Vrienden Kunstmuseum aan Zee

VRIENDEN
nieuwsbrief 66
3 maandelijks
oktober november
december 2009
Afgiftekantoor
Oostende X
Klant nr post
252813
VAN
HET
KUNSTMUSEUM
AAN ZEE
collectie West-Vlaanderen
1

2 3
Belangrijke mededelingen:
Gedurende de laatste jaren hebben de Vrienden meegewerkt aan de voordrachten ‘Kunstenaars,
Kunst en Kunststromingen’ in het Mu.ZEE georganiseerd door UPV, universitair permanente uitstraling.
Tot onze grote spijt moeten wij vaststellen dat heel weinig leden naar deze nochtans heel
boeiende en actuele gesprekken komen. Gezien uw interesse voor kunst doen wij een oproep en
vragen wij onze leden om bij het ontvangen van uw Nieuwsbrief de datum zodadelijk in uw agenda
te noteren. Wij van onze kant gaan ook op ons inschrijvingsblad daar aandacht aan geven en in de
toekomst u daar eventueel langs mail aan herinneren.
Uw lidmaatschap eindigt op 31 december. Wij zouden u heel dankbaar zijn moest u voor deze
datum uw lidmaatschap verlengen. Dit bespaart ons veel tijd en kosten!
Bij een lidmaatschap biedt het Mu.ZEE en de Vrienden u alvast de volgende
voordelen aan:
- vrije toegang tot het museum (uitgezonderd Beaufort) en tot de bibliotheek.
- vrije toegang tot het Constant Permeke Museum te Jabbeke en in het Ensorhuis te
Oostende.
- een abonnement op de driemaandelijkse Nieuwsbrief met alle informatie
over de activiteiten van de vereniging en het kunstgebeuren in binnen- en
buitenland.
- deelname aan alle activiteiten van de vereniging; reizen in binnen en
buitenland, uitstappen, voordrachten, geleide bezoeken .
- voordeelaanbod van kunstwerken uitgegeven door de vrienden.
- uitnodiging tot de vernissages van de tentoonstellingen in het museum.
U kunt ook een lidmaatschap als geschenk aanbieden; noteer daarom, naam en adres van de
persoon (personen), aan wie u een lidmaatschap wenst aan te bieden. Zij worden op de hoogte
gebracht van uw geschenk en genieten een jaar lang van de voordelen van de Vrienden van het
Kunstmuseum aan Zee.
We verzoeken u, indien u als gezin of koppel bent ingeschreven, altijd zowel de naam van de echtgenoot
als de meisjesnaam van de echtgenote te vermelden bij elke betaling of inschrijving voor
een uitstap of een reis.
Het is belangrijk om ons uw e-mail adres mee te delen. Om vlug te kunnen inspelen op de actualiteit,
u op de hoogte te kunnen brengen van wijzigingen en u te herinneren aan interessante
evenementen is e-mail voor ons een onontbeerlijk middel.
Ook uw GSM nummer kan nuttig zijn, deze, evenals uw e-mail adres gebruiken wij alleen bij hoogdringendheid.
Aarzel niet om ons eventuele fouten in uw naam en adres mee te delen.
- Mailen kan naar info@vriendenkunstmuseumaanzee.be
- De website www.vriendenkunstmuseumaanzee.be is online.
Lidmaatschappen voor de Vrienden van het Mu.ZEE
-Collectie Prov. W. Vlaanderen:
Individueel lid (22-60 jaar) 35 €
Boven de 60 jaar 30 €
Jeugdlid (tot 22 jaar) 15 €
Gezin (twee lidkaarten) 55 €
Steunend lid 150 €
Sponsor 500 €
Betaling per cheque / storten op rekening 280 - 0407407 - 44
VZW Vrienden van het Kunstmuseum aan Zee, collectie provincie West-Vlaanderen
Christinastraat 2 bus 7, 8400 Oostende
fax 059 512713
info@vriendenkunstmuseumaanzee.be
www.vriendenkunstmuseumaanzee.be
JAmes ensOr: L’entrée du Christ à BruXeLLes, 1898. eAu-fOrte rehAussée à L’AquAreLLe sur pApier 24,8 X 35,5 Cm
COLLeCtiOn de thOmAs et LOre firmAn Ostende, Kunstmuseum AAn Zee © AdAGp, pAris 2009. phOtO dAniëL Kievith
nieuwsbrief 66
20 jaar Vrienden...
Kunstenaars, kunst
en kunststromingen in het Mu.ZEE
Vrijstaat O
La mort au bal masqué
Tentoonstellingen in Mu.ZEE
4 X Mu.ZEE
20 jaar Vrienden
Kunstmap met edities
Bezoek aan Londen
The Royal Academy
Tate Modern
Tate Britain
Hayward Gallery
Bezoek aan Parijs
Musée d’Orsay
Centre Pompidou
Dit werk hebben de vrienden op hun reis naar Iran ontdekt in Muze-ye Honarha-ye Moaser, het museum
voor moderne kunst in Teheran.
