omzien in verwondering 2 - Sint-Odulphuslyceum
omzien in verwondering 2 - Sint-Odulphuslyceum
omzien in verwondering 2 - Sint-Odulphuslyceum
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
2<br />
COLOFON<br />
ODULPHUSNIEUWS<br />
is een uitgave van het S<strong>in</strong>t-<strong>Odulphuslyceum</strong><br />
Noordhoekr<strong>in</strong>g 99, 5038 GC Tilburg<br />
Redactie<br />
Jan Beesems<br />
Cor van der Heijden<br />
Jan Verweij<br />
Ontwerp<br />
Yvonne Mathijsen<br />
Druk: ELKA<br />
Opvatt<strong>in</strong>gen verkondigd <strong>in</strong> artikelen die met vermeld<strong>in</strong>g van de<br />
naam van de auteur worden gepubliceerd, zijn niet noodzakelijk<br />
dezelfde als die van de redactie of van de schoolleid<strong>in</strong>g.<br />
V O O R W O O R D<br />
O M Z I E N E N V O O R U I T B L I K K E N<br />
Toch komen <strong>in</strong> zo’n laatste nummer van het schooljaar vaak de<br />
e<strong>in</strong>djes weer bij elkaar. We blikken op de eerste plaats terug op<br />
wat is geweest.<br />
E<strong>in</strong>dexamenleerl<strong>in</strong>gen, altijd wat weemoedig en melancholiek<br />
aan het e<strong>in</strong>d van hun middelbareschooltijd, zien om <strong>in</strong> verwonder<strong>in</strong>g.<br />
Rosalie ter Meulen, onze vaste columniste, vertrekt en<br />
verontschuldigt zich daarvoor! Bedankt voor alles Rosalie. Het<br />
zal niet meevallen een gelijkwaardige opvolg(st)er voor je te<br />
v<strong>in</strong>den! De voorzitter van de MR en de Ouderraad neemt<br />
afscheid. Drie collega’s gaan met de VUT, FPU, prepensioen of<br />
hoe dat ook heten mag. Twee collega’s zijn veertig jaar aan<br />
onze school verbonden. Samen staan ze garant voor een groot<br />
deel van het collectieve Odulphusgeheugen: een rijkdom aan<br />
her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gen, een schat aan ervar<strong>in</strong>g die je doen realiseren<br />
dat de tegenslagen van het afgelopen jaar wel relatief en tijdelijk<br />
van aard moeten zijn.<br />
Vervolgens staan we stil bij het Alpe d’HuZes project dat van<br />
start g<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de aanloop naar de kerstvier<strong>in</strong>g medio december,<br />
doorfietste naar een gezamenlijk onder- en bovenbouwfeest <strong>in</strong><br />
maart, piekte tijdens de Cityrun <strong>in</strong> mei, en zijn apotheose<br />
beleefde <strong>in</strong> de beklimm<strong>in</strong>g van de Alpe op 9 juni. Veel belangrijker<br />
nog dan de sportieve prestatie en het <strong>in</strong>gezamelde geld<br />
I N H O U D<br />
Column <strong>in</strong> de Roos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3<br />
Omzien <strong>in</strong> verwonder<strong>in</strong>g 1 . . . . . . . . . . . . . . .3<br />
Omzien <strong>in</strong> verwonder<strong>in</strong>g 2 . . . . . . . . . . . . . .4<br />
Twee coryfeeën en een diva . . . . . . . . . . . . .6<br />
Romereis: blaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7<br />
Romereis: z<strong>in</strong>vol? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7<br />
Comenius-project: samen zijn . . . . . . . . . . . .8<br />
Beeldengroep ‘de ontmoet<strong>in</strong>g’ . . . . . . . . . . . .9<br />
Schouwburgabonnement . . . . . . . . . . . . . . . .9<br />
Griekenland: bron van beschav<strong>in</strong>g . . . . . . . .10<br />
Alpe d’HuZes: foto-impressie . . . . . . . . . . . .12<br />
Grote Avond van de Geschiedenis . . . . . . . .16<br />
Romereis: onderwijs onderweg . . . . . . . . . .18<br />
40 jaar Odulphiaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20<br />
Odulphus bouwt: profiler<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . .22<br />
Jaaragenda 2011-2012 . . . . . . . . . . . . . . . . .24<br />
Door elk nummer van het OdulphusNieuws proberen we een rode draad te weven. Dat valt ditmaal niet mee<br />
vanwege de rijke schaker<strong>in</strong>g aan artikelen die de redactie moeiteloos bij elkaar scharrelde.<br />
was de saamhorigheid die het project b<strong>in</strong>nen school genereerde<br />
<strong>in</strong> een periode dat we elkaar hard nodig hadden en hebben.<br />
Daarbij past ook mooi het artikel van de hand van onze archivaris<br />
en oud-collega Gérard de Laat over het standbeeld ‘De<br />
Ontmoet<strong>in</strong>g’ van de twee leerl<strong>in</strong>gen op de plaats. Een verslag<br />
van het Comenius-project toont aan dat ‘samen’ geen grenzen<br />
kent en overal <strong>in</strong> Europa deuren opent.<br />
Tenslotte blikken we vooruit. De procedure voor een nieuwe<br />
rector loopt nog op het moment dat de redactie de kopij moet<br />
aanleveren. Toch gaan we er vanuit dat we aan het beg<strong>in</strong> van<br />
het schooljaar een doorstart kunnen maken met een stoere<br />
schipper aan het roer. Een nieuwe koers zijn we <strong>in</strong>middels aan<br />
het uitzetten, zoals u verder <strong>in</strong> dit nummer kunt lezen. Een<br />
nieuw professioneel roosterteam gaat er voor zorgen dat we<br />
met de w<strong>in</strong>d vol <strong>in</strong> de zeilen kunnen beg<strong>in</strong>nen aan het schooljaar<br />
2011-2012.<br />
Voor het zover is wens ik u mede namens mijn mederedacteuren<br />
Cor van der Heijden en Jan Verweij een fantastische zomer.<br />
Jan Beesems, conrector<br />
juni 2011
COLUMN<br />
I N D E R O O S<br />
S ORRY<br />
G ROTE KLASSE<br />
Nog niet zo heel lang geleden vond ik<br />
<strong>in</strong> onze brievenbus een LINDA.<br />
Met een briefje. Van de postcodeloterij.<br />
Je hebt een<br />
abonnement van vier<br />
maanden gewonnen!!!<br />
Aha. Ik sprong geen gat<br />
<strong>in</strong> de lucht. Ik ben niet<br />
zo’n tijdschriftlezer, dus<br />
het exemplaar met een<br />
immense foto van L<strong>in</strong>da<br />
de Mol (verrassend) op<br />
de voorkant kwam op de<br />
‘tijdschrift-stapel’ en ik heb<br />
er niet meer naar omgekeken.<br />
Twee weken geleden kwam nummer vier van de reeks. Aangezien<br />
mijn ‘studie ontwijkend gedrag’ een hoogtepuntje had bereikt,<br />
besloot ik me te wagen aan dit – naar eigen zeggen – ‘glossy lifestyle<br />
magaz<strong>in</strong>e’. Het thema was ‘sorry, ik zal het echt nooit meer doen’.<br />
L<strong>in</strong>da de Mol herself stond met betraande ogen op de cover – het<br />
zag er bijna aandoenlijk uit. De Mol en haar gevolg hadden er werk<br />
van gemaakt om de uitgave zo gevoelig mogelijk te maken. De zielige<br />
verhalen en de tranentrekkers waren werkelijk niet aan te slepen.<br />
Echt <strong>in</strong>teressant vond ik het pas toen lezers op de website van de<br />
LINDA mochten schrijven waar ze spijt van hadden. Ook dit werd<br />
groot gepubliceerd <strong>in</strong> het blad. ‘Aan mijn lieve vriendje: sorry dat ik<br />
je bedrogen heb. Met je broer.’ ‘Aan mijn beste vriend<strong>in</strong>: sorry dat ik<br />
je bruiloft vergeten was. Op je tweede kom ik zeker!’ Nou, dat<br />
getuigt van grote klasse, moet ik zeggen.<br />
Toen ik me weer boog over mijn boeken vroeg ik me af of ik aan<br />
school eigenlijk een excuus verschuldigd was. Wat had ik niet moeten<br />
doen? Wat had ik anders moeten doen? Want ja, zelfs Odulphus<br />
en ik hebben onze ups en downs gehad. Zelfs aan de Noordhoekr<strong>in</strong>g<br />
is niet alles rozengeur en maneschijn.<br />
R UW GESCHEIDEN<br />
Toch weet ik niet waar ik spijt van heb. Wat ik anders had moeten<br />
doen. Odulphus en ik, zes jaar. Samen. En nu worden we ruw van<br />
elkaar gescheiden. Ze zeggen wel eens ‘je middelbareschooltijd is de<br />
beste tijd van je leven’. Maar vanaf nu gaat toch het echte leven<br />
beg<strong>in</strong>nen? Wat moet ik zeggen? Sorry dat ik er nooit uitgezet ben?<br />
Sorry dat ik zo’n goede punten gehaald heb? Sorry dat ik te vaak mijn<br />
huiswerk niet af had? Nee. Sorry dat ik geloof dat je middelbareschooltijd<br />
de leukste tijd van je leven is. Sorry dat ik slaag. Sorry dat<br />
ik niets anders zou doen. Sorry dat ik niet nog langer van je mag<br />
genieten, Odulphus. Sorry, het ga je goed.<br />
Rosalie, V6H<br />
O M Z I E N<br />
Zes jaar op het <strong>Odulphuslyceum</strong> en <strong>in</strong>eens zit het er<br />
op. Na het e<strong>in</strong>dexamen val je <strong>in</strong> een gat en heb je<br />
