Download hier - Vad.be

Monitor alcoholreclame 2012
De trends op het gebied van alcoholreclame en -marketing uit
2012 werden geanalyseerd op basis van informatie uit verschillende
bronnen:
- affiches in straatbeeld;
- reclamefolders;
- websites en digitale nieuwsbrieven van
alcoholproducenten;
- andere websites (banners,…);
- week- en maandbladen;
- dagbladen;
- gratis stadsmagazines en stationskranten;
- vakbladen (o.a. Godola).
Deel 1. Inleiding
De informatie werd niet systematisch gezocht maar veeleer
verzameld volgens het aanbod. Dit overzicht is dus zeker niet volledig.
Het geeft wel een goed beeld van de verschillende fasen in
alcoholmarketing gedurende een kalenderjaar en geeft de tendensen
aan die ook voor het grote publiek meest zichtbaar zijn.
Voor bieren, wijnen en sterkedranken worden de campagnes die
in 2012 liepen besproken en nieuwe producten, looks of verpakkingen
toegelicht.
1

Inhoud
1. Inleiding ..................................................................... 1
2. Trends op de biermarkt ............................................. 5
2.1. Jupiler ................................................................. 6
2.2. Maes ................................................................... 7
2.3. Leffe ..................................................................... 8
2.4. Palm ..................................................................... 9
2.5. Liefmans ............................................................ 11
2.6. Hoegaarden Rosée.......................................... 13
2.7. Keizer Karel Ommegang .................................. 15
2.8. Brugse Zot ......................................................... 16
2.9. Bier bij de krant ................................................. 17
2.10. Nieuwe producten ......................................... 18
2.10.1. Volga .................................................... 18
2.10.2. Leffe lentebier en Leffe Royale ............ 18
2.10.3. Duvel tripel hop ................................... 20
2.10.4. Kwaremont........................................... 20
2.10.5. Hoegaarden Rosée 0.0% .................... 21
2.10.6. Jupiler Blue ........................................... 21
2.10.7 Jupiler Force in nieuwe smaken ......... 22
2.10.8 Suikervrij bier ......................................... 24
2.10.9 Seefbier ................................................. 24
2.10.10 Gorden Finest Chrome
en Gordon Finest Titanium ................. 25
2.10.11. Rodenbach Caractère Rouge ......... 25
2.10.12. Mort Subite witte lambik ................... 25
2.10.13. Ikea bier.............................................. 26
2.10.14. Chimay Spéciale Cent
Cinquante .......................................... 26
2.10.15. Julius ................................................... 26
2.10.16. Broeder Jacob Dubbele
Espresso 7.7 ........................................ 27
2.11. Nieuwe look .................................................... 28
2.11.1. Nieuwe ‘look en feel’ voor PALM ....... 28
2.11.2. Nieuwe website voor
De Koninck ......................................... 28
2.12. Bier en sport .................................................... 29
2.13. Bier feesten en muziek ................................... 31
2.14. Bierpromoties in de winkel ............................. 34
2.15. Gadgets .......................................................... 35
2.15.1. Duvel collection ................................... 35
2.15.2. Primus Klaphandschoen .................... 35
2.16. Speciaal voor de feestdagen ....................... 36
2

3. Trends in sterkedranken ........................................... 37
3.1. J&B ..................................................................... 37
3.2. Johnnie Walker ................................................. 38
3.3. Peterman .......................................................... 39
3.4. Martini ............................................................... 40
3.4.1. Martini zoekt ambassadrice ................ 40
3.4.2. Luck is an attitude-Martine Royale ...... 40
3.5. Is jouw papa een superheld? ......................... 42
3.6. Campari ............................................................ 43
3.6.1. Campari & Wout Bru ............................. 43
3.6.2. Campari & Penélope Cruz ................... 43
3.7. Bacardi .............................................................. 44
3.8. Absolut Vodka ................................................... 45
3.9.William Lawsons ................................................ 46
3.10. Gespot op straat ............................................ 47
3.11. Nieuwe producten ......................................... 48
3.11.1. Captain Morgan rum in België .......... 48
3.11.2. Trojka vodka ......................................... 48
3.11.3. Nieuwe zomerse smaken Filliers
jenever .................................................. 48
3.11.4. Smeets wafeljenever ........................... 49
3.11.5. Belgische gin ...................................... 49
3.12. Nieuwe look .................................................... 50
3.12.1. ‘Nieuwe fles Filliers ............................... 50
3.12.2. Aperol .................................................. 50
3.12.3. Cointreau ............................................ 50
3.13. Sterkedrank en studenten ............................. 51
3.14. Sterkedrank en de festivals ............................ 52
4. Trends in wijnen ....................................................... 53
4.1. Wijn bij de krant De Standaard ....................... 53
4.2. Champagne bij een tijdschrift-
abonnement .................................................. 54
4.3. Bordeaux wijn zet zich schrap ......................... 55
4.4. Amuse bij MVSA Cava ..................................... 57
4.5. Hardys wijn ........................................................ 57
4.6. Torres wijn .......................................................... 58
4.7. Elzaswijnen ........................................................ 58
4.8.Bernard Massard .............................................. 59
4.9. Piper Heidsieck .................................................. 59
4.10. Wijnpromoties in de supermarkt ................... 60
4.11. Nieuwe producten ......................................... 61
4.11.1. Vintense, alcoholvrije wijn ................... 61
4.11.2. ChocoVine .......................................... 61
4.11.3. Champagne Nicolas Feuillatte .......... 61
4.11.4. ‘Groene porto’ van Graham’s ............ 62
4.12. Nieuwe look .................................................... 63
4.12.1. Piper-Heidsieck ..................................... 63
3

5. Eens wat anders ...................................................... 64
5.1. Duvel on tour .................................................... 64
5.2. Gouden Carolus fietsroute .............................. 65
5.3. De Beerbox ....................................................... 66
5.4. Nachtbussen in Antwerpen en Gent blijven
rijden door samenwerking Duvel Moortgat &
De Lijn ................................................................ 67
5.5. Hoegaarden drive-in movies ........................... 68
5.6. Gulden draak ambassadeur .......................... 68
5.7. Aperochic, urban beach terrazza in Brussel .. 69
5.8. Bocadero .......................................................... 70
5.9. Martini Bar ......................................................... 70
6. Nieuws van de alcoholindustrie ............................ 71
6.1. Westfleteren 12 beste bier in de wereld .......... 71
6.2. Haacht verhoogt bierprijs ................................ 71
6.3. Alken-Maes start een gerechtelijke
procedure tegen AB InBev ............................... 72
6.4. Derde keer goud voor Brouwerij Boon ............ 72
7. Samenvatting trends alcoholmarketing 2012 ...... 73
8. Bronnen .................................................................... 74
Colofon .................................................................76
4

2.1. Jupiler
Op 27 maart 2012 pakte Jupiler uit met een grootse kick-off voor
de nieuwe ‘Jupiler Big Times’ campagne (ABInBev, 2012b). Een
grote poster van 38 vierkante meter daagde voorbijgangers uit
naar boven te kijken, waar mannen de hele dag samen genoten
van een Jupiler op 40 meter hoogte. De stunt symboliseerde de
nieuwe campagne en de vernieuwde marketingstrategie van
Jupiler.
‘Jupiler Big Times’ vertaalde de vernieuwde marketingstrategie
in een geïntegreerde campagne die de focus legde op ervaring. In
het verleden richtte Jupiler zich in campagnes op afzonderlijke
activiteiten op het vlak van voetbal, muziek en barbecue. In ‘Jupiler
Big Times’ komen deze drie sleuteldomeinen samen, met een rode
Jupiler-sofa als symbool voor de meest intense momenten onder
vrienden.
Concreet kwam het erop neer dat intense mannenmomenten
konden gewonnen worden via de Jupiler website. Om mee te dingen
moest je de letter en code zoeken onder het lipje, kroonkurk of
speciaal krasbiljet van Jupiler. Om een gratis letter te krijgen kon
je ook een online game spelen. Zo kon je alle letters verzamelen
voor je favoriete prijs. De promotie liep van 26 maart 2012 tot 31
juli 2012.
Jupiler werkte drie onvergetelijke ‘big time’ ervaringen uit die
volledig pasten in het mannelijke universum en onder vrienden te
beleven waren. Drie vrienden konden zo de festivalervaring van
hun leven beleven tijdens een twee weken durende ‘European
Festival Tour Road Trip’ die halt hield in Werchter (België), Melt
(Duitsland) en Roskilde (Denemarken). Een andere vriendengroep
mocht zich opmaken voor een exclusieve trip naar Londen voor
de FA Cup Final in Wembley, terwijl een andere winnaar weer de
wereldkampioen barbecuen over de vloer keeg voor een zomers
smulfestijn met 30 vrienden opgeluisterd door een coole band. Alsof
dat nog niet genoeg was waren er ook nog ‘gewone’ prijzen in
de wacht te slepen zoals een LED-TV, Vaude familietenten, Weber
bbq-grills en Philips Perfect drafts.
Ook de communicatie rond de ‘Jupiler Big Times’-campagne
werd een heuse ervaring: flash mobs in het station van Brussel,
onverwachte stunts op andere festivals en in voetbalstadia, een
gigantische bierbak op de parkings van supermarkten,…
ABInBev schatte dat een zestigtal online filmpjes zouden verspreid
worden via de website en sociale media. De campagne zou tegen
juni 2013 96% van alle Belgische mannen tussen 18 en 54 bereikt
hebben.
Deel 2. Trends op de biermarkt
5

Jupler Tauro kreeg een nieuwe smaak (maart 2012). Hij werd
minder bitter en dus toegankelijker.
Tijdens de zomer van 2012 promootte Jupiler zijn pils op een
zomerse manier met de slogan ‘de zomercocktail voor mannen’.
6