Onze Ensor specialist Xavier Tricot was blij met deze ontdekking. Bij een volgende uitgave van zijn
prachtige geïllustreerde uitgave van het Mercator fonds kan hij ‘plaats onbekend’ nu invullen!
4
5
6
8
10
11
11
12
13
14

4 5
20 jaar Vrienden ...
20 jaar geleden! Wanneer was het juist?
De doopceel van een kind vermeldt de juiste
geboortedag, zelfs het juiste uur.
Onze baby heeft vele geboortedagen.
Is de geboortedag de dag dat de idee ontstond
om een vriendenvereniging op te richten?
Aanvang 1989 hebben de ontwerpers met
geduld en zorg een solide en duidelijke structuur
opgebouwd waarop het huidige Mu-Zee
onlangs nog beroep kon doen in een subsidiedossier.
Wanneer we de stichtingsdatum bekijken
dan is de 20ste verjaardag reeds voorbij.
Op 5 oktober 1989 werden de statuten van
de vzw “ De Vrienden van het PMMK” in de
bijlagen van het staatsblad gepubliceerd: we
waren er!
Ook heeft het kind vele ouders: Nicole Christiaens
– Van Iseghem, Gerrit Defreyne,
Bestendig Afgevaardigde van de Provincie
W.Vlaanderen, Marcel Duinslaeger, Divisie-
Admiraal op rust, Sylvain Loccufier, Rector
van de V.U.B., Jacques Fontier, Kunstkriticus,
Roland Patteeuw, Directeur Stichting Kunsten
Projecten, Robert Paret, Beheerder,
Willy Van den Bussche, Conservator PMMK.
Heel graag en vol erkenning vernoem ik ook
Karel Geirland, die ons toen met raad en
daad bijstond maar die ons helaas net voor
de oprichting van de vzw verlaten heeft.
Later kregen we nog de medewerking van
Yvonne Vyncke, Ysabelle Dejaeger, Filip Misseeuw,
Josiane de Pape, Annie Duyck -Viaene,
Lieve Vermast - Huys, Guy Joly, Lode
Walters, Artur D’hoest, Anne Dewilde - Van
Houcke.
Met het huidige bestuur werken we aan de
viering van het 20 jarig bestaan van de Vrienden:
Nicole Christiaens – Van Iseghem, Magda
Van Gompel, Dirk Floren, Raoul Decrop,
Raoul Rombaut, Gerard Van den Berghe,
Roland Delbarge, Els Wuyts, Edith Doove,
Phillip Van den Bossche, Günter Pertry.
Heel toevallig of niet, onze eerste activiteit
had plaats rond de Oostendse cineast, Raoul
Servais, op 18 november 1989.
Uitgerekend 20 jaar later, bezochten we in
Bredene de uitzonderlijke mooie tentoonstelling,
de grote retrospectieve “Raoul Servais”.
Ook 20 jaar geleden, in het kader van het
Ensorjaar, reisden we met wel 100 deelnemers
naar Parijs voor de Ensortentoonstelling
in Le Petit Palais. En op 6 april 1990
organiseerden we de wereldpremière van de
Ensor- film “Zot, dwaas, boosaardig, zo ben
ik.” van Luc De Heusch.
Een heel prestigieuze en risicovolle activiteit
voor een zo jonge vereniging. Gelukkig konden
wij beroep doen op de kennis en ervaring
voor organisatie van Mevr. Anne - Marie
Boels. Toen we allen in de nokvolle zaal van
het casino binnenwandelden, op een heuse
rode loper in de vorm van een filmpellicule,
een geslaagd idee van Rony Velghe, wisten
wij dat we goed zaten.
Wij waren toen ook “ jong, zot, dwaas en enthousiast,”
maar het werd een waar succes!
Ook nu, juist 20 jaar later is er opnieuw heel
wat te doen rond Ensor, we gaan weer naar
Parijs begin van het jaar, nu niet naar Le Petit
Palais, maar wel naar het befaamde Musée
d’Orsay voor de grote tentoonstelling,
rechtstreeks uit het Moma van New York.
De geboortedatums waren gespreid zo ook
de viering!
We voorzien een publicatie: “Het geheugen
van 20 jaar “Vrienden PMMK: het Kunsthuis,
de artiesten en de aangekochte werken.”
Een kunstmap met vijf werken van
jonge veelbelovende kunstenaars:
Louis De Cordier, Catharina Van Eetvelde,
Joris Ghekiere, Pieter Vermeersch, Yves
Velter. We werken aan een avond, rond een
nieuwe projectie van de film “Zot, dwaas,
boosaardig, zo ben ik” met nog andere films
over onze grote kunstenaar, dit alles in het
kader van het Ensor jaar, gecommentarieerd
door Johan Swinnen.
Tenslotte vinden wij dat een gezamenlijk
etentje een mooie afsluiting zou zijn van deze
verjaardag.
20 jaar lang hebben wij getracht de doelstellingen
van de vzw waar te maken:
‘Belangstelling voor kunst op te wekken, te
bevorderen en de leden de weg naar het museum
te wijzen.