zeeën van tijd om na te denken over de afgelopen<br />
jaren, die zo snel voorbij zijn gegaan.<br />
A UTHENTIEK<br />
Wat heb ik geleerd van deze tijd? Hoe heb ik deze tijd<br />
ervaren? Wat heeft de toekomst voor mij <strong>in</strong> petto?<br />
Want immers: de wereld ligt toch aan mijn voeten? Maar<br />
onzekerheden en vraagtekens zullen er blijven. Als je jong<br />
bent en een goede jeugd hebt gehad met ouders die je<br />
steunen en vertrouwen, dan lijk je ‘beresterk’, maar juist<br />
<strong>in</strong> de middelbareschoolfase van een opgroeiende puber<br />
zijn er veel momenten van onzekerheid en kwetsbaarheid.<br />
Nachten waar<strong>in</strong> je ligt te piekeren wat je aan zult trekken<br />
op het gala. Bang om voor gek te staan. Waarvoor ben je<br />
bang? Dat iemand je uitlacht? Of omdat je er anders<br />
uitziet? Waar ik achter ben gekomen is dat je authentiek<br />
moet blijven. In ieder mens schuilt een uniek <strong>in</strong>dividu.<br />
De huidige maakbare tijd dw<strong>in</strong>gt ons vaak om te voldoen<br />
aan een ideaalbeeld, maar wat is ideaal?<br />
K EUZES EN<br />
PRIORITEITEN<br />
AFSCHEID<br />
I N V E R W O N D E R I N G 1<br />
Er is geen vast ideaal <strong>in</strong> dit leven.<br />
Mensen proberen ieder op hun<br />
eigen manier hun eigen ideaal te<br />
bereiken. Met de massa meegaan<br />
is een ideaal van de media, maar<br />
niet van het <strong>in</strong>dividu. Dit maakt<br />
het leven moeilijk, want je moet<br />
keuzes maken en prioriteiten<br />
stellen.<br />
Ik heb de afgelopen 6 jaar<br />
geleerd om mezelf te zijn en<br />
mijn eigen hart te volgen.<br />
Met de opbouwende kritiek van<br />
mijn ouders en docenten heb ik<br />
geprobeerd iets te doen,<br />
maar besef <strong>in</strong>middels dat<br />
keuzes gemaakt uit vrije wil<br />
meer kans van slagen hebben dan gedwongen keuzes.<br />
Met een middelbareschooldiploma <strong>in</strong> je zak zijn er<br />
toekomstmogelijkheden genoeg om met overtuig<strong>in</strong>g en<br />
doorzett<strong>in</strong>gsvermogen je eigen idealen <strong>in</strong> dit leven te<br />
bereiken.<br />
Leonoor van Aubel, V6C<br />
3
4<br />
(EIGEN) AARDIG<br />
AFSCHEID<br />
O M Z I E N I N V E R W O N D E R I N G 2<br />
In 2005 was de schoolkeuze voor onze dochter gemakkelijk: natuurlijk naar het<br />
St.-<strong>Odulphuslyceum</strong> <strong>in</strong> Tilburg, één van de beste HAVO-VWO scholen van<br />
Nederland. Het eerste kennismak<strong>in</strong>gsbezoek viel wat tegen: het was een kille<br />
regenachtige avond en de uitstral<strong>in</strong>g van de school was niet optimaal, geen<br />
openheid, geen gezelligheid.<br />
Evenwel niet zeuren, het is een karakteristiek gebouw waar een bl<strong>in</strong>d paard<br />
slechts zichzelf kan beschadigen, maar niet het gebouw; gewoon een goede<br />
school met gevoel voor traditie <strong>in</strong> het hart van Tilburg.<br />
Om meer te zijn dan een vader die tussen<br />
de soep en aardappelen vraagt: ‘en, hoe<br />
gaat het op school?’, waarna hij zonder op<br />
antwoord te wachten zijn eigen verdiensten<br />
uit de schooltijd voor de zoveelste<br />
keer vertelt, heb ik me aangemeld als lid<br />
van de ouderraad (OR). Mijn vrouw was<br />
dat op de basisschool geweest en haar<br />
verhalen waren niet bepaald enthousiasmerend<br />
te noemen, maar na zoveel jaar<br />
zelf ‘niks doen’ voor alles wat buiten mijn<br />
vakgebied viel, meende ik deze stap maar<br />
te moeten wagen.<br />
Ik moet zeggen dat de ouderraad een bijzondere<br />
mengel<strong>in</strong>g is van goedwillende<br />
ouders (waarvan ik er zelf overigens ook<br />
één was). De eerste jaren dat ik lid was lag<br />
de nadruk van de OR vooral op ‘eigenaardig’,<br />
later duidelijk meer op ‘aardig’. Zo’n<br />
OR vertegenwoordigt <strong>in</strong> theorie alle<br />
ouders, maar omdat het een door zichzelf<br />
benoemd gezelschap is, komt het er <strong>in</strong> de<br />
praktijk op neer dat de ouders voornamelijk<br />
zichzelf vertegenwoordigen. De bijeenkomsten<br />
van de OR zijn een tweegesprek<br />
met de schoolleid<strong>in</strong>g (SL) over: ‘hoe<br />
komt het toch dat…’, of ‘kunt u eens uitleggen<br />
hoe…’, etc. Gezegd moet worden<br />
dat de SL de OR positief benadert en<br />
bereid is onvolkomenheden <strong>in</strong> de gang<br />
van zaken op school waar mogelijk op te<br />
lossen.<br />
S CHELLEN VAN DE OGEN<br />
Ook aan de medezeggenschapsraad (MR)<br />
heb ik mijn steentje mogen bijdragen. Bij<br />
de eerste vergader<strong>in</strong>g werd al gevraagd,<br />
dus zonder enige ervar<strong>in</strong>g, de voorzittershamer<br />
te hanteren. Dat was peentjes<br />
zweten, want wat weet een eenvoudige<br />
ouder van buiten het onderwijs eigenlijk<br />
van onderwijs? Niet veel, kan ik u vertellen.<br />
Vroeger was alles anders!<br />
Zo’n MR is samengesteld uit docenten,<br />
ouders en leerl<strong>in</strong>gen en de SL is toehoorder<br />
& uitlegger & aangever & doorduwer,<br />
maar géén beslisser. Dat was wennen,<br />
want de SL wil graag dat hun voorstellen<br />
door de MR wordt aangenomen. In het<br />
beg<strong>in</strong> viel mij op dat de docenten m<strong>in</strong>der<br />
vooruitstrevend waren dan ik had verwacht.<br />
Pas later vielen mij de schellen van<br />
de ogen, omdat de vooruitstrevendheid<br />
(of beter gezegd: de vernieuw<strong>in</strong>gsdrang)<br />
van de SL op sommige fronten verkeerd<br />
uitpakte met alle gevolgen van dien. Eén<br />
van die gevolgen – de roosterproblematiek<br />
– hebben we allemaal (alle leerl<strong>in</strong>gen,<br />
alle ouders en ook alle docenten)<br />
aan den lijve gevoeld. Een antireclame<br />
voor ons mooie Odulphus.<br />
Ook hierop terugkijkend – de grote belangen<br />
voor de school <strong>in</strong> acht nemend –<br />
meen ik dat een onafhankelijke voorzitter<br />
met grote kennis van het onderwijs de<br />
MR zou moeten aansturen.<br />
G EMOPPER EN<br />
ZELFSTANDIGHEID<br />
Oh ja, waarom was ik ook weer betrokken<br />
bij die school? Juist ja, onze dochter was<br />
daar leerl<strong>in</strong>g en ze heeft het er naar haar<br />
z<strong>in</strong> gehad. Natuurlijk werd er veel gemopperd<br />
over docenten, over compo’s, over<br />
de onbegrijpelijkheden van het portofolio,<br />
over z<strong>in</strong>loze tussenuren, over wat al<br />
niet. Hoewel er erg veel is veranderd <strong>in</strong><br />
het onderwijs, is dat gemopper door de<br />
decennia heen onveranderd gebleven.<br />
Gelukkig maar.<br />
Wat vonden wij als ouders? Het meest bijzondere<br />
was wel dat het Odulphus de<br />
leerl<strong>in</strong>gen al vanaf de eerste klas duidelijk<br />
maakt dat ze moeten beseffen dat het<br />
halen van het diploma hun eigen verantwoordelijkheid<br />
is. De school dw<strong>in</strong>gt de<br />
leerl<strong>in</strong>g tot zelfstandigheid, iets waar ze<br />
later heel veel profijt van hebben. Ouders<br />
denken <strong>in</strong> het beg<strong>in</strong>: ‘dat gaat niet goed!’<br />
Immers: ‘zo we<strong>in</strong>ig huiswerk, dat kan toch<br />
niet!’ Bij onze dochter (weliswaar met<br />
veel aanmoedig<strong>in</strong>g) g<strong>in</strong>g het goed: <strong>in</strong> 6<br />
jaar VWO.<br />
V EEL GEBEURD<br />
Het S<strong>in</strong>t <strong>Odulphuslyceum</strong>, net een gewone<br />
school met z’n ups en downs, maar<br />
toch een school met een naam. Die zes<br />
jaar had ik niet willen missen, ondanks<br />
alles. Ik denk dat ook dochterlief later met<br />
plezier aan de school terug denkt en deze<br />
school niet had willen missen. Terugkijkend<br />
is er de verwonder<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> zes<br />
jaar heel veel gebeurd is en dat de tijd is<br />
omgevlogen. Ik zeg: dankjewel, thank you<br />
very much, merci bien en vielen Dank,<br />
want door de school heb ook ik veel<br />
geleerd.<br />
Jan de Graaff<br />
juni 2011
Mariëth van den Bungelaar<br />
Wouter Schoorel<br />
Anton van Hoek<br />
O DULPHUS OF<br />
M AXIMACOLLEGE?<br />
Hun antwoorden op mijn eerste vraag zijn<br />
té typerend om die niet weer te geven.<br />