2.2. Maes
Was je familienaam Maes dan trakteerde Maes je op een vat. Om
mee te dingen moest je wel een facebookpagina hebben.
Deze actie werd in juni 2012 uitgebreid met de zoektocht naar de
tofste Maes-straat of het tofste Maes-bedrijf (dit wil zeggen
bedrijf met de naam Maes).
De winnende Maesstraat mocht op donderdag 12 juli 2012 van
19u tot 21u een mobiele Maes-toog verwelkomen. Ideaal dus om
een straatfeest te organiseren. Elk huis uit de tofste Maes-straat
waar een poster op de voordeur of op het raam hing, kreeg er nog
een gratis Maes-tapvat bovenop.
Het winnende bedrijf mocht op vrijdag 13 juli 2012 van 16u tot
18u een mobiele Maestoog verwelkomen. Ideaal dus om dan een
bedrijfsfeest te organiseren. Iedere aanwezige werknemer van het
tofste Maes-bedrijf, kreeg nog een gratis Maes-tapvat.
Half juli 2012 trakteerde Maes opnieuw met de campagne ‘om
thuis mee uit te bakken’. Bij aankoop van een 12+12 bak Maes
kreeg je 2 euro korting op de volgende aankoop. En omdat je een
Maes nu eenmaal niet alleen drinkt, mocht je de korting daarna
ook nog cadeau doen aan een van je vrienden.
7

2.3. Leffe
Bij Leffe kon je sterrenchef Wout Bru bij je thuis in de keuken
winnen voor een ultiem Leffe moment. Speciaal voor deze wedstrijd
ontwikkelde sterrenchef Wout Bru een compleet menu in
Maison Bru-stijl. Hij kwam dit diner voor acht personen bij je thuis
koken en serveren en schonk daar uiteraard de bijbehorende
Leffe-bieren bij. Om deze prijs in de wacht te slepen moest je
zoveel mogelijk actiecodes op de Leffe-verpakkingen verzamelen.
De actieperiode liep van 2 april tot en met 20 mei 2012.
Leffe Royale was sinds oktober ook beschikbaar in een 75cl-fles.
Daarom pakte Leffe uit met een uitzonderlijk aanbod: bij aankoop
van 2-packs Leffe kreeg je een 75cl-fles Leffe Royale mee
aangeboden.
8

2.4. Palm
Palm richtte zich met urbancrafts 1 specifiek op jongvolwassen.
Op donderdag 22 december 2011 pakte PALM Breweries uit met
de Urban Crafts Awards 2011. Tijdens de verkiezing werd - na
een preselectie bij vijftig jonge deelnemers - uit tien finalisten de
Crafts(wo)man van het jaar verkozen. De winnaar kon zijn nieuwe
craft brengen tijdens een expositie in New York (Palm, 2012c).
“Met ‘Urban Crafts’ versterkt PALM Breweries de band met
jongeren”, zo meldde het persbericht. “Urban Crafts staat voor
innovatieve stedelijke crafts verbonden met nieuwe media en
technologie. Creativiteit is een belangrijke aspiratie voor jongeren.
Zelf creëren, passie en ondernemen zijn hierbij belangrijk. PALM
begrijpt dit en ondersteunt jongeren hierbij sterk promotioneel.
PALM staat zelf voor authentiek ambacht en merkt dat steeds meer
jongeren zich verdiepen in moderne stedelijke ambachten als Fixed
Gear, Eco design, Art & Stopmotion, Reality Games, Performances,
Food Art, Longboards, Experience Engineering,...”
Vanaf mei 2011 werden creatieve jongeren opgeroepen om zich
via urbancrafts.be kandidaat te stellen om hun nieuwe ambacht
of ‘Urban Craft’ in de kijker te zetten. De jonge ‘Crafts(wo)men’
kregen er niet alleen een eigen promofilm, ze werden ook ondersteund
om hun Craft als ‘Urban Crafts Bar’ - workshop te brengen
in jeugdhuizen, jeugdcafés en tijdens jongerenevents.
Bij de aankondiging van de restyling van het Palm gamma meldde
Palm dat de jongerenaanpak, die met urbancrafts in gang was
gezet, ook in 2012 ging verder lopen (Palm, 2012b).
Op 16 februari 2012 lanceerde PALM bij Bronks in Brussel UrbanCrafts.tv,
de online tv-zender waar crafts en jongeren centraal
staan (Palm, 2012c).
“Host Leesa speurt in binnen- en buitenland naar nieuwe crafters,
innovatieve technieken, handige tools, must have apps, niet te
missen tutorials, inspirerende events, coole gadgets,... Drie keer
per week presenteert Leesa deze items in een gebalde tv-show.
Tweemaal per week vanuit haar vertrouwde Urban Crafts studio en
eenmaal van op locatie ergens te lande waar ze specials guests
ontvangt. Hiermee gaat PALM nog een stap verder met ‘Urban
Crafts’, het project waarmee het biermerk sinds vorig jaar de band
met jongeren opnieuw aanhaalde.”
UrbanCrafts.tv was zowel online als bij jongerenzender Xite op
het digitale kanaal 44 van Telenet te zien met uitzendingen elke
maandag, woensdag en vrijdag om 21u30.
1 http://www.urbancrafts.tv/
9

Palm wou van de Nederlanders Bourgondiërs maken. Onder het
thema ‘Word ook Bourgondiër’ lanceerde Brouwerij PALM een
opmerkelijke reclamecampagne voor de Nederlandse markt. De
twee Belgische stand-up comedians, Henk Rijckaert en Bert
Gabriëls, bekend van het succesvolle tv-programma in België
‘Zonde van de zendtijd’, gingen de uitdaging aan om de
Nederlanders meer te laten genieten. Met een drietal verschillende
commercials toonden zij typisch Nederlandse momenten, waarbij
de Nederlander de levenskwaliteit eenvoudig kan verbeteren, met
een PALMke natuurlijk.
10

2.5. Liefmans
Met de lente en zomer in zicht zette Liefmans zijn ‘on the rocks’
fruitbier in de kijker. Een nieuwe reclamespot richtte zich speciaal
op vrouwen.
Liefmans was tijdens de zomer enkel op facebook. Met de actiecodes
op de verpakkingen van vier flesjes Liefmans Fruitesse kon
je een gratis tuinfeest met Liefmans ‘on the rocks’ winnen voor jou
en al je vrienden. Te verwachten waren ijskoude Liefmans ‘on the
rocks’, zomerse muziek en veel zon.
Begin augustus kopte de nieuwsbrief van het vrouwenblad Feeling
“Het is bijna 30°C, het ideale moment om een pakket Liefmans
on the Rocks te winnen met Feeling!”. Er waren dertig pakketten
te winnen bestaande uit een 75cl fles Liefmans met vier ‘On the
Rocks’ glazen.
11

2.6. Hoegaarden Rosée
In de zomer van 2012 riep Hoegaarden Rosée iedereen op om
samen te genieten. In een nieuwe campagne stond de song
‘Voulez-vous Rosée avec moi?’, gebaseerd op de bekende
hit ‘Lady Marmalade’, centraal. Daartoe werd een unieke cover
ingezongen door Axeela & Stephanie Onclin (bekend van ‘The
voice van Vlaanderen’) met een twist naar Hoegaarden Rosée. De
campagne werd ondersteund met affiches, een radiocampagne
en promoties. Consumenten konden een Hoegaarden Rosée-party
winnen voor 50 vrienden, en dit de hele zomer lang… enkel via
facebook (horecasupport.be, 2012a; Inbev, 2012e).
13

2.7. Keizer Karel Ommegang
Het Keizer Karel Ommegang-bier profileerde zich als een bier
verboden voor -35-jarigen met de nieuwe slogan ‘Voor levensgenieters
met levenservaring’.
“Ben je 25? Dan mag je nog steeds je Keizer Karel bestellen. Je
moet dan gewoon eerst even bewijzen dat je genoeg levenservaring
hebt.” (Brouwerij Haacht, 2012). Tijdens de weekends van 1,
2 en 3 juni 2012 en 8, 9 en 10 juni 2012 kreeg elke klant die in
de deelnemende cafés een Keizer Karel bestelde, er één gratis. Er
werd wel een groot slot (‘drinking lock’) opgeplaatst. Om het slot te
openen, moest eerst de bijhorende vraag goed beantwoord worden
die testte of je wel echt genoeg levenservaring had om Keizer
Karel te drinken. 1 2
2 De jury voor eerlijke praktijken inzake reclame (JEP) behandelde een klacht
in verband met deze reclame. Zie hiervoor: http://www.jep.be/nl/beslissingenvan-de-jep/?decision=3570
15

2.8. Brugse Zot
Brugse Zot werd dit jaar op de World Beer Awards verkozen tot het
beste blonde bier in haar categorie. Het échte Brugse stadsbier
met een wereldsmaak werd in het najaar dan ook extra in de kijker
gezet met een reclamecampagne.
16

2.7. 2.9. Keizer Bier bij Karel de krant Ommegang
In september bood de krant Het Laatste Nieuws een kist van zes
trappistbieren aan voor wie een abonnement van drie maanden
nam op het dagblad.
Op zaterdag 17 november 2012 kreeg je bij aankoop van de krant
De Standaard zes overheerlijke bieren gratis.
17