Maar daar beperkten wij ons niet toe. Tentoonstellingen
in binnen - en buitenland kregen
onze aandacht. Ook architectuur brachten
wij onder de aandacht van onze leden,
we bezochten voorstellingen die beeldende
kunst en andere vormen van kunst, dans,
muziek of film samenbrachten. De facetten
die de kunst biedt breiden zich uit en wij
wensen deze verder te ontdekken met onze
leden en zo meer nieuwsgierigheid, meer
avontuur, meer kennis en meer aangename
momenten samen te delen.
Ook de volgende jaren hoop ik dat jullie begeesterd
blijven in de zoektocht naar het echte
en schone, naar de boodschap in de kunst,
en dat jullie intens kunnen blijven genieten
van het onverwachte, onbekende dat wij op
onze weg samen ontmoeten. Deze zoektocht
hebben we al 20 jaar lang samen kunnen
maken, hopelijk is deze nog niet ten einde!
Nicole Christiaens – Van Iseghem
KUnSTEnaarS, KUnST
En KUnSTSTrOMInGEn
In hET MU.ZEE
UPV, UnIVErSITaIrE
PErManEnTE UITSTraLInG,
ISM dE VrIEndEn
13 december: ‘Hedendaagse gesprekken
over Ensor’ door Bert Populier
Bert Populier, essayist en kunstcriticus nam
een 50- tal enterviews af bij personaliteiten
uit het maatschappelijke leven zoals industriëlen,
kunstmiddens, politici en academici
i.v.m. de huidige betekenis van het werk van
James Ensor. Hierdoor leert men de invloed
kennen die Ensor nog vandaag heeft op ons
maatschappelijk denken.
VrIJSTaaT O
La ‘ MOrT aU BaL MaSQUE
MaSKEradE In 3 BEdrIJVEn
En 7 TOnELEn’
libretto: Xavier Tricot
compositie: Joachim Brackx
regie: Ingrid von Wantoch Rekowski
muzikale creatie en uitvoering:
Spectra Ensemble o.l.v. Filip Rathé
scenografie: Lionel Lesire
productie: Vrijstaat O.
co-productie: Operastudio Vlaanderen
Spreiding i.s.m. Transparant
La Mort au Bal Masqué is een unieke samenwerking
tussen verschillende artistieke en
productionele partners.
Het is een creatieopdracht tot een kameropera
door Vrijstaat O., het jonge Oostendse
kunstencentrum, in het kader van het Ensorjaar
2010 en Oostende,
première op 16 februari 2010 om 20u00,
thermae palace Oostende
Avondvoorstellingen op woe. 17-2 en zat. 20-2,
telkens om 20u00,
matinee op zon. 21-2 om 15u
tickets via in & uit Oostende, monacoplein
059.701199 € 18 add, € 16 vvk

6 11 NOVEMBER 2009 - 31 JANUARI 2010
7
TEnTOOnSTELLInGEn In MU.ZEE
4 X Mu.ZEE
Jef Geys
‘Kleurboek’
In september hebben alle leerlingen van
de zesde jaar basisonderwijs te Oostende
een kleurboek van Jef Geys ontvangen.
Hoe kijken ze naar zichzelf en naar de
wereld? Welke invloed hebben beelden op
ons denken? Of nog, hoe kleuren beelden
en vormen ons denken? Het kleurboek van
Jef Geys heeft zijn oorsprong in het begin
van de jaren zestig en is nu in een nieuwe
versie, “Kempens Informatieblad – editie
Oostende”, uitgegeven. Het bestaat uit zeven
themabladen: de wereld, het lichaam, het
mannelijke, de droom, de kunstgeschiedenis,
de dingen en het huis. Mu.ZEE toont de
originele panelen van het kleurboek uit 1963-
65 samen met de observaties, invullingen en
interpretaties van de leerlingen uit Oostende.
Jef Geys: Kempens infOrmAtieBLAd
daan van Golden
‘Golden Years’
“Golden Years” van de Nederlandse
kunstenaar Daan van Golden is een
verzameling van beelden vanaf zijn
geboortejaar 1936 tot zijn zeventigste
verjaardag in 2006. ‘De gouden jaren’ is
een uitdrukking die verwijst naar een ideale
tijd van bloei en welvaart, of gewoonweg de
tijd waarin we het geluk hebben te leven. De
beelden komen uit kranten, ze maken vaak
deel uit van ons collectief geheugen. Met
Daan van Golden, die in zijn eigen schilderijen
en foto’s vaak gebruik maakt van kant-enklare
beelden, hebben ze een kijker gevonden.
“Golden Years” is een bruikleen van de FRAC
Nord-Pas de Calais te Duinkerke en wordt in
Mu.ZEE samen met enkele schilderijen van
Daan van Golden getoond.
dAAn vAn GOLden © museum BOiJmAns vAn BeuninGen, rOtterdAm, 2006
Luc Claus
‘collectiepresentatie’
Naar aanleiding van het verschijnen van de
eerste monografie over het oeuvre van Luc
Claus (1930-2006) door uitgeverij Ludion
brengt Mu.ZEE een collectiepresentatie
van zijn tekeningen. De recente selectie en
schenking van tekeningen worden in dialoog
getoond met Luc Claus’ schetsboeken,
reistekeningen en verzameling postkaarten.