Op de vraag of ze eigenlijk wel weten wie<br />
toch die Odulphus is, antwoordt ‘beeldend’<br />
met een volmondig ‘ja’ omdat ze<br />
vaak <strong>in</strong> het Catharijnenconvent <strong>in</strong> Utrecht<br />
zijn dr<strong>in</strong>knap heeft bewonderd, geeft<br />
‘wiskunde’ een feitelijk verslag: ‘een heilige<br />
die leefde <strong>in</strong> de 8e en de 9e eeuw <strong>in</strong> de<br />
buurt van Oirschot’ en antwoordt de<br />
immer twijfelende en weifelende scheikundige<br />
met de tegenvraag wat weten<br />
eigenlijk is! Misschien een andere naam<br />
gaan kiezen, het Maximacollege of zo?<br />
Niets ervan! Geen van drieën: nee …….<br />
die moet zo blijven!<br />
K OLENKELDER…<br />
Ik vraag ze elkaar te typeren en dat doen<br />
ze beter dan ik dat zou kunnen: Mariëth is<br />
volgens Wouter jeugdig, gedreven,<br />
betrokken en altijd bereid zich ergens<br />
voor <strong>in</strong> te zetten, Wouter is volgens Anton<br />
‘Mister Odulphus (Zomerkamp)’, een<br />
echte Odulphiaan, en Anton is volgens<br />
Mariëth de hardwerkende docent die<br />
altijd optimaal bereid is de leerl<strong>in</strong>g te<br />
begeleiden. We verliezen dit jaar heel wat<br />
zo!<br />
Over het mooiste plekje op school is men<br />
het niet met elkaar eens. Lokaal 128! Néé,<br />
de hal met die schitterende ramen!<br />
Welnéé, de kolenkelder! Als je dáár niet<br />
weemoedig en nostalgisch wordt van het<br />
zomerkamp, word je het nergens!<br />
Natuurlijk komen ook de verander<strong>in</strong>gen<br />
ter sprake. Wouter snapt de laatste jaren<br />
wat hij zelf uitlegt allemaal (maar zou nu<br />
wel zakken voor ál zijn tentamens), Anton<br />
v<strong>in</strong>dt zichzelf enorm veranderd, maar niet<br />
<strong>in</strong> gevoelsleeftijd (‘ik ga nog zo graag met<br />
ze om!’) en Mariëth is blij dat ze juist blijft<br />
veranderen!<br />
AFSCHEID<br />
T W E E C O R Y F E E Ë N E N E E N D I V A<br />
In het virtuele Odulphus-café zitten drie aanstaande ex-collega’s voor me, drie<br />
vertrouwde gezichten die na jaren en jaren onze school gaan verlaten: Mariëth<br />
van den Bungelaar, Wouter Schoorel en Anton van Hoek, beeldend, schei- en<br />
wiskunde dus.<br />
Mijn eerste probleem is het v<strong>in</strong>den van een kopje bij het <strong>in</strong>terview: ‘Twee<br />
tenoren en een sopraan’ lijkt me wel wat, totdat ik me realiseer hóe verbonden<br />
ze zich voelden en voelen met onze school. Niet alleen zijn ze 20, 30 en 40 jaar<br />
hier op school geweest, zijn k<strong>in</strong>deren leerl<strong>in</strong>g geweest, heeft er één – Anton –<br />
hier zelf als leerl<strong>in</strong>g gezeten en laat een ander – Mariëth – een zoon als collega<br />
achter, hun bijdragen bij allerlei buitenschoolse activiteiten is groots geweest.<br />
Nee: ik besluit hieraan een andere titel te geven: twee coryfeeën en een diva!<br />
En het onderwijs? Men steunt en men<br />
zucht….Op school krijgen we b<strong>in</strong>nenkort<br />
nog een verander<strong>in</strong>g: een nieuwe rector.<br />
Wat moet hij veranderen, wat moet hij<br />
wegdoen? Over dat laatste: de zoemer, de<br />
teamvergader<strong>in</strong>gen, de <strong>in</strong>gehuurde probleemoplossers,<br />
maar behouden moet<br />
blijven het Odulphuslied, de vrijdagmiddagborrel,<br />
het Odulphiaanse, het complimenten<br />
kunnen geven. Op mijn vraag wat<br />
hun mooiste complimenten waren komt<br />
meteen: ‘de allerliefste en behulpzaamste<br />
lerares’, ‘die Van Hoek kan zelfs een aap<br />
wiskunde leren’ en Wouter kleurde blijkbaar<br />
bij ‘mooi stukkie geschreven,<br />
jochie!’.<br />
W AT GAAN ZE DOEN?<br />
En wat gaat het scheidende deel nou<br />
doen <strong>in</strong> de vrije tijd? Mariëth gaat<br />
Italiaans leren, fotograferen en vrijwilligerswerk<br />
verrichten voor buitenlandse<br />
vrouwen, Wouter gaat zich nuttig maken<br />
op een basisschool, Anton fietsen,<br />
bridgen en tu<strong>in</strong>ieren. Vandaar dat Wouter<br />
over een jaar aan hem zou vragen hoe het<br />
met de asperges staat (Anton wil van<br />
Mariëth dan wel eens weten hoe ze er zo<br />
jeugdig kan blijven uitzien….! (wie niet?))<br />
M OGEN WE ZE BELLEN?<br />
Maar stel, ja stel nou toch eens dat er zich<br />
volgend jaar 397 trappelende eersteklassers<br />
opstellen voor de poorten van het<br />
Odulphus, wat dan? Mogen we dan bellen?<br />
Wouter meteen, zonder aarzelen,<br />
maar dan wel onbetaald en als ongeleid<br />
projectiel! Anton komt ons ook versterken,<br />
Mariëth vertrouwt op de nieuwe<br />
licht<strong>in</strong>g docenten (maar wat nou als we je<br />
echt, héél echt nodig hebben Mariëth?).<br />
We gaan jullie missen, échte Odulphianen.<br />
Ik ga gewoon hopen op die 397<br />
leerl<strong>in</strong>gen.<br />
Jan Verweij, docent filosofie<br />
5
ROMEREIS<br />
Weet je hoe het voelt als je jezelf om twee uur ‘s nachts uit bed sleept, je halve<br />
koffer nog moet <strong>in</strong>pakken en jezelf troost met de gedachte dat je twaalf uur later<br />
<strong>in</strong> Rome zult zijn? Ik weet het nu wel. Om vier uur ‘s nachts zat ik met de achttien<br />
andere leerl<strong>in</strong>gen en drie begeleiders <strong>in</strong> de bus naar het vliegveld van Brussel.<br />
We waren doodop en daardoor hyperactief. De sfeer zat er goed <strong>in</strong>.<br />
S TEEKVLAM<br />
Helaas kreeg ons vliegtuig een probleempje <strong>in</strong> de vorm van een steekvlam <strong>in</strong> één van de<br />
motoren en konden we anderhalve dag doorbrengen <strong>in</strong> Brussel voordat we opnieuw de<br />
lucht <strong>in</strong> konden gaan. Op dat moment was het een teleurstell<strong>in</strong>g, maar achteraf gezien was<br />
het niet zo heel erg. We sliepen die nacht <strong>in</strong> een heerlijk viersterrenhotel <strong>in</strong> Brussel, kregen<br />
een maaltijd die mijn hond niet eens zou lusten – waardoor het eten <strong>in</strong> Rome extra lekker<br />
was – en er werd iemand aan ons reisgezelschap toegevoegd.<br />
F LIPPENDE WC<br />
De volgende dag kwamen we zonder problemen <strong>in</strong> de stad aan. Mijn eerste <strong>in</strong>druk van<br />
Rome was: o mijn god, waar moet ik kijken? Er was (en is) zo ongelooflijk veel te zien:<br />
metro’s, enorme roltrappen, bouwwerken, mensen van verschillende nationaliteiten, verkeer<br />
dat zo hard door de straatjes scheurde dat je dacht dat er elk moment doden konden<br />
vallen… Ons hotel was heel gezellig. Het ontbijt bestond uit een kop koffie, een broodje zo<br />
groot als een vuist en een bak jam. De wc op onze kamer flipte als je meer dan drie velletjes<br />
wc-papier gebruikte, we hadden elke avond ongeveer een kwartier de tijd om vijf personen<br />
te laten douchen voordat meneer Hasper ons ‘vriendelijk’ verzocht te gaan slapen en<br />
meneer Van Trier heeft mijn koffer moeten openbreken omdat het slot er niet meer af<br />
wilde, dus het was een avontuurlijke week.<br />
H ET GEVOEL DAT JE LEEFT<br />
Ik heb geen idee hoe ik alles het beste kan samenvatten. We hebben gerend met meneer<br />
Hasper, kerken bezocht, heuvels beklommen, ruïnes <strong>in</strong> Ostia bezichtigd, het Colosseum<br />
bekeken en het beroemde Forum Romanum gezien. We hebben Latijnse teksten vertaald,<br />
het Vaticaan bezocht, op de S<strong>in</strong>t Pieter gestaan, presentaties gehouden (die van mij en mijn<br />
partner g<strong>in</strong>g ongeveer zo: ‘O ja, dit moest ik nog vertellen… o ja, we zijn<br />
dit en dit ook nog vergeten… sorry, maar…’, heerlijke pizza’s gegeten<br />
en ‘s avonds bij de mooiste fonte<strong>in</strong> ter wereld gezeten. Rome<br />
is een stad die je echt het gevoel geeft dat je leeft. De reisleiders<br />
wisten precies waar we moesten zijn en lieten ons hoekjes<br />
zien die ik <strong>in</strong> mijn eentje nooit had kunnen v<strong>in</strong>den. Van<br />
tevoren was ik bang dat de overload aan cultuur, Latijn en<br />
geschiedenis misschien saai zou worden, maar niets bleek<br />
m<strong>in</strong>der waar. Als ik de foto’s van de reis terugkijk, wil ik het<br />
allerliefst <strong>in</strong> het eerste vliegtuig naar Rome stappen.<br />
V ERRASSENDE REIS MET BONUS<br />
