Kiwa Magazine maart 2007

Magazine
TON PIELKENROOD:
BFBN PROFITEERT ALS
SECTOR VAN CERTIFICATIE
Certificatie
GEEN KEUZE VOOR
CONNEXXION
VEILIGHEID OP DE
WERKVLOER
VCA OF OHSAS
MAART 2007 NUMMER 9

2
COLUMN
STRAKKER
EN FRISSER
Vorige week zag ik een oude bekende terug: een
boek over Kaizen. Dat is een Japanse manage-
mentfilosofie met als uitgangspunt dat verande-
ring een continuproces dient te zijn en niet een
projectje dat je even tussendoor doet. Eind jaren
tachtig was deze filosofie volop in de mode,
maar tegenwoordig knipperen jongelingen als
je het woord alleen al laat vallen. Gek eigenlijk,
en al helemaal in een tijd waarin we intussen
toch wel allemaal doordrongen zijn van ‘perpe-
tual change’. De seventies popgroep Yes bracht
ooit al een nummer uit met deze titel. Veel van
de huidige managers moeten die plaat in huis
gehad hebben. Want veranderen, innovatie, BPR:
elke manager is er dagelijks mee bezig, zij het
onder nieuwe namen. En dat moet ook. In de
Kaizen filosofie gaat men er overigens vanuit dat
je verandering altijd moet kunnen zien. Niet al-
leen in organisaties, maar ook in mensen, als je
deze een tijdje niet hebt getroffen.
Of hij de plaat van Yes heeft of de boeken over
Kaizen heeft gelezen weet ik niet, maar onze
PR-manager wil ook met regelmaat zaken veran-
deren. Bijvoorbeeld dit Kiwa Magazine. Het ziet
er nu strakker en frisser uit dan u gewend was.
De inhoud is daarnaast wat meer toegespitst op
de sterk verbrede markt waarop Kiwa opereert.
Dat is volgens onze communicatieman nodig
om u geïnteresseerd te houden om dit magazine
te lezen. Maar niet alleen daarom. De nieuwe
formule sluit zeker ook beter aan bij het nieuwe
Kiwa, dat verandert in een dynamischer organi-
satie en haar certificatiemerken internationaal
actiever profileert. Daar zijn we best een beetje
trots op. Vandaar dat onze merknaam wat meer
van het blad afknalt. Later dit jaar zullen nog En-
gelstalige versies van dit magazine verschijnen.
Dat is weer bedoeld om Kiwa’s niet-Nederlandse
opdrachtgevers en partners - en dat is nu al bijna
50 procent - meer bij het bedrijf te betrekken.
Dan zien zij ook wat u inmiddels weet: Kiwa
wordt een serieuze Europese speler. Niet omdat
we zo graag groot willen zijn, maar omdat veel
opdrachtgevers zelf internationaal actief zijn en
onze brede aanwezigheid voor hun van wezen-
lijk belang is. Bovendien versterkt het de waarde
van onze certificatiemerken. Meegroeien met
opdrachtgevers moet; dat is een wijsheid die wij
bij Kiwa niet zullen veranderen, of het nu van
Kaizen moet of niet.
Paul Hesselink
Algemeen directeur
Foto: Kiwa
Relatie met
adviseur bereikt
KOOK-
PUNT
Ondernemers koken met lef! Onder dit uitdagende
adagium heeft Kiwa de adviseurs uit het partner-
programma uitgenodigd deel te nemen aan een
kookcursus. Succesvol koken ís risico nemen. Om
het perfecte gerecht te maken, moet de onderne-
mende kok kiezen voor de juiste ingrediënten en die
op inspirerende wijze bereiden. Adviseurs komen het
thema kwaliteitszorg en risicomanagement dagelijks
tegen. Welke organisatie houdt zich niet bezig met
het uitsluiten en beheersen van risico’s? Maar wat
is nu eigenlijk precies een risico? Hoe ga je om met
het spanningsveld tussen ondernemen enerzijds en
de tijd die het kost om proces- en risicomanagement
goed op de rit te krijgen anderzijds? Keuzes die niet
alleen visie maar ook lef vereisen. Björn de Vries en
zijn koks wisten in ‘Kiwa’s Kitchen’ de adviseurs tot
één ondernemend culinair team te smeden. Onderne-
men, lef, kennis uitwisselen en gezelligheid waren de
ingrediënten die 14 februari succesvol uitpakten. De
ruim 75 adviseurs die naar het kookcentrum in het be-
kende stadion Galgenwaard trokken, wisten in Kiwa’s
Kitchen in korte tijd een smakelijk buffet te bereiden.

BRL
VOOR AËROSOLE
BRANDBLUSSYSTEMEN
Kiwa heeft de ontwerp BRL K21014/01 voor Aërosole Brandblussystemen in com- TECHNEAU is met der-
partimenten met elektrische componenten ter kritiek aan de markt aangeboden.
Een mooi voorbeeld van hoe product, installatie, Europese normen, persoonlijke
vakbekwaam-heden en leveranciers geïntegreerd zijn in één norm.
In deze Beoordelingsrichtlijn (BRL) staan de functionele- en prestatie-eisen voor
het Kiwa productcertifi caat voor ‘aërosole brandblussystemen voor brandbeveili-
ging in afgesloten compartimenten waarin elektrische componenten zijn opgeno-
men’. Het aërosol brandblussysteem detecteert brandverschijnselen in een vroeg
stadium en geeft deze door aan overige apparatuur in het systeem. Het systeem is
bedoeld om bij een beginnende brand zo snel mogelijk de beheerder te alarmeren,
indien noodzakelijk de blusvoorzieningen te activeren en periodiek te controleren
hoe het blussen verloopt. Het aërosol brandblussysteem zal worden toegepast in
schakelkasten, computers en meterkasten. Voor de componenten van het systeem
is de eis dat uitsluitend gecertifi ceerde, genormeerde of gespecifi ceerde materia-
len mogen worden toegepast.
INSTRUCTIE EN OPLEIDING
Aan gebruikers wordt de eis gesteld dat zij door middel van een opleiding door de
leverancier worden geïnstrueerd over het ontwerp, de installatie, de oplevering,
het gebruik en de nazorg. Ook de opleiding zal in combinatie met de toepassing
van de BRL bewaakt worden. Leveranciers moeten aantonen dat ze een kwaliteits-
systeem conform ISO 9001:2000 voeren, waarin tevens de waarborging van de
applicatieopleiding (persoonscertifi catie) dient te zijn opgenomen. De kritiekperi-
ode van de BRL liep tot eind februari. Meer informatie over het vervolg vindt u op
www.kiwa.nl.
Kiwa GROEIT
Kiwa N.V. heeft het Zuid-Duitse certifi catiebedrijf Global Cert overgenomen. Het
bedrijf is met name gespecialiseerd in de certifi catie van management- en milieu-
systemen en personen. Global Cert richt zich op markten voor automotive, machi-
nebouw, medische producten en food. Met de inlijving van Global Cert biedt Kiwa
nu ook BRC geaccrediteerde certifi catiediensten. BRC (British Retailer Consor-
tium) is een certifi catieschema dat eisen stelt aan de wijze waarop levensmiddelen
verwerkt worden. Naast BRC is Global Cert ook geaccrediteerd voor ISO 22000
voor voedselveiligheid. De groeistrategie die Kiwa in 2003 inzette en sinds 2006
samen met ABN AMRO Participaties vormgeeft, leidde eerder tot de overname
van Gastec, International Cert en het Duitse Zemlabor. De strategie moet leiden tot
een middelgroot Europees certifi catiebedrijf in 2010 met duizend medewerkers en
circa € 150 miljoen omzet.
Foto: Kiwa
AMBITIEUS
WATERPROJECT
tig partners uit vijftien
landen en een budget
van € 19 miljoen (waar-
van 13 miljoen EU-sub-
sidie) een grootschalig
drinkwaterproject waarin
waterbedrijven, overhe-
den, universiteiten en
leveranciers samenwer-
ken. Doel is de water-
kwaliteit en leveringsze-
kerheid te bevorderen.
Het project is vraag-
gestuurd ingericht door
het houden van Regional
Technology Platforms
(RTP’s). De eerste vond
plaats op 5 oktober
2006 in Riga (Letland).
TECHNEAU-onderzoe-
kers presenteerden hun
eerste resultaten waarna
sprekers van overhe-
den, waterbedrijven en
universiteiten uit de Bal-
tische staten ingingen op
de problematiek van de
lokale situatie. Voorbeel-
den hiervan zijn water-
kwaliteitsverslechtering
in het distributienet-
werk door afnemende
watervraag en overdi-
mensionering, behoefte
aan epidemiologische
informatie en water-
kwaliteitsproblemen
bij kleine, decentrale
waterwinningen. TECH-
NEAU probeert dit op te
lossen door, inspelend
op het eerstgenoemde
probleem, de waterkwa-
liteit in het distributie-
netwerk te modelleren.
Tijdens de looptijd van
het project worden nog
RTP’s georganiseerd in
Italië, Spanje, Portugal,
Engeland, Zuid-Afrika en
vele andere landen.
3

