nieuwbouw van was- en kleedlokalen kent de gemeente Zaanstads de zogeheten 1/3 e
regeling:
- 1/3 deel van de investering wordt gesubsidieerd door de gemeente;
- 1/3 deel wordt gefinancierd door middel van een lening (eventueel met gemeente garantie);
- 1/3 deel wordt door de vereniging uit eigen middelen betaald.
De was- en kleedlokalen komen in eigendom van de verenigingen en nieuwbouw wordt gestimuleerd
door cofinanciering. Verenigingen zijn verantwoordelijk voor het onderhoud en de renovaties. De 1/3
regeling vormt tevens het vertrekpunt bij de realisatie van was- en kleedlokalen bij de eventuele
realisatie van een semi-permanente kunstijsbaan. Het is afhankelijk van de locatie die gekozen gaat
worden of er nieuwe was- en kleedlokalen moeten worden gerealiseerd. Daarbij moet worden
gekeken of de kleedkamers ook in eigendom komen van alle ijsverenigingen in de gemeente
Zaanstad, aangezien er ook recreatief gebruik van gemaakt zal worden.
Het multifunctioneel gebruik van sportaccommodaties vormt ÈÈn van de uitgangspunten voor de
gemeente Zaanstad. Bij nieuwbouw van sportaccommodaties wordt waar mogelijk gekozen voor
multifunctionele accommodaties, waar sportruimte gecombineerd wordt met bijvoorbeeld ruimte voor
onderwijs, welzijn of kinderopvang 3 . Indien er een semi-permanente kunstijsbaan wordt gerealiseerd
zal tevens onderzocht worden hoe deze accommodatie multifunctioneel kan worden gebruikt.
Tot slot vormt een goede beheer en organisatiestructuur een absolute must voor de gemeente
Zaanstad. Er dient sprake te zijn van een robuuste beheer- en organisatiestructuur die de continuÔteit
van de voorziening borgt en waarbij sprake is van veel input en medewerking van de lokale ijs- en
schaatsverenigingen. Qua exploitatie vormt tenminste een budgetneutrale exploitatie het
uitgangspunt.
3 Bron: sportnota: Zaankanters in beweging, beleidsnota 2008-2014
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

Hoofdstuk 3 Bezoekpopulatie
6
3.1 Inleiding
Om de te verwachte bezoekaantallen van een semi-permanente onoverdekte 400meter kunstijsbaan
in de gemeente Zaanstad zo goed mogelijk te ramen, is gebruik gemaakt van een enquÍte onder
ijsverenigingen uit de gemeente Zaanstad en directe omgeving alsmede onder de vier kunstijsbanen
in Noord Nederland. Bovendien is gebruik gemaakt van onderzoek en ervaringsgegevens uit de
adviespraktijk van HopmanAndres Consultants en van de KNSB.
3.2 Onderzoek en ervaringsgegevens
Onderzoek en ervaringsgegevens met betrekking tot het verzorgingsgebied van een 400meter
kunstijsbaan in Nederland wijst uit het volgende uit:
- het verzorgingsgebied voor recreatieve schaatsers kent een primair en secundair deel;
- het primaire verzorgingsgebied beslaat

7
Voor de verenigingsschaatsers en voor een deel van het primaire en secundaire verzorgingsgebied
van de recreatieve schaatser geldt dat de verzorgingsgebieden van de permanente kunstijsbanen in
Haarlem, Amsterdam, Alkmaar en Hoorn het verzorgingsgebied van de semi-permanente
kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad overlappen. Om die reden wordt het verzorgingsgebied van de
nieuw te realiseren semi-permanente kunstijsbaan van de gemeente Zaanstad verkleind. Bij zowel de
recreatieve schaatsers als de verenigingsschaatsers die in meerdere verzorgingsgebieden vallen
worden alleen de inwoners/schaatsers meegenomen die dichterbij de gemeente Zaanstad liggen.
3.3 IJsverenigingen Zaanstad
In de gemeente Zaanstad bevinden zich acht ijsverenigingen met circa 5.500 leden zoals in
onderstaande tabel gespecificeerd.
IJsverenigingen Zaanstad Ledenaantal
IJsclub Davos 115
IJsclub Lambert Melisz 1.490
IJsclub West Knollendam (niet KNSB) ?
IJsvereniging Assendelft 2.204
IJsvereniging De Noordster 334
IJsvereniging Juliana (niet KNSB) 400
IJsclub Klein Maar Dapper 520
Schaatstrainingsgroep Zaanstreek 302
Twee van deze ijsverenigingen in de gemeente Zaanstad zijn niet aangesloten bij de KNSB. Vijf van
de acht Zaanse ijsverenigingen hebben de enquÍte ingevuld en retour gestuurd evenals het district
Zaanstreek. De clubs- en verenigingen geven aan in de huidige situatie gebruik te maken van de
kunstijsbanen in Amsterdam, Haarlem en incidenteel in Alkmaar en Hoorn. EÈn vereniging gaat in het
seizoen een enkele keer naar Heerenveen. Door de schaatstrainingsgroep Zaanstreek wordt er in de
periode van oktober tot en met maart regelmatig geschaatst. Burgerijsclub Lambert Melisz en Davos
maken in december gebruik van verschillende banen en ijsvereniging Juliana maakt indien mogelijk
gebruik van hun eigen ijsbaan in Koogerpark. District Zaanstreek maakt ongeveer twee uur in de week
gebruik van de kunstijsbaan in Haarlem in de periode van januari tot en met maart.
Indien er een onoverdekte semi-permanente kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad komt, die qua
prijsstelling vergelijkbaar is met kunstijsbanen in de regio gaan er naar verwachting enkele
verenigingen uit de gemeente Zaanstad gebruik van maken. Een drietal verenigingen geeft aan
afhankelijk van de mogelijkheden tenminste zeven uur per week gebruik willen maken van de semipermanente
kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad. District Zaanstreek geeft aan ongeveer twee uur
per week gebruik te willen maken van de onoverdekte kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad. Een
geringere openstelling van 20 weken veranderd niets aan deze opgave.
Twee van de ijsverenigingen in de gemeente Zaanstad geeft aan geen of nagenoeg geen gebruik te
zullen maken van een eventueel nieuw te realiseren semi-permanente kunstijsbaan binnen de
gemeentegrenzen. IJsvereniging Juliana geeft aan uitsluitend gebruik te maken van de eigen
accommodatie. De schaatstrainingsgroep Zaanstreek geeft aan voor 90% van haar leden uitsluitend
gebruik te maken van overdekte en overdekte kunstijsbanen in de regio. Voor de
marathonschaatsers ligt dit anders. Die zullen tevens gebruik maken van de onoverdekte
kunstijsbanen. Tot slot wordt opgemerkt dat van drie ijsverenigingen in Zaanstad helaas geen
ingevulde enquÍte retour is ontvangen, waaronder die van IJsvereniging Assendelft die met ruim twee
duizend leden veruit de grootste vereniging is.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