Door de vertrag<strong>in</strong>g van ons vliegtuig hebben we wat programmaonderdelen<br />
gemist, maar ik moet zeggen dat de drie docenten<br />
die meeg<strong>in</strong>gen dat fantastisch hebben opgelost. De kle<strong>in</strong>e<br />
groep was erg leuk en we hebben zoveel gezien dat dit stukje tekst<br />
alweer veel te lang wordt.<br />
Hopelijk is mijn punt duidelijk: als je een verassende reis vol sfeer, geschiedenis en als bonus<br />
lekker eten wilt, ga dan naar Rome. Ik beloof je dat je, zodra je weer thuis bent na een<br />
weekje rondrennen <strong>in</strong> die stad, zelfs heimwee krijgt naar de blaren op (en onder) je voeten.<br />
6<br />
M ET B L A R E N O N D E R DE V O E T E N<br />
D O O R D E E E U W I G E S T A D Menige leerl<strong>in</strong>g heeft op onze school<br />
<strong>in</strong> de brugklas de gelegenheid gehad<br />
Marjolijn van de Gender, V4B<br />
W A A R O M I S<br />
om <strong>in</strong> een studieles kennis te maken<br />
met de vakken Latijn en Grieks. Vaak<br />
komt dan de vraag waarom de school<br />
dat Latijn en Grieks aanbiedt. We<br />
vertellen dan over de geschiedenis<br />
van onze cultuur, over de Griekse en<br />
Rome<strong>in</strong>se elementen daar<strong>in</strong>, over de<br />
sporen die <strong>in</strong> de taal nog van dat<br />
Latijn en Grieks terug te v<strong>in</strong>den zijn,<br />
over de moderne wetenschap die<br />
zoveel aan de oudheid te danken<br />
heeft, over de Romaanse talen zoals<br />
het Frans.<br />
Z O GAAN WE DOOR …<br />
Vervolgens gaan we <strong>in</strong> klas twee echt aan<br />
de slag met de twee klassieke talen.<br />
Gymnasiasten leren dan grammatica en<br />
woorden en leren teksten te vertalen.<br />
Meteen vanaf het beg<strong>in</strong> is duidelijk dat de<br />
klassieke talen anders en vaak moeilijker<br />
zijn dan de andere talen die ze op<br />
Odulphus leren. Met behulp van de<br />
Latijnse en Griekse teksten komen de<br />
leerl<strong>in</strong>gen ook <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g met het<br />
gedachtegoed van de oudheid. In het<br />
beg<strong>in</strong> is dat uiteraard niet al te <strong>in</strong>gewikkeld;<br />
als we het hebben over de dierengevechten,<br />
is de vergelijk<strong>in</strong>g met bijvoorbeeld<br />
stierenvechten al gauw gemaakt;<br />
en voor gladiatorengevechten is ook wel<br />
een parallel te v<strong>in</strong>den. En zo gaan we<br />
door…. In de derde klas nog steeds met<br />
Latijn én Grieks. En dan de<br />
vierde klas. Nog meer<br />
klassieke literatuur,<br />
nu voor de meesten<br />
óf <strong>in</strong> het<br />
Latijn óf <strong>in</strong> het<br />
Grieks en voor<br />
een m<strong>in</strong>derheid<br />
<strong>in</strong> beíde<br />
talen. En nog<br />
steeds hebben<br />
we het naast de<br />
literatuur over<br />
ander gedachtegoed:<br />
over de<br />
<strong>in</strong>vloed van het Grieks<br />
op het Latijn bijvoorbeeld<br />
of over de drijfveren van mensen bij wat<br />
ze doen, over de overeenkomsten en verschillen<br />
tussen toen en nu. Daarbij komen<br />
de lessen <strong>in</strong> klassieke culturele vorm<strong>in</strong>g,<br />
waarbij nog meer de focus komt te liggen<br />
op de cultuurhistorische aspecten van de<br />
oudheid.<br />
juni 2011
E NTHOUSIASME<br />
Als dan <strong>in</strong> klas vier er ook nog de mogelijkheid wordt geboden<br />
om de plaatsen waar dat alles ontstaan is en vorm heeft gekregen<br />
te bezoeken, is dat natuurlijk helemaal te gek. Dan kun je de<br />
plek zien waar Cicero zijn triomfen vierde, waar het klooster en<br />
de tempel van Vesta hebben gestaan; als je de schatten van de<br />
renaissance en de barok kunt bewonderen, de kunststrom<strong>in</strong>gen<br />
die <strong>in</strong> feite de verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g vormen tussen de oudheid en de<br />
moderne tijd. En dan hebben we nog niet gesproken over de<br />
<strong>in</strong>vloed van tweeduizend jaar christendom: over de vroegchristelijke<br />
kerken waar de resten van en de verhalen over martelaren<br />
een parallel vormen met hen die heden ten dage om hun geloof<br />
ROMEREIS<br />
E E N R E I S N A A R R O M E E E N Z I N V O L L E E R V A R I N G ?<br />
martelen of gemarteld worden, over de contrareformatie en de<br />
materiële verschijn<strong>in</strong>gsvorm daarvan, over het ‘urbi et orbi’ dat<br />
al vele eeuwen over de wereld gaat.<br />
Ja, dan dr<strong>in</strong>gt met des te meer kracht tot je door wat je tot die<br />
tijd op school <strong>in</strong> de lessen Grieks, Latijn, tekenen, geschiedenis<br />
en vele andere lessen tot je hebt genomen en doe je een enthousiasme<br />
op dat, te oordelen naar wat leerl<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> klas zes<br />
opschrijven <strong>in</strong> hun ‘afscheidsboek’, niet meer verflauwt. Velen<br />
gaan dan ook vroeg of laat weer terug naar de ‘eeuwige stad’,<br />
ofwel kort na hun schoolreis en gidsen dan hun ouders en andere<br />
gez<strong>in</strong>sleden door de stad zoals de docenten hen hebben<br />
gegidst, om een jaar de Italiaanse taal te studeren, of met hun<br />
geliefde om iets te vieren.<br />
Z ONDER SIËSTA<br />
Toen we dus dit jaar door motorpech van het vliegtuig m<strong>in</strong>der<br />
lang <strong>in</strong> Rome konden zijn, hebben de leerl<strong>in</strong>gen eigener beweg<strong>in</strong>g<br />
aangegeven dat ze het wel zonder hun vrije middag en zonder<br />
siësta wilden doen, tene<strong>in</strong>de zo m<strong>in</strong> mogelijk te hoeven missen<br />
van het programma. Ik geloof niet dat er iemand is die daar<br />
spijt van heeft gehad, net zom<strong>in</strong> als er makkelijk mensen te v<strong>in</strong>den<br />
zijn die spijt hebben van hun ‘culturele en taalkundige tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g’<br />
die gymnasiumopleid<strong>in</strong>g heet.<br />
Een ervar<strong>in</strong>g als de Romereis is een bezit voor altijd. Daaraan<br />
mee te mogen werken als begeleider is geweldig. Niet voor niets<br />
doen we dat al vele jaren.<br />
Julius Hasper, docent klassieke talen<br />
7
8<br />
COMENIUS-PROJECT<br />
‘S A M E N Z I J N ’<br />
Zo, we zitten op de helft. Het Comenius-project, dat <strong>in</strong> september 2010 is<br />
gestart, heeft ons <strong>in</strong> een jaar tijd al héél wat en héél ver gebracht. Dit Europese<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsproject tussen scholen uit Polen, Noorwegen, Duitsland, Spanje,<br />
Portugal en Nederland heeft als titel: ‘VAGAB’, een afkort<strong>in</strong>g voor ‘Values Across<br />
Generations And Borders’. Via verschillende thema’s proberen wij te<br />
onderzoeken hoe het zit met normen en waarden: vroeger en nu, b<strong>in</strong>nen en<br />
buiten de grenzen.<br />
Dat doen wij op school, elke week een uur na de lessen, maar natuurlijk is zo’n<br />
project niks zonder de bijbehorende werkbezoeken. Ook daarvan hebben we er<br />
<strong>in</strong>middels een paar achter de rug.<br />
Achterste rij vlnr Joep van de Sanden, Bas Adriaanse, Guido de Moor, Joris Gregoire en Indy<br />
Diependaal. Voorste rij vlnr Z<strong>in</strong>a Burgers, Eva Korte, Ruby de Brouwer, N<strong>in</strong>a Peters en C<strong>in</strong>dy de<br />
Jong. Uiterst rechts staat de begeleidende docent Jehannes Reitsma.<br />
‘ ORIGINAL BRABANDISH<br />
SOUSAGEROLLS’<br />
Theme one g<strong>in</strong>g over school. Hoe zat het<br />
met roosters, regels en <strong>in</strong>houd van lessen<br />
vroeger en hoe is dat nu? En wat is dan<br />
het verschil met hoe dat <strong>in</strong> die andere landen<br />
gaat? Met die vragen hebben we ons<br />
<strong>in</strong> groepjes bezig gehouden en de uitkomsten<br />
hebben we op de groepsblogs<br />
geplaatst. (www.vagabnetherlands.blogspot.com)<br />
Daarna kon er via facebook en<br />
aanverwante digitale wegen worden<br />
gecommuniceerd over de resultaten met<br />
onze partnerscholen <strong>in</strong> het buitenland<br />
Onze eerste ‘Comenius-meet<strong>in</strong>g’ vond<br />
plaats <strong>in</strong> november. Bestemm<strong>in</strong>g:<br />
Noorwegen. Een school <strong>in</strong> Bergen was<br />
een week gastheer voor een dolenthousiaste<br />