Daarnaast gaan zijn tekeningen ook in dialoog
met werken uit de collectie en bruiklenen van
onder meer James Ensor, Luis Van Lint,
Marc Mendelson, Philip Guston en Bruce
Nauman.
LuC CLAus, ZOnder titeL © COLLeCtie prOvinCie West vLAAnderen, sABAm 2009
Jean Leering
‘Fotograferen met Cézanne’
De bibliotheek van Mu.ZEE brengt
een presentatie rond de recente
publicatie “Fotograferen met Cézanne –
landschappelijke elementen als motief” van
Jean Leering. Het boek heeft een unieke
invalshoek om de schilderkunst van de
impressionistische kunstenaar Paul Cézanne
(1839-1906) dichter bij de hedendaagse
kijker te brengen. Het bevat een visueel
onderzoek naar Cézannes motieven en zijn
manier van uitbeelden. De foto’s en teksten
zijn van Jean Leering, oud-directeur van het
Van Abbemuseum en zijn door de ontwerper
Jan van Toorn omgezet in een intensief
kijkboek. De bibliotheekpresentatie is tot
stand gekomen met dank aan Wies van
Moorsel en met medewerking van het Van
Abbemuseum te Eindhoven.
JeAn LeerinG: ‘fOtOGrAferen met CéZAnne’

8 9
20 jaar Vrienden
Kunstmap met edities
De Vrienden van Mu.ZEE vieren hun
twinstigste verjaardag met onder meer een
nieuwe map met kunstwerken in oplage
met werk van vijf jonge en al gereputeerde
kunstenaars: Louis De Cordier, Joris
Ghekiere, Catherina van Eetvelde, Yves
Velter en Pieter Vermeersch. Sommige van
hen waren ooit te gast in het Kunsthuis dat
gedurende vijf jaar in het Straatje-zonder-
Einde aan de Visserskaai werd gerund door
de voormalige Vrienden van het PMMK, nu
Vrienden van Mu.ZEE.
De map verschijnt in een oplage van 100
exemplaren. De prenten in uiteenlopende
technieken zijn los verkrijgbaar aan €100
euro. Wie de vijf prenten samen koopt krijgt
daar een mooie omslag bij. De prijs voor de
volledige map is €500 euro.
Er zijn 50 volledige mappen beschikbaar.
Louis decordier
(Oostende, 1978) toonde deze zomer naar
aanleiding van Beaufort03 op het strand
van Bredene zijn Metatron. Dit werk is een
weerslag van zijn bijzondere interesse voor
metafysica en alchemie. De grote metalen
geometrische sculptuur verwijst naar enkele
grote kunstenaars uit het verleden die tijdloze
vormen hebben afgebeeld, zoals Leonardo
da Vinci of Albrecht Dürer. De mysterieuze
vorm ziet hij als de boodschapper van het
menselijke intellectuele bestaan die een
enorme tijdsoverspanning heeft gemaakt.
Het werk sluit hierbij aan bij een ander
ontwerp dat hij onlangs ook voorstelde
in Vrijstaat O. , de Golden Disk, een
archeologisch artefact van de toekomst. Met
zijn project Labyrinth of Egypt kwam hij ook
meermaals in de media en geraakte hij ook
gekend bij het grote publiek.
Joris Ghekiere
(Kortrijk, 1955) was het afgelopen jaar te gast
met een indrukwekkende tentoonstelling in
De Bond in Brugge. In zijn olieverfschilderijen
en gouaches draait het steeds om heel
specifieke thema’s en onderwerpen.
Vrouwenportretten, tegelmotieven,
abstracte decoratieve patronen en al of
niet exotische planten vormen de kern. De
meeste van zijn schilderijen hebben iets te
maken met simulatie, reconstructie van
de verleiding en misleiding, zowel figuratief
als abstract. Voor de Vrienden koos hij
als vertrekpunt een abstracte gouache
van een abstract geometrisch patroon
in verschillende tinten groen. Hierbij gaat
het om een optische desoriëntatie: door
de opeenvolgende groene tonen/tinten is
het moeilijk op de afbeelding te focussen of
scherp te stellen, het beeld zelf heeft geen
betekenis maar wil het kijken in optische zin
verwarren. Het is, volgens Ghekiere, een
werk dat geschikt is om te reproduceren, dat
zich het best gedraagt op klein formaat, dat
boeiend is om te verspreiden als verwarrend
maar mooi ding.
Catharina van Eetvelde
(Gent, 1967) vertrekt steeds vanuit de
tekening die bij haar in een narratieve
context wordt gebracht en dus nooit op
zichzelf bestaat. Het hoeft dan ook niet
te verwonderen dat ze ook animatiefilms
maakt. Zo toont ze momenteel in het Saint
Louis Art Museum in San Diego de installatie
Cruise, een getekende animatiefilm over
kruisbestuiving in natuur en cultuur in
samenwerking met de dichteres Abigail
Lang. Zowel van Eetvelde’s tekeningen en
animatiefilms zijn steeds bijzonder gelaagd
en poëtisch, in heel fijne belijningen en
zorgvuldige kleurkeuzes. Het uitgangspunt
vormen heel subtiele observaties die
vervolgens uitgroeien tot een intrigerend
geheel en heel eigen wereld weven.