8
3.4 IJsverenigingen omgeving Zaanstad
In de directe omgeving van Zaanstad bevindt zich nog een zevental ijsverenigingen zoals in
onderstaande tabel gespecificeerd.
IJsverenigingen omgeving Gemeente Ledenaantal
IJsclub Eendracht maakt macht Wormerland 255
IJsclub Akersloot Castricum 346
IJsclub Centrum Oostzaan 850
IJsclub Hard Gaat Ie Landsmeer 1000
IJsclub Kees Jongert Heemskerk 315
IJsclub Nova Zembla Wormerland 482
IJsclub Uitgeest Uitgeest 383
IJs- en skeelerclub Purmerend Purmerend 900
STG Purmerend Purmerend ?
Al deze clubs en verenigingen zijn aangesloten bij de KNSB. Vier van hen hebben de enquÍte
ingevuld en retour gestuurd.
De ijsverenigingen maken in de huidige situatie gebruik van de kunstijsbanen in Amsterdam en Hoorn
en incidenteel in Haarlem en Alkmaar. EÈn ijsvereniging gaat in het seizoen een enkele keer naar
Heerenveen. Door de ijsvereniging wordt er in de periode van oktober tot en met maart regelmatig
geschaatst. Indien er een onoverdekte kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad komt, die qua
prijsstelling vergelijkbaar is met kunstijsbanen in de regio gaan er naar verwachting twee
ijsverenigingen gebruik van maken voor circa vijf uur in de week. Een kortere seizoenslengte van
twintig weken verandert niets aan deze opgave. De reden van de andere verenigingen om geen
gebruik te maken van de onoverdekte kunstijsbaan is de nabijheid van andere (overdekte)
kunstijsbanen.
3.5 Kunstijsbanen Noord Nederland
In Noord Nederland bevinden zich vier kunstijsbanen, allen met een 400meter baan. Dit betreft de
kunstijsbanen in Amsterdam, Haarlem, Alkmaar en Hoorn. In hoeverre er gebruik wordt gemaakt van
deze kunstijsbanen door verenigingsschaatsers uit de gemeente Zaanstad is niet duidelijk 7 .
3.6 Prognose bezoekerspopulatie
Aan de hand van voorgaande informatie worden de geprognosticeerde bezoekaantallen voor de semipermanente
kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad bepaald.
De bezoekprognose wordt opgesteld op basis van drie verschillende soorten bezoek:
1. de recreatieve bezoeken;
2. de verenigingsbezoeken;
3. overige bezoeken.
7 Er bestaat (vooralsnog) geen bereidheid bij de exploitanten van betreffende kunstijsbanen om hier inzage in te geven.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

9
3.6.1 Recreatief bezoek
De prognose van het aantal recreatieve bezoeken gebeurt op basis van de inwoneraantallen van de
gemeenten die binnen het primaire dan wel secundaire verzorgingsgebied vallen. Gezien het feit dat
de verzorgingsgebieden van de verschillende kunstijsbanen in Noord-Holland elkaar overlappen,
wordt tevens gekeken naar welke gemeente dichterbij welke kunstijsbaan ligt.
Onder het primaire verzorgingsgebied (< 10 km) van de te realiseren semi-permanente kunstijsbaan in
de gemeente Zaanstad vallen de gemeente Zaanstad en de gemeente Oostzaan. De primaire
bezoeken kennen een bereik van 100% en een participatiegraad van 0,4. Gezien de kortere
openstelling in vergelijking met een permanente kunstijsbaan wordt de participatiegraad hiervoor
gecorrigeerd.
Onder het secundaire verzorgingsgebied (>10 en < 20 km) van de te realiseren semi-permanente
kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad vallen de gemeente Heemskerk, Landsmeer, Purmerend en
Wormerland. Binnen het secundaire verzorgingsgebied vallen nog een viertal gemeente. Echter deze
gemeente zijn dichter gelegen bij ÈÈn van de overige vier permanente kunstijsbanen in Noord Holland.
De secundaire bezoeken kennen een bereik van 50% en een participatiegraad van 0,4. Gezien de
kortere openstelling in vergelijking met een permanente kunstijsbaan wordt de participatiegraad
hiervoor gecorrigeerd.
Verzorgingsgebied 400m semi-permanente kunstijsbaan Zaanstad
Gemeente afstand verzorgingsgebied inwoneraantal
Heemskerk 18,9 km secundair 38.518
Landsmeer 11,4 km secundair 10.155
Oostzaan 7,9 km primair 9.209
Purmerend 18 km secundair 78.850
Wormerland 11,1 km secundair 15.901
Zaanstad 0 km primair 143.837
Bron: google.maps en CBS-StatLine
Bezoekprognose recreatief
Verzorgingsgebied Inwoners Bezoeken
primair 153.046 47.091
secundair 143.424 22.065
Totaal 296.470 69.156
Het bezoekaantal wordt, zeker ten aanzien van de recreatieve bezoeken, in belangrijke mate bepaald
door het aanbod. In aanvulling op de randvoorwaardelijke aspecten zoals vermeld in paragraaf 3.2
(weersinvloeden en beperktere openstelling) dient tevens rekening te worden gehouden met de
geboden voorzieningen. De voorziene semi-permanente kunstijsbaan in Zaanstad betreft een 400
meter onoverdekte ijsbaan. Deze is geschikt voor verenigingsschaatsers en recreatieve schaatsers
waaronder kinderen indien de juiste veiligheidsmaatregelen worden getroffen zoals het reserveren van
bepaalde uren voor ouders en kinderen. De voorziene semi-permanente kunstijsbaan kent echter
geen klein ijsveld dat separaat te gebruiken is voor recreatieve schaatsers, instructieschaatsers,
ijshockeyers of kunstschaatsers. Deze specifieke omstandigheden en beperkingen in
voorzieningenniveau zullen van invloed zijn op de reisbereidheid en animo onder recreatieve
schaatsers. Om die reden wordt een correctie van 25% op bovenstaande bezoekprognose
gehanteerd resulterend in een totaal bezoekprognose voor recreatieve schaatsers van 52.500
bezoeken.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