4
is zowel
partner als stok achter de deur
TON PIELKENROOD, DIRECTEUR
BOND VAN FABRIKANTEN VAN BETONPRODUCTEN IN NEDERLAND (BFBN)
‘PREFAB BETON, CEMENT, KALKZANDSTEEN. DE BELANGEN LIGGEN VAAK IN ELKAARS VERLENGDE,
MAAR SOMS OOK LIJNRECHT TEGENOVER ELKAAR. DE KUNST IS DAN NIET JE HAND TE OVERSPELEN.
WANT JE BENT WEL EEN GROTE CLUB MET MACHT EN INVLOED, MAAR ALS JE DIE VERKEERD GE-
BRUIKT, WERKT DAT JAREN TEGEN JE.’
Foto: Procomm

‘MET ONS ISSUEMANAGEMENTSYSTEEM HEBBEN WE HET AANTAL ISSUES
TERUGGEBRACHT VAN ZESTIG NAAR TWINTIG. WE HEBBEN GEANALYSEERD
WAT NU ECHT PROBLEMEN WAREN. DAAR BLEVEN ER VEERTIG VAN OVER.
VAN DE DOELEN DAARVAN BLEEK DE HELFT ONHAALBAAR. DE OVERGE-
BLEVEN TWINTIG ZIJN RELEVANT EN BEÏNVLOEDBAAR EN KRIJGEN
NU ALLE AANDACHT.’
Niet moeilijk doen, zou het credo kunnen zijn van
ir. Ton Pielkenrood. Maar wie directeur is van een
brancheorganisatie met als leden meer dan 200
fabrikanten van betonproducten, 95 procent van de
sector, weet dat de wereld zo simpel niet in elkaar zit.
Daarvoor zijn de belangen te groot. Maar er moet ook
ruimte zijn voor leuke dingen. ‘Zo leek het me altijd
al goed dat de gehele betonindustrie zich eenvormig
uit. Allemaal dezelfde suikerzakjes was één van de
ideeën, maar om zoiets naar voren te brengen terwijl
je voor belangrijkere dingen bent ingehuurd, durfde ik
toch niet. Toen de cementindustrie met de stickers
‘I ♥ beton’ kwam heb ik het toch als voorstel ge-
bracht, maar er mocht niet over gediscussieerd wor-
den. Iemand probeerde nog rietsuiker en de volgende
dag kwam een ander met zoetjes. Nee jongens, geen
discussie; het is ja of nee. Nu liggen die zakjes overal
in Europa.’ Een interview over het imago van de sec-
tor in relatie tot kwaliteit.
I LOVE BETON?
Aan het enthousiasme van Pielkenrood zal het niet
liggen. Zijn bevlogenheid is ongekend, maar gevraagd
naar de inspanningen van de sector op het gebied van
kwaliteit, valt hij even stil. ‘Het gekke is, en het klinkt
arrogant: we hebben het goed onder controle met
elkaar. In het rijtje veiligheid, kwaliteit, milieu en ge-
zondheid wordt het laatste wel een steeds groter item.
Dan raken de anderen wat op de achtergrond, zonder
ze te verwaarlozen. Er gaat zo ontzettend veel goed in
de bouw. Bos en Lommer en Maastricht krijgen veel
te veel aandacht. Dat was gewoon geknoei. Macho-
gedrag in de bouw: ik regel het wel even. Een goede
projectleider heeft alles voorbereid en onder controle.
De projectleider die met een grote mond goed is in
problemen oplossen is helaas nog altijd de held.’
Ook met de enorme percentages faalkosten hoef je
bij Pielkenrood niet aan te komen. ‘Daar word ik erg
appelig van. Iedereen praat iedereen na. We hebben
ooit in het buitenland drie identieke elektriciteitscen-
trales gebouwd. Na elkaar. Gek hè, dat er verschil
was in tijd en kosten. Faalkosten of leercurve? De
bouw moet altijd voor de laagste prijs leveren. Altijd
onder tijdsdruk. En elke keer is het weer anders. Dat
maakt bouwen buitengewoon complex en toch gaat
het steeds weer goed, die enkele uitzondering daar-
gelaten. Wat ik zie, is dat er keihard wordt gewerkt in
de uitvoerende bouw. En dat de bouw, mede dankzij
de innovatie in de toeleverende industrie, zich enorm
ontwikkelt.’
BETON NIET SEXY?
Pielkenrood had zich voorgenomen in twee jaar tijd
al z’n leden te bezoeken. Dat is niet gelukt, maar bij
tachtig procent is hij geweest. Wat ‘m opvalt als hij de
bedrijven na vijf tot zes jaar weer bezoekt, is de toe-
genomen kwaliteit van werken. ‘De meeste bedrijven
herken ik niet terug. Het grijze element is allang het
grijze element niet meer. Daar zijn allerlei functies aan
toegevoegd. Daarnaast zijn we meegegroeid in het
conceptdenken, over de manier waarop je bouwt. Pre-
fab of traditioneel? Met of zonder afbouw? De bouw
barst van de slimme oplossingen en onze bedrijven
bezitten de kennis om daar aan bij te dragen. Tel daar
(BE)TON PIELKENROOD
Ton Pielkenrood (1955) is sinds 1999 directeur van de BFBN. Hij voelt zich er
als een vis in het water, want ‘de lol van het werken bij een brancheorgani-
satie is dat je zo oneindig veel problemen kunt oplossen voor je leden. Het
aardige daarbij is dat je kunt doen waar je goed in bent. Waar je wat minder
in bent, kun je vaak laten liggen en er is niemand die -gezien de veelheid aan
problemen- daar over klaagt.’
Pielkenrood is van oudsher actief in de weg- en waterbouw. Na HTS en
TU Delft (‘constructief, vooral beton’) startte hij op de R&D-afdeling van
Heerema Offshore. ‘Een mooi begin, maar ik ben te extravert om vooral met
cijfertjes bezig te zijn.’ Bij Interbeton deed Pielkenrood ruime ervaring op in
de internationale aannemerij. Hij was onder meer landendirecteur in Oman
en werkte op projecten voor Shell op de Filippijnen en voor de EU in Guyana.
Later kwam hij terecht op een stafafdeling van HBG die de Raad van Bestuur
adviseerde op het gebied van langetermijnstrategie en overnames. Zijn laat-
ste functie voor hij bij de BFBN solliciteerde, was die van directeur bij NPC in
Utrecht, een ingenieursbureau in wegverhardingen.
Foto: De Hamer
5

6
Foto: De Hamer
‘Een boodschap voor het
nieuwe kabinet? Geef de
ondernemer de ruimte
te ondernemen, te ver-
anderen, te innoveren.
Deregulering, maar dan
anders dan het schrap-
pen van zo’n stukje Arbo-
wet om ons vervolgens
pakken met arbocatalogi
te laten maken.’
'WAAR IK ME
OVER VER-
BAAS?
OVER DE
EINDELOZE
CREATIVITEIT
VAN DE MENS.’
bij op de introductie van zelfverdichtend beton, laser-
projectie van mallen, robotisering, 3D-tekenen - wat
een enorme stap vooruit is - en alle maatregelen die in
de fabrieken zijn genomen op het gebied van tilhulpen,
kwartsstof en geluid, dan doen we het erg goed.’
Waarom dan toch dat negatieve imago van de bouw?
‘Het is een oude industrie, geen hightech sector. De
aannemerij zal altijd z’n slechte naam houden. En ja,
beton is nu eenmaal niet sexy. Maar we doen er alles
aan het beeld te veranderen. Imagocampagnes zijn
lastig. We gaan nu aan de slag met ‘Het is aangena-
mer leven in beton’. Je ziet ook wel de omslag van
techniek naar marketing. In Zweden organiseren ze
bijeenkomsten met als motto ‘Concrete fever’ en in
Engeland is er een ’Little book of concrete’. Dat be-
gon met twintig voordelen van beton, nu zijn er meer
dan honderd. In Nederland scoren we goed met ons
magazine B:ton. Stukje bij beetje zie je het kantelen,
maar je kunt nu eenmaal niet alles tegelijk aanpakken.
Toen ik hier acht jaar geleden begon, hoefde ik maar
te bellen en medewerkers van leden werden beschik-
baar gesteld voor besturen en werkgroepen. Enorm
loyaal. In de mindere jaren is er gesaneerd en heeft
men de tijd gewoon niet meer. Een maatschappelijk
probleem. En nu het aantrekt is iedereen nog drukker.’
GECERTIFICEERD BETON?
Als voorbeeld van een geslaagde campagne noemt
Pielkenrood de KOMO-promotiecampagne. ‘Een
KOMO-zak is een goede zak. Dat weet iedereen.
Het was de uitdaging de grote naamsbekendheid te
vertalen naar de bouw en tegelijkertijd het verhaal er-
achter te vertellen. Er is lang nagedacht over wat we
wilden en voor wie, maar met de beperkte middelen
die er waren, is het merk goed geladen. Zo goed, dat
sommige leden denken zonder te kunnen. Want als
iedereen het heeft, hoe onderscheid je je dan nog?
Gelukkig hebben we duidelijk kunnen maken dat, als
er geen universeel systeem is, je bij iedere andere
opdrachtgever aan andere eisen moet voldoen en dat
telkens weer moet aantonen ook. Dan is het hek van
de dam.’
Komen we tegen het eind van het gesprek toch nog
uit bij Kiwa. ‘Ja, het vreemde is dat we enerzijds
samen optrekken en anderzijds Kiwa ook nodig heb-
ben als handhaver. De partner die meedenkt en de
stok achter de deur. Er zit enorm veel werk verborgen
achter certificatie en - net als de vele andere inspan-
ningen op het gebied van arbo, veiligheid en milieu - is
het de kunst dat voor het voetlicht te brengen, want
onze opdrachtgevers beschouwen het als vanzelf-
sprekende randvoorwaarden. Neem het Bouwstof-
fenbesluit: ingewikkelde regelgeving waar de markt in
feite geen boodschap aan heeft. BFBN moest ervoor
zorgen dat dit probleem voor de leden werd opgelost.
Dan is het goed terug te vallen op een partner die in
staat is dat lastige proces, ondanks het grote aantal
verschillende betonproducten, integraal aan te pak-
ken. Een voorbeeld van de kennis en kunde die Kiwa
in huis heeft. Als sector profiteren wij daarvan.’
Foto: Procomm