2.10. Nieuw producten
2.10.1. Volga
Volga is een nieuw bier gebrouwen door brouwerij Saint-Feuillien.
Het bestaat in een lichte (3,9% vol alcohol) en zware versie (7,3%
vol alcohol). De Brusselse horecaondernemer Fréderic Nicolay
bracht dit bier op de markt en serveert het ondermeer in zijn eetcafé
Potemkin aan de Hallepoort in Brussel.
2.10.2. Leffe Lentebier en Leffe Royale
Na het overdonderend succes in 2011, kwam Leffe in 2012 terug
met een seizoensbier dat tegelijk verfrissend en karaktervol is en
alle bierliefhebbers opnieuw verraste, het Leffe Lentebier. Het bier
had een licht zoete smaak en een alcoholpercentage van 6,6%
vol. Het was smeuïg en oranjerood van kleur. Dit bier werd slechts
aangeboden tot eind juni (ABInBev, 2012c).
In mei 2012 kondigde Charles Nouwen, meester-brouwer en
erfgenaam van de traditie Leffe Royale aan. Leffe Royale viel op
door zijn sprankelend witte, dikke schuimkraag en zijn goudblonde
body vol oplichtende kopertoetsen. Voor Leffe Royale werden drie
verschillende soorten hop gebruikt waaronder de Whitbread Golding
uit Poperinge wat het Belgische karakter versterkt: een fruitig
aroma, gecombineerd met een milde en zuivere bitterheid. Om alle
aroma’s volledig vrij te laten, wordt Leffe Royale geschonken in
een uniek kelkvormig glas, op een temperatuur van 8°C (ABInBev,
2012d).
18

2.10.3. Duvel tripel hop
In 2007 en 2010 creëerde Duvel reeds een tripel hop in een
gelimiteerde oplage. Op vraag van de bierliefhebbers wordt nu
ieder jaar een tripel hop gemaakt. Duvel wordt traditioneel met
twee hopsoorten gebrouwen. Voor Duvel Tripel Hop selecteren de
brouwers elk jaar een derde interessante hopsoort. Zo blijft het
uiteindelijke smaakprofiel verrassend boeiend voor elke echte
bierliefhebber. Voor 2012 selecteerden de brouwers de aromatische
hopsoort Citra uit de Yakima-vallei in de Amerikaanse staat
Washington. Het typische Duvel smaakpallet werd door de Citra
hop verrijkt met frisse toetsen van pompelmoes en tropisch fruit.
De hogere aromatische intensiteit gaf een hogere volmondigheid,
hetgeen zich vertaalde in een hoger alcoholpercentage van 9,5%
vol.
2.10.4. Kwaremont
De Kwaremont ‘berg’ in Kluisbergen spreekt tot ieders verbeelding.
Talloze wielerlegendes (en wielerliefhebbers…) wilden hem
bedwingen. De Bavik-brouwers gingen aan de slag en vatten het
karakter van de Vlaamse Ardennen in een uniek, traditioneel blond
bier van 6,6% vol alcohol. Ter gelegenheid van de start van het
nieuwe wielerseizoen werd dit exclusieve blonde bier ook gelanceerd
op vat van dertig liter en in een unieke geschenkdoos van
6x33cl met glas.
20

2.10.5. Hoegaarden Rosée 0,0
Een jaar geleden lanceerde Hoegaarden haar eerste witbier met
0% alcohol. Op 22 maart 2012 stelde Hoegaarden de Hoegaarden
Rosée 0,0 voor, eveneens zonder alcohol. De Hoegaarden Rosée is
een bier op basis van frambozen dat in 2007 uitkwam. Hoegaarden
bood hiermee een antwoord op de steeds groeiende vraag naar
dorstlessende en alcoholvrije drankjes (Gondola retail facts &
trends, 2012b).
2.10.6. Jupiler Blue
Jupiler Blue is een nieuwe en lichtere pils met 3,3% vol alcohol.
Bij de lancering kon je op de website een kortingsbon downloaden
van 0,5 euro.
21

2.10.7. Jupiler Force in nieuwe smaken
In 2011 bracht Jupiler zijn eerste gebrouwen frisdrank op de
markt: Jupiler Force. Deze werd speciaal ontwikkeld voor mannen
en gebrouwen met de typische Jupiler-ingrediënten water, mout,
maïs en hop. De Jupiler Force, is sinds eind juni 2012 beschikbaar
in twee nieuwe smaken: ‘Blood Red orange’, bitterzoet van smaak
met een fris accent van bloedsinaasappel en ‘Fresh Lime’ ook
bitterzoet maar met een punch van limoen. De originele frisdrank
werd verder verfijnd voor een nog hoppigere afdronk en kreeg een
nieuwe naam en verpakking: ‘Zesty Hop’, bitterzoet en een hint van
hop. Bestemd voor doorbijters (ABInBev, 2012a).
Op 3 juli 2012 verscheen op DeMorgen.be een banner van de
campagne ‘Grab the Can & win 5000€’. Daarmee werd Jupiler
Force opnieuw in beeld gebracht. Via de facebookpagina kon je fan
worden van een van de drie ‘challenges’ die je het liefst wou zien
doorgaan:
• De ‘Self Control Challenge’ vereiste uiterste koelbloedigheid. Als
een ware mission impossible-agent moest je keihandig zijn om
door het veld van Force Lasers te komen.
• De ‘Mental Challenge’ leek vrij simpel: een cijferslot, drie
cijfers,… maar het was aan jou om die code te kraken en het
slot open te breken.
• In de ‘Wild Challenge’ moest je voorbij een aantal hindernissen
die je fysieke kwaliteiten en je uithoudingsvermogen testten.
De populairste challenge ging door en je kon inschrijven om eraan
mee te doen. Twintig duo’s werden geselecteerd om mee te doen
aan de Force Challenge Day: ze vlogen mee met een helikopter en
wonnen misschien wel de 5.000 euro.
22

2.10.8. Suikervrij bier
Brouwerij Caulier uit Ghislenghien specialiseerde zich in de
productie van 100% natuurlijke en suikervrije bieren die ook voor
diabetici geschikt zijn. Brouwer Eric Coppieters haalde het recept
van zijn overgrootvader boven en bracht deze bieren al in 2008 op
de markt.
2.10.9. Seefbier
Sinds 9 maart 2012 was het Seefbier opnieuw verkrijgbaar in
Antwerpen. De Antwerpse Seefhoekbuurt werd ooit vernoemd
naar dit bier. Het recept werd nu terug opgediept door de
Antwerpse Brouw Compagnie en het bier wordt verkocht bij
Delhaize en verschillende horecazaken (Zone 03, 2012).
24

2.10.10. Gordon Finest Chrome en
Gordon Finest Titanium
Gordon bracht in 2012 twee nieuwe licht gekleurde bieren uit
namelijk Gordon Finest Chrome (10,5% vol alcohol) en Gordon
Finest Titanium (14% vol alcohol) xxxtra strong. “Wie deze bieren
degusteert, ondergaat een onweerstaanbare golf van frisheid.
Uitdagend als ze zijn, behoren ze toe aan diegenen die ze drinken
om hun moed en stevigheid, hun niet te stoppen onstuimigheid te
bewijzen. Doordat ze sterke sensaties katalyseren, koppelen ze
alcoholrijpheid aan drinkzachtheid. Xxxtra strong blond
beers – temmen met mate a.u.b.!”
2.10.11. Rodenbach Caractère Rouge
Viki Geunes, van restaurant ‘t Zilte, en Brasserie Rodenbach
presenteerden hun gezamenlijke creatie: Rodenbach Caractère
Rouge. Een eerste proefbrouwsel werd in 2011 op de markt
gebracht en met groot enthousiasme ontvangen. Daarom werd
in 2012 een beperkte oplage in de verkoop gebracht. Het gaat
om een Rodenbachbier dat zes maanden langer is gemacereerd
met kersen, frambozen en verse veenbessen. Er zijn maar 10.000
flessen van 75 cl van gebotteld. Het bier met rode vruchten bevat
een alcoholgehalte van 7% vol alcohol (Gondola retail facts &
trends, 2012f).
2.10.12. Mort Subite witte lambik
Mort Subite Witte Lambic was tot voor kort enkel in en rond
Brussel verkrijgbaar. In 2012 maakte het bier zijn entree bij supermarkt
Delhaize. Daar was het verkrijgbaar zolang de voorraad
strekte (Gondola retail facts & trends, 2012c).
25

2.10.13. Ikea bier
De Zweedse meubelgigant Ikea bracht een eigen bier uit. Ol mörk
is de donkere en öl ljus is de lichte variant. Beide bieren met een
alcoholpercentage van 4,7% vol alcohol waren verkrijgbaar in
flesjes van 33cl voor respectievelijk 1,4 en 1,2 euro (Gondola retail
facts & trends, 2012e).
2.10.14. Chimay Spéciale Cent Cinquante
Dit jaar vierden de bieren van Chimay hun 150ste verjaardag. Om
deze verjaardag op verdienstelijke wijze te vieren, ontwikkelde
de brouwerij het Chimay-bier ‘Spéciale Cent Cinquante’: een
vol maar tegelijk geraffineerd blond bier met 10% vol alcohol dat
verkrijgbaar was in een beperkte oplage van 150.000 flessen
(Trappistbierbeleven.be, 2012).
2.10.15. Julius
In 2012 werd Julius opnieuw gelanceerd voor de consumenten in
België. Julius speelt in op de vraag van consumenten naar lokale
biervariëteiten. Het is een donker-goudblond bier. Julius heeft een
alcoholgehalte van 8,5% vol alcohol en zal verkrijgbaar zijn in de
betere horecazaak in Vlaanderen (Horeca Support.be, 2012b).
26

2.10.16. Broeder Jacob Dubbele Espresso
7.7
In 2011 werd Broeder Jacob double Port, het eerste Belgische bier
dat met porto werd verrijkt, gebrouwen. Brouwer Johan Claes ging
in 2012 nog een stapje verder en brouwde een koffiebier, eveneens
een primeur voor België. Voor het brouwproces werd echte koffie
gebruikt. Dit nieuwe bier kan gebruikt worden voor het maken van
desserts of het kan geschonken worden in koffiebars (Het Nieuwsblad,
2012a). Dit bier kaapte de zilveren medaille weg op de ‘Brussels
Beer Challenge’ van 2012 in de categorie ‘flavoured beers’.
27