10
3.6.2 Verenigingsschaatsers
De prognose van het aantal bezoeken van verenigingsschaatsers gebeurt op basis van het aantal
verenigingsleden binnen het verzorgingsgebied (< 30km) van de te realiseren semi-permanente
kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad. Binnen het verzorgingsgebied valt nog een tiental gemeenten.
Echter deze gemeenten zijn dichter gelegen bij ÈÈn van de overige vier permanente kunstijsbanen in
Noord-Holland en worden om die reden niet meegenomen. De verenigingsleden van ijsverenigingen,
aangesloten bij de KNSB, kennen een bereik van 100% en een animocijfer van gemiddeld 12
bezoeken per jaar. Vanwege de kortere openstelling van een semi-permanente kunstijsbaan in
vergelijking met een permanente kunstijsbaan wordt correctie toegepast.
Voor de verenigingsleden van ijsverenigingen die niet aangesloten zijn bij de KNSB, wordt als
uitgangspunt gesteld dat deze leden eens in de ander halve maand de ijsbaan bezoeken. Aangezien
de semi-permanente kunstijsbaan 20 weken open is, betekent dit dat elke lid gemiddeld drie keer per
jaar de semi-permanente kunstijsbaan zal bezoeken.
verzorgingsgebied 400m semi-permanente kunstijsbaan Zaanstad
Gemeente afstand verzorgingsgebied ledental
Heemskerk 18,9 km vereniging 315
Landsmeer 11,4 km vereniging 1.000
Oostzaan 7,9 km vereniging 850
Purmerend 18 km verenigingen 900
Wormerland 11,1 km verenigingen 737
Zaanstad 0 km verenigingen 5.365
District Zaanstreek heeft aangegeven circa 10 -11 keer per jaar met 380 jeugdleden te gaan
schaatsen op de semi-permanente kunstijsbaan in Zaanstad. Rekening houdend met de resultaten uit
de enquÍte (respons circa 50%) wordt het aantal bezoeken van verenigingsleden als volgt geraamd:
Bezoekprognose verenigingen
Verzorgingsgebied Leden Bezoeken
KNSB verenigingen 8.359 77.160
Niet KNSB verenigingen 0 0
Totaal 8.359 77.160
Het totale aantal te verwachten bezoeken door verenigingsschaatsers wordt geraamd op 77.000
bezoeken.
3.6.3 Bezoek overig
Voor de prognose van het aantal overige bezoeken wordt als uitgangspunt gesteld dat dit 10% van het
aantal recreatieve bezoeken bedraagt. Onder overige bezoeken worden onder andere bezoeken van
scholen en bedrijfsuitjes verstaan. De overige bezoeken worden geraamd op circa 5.250 bezoeken.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

Hoofdstuk 4 FinanciÎle consequenties
11
4.1 Inleiding
In dit hoofdstuk wordt een raming van de stichtingskosten opgesteld alsmede een exploitatieprognose.
Grondslag hiervoor vormen de voorgaand gepresenteerde kunstijsbaanconfiguratie en de
bezoekprognose, alsmede kengetallen, normbedragen en ervaringscijfers uit de adviespraktijk van
HAC.
4.2 Investeringsraming
Op basis van branche en ervaringsgegevens uit de adviespraktijk van HAC worden de
investeringskosten geraamd op basis van de volgende uitgangspunten:
- alle genoemde bedragen zijn afgerond op Ä 1.000,- en exclusief BTW;
- het prijspeil is bepaald op tweede helft 2009;
- de aanschaf van de benodigde materialen en techniek is onderverdeeld in:
- aanschaf ijsbaan inclusief buiten- en binnenboarding;
- aanschaf benodigde verlichting;
- aanschaf dweilmachine en slijpmachine;
- aanschaf warm waterinstallatie;
- aanschaf 1.000 huurschaatsen;
- aanschaf isolatie vloeren;
- de bijkomende kosten omvatten alle advies en begeleidingskosten, technisch advies,
grondonderzoek, leges en onvoorziene kosten (exclusief doorbelastingen vanuit de gemeentelijke
organisatie) en worden gesteld op 2,5 van de bouwkosten;
- gelet op het stadium van de planvorming en de reikwijdte van dit onderzoek geldt een
nauwkeurigheidsmarge van 15%.
- de realisatie van aanvullende voorzieningen zoals kleedlokalen, toiletten, parkeerruimte, hekwerk,
bestrating, groenvoorziening en horeca- en ontmoetingsruimten is afhankelijk van de locatiekeuze.
Aangezien de locatie nog niet definitief is, zijn de kosten van realisatie van deze aanvullende
voorzieningen buiten beschouwing gelaten.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