KANSEN
voor professionals
Kiwa groeit hard en zoekt mensen die grondige ken-
nis hebben van bedrijven en processen en daarmee
op hoog niveau organisaties van dienst kunnen zijn.
Ambitieuze professionals, op zoek naar een baan met
toekomstperspectieven. De ontwikkelingsmogelijk-
heden zijn groot en spelen zich af in een uitdagende,
internationale omgeving. Een mooie omgeving om
door te groeien, zoals de 500 huidige medewerkers al
weten. Kiwa biedt interessante loopbaanmogelijkhe-
den. Momenteel heeft Kiwa onderstaande vacatures:
• Projectleider Bouwmaterialen en Energieprestatie
• Projectleider bouwproducten met het accent op
toepassingen in de GWW-sector
• Projectleider constructieve betonelementen
• (Lead) auditor/projectleider (m/v)
• (Senior) ontwerpbeoordelaar/(lead)auditor (m/v)
• (Senior)inspecteur/(lead)auditor (m/v)
• Projectleider/auditor bodembeschermende voor-
zieningen (m/v)
• Projectleider kunststof leidingsystemen
• Projectleider kunststof folie
• Bouwprofessionals/auditors voor
de GWW en B&U sector
• Consultant veiligheid gasinstallaties (WO/HBO+)
• Consultant Gas Appliances
• (Senior) consultant gasdistributiesystemen (m/v)
• Programmeur/Consultant Gasnetberekeningen
(HBO)
Kijk onder de kop ‘Werken bij Kiwa’ op www.kiwa.nl.
HKZ EN ISO
VOOR NETWERK
FYSIOTHERAPEUTEN
BAG Beheer, een
netwerk van praktijken
voor fysiotherapie in met
name het noordoosten
van het land, heeft op
10 januari twee certifi-
caten gekregen: HKZ en
ISO 9001. De certifica-
tie, begeleid door Kiwa,
is uniek: het gaat om het
eerste HKZ-certificaat
voor fysiotherapie voor
een netwerk, inclusief
ISO 9001 voor de arbo-
dienstverlening.
BAG bestaat uit een
netwerk van een kleine
twintig praktijken die
zich bezighouden met
zowel het leveren van
fysiotherapeutische
dienstverlening als het
adviseren en begelei-
den op het gebied van
arbeid en gezondheid.
Belangrijkste doel voor
certificering was met
name richting verzeke-
V.l.n.r. Harry Trip (directeur BAG Beheer),
raars tot een eenduidige
werkwijze te komen.
Het BAG-netwerk biedt
fysiotherapeuten een
soort franchiseformule
met de schaalvoordelen
van een keten, maar ook
veel ondernemingsvrij-
heid. Dit komt onder
meer tot uitdrukking in
de grote verscheiden-
heid aan deelnemende
Medewerkers van de (gecertificeerde) vestigingen.
Chantal Klein Gunnewiek (coördinatrice HKZ van BAG)
en Hans Jansen (salesmanager Kiwa).
praktijken: groot, klein,
met veel technologische
middelen, maar ook
praktijken met meer
klassieke behandel-
methoden.
Belangrijk gegeven: alle
praktijken maken gebruik
van hetzelfde kwaliteits-
en administratiesysteem.
BAG beschikt over een
groot aantal kwaliteits-
coördinatoren, waardoor
er binnen het systeem
veel aandacht en ruimte
is voor eigen inbreng
van de verschillende
praktijken. BAG Beheer,
het moederbedrijf, heeft
de ambitie deze formule
een landelijke dekking
te geven. Het kwaliteits-
systeem is daarbij een
bruikbaar hulpmiddel.
Foto's: Kiwa
7

8
Foto: Visser & Smit Hanab
KOMO INSTAL ® :
BRL 6000
DEFINITIEF
Na een overgangsregeling begin 2006 is de BRL
6000, die de BRL 6001 vervangt, sinds 1 augustus
2006 definitief in gebruik. Kiwa heeft bestaande en
nieuwe certificaathouders begeleid bij de implemen-
tatie van de eisen, voortkomend uit de nieuwe BRL.
De nieuwe BRL 6000 sluit aan op de meest recente
eisen uit het Bouwbesluit. De BRL bevat, naast de
delen uit BRL 6001, ook een groot aantal nieuwe
delen die betrekking hebben op certificatie voor onder
meer tijdelijke drinkwaterinstallaties, ventilatie, lage
temperatuur verwarming, onderhoud ketels, warm-
tepompen, binnenriolering, zonneboilers en sfeerver-
warming. Op 1 augustus waren alle BRL 6001-certi-
ficaathouders van Kiwa Certificatie en Keuringen en
Kiwa Gastec Certification over naar een BRL 6000-
certificaat. Een aantal certificaathouders heeft bij de
overgang gebruik gemaakt van de mogelijkheid zich te
certificeren conform de VCA*, VCA** of ISO 9001-
richtlijnen. Door de ver doorgevoerde harmonisatie
en standaardisatie was een aanzienlijke besparing op
certificatiekosten mogelijk.
De BRL 6000 bevat vele disciplines uit de installatie-
techniek, waaronder het onderhoud van ketels.
Kiwa
SYMPOSIUM:
26 APRIL
Het Kiwa symposium ‘Assetmanagement Gas- en Waternetten’, dat op 26
april plaatsvindt in het Congrescentrum Orpheus te Apeldoorn, verdiept zich
in het thema ‘Van goed databeheer naar betere beslissingen’. Netwerkbedrij-
ven voor gas en water nemen elke dag beslissingen op basis van gedeeltelijk
ontbrekende of vage gegevens. Beslissingen die belangrijk zijn voor leve-
ringszekerheid, veiligheid en kosten. Goede beslissingen en beleidsontwik-
keling staan of vallen met volledige en juiste data en een goede vertaalslag
hiervan. Tijdens het Kiwa symposium, inclusief bedrijvenmarkt, informeren
sprekers vanuit diverse achtergronden u over actuele en innovatieve onder-
werpen rondom databeheer en informatieverwerking van gas- en waternet-
ten. De kosten van het symposium bedragen € 340 per persoon (ex BTW, incl.
syllabus en lunch). Inschrijving en meer info: www.kiwa.nl.
Keurmerk cursussen
INBURGERING
Op 1 januari 2007 is de
nieuwe Wet Inburgering
in werking getreden.
Hiermee is voor alle
inburgeraars die tijdens
hun leerplichtige leeftijd
niet minstens acht jaar
in Nederland hebben
gewoond, een alge-
mene inburgeringsplicht
ontstaan. Aan de plicht
wordt voldaan wanneer
het inburgeringsexamen
is gehaald. Om de kwa-
liteit van de aangeboden
inburgeringscursussen
te waarborgen, is het
‘Keurmerk Inburgeren’
ingevoerd dat wordt be-
heerd door Stichting Blik
op Werk. Het jaar 2007
geldt als introductiefase.
Aanbieders die het keur-
merk ambiëren, kunnen
zich aanmelden voor een
‘voorlopig keurmerk’ dat
vanaf 1 januari 2008 kan
worden omgezet in een
definitief. Het keurmerk
is drie jaar geldig met
een jaarlijks terugkeren-
de audit als voorwaarde.
EERSTE AUDITS
In december 2006 heeft
Kiwa, als één van de vier
certificerende instanties,
de eerste procesaudits
uitgevoerd. ROC Nijme-
gen, Kellebeek College
(ROC West-Brabant)
en Stichting Helpdesk
Allochtonen Zaanstreek
hebben deze ondergaan
en voldoen aan de eisen
van het Voorlopig Keur-
merk Inburgeren.
Via www.blikopwerk.nl
kunnen alle aanbieders
van inburgeringscur-
sussen zich voor het
keurmerk aanmelden. U
kunt ook contact opne-
men met Sabine Hesdal,
productcoördinatrice
Keurmerk Inburgeren
van Kiwa. Meer over het
keurmerk in de volgende
uitgave van Kiwa Maga-
zine.