Yves Velter
(Oostende, 1967) is bijzonder gefascineerd
door de mens, vooral de beschouwelijke
invalshoek, het gedeelte waar we enerzijds
vertrouwd mee zijn en anderzijds aan ons
ontsnapt. Via zijn werk, tracht hij deze
onderwerpen beeld te geven door een heel
eigen beeldtaal waarbij menselijke figuren
in een geïsoleerde omgeving worden
voorgesteld. Hun identiteit, context en
tijdsbesef is ontnomen en aangevuld door
een activiteit of een metafoor die een
cryptische geladenheid heeft. In zijn beeldtaal
maakt hij vaak gebruik van brieven die als
collage voorkomen in de afgebeelde figuren.
Ze zijn afkomstig van een tante die autisme
pieter vermeersCh
yves veLter: unveiLed, 2009
had en in een codetaal communiceerde
met een fictieve wereld. Ze zijn in zijn
beeldend werk opgenomen als metafoor
voor ontoegankelijkheid. Vanaf 7 november
verschijnt werk van hem aan Mu.ZEE naar
aanleiding van het ‘Matchbox’-project in
samenwerking met KUNSTWERK(t).
Pieter Vermeersch
(Kortrijk, 1973) vertrekt steeds vanuit een
grenzeloze interesse voor de essentie van
de abstracte schilderkunst. Het vertrekpunt
kan wel een figuratief beeld zijn, maar
dat wordt dan toch steeds weer in hoge
mate geabstraheerd. Bovendien wordt de
schilderkunst ook steeds in relatie gebracht
met de ruimte, zowel inhoudelijk als formeel.
Vermeersch werkt graag met installaties
en heeft dat al verschillende keren in relatie
met het landschap gedaan. Zo maakte hij
onlangs 18 kilometer lange installatie voor
Beeldenstroom 2009, langs de Schelde en
de Kalkense Vaart in Wetteren, vertrekkende
van portretten door plaatselijke kunstenaars.
Ook voor de prent voor de Vrienden is het
vertrekpunt een fotografisch beeld, ditmaal
van een architecturale ruimte die nog vaag
te herkennen is en die in een felroze tint
baadt.
de werken worden voorgesteld in een genummerde
oplage van 1 tot 100.
de eerste 50 exemplaren zijn verkrijgbaar in
een map met één werk van iedere kunstenaar
aan 500€.
de laatste 50 worden aangeboden tegen de
prijs van 100€ per kunstwerk.
de werken zullen te zien zijn op onze website
en in het museum.

10 WOENDAG 9 – DONDERDAG 10 DECEMBER 2009 TWEEDAAGSE UITSTAP
11
Bezoek aan Londen
The royal academy: anish Kapoor Tate Modern: John Baldessari, Pop Life, Unilever Series
Tate Britain: Turner and the Masters
hayward Gallery: Ed ruscha
The royal academy
anish Kapoor
De Britse kunstenaar Anish Kapoor (Bombay,
1954) staat met zijn monumentale
sculpturen inmiddels al zo’n dertig jaar aan
de internationale top van de hedendaagse
kunst. De Royal Academy in Londen brengt
nu een groot overzicht van zijn werk, reden
voor de Vrienden om op korte tijd de Britse
hoofdstad nogmaals te bezoeken.
Terugkerende elementen in het werk van Kapoor
zijn de intense kleuren, vaak met gebruik
van pure pigmenten, en spiegeleffecten. In
de loop van de jaren heeft zijn werk steeds
grotere, monumentale dimensies gekregen.
Tegelijkertijd straalt het echter een enorme
rust uit en zou het volgens een reporter van
The Sunday Times zelfs bloeddrukverlagend
werken. Ongetwijfeld is dit ook te wijten aan
de sensuele vormen en kleuren die Kapoor
graag gebruikt. Zijn putten, uitstulpingen
en reusachtige koepels doen immers vaak
aan vrouwelijke vormen denken – navels,
zwangere buiken en baarmoeders. Door de
werken met onpeilbare dieptes, zoals in zijn
Descent into Limbo tijdens de Dokumenta
van Jan Hoet in 1992, of vervormende reflecties,
biedt Kapoor bezoekers echter niet
alleen rust en verwondering, maar ook desoriëntatie
waardoor we onze traditionele
noties van vorm en ruimte onvermijdelijk in
vraag stellen.