12
Investeringsraming semi-permanente kunstijsbaan 400 meter
Voorziening Kosten
ijsbaan inclusief binnen en buitenboarding Ä 1.600.000
verlichting Ä 75.000
dweilmachine Ä 100.000
warm waterinstallatie Ä 40.000
isolatie vloeren Ä 60.000
verhuurschaatsen (1.000 stuks) Ä 60.000
slijpmachine Ä 5.000
eenmalige kosten grondbewerking (stelpost) p.m.
sloopkosten p.m.
TOTAAL aanschaf materialen, bouw en techniek Ä 1.940.000
bijkomende kosten (2,5%) Ä 49.000
Totale investeringskosten excl. BTW Ä 1.990.000
De geraamde investeringssom bedraagt in totaal circa Ä 1.990.000,=. Met de raming van de
stichtingskosten zijn de eenmalige financiÎle kosten voor de realisatie van een semi-permanente
kunstijsbaan weergegeven. Let wel! Het betreft een ëkaleí schaatsvoorziening zonder aanvullende
basisvoorzieningen.
4.3 Beheer en organisatie
De permanente kunstijsbanen in Nederland kennen verschillende beheer en organisatievormen die
met elkaar gemeen hebben dat zij niet beheerd worden vanuit de gemeentelijke lijnorganisatie.
Externe beheer en exploitatievormen op commerciÎle grondslag of in een stichtingsvorm genieten de
voorkeur. Kenmerk van deze organisatievormen is een grotere slagvaardigheid, meer ruimte voor
marktwerking en positionering dichter op de markt en doelgroep. Mede afhankelijk van het
commerciÎle exploitatiepotentieel van de voorziening en de in meer of mindere mate uitdagende
marktsituatie kan worden gekozen voor een non-profit grondslag op basis van een stichtingsvorm of
een commerciÎle grondslag op basis van B.V. vorm.
Aangezien er in voorliggende situatie geen sprake is van een permanente maar een semi-permanente
kunstijsbaan en gezien de huidige wijze waarop invulling wordt gegeven aan het beheer en de
exploitatie van sportaccommodaties, wordt voor het beheer en de exploitatie van 400 meter semipermanente
kunstijsbaan uitgegaan van het beheer door ÈÈn of meerdere verenigingen samen
middels een beheerstichting.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

13
4.4 Exploitatieprognose
De exploitatieprognose voor de 400 meter semi-permanente kunstijsbaan in Zaanstad is gebaseerd
op de navolgende uitgangspunten:
- beheer en organisatie op non-profit basis waarbij in belangrijke mate een beroep wordt gedaan op
de inzet en medewerking van vrijwilligers;
- alle genoemde bedragen zijn afgerond op Ä 1.000,= en exclusief BTW;
- het prijspeil is bepaald op tweede helft 2009;
- de baten worden jaarlijks geÔndexeerd tegen 2,5% per jaar;
- de lasten worden jaarlijks geÔndexeerd tegen 3% per jaar;
- er wordt uitgegaan van een openstelling van 20 weken per jaar;
- de kapitaallasten omvatten rente en afschrijvingen;
- voor de rente wordt een lineaire geldlening aangehouden met een rentepercentage van 5%, die in
10 jaar wordt afgelost;
- voor de afschrijving geldt 10 jaar voor de ijsbaan, verlichting, schaatsen en de benodigde
installaties en voor de dweilmachine en 4 jaar voor de slijpmachine 8 ;
- gezien het stadium van het onderzoek, de beschikbare en geÔnventariseerde gegevens en
afhankelijk van markt- en economische ontwikkelingen dient rekening gehouden te worden met
een nauwkeurigheidsmarge van circa 15%.
4.4.1 Exploitatieopbrengsten
De exploitatieopbrengsten worden grotendeels gerealiseerd door de opbrengsten uit entreegelden,
waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen recreatief, verenigingen en overig. Deze opbrengsten
worden op basis van gemiddelde opbrengsten per bezoek 9 geraamd op Ä 214.000,= en als volgt
gespecificeerd.
Baten bezoek Bezoek Gem. opbrengst Totaal opbrengst
Recreatief 52.500
Ä 2,50 Ä 131.250
Ve renigingen 77.000
Ä 1,00 Ä 77.000
Overig 5.250
Ä 1,00 Ä 5.250
Totaal 134.750
Ä 214.000
Er wordt gesteld dat van de recreatieve en overige bezoeken 35% gebruik maken van de
schaatsverhuur, tegen een gemiddelde opbrengst van Ä 3,50.
Baten schaatsverhuur Bezoek Gem. opbrengst Totaal opbrengst
35% 20.200
Ä 3,50 Ä 71.000
8 Bron: Ice World
9 De gemiddelde opbrengst per bezoek is beduidend lager dan de formele entreeprijs rekeninghoudend met de
mogelijkheid van verschillende kortingen, abonnementen, daluurtarieven et cetera. Bovendien is in de prijsstelling
meegewogen het voorzieningen aanbod.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