MARKTLEIDER NAAR ‘XXTRA’ INTEGRAAL ZORGSYSTEEM
VOOR
CONNEXXION
IS CERTIFICATIE GEEN KEUZE
CONNEXXION GAAT OP HOLDINGNIVEAU OVER OP EEN INTEGRAAL ZORGSYSTEEM. DIT BETEKENT DAT
ALLE RUIM 13.000 MEDEWERKERS VAN ALLE DIVISIES NOG DIT JAAR MET ÉÉN KWALITEITS-, ARBO-,
MILIEU- EN RISICOMANAGEMENTSYSTEEM GAAN WERKEN. VAN DE DIVISIES BEHAALDE CONNEXXION
TAXI SERVICES (CTS) IN RESPECTIEVELIJK 2004, 2005 EN 2006 DE CERTIFICATEN ISO 14001 (MILIEU-
ZORG), KEURMERK TAXIBEDRIJF EN OHSAS 18001. DIRECTEUR THEO VEGTER VAN CTS EN MANAGER
PROCESBEHEER HARRY WIJERS VAN CONNEXXION HOLDING VERTELLEN WAAROM ‘CERTIFICATIE
GEEN KEUZE IS’ VOOR DE LANDELIJKE VERVOERDER.
Om de interne gevolgen van het invoeren van een ma-
nagementsysteem in beeld te brengen, gaat Vegter
terug in de ontstaansgeschiedenis van CTS. Hij vertelt
dat Connexxion in 1991 is ontstaan uit meerdere be-
drijven in het openbaar vervoer. Iedere onderneming
had zijn eigen taxibedrijf. In 2001 is uit deze taxibe-
drijven de divisie Connexxion Taxi Services ontstaan.
In de loop van de jaren hebben andere taxibedrijven
zich daar bij aangesloten, waarvan die van Garskamp
Personenvervoer uit Amsterdam in de zomer van
2006 de meest recente is. De divisie heeft nu meer
dan 5.000 medewerkers. ‘We waren in 2001 met de
verschillende taxibedrijven in drie gebieden actief,
met in elke vestiging z’n eigen aanpak en identiteit.
De invoering van een integraal managementsysteem
is dan geen doel op zich: het afstemmen van de
processen is ook een middel om aan de structuur- en
cultuurverandering te werken. Concrete gevolgen? Je
werkt efficiënter, planmatiger, met uniforme contrac-
ten voor leveranciers. Maar nog belangrijker: denken
Fotomontage: Connexxion/Procomm
9

10
ONNE
'JA IS JA BIJ CONNEXXION:
WE HOUDEN VAN AANPAKKEN IN
COMBINATIE MET SYSTEMATISCH
WERKEN.'
vanuit uniforme processen maakt de mensen bewust
van het feit dat ze onderdeel zijn van het grotere
geheel en geeft de kans om gezamenlijk de verdere
optimalisatie vorm te geven.’
KEURMERK TAXIBEDRIJF
Het keurmerk Taxibedrijf is door Kiwa in 2004 op
sectorniveau gestalte gegeven. Begeleid door Kiwa
was het voor CTS haalbaar in vijf maanden tijd aan de
eisen te voldoen. Vegter: ‘Ja is ja bij Connexxion: we
houden van aanpakken in combinatie met een syste-
matische manier van werken.’ Wijers zet het keur-
merk in het perspectief van interne procesbeheersing.
‘CTS is ontstaan uit een veelheid van zelfstandige
bedrijven. In 2001 hebben we een businessplan
gemaakt voor de vorming van een divisie Taxi. Gericht
op het benutten van schaalvoordelen zijn de proces-
sen en werkwijzen geüniformeerd. Dat heeft geleid
tot versterking van de vestigingen onderling. Dat pro-
ces is eind 2002 afgerond en ISO 14001 was in 2004
het eerste certificaat voor het managementsysteem
van CTS. Toen het branchekeurmerk kwam, was het
mogelijk de eisen van het merk in een korte doorloop-
tijd te koppelen aan ons bestaande management-
systeem. De bestaande systematiek was de kapstok,
met draagvlak op directieniveau, en die is in feite
uitgebreid met kwaliteit, arbo en milieu.’
Vegter windt er geen doekjes om door aan te geven
dat de taxibranche vooral in de grote steden een
slecht imago heeft en de kwaliteit nogal eens te
EXTERNE DESKUNDIGHEID DIE TOT NADENKEN ZET
Connexxion verwacht een ruim jaar nodig te hebben voor de integratie van de zorgsystemen en dit
proces eind 2007 af te ronden. Het certificerende instituut wordt volgens Wijers geselecteerd op z’n des-
kundigheid en gevoel bij de cultuur van Connexxion. Maar nog belangrijker vindt de manager procesbe-
heer, dat de externe deskundige een open gesprekspartner is. ‘De externe deskundige moet het gesprek
op directieniveau aankunnen. Een discussie op het juiste niveau is belangrijker dan een opmerking over
het bordje nooduitgang dat ergens ontbreekt. Kennis over procesmanagement inclusief het gevoel voor
de branche. Wat dat betreft hebben we glimlachend gadegeslagen hoe een auditor die de sector eerst
nauwelijks kent, je toch aan het denken zet, terwijl diezelfde persoon een jaar later zoveel van de sector
weet, dat je ook branchespecifiek van hem kunt leren.’
wensen over laat. ‘Wij zijn marktleider en kunnen
en willen ons daar niet mee identificeren. Wij zijn
altijd voorstander geweest van een eigen keurmerk.
Toen de minister zich sterk maakte voor een bran-
chekeurmerk, hebben we ons daaraan ook direct
gecommitteerd. Kwaliteit is voor Connexxion geen
keuze. Het is een randvoorwaarde om ons werk te
doen. Bovendien zijn we marktleider en willen we
ons onderscheiden.’ Wijers vult aan: ‘We hebben
gekeken waar elke vestiging uniek in is, zoals de
contracten met de opdrachtgevers. Het is de kunst
die kenmerken te behouden en de manier van werken
toch te uniformeren. Op een gegeven moment kun je
dan als organisatie de externe toets aan. Dat dit in vijf
maanden lukt, betekent dat de basis al goed was. Een
bevestiging, want als je op nul zou beginnen, lukt je
dat in een grote onderneming zo snel niet. Volgende
stappen zijn dan ontwikkelingen zoals de standaardi-
satie van de urenverantwoording en het centraliseren
van P&O en Financiën.’
HET RISICO VAN KLANTVRIENDELIJKHEID
Naast de interne gevolgen van het invoeren van
procesmanagement zijn er ook externe. Wat merkt de
klant van het feit dat CTS over drie gerenommeerde
certificaten beschikt? ‘Het gekke is’, zegt Vegter, ‘dat
zowel bij het keurmerk als OHSAS de conclusie van
Kiwa was dat je ook te ver kunt gaan in klantvriende-
lijkheid. Het heeft z’n grenzen. Je hebt met kwetsbare
groepen te maken, dus het vervoer gaat verder dan
de voordeur. Maar als je iemand helpt met afrekenen
Foto: Connexxion

XXION
Theo Vegter (links) en
en hij is de volgende dag € 10 kwijt, dan kan dat ook
tegen je werken. Die discussie over welke risico’s ze
kunnen lopen, gaan we aan met de medewerkers.
Best moeilijk, want sommigen komen al jaren bij
klanten over de vloer, maar te klantvriendelijk zijn is
natuurlijk niet het vervelendste compliment om te
krijgen.’
Wijers stelt dan ook dat een klant van een bedrijf er in
de regel vooral iets van merkt als systemen ontbre-
ken. ‘Pas als het mis gaat, weet je dat een systeem
bij een bedrijf ontbreekt of niet wordt nageleefd.
Natuurlijk, de klant van Connexxion merkt dat een
chauffeur is opgeleid, instructies heeft, altijd over de
juiste middelen beschikt, staat waar Connexxion voor
staat. Maar dat is meer een gevoel, het hebben van
vertrouwen, dan dat ze dat concreet kunnen benoe-
men.’
KAM++
Wat voor CTS geldt, gaat ook op voor de andere
divisies van Connexxion. De onderneming werkt dan
ook op holdingniveau aan een integraal, gecertifi-
ceerd zorgsysteem, waarbij de individuele systemen
van de divisies opgaan in een groter geheel. Wijers:
‘Aspecten als kwaliteit, arbo en milieu komen samen,
maar de integratie gaat veel verder dan KAM, want
bijvoorbeeld ook integraal risicomanagement en het
voldoen aan de wet- en regelgeving in de breedste
zin van het woord worden er in meegenomen. Het
systeem wordt uniek in z’n opzet: KAM++. Uniek,
omdat het integraal kwaliteitsmanagement de eisen
van individuele certificatieregelingen overstijgt en alle
lijnen samen komen.’
In oktober 2006 is het integratieproces gestart. Wat
Wijers en Vegter opvalt, is hoeveel de divisies onder-
ling van elkaar kunnen leren. ‘Je laat je inspireren
door de best practice en die kruisbestuiving geeft
enorm veel voldoening. Openbaar vervoer werkt met
self-assessments om de volledige implementatie van
processen te toetsen, de werkplaats TSN heeft een
actief beleid op het gebied van operationele verbe-
tertrajecten, op andere plekken werken we weer met
mystery guests. Al die kennis delen we met maar één
doel: het gezamenlijke niveau op een nog hoger plan
tillen.'
‘HET IS DE KUNST DE INDIVIDUELE
KENMERKEN TE BEHOUDEN EN
HET PROCESMANAGEMENT TOCH TE
UNIFORMEREN.’
Foto: Connexxion
Foto: Procomm
Harry Wijers: ‘Je laat je
inspireren door de best
practice en die kruisbe-
stuiving geeft enorm
veel voldoening.’
11