2.11. Nieuwe look
2.11.1. Nieuwe ‘look en feel’ voor PALM
PALM friste in 2012 zijn imago op. Sinds 25 januari 2012 kreeg
PALM een nieuw etiket, een nieuwe krat en een nieuwe statiegeldfles
van 25 cl. Deze nieuwe ‘look and feel’ werd overgenomen door
de andere bieren uit het gamma. PALM liet het daar niet bij en ging
door met ‘Urban Crafts by PALM’, een communicatiestrategie die
gericht was op jonge volwassenen.
2.11.2. Nieuwe website voor De Koninck
Brouwerij De Koninck stak zijn website in het nieuw (www.dekoninck.be
15 mei 2012).
28

2.12. Bier en sport
Bij de kranten het Nieuwsblad en De Gentenaar zat op zaterdag 31
maart en op zondag 1 april 2012 een gratis rondeblik van
Primus, een van de hoofdsponsors van de wielerwedstrijd De
Ronde van Vlaanderen.
Jupiler is al vijftien jaar de sponsor van het Belgische eersteklassevoetbal
met de Jupiler pro league en het nationale elftal. Volgens
jupiler.be vind je in het voetbal dezelfde kernwaarden terug van elk
flesje Jupiler: toewijding, perfectie en gezelligheid.
Op 1 februari 2012 ging de Augustijn Parkcross door in
Maldegem. Sinds 2008 draagt deze cyclocross de naam van het
Augustijnbier, een bier van de hoofdsponsor brouwerij Van
Steenberge.
Brouwerij Van Steenberge sponsorde de midzomernachtrun in
Gent centrum op 30 juni 2012.
29

2.13. Bier feesten en muziek
Het zou ons te ver leiden om alle (muziek)evenementen die brouwerij
PALM sponsort op te noemen. Met PALM PARKIES pakt Palm
echter uit met dé parkconcerten van de lage landen. Zeven weken
lang wordt van maandag tot donderdag een avondconcert voorzien
op zestien locaties in België en vijf in Nederland. PALM PARKIES
staat garant voor gezellige avonden gevuld met optredens van
nationale artiesten, lekkere bieren en een onmiskenbare sfeer.
Palm was ook een van de hoofdsponsors van de Brussels Jazz
Marathon 2012, een gratis jazzfestival in Brussel van 25-27 mei
2012.
Op het Brussels festival Couleur Café zagen we van 29 juni tot 1
juli 2012 de Hoegaarden Rosée Lounge.
Op Theater aan Zee kon je een bolleke De Koninck winnen.
Vanaf 26 juli tot 4 augustus 2012 serveerde Theater aan Zee
een stevige portie cultuur in Oostende. Als je tijdens een van de
concerten naar de bar in de Café Koer-tent kwam met de cover van
de Knack Focus (nr. 25 juli) dan kreeg je twee ‘bollekes’ van De
Koninck.
Desperados, het ‘tequila flavoured beer’, zagen we deze zomer
op verschillende kleine en grote festivals. Op Tomorrowland, een
groots dancefestival in Boom, had het merk een eigen ‘tequila
flavoured bar’ met een eigen muziekprogrammatie. De tent en de
omgeving waren helemaal aangekleed in de stijl en kleuren van
Desperados.
Maes was ook present op de Belgische zomerfestivals onder
andere op Tomorrowland.
In september trokken de Maes be.music box concerten weer op
gang. In samenwerking met Studio Brussel werd op drie vrijdagavonden
in september ergens een container gedropt waar om
20u een band startte. De muzikale container hield halt in Veurne,
Deinze en Mol. Welke band er in de container zat ontdekte je enkel
ter plaatse of door live te luisteren naar Studio Brussel. De aftrap
werd op 7 september gegeven door de groep Black Box Revelation.
31

2.14. Bierpromoties in de winkel
Op 9 en 10 maart 2012 hield ABInBev een Tournée nationale. Bij
aankoop van twintig euro Jupiler, Stella Artois, Leffe, Hoegaarden
en/of Belle-Vue en daarbovenop een bak Jupiler 24x25cl, kreeg je
de prijs van een bak Jupiler 24x25cl terugbetaald.
Bij aankoop van een bak Maes 24x25cl kreeg je van 23 april tot 12
mei 2012 een Maes-ijsemmer gratis in de Belgische supermarkten.
Ook Jupiler maakte promotie met de 2+1 (bak) gratis van 8 tot
10 juni 2012 in de winkel.
Eind augustus 2013 stelde het warenhuis Colruyt enkele bierbakken
in promotie.
In september was Maes een van de gespierde aanbiedingen bij
het warenhuis Delhaize: bij aankoop van een Maes-tapvat zonder
machine kreeg je er eentje gratis bij.
34

2.15. GADGETS
2.15.1. Duvel collection
Het iconisch duvelglas kreeg in 2012 twee nieuwe kleedjes. Duvel
koos voor de kleurrijke ontwerpen van de Belg Philippe Debongnie
(die de internationale Duvel Collection design wedstrijd won) en
van de Nederlandse illustrator Letman die eerder al prints voor de
collectie van Dries Van Noten ontwierp. De nieuwe glazen waren
vanaf 20 augustus verkrijgbaar via de website van de Duvel Collection
of via de webshop van Duvel. Bij aankoop van een krat Duvel
in de supermarkt werden fans beloond met een gratis glas. Later
volgden ook speciale geschenkverpakkingen (Knack Weekend,
2012d).
2.15.2. Primus Klaphandschoen
Tijdens de Vlaamse wielerklassieker de Ronde van Vlaanderen
deelde Primus op de Kwaremont 3.500 klaphandschoenen uit. De
klaphandschoen registreerde via een ingebouwde teller hoeveel
keer je in je handen klapte. Wie 2.000 keer klapte kreeg een gratis
Primus aan de Primus-stand.
35

2.16. Speciaal voor de feestdagen
Belgian Family Brewers bracht voor de eindejaarsperiode twee
unieke bierkratten op de markt met telkens tien verschillende
Belgische topbieren. Belgian Family Brewers is een vereniging van
twintig historische en onafhankelijke Belgische familiebrouwerijen
en een kwaliteitslabel voor Belgische speciaalbieren. Beide bierkratten
waren samengesteld in functie van hun verscheidenheid
in smaak. De bierkratten waren verkrijgbaar in de voornaamste
drankenhandels en supermarkten (Knack weekend, 2012a).
36

3.1. J&B
Met de gratis city remix app, te downloaden op de J&B-website,
kon je in 2012 geluiden uit je stad capteren en doorsturen. Dj
Buscemi maakte er de ultimate City Remix anthem van. Je kon
elke week een iPhone winnen. Buscemi maakte al een remix van
de geluiden van Antwerpen, Brussel en Turnhout. Midden
december 2012 verscheen een banner van J&B op de website van
de muziekzender Studio Brussel.
Deel 3. Trends in sterkedranken
37

3.2. Johnnie Walker
In de campagne ‘walk with giants’ vertelden ’s werelds koplopers
inspirerende verhalen over vooruitgang. We herkenden ondermeer
de Nederlandse topkok Sergio Herman, de Belgische durfal Marc
Sluszny en Formule 1-piloten Jenson Button en Lewis Hamilton.
Opvallend was de bijdrage van triatleet Marc Herremans. Herremans,
omschreven als ‘the man who defied man’s limits’, raakte in
2002 bij een fietsongeluk verlamd en zit sindsdien in een rolstoel.
Hij bleef atleet en won de Ironman in Hawaï in een rolstoel. Hij
vertolkte letterlijk de droom ‘keep walking’, tevens de slogan van
Johnnie Walker.
38

3.3. Peterman
Met de campagne ‘100% van bij ons, 100% verrassend’ werd
Peterman-jenever in april 2012 opnieuw in de kijker gezet. Vooral
het mixen van jenever in een cocktail werd gepromoot.
Peterman-jenever zette de zomer in en promootte in Metro zijn
bessenjenever waarmee je een caïpi red cocktail kon maken en
de violet jenever die perfect paste in de purple kiss (Metro, 31 mei
2012 en 7 juni 2012).
In september werd de campagneslogan ‘100% van bij ons, 100%
mixable’ met een recept voor een exotic kiss cocktail.
Voor de feestdagen haalde Peterman opnieuw een feestelijke cocktail
boven: de bellissima bestaande uit cava en Peterman violet.
39

3.4. Martini
3.4.1. Martini zoekt ambassadrice
In 2012 zocht Martini een vrouwelijke ambassadrice. Onder andere
via het vrouwenblad Feeling werd opgeroepen op deel te nemen
aan de Martini Royale Casting. Vrouwen vanaf 25 jaar konden
zich inschrijven op www.facebook.com/martini door een kort
filmpje te uploaden waarin ze aantoonden wat ‘luck is an attitude’
voor hen betekende. De winnares speelde niet alleen de hoofdrol in
de volgende Martini campagne maar werd ook nog eens beloond
met 150.000 euro, twaalf paar Louboutin schoenen en twaalf
designer outfits (Feeling, 2012f).
3.4.2. Luck is an attitude - Martini Royale
Martini palmde op vrijdag 15 juni 2012 Metro in met een post-it op
de voorpagina met de tekst ‘zit al op een terraske met een Martini
Royale’. Die post-it kon je op je bureau achterlaten terwijl je op een
terras in de buurt van een welverdiende Martini Royale genoot. ‘Je
werk kan wachten, het weekend niet ;-)’. De actie kaderde binnen
de campagne ‘luck is an attitude’. Op pagina vijf van Metro
ontdekte je hoe je een Martini Royale maakte. Er is nu trouwens
ook een kant-en-klare Martini Royale te koop die je gewoon op ijs
kan serveren.
Op de laatste pagina van Metro werd in een paginagrote advertentie
duidelijk dat je een afterwork party kon winnen voor al je
collega’s. Enkel via facebook.com/martini.
Een paar weken later, op vrijdag 29 juni 2012 verscheen opnieuw
een post-it van Martini op de voorpagina van Metro met dit keer
de tekst: ‘zit al op een terraske. Wanneer kom je?’. Op de Studio
Brussel-website vonden we een banner.
40