14
De horecamarge (baten minus lasten) wordt gerelateerd aan het type bezoek en geraamd op
gemiddeld Ä 0,60 per recreatief bezoek, gemiddeld Ä 0,45 per verenigingsbezoek en gemiddeld Ä 0,75
per overig bezoek. Op basis van deze uitgangspunten wordt de horecamarge geraamd
op Ä 70.000,= en wordt als volgt gespecificeerd.
Horeca marge Bezoek Marge per bezoek Totaal opbrengst
Recreatief 52.500
Ä 0,60 Ä 31.500
Verenigingen 77.000
Ä 0,45 Ä 35.000
Overig 5.250
Ä 0,75 Ä 3.938
Totaal 134.750
Ä 0,60 Ä 70.000
De overige inkomsten (evenementen, sponsoring, reclame etc.) worden geraamd op Ä 10.000,- .
4.4.2 Exploitatielasten
De exploitatielasten worden grotendeels gevormd door de personeelslasten en de energielasten.
Navolgend worden alle lasten nader gespecificeerd.
Personeel
Ten aanzien van het beheer en de exploitatie wordt in belangrijke mate uitgegaan van de inzet van
vrijwilligers van de ijsclubs en ijsverenigingen. Dit laat onverlet dat er tevens uitgegaan wordt van
enkele professionals ten behoeve van de algehele coˆrdinatie en het technisch beheer (ijsmeester).
De overige functies, (1) kassamedewerker, (2) horecamedewerkers, (1) schaatsshopmedewerker en
(2) schaatsinstructeurs/toezichthouders kunnen worden ingevuld door vrijwilligers. Naast genoemde
professionals en vrijwilligers worden er op drukke dagen nog meer vrijwilligers ingezet. Als
uitgangspunt wordt gehanteerd dat er bij openstelling van de semi-permanente kunstijsbaan continu
twee betaalde professionals aanwezig zijn.
De semi-permanente kunstijsbaan heeft een openstelling van 20 weken. Doordeweeks zijn de
openingstijden van 10.00- 21.00 en in het weekend is de semi-permanente kunstijsbaan van 10.00-
18.00 uur geopend. Dit komt op een totale openstelling van 71 uur per week en 1.420 uur per seizoen.
De gemiddelde netto inzetbaarheid van een betaalde medewerker wordt bepaald op circa 1.600 uur
(na aftrek verzuim/verlof/opleiding etc.). De personele inzet bedraagt 1.420 x 2 personen = 2.840 uur.
Op basis van de netto inzetbaarheid is derhalve circa 2 FTE inzet benodigd voor de openstelling van
de semi-permanente kunstijsbaan. Op basis van de CAO recreatie (tevens rekeninghoudend met de
CAO uitzendwerk) zijn de gemiddelde personeelskosten Ä 37.500,- per jaar per FTE. De totale
personeelslasten worden geraamd op Ä75.000,=. De totale financiÎle vergoeding voor de inzet van
vrijwilligers wordt geraamd op Ä 42.000,=. Daarmee worden de totale personeelslasten geraamd
Op circa Ä 117.000,=.
Indien er geen vrijwilligers worden ingezet voor het beheer van de voorziening zullen de
personeelslasten toenemen.
Energielasten en water
De energielasten voor het ijs zijn berekend aan de hand van benodigde kW per m ijs per dag
Energiekosten Ä 0,28 m /dag Ä 154.000
4.000 m2
20 weken
7 dagen
140 totaal aantal dagen
Voor de energielasten voor de overige voorzieningen waaronder de verlichting wordt een stelpost
opgenomen van Ä 15.000,=.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

Voor de benodigde kosten voor water is een stelpost opgenomen van Ä 10.000,-.
De totale energie en waterkosten worden daarmee geraamd op circa Ä 179.000,=
Opbouw en logistiek
Voor de jaarlijkse opbouw en logistiek (en zomeropslag) is een stelpost opgenomen van Ä 15.000,-.
15
De overige lasten zijn geraamd op basis van kengetallen en ervaringscijfers uit de markt. Er is
rekening gehouden met de volgende posten:
- onderhoud: 1% van de bouwkosten
- promotie en marketing: 3% van de omzet 10 ;
- belastingen en verzekeringen: 0,5% van de bouwkosten;
- administratie: 1,5% van de omzet;
- onvoorzien: 2% van de omzet.
Onderhoud
Gelet op de totaal geraamde bouwkosten van Ä 1.940.000,- worden de jaarlijkse onderhoudskosten
geraamd op Ä 19.000,-.
Promotie en marketing
De kosten voor promotie en marketing worden geraamd op 3% van de omzet. Het gaat hierbij
bijvoorbeeld om flyers, advertenties in lokale media en het organiseren van een open dag. De kosten
voor promotie en marketing worden geraamd op circa Ä 11.000,-.
Belastingen en verzekeringen
De gezamenlijke lasten voor belastingen en verzekeringen worden geraamd op een vast percentage
(0,5%) van de investeringskosten. De totale kosten voor belastingen en verzekeringen worden
geraamd op circa Ä 10.000,=.
Belastingen en verzekeringen hebben onder andere betrekking op:
- rioolheffing, reinigingsheffing, lozing/waterzuivering;
- brandverzekering, glasverzekering;
- aansprakelijkheidsverzekering en exploitatieverzekering.
Administratie
De kosten voor administratie worden geraamd op 1,5% van de omzet. De totale kosten voor
administratie zullen naar verwachting circa Ä 5.000,= bedragen.
Onvoorziene kosten
Ter dekking van onvoorziene kosten wordt een post van 2% van de omzet gehanteerd in casu
circa Ä 7.000,=.
10 Bij de promotiekosten wordt in de eerste jaren rekening gehouden met hogere kosten om de nieuwe semipermanente
kunstijsbaan onder de aandacht van het publiek te brengen.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

16
4.4.4 Exploitatieresultaat
Het resultaat van de geraamde exploitatie voor de eerste tien jaar wordt weergegeven in
onderstaande tabel.
E xploitatieopzet Semi-permanente kunstijsbaan Zaanstad 400 m
x1000 jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10
te financieren 1.990 1.791 1.592 1.393 1.194 995 796 597 398 199
rente 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10
afschrijvingen 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200
totale kapitaallasten 300 290 280 270 260 250 240 230 220 210
energielasten en water 179 184 190 196 201 208 214 220 227 234
personeelslasten 117 121 124 128 132 136 140 144 148 153
onderhoud 19 20 20 21 21 22 23 23 24 25
promotie en marketing 11 11 12 12 12 13 13 14 14 14
belastingen en verzekeringen 10 10 11 11 11 12 12 12 13 13
administratie 5 5 5 5 6 6 6 6 6 7
onvoorziene kosten 7 7 7 8 8 8 8 9 9 9
kosten opbouw en logistiek 15 15 16 16 17 17 18 18 19 20
S ubtotaal kosten 363 374 385 397 409 421 433 446 460 474
Totale kosten 663 663 665 666 668 671 673 676 680 684
opbrengsten bezoek 214 219 225 230 236 242 248 254 261 267
horeca 70 72 74 75 77 79 81 83 85 87
schaatsverhuur 71 73 75 76 78 80 82 84 87 89
overige opbrengsten 10 10 11 11 11 11 12 12 12 12
Totale opbrengsten 365 374 383 393 403 413 423 434 445 456
exploitatieresultaat inclusief kapitaallasten -298 -289 -281 -273 -265 -258 -250 -242 -235 -228
aflossingsverplichting 199 199 199 199 199 199 199 199 199 199
exploitatieresultaat exclusief kapitaallasten 2 0 -2 -4 -6 -8 -10 -13 -15 -18
Het exploitatieresultaat exclusief kapitaallasten zal naar verwachting in het eerste jaar licht positief zijn
en in de loop van tijd licht negatief worden. Het exploitatieresultaat inclusief kapitaallasten bedraagt
circa Ä 300.000,= negatief in het eerste exploitatiejaar.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