12
Innovaties
rioolstelsel:
ALS EERSTE GEACCREDITEERD
Kiwa is als eerste certificatie-instelling geaccrediteerd naar aanleiding van de
ingebruikname van drie nieuwe Beoordelingsrichtlijnen op het gebied van rioolstel-
sels. Het gaat om de BRL 2017: Kunststof putten voor rioolstelsels, BRL 52250:
Infiltratiesystemen en BRL 2020: PPE Seals.
De ontwikkelingen op het gebied van rioolstelsels gaan
snel. Nieuwe eisen, producten en toepassingen maken
het tot een dynamisch deel van de GWW-sector. Zo
is het gebruik van kunststof een innovatief alternatief
voor beton. BRL 2017 beschrijft de eisen die worden
gesteld aan het materiaal, de onderdelen en de samen-
bouw van kunststof putten, zoals de sterkte, stabiliteit,
dichtheid en duurzaamheid, en de testen die daarbij
horen. Het betreft kunststof putten in het hoofdriool-
stelsel tot 4 meter diepte.
Een voorbeeld van een test is het belasten van een
put met een gewicht van 10 ton. Inmiddels beschikken
twee bedrijven over een certificaat: Wavin met de Te-
gra-put en Pipelife met de Renoflow-put. Twee andere
Beoordelingsrichtlijnen in deze sector waarvoor Kiwa
recent is geaccrediteerd, zijn BRL 52250: Infiltratie-
systemen (schoon waterrioolstelsel, inmiddels 1 certi-
ficaat uitgereikt) en BRL 2020: PPE Seals, (alternatief
voor rubber afdichtingsringen, 3 certificaten)
BRL 2834
Kiwa is geaccrediteerd
voor BRL 2834: Katho-
dische bescherming van
wapeningsstaal in beton.
Deze BRL is van toe-
passing op het ontwerp,
uitvoeren, controleren
en het onderhouden van
installaties voor katho-
dische bescherming
(KB) van wapeningsstaal
in betonconstructies.
Het gaat om beton dat
is geëxposeerd aan
atmosferische condities,
waaraan schade is ont-
staan of schade wordt
verwacht als gevolg van
wapeningsstaalcorrosie,
veroorzaakt door de aan-
wezigheid van chloride in
het beton of carbonatatie
van de betondekking.
De BRL is zowel van
toepassing op syste-
men op basis van een
opofferingsanode als op
De Tegra-inspectieput
van Wavin.
systemen op basis van
opgedrukte stroom. De
BRL beslaat het proces
Foto: Wavin
vanaf het moment dat de
beslissing is genomen
om een kathodische
beschermingsinstallatie
aan te leggen.
De BRL gaat er vanuit
dat de constructieve
veiligheid van de te
beschermen betoncon-
structie is vastgesteld,
ACCREDITATIE
TV&V
De thuiszorg, verpleeg- en verzorgingshuizen kenden
tot halverwege 2006 individuele kwaliteitssystemen
die nu in één schema zijn ondergebracht. Kiwa is ge-
accrediteerd voor dit zogenaamde TV&V-schema en
begeleidt organisaties de stap te maken naar HKZ.
HKZ Opstapcertificatie is sinds 1 juni 2006 moge-
lijk voor de onderdelen V&V, Alphahulpverlening,
voedingsvoorlichting en dieetadvisering, uitleen van
verpleegartikelen en hulpmiddelen en voor bemid-
delingsbureaus. Voor de jeugdgezondheidzorg (0-19
jaar) is een afwijkend implementatieprogramma van
toepassing, terwijl voor de kraamzorg de Basiskwali-
teitseisen Kraamzorg nog van toepassing zijn.
NORM VERANTWOORDE ZORG
De normen voor de opstapcertificatie voor TV&V
omvatten ook de Norm Verantwoorde Zorg (NVZ).
Die was er eerst voor intramurale zorg en is er nu ook
voor de thuiszorg. Voor de organisaties was 2006 een
overgangsjaar, waarin een aantal pilots is uitgevoerd.
HKZ heeft de verbeteringen die uit de evaluatie hiervan
zijn voortgekomen, opgenomen in het HKZ-schema.
Vanaf 2007 zullen de organisaties dan ook aan de
NVZ moeten voldoen. Om ervoor te zorgen dat er
samenhang tussen de verschillende normen blijft, zijn
de indicatoren vertaald naar normen in het HKZ-certifi-
catieschema. Een aantal normen is toegevoegd. In de
normen voor HKZ-opstapcertificatie zijn deze specifiek
toegevoegde normen met groen gemarkeerd.
voordat de beslissing is
genomen om een KB-
installatie aan te leggen.
Indien de aannemer tij-
dens het aanleggen van
de installatie constateert
dat het wapeningsstaal
erger is aangetast dan
in het onderzoek van de
betonconstructie staat,
dient hij dit direct aan
zijn opdrachtgever te
melden.

GEACCREDITEERD VOOR
VWHH
De Raad voor Accreditatie heeft Kiwa geaccrediteerd voor Veilig Werken met
Hijsgereedschappen en Hefwerktuigen (VWHH). Onder de VWHH-regeling vallen
verschillende soorten persoonscertifi caten, waaronder het certifi caat Heftruck-
chauffeur, waarvoor elk jaar duizenden personen worden opgeleid. Kiwa heeft in
nauwe samenwerking met Hefco een examen opgesteld door het College van
Deskundigen is goedgekeurd en waarmee examenbureaus kunnen werken.
KWALITEIT EN BETROUWBAARHEID
Tot op heden was er geen regeling die onder toezicht van een certifi catie-instelling
staat. ‘Een beetje vreemd als je bedenkt dat met name op het gebied van veiligheid
ieder jaar weer wordt geconstateerd dat hierin nog veel valt te verbeteren’, zegt
Roeland van Oorschot, binnen Kiwa verantwoordelijk voor persoonscertifi catie.
‘De nauwe samenwerking met Hefco, onder andere opleider in deze sector, heeft
ertoe geleid dat er nu een regeling bestaat die staat voor kwaliteit en betrouwbaar-
heid. Het is toch een kroon op het werk dat we nu ook geaccrediteerd zijn. Voor
vele bedrijven is het belangrijk dat hun werknemers zodanig worden opgeleid en
getoetst dat de werkzaamheden in het bedrijf goed en veilig worden uitgevoerd.
Het zou mooi zijn als zoveel mogelijk personen via deze regeling aan het certifi caat
komen. Wij zijn ervan overtuigd dat dit alleen maar ten goede komt van de veilig-
heid binnen de sector.’
BRL 2818 PREFAB
BETONVLOEREN
Kiwa is geaccrediteerd naar aanleiding van de
komst van de Nationale Beoordelingsrichtlijn
BRL 2818: Het functioneel herstellen van gepre-
fabriceerde grondvloeren van gewapend beton.
Het kwaliteitssysteem houdt op hoofdlijnen
in dat de grondvloer gecontroleerd wordt op
actief en passief ondersteunen, het repareren en
vervangen van wapening en actieve en passieve
kathodische bescherming.
GHOR
Als er een ramp of groot
ongeval gebeurt, moeten
de slachtoffers zo goed
en zo snel mogelijk ge-
holpen worden. GHOR
staat voor Geneeskun-
dige Hulpverlening bij
Ongevallen en Rampen,
oftewel het helpen van
mensen die slachtoffer
zijn geworden, of zouden
kunnen worden, van een
(dreigend) groot ongeval
of een ramp. Kiwa is
per 21 december 2006
geaccrediteerd voor de
branche GHOR, waar de
hulpverleningsdiensten
(ambulance, politie en
brandweer) onder val-
len. Kiwa heeft al jaren
ervaring met certifi ceren
van GHOR’s en heeft
vorig jaar besloten de ac-
creditatie aan te vragen.
Zo heeft Kiwa onder
meer de hulpverlenings-
diensten in Rotterdam-
Rijnmond gecertifi ceerd.
Het GHOR-kwaliteitssy-
steem maakt deel uit van
het HKZ-schema.
Foto: De Meteoor
13