Opmerkelijk is dat Kapoor de Royal Academy
als de beste ruimte van Londen omschrijft,
toch niet voor de handliggend als je dit oude
en eerbiedwaardige instituut vergelijkt met
Tate Modern waar Kapoor in 2002 een
reusachtige installatie creëerde. Zijn tentoonstelling
in de Royal Academy toont een
reeks nieuwe en eerder nog niet getoonde
werken waaronder een aantal vroege pigmentsculpturen,
verleidelijke spiegelende
roestvrijstalen sculpturen en voor het eerst
getoonde cementen sculpturen. Kapoor is
sterk geïnteresseerd in sculpturen die deelnemen
aan hun eigen creatie. De spiegelende
sculpturen reflecteren hun omgeving en
hebben daardoor een steeds wisselend uiterlijk
en zijn ongetwijfeld mede daardoor zo fascinerend.
Een werk als Svayambh, waarvan
de titel afkomstig is uit het Sanskriet en ‘zelfvoortbrengend’
betekent, beweegt tijdens de
tentoonstelling traag door de ruimtes van
de academie. Een ander belangrijk werk in
deze context is Shooting into the Corner –
een kanon dat op onregelmatige tijdstippen
rode was in een hoek van de ruimte spuit en
waarmee Kapoor een vorm van theater wil
introduceren. Een theater dat steeds rijk is
aan allerlei soorten van associaties en dat
eigenlijk ook in al zijn andere werk aanwezig
is: door de reflectie van de omgeving, maar
zeker ook door de actieve participatie van de
bezoekers die niet alleen beschouwers zijn,
maar vaak letterlijk door zijn werk opgenomen
worden en er zo tijdelijk een onderdeel
van vormen.
Kapoor is zonder twijfel een van de meest
boeiende kunstenaars van zijn generatie en
deze tentoonstelling belooft een absoluut
hoogtepunt te worden.
Edith Doove
Tate Modern
John Baldessari:
Pure Beauty
John Baldessari (1931) is een van de meest
invloedrijke kunstenaars van zijn generatie.
Hij was een van de pioniers van de conceptuele
kunst in de jaren zestig. Zijn levenslange
interesse in taal, geschreven en als beeld,
beïnvloedde kunstenaars zoals Cindy Sherman,
David Salle en Barbara Kruger. Zijn
werken spelen met humor en ironie, spotten
met conceptuele kunst en maken het tegelijkertijd
zoals in zijn geschreven werk I Will
Not Make Any More Boring Art dat dit jaar
nog te zien was in de Biënnale van Venetië of
als spandoek aan een sportvliegtuigje tijdens
Beaufort03. Dit is zijn eerste grote retrospectieve
in de UK.
Pop Life: art in a Material World
‘Good business is the best art’
andy Warhol
Van Warhol tot de Young British Aritsts,
van Koons tot Kippenberger, hebben kunstenaars
steeds commercie en glamour
gemixed om hun publieke imago te promoten.
Behalve het werk van deze kunstenaars
toont Pop Life ook werken van Damien Hirst’s
veiling in 2008 auction en een reconstructie
van Keith Haring’s Pop Shop.
Unilever Series:
Miroslaw Balka
De Poolse kunstenaar Miroslaw Balka levert
de tiende opdracht in The Unilever Series
voor de Turbine Hall van Tate Modern. Het
werk van Balka (°1958) omvat installaties,
beeldhouwwerken en video’s waarin hij zowel
zijn persoonlijke geschiedenis als een gedeelde
ervaring onderzoekt, vertrekkende van
zijn katholieke opvoeding en de gebroken geschiedenis
van Polen. Intiem en zelfreflexief
demonstreren zijn werken zijn centrale interesse
in het identificeren van persoonlijke
herinneringen binnen de context van historische
herinnering.
Tate Britain
Turner and the Masters
William Turner wordt over het algemeen gezien
als de “schilder van het licht” Hoewel hij
vooral bekend is om zijn olieschilderijen van
grote afmetingen, ziet men hem ook als een
van de grondleggers van de Engelse aquarel
- landschaps schilderkunst.
Anish KApOOr (fOtO: JOhnny shAnd-Kydd) Jeff KOOns: rABBit (1986) Keith hArinG4

12 DONDERDAG 7 – VRIJDAG 8 JANUARI 2010 TWEEDAAGSE UITSTAP 13
Turner reisde veel in Europa, vooral in Frankrijk,
bezocht het Louvre en ontdekte er het
werk van Nicolas Poussin en Claude Lorrain.
In Zwitserland kwam hij onder de indruk
van het Alpenlandschap. Later ontdekte
hij ook Venetië, de stad van de grote
schilders,Titiaan en Veronese. Na het lezen
van het in 1840 in het Engels vertaalde boek
over kleurenleer van Goethe bracht Turner
de levensprocessen in verbinding met kleuren.
prijs: € 320
Opleg single bij aanvraag
inbegrepen in de prijs:
trein + hotel the royal housegards ****
of evenwaardig hotel
inkom: royal Academy, 2 tent.in tate modern,
British museum
vertrek: station Oostende: 5.43 uur
Brussel –Zuid :eurostar : 8.05 uur
Londen – 8.56 uur
terug: Londen 17.27 uur
Brussel 20.33 uur
Oostende 22.16 uur
hayward Gallery
Ed ruscha:
Fifty Years of Painting
Dit is de eerste retrospectieve die zich volledig
op de schilderijen van deze kunstenaar
uit Los Angelos richt, een van de meest invloedrijke
Amerikaanse kunstenaars van de
afgelopen vijftig jaar. De tentoonstelling toont
de breedte en diepte van Ruscha’s werk en
besteedt vooral aandacht aan de conceptuele
invloed op zijn schilderkunst. Behalve de
invloed van gedrukte en grafische media op
zijn esthetische strategieën, toont de tentoonstelling
via zijn beelden ook een indringend
portret van de Amerikaanse cultuur.