17
Hoofdstuk 5 Locatiescan
5.1 Inleiding
Om te bezien of de gemeente Zaanstad beschikt over ÈÈn of enkele geschikte locaties voor de
realisatie van een onoverdekte semi-permanente kunstijsbaan wordt in voorliggend hoofdstuk enkele
mogelijkheden besproken. Tevens wordt aandacht besteed aan de (civiel) technische mogelijkheden
aan de hand van een gericht onderzoek door Oranjewoud.
5.2 Mogelijke locaties
Op basis van de gesprekken met de werkgroep, het hoofd van de afdeling Sport en de
portefeuillehouder worden de navolgende locaties als mogelijke locaties voor de aanleg van een semipermanente
onoverdekte400 meter kunstijsbaan gepresenteerd.
5.2.1 Sportpark Kalverhoek
Sportpark Kalverhoek ligt in de Wijde Wormer, op grondgebied van de gemeente Wormerland, maar
vormt het eigendom van de gemeente Zaanstad. Op het sportpark zijn een vijftal verenigingen
gevestigd en een manege. Voetbalvereniging ZCFC beschikt er over drie wedstrijdvelden en ÈÈn
trainingsveld. Voetbalvereniging PSCK heeft op het sportpark twee wedstrijdvelden en ÈÈn
trainingsveld en scheidsrechtersvereniging Zaanstreek heeft de beschikking over ÈÈn trainingsveld.
De sportvereniging Odiz Frogs heeft de beschikking over 18 jeu de boule buitenbanen en ÈÈn
gecombineerd honk- en softbalveld. Voor de wielervereniging loopt er een wielerparcours over heel
het terrein. Daarnaast is er nog de mogelijkheid tot paardrijden bij de manege, die zowel een binnen-
als een buitenbak hebben.
De afgelopen periode was er sprake van een
mogelijke fusie, tussen de van oorsprong katholieke
voetbalvereniging PSCK en de eveneens van
oorsprong katholieke voetbalvereniging VVZ. Deze
fusie heeft uiteindelijk geen doorgang gevonden.
Wanneer dit wel het geval zou zijn geweest, dan had
eventueel op de vrijkomende velden van PSCK
mogelijkerwijs een semi-permanente kunstijsbaan
kunnen worden gerealiseerd. De gezamenlijke
afmetingen van twee wedstrijdvelden en een
trainingsveld volstaan qua ruimtebeslag voor een de
aanleg van een 400 meter kunstijsbaan (teminste 70
bij 180 meter exclusief aanvullende voorzieningen).
Een belangrijk voordeel van deze locatie zou zijn geweest dat er al een clubaccommodatie en was- en
kleedlokalen gevestigd zijn. Bovendien is er al verlichting aanwezig. In de maanden dat er geen semipermanente
kunstijsbaan ligt, kan het terrein een alternatieve bestemming verkrijgen zoals
bijvoorbeeld een evenementen terrein.
Een andere mogelijke locatie bevindt zich eveneens op sportpark Kalverhoek en wel op het
sportterrein van honk- en softbalvereniging Odiz Frogs. Honk- en softbal is een sport die in de
maanden van april tot en met oktober wordt beoefend. Daar waar schaatsen een sport is die in de
maanden van november tot en met maart wordt beoefend, zou er in deze maanden een semipermanente
kunstijsbaan op het honk- en softbalterrein kunnen worden aangelegd. Qua ruimtebeslag
is er circa 70 bij 110 meter beschikbaar op het gecombineerde honk- en softbalveld. Nader onderzoek
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

