Nieuwe campagne rondom milieustraten gestart - Wecycle

WEEELABEX:
een win-win-win-winsituatie
Retour 3 • september 2010
Het woord levert niet alleen
24 punten op bij Scrabble,
het is ook nog eens een heus
acroniem. WEEELAbEX staat voor
WEEE Label of Excellence en dat
is precies wat het project beoogt:
het creëren van standaarden die
gelden als ‘best of class’ bij het
inzamelen, transporteren, opslaan
en recyclen van e-waste. Pascal
Leroy, Secretaris Generaal van het
WEEE-forum en WEEELAbEXprojectleider,
over een klus die
nooit afgerond zal zijn.
Pascal Leroy
‘We ambiëren te verhelderen
dat wat onduidelijk is in de Richtlijn’
In het WEEE-forum wisselen Europese inzamelsystemen onderling
kennis en ervaringen uit. Bij de deelnemers begon in de loop van de
tijd overeenstemming te ontstaan over de best mogelijke aanpak van
het e-waste probleem en ontstond de behoefte zich met die aanpak
te onderscheiden van de rest van de markt. “De stap naar een set
van standaarden is dan niet groot meer”, zegt Pascal Leroy, Secretaris
Generaal van het WEEE-forum en tevens projectleider van het
WEEELABEX-project. “We wilden in feite een nieuwe meetlat waarlangs
we de prestaties van inzamelaars, transporteurs en verwerkers
konden leggen, zodat het mogelijk zou worden te zeggen: dit is een
marktpartij waarvan de processen voldoen aan alle eisen die eraan
gesteld mogen worden.”
Met financiële ondersteuning van de Europese Gemeenschap werd
in 2009 het WEEELABEX-project gestart en voortvarend opgepakt.
Leroy: “We zijn nu anderhalf jaar bezig en ik heb goede hoop dat
we tegen het eind van dit jaar het normeringsgedeelte kunnen
afronden. De jaren 2011 en 2012 worden gebruikt voor het ontwikkelen
van een ‘conformity assessment’ methodiek, dat wil zeggen een
instrumentarium op basis waarvan je kunt nagaan of marktpartijen
zich ook daadwerkelijk aan de normen houden.”
Invullen en verhelderen
Binnen het project zijn diverse werkgroepen actief die zich op
specifieke e-waste categorieën richten. Zo is er een werkgroep
CRT-televisies, een werkgroep Flat Pannel Displays, een werkgroep
energiezuinige lampen en een werkgroep CFK-houdende koel-vriesapparatuur.
In elke werkgroep zitten specialisten met veel technische
expertise en praktijkervaring “Bijzonder is daarnaast dat we normen
ontwikkelen in samenspraak met wat we in België ‘het middenveld’
noemen, dat wil zeggen de betrokken stakeholders zoals de
verwerkers verenigd in EERA en de producenten verenigd in CECED.
Dat maakt het een stuk complexer, maar leidt wel tot standaarden
die door alle betrokkenen worden geaccepteerd”, zegt Leroy. Een
veelgehoorde misvatting over het WEEELABEX-project is dat de ontwikkelde
standaarden strenger zouden zijn de WEEE-Directive zelf.
“Dat is zeker niet het geval”, zegt Leroy. “Wij ambiëren veeleer dat
wat onduidelijk blijft in de Richtlijn in te vullen en te verhelderen.
Dus schrijft de Richtlijn een recyclingpercentage voor van 80%, dan
maken wij daar niet 90% van. Wél schrijven we normen die leiden
tot een dusdanig goede rapportage dat ook verifieerbaar is dat je
die 80% haalt.” Een goed voorbeeld van wat WEEELABEX beoogt,
vindt Leroy de Flat Pannel Displays. “Over de behandeling daarvan
zegt de Richtlijn relatief weinig. Terwijl het niet correct inzamelen,
transporteren, opslaan en verwerken van deze kwikhoudende
schermen en TV’s gemakkelijk kan leiden tot milieuschade. Wij zien
het als onze taak te bedenken hoe je op een goede manier met platte
schermen om moet gaan en dat in toetsbare voorschriften neer te
leggen. En dat niet alleen voor één lidstaat of markt, maar voor de
hele Europese markt.”
Concrete voordelen
Op de vraag of er ook daadwerkelijk ‘labels of excellence’ komen voor
de betrokken partijen zegt Leroy: “We denken nog na over wat de
beste methode is. Wellicht komen we uit op een op internet gepubliceerd
register of op een ander alternatief. We moeten voorkomen dat
er allerlei dure administratieve systemen opgetuigd moeten worden om
dit te laten werken. De zaken moeten simpel en eenvoudig blijven.”
Hoe abstract het project voor de buitenstaander misschien ook mag
lijken, de voordelen ervan zijn heel concreet en meervoudig. “Dit is
een echt win-win-win-winproject”, zegt Leroy. “Voor de verwerkers
is er het grote voordeel dat zij straks met één Europees geaccepteerde
standaard kunnen werken. Nu nog ziet vrijwel ieder contract er
anders uit en dat maakt efficiënt werken moeilijker. Voor de producenten
is WEEELABEX interessant omdat ze daarmee hun ‘corporate
responsibility’ inhoud kunnen geven. De collectieve inzamelsystemen
die zij hebben opgericht werken immers alleen met de ‘best
of class’ partijen. De consument is ook beter af, omdat hij erop kan
vertrouwen dat e-waste zo goed mogelijk verwerkt wordt tegen zo
laag mogelijke kosten. En ook de overheid heeft er baat bij, want een
dergelijk kwaliteitssysteem scheidt het kaf van het koren. In plaats
van alles en iedereen te controleren kunnen overheden hun beperkte
controleapparaat nu effectief inzetten op niet aangesloten partijen.”
De normen die in het kader van WEEELABEX worden ontwikkeld
worden tevens aangemeld bij de officiële Europese normalisatie-
instituten zoals CENELEC, het European Committee for Electrotechnical
Standardisation. Dat betekent, zegt Leroy, dat er een regelmatige
‘update’ zal moeten plaatsvinden. Maar ook los daarvan zal
deze klus nooit helemaal afgrond kunnen worden: er komen immers
steeds weer nieuwe technieken op de markt waarvoor mogelijk
nieuwe normen nodig zijn. “Ik hoop en verwacht dat WEEELABEX
ook na 2012, het officiële projecteinde, een eigen leven gaat leiden”,
zegt Leroy. “We leggen nu een fundament neer dat zeker nog verfijnd,
uitgebreid en aangepast zal worden. De voordelen voor mens
en milieu zijn gewoonweg te evident.”
Retour 3 • september 2010