3.5. Is jouw papa een superheld?
Op metroclub.be kon je begin juni 2012 bij het doorsturen van een
leuke foto van jou en je papa samen met een korte tekst waarin
je vertelde waarom hij zo fantastisch is, een whiskey-cadeaubox
winnen. Een attentie van Diageo. 1 3
3 De JEP behandelde een klacht in verband met deze reclame. Zie hiervoor: http://
www.jep.be/nl/beslissingen-van-de-jep/?decision=3580
42

3.6. Campari
3.6.1. Campari & Wout Bru
De unieke aperitiefhapjes van sterrenkok Wout Bru bleken ideaal te
combineren bij een lekkere Campari Orange. Het VTM-programma
‘Masterchef’ sloot in de zomer 2012 iedere avond af met een verwijzing
naar de website www.campari-aperitivo.be. De website
gaf recepten voor acht aperitiefhapjes die het best tot hun recht
komen bij een Campari Orange. Voor het recept van de perfecte
Campari Orange kon je eveneens op de website terecht.
3.6.2. Campari & Penélope Cruz
Actrice Penélope Cruz werd de nieuwe ster van de
Campari-kalender van 2013. Ze is daarmee de veertiende ster
die een plekje veroverde op de wereldberoemde kalender. Campari
is over de jaren heen uitgegroeid tot een icoon van Italiaanse
passie en stijl. De Campari-kalender brengt deze eigenschappen
mooi in beeld. Penélope Cruz is met haar zuiderse roots de ideale
kandidaat om het drankje in de kalender te promoten (Knack
Weekend, 2012b).
43

3.7. Bacardi
Bacardi dook in de zomer van 2012 op met de campagne ‘Bacardi
join the party now 150 Years of Bacardi. The nights are numbered’.
Vlak voor Tomorrowland waren de allerlaatste tickets voor dit
festival te winnen via de website.
Ongeveer gelijktijdig verscheen ook reclame voor de premixen
Mojito, Strawberry Daiquiri en Pina Colada in het straatbeeld:
‘serve over ice and start the party’.
44

3.8. Absolut Vodka
Absolut Vodka bracht in het najaar vier miljoen flessen uit die uniek
en genummerd werden. Voor de verzamelaar.
45

3.9. William Lawsons
William Lawsons ‘no rules no scotch’ adverteerde in Metro van
16 oktober 2012 naar aanleiding van de voetbalwedstrijd België-
Schotland. 1
4
4 De JEP behandelde een klacht in verband met deze reclame. Zie hiervoor:
http://www.jep.be/nl/beslissingen-van-de-jep/?decision=3617
46

3.10. Gespot op straat
Ricard keerde terug tijdens de zomermaanden van 2012, dit keer
met de campagne ‘echte momenten’.
Een terugkerende waarde tijdens de zomermaanden zijn de
straataffiches met reclame voor Havana Club rum.
In september was het weer tijd voor Label 5 whiskey.
Eristoff gaf met de slogan ‘decode the night with red’ tickets
weg voor het I Love Techno-event op 12 november 2012.
47

3.11. Nieuwe producten
3.11.1. Captain Morgan rum in België
In het straatbeeld dook reclame op voor Captain Morgan rum
premix (met cola).
3.11.2. Trojka vodka
De kleurrijke flessen van Trojka vodka werden voor het eerst in
België opgemerkt. De flessen kwamen in levendige kleuren en
frisse smaken als exotic fruit, ice mint, red beries, caramel etc.
3.11.3. Nieuwe zomerse smaken Filliers
jenever
Vanaf juni bracht Filliers twee nieuwe fruitige smaken uit in zijn
jeneverassortiment: Pomelo & Appel-Kiwi. Het vrouwenmaandblad
Feeling bombardeerde de Pomelo variant alvast tot hét zomeraperitief
van 2012 en gaf daarvan twintig flessen weg (Feeling,
2012b).
48

3.11.4. Smeets wafeljenever 3.11.5. Belgische gin
Smeets ging in 2012 samen met de krant het Belang van Limburg
op zoek naar een nieuwe jeneversmaak. Iedereen kon ideeën voor
een nieuwe supersmaak insturen. Uit de meer dan 2.200 inzendingen
werd de wafeljenever als winnaar uitgekozen. Hij werd
tijdens de Hasseltse jeneverfeesten officieel aan het grote publiek
voorgesteld (Smeets, 2012).
De Biercée distilleerderij bestaat al sinds 1946 en staat bekend om
zijn ‘eau-de-vies’ en likeuren. Christophe Mulatin en Pierre Gerard,
de distilleerders van Biercée, waagden zich nu ook aan een gin.
De gin heeft een veelzijdig karakter en werd uitgebracht in een
prachtig vorm gegeven fles (De Standaard, 2012b).
49

3.12. Nieuwe look
3.12.1. Nieuwe fles Filliers
Na 132 jaar besloot de Belgische stokerij Filliers om de look van
de jenever van 30° te veranderen. Vanaf 1 april 2012 kreeg de fles
van de beroemde jenever een facelift. De fles mag dan wel groen
blijven en de dop rood, de vorm en het etiket werden aangepast.
De inhoud bleef dezelfde (Gondola retail facts & trends, 2012d).
3.12.2. Aperol
Aperol onderging al in 2011 een volledige gedaanteverwisseling.
Het pastte daarbij beter bij de tijdsgeest zonder afbreuk
te doen aan de sterke erfenis van het merk. De nieuwe fles werd
gebaseerd op de originele vorm, maar werd door een moderne
grafische vormgeving nog meer uitgepuurd en eigentijds. Sindsdien
verscheen met grote regelmaat reclame in het straatbeeld of
op televisie.
3.12.3. Cointreau
Cointreau bracht een nieuwe limited edition uit in een fles die
door Alexis Mabille werd getooid met strikjes. De modeontwerper
mikte hierbij op transparantie en vrouwelijkheid, met een pseudomannelijke
touch. De hele fles was bekleed met een teer metalen
kantwerk van vlinderdasjes. Het zilveren netje, dat geënt werd op
het werk van zilversmeden, had een spiegeleffect en schitterde in
alle kleuren van de regenboog. Ontwerper Mabille graveerde zijn
naam op een van de strikjes (Gondola retail facts & trends, 2012a).
50

3.13. Sterkedrank en studenten
J&B bleef zich ook in 2012 op studenten richten met ondermeer
een advertentie op de studentenwebsite www.guido.be. Het merk
ging dit keer samen met Gini.
Foto’s van www.guido.be over Bal Ferrer6@ Brussel, 16 maart 2012
Foto’s van www.guido.be over Vintage Bal Kiné@Brussel, 23 maart 2012
Guido gaf vijftig duotickets (inclusief drie drankvouchers en elk
twee goodiebags) weg voor de exclusieve J&B-party in discotheek
Noxx in Antwerpen naar aanleiding van de ’Join the city Remix’campagne
van J&B (april 2012). Eind 2011 lanceerde J&B de ’Join
the city Remix’-actie waarbij iedereen aangespoord werd om de
geluiden van zijn stad te uploaden op de facebookpagina van het
populaire whiskymerk. DJ Buscemi maakte begin 2012 een short
remix met de geluiden van de drie steden die de meeste geluiden
inzonden, hetzij Antwerpen, Brussel en Turnhout, en gedurende
heel de maand februari kon iedereen stemmen op zijn geliefkoosde
remix. Na een nek aan nek race haalde Antwerpen uiteindelijk de
buit binnen. Apotheose van deze actie was de ultieme, exclusieve
en spectaculaire party, op vrijdag 20 april 2012 in discotheek Noxx
in Antwerpen met niemand minder dan DJ Buscemi, DJ Chen, DJ
Mystique en DJ Drigao.
51

3.14. Sterkedrank en de festivals
Bacardi kon niet ontbreken op Tomorrowland en nam daar
verschillende locaties in met eigen bars.
52

4.1. Wijn bij de krant De Standaard
Bij aankoop van een abonnement op de krant De Standaard kreeg
je in april 2012 elf topwijnen gratis ter waarde van 89 euro.
Op 1 september 2012 gaf De Standaard 5.000 flessen, Bernard
Massard-schuimwijn weg. Een toost op één jaar De Standaard
weekblad.
Nog in september 2012 gaf De Standaard haar lezers 40 euro
korting bij aankoop van een pakket van twaalf wijnen. Vanaf
een hoeveelheid van twee dozen was de levering gratis.
Via De Standaard kon je in oktober 2012 een Megavino-pakket
aanschaffen voor 10 euro in plaats van de normale prijs van 45
euro. Daarvoor kreeg men een duo ticket voor de wijnbeurs Megavino
en een gratis design kurkentrekker.
Ook voor de eindejaarsfeesten had De Standaard een wijnpakket in
de aanbieding. De krant liet de wijnspecialisten van De Wijnbeurs
(www.wijnbeurs.be) een aantal wijnen selecteren voor een eindejaarspakket.
Het pakket bestond uit twaalf flessen en kon tegen de
kortingprijs van 83,40 euro via De Standaard aangekocht worden.
Deel 4. Trends in wijnen
53