Odulphusdelegatie. Een prachtig<br />
land, een dito gezelschap (afvaardig<strong>in</strong>gen<br />
van alle scholen) en dus een fantastische<br />
week!<br />
En hoe duf het misschien ook kl<strong>in</strong>kt: vooral<br />
het ‘samenzijn’ was fijn. International<br />
Food Even<strong>in</strong>gs (met ‘orig<strong>in</strong>al brabandish<br />
sousagerolls’) en oeverloze Engelse<br />
gesprekken <strong>in</strong> het hostel over overeenkomsten<br />
en verschillen.<br />
G LORIEUZE GASTROLLEN<br />
Weer thuis wachtte theme two: Leisure.<br />
Er moest een documentaireachtig filmpje<br />
worden gemaakt over vrije tijd. Wat doe<br />
je dan zoal? En wat deden en doen je<br />
ouders <strong>in</strong> hun vrije momenten?<br />
Het e<strong>in</strong>dresultaat pendelde van verstilde<br />
beelden van sereen pianospel naar flitsend<br />
tumult op het hockeyveld, gelardeerd<br />
met enkele glorieuze gastrollen van<br />
ouders. Hulde!<br />
In april g<strong>in</strong>gen we naar Spanje. Mooi<br />
weer. Dát was een verschil met Noorwegen.<br />
Voor de rest was er we<strong>in</strong>ig anders.<br />
Samenzijn. Tijdens activiteiten als presentaties,<br />
taallessen en het schilderen van<br />
het VAGAB-logo op een muur van de<br />
school, tijdens boottochtjes en tijdens het<br />
stru<strong>in</strong>en door Barcelona. Samen zijn. En<br />
daarvan leren. Kan het mooier?<br />
V ET<br />
Op dit moment werken we aan theme<br />
three. Dat gaat over moderne communicatiemiddelen.<br />
Daar weten wij alles van.<br />
Dus dat wordt vet.<br />
Net zo vet als die week, volgend jaar<br />
maart, als de Comenius-tour naar Tilburg<br />
komt. Daar gaan wij voor zorgen. Samen.<br />
Vol vertrouwen. Op naar de volgende<br />
mooiste week van ons leven…<br />
Jehannes Reitsma, docent muziek<br />
Bergen, Noorwegen, vlnr: Nelleke Brouwer,<br />
Frederieke van de Langerijt, Frédérique Bruijn<br />
en Jenny Zijlmans.<br />
juni 2011
B E E L D E N G R O E P<br />
‘D E O N T M O E T I N G ’<br />
Het beeld ‘De Ontmoet<strong>in</strong>g’ op de b<strong>in</strong>nenplaats was een geschenk van de<br />
ouders aan de school ter gelegenheid van het eeuwfeest <strong>in</strong> 1999. Het werd<br />
onthuld tijdens de vier<strong>in</strong>g van dit eeuwfeest op maandag 27 september door<br />
mevrouw Kortmann uit Oisterwijk namens de ouders, en door rector Van<br />
Velzen. Het stelt de ontmoet<strong>in</strong>g voor van twee leerl<strong>in</strong>gen. Het geeft aan dat<br />
de school draait om de leerl<strong>in</strong>g; die is immers de bestaansreden van de<br />
school.<br />
I DEE EN UITVOERING<br />
Het idee voor dit beeld is afkomstig van Harry van Beek, leraar handvaardigheid.<br />
Enkele leerl<strong>in</strong>gen uit de 2 gymnasiumklas, waarvan hij toen mentor was, hebben<br />
met rugzakjes geposeerd. Hij en Erik Gijsbers, assistent handvaardigheid, maakten<br />
ieder een kle<strong>in</strong> model <strong>in</strong> boetseerwas. Beide modellen zijn voorgelegd aan de examenklas<br />
handvaardigheid 5 havo. Deze koos voor het ontwerp van Erik Gijsbers.<br />
Diens model werd uitvergroot tot de ware grootte met betonijzer, gaas en was. Deze<br />
ruwe versie van de beeldengroep werd vervolgens naar de bronsgieterij Willem van<br />
Tussenbroek <strong>in</strong> Velddriel gebracht. Daar werd één exemplaar <strong>in</strong> brons gegoten. De<br />
kosten van dat gieten bedroegen 12.000 gulden. De afwerk<strong>in</strong>g vond op school<br />
plaats. Dit hield onder andere <strong>in</strong> het verwijderen van gietnaden, het schuren en het<br />
pat<strong>in</strong>eren. Dat laatste is het versneld aanbrengen van een oxidatielaag, die zowel<br />
een beschermende functie heeft als ter verfraai<strong>in</strong>g dient.<br />
V ORKHEFTRUCK<br />
De plaats<strong>in</strong>g van het beeld vond geheel <strong>in</strong> eigen beheer plaats. Harry van Beek en<br />
Erik Gijsbers hebben, samen met Theo Heiligers, ook docent handvaardigheid, de<br />
locatie van het beeld bepaald. Conrector Ton Vriens zorgde voor een vorkheftruck.<br />
De beeldengroep werd <strong>in</strong> een strop gehangen, naar de beoogde locatie vervoerd<br />
waar de juiste positie gekozen werd. Onderhoudsmedewerkers Jack Godefroy en<br />
Jan Stil stortten een betonnen voet waarop het beeld nu al weer bijna 12 jaar staat.<br />
R ELATIE- EN EXAMENGESCHENK<br />
UIT HET ARCHIEF<br />
Van het beeld is een aantal kle<strong>in</strong>e modellen gemaakt <strong>in</strong> roestvrij staal <strong>in</strong> het platte<br />
vlak, gelaserd via een computerprogramma, en een aantal kle<strong>in</strong>e modellen <strong>in</strong> giethars,<br />
een twee-componenten-materiaal. Deze modellen zijn gebruikt als relatiegeschenk.<br />
Ook zijn er zeefdrukken van gemaakt die gedurende enkele jaren als examengeschenk<br />
aan geslaagde leerl<strong>in</strong>gen uitgedeeld werden.<br />
Gérard de Laat, beheerder Odulphusarchief<br />
L<strong>in</strong>ks Harry van Beek en rechts Erik Gijsbers met een kle<strong>in</strong> model van het beeld.<br />
MONUMENTENPRIJS<br />
20 J A A R<br />
A B O N N E M E N T E N<br />
S C H O U W B U R G<br />
Dit jaar is op school voor het tw<strong>in</strong>tigste<br />
jaar de verkoop van schouwburgabonnementen<br />
van start gegaan: leerl<strong>in</strong>gen<br />
uit de bovenbouw 2011-2012 kunnen<br />
voor een zeer gelimiteerde prijs een<br />
pakketje van vier voorstell<strong>in</strong>gen kopen.<br />
Zowel muziek <strong>in</strong> de concertzaal als<br />
toneel <strong>in</strong> de studiozaal als dans en<br />
cabaret <strong>in</strong> de grote schouwburgzaal<br />
worden aangeboden.<br />
M INPUNTJE<br />
Zoals gebruikelijk is er altijd begeleid<strong>in</strong>g<br />
van docenten, het enige m<strong>in</strong>puntje voor de<br />
leerl<strong>in</strong>gen is dat er géén reken<strong>in</strong>g gehouden<br />
wordt met het huiswerk voor de daaropvolgende<br />
dag(en).<br />
9
10<br />
GRIEKENLANDREIS<br />
Dat onze school jaarlijks een reis naar Griekenland organiseert, is het logische<br />
gevolg van het feit dat je je leerl<strong>in</strong>gen meer wilt bieden dan de vastgestelde<br />
examenstof.<br />
Elke reis doet dat natuurlijk, maar de Griekenlandreis gaat – meer dan andere<br />
reizen – terug naar de bronnen van onze beschav<strong>in</strong>g.<br />
G EDACHTEGOED,<br />
ARGUSOGEN EN SPORT<br />
Dat is duidelijk <strong>in</strong> een groot aantal zaken.<br />
In het oude Griekenland van de zesde<br />
eeuw voor Christus vond de democratie<br />
(letterlijk vertaald: regeren door het volk)<br />
haar oorsprong.<br />
In die tijd, en <strong>in</strong> de eeuwen daarna, leefde<br />
er een groot aantal schrijvers van wie het<br />
werk nog dagelijks gelezen wordt en van<br />
wie toneelstukken overal op de wereld<br />
worden opgevoerd, omdat de daar<strong>in</strong><br />
geschetste problemen en satire ook <strong>in</strong><br />
deze tijd goed herkenbaar zijn. Het<br />
gedachtegoed van de filosofen vormt nog<br />
steeds een rijke bron van <strong>in</strong>spiratie voor<br />
moderne filosofen en denkers. Zelfs de<br />
christelijke theologie is sterk beïnvloed<br />
door deze denkers uit de Griekse oudheid.<br />
Zowel <strong>in</strong> het Oude als <strong>in</strong> het Nieuwe<br />
Testament v<strong>in</strong>den we de sporen van het<br />
Griekenlandgangers <strong>in</strong> Epidavros.<br />
G R I E K E N L A N D : B R O N V A N<br />
Griekse denken terug.<br />
En dan is er nog de Griekse taal die <strong>in</strong> tal<br />
van Nederlandse woorden is terug te v<strong>in</strong>den.<br />
Maar ook <strong>in</strong> tal van uitdrukk<strong>in</strong>gen<br />
die je alleen maar kunt begrijpen vanuit<br />
de Griekse cultuur. Hoe komen we, om<br />
enkele willekeurige voorbeelden te<br />
nomen, aan zegswijzen als ‘draconische<br />
maatregelen nemen’ en ‘iets met argusogen<br />
volgen’?<br />
We mogen ook niet de sport vergeten. Al<br />
<strong>in</strong> de zevende eeuw voor Christus werden<br />
er Olympische spelen gehouden, een traditie<br />
die aan het e<strong>in</strong>de van de negentiende<br />