18
zal dienen uit te wijzen of de (civiel)technisch mogelijkheden volstaan en of de schaats- en honk- en
sofbal cultuur zich laten verenigen tot een gezamenlijk gebruik van de accommodatie.
5.2.2 Sportpark De Omzoom
Op het nieuw te realiseren sportpark De Omzoom wordt op een ruimtebeslag van circa negen hectare
een atletiekbaan, korfbalvelden en honk- en softbalvelden gerealiseerd. Het proces bevindt zich thans
in de fase van grondverwerving. De feitelijke realisatie van het sportpark wordt voorzien in 2012. De
beschikbare ruimte biedt geen mogelijkheden voor de separate realisatie van een semi-permanente
kunstijsbaan. Een eventuele realisatie zal gecombineerd dienen te worden met de realisatie van de
korfbalvelden of de honk- en softbalvelden. De Omzoom zal een multifunctionele grondslag kennen
waarbij accommodaties en kleedkamers gezamenlijk worden gebruikt. Qua ruimte beslag vereist de
realisatie van een 400 meter kunstijsbaan tenminste zes parallel aan elkaar gesitueerde
korfbalvelden. Tevens verdienen de (civiel)technische aspecten aandacht.
5.2.3 huidige landijsbanen
Een andere mogelijkheid zijn de landijsbanen bij de twee ijsverenigingen aangesloten bij de KNSB. Dit
betreft traditionele landijsbanen die afhankelijk van de weersomstandigheden gebruikt kunnen
worden. Het betreft de landijsbanen in Assendelft
(ijsvereniging Assendelft) en Westzaan (Lambert
Melisz). De landijsbaan in Assendelf is gesitueerd
nabij het centrum van de dorpskern. Het ruimte
beslag van de huidige landijsbaan is onvoldoende
voor de realisatie van de 400 meter semipermanente
kunstijsbaan zoals voorzien. Bovendien zal realisatie
aldaar naar verwachting een fors beslag leggen op de
aanwezige parkeervoorzieningen en is de ligging in
vergelijking met De Omzoom of Kalverhoek zeer
decentraal. De aanwezigheid van reeds aanwezige
voorzieningen (o.a. verlichting en clubaccommodatie)
biedt evenwel een voordeel.
De landijsbaan van IJsclub Lambert Melisz gelegen aan de Zuideinde in Westzaan is veel opzichten
vergelijkbaar met die van IJsvereniginge Assendelft. Het oppervlak van de huidige landijsbaan is te
gering voor de realisatie van een 400 meter semi-permanente kunstijsbaan zoals voorzien, de
parkeervoorzieningen zijn beperkt en de ligging ten opzichte van Zaandam is decentraal. Evenals in
Assendelft vormen de reeds aanwezige voorzieningen evenwel een voordeel.
5.2.4 Overige locaties
Indien het criterium van multifunctioneel sportgebruik wordt losgelaten kan er tevens worden gedacht
aan niet sportgebonden locaties. Enerzijds kan hierbij gedacht worden aan meer toeristisch
recreatieve locaties zoals de Zaanse Schans als recreatiegebied Jagersveld. Anderzijds kan worden
gedacht aan meer functionele locaties zoals op het in ontwikkeling zijnde bedrijventerrein Hoogtij.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

19
5.3 Technische mogelijkheden locaties
In opdracht van de gemeente Zaanstad heeft ingenieursbureau Oranjewoud Realisatie BV onderzoek
gedaan naar de haalbaarheid van een de aanleg van een tijdelijke mobiele ijsbaan op een bestaand of
nieuw sportpark. Een belangrijke conclusie van het onderzoek is dat de aanleg van een semipermanente
kunstijsbaan op een sportpark geen realistische optie is. Het gevraagde ruimtebeslag
voor de semi-permanente kunstijsbaan is te groot en de sportvelden kunnen niet voldoen aan de
vlakheideisen. Zo kennen sportvelden een verloop van 10 tot 15 centimeter waardoor niet kan worden
voldaan aan de vlakheidseis voor de aanleg van een semi-permanente kunstijsbaan. De ingenieurs
adviseren om uit te zien naar alternatieve locaties op weilanden of bestaande landijsbanen. Tevens
wordt geadviseerd om de mogelijkheden om te komen tot de realisatie van een skeelerbaan/ijsbaan
nader te onderzoeken.
De auteurs van voorliggende rapportage onderschrijven de conclusies van de ingenieurs ten aanzien
van het ruimte beslag. De realisatie van een 400 meter kunstijsbaan vergt tenminste 70 bij 180 meter
nog afgezien van de aanvullende voorzieningen zoals was- en kleedlokalen en een horecaruimte. Een
dergelijk ruimtebeslag vereist het oppervlak van circa zes parallel gesitueerde kunstgrasvelden. Aan
de eis voor het ruimtebeslag kunnen echter ook de huidige landijsbanen niet voldoen. Een mogelijk
alternatief, qua ruimtebeslag, vormen de honk- en softbal accommodaties. Een zomersport met veel
grondoppervlak dat het mogelijk maakt vast te houden aan het criterium van multifunctioneel gebruik.
De auteurs van voorliggende rapportage plaatsen evenwel kanttekeningen bij het verloop van 10 tot
15 centimeter bij sportvelden dat de realisatie van een semi-permanente kunstijsbaan niet mogelijk zal
maken. Ervaringen met mobiele kunstijsbanen elders wijst uit dat compenserende maatregelen
kunnen worden getroffen om toch aan de vlakheidseis te voldoen. Dit wordt door de ingenieurs van
Oranjewoud ook als mogelijkheid aangedragen om de hellingshoek in de bochten van skeelerbanen te
compenseren. Wat evenwel onbeantwoord blijft is of de fundering van een kunstgras korfbalveld of
een honk- en softbalveld voldoende is om ongeschonden het gewicht van een semi-permanente
kunstijsbaan te kunnen dragen (een continue belasting van circa 300 kg/m aangevuld met een
puntbelasting als gevolg van het gebruik van een zamboni).
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

Hoofdstuk 6 Conclusie en aanbevelingen
20
6.1 Inleiding
Op basis van de bevindingen en resultaten worden in voorliggend hoofdstuk enkele conclusies
getrokken en aanbevelingen gedaan.
6.2 Conclusies
6.2.1 IJsbaanconfiguratie
Voor de gemeente Zaanstad vormt een ìbasisschaatsaccommodatieî die de navolgende onderdelen
kent de gewenste ijsbaanconfiguratie:
- een semi-permanente kunstijsbaan 11 ;
- 400 meter lang in ovaal vorm en 10 meter breed;
- onoverdekt;
- twee grote kleedlokalen;
- horecaruimte;
- schaatswinkel/verhuur;
- verlichting en geluidsinstallatie.
De primaire doelgroep voor het gebruik van een ìbasisschaatsaccommodatieî wordt gevormd door de
traditionele ijsverenigingen, individuele sporters en de schaatsliefhebbers die momenteel op natuurijs
schaatsten of gebruik maken van kunstijsbanen in de regio (Haarlem, Amsterdam en Alkmaar). Deze
doelgroep wordt ëaangevuldí met recreatieve schaatsers.
6.2.2 Gemeentelijke kaders en randvoorwaarden
De gemeentelijke kaders en randvoorwaarden zijn gebaseerd op de nota sportaccommodaties, de
beleidsnota sport 2008-2014 en de uitgangspunten subsidieregeling sportaccommodaties. Sport vormt
voor de gemeente Zaanstad een belangrijk speerpunt. Dit heeft ondermeer geleid tot een financiÎle
impuls van Ä 8,7 miljoen voor de sport in de huidige collegeperiode. De eventuele realisatie van een
semi-permanente kunstijsbaan is hier evenwel niet in opgenomen.
De eventuele realisatie van een semi-permanente kunstijsbaan zal leiden tot aanpassing van de
huidige subsidieregeling voor schaatsverenigingen. Hierbij is het de vraag of de huidige
subsidieregeling voor sportverenigingen in de gemeente Zaanstad volstaat om te komen tot de
realisatie van een semi-permanente kunstijsbaan en daarbij behorende voorzieningen zoals was- en
kleedlokalen.
De gemeente Zaanstand hecht aan een multifunctioneel gebruik van accommodaties en de
aanwezigheid van voorzieningen op fiets afstand. Een goede beheer- en organisatiestructuur die de
continuÔteit van een voorziening borgt vormt een absolute gemeentelijke voorwaarde om te komen tot
11 Met de term semi-permanent wordt gedoeld op een kunstijsbaan die uitsluitend gedurende het winterseizoen (circa
20 weken) gebruikt wordt en gedurende het zomerseizoen gestald wordt.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