4.2. Champagne bij een tijdschriftabonnement
Uitgeverij Roularta pakte in december 2012 uit met een fonkelende
eindejaarsactie. Wanneer je een abonnement op een magazine
nam of cadeau gaf, kreeg je, afhankelijkheid van de prijs van het
abonnement, tot vier flessen champagne Piper-Heidsieck Cuvée
Brut.
54

4.3. Bordeauxwijn zet zich schrap
De Bordeauxwijnen profileerden zich in 2012 opnieuw sterk in de
vrouwenbladen. De elektronische nieuwsbrief van Weekend Knack
plaatste op 12 juni 2012 een advertentie van ‘Bordeaux, wijn
met stijl’. In september 2012 werd dit nog eens overgedaan. Ook
in de Metro Fashion Deluxe-editie van 7 september 2012 pakte
Bordeaux uit met de slogan ‘Bordeaux, wijn met stijl’. We zagen de
advertentie opnieuw in DMuze van 15 september 2012.
In verschillende steden werd de tweede editie van de Apero Vintage
de Bordeaux georganiseerd. Iedere woensdagavond tussen
29 augustus en 26 september 2012 kon je in een ander café een
aperitief komen drinken aan een kennismakingsprijs. Ambassadeurs
van de wijngaarden in de Bordeauxstreek waren aanwezig
om te helpen bij het (her)ontdekken van de Bordeauxwijn.
Het centrale thema van de avond was ‘Vintage’, zowel wat betreft
de aankleding, als de animaties en de bandjes die op de avonden
speelden.
Voor de kerstdagen pakte Bordeauxwijnen uit met een kerstwedstrijd
waarmee een reis naar de wijngaarden van Bordeaux kon
gewonnen worden.
55

4.4. Amuse by MVSA Cava
MVSA cava presenteerde in 2012 vier keer een ‘afterwork party’
in discotheek het Feestpaleis in Beervelde.
4.5. Hardys wijn
In juni 2012 zagen we voor het eerst grote affiches voor witte en
rode wijn van Hardy’s in het straatbeeld opduiken.
57

4.6. Torres wijn
In Knack Weekend verscheen een advertentie voor de wijnen van
het wijnhuis Torres.
4.7. Elzaswijnen
Met het eindejaar in zicht werkten ook de Elzaswijnen zich in de
kijker.
58

4.8. Bernard Massard
Bernard Massard was er op het eind van het jaar terug met de
campagne ‘elk moment… het perfecte moment’.
4.9. Piper Heidsieck
Het merk Piper Heidsieck kon ook niet ontbreken in de magazines
tijdens de eindejaarsperiode.
59

4.10. Wijnpromoties in de supermarkt
Het najaar is traditioneel het seizoen van de wijnpromoties. Carrefour
maakte in september 2012 reclame voor haar wijnfestival
2+1 gratis.
60

4.11. Nieuwe producten
4.11.1. Vintense, alcoholvrije wijn
Het merk Stassen bracht onder de naam Vintense een alcoholvrije
wijn op de markt met slechts 25Kcal. De wijnen werden volgens
een uniek technisch systeem gedealcoholiseerd door middel van
vacuümverdamping op lage temperatuur. De ‘Cépages’ collectie
bestond uit een rode merlot, een witte chardonnay en een rosé
syrah wijn. Daarnaast was er een witte en rosé versie met fijne
bubbels.
4.11.2. ChocoVine
De meeste vrouwen eten graag chocolade en lusten ook al
eens graag een glaasje wijn. Het is dus niet voor niets dat het
likeurdrankje ChocoVine, op basis van chocolade en rode wijn een
absolute hit werd in Amerika. Het Nederlandse drankje is intussen
ook in België te verkrijgen (Feeling, 2012e).
4.11.3. Champagne Nicolas Feuillatte
Nicolas Feuillate concentreerde zich gedurende het jaar 2012 op
het thema City Spirit voor de communicatie en events rond zijn
Champagne Nicolas Feuillatte. De fles van de legendarische cuvée
van Feuillatte, de Brut Réserve, kreeg de kleur van gepolijst beton
met daarop de sleutelwoorden city spirit gestencild in street artstijl.
Deze voorjaarsuitgave was ideaal voor Moederdag en werd
gevolgd door een aantal andere creaties voor de eindejaarsfeesten
(Feeling, 2012a).
61

4.11.4. ‘Groene porto’ van Graham’s
In het najaar van 2012 bracht Graham’s ‘Natura Reserve Port’ op
de markt, gemaakt van biologisch geteelde druiven. Dit product
vulde het brede assortiment kwaliteitsporto’s van Graham’s innovatief
aan. Het merk speelde daarmee in op de groeiende vraag
naar biologische wijnen (Het Nieuwsblad, 2012b).
62

4.12. Nieuwe look
4.12.1. Piper-Heidsieck
Het Filmfestival van Cannes vierde in 2012 haar 65ste verjaardag
en speciaal voor deze gelegenheid stak het bekende champagnemerk
Piper-Heidsieck zijn klassieke Cuveé Brut in een nieuw jasje.
De stijlvolle cuvée special ‘Festival de Cannes’ werd voor deze
speciale gelegenheid helemaal in zwart imitatie krokodillenleer
gehuld. Deze unieke uitgave kreeg twee versies: een met een rood
en een met een roze etiket. De twee flessen hadden een beperkte
oplage (Feeling, 2012c).
In de zomerperiode kwam de rosé versie in een roze krokodillenleren
uitvoering. Volgens Feeling de ideale partner bij lekkere
zomerse receptjes (Feeling, 2012d).
63

5.1. Duvel on tour
Op 1 mei 2012 werd de jaarlijkse Duvel on tour gereden, een familiefietstocht
in Puur, Willebroek, Boom en Puurs. In samenwerking
met de Koninklijke Antwerpse Verbroedering van Fotokringen werd
ook een fotowedstrijd georganiseerd met als thema ‘Duvel on tour
2012’. De hoofdwinnaar kreeg zijn gewicht in Duvel. Daarnaast
waren er nog tien gelukkigen die een waardebon van 25 euro
kregen, geschonken door Bistro The Boathouse of Brasserie Hof
van Coolhem.
Deel 5. Eens wat anders
64

5.2. Gouden Carolus fietsroute
Op 13 mei 2012 opende de Gouden Carolus fietsroute voor het
publiek. Een folder met plan zijn verkrijgbaar in Brouwerij Het Anker.
De Route doet Mechelen, Boom, Rumst en Willebroek aan. Ze
maakt deel uit van vier bierfietsroutes in de provincie Antwerpen:
de Bollekesroute linkt enkele absolute toppers op de Antwerpse
rechter- en linkeroever. Via de Trappistenroute fiets je van de
trappistenabdij van Westmalle naar het trappistinnenklooster van
Brecht. De Duvelroute (Puurs, Willebroek en Rumst) leert meer over
de basisingrediënten van bier. Onderweg kan je uitgebreid genieten
van een lekker streekbiertje of -gerecht.
Van 1 juni tot 30 september 2012 organiseerde brouwerij Het
Anker de Gouden Carolus wandelzoektocht en de Gouden Carolus
fietszoektocht. Op de fietstocht konden onderweg drie stempels
verzameld worden in de deelnemende Gouden Carolus horecazaken.
Daarmee kreeg men op het einde van de tocht een unieke
Gouden Carolus drinkbus. Elke deelnemer kreeg sowieso een
Gouden Carolus fietszadelhoes.
65

5.3. De Beerbox
België staat over de hele wereld bekend als hét paradijs voor
bierliefhebbers. Ook de provincie Antwerpen heeft heel wat te
bieden voor wie graag bekende en minder bekende streekbieren
ontdekt. Het project en de website ‘Beers of Antwerp’ (www.
beersofantwerp.be) is daarvan het bewijs. Naar aanleiding van de
tweede verjaardag van ‘Beers of Antwerp’ pakte de toerismedienst
van de Provincie Antwerpen uit met de beerbox. De box bevatte
vier inspiratieboekjes rond bier, met onder meer ‘lekkere’ fiets- en
wandelroutes (zoals de gloednieuwe Gouden Carolusroute in en
om Mechelen), bezoektips, evenementen, advies van bierkenners
en recepten van talentvolle chefs. Meteen het ideale cadeau voor
vaderdag.
66

5.4. Nachtbussen in Antwerpen en Gent blijven rijden door
samenwerking Duvel Moortgat & De Lijn
Door besparingen moest busmaatschappij De Lijn haar aanbod op
een aantal plaatsen aanpassen. Voor het nachtnet in Antwerpen
en Gent vond De Lijn een oplossing in een samenwerking met
brouwerij Duvel Moortgat, die een deel van de exploitatiekosten op
zich nam. Vanaf 1 mei (Antwerpen) en 18 mei (Gent) 2012 werden
de nachtbussen omgedoopt tot ‘De Koninck Uit-bussen’. De
nachtbussen kregen een makeover en gingen voortaan door het
leven met een knalrood ‘De Koninck’-uiterlijk. De samenwerking
pastte in het ‘social responsibilityproject’ van Duvel Moortgat.
Met de ‘De Koninck Uit-bussen’ wou brouwerij Duvel Moortgat
“mensen een gemakkelijk en toegankelijk alternatief bieden voor
een BOB. Zo wil Duvel Moortgat mensen stimuleren om vaker de
auto thuis te laten als ze naar de film, het theater, een concert,
een leuk cafeetje, een restaurant of een evenement gaan. Autovrij
uitgaan biedt tal van voordelen: geen files of parkeerproblemen,
en een glaasje na een voorstelling is een optie.” Op vrijdag- en
zaterdagnacht konden mensen na een avondje uit tot ver buiten de
stad weer veilig thuis geraken (De Koninck, 2012a en 2012b).
De Handelsbeurs in Gent zette in november 2012 de actie van De
Lijn en de brouwerij De Koninck in de kijker. Cultuurliefhebbers
kregen een gratis terugbiljet voor de Uitbus.
Bij afgifte van dit biljet aan de chauffeur gaf deze een flyer waarmee
men van een gratis De Koninck-bier kon genieten in Gent.
67