eeuw weer is opgepakt en uitgegroeid<br />
tot een vierjaarlijks wereldspektakel.<br />
K UNST, STEDEN EN DE<br />
R OMEINEN<br />
Wat beeldhouwers, architecten en schilders<br />
uit die tijd produceerden, wordt nog<br />
steeds gekopieerd en verwerkt <strong>in</strong> moderne<br />
kunstwerken en gebouwen. Het<br />
Pantheon op de Akropolis <strong>in</strong> Athene<br />
wordt algemeen erkend als het ultieme<br />
voorbeeld van een groot gebouw met<br />
ideale verhoud<strong>in</strong>gen (‘gulden snede’). De<br />
Griekse mythologie en de historische verhalen<br />
zijn vooral s<strong>in</strong>ds de renaissance<br />
<strong>in</strong>spiratiebronnen geweest voor tal van<br />
andere kunstuit<strong>in</strong>gen zoals de opera en<br />
de musical, de literatuur en de schilderkunst.<br />
En wie de oorspronkelijke bronnen<br />
kent, kan er meer van genieten en begrijpen.<br />
De oude Grieken bouwden steden <strong>in</strong><br />
Italië, West-Turkije en Noord-Afrika en<br />
verspreidden zo hun culturele erfgoed. De<br />
Rome<strong>in</strong>en hebben vervolgens een<br />
belangrijke rol gespeeld <strong>in</strong> het doorgeven<br />
van al deze verworvenheden aan onze<br />
huidige samenlev<strong>in</strong>g. Vanaf ca. 200 voor<br />
Christus hebben ze Hellas bezet. Ze werden<br />
verliefd op de Griekse cultuur, namen<br />
veel van het Griekse gedachtegoed over<br />
en transporteerden veel kunstwerken, of<br />
kopieën daarvan, naar Rome, waar we ze<br />
tot op de dag van vandaag kunnen<br />
bewonderen.<br />
juni 2011
O N Z E B E S C H A V I N G<br />
V ERRIJKING VOOR IEDEREEN<br />
Het bovenstaande kan worden opgevat als een pleidooi<br />
voor goed gymnasiaal onderwijs, maar het is <strong>in</strong> dit<br />
kader toch vooral een pleidooi voor het laten voortbestaan<br />
van onze Griekenlandreis. Voor de gymnasiast<br />
valt er <strong>in</strong> deze reis veel op zijn plaats. Maar het zou jammer<br />
zijn als we ons met deze reis uitsluitend zouden<br />
richten op onze gymnasiasten. Ook voor de atheneumen<br />
havoleerl<strong>in</strong>gen is er veel te halen. De wortels van<br />
onze beschav<strong>in</strong>g zijn immers voor iedereen van belang,<br />
ermee kennismaken is voor iedereen een verrijk<strong>in</strong>g.<br />
K UNSTSCHATTEN…<br />
Er zijn dus redenen genoeg om deze bronnen van onze<br />
beschav<strong>in</strong>g, die nog steeds <strong>in</strong> veel gedaanten opduiken<br />
<strong>in</strong> onze huidige samenlev<strong>in</strong>g, met een bezoek te vereren.<br />
In Athene staan onze leerl<strong>in</strong>gen op het spreekgestoelte<br />
van de Pnyx, waar onze huidige democratie zijn<br />
oorsprong vond. Ze klimmen op de Areopaag waar een<br />
moderne vorm van rechtspraak plaats vond. We bezoeken<br />
het theater van Epidavros waar het volk nog steeds<br />
kan genieten van klassieke drama’s en waar <strong>in</strong> satirische<br />
stukken de draak gestoken werd met de politiek<br />
en de godenwereld. We bezoeken antieke bedevaartsoorden<br />
zoals het heiligdom van Apollo waar we – net<br />
als <strong>in</strong> Lourdes – ex voto’s zien van mensen die om genez<strong>in</strong>g<br />
kwamen bidden. We gaan naar Delphi en horen de<br />
waarzegsters orakelen, de geest bedwelmd door de<br />
zwaveldampen die daar uit de grond kwamen. We gaan<br />
naar Kor<strong>in</strong>the waar de Rome<strong>in</strong>en grote <strong>in</strong>vloed hadden<br />
en waar de apostel Paulus zijn sporen naliet. En natuurlijk<br />
bezoeken we musea en tempels waar we ons kunnen<br />
vergapen aan de kunstschatten die soms meer dan<br />
3000 jaar oud zijn.<br />
… EN MEER<br />
Griekenland heeft meer te bieden. De geschiedenis is<br />
niet gestopt bij de verover<strong>in</strong>g door de Rome<strong>in</strong>en. Er is<br />
<strong>in</strong> de tijd na Christus een rijke Byzantijnse kunst ontstaan<br />
met kerken, kloosters, iconen, muurschilder<strong>in</strong>gen<br />
en fresco’s, geïnspireerd door de verhalen uit de bijbel<br />
en de heiligenverhalen uit de rijke geschiedenis van het<br />
Christendom. Er zijn kastelen uit de tijd van de kruisvaarders<br />
en moskeeën uit de tijd van de bezett<strong>in</strong>g door<br />
de Turken (1454-1828). Een diversiteit aan cultureel<br />
erfgoed dus. Maar ook de moderne samenlev<strong>in</strong>g heeft<br />
z’n aardige kanten: de Griekse keuken, de muziek, de<br />
belev<strong>in</strong>g van de religie, enz. En dan zijn er ook nog de<br />
natuur, de zee en de zon.<br />
Een kennismak<strong>in</strong>g met Griekenland is dus van harte aan<br />
te bevelen, voor iedereen!<br />
Cor Luijsterburg, conrector<br />
Leerl<strong>in</strong>gen houden een presentatie bij het Parthenon.<br />
Byzantijnse bouwkunst <strong>in</strong> Ossius Loukas.<br />
GRIEKENLANDREIS<br />
11
12<br />
juni 2011
14<br />
juni 2011
16<br />
GESCHIEDENISQUIZ<br />
De vaksectie geschiedenis van het S<strong>in</strong>t <strong>Odulphuslyceum</strong> probeert elk jaar<br />
m<strong>in</strong>stens één keer fl<strong>in</strong>k aan de weg te timmeren. Twee jaar geleden vertelden<br />
enkele slachtoffers van de concentratiekampen tijdens de Holocaust Memorial<br />
Day over deze bizarre levensfase en de wissel die dit op hun verdere leven<br />
heeft getrokken. Vorig jaar stond tijdens de Indië-dag een latere fase uit de<br />
geschiedenis centraal: het moeizame e<strong>in</strong>de van de eeuwenlange verb<strong>in</strong>tenis<br />
tussen Nederland en de ‘gordel van smaragd’ (het huidige Indonesië).<br />
Dit jaar gooide de vaksectie het over een andere boeg en organiseerde zij voor<br />
de leerl<strong>in</strong>gen van 5 vwo – en hun ouders – De Grote Avond van de Geschiedenis.<br />
Muur van Hadrianus Ch<strong>in</strong>ese Muur Berlijnse Muur Israëlische Muur <br />
N IEUWE AANPAK<br />
Tijdens deze avond stonden het nieuwe<br />
e<strong>in</strong>dexamenprogramma en de nieuwe<br />
benader<strong>in</strong>g en aanpak bij het vak geschiedenis<br />
centraal. Het doel van het geschiedenisonderwijs<br />
is niet meer om zo veel<br />
mogelijk feitjes te vertellen die vervolgens<br />
door de leerl<strong>in</strong>gen van buiten<br />
geleerd moeten worden. Nee, tegen-<br />
Beeldmerken van tijdvakken<br />
woordig draait het om het bijbrengen van<br />
‘historisch besef’. Tijdens het Centraal<br />
Schriftelijk E<strong>in</strong>dexamen moet de leerl<strong>in</strong>g<br />
laten zien <strong>in</strong> hoeverre hij/zij aan deze verwacht<strong>in</strong>gen<br />
voldoet. Zoals <strong>in</strong> Nederland<br />
gebruikelijk, stroomt er veel water naar<br />
de zee voordat een ideaal <strong>in</strong> daden wordt<br />
omgezet. In 2006 werd op acht pilotscholen<br />
op de havo-afdel<strong>in</strong>g voor het eerst<br />
een e<strong>in</strong>dexamen afgenomen op basis van<br />
D E G R O T E A V O N D<br />
deze nieuwe <strong>in</strong>del<strong>in</strong>g van de leerstof. In<br />
2010 volgde ook een aantal vwo-scholen.<br />
Hiertoe behoort ook het S<strong>in</strong>t <strong>Odulphuslyceum</strong>.<br />
V ERDRAAID MOEILIJK<br />
De leerl<strong>in</strong>gen uit 5 vwo hebben op basis<br />
van het nieuwe e<strong>in</strong>dexamenprogramma<br />
een geschiedenisquiz samengesteld. Zij<br />
kregen de opdracht om een fl<strong>in</strong>k aantal<br />
meerkeuzevragen te bedenken (twee per<br />
tijdvak, dus tw<strong>in</strong>tig <strong>in</strong> totaal) en een aantal<br />
open opdrachten. De meerkeuzevragen<br />
moesten voldoen aan de strenge criteria<br />
die aan dit vraagtype gesteld worden:<br />
er mag maar één antwoord goed zijn<br />
en er moeten (foutieve) alternatieven<br />
genoemd worden die enigsz<strong>in</strong>s <strong>in</strong> de<br />
buurt van het correcte antwoord komen.<br />
Veel leerl<strong>in</strong>gen merkten tot hun eigen<br />
ontsteltenis dat het verdraaid moeilijk is<br />
om goede meerkeuzevragen te bedenken.<br />
De open opdrachten moesten uitgebreid<br />
toegelicht worden. Dit mocht met een<br />
pakkende anekdote, met een animatie of<br />
met een kort filmfragment. De <strong>in</strong>houd van<br />