21
de realisatie van een semi-permanente kunstijsbaan. Hierbij wordt uitgegaan van een kostendekkende
exploitatie.
6.2.3 Bezoekpopulatie
Het jaarlijkse aantal bezoeken aan een onoverdekte semi-permanente onoverdekte 400 meter
kunstijsbaan wordt geraamd op 52.500 recreatieve bezoeken, 77.000 verenigingsbezoeken en circa
5.250 overige bezoeken.
6.2.4 Investeringsraming
De eenmalige kosten voor realisatie van een onoverdekte semi-permanente onoverdekte 400 meter
kunstijsbaan worden geraamd op circa Ä 1.990.000,= exclusief BTW. De fase van planvorming
rechtvaardigt een onzekerheidsmarge van 15%. In verband met de aanwezigheid van aanvullende
voorzieningen op een nader te bepalen (multifunctionele) locatie zijn de kosten voor realisatie van
ondermeer kleedlokalen, horeca- en ontmoetingsruimte, parkeerruimte, hekwerken en kassaruimte
niet inbegrepen.
6.2.5 Exploitatieprognose
Op basis van voorgaande bezoekprognose en ijsbaanconfiguratie wordt het exploitatieresultaat
inclusief de kapitaallasten voor de eerste jaren geraamd op circa Ä 300 duizend negatief en aflopend.
Exclusief de kapitaallasten zal het exploitatieresultaat gedurende de eerste jaren naar verwachting
neutraal zijn en zich licht negatief ontwikkelen (van Ä 0 euro aflopend naar circa Ä 20 duizend
negatief). De fase van planvorming rechtvaardigt een onzekerheidsmarge van 15%.
6.2.6 Locatie
Een eerste scan naar mogelijke locaties binnen de gemeentegrenzen biedt uitzicht op ÈÈn tot enkele
geschikte locaties voor de realisatie van een onoverdekte semi-permanente onoverdekte 400 meter
kunstijsbaan. Om te kunnen bepalen of betreffende locaties daadwerkelijk haalbaar zijn en geschikt is
overleg met direct betrokkenen vereist alsmede nader onderzoek naar (civiel) technische
mogelijkheden.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl

22
6.3 Aanbevelingen
Ter nadere concretisering van de realisatie van een onoverdekte semi-permanente onoverdekte 400
meter kunstijsbaan in de gemeente Zaanstad worden de volgende aanbevelingen gedaan:
1. Overleg met de afzonderlijke schaatsverenigingen en ijsclubs in de gemeente Zaanstand (en
directe omgeving) om nadere overeenstemming en instemming te verkrijgen ten aanzien van
a. het gebruik van de onoverdekte semi-permanente onoverdekte 400 meter
kunstijsbaan en de tariefstelling;
b. nadere uitwerking van ijsbaanconfiguratie in een functioneel programma van eisen;
c. verenigingsmogelijkheden ten aanzien van beheer en exploitatie.
Bovenstaande dient bij voorkeur te resulteren in intentieovereenkomsten met de afzonderlijke
verenigingen als voorportaal voor nadere samenwerkingsovereenskomsten.
2. Nader overleg tussen de werkgroep mobiele kunstijsbaan en het college van burgemeester en
wethouder van de gemeente Zaanstad over de inpasbaarheid van de benodigde eenmalige
financiÎle middelen voor realisatie van een onoverdekte semi-permanente onoverdekte 400
meter kunstijsbaan in de gemeentelijke concernbegroting.
3. Een nadere analyse van de gepresenteerde locatiemogelijkheden voor de realisatie van een
onoverdekte semi-permanente onoverdekte 400 meter kunstijsbaan waarbij aandacht bestaat
voor:
a. multifunctioneel gebruik en inpasbaarheid op huidige sportparken;
b. bereikbaarheid (OV, fiets en auto);
c. kosten voor realisatie buiten in aanvulling op gegeven stichtingskostenraming.
Betreffende analyse vereist de betrokkenheid van terzake verantwoordelijke ambtelijke
medewerkers betrokken sportverenigingen (die gevestigd zijn op de huidige sportparken).
4. In nader overleg en samenspraak met de reeds betrokken ingenieurs en de producent van
semi-permanente kunstijsbanen dient te worden bezien of middels compenserende
maatregelen aan de vlakheidseis kan worden voldaan zodat een semi-permanente
kunstijsbaan kan worden gerealiseerd op bestaande sportvoorzieningen (kunstgrasvelden of
honk- en softbalvelden) waarbij tevens aandacht bestaat voor nadere civiel technische
vereisten.
Hopman ï Andres Consultants BV Postbus 23 3870 CA Hoevelaken Tel.: 033-4892929 Fax: 033-4892920 E-mail: info@hopman-andres.nl