5.5. Hoegaarden drive in movies
Van 6 juli tot 1 september 2012 organiseerde Utopolis al voor het
zestiende jaar op rij de Hoegaarden 0,0 Drive-In Movies. Het evenement
ging door in het Provinciaal Sport- en Recreatiecentrum
De Nekker in Mechelen. Deze editie werd gecombineerd met een
geheel nieuw concept: Mechelen Beach. Eens de zon onder was
startte de openluchtcinema met kaskrakers.
5.6. Gulden draak ambassadeur
Gulden draak zocht ook voor 2013 een ambassadeur. In 2012
gingen 138 Gulden Draak-fans de uitdaging aan en verzamelden
stemmen om ambassadeur te worden van hun land of provincie.
Met 49 verschillende landen en provincies was de actie wereldwijd
een groot succes. Dale Tiffany werd in 2012 verkozen tot wereld-
ambassadeur van Gulden Draak. Voor de ambassadeur lag er een
prijzenpakket te wachten.
68

5.7. Aperochic, urban beach terrazza in Brussel
Aperochic is “a piece of eden in the middle of city where you will
escape from the daily work stress for a moment of pleasure &
happiness. You will appreciate some quality time & discover a new
way to chill a real aperitivo as latin use to do.”
Het concept kwam overgewaaid uit de mediterrane landen waar
groepjes vrienden elkaar in bars ontmoeten bij een glas en aperitiefhapjes.
De perfecte manier om de avond te starten en nieuwe
mensen te ontmoeten…
Brussel sprong op de kar. Iedere donderdag, vrijdag en zaterdag
van 16 mei tot 21 juli 2012 ging Aperochic door op een terras aan
Tour & Taxis, gecustomized door Martini.
69

5.8. Bocadero
Martini stelde Bocadero, beach, bar and food, voor aan de
schelde in Antwerpen tijdens de zomer van 2012.
5.9. Martini Bar
Brussel kreeg er in de Louizawijk een hotspot bij: de Martini Bar,
een trendy plek met een bar en restaurant in Martini-stijl (Knack
weekend, 2012e).
70

6.1. Westfleteren 12 beste bier in de wereld
De gespecialiseerde Amerikaanse website RateBeer kroonde
het Belgische trappistenbier Westvleteren 12 tot beste bier van
de wereld. Dat stond op de website ratebeer.com. De RateBeer
Awards worden jaarlijks uitgereikt en vormen het grootste bierconcours
ter wereld. In totaal worden meer dan 140.000 bieren van
ruim 12.000 brouwers wereldwijd beoordeeld.
Voorts stonden er twee Belgische brouwers in de top twintig van
beste brouwers: de Struise Brouwers uit Oostvleteren op plaats
negen en de abdij St. Sixtus uit Westvleteren op dertien. Ook in de
categorieën beste biercafés, beste bierrestaurants, beste bierverkopers
en beste te bezoeken brouwerijen waren er Belgische
vermeldingen. (KnackWeekend, 2012f).
6.2. Haacht verhoogde bierprijs
Brouwerij Haacht, ondermeer bekend van Primus en Tongerlo,
maakte bekend zijn prijzen met 6% te verhogen (Metro, 3 april
2012). De voorbije weken voerden ABInBev en Alken Maes ook al
prijsstijgingen van 6% door.
Deel 6. Nieuws van de alcoholindustrie
71

6.3. Alken-Maes startte een gerechtelijke procedure tegen ABInBev
Alken-Maes startte een gerechtelijke procedure tegen ABInBev
omdat de nieuwe verpakking van Jupiler Blue te veel lijkt op die
van Maes. Jupiler Blue is een variant van de gewone pils van
Jupiler, maar met een iets lager alcoholpercentage. Omdat de
verkoop van Jupiler Blue ietwat teleurstelde, probeerde ABInbev
het product opnieuw te lanceren in een nieuw jasje.
Alken-Maes wees er op dat de nieuwe verpakking van Jupiler
Blue bijna dezelfde blauwe kleur heeft als de blikjes Maes Pils en
dat ook de naam op een gelijkaardige manier op de verpakking
staat afgedrukt. Ook de positionering in de winkelrekken stoorde
6.4. Derde keer goud voor Brouwerij Boon
De Lembeekse lambiekbrouwerij Boon viel voor de derde keer op
rij in de prijzen tijdens de World Beer Cup 2012 in San Diego, de
belangrijkste biercompetitie ter wereld. In de categorie ‘Belgian-
Style Sour Al’ kreeg de Oude Geuze Boon voor de derde keer op
rij een gouden medaille. Maar liefst 3.921 bieren van 799 brouwerijen
uit 54 landen namen deel aan de World Beer Cup, dat
georganiseerd werd door de Amerikaanse Brewers Association. Het
evenement vindt om de twee jaar plaats en wordt in biermiddens
omschreven als de ‘Olympische Spelen van de biersector’ (Knack
Weekend, 2012c).
Alken-Maes. Alken-Maes diende een vordering tot het staken van
de verkoop in bij de voorzitter van de rechtbank van koophandel
in Brussel, wegens oneerlijke marktpraktijken en merkinbreuk. De
brouwer eiste dat zijn concurrent de verpakking en de vormgeving
van Jupiler Blue aanpaste (De Standaard, 2012a).
Op 6 juli 2012 berichtte de media dat Alken-Maes gelijk had
gekregen van de handelsrechter. Bierbrouwer ABInBev moest
het alcoholarme bier Jupiler Blue in zijn huidige vorm binnen de
maand uit de rekken halen. De blikken en flesjes van Jupiler Blue
vertonen te veel gelijkenis met Maes Pils (Trends, 2012).
72

2012 leek het jaar van de grote campagnes. Bij de biermerken
ondermeer met ‘Jupiler big times’, met Palm ‘urbancrafts’ en met
‘ik ben een Maes’.
Zeer vernieuwende reclamecampagnes zagen we bij de producenten
van sterkedranken. Met de J&B city remix app konden
stadsgeluiden worden doorgestuurd waarvan Dj Buscemi de
ultimate City Remix anthem maakte. De campagne met post-its in
de stadskrant Metro van Martini Royale bleef ook hangen. De postits
met de tekst ‘zit al op een terraske met een Martini Royale’ of
‘Je werk kan wachten, het weekend niet ;-)’ kon je op je bureau
achterlaten als boodschap voor je collega’s.
Regelmatig richtten de merken zich op specifieke doelgroepen.
De fruitbieren probeerden resoluut de vrouw aan de haak te slaan:
‘Liefmans on the rocks’ deed dat met een nieuwe reclamespot
en Hoegaarden Rosée met de nieuwe campagne rond de song
‘Voulez-vous Rosée avec moi’. Martini Royale zocht een ambassadrice
en deed daarvoor een oproep via de vrouwenbladen. Ook
in de tv-spots van Aperol Spritz speelden vrouwen de hoofdrol.
Het keizer Karel Ommegang-bier profileerde zich dan weer als een
bier voor +35-jarigen.
Bekende gezichten werden ook gretig in campagnes ingezet. Sterrenkok
Wout Bru nam het op voor Leffe en Campari. Triatleet Marc
Herremans speelde een opmerkelijke rol in de ‘walk with giants’
Deel 7. Samenvattig trends alcoholmarketing 2012
campagne van Johnnie Walker.
De niet-alcoholische bieren bleven in 2012 populair. Hoegaarden
Rosée kwam uit in een niet-alcoholische versie. Jupiler deed een
grote campagne rond zijn gebrouwen frisdrank de Jupiler Force.
We spotten in 2012 zelfs een alcoholvrije wijn, ‘Vintense’.
Maar vooral de nieuwe verpakking van het licht alcoholische bier
Jupiler Blue zorgde in 2012 voor controverse. Alken-Maes bestreed
de blauwe nieuwe verpakking van Jupiler Blue omdat deze teveel
leek op de verpakking van gewone Maespils. Alken Maes kreeg
gelijk en Jupiler Blue paste zijn verpakking aan.
In 2012 vielen de kranten op die met grote regelmaat acties deden
waarbij bier of wijn gratis of tegen een prijsje meegegeven werd.
Nieuwe producten verschenen ook genoeg in 2012. Opvallend
waren het suikervrij bier van Caulier, de wafeljenever van Smeets,
een bier van Ikea en Broeder Jacob Dubble Espresso.
Van Gordon zagen we twee bieren met een hoog alcoholgehalte
verschijnen (resp. 10,5% en 14% vol alcohol) die steevast in blikken
van 50cl werden verkocht.
Op de vele sport- en muziekevenementen in België waren de
alcoholproducenten als sponsor volop present.
Martini profileerde zich dan weer stevig via (tijdelijke) bars. In
Brussel verzorgde Martini tijdens de zomer Aperochic maar
creëerde ook de eigen Martinibar aan de Louizalaan. Nog van
Martini was de Bocadero beach, bar and food in Antwerpen.
Fietstochten rond bier leken een nieuwe trend in 2012. De
jaarlijkse ‘Duvel on tour’ fietstocht kenden we al. Nu was er ook
de Gouden Carolus fietsroute, die deel uitmaakte van vier bierfietsroutes
in de provincie Antwerpen. In de zomermaanden werd
een Gouden Carolus wandelzoektocht en een Gouden Carolus
fietszoektocht georganiseerd.
Tot slot zagen we een opvallende ‘social responsibility’ actie bij
Duvel Moortgat. De brouwerij nam een deel van de kosten voor het
nachtnet van De Lijn op zich. Daarvoor werden de nachtbussen in
Antwerpen en Gent in een knalrood ‘De Koninck’-uiterlijk gestopt.
73