14
OUD-KIWAAN WOUTER BOSMAN VERZORGDE DE KKT THEMAGROEP AUDITING. TEVENS IS HIJ SECRE-
TARIS VAN DE KKT EN VOORZITTER VAN DE PROMOTIECOMMISSIE. ZIJN VISIE OVER AUDITING: ‘UITEIN-
DELIJK GAAT HET OM TE VERNIEUWEN EN TE VERBETEREN. HET MOET CONCREET IETS OPLEVEREN.’
‘Na in 2005 een succesvolle KKT kringmiddag over
auditing te hebben georganiseerd, hebben Peter
Blankestijn en ik het initiatief genomen voor
een themagroep. Ons doel was vijf
à zes keer bij elkaar te komen
tegen een kleine vergoe-
ding. Peter en ik hadden
veel ideeën, maar we
wilden ons vooral laten
leiden door de groep
zelf. Tijdens de eerste
bijeenkomst hebben
we de onderwerpen bij
de zestien deelnemers
geïnventariseerd. In de
daaropvolgende bijeen-
komsten zijn die verder
verdiept.’
MEER DAN HANDHAVEN
CURRICULUM VITAE
Studie: elektrotechniek
Wouter Bosman: ‘Je kunt
audits nog veel verder verdiepen’
‘Door de jaren heen zag ik een omslag van handha-
vingsgericht auditen naar audits gericht op verbe-
tering. Bij Defensie werd indertijd uitsluitend hand-
havingsgericht geaudit. Centrale vraag daarbij was:
houdt iedereen zich aan de afspraken en regels? Bij
Kiwa werd mij duidelijk dat het bij kwaliteit om meer
gaat dan handhaven. Het is ook belangrijk een ver-
betercyclus op gang te brengen. Uiteindelijk gaat het
erom te vernieuwen en te verbeteren. Het moet con-
creet iets opleveren. Dat is een kick. Is borging dan
helemaal niet meer belangrijk? Jawel, maar het is én
Vóór Kiwa: beroepsofficier bij de Koninklijke Luchtmacht, toezichthouder
kwaliteit bij Philips industrie, Hollandse Signaal en later Holec.
1989: beleidsmedewerker interne kwaliteitszorg bij Kiwa
1990 - 2005: Senior Management Consultant bij
Kiwa Management Consultants
2005: vervroegd pensioen, als zelfstandig organisatieadviseur nog
steeds bezig met auditing.
Ook nog: actief in de Nationale Normcommissie van ISO en bestuurslid
bij KKT.
én. Je moet borgen én vernieuwen. Meten is daarbij
weten. Kwaliteitskosten als faalkosten en preventie-
kosten zijn vaak moeilijk inzichtelijk te maken. Auditing
kan hieraan bijdragen. Je kunt echter pas goed
auditen als je een goed managementsysteem hebt
ingevoerd. Dat is niet noodzakelijkerwijs een systeem
dat aan de ISO-norm voldoet. Het is belangrijk om
een invulling te kiezen die bij de organisatie past. Je
moet daarbij oog hebben voor de harde kwantitatieve
kant en de zachte kant van mensen met hun emoties,
plezier in hun werk en tevreden klanten. Auditing is
een tool die pas effectief te gebruiken is als er een
goede basisstructuur is. Pas dan kun je auditing ge-
structureerd inzetten.’
TOEKOMST
‘In de toekomst verwacht ik dat we nog steeds met
kwaliteitssystemen zullen werken. De focus zal dan
nog sterker op efficiency liggen dan nu. We zullen
meer toegroeien naar 'business excellence', gebruik-
makend van tools als de in 2008 totaal vernieuwde
ISO 9004, de aanpak volgens Six Sigma en Lean
Manufacturing. Auditen blijft daarbij een tool om de
cirkel rond te maken. Financiële audits en KAM-audits
zullen we verder moeten integreren. De KAM-mana-
ger zal samen met de controller audits moeten gaan
doen.’
AUDITPOOL
‘Uit de themagroep kwam de suggestie om een
auditpool te starten. Ik zie overigens maar beperkte
mogelijkheden voor het opzetten van zo’n auditpool
voor de regio. Bedrijven kunnen onderling auditoren
uitwisselen. Iets dergelijks vraagt echter veel voorbe-
reiding van auditoren. Ik verwacht daarom dat maar
weinig organisaties hiervoor tijd kunnen vrijmaken.
Veel auditoren hebben al nauwelijks tijd voor hun
eigen auditprogramma. De rol van de KKT hierin kan
ondersteunend zijn door bijvoorbeeld het instellen
van een backoffice. Een alternatief kan zijn dat twee
bedrijven iets dergelijks onderling regelen. Meer ver-
wacht ik van een vervolgtraject van de themagroep
die zich volgend seizoen kan gaan bezighouden met
innovatief auditen.’

'Kiwa neus' test
GASKRASKAARTEN
De energiebranche wil
dat gaslucht beter wordt
herkend en is daarom
een landelijke gaslucht-
campagne gestart. Alle
6,5 miljoen adressen
met een gasaansluiting
krijgen een folder thuis
om gaslucht in en om
huis en bedrijf beter te
leren herkennen. De
folder geeft aan wat
iemand moet doen als hij
of zij echt gas ruikt. Ook
bevindt zich in de folder
een krasvlak waarmee
de geur van gas vrijkomt.
Kiwa Gastec Technology
controleerde of de geur
op de gasgeurkaarten
overeenkomt met het
odorant, de penetrante
geur die uit veiligheids-
oogpunt aan het gas
wordt toegevoegd zodat
het snel wordt opge-
SUCCESVOLLE DEELNAME
BOUWBEURS
Kiwa heeft met succes deelgenomen aan de Internationale Bouwbeurs die
van 5 t/m 10 februari plaatsvond in de Jaarbeurs te Utrecht. Het evenement
trok circa 103.00 bezoekers, een record. Kiwa signaleert een toename in het
aantal opdrachtgevers uit de bouwsector in 2006, niet alleen in Nederland.
Parallel daarmee loopt de groei van de
organisatie. Op de Bouwbeurs
presenteerde Kiwa ‘Certi-
fi catie op de Bouwplaats’;
een nieuwe opzet waarmee
ook het proces van het goed
verwerken van een product
in het bouwwerk wordt geborgd.
merkt. Aardgas is van
nature namelijk reukloos.
GEVOELIGE NEUS
Henk van Bruchem van
Kiwa Gastec Techno-
logy: ‘Wij controleren al
sinds de invoering van
het aardgas, nu al meer
dan veertig jaar geleden,
of er voldoende odorant
aan het gas wordt toege-
voegd om het ruikbaar te
maken. Voor deze cam-
pagne hebben we uit
stapels gedrukte folders
steekproeven genomen
en die gecontroleerd. Dit
gebeurde door gewoon
mensenwerk: krassen
en snuiven. Een collega
van ons is behept met
een gevoelige neus en
kan precies zeggen of de
geur identiek is en sterk
genoeg.’
CV-KETEL OP ZOLDER
De landelijke campagne
is het vervolg op een
geslaagd initiatief van
Eneco NetBeheer. Het
blijkt namelijk dat de gas-
geur steeds minder vaak
wordt herkend. Het komt
bijvoorbeeld geregeld
voor dat de meteropne-
mer bij de meteropname
overduidelijk een gas-
lucht waarneemt, maar
de bewoners aangeven
dat zij de geur niet met
aardgas in verband
brengen. De oorzaak
is onder andere dat
gebruikers van aardgas
Kiwa Scandinavia heeft opdracht
verkregen om de betonelementen
die speciaal worden gepro-
duceerd voor het nieuwe
Olifantenverblijf in de Ko-
penhagen ZOO te keuren. De
elementen worden geproduceerd
bij het Duitse bedrijf Ed. Züblin
Fertigteilwerk Gladbeck en zullen
steeds minder met gas
worden geconfronteerd.
Zo’n twintig procent van
de huishoudens kookt
elektrisch; gaskachels in
de vertrekken en de gei-
ser in de keuken hebben
plaatsgemaakt voor de
cv-ketel op zolder. Het
is echter wel van belang
dat mensen de gas-
lucht herkennen omdat
gasleidingen in huis en in
de meterkast aanwezig
zijn en door bijvoorbeeld
beschadiging kunnen
gaan lekken. Henk van
Bruchem is naast zijn
werk bij Kiwa gedeta-
cheerd bij EnergieNed.
Hij heeft het initiatief
genomen om er een
landelijke campagne van
te maken.
OLIFANTENVERBLIJF
GEKEURD
worden gekeurd op basis van de Deense betonnor-
men. Dit project wordt uitgevoerd in samenwer-
king met de unit Bouwconstructies en Kiwa GmbH.
15