deze toelicht<strong>in</strong>g moest vooral boeiend<br />
zijn: ‘de aanwezigen’, zo werd <strong>in</strong> de<br />
opdracht vermeld, ‘moeten er ademloos<br />
naar luisteren en nieuwsgierig zijn naar<br />
de vraag die daar over gesteld wordt’.<br />
Hierbij vormde het format van het bekende<br />
televisieprogramma Twee voor Twaalf<br />
een richtsnoer.<br />
V ORM EN INHOUD<br />
De leerl<strong>in</strong>gen leverden de <strong>in</strong>houd en collega<br />
Frank van Gils zorgde – met de hulp<br />
van zijn twee zoons – voor de vormgev<strong>in</strong>g.<br />
Ook tekenden zij voor de <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g<br />
van de nieuwe gymzaal, die op donderdag<br />
24 februari tijdelijk <strong>in</strong> een televisiestudio<br />
herschapen was. Alle aanwezigen waren<br />
het er over eens dat het er uiterst professioneel<br />
uitzag. Zoals bij een amusementsprogramma<br />
op tv ook gebruikelijk is, werd<br />
het serieuze gedeelte afgewisseld met<br />
muziek en spel. Voor het spel zorgden de<br />
leerl<strong>in</strong>gen die drama als keuzevak heb-<br />
juni 2011
V A N D E G E S C H I E D E N I S<br />
ben. Ergens halverwege de eerste ronde<br />
namen zij voor een kwartiertje (letterlijk)<br />
de regie over en voerden een aantal sketches<br />
op. De open<strong>in</strong>gsact werd verzorgd<br />
door een gelegenheidsband: leerl<strong>in</strong>gen<br />
uit H3L maakten samen muziek en vonden<br />
het een hele eer om de aftrap te<br />
mogen verrichten. Het eerste <strong>in</strong>termezzo<br />
werd opgevuld door Goolse Vrouwen en<br />
Unieke Mannen, leerl<strong>in</strong>gen van muziekschool<br />
Factorium uit Goirle, die (onder<br />
leid<strong>in</strong>g van hun docente Taetske<br />
Strouken) een vijftal stukken uit het klassieke<br />
repertoire speelden. Tijdens de<br />
andere pauzes – nodig om de antwoordvellen<br />
na te kijken – speelden de vwo-5<br />
leerl<strong>in</strong>gen met muziek als keuzevak enkele<br />
door hen <strong>in</strong>gestudeerde nummers.<br />
M UREN<br />
De prachtige omlijst<strong>in</strong>g kon en mocht niet<br />
verhullen dat het op eerste plaats om de<br />
<strong>in</strong>houd te doen was. Af en toe draaide het<br />
bij de vragen om de grote lijnen, soms<br />
werd <strong>in</strong>gezoomd op details en een enkele<br />
keer moesten verbanden gelegd worden.<br />
Een mooi voorbeeld van de <strong>in</strong>tegratie van<br />
de verschillende onderdelen en de aard<br />
van de vraagstell<strong>in</strong>g was deze serie vragen.<br />
Nadat de vwo-5 leerl<strong>in</strong>gen een fragment<br />
speelden van een nummer van P<strong>in</strong>k<br />
Floyd, The Wall, verschenen op het grote<br />
scherm vier foto’s van een muur.<br />
Achtereenvolgens waren dit de Muur van<br />
Hadrianus, de Ch<strong>in</strong>ese Muur, de Muur <strong>in</strong><br />
Berlijn en de Muur om de Palestijnse<br />
gebieden <strong>in</strong> Israël. De eerste vraag was<br />
om deze vier menselijke bouwwerken <strong>in</strong><br />
de goede chronologische volgorde te zetten<br />
(gerekend vanaf het beg<strong>in</strong> van de<br />
bouw ervan). Daarna kwam de vraag<br />
welke van deze vier muren om een andere<br />
reden gebouwd werd dan de andere<br />
drie. Benieuwd naar het antwoord? De<br />
Berlijnse muur werd gebouwd om mensen<br />
‘b<strong>in</strong>nen’ te houden, terwijl de drie<br />
andere muren gebouwd werden met de<br />
bedoel<strong>in</strong>g om ongewenste <strong>in</strong>dr<strong>in</strong>gers<br />
‘buiten’ te houden.<br />
De w<strong>in</strong>nares: Fleur Petit<br />
R ONDES EN GROEPEN<br />
De Grote Avond van de Geschiedenis<br />
bestond uit vier rondes. Aan de eerste<br />
ronde deden alle aanwezigen mee: zowel<br />
de leerl<strong>in</strong>gen en hun eventueel aanwezige<br />
ouders als enkele ‘prom<strong>in</strong>enten’, onder<br />
andere de wethouder Onderwijs van de<br />
gemeente Tilburg, de directeur van<br />
Erfgoed Brabant en de uitgever van het op<br />
het S<strong>in</strong>t <strong>Odulphuslyceum</strong> gebruikte<br />
geschiedenisboek Feniks.<br />
In de tweede ronde werden vier groepen<br />
geformeerd. Uit elke clustergroep<br />
geschiedenis, kortweg aangeduid als de<br />
Groep van Trier, de Groep van Gils en de<br />
Groep van der Heijden, werden de drie<br />
leerl<strong>in</strong>gen met de hoogste score uit de<br />
eerste ronde geselecteerd, aangevuld<br />
met de beste ouder van een van de leerl<strong>in</strong>gen<br />
uit elke groep. Vier gasten vormden<br />
de vierde groep. Na deze ronde bleven<br />
er nog twee clustergroepen over die<br />
het <strong>in</strong> de volgende ronde weer tegen<br />
elkaar opnamen. In de f<strong>in</strong>aleronde was<br />
het adagium: ‘ieder voor zich en God voor<br />
ons allen’. Rond tien uur was duidelijk<br />
geworden dat Fleur Petit de eerste editie<br />
van de Grote Avond van de Geschiedenis<br />
GESCHIEDENISQUIZ<br />
gewonnen had. Uit handen van de wethouder<br />
Onderwijs van de gemeente<br />
Tilburg, mevrouw Moorman, kreeg zij het<br />
eerste exemplaar van het boek Door het<br />
leven getekend overhandigd.<br />
R IJKER<br />
Moe, voldaan en uitgedroogd – dat zullen<br />
we een volgende keer beter doen – maar<br />
een ervar<strong>in</strong>g rijker keerden allen huiswaarts.<br />
De aanwezige ouders hadden met<br />
eigen ogen en oren kunnen waarnemen<br />
dat leerl<strong>in</strong>gen tot heel veel <strong>in</strong> staat zijn en<br />
dat geschiedenis tegenwoordig op een<br />
heel andere manier <strong>in</strong>gevuld wordt dan <strong>in</strong><br />
hun eigen middelbareschooltijd. Het was<br />
hen bekend dat geschiedenis ‘a never<br />
end<strong>in</strong>g story’ is, maar het was nieuw dat<br />
het verhaal steeds op een andere manier<br />
verteld wordt. En de huidige aanpak, dat<br />
was wel duidelijk, smaakt naar meer.<br />
Cor van der Heijden, docent geschiedenis<br />
17
18<br />
ROMEREIS<br />
R E I Z E N M E T O D U L P H U S<br />
O N D E R W I J S O N D E R W E G<br />
In april is het gros van de leerl<strong>in</strong>gen uit de vierde klas van het Odulphus, zoals<br />
ieder jaar, uitgevlogen naar verschillende bestemm<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Europa:<br />
Griekenland, Londen, Tsjechië, Venetië, Rome of Istanbul. Dit jaar verliep niet<br />
elke reis zonder <strong>in</strong>cidenten; een gebeurtenis haalde zelfs de krant. Een reis met<br />
school maken is al vele jaren een gewoonte en het gaat eigenlijk altijd goed.<br />
Zo’n meerdaagse excursie is zo vanzelfsprekend geworden, dat de vraag naar<br />
nut en waarde van het reizen met school zelden wordt gesteld. Toch is het<br />
misschien de moeite waard om er bij stil te staan. Veel leerl<strong>in</strong>gen reizen<br />
tenslotte ook al met hun familie. Wat is dan de meerwaarde van het reizen met<br />
school? Als vader van een leerl<strong>in</strong>g uit vier gymnasium was ik onverwacht <strong>in</strong> de<br />
gelegenheid om een paar dagen mee te gaan naar Rome en de begeleidende<br />
docenten vroegen me achteraf om hierover wat op papier te zetten.<br />
Exterieur en <strong>in</strong>terieur van het Colosseum<br />
I MPROVISEREN<br />
De Romereis liep dit jaar al vanaf de eerste<br />
dag anders dan gepland. Vóór vertrek<br />
was er een goed gevuld programma voorbereid.<br />
Op de dag van aankomst zouden<br />
de leerl<strong>in</strong>gen meteen op pad gaan.<br />
Motorstor<strong>in</strong>g van het vliegtuig maakte de<br />
reis twee dagen korter. De eerste nacht<br />
moest zelfs <strong>in</strong> Brussel worden doorgebracht.<br />
Het gezelschap arriveerde pas<br />
zondagmiddag <strong>in</strong> Rome, <strong>in</strong> plaats van<br />
zaterdagochtend zoals gepland. Iedereen<br />
heeft geprobeerd er toch het beste van te<br />
maken. En zodoende werd ook de nieuwe<br />
hoofdstad van Europa goed verkend. De<br />
reisbegeleiders werden gedwongen het<br />
vastgestelde programma om te gooien.<br />
Voor de leerl<strong>in</strong>gen betekende dat m<strong>in</strong>der<br />
tijd om overdag te rusten en – met hun<br />
<strong>in</strong>stemm<strong>in</strong>g – werd ook de vrije middag<br />