ABInBev (2012a). Jupiler Force Blood Red Orange en Fresh Lime:
twee nieuwe, unieke gebrouwen frisdranken! Persbericht 28 juni
maart 2012. Leuven: ABInbev.
ABInBev (2012b). Jupiler onthult vernieuwde groeistrategie met
kick-off van “Jupiler Big Times”. Persbericht 27 maart 2012.
Leuven: ABInbev.
ABInBev (2012c). Leffe Lentebier: de afspraak voor een fris en
intens aperitiefmoment is terug! Persbericht 4 april 2012.
Leuven: ABInbev.
ABInBev (2012d). Leffe Royale, een meesterwerk van de brouwers
van Leffe. Persbericht 16 mei 2012. Leuven: ABInbev.
ABInBev (2012e). Voulez-vous Rosée avec moi? Persbericht 18 juni
2012. Leuven: ABInbev.
Brouwerij Haacht (2012). Brouwerij Haacht verbiedt Keizer Karel
voor -35-jarigen. Gedownload van http://www.charlesquint.be/
nl-BE/Media/News/35years op 4 juni 2012.
De Koninck (2012a). Antwerpse nachtbussen blijven rijden door
samenwerking Duvel Moortgat & De Lijn. Gedownload van
http://www.dekoninck.be/nl/nieuws/antwerpse-nachtbussen-
blijven-rijden-door-samenwerking-duvel-moortgat-de-lijn op 27
april 2012.
De Koninck (2012b). Gents nachtnet blijft rijden door samenwer-
king brouwerij De Koninck, stad Gent en De Lijn. Gedownload
van http://www.dekoninck.be/nl/uitbussen-gent op 19 mei april
2012.
De Standaard (2012a). Alken-Maes start een gerechtelijke proce-
dure tegen AB InBev. Gedownload van http://www.standaard.
be/cnt/DMF20120508_137 op 9 mei 2012.
De Standaard (2012b). Biercée maakt nieuwe Belgische premium
gin. Gedownload van http://www.standaard.be/artikel/detail.
aspx?artikelid=DMF20121030_069 op 31 oktober 2012.
Feeling (2012a). Het bruisende leven in de stad test. Gedownload
van http://www.feeling.be/gastronomie/93923/het-bruisende-
leven-in-de-stad-test op 4 april 2012.
Feeling (2012b). Maak kans op een fles Filliers pomelo. Gedown-
load van http://www.feeling.be/wedstrijd/243/maak-kans-op-
een-fles-filliers-pomelo op 30 mei 2012.
Feeling (2012c). Piper-Heidsieck brengt limited edition van
‘Cannes’-champagne op de markt. Gedownload van http://
www.feeling.be/gastronomie/95231/piper-heidsieck-brengt-
limited-edition-van-cannes-champagne-op-de-markt op 24
april 2012.
Feeling (2012d). Roze bubbels. Gedownload van http://www.fee-
ling.be/gastronomie/145408/roze-bubbels op 11 juli 2012.
Feeling (2012e). What women want. Gedownload van http://www.
feeling.be/gastronomie/136950/what-women-want op 18 mei
2012.
Feeling (2012f). Word jij het nieuwe Martini gezicht? Gedownload
van http://www.feeling.be/home/137621/word-jij-het-nieuwe-
martini-gezicht op 29 mei 2012.
Deel 8. Bronnen
Gondola retail facts & trends (2012a). Een juweel van een fles.
Gedownload van http://www.gondola.be/nl/products/index.
php?p=brandsshow&id=2124 op 9 juli 2012.
Gondola retail facts & trends (2012b). Hoegaarden Rosée 0,0.
Gedownload van http://www.gondola.be/nl/products/index.
php?p=brandsshow&id=1845 op 22 maart 2012.
Gondola retail facts & trends (2012c). Mort Subite Witte Lam-
bic. Gedownload van http://www.gondola.be/nl/products/index.
php?p=brandsshow&id=2017 op 31 mei 2012.
Gondola retail facts & trends (2012d). Nieuwe flessen voor Fil-
liers. Gedownload van http://www.gondola.be/nl/products/in-
dex.php?p=brandsshow&id=1842 op 21 maart 2012.
Gondola retail facts & trends (2012e). Öl mörk en öl ljus bij
Ikea. Gedownload van http://www.gondola.be/nl/news/index.
php?p=newsshow&id=2151 op 19 juli 2012.
Gondola retail facts & trends (2012f). Rodenbach Caractère Rouge.
Gedownload van http://www.gondola.be/nl/products/index.
php?p=brandsshow&id=2092 op 27 juni 2012.
Het Nieuwsblad (2012a). Broeder Jacobbier met een vleugje koffie.
Gedownload van http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?
articleid=DMF20121024_00346181 op 25 oktober 2012.
Het Nieuwsblad (2012b). Graham’s introduceert groene porto.
Gedownload van http://www.nieuwsblad.be/article/detail.
aspx?articleid=DMF20120612_113 op 12 juni 2012.
Horecasupport.be (2012a). De zomer wordt zwoel met Hoegaarden
74

osée: voulez-vous rosée avec moi? Gedownload van http://
www.horecasupport.be/site/291-52-De-zomer-wordt-zwoel-
met-Hoegaarden-Rosee.php
Horecasupport.be (2012b). Julius opnieuw gelanceerd in België.
Gedownload van http://www.horecasupport.be/site/291-61-Ju
lius-opnieuw-gelanceerd-in-Belgie.php
Knack Weekend (2012a). Belgian Family Brewers pakt uit met
unieke bierkratten. Gedownload van http://weekend.knack.be/
lifestyle/culinair/culinair-nieuws/belgian-family-brewers-pakt-
uit-met-unieke-bierkratten/article-4000220454949.htm op 11
december 2012.
Knack Weekend (2012b). Campari kiest voor Penélope Cruz. Ge-
download van http://weekend.knack.be/lifestyle/culinair/drank
en/campari-kiest-voor-penelope-cruz/article-4000155585857.
htm?nb-handled=true&utm_medium=Email&utm_
source=Newsletter-02/08/2012&utm_campaign=Newsletter-
Site-KnackWeekend-Culinair-NL-nl op 31 juli 2012.
Knack Weekend (2012c). Derde keer goud voor Brouwerij
Boon. Gedownload van http://weekend.knack.be/lifestyle/
culinair/culinair-nieuws/derde-keer-goud-voor-brouwerij-
boon/article-4000093287912.htm?nb-handled=true&utm_
medium=Email&utm_source=Newsletter-10/05/2012&utm_
campaign=Newsletter-Site-KnackWeekend-Culinair-NL-nl op 10
mei 2012.
Knack Weekend (2012d). Iconisch Duvelglas in twee nieuwe
kleedjes. Gedownload van http://weekend.knack.be/lifestyle/
culinair/culinair-nieuws/iconisch-duvelglas-in-twee-nieuwe-
kleedjes/article-4000160584267.htm?nb-handled=true&utm_
medium=Email&utm_source=Newsletter-09/08/2012&utm_
campaign=Newsletter-Site-KnackWeekend-Culinair-NL-nl op 9
augustus 2012.
Knack Weekend (2012e). Nieuwe Martini bar in Brussel. Gedown-
load van http://weekend.knack.be/lifestyle/culinair/culinairnieuws/nieuwe-martini-bar-in-brussel/article-4000221394946.
htm op 13 december 2012.
Knack Weekend (2012f). Westvleteren 12 opnieuw beste bier ter
wereld. Gedownload van http://weekend.knack.be/lifestyle/
culinair/culinair-nieuws/westvleteren-12-opnieuw-beste-bier-
ter-wereld/article-4000035624127.htm op 31 januari 2012.
Palm (2012a). Lancering PALM 25cl - restyling PALM-gamma.
Persbericht 25/01/2012. Gedownload van http://www.palm.be/
nl/pers_detail.php?article=41
Palm (2012b). PALM brengt met UrbanCrafts.tv creatieve
jongerentelevisie. Persbericht 25/02/2012. Gedownload van
http://www.palm.be/nl/pers_detail.php?article=43
Palm (2012c). PALM Breweries bekroont de creatieve jonge
craft(wo)man van 2011. Persbericht 4/01/2012. Gedownload
van http://www.palm.be/nl/pers_detail.php?article=40)
Smeets (2012). Lancering nieuwe Supersmaak: Wafeljenever.
Gedownload van http://www.smeets.be/nl/nieuws/ op 20
oktober 2012.
Trappistbierbeleven.be (2012). Chimay Spéciale Cent Cinquante
Trappist geproefd, Gedownload van http://trappistbier.word.
press.com/2012/07/21/chimay-speciale-cent-cinquante-
geproefd/ op 21 juli 2012.
Trends (2012). AB InBev moet Jupiler Blue uit de rekken
halen. Gedownload van http://trends.knack.be/economie/
nieuws/bedrijven/ab-inbev-moet-jupiler-blue-uit-de-rekken-
halen/article-4000134208562.htm op 6 juli 2012.
Zone 03 (2012). Seefhoek supporter. Zone 03, 14/3-3/4/2012, 47.
75

Auteur
Else De Donder, stafmedewerker VAD
Lay-out
Greet Van Holsbeek, VAD
Verantwoordelijke uitgever
F. Matthys, Vanderlindenstraat 15, 1030 Brussel
© 2013
VAD, Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen vzw
Vanderlindenstraat 15, 1030 Brussel
T 02 423 03 33 | F 02 423 03 34 | vad@vad.be | www.vad.be
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige
wijze, zonder voorafgaande toestemming van VAD.
Colofon
76