16
Op projecten, met name
in de chemische indu-
strie, zal meer toezicht
komen.
BRL 903
ERKEND INSTALLATEUR ZORGT VOOR VEILIGE TANKOPSLAG
IN DE TANKOPSLAGINDUSTRIE IS SINDS DECEM-
BER VORIG JAAR DE NATIONALE BEOORDELINGS-
RICHTLIJN 903 VAN KRACHT DIE EEN AANTAL
OUDERE RICHTLIJNEN VERVANGT. IN DE BRL IS
OMSCHREVEN WAAR DE AANSLUITINGEN VAN
EEN TANKOPSLAG AAN MOETEN VOLDOEN.
VOLDOET EEN INSTALLATEUR AAN DE EISEN,
DAN IS DE OPSLAG VEILIG. DE NIEUWE REGEL-
GEVING BETEKENT VOOR KIWA WELISWAAR EEN
ZWAARDERE TAAK, MAAR DE TRANSPARANTIE
DIE DE BRL MET ZICH MEEBRENGT, HEEFT VOOR
DE TANKOPSLAGINDUSTRIE ALS VOORDEEL DAT
ER MINDER VERSCHILLENDE CONTROLERENDE
INSTANTIES OVER DE VLOER KOMEN EN ZE SNEL-
LER AAN ALLE RICHTLIJNEN VOLDOEN.
Kiwa certificeert en controleert dienstverleners die
aan energieopslag doen, zoals tank storage. Het gaat
met name om energieopslag in allerlei vormen zoals
gastanks, ondergrondse tanks en ook transportleidin-
Foto: Romein Beton
gen. De technische mogelijkheden van de bedrijven
die de tanks aansluiten, zijn de laatste jaren flink ver-
breed. Vroeger was de installateur iemand die pijpen
last. Die tijd is echter voorbij: het veiligheidsbesef is
enorm toegenomen. Dit betekent dat er op projecten,
met name in de chemische industrie, meer toezicht
zal komen. Bijkomend voordeel is dat de installaties
goedkoper worden. Eenmaal goed ontworpen kan
een installatie eenvoudiger worden geplaatst. Er is
minder revisie en aanpassing nodig.
MEER KENNIS VAN NORMEN
Peter Baars, manager van de eenheid transport en
energie van Kiwa: ‘De installateurs hadden vroeger
een beperkte scope als het gaat om de wet. De bran-
che, de overheid en Kiwa willen dat de installateurs
meer kunnen, meer kennis hebben van de normen.
Dat zijn voornamelijk drie richtlijnen: ‘pressure equip-
ment directive’, de ‘atex 95 en 137’ en de machine-
richtlijn. Dus als een installateur een certificaat heeft,
dan betekent dit niet alleen dat hij voldoet aan de
nationale regels, maar ook aan internationale regels.’
Wat houdt de nieuwe BRL 903 in? Peter Baars: ‘Het
toepassingsgebied van deze BRL betreft het afgeven
van een productcertificaat door Kiwa voor de instal-
latie van opslagtankinstallaties voor alle vloeistoffen.
Onder die vloeistoffen vallen ook de zogenoemde k0-,
k1-, k2-, k3- en k4-producten en -chemicaliën in de
breedste zin des woords. Die k’s staan voor zéér tot
licht ontvlambare vloeistoffen. Daarnaast vallen onder
die k’s chemicaliën, althans bijtende, corrosieve,
schadelijke, irriterende en giftige stoffen. Die stoffen
kunnen geclassificeerd zijn vanuit de Wet gevaarlijke
stoffen en de Wet vervoergevaarlijke stoffen.’ De
verwachting is dat Kiwa meer certificaten zal afgeven.
Peter Baars: ‘Ik verwacht dat er een groei zal zijn in
certificaten, met name voor industriële toepassin-
gen en chemicaliënopslag. In principe ligt daar een
grotere specifieke klantvraag. De industrie heeft vaak
aparte applicaties en maatwerkeisen. Op basis van
de nieuwe BRL kan daar beter invulling aan worden
gegeven. Vroeger was dat minder mogelijk, omdat de
regels meer rigide waren.’

CERTIFICERING
mestsilo’s
VOORKOMT KLAPPEN
IN 2006 ZIJN MINIMAAL VIER MESTSILO’S ONT-
PLOFT. OORZAAK: ONDERMAATSE INSPECTIES,
BEUNHAZERIJ, ZUINIGHEID EN ONDUIDELIJKE RE-
GELGEVING. OM NIEUWE PROBLEMEN TE VOOR-
KOMEN, HEEFT KIWA HET INITIATIEF GENOMEN
VOOR DE ONTWIKKELING VAN TWEE NIEUWE
BRL’S AAN DE HAND WAARVAN MESTBASSINS
EN AFDEKKINGEN WORDEN GEÏNSPECTEERD.
Duizenden Nederlandse mestbassins (veelal van
beton, staal, hout of folie) kampen met achterstallig
onderhoud. Omdat de overheid marktwerking bepleit,
ging Kiwa aan de slag met een eigen inspectiere-
geling. ‘Er zijn te veel gelegenheidsaanbieders en
bedrijven die telefonische keuringen aanbieden.
Beunhazerij dus. Soms moet een silo inwendig
worden geïnspecteerd’, zegt Joop Zijlstra in Cobouw.
Zijlstra is voorzitter van het College van Deskundigen
Agrotechniek bij Kiwa: ‘Boeren kiezen vaker voor een
lage prijs dan voor goede kwaliteit, terwijl de ge-
meente als toezichthouder te weinig kennis heeft om
inspecties of nieuwbouwaanvragen te controleren.’
BOER ZELF VERANTWOORDELIJK
Alle bouwwerken, ook mestsilo’s, dienen te vol-
doen aan de minimale eisen van het Bouwbesluit.
Daarnaast zijn er voor mestopslagen extra regels,
zoals de Richtlijn mestbassins 1992. Hierin staat
onder andere dat voor alle soorten
opslag een refe-
rentieperiode geldt; de vooraf vastgestelde minimale
levensduur van een opslag of afdekking. Er zijn twee
referentieperiodes: voor silo’s van harde materialen
(zoals beton) is dat twintig jaar; voor silo’s van zacht
materiaal (zoals folie) tien jaar. Voordat een periode
is verstreken, moet een boer zijn silo laten inspecte-
ren, zodat een nieuwe referentieperiode kan worden
vastgesteld. De boer is hier zelf verantwoordelijk voor,
terwijl de gemeente er op moet toezien dat de inspec-
tie wordt uitgevoerd door een bedrijf met voldoende
kennis en vaardigheden.
Hierin voorzien de nieuwe BRL 2342 en 2344. Hoe-
wel de richtlijnen geen wettelijke verplichting met zich
meebrengen, is toch een mijlpaal bereikt. Zijlstra in
Cobouw: ‘We starten een campagne voor de VNG.
Plaatselijke overheden moeten
nauwlettender toetsen. Gemeenten
kunnen boeren opleggen dat
ze alleen gecertificeerde
systemen gebruiken.
Mestbassins worden
meestal gebouwd door
gespecialiseerde bouwers.
Toch neemt een aantal van hen
niet de moeite aan de richtlijnen
te voldoen, terwijl de kosten van
enkele duizenden euro’s per jaar om als gecer-
tificeerd bedrijf door het leven te mogen gaan,
niet opwegen tegen de baten.’ De Federatie van
Onderlinge Verzekeringmaatschappijen juicht
volgens Zijlstra de regelingen toe. ‘Zij kunnen
daar in hun polisvoorwaarden naar verwijzen.
Boeren komen na een calamiteit niet zonder meer
weg met een verkeerde keuring.’
Jaarlijks ontploffen
gemiddeld vier mest-
silo’s, zoals hier in het
Groningse Musselkanaal.
BRONNEN
'Mestopslag staat
vaak op klappen',
Martijn ter Horst,
Boerderij november
2006
‘Certificering voor-
komt klappen van
mestsilo’s’, Thomas
van Belzen, Cobouw
2 november 2006
Foto: ANP
17

18
VEILIGHEID OP DE WERKVLOER:
VCA of OHSAS?
AAN HET BEZIT VAN EEN VCA-CERTIFICAAT WORDT VEEL WAARDE GEHECHT. MET 10.000 ORGANISATIES EN EEN MILJOEN
PERSONEN DIE VOOR ÉÉN VAN DE VCA-SCHEMA’S GECERTIFICEERD ZIJN, BEHOORT HET TOT DE SUCCESVOLSTE SCHEMA’S IN
NEDERLAND. HOEWEL VCA NIET WETTELIJK VERPLICHT IS, WORDT OP TERMIJN EEN GECERTIFICEERDE HOOFDAANNEMER BIJ-
VOORBEELD WEL VERPLICHT ALLEEN MET DITO ONDERAANNEMERS TE WERKEN. HET IS DUS VAN BELANG OM VCA TE HALEN
ÉN TE BEHOUDEN. MAAR WAT ZIJN DE ALTERNATIEVEN?
Audry van der Sanden, seniorcertifi catiedeskundige
bij Kiwa: ‘In VCA (Veiligheid, gezondheid en milieu
Checklist Aannemers) staan de minimale veiligheids-
eisen op twee niveaus, VCA* en VCA**, omschreven.
Simpel en concreet per puntje aanvinken of iets wel
of niet van toepassing is. Deze methodiek is het grote
voordeel van VCA: een makkelijke, duidelijke lijst, een-
voudig te hanteren voor kleinere bedrijven.’ De kracht
van de keuze voor een eenvoudige checklist is ook
meteen een zwakte, legt Van der Sanden uit: ‘Wan-
neer de lat voor de checklist te hoog gelegd wordt,
loop je de kans dat het schema een fraudegevoelig
keurslijf wordt. Dat is niet de bedoeling. Het veilig
denken en handelen staat centraal. Bedrijven die het
veilig denken en handelen procesmatig continu willen
verbeteren, kunnen ook voor het internationaal geac-
cepteerde veiligheidssysteem OHSAS 18001 kiezen.
Beide borgingsinstrumenten zijn niet zozeer een
alternatief, maar vullen elkaar uitstekend aan.’
VEILIGHEIDSBELEID
OHSAS (Occupational Health and Safety Assessment
Series) is een goed alternatief. OHSAS 18001 is geen
checklist, maar een arbo-managementsysteem: niet
alleen gericht op het uitvoerende vlak, maar ook op
verandering van de gehele organisatie en vooral ook
op beleidsniveau. Van der Sanden: ‘Let wel,
OHSAS betekent zeker niet minder werk dan VCA* of
VCA**. De hoeveelheid werk die je moet verzetten is
minimaal gelijk aan het behalen van het niveau VCA**.
Bezit van VCA** is een goede uitgangspositie, maar
betekent nog niet dat je automatisch kunt overscha-
kelen naar OHSAS 18001. Daarbovenop moet je ook
nog systematisch gaan denken.’
Van der Sanden verwacht dat de bekendheid van
OHSAS in de toekomst zal toenemen: ‘VCA wordt
zeker niet overbodig door de groei van OHSAS. Het
blijft een zeer handzame checklist voor vooral kleine
en middelgrote bedrijven, die zich ook verder zal ont-
wikkelen. Op dit moment wordt OHSAS steeds meer
geïmplementeerd bij grotere bedrijven in de industrie,
en ook steeds meer in bouwgerelateerde bedrijven
die VCA ‘ontgroeid’ zijn of – naast VCA – het veilig
handelen en denken ook op een andere manier willen
integreren in het bedrijfsbeleid. OHSAS is, in tegen-
stelling tot VCA, een internationale norm en daardoor
makkelijker te integreren met ISO 14001 (milieu) en
ISO 9001 (productieproces). Maar uiteindelijk is het
aan het bedrijf zelf om te beslissen welk systeem het
beste past binnen zijn bedrijfsvoering.’
Audry van der Sanden, seniorcertifi catiedeskundige
bij Kiwa: ‘Bezit van VCA** is een goede uitgangspo-
sitie, maar betekent nog niet dat je automatisch kunt
overschakelen naar OHSAS 18001.’