Bezoek aan Parijs
Musée d’Orsay: James Ensor
Centre Pompidou: artistes femmes dans les collections du musée
Soulages
La subversion des images
Musée d’Orsay:
James Ensor
Tot eind september liep in het MOMA in
New York de overzichtstentoonstelling
rond James Ensor. Nadien verhuisde de
tentoonstelling naar het Musée d’Orsay in
Parijs. De retrospectieve is dankzij internationale
samenwerking ontstaan waarbij de
curatoren Anna Swinbourne voor MoMa
(New York) en Laurence Madeline voor Musée
d’Orsay (Parijs) van dienst zijn.
Door deze samenwerking over de grenzen
heen hebben de twee curatoren een
adembenemende en complete collectie
kunnen samenstellen. Op één na, zijn alle
topstukken van Ensor aanwezig, zoals De
verzoeking van de Heilige Antonius (1887)
uit het MoMa en Skeletten bekvechten om
een bokking (1891) en De oestereetster
(1882), beide uit het KMSK (Antwerpen).
De tentoonstelling met een collectie van
127 kunstwerken biedt een totaalbeeld van
de artistieke evolutie van Ensor,.
De eerste zaal is opgebouwd met prachtige
schilderijen uit Ensors “donkere” beginperiode
(begin jaren 1880) die de sfeer
van verveling en monotonie binnen de huiselijke
omgeving weergeven. Hij schildert
het spookachtige burgerleven anders dan
de impressionisten met hun geborgen en
kleurrijke taferelen. Door te schilderen met
donkere tinten wil Ensor de grens tussen
het zichtbare en de fantasie opheffen.
Later doet hij dit met behulp van maskers
en felle kleuren. De curatoren geven aan
deze eerste zaal een meerwaarde door
ze volledig te richten op Ensors evolutie in
schilderstijl.
Na deze eerste periode kom je in een
tweede en meteen ook laatste periode (tot
ca. 1896) terecht. Deze tijdspanne is thematisch
verdeeld over verscheidene zalen.
Licht, tekeningen, zelfportretten en satire
worden hier uitgediept. Deze zalen bevatten
het bekendste werk van Ensor (1880-
1895). Zijn typische kleur- en lijngebruik
en maskers komen hier veelvuldig voor.
De fantasie van Ensor werd tijdens deze
periode gevoed door de carnavalsartikelen,
schelpen, exotische prullaria, etc. die hij in
de winkel van zijn moeder in Oostende vond.
Tegen het einde van de tentoonstelling is
er een kleine zaal die de levensloop van de
schilder uitbeeldt. De esthetische opbouw
is uitermate sober. De schilderijen hangen
tegen witgeschilderde muren: een pluim
voor de collectie die de twee curatoren verzamelden.
Een bezoek aan deze tentoonstelling
blijft sowieso een goede zet: de kans
dat je snel nog eens zoveel topstukken van
Ensor bijeen zult zien, is zeer klein. Hopelijk
kunnen ons eigen Mu.ZEE in Oostende en
het KMSK in Brussel mee profiteren van
het succes van deze expositie in het MoMa.
In Gent gaan het MSK en het S.M.A.K. een
samenwerkingsverband aan voor een tentoonstelling
rond Ensor en hedendaagse
kunst. Deze drie initiatieven zullen een mooi
verjaardagscadeau zijn voor de 150ste verjaardag
van Ensor.
WiLLiAm turner: the BurninG Of the hOuses Of pArLiAment, 1834 JAmes ensOr: ‘LA mOrt et Les mAsques’ 1897 © AdAGp, pAris 2009. © LuC sChrOBiLtGen, BruXeLLes. © mrBAB, BruXeLLes
.

14 15
Centre Pompidou
‘artistes femmes dans les collections
du musée’
Voor de eerste keer ter wereld, presenteert
een museum dat deel van haar collectie dat
gewijd is aan het vrouwelijke. De tentoonstelling
is volledig gewijd aan vrouwelijke
kunstenaars uit de 20e eeuw tot nu : elles@
centrpompidou. Het biedt de mogelijkheid
aan het museum om haar engagement
ten aanzien van vrouwelijke kunstenaars
van alle nationaliteiten en vanuit verschillende
disciplines te tonen. De belangrijkste
figuren zijn : Sonia Delaunay, Frida Kahlo,
Dorothea Tanning, Joan Mitchell, Maria-
Elena Vieira da Silva, Sophie Calle, Annette
Messager en Louise Bourgeois.