geschrapt. Improviseren en leren omgaan<br />
met onverwachte gebeurtenissen stond<br />
vooraf niet op het programma, maar het<br />
werd een belangrijk deel van de<br />
Romereis.<br />
C ULTUUR GAAT LEVEN<br />
Het aangepaste programma was ruim voldoende<br />
voor vele <strong>in</strong>drukken. Het klassieke<br />
gedeelte omvatte onder andere een<br />
bezoek aan het Forum, het Colosseum en<br />
Ostia Antica. Eigenlijk een overweldigende<br />
hoeveelheid <strong>in</strong>drukken <strong>in</strong> relatief korte<br />
tijd. De leerl<strong>in</strong>gen werden daar actief bij<br />
het programma betrokken, omdat iedereen<br />
over een specifiek (vooraf opgegeven)<br />
onderwerp een presentatie had<br />
voorbereid, die op de historische locatie<br />
gehouden moest worden; bijvoorbeeld bij<br />
de Engelenburcht, op Piazza Navona en<br />
op het Forum Romanum. Verder stond<br />
een aantal bezienswaardige kerken zoals<br />
de S<strong>in</strong>t Jan van Lateranen en de S<strong>in</strong>t<br />
Pieter op het programma. Zo vormde zich<br />
na een paar dagen het beeld van een stad<br />
met veel facetten. Op deze manier gaat<br />
cultuur leven en krijgt geschiedenis een<br />
gezicht.<br />
D UIZENDPOTEN<br />
De rol van de meereizende docenten – <strong>in</strong><br />
Rome waren dat Laura Stijnen, Julius<br />
Hasper en Jac. van Trier – kan moeilijk<br />
worden overschat. Het zijn een soort duizendpoten.<br />
Allereerst letten ze op het<br />
juni 2011
ROMEREIS<br />
Het Pantheon: een tot kerk omgebouwde Rome<strong>in</strong>se tempel, die nu een mausoleum is met graftombes van enkele belangrijke Italianen.<br />
welzijn van de leerl<strong>in</strong>gen. Niet op een<br />
nadrukkelijke wijze maar wel met aandacht.<br />
Ze proberen te voorkomen dat de<br />
onstuimigheid van de jeugd doorschiet <strong>in</strong><br />
slaaptekort. Ze zijn verantwoordelijk voor<br />
de samenstell<strong>in</strong>g van het programma en<br />
geven aan de leerl<strong>in</strong>gen uitleg over de<br />
programmaonderdelen en weten te boeien<br />
en te overtuigen met wat ze weten en<br />
kunnen overbrengen. Bij dat alles nemen<br />
ze ook de verantwoordelijkheid voor het<br />
groepsproces, voor veiligheid en voor<br />
gezelligheid, om het voor iedereen tot<br />
een geslaagde reis te maken. Geen ger<strong>in</strong>ge<br />
taak, maar als ‘t allemaal lukt geeft dat<br />
onbetwistbaar meerwaarde aan het reizen<br />
met school.<br />
P IZZA EN PASTA<br />
Leerl<strong>in</strong>gen en hun begeleiders verbleven<br />
<strong>in</strong> Hotel Bolognese, dat bestond uit een<br />
paar verdiep<strong>in</strong>gen van een appartementencomplex<br />
<strong>in</strong> de wijk ten noorden van<br />
Term<strong>in</strong>i. Een eenvoudig ontbijt, maar het<br />
hotel was <strong>in</strong> het bezit van een fatsoenlijke<br />
koffiemach<strong>in</strong>e. ‘s Avonds werd er gegeten<br />
<strong>in</strong> een gezellig, onpretentieus restaurant<br />
dat een traditioneel Italiaans driegangenmenu<br />
serveerde. Odulphus is er al jaren<br />
een vaste en gewaardeerde gast. Zo kre-<br />
gen leerl<strong>in</strong>gen ook iets mee van de<br />
Italiaanse eetcultuur, dat net iets verder<br />
g<strong>in</strong>g dan pizza en pasta.<br />
I ETS BIJZONDERS<br />
Ik heb <strong>in</strong> Rome weer kunnen zien dat reizen<br />
met school iets bijzonders is. Het is<br />
blijkbaar niet voor niets een traditie. Zelf<br />
ben ik <strong>in</strong> 1975 met Odulphus <strong>in</strong> het toen<br />
nog gedeelde Berlijn geweest en daar<br />
denk ik nog steeds met plezier en soms<br />
wat weemoed aan terug. Is het risico dat<br />
er tijdens de reis iets mis kan gaan dan<br />
een reden om het maar niet te doen? Er<br />
zijn voldoende – m<strong>in</strong> of meer – objectieve<br />
redenen om juist wél te gaan, zoals het<br />
kennismaken met een nieuwe omgev<strong>in</strong>g<br />
of het feit dat je <strong>in</strong> een groep, samen met<br />
docenten, andere d<strong>in</strong>gen ziet en hoort<br />
dan wanneer je zelfstandig op stap gaat.<br />
Uite<strong>in</strong>delijk is het belangrijkste argument<br />
vóór het op deze manier reizen: het<br />
enthousiasme waarmee de leerl<strong>in</strong>g weer<br />
thuiskomt. Dat zegt eigenlijk al meer dan<br />
genoeg.<br />
Ton Op ‘t Hoog, ouder<br />
Een beeld van Bern<strong>in</strong>i:<br />
de roof van Persephone, door Hades, de god<br />
van de onderwereld. Dit beeld is een van de<br />
topstukken <strong>in</strong> de weergaloos prachtige<br />
Villa Borghese.<br />
19
20<br />
40 JAAR ODULPHIAAN<br />
H A R R I E H A M E R S E N J A N V A N K E U L E N<br />
V E E R T I G J A A R O D U L P H I A A N<br />
Tot voor kort was er één goede<br />
maatstaf om te bepalen wie een<br />
goede werkgever was: de lengte van<br />
het dienstverband van het personeel.<br />
Hoewel het vandaag de dag niet meer<br />
zo vaak voorkomt dat iemand veertig<br />
jaar bij dezelfde baas <strong>in</strong> dienst is,<br />
vieren op het Odulphus aan het e<strong>in</strong>d<br />
van dit schooljaar twee personen dit<br />
heuglijke feit: Harrie Hamers en Jan<br />
van Keulen.<br />
D IENSTPLICHT<br />
Zowel Harrie Hamers (1949) als Jan van<br />
Keulen (1953) hebben het bij hun allereerste<br />
werkgever zo goed naar hun z<strong>in</strong><br />
dat ze zich nooit uitgedaagd voelden om<br />
uit te proberen of op een andere plek hun<br />
kwaliteiten beter tot hun recht zouden<br />
kunnen komen. Dat de een ongeveer vier<br />
jaar ouder is dan de ander heeft te maken<br />
met een verschil <strong>in</strong> vooropleid<strong>in</strong>g en de<br />
verplicht<strong>in</strong>g om de militaire dienstplicht<br />
te vervullen. Harrie Hamers bracht na zijn<br />
middelbareschooltijd als dienstplichtig<br />
Harrie Hamers<br />
militair twee jaar <strong>in</strong> Duitsland op een<br />
luchtmachtbasis door. Jan van Keulen ontsprong<br />
deze dans. Hij kon vrijwel meteen<br />
na afrond<strong>in</strong>g van zijn opleid<strong>in</strong>g aan de LTS,<br />
waar hij voor de richt<strong>in</strong>g ‘fijnmetaal’<br />
gekozen had, op het Odulphus aan de<br />
slag. ‘De eerste vraag die de rector me bij<br />
het sollicitatiegesprek stelde was: ‘Moet<br />
je nog <strong>in</strong> dienst?’ Als ik ‘ja’ had moeten<br />
antwoorden, dan was het hele feest niet<br />
doorgegaan’, kan hij veertig jaar later tot<br />
zijn oplucht<strong>in</strong>g opmerken.<br />
K RUIPOLIE<br />
Harrie en Jan zijn, zo concluderen ze achteraf,<br />
op een gelukkig moment op het<br />
Odulphus gaan werken. De herstructurer<strong>in</strong>g<br />
van het voortgezet onderwijs na de<br />
<strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van de Mammoetwet had de<br />
werk<strong>in</strong>g van kruipolie: als er <strong>in</strong> het onderwijs<br />
al zaken waren vastgeroest, dan<br />
moesten ze nu wel losgewrikt worden.<br />
Bovendien werd <strong>in</strong> de exacte vakken een<br />
verjong<strong>in</strong>g doorgevoerd: een nieuwe<br />
groep ambitieuze en uiterst gemotiveerde<br />
docenten deed zijn <strong>in</strong>trede. Er kon dus<br />
samen iets nieuws en iets moois opgebouwd<br />
worden. Vol enthousiasme volgden<br />
Harrie en Jan samen de amanuensisopleid<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> E<strong>in</strong>dhoven. Hier bleek dat<br />
Harrie iets meer aff<strong>in</strong>iteit had met alles<br />
wat met de levende natuur te maken had<br />
en dat het hart van Jan sneller klopte –<br />
niet vreemd voor een <strong>in</strong>strumentmaker –<br />
bij alles wat met techniek te maken had.<br />
Er was op dat moment nog ‘e<strong>in</strong> Dritte im<br />
Bunde’: Sjef Bertens, die opgeleid was tot<br />
goudsmid. Gelet op hun voorkeuren en<br />
specialisaties was de taakverdel<strong>in</strong>g snel<br />
gemaakt: Sjef was en bleef de amanuensis<br />
bij scheikunde, Jan ondersteunde de<br />
vaksectie natuurkunde en Harrie de biologen.<br />
Hun werk regelden ze onderl<strong>in</strong>g; de<br />
schoolleid<strong>in</strong>g hoefde (en wilde) zich daar<br />
amper mee te bemoeien. Vrijheid, blijheid.