VCA** CERTIFICAAT VOOR
RADBOUD
ZIEKENHUIS
De zorgsector is ook op
het vlak van kwaliteits-
management nieuwe
paden aan het verken-
nen. Kwaliteitsmanagers
in deze sector maken
sinds jaar en dag gebruik
van de beproefde NIAZ
systematiek. Het Ne-
derlands Instituut voor
Accreditatie van Zieken-
huizen toetst of zorgin-
stellingen hun organisa-
tie zo hebben ingericht,
dat ze kunnen bewijzen
dat er adequaat en veilig
gewerkt wordt. De afde-
ling Service & Onder-
houd van het Nijmeegse
UMC St. Radboud
ziekenhuis vierde eind
januari een feestje met
een verrassende nieuw-
komer in deze sector.
Hans Jansen reikte aan
Felix van Baal, directeur
BedrijfsHuisvesting van
het UMC St. Radboud
het VCA** certifi caat uit
voor de afdeling service
en onderhoud.
Manager René van
Wegen van de afde-
ling Service en Onder-
houd. ‘Veiligheid is een
speerpunt in meerdere
opzichten,’ licht van Baal
toe. ‘Bij een ziekenhuis
draait alles om zorg
en veiligheid en het
zichtbaar maken hiervan
en dat reikt verder dan
patiëntenzorg. Daarom
kiezen we naast de NIAZ
systematiek voor be-
drijfsmatig georiënteerde
afdelingen als de onze
voor beproefde
certifi catieregelingen
waarmee we de speer-
punten kwaliteit en vei-
ligheid kunnen borgen.’
Daar blijft het overigens
niet bij; de volgende
stap, het behalen van
het internationale ISO
certifi caat staat al op de
agenda.
Voorafgaand aan het toe-
latingsonderzoek is de
afdeling begeleid door
adviseur Jan Albracht
van Axsys Netherlands
bv. ‘Mij viel de soepel-
heid op waarmee de
VCA** systematiek is
opgetuigd en geïm-
plementeerd. Binnen
vijf maanden was alles
rond.’
Kort
NIEUWS
ACTIE SIGMA TOTAAL
Voor slechts € 75 krijgen Kiwa lezers het eerste jaar
een abonnement op de Sigma Kennisdatabank én het
vaktijdschrift Sigma op de mat. Meer info:
www.kluwermanagement.nl/sigmatotaal.
IIP GOED HULPMIDDEL BOUW
In 2006 deden Jan Vrins van Bilancia en Ed Auée van
Auee Advies onderzoek naar de mogelijkheden die de
Investors in People standaard (IiP) kan bieden binnen
de bouwbranche. Conclusie: IiP kan een bijdrage
leveren aan een verdere professionalisering. ‘In de
branche draait het om mensen die verantwoordelijk
zijn voor uitvoering. Daarom is gerichte ontwikkeling
van mensen tevens de weg waarlangs ondernemingen
en de branche zich kunnen ontwikkelen.' Meer over IiP
en het onderzoek op www.kiwa.nl en www.bilancia.nl.
MULTI-UTILITY LAB GEOPEND
Kiwa Gastec Certifi cation heeft een multi-utility
laboratorium in Apeldoorn geopend, dat de mogelijk-
heid biedt om verschillende duurzame technologieën
te testen. Deze testen kunnen separaat, naast elkaar,
op grotere schaal en voor langere periodes uitgevoerd
worden. Het laboratorium is ook geschikt voor uitbrei-
ding naar testen van andere duurzame technologieën,
zoals warmtepompen, zonneboilers en zonnecellen,
waarmee veldtesten worden gesimuleerd.
ZORG OVER BETON
Het College van Deskundigen is bij twee producten
bezorgd over de resultaten van de in 2005 uitgevoer-
de controlebezoeken in het kader van de certifi ca-
tieregelingen voor ‘Constructief Beton’. Het aantal
tekortkomingen bij ‘Bouwelementen van beton’ be-
vond zich in 2005 nog steeds op een (te) hoog niveau.
Bij ‘Systeemvloeren’ is het aantal tekortkomingen in
2005 fors gestegen ten opzichte van 2004. Oorzaken:
de aspecten vorm en afmetingen, ingestorte artike-
len/voorzieningen en uiterlijk/beschadiging waren
onvoldoende. De Jaarrapportage 2005 ‘Constructief
Beton’ is te bestellen bij het secretariaat van de Unit
Bouwconstructies: 070 41 44 563 of MB@kiwa.nl.
19

Congres:
KWALITEIT EN INNOVATIE CENTRAAL
Het vaktijdschrift Sigma organiseert op donderdag
12 april in ‘t Spant te Bussum het elfde Nationaal
Kwaliteitscongres. Het congres is bestemd voor kwa-
liteitsfunctionarissen en heeft als thema 'kwaliteit en
innovatie'. Relaties van Kiwa krijgen een korting van
maar liefst € 120.
Kwaliteitsmanagement en innovatie lijken haaks op
elkaar te staan. Kwaliteit gaat over structurele ver-
beteringen, innovatie over doorbraakverbeteringen.
Toch heeft een organisatie beide nodig om te kunnen
overleven. Voor de kwaliteitsfunctionaris liggen hier
enorme kansen. Met name als het om processen gaat, is de kwaliteitsfunctionaris
de aangewezen persoon om het innovatieve vermogen van organisaties te vergro-
ten. Maar ook als het gaat om het vertalen van signalen uit de markt naar innova-
tieve productideeën, is de kwaliteitsfunctionaris de juiste man of vrouw.
ONDERWERPEN
Onder de titel ‘Innovatie & Kwaliteit: bewijs
het maar!’ verzorgt Paul Hesselink een work-
shop. Duurzaam succes van ondernemende
organisaties is af te meten aan de mate waar-
in de markt haar innovaties gebruikt. Wordt
de kwaliteit van een innovatie niet her- en
erkend, dan blijft het bij een losse uitvinding.
Paul prikkelt deelnemers tot inzicht:
• hoe de kwaliteit van innovaties zichtbaar
kan worden gemaakt
• innovatieve ontwikkelingen in kwaliteits-
management
• of ISO certificatie (ISO 9001) binnen een
kwaliteitsmanagementsysteem innovaties
kan helpen aanjagen.
INSCHRIJVEN MET KORTING
Net als voorgaande jaren is er voor relaties van Kiwa een flinke korting op
de deelnamekosten aan het congres. Het normale tarief is € 495 ex. BTW. Als
Kiwa-relatie betaalt u maar € 375. Schrijft u zich daarom in via www.kiwa.nl,
waar u ook meer informatie vindt over het Nationaal Kwaliteitscongres.
COLOFON
Kiwa Magazine is een uitgave van Kiwa N.V.
Kiwa verbetert kwaliteit met kennis van zaken.
Kiwa is een snelgroeiende internationale kennisorgani-
satie op het gebied van certificatie, (gas)Technologie,
Training en consultancy. Wij zijn met ruim 500 mede-
werkers vanuit vestigingen in Europa, Turkije en China
in meer dan 40 landen wereldwijd actief. Kiwa is
marktleider in de water-, gas- en bouwsector, de indu-
strie, zakelijke dienstverlening en zorg en veiligheid.
Redactie
Kiwa PR i.s.m. Procomm
Redactie-adres
Postbus 70
2280 EA Rijswijk
Tel: +31 (0)70 414 46 01
Fax: + 31 (0)70 414 44 25
hv@kiwa.nl
www.kiwa.nl
Ontwerp, tekstbijdragen en opmaak
Procomm, Rotterdam
Foto’s
Kiwa N.V. PR, Procomm
Druk
Grafisch Bedrijf Tuijtel B.V., Hardinxveld Giessendam
Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van
Kiwa N.V. is het niet toegestaan om artikelen geheel
of gedeeltelijk over te nemen of op enige andere wijze
openbaar te maken.