De tentoonstelling is thematisch en chronologisch
opgevat en verenigt meer dan 500
werken van meer dan 200 kunstenaars.
De thema’s zijn : Pionnières ; Feu à volonté ;
Corps slogan ; Eccentric Abstraction ; Une
chambre à soi ; Le mot à l’œuvre ; Les Immatérielles.
Deze tentoonstelling werd gesponsord
door Yves Rocher.
‘Soulages’
Ere wie ere toekomt, dachten ze in het Centre
Pompidou in Parijs: laten we eens een
mooie overzichtstentoonstelling van het
werk van Pierre Soulages maken. Soulages
wordt over drie maanden 90 jaar en
heeft zo langzamerhand meer dan genoeg
geproduceerd om zo’n retrosperspectief
samen te stellen. Maar zijn verjaardag mag
dan de aanleiding zijn, de reden is natuurlijk
het bijzondere karakter van Soulages
en zijn werk. Hij geldt zo’n beetje als de
vader van de Franse abstracte kunst en
één van de grootste hedendaagse kunstenaars
in het land van Marianne. Hij is de
enige kunstenaar van wie ooit bij leven al
werk geëxposeerd werd in het beroemde
museum l’Hermitage in Sint Petersburg.
Zijn handelsmerk is het vele zwart in zijn
werk. Soms zijn zijn schilderijen zelfs alleen
maar zwart.
. niKi de sAint phALLe © Centre pOmpidOu, pAris pierre sOuLAGes: BrOu de nOiX sur pApier, 1998
Met relief roept hij dan verschillende weerkaatsingen
en absorpties van licht op.
Zo heb je dan toch geen effen zwart vlak.
Bijzonder in zijn oeuvre zijn de glas-in-loodramen,
die Soulages voor de oude abdijkerk
in zijn geliefde Conques (Aveyron), de stad
waar hij als tiener verslingerd raakte aan
de kunst. Verwacht daar geen zoetige taferelen
met heiligen of klassieke scenes uit
de bijbel. Ze bestaan eigenlijk uit zich herhalende
zwarte lijnen, waar tussen voor
zijn doen erg veel licht zit. Maar goed, het
moesten wel ramen blijven natuurlijk.
‘La subversion des images’
Deze tentoonstelling groepeert ongeveer
400 werken voor een uitzonderlijk overzicht
over de surrealistische fotografie. Een
selectie met gekend werk van Man Ray,
Hans Bellmer, Claude Cahun, Raoul Ubac,
Jacques-André Boiffard en Maurice Tabard
wordt verenigd met onuitgegeven beeldmateriaal,
afgewisseld met veelvuldig gebruikte
beelden : publicaties in tijdschriften en
kunstenaarsboeken, reclames, photomatons,
enzovoort. In de tentoonstelling is ook
een groot deel voorbehouden voor collages
van gerenomeerde kunstenaars zoals Paul
Eluard, André Breton, Antonin Artaud of
Georges Hugnet, de fotografische spelen
van Léo Malet of Victor Brauner. Ook personaliteiten
zoals Artür Harfaux of Benjamin
Fondane worden in het licht geplaatst.
Tegelijk is een reeks films te zien van Luís
Buñuel, Man Ray en Germaine Dulac.
Meer dan twintig jaar na « Explosante fixe »,
de tentoonstelling van Rosalind Krauss en
Jane Livingstone, wil « La Subversion des
images » het gebruik van de fotografie en
het beeld van de surrealisten in vraag stellen.
prijs € 215
opleg single € 74
inbegrepen in de prijs:
trein, hotel novotel paris les halles****
inkom musée d’Orsay en de 3 tentoonstellingen
in het Centre pompidou.
vertrek Oostende: 6.10 uur
Aankomst parijs: 9.05 uur
vertrek parijs : 18.25 uur
Aankomst Oostende 21.11 uur

16
fOtO GretA desimpeL dAvid.
colofoon Bestuur
v.u.
teksten
layout
druk:
Leden kunstenaars
Jacky De Maeyer: Zeilen, (cortenstaal, 4M hoog), raversiJDe: ZeeDiJk - Zeelaan
vzw vrienden van het
kunstmuseum aan zee
nicole Christiaens - van iseghem,
Christinastraat 2, 8400 Oostende
n. Christiaens - van iseghem,
els Wuyts, edith doove
jdc.netau.net
csc.be
voorzitter:
secretaris en boekhouding:
reizen:
leden bestuur:
gedeputeerde provincie:
conservator:
www.vriendenkunstmuseumaanzee.be
Kantoor Oostende-Kapellestraat
Kapellestraat 77 - 8400 Oostende
tel: 059 33 95 30 - fax: 02 565 01 01
Competence Center Oostende
vijverstraat 47 - 8400 Oostende
tel: 059 33 95 80 - fax: 02 565 21 19
n. Christiaens - van iseghem
magda van Gompel
n. Christiaens, raoul rombaut
raoul decrop,
Gerard van den Berghe,
dirk floren, roland delbarge,
els Wuyts, edith doove
Günter perty:
phillipe van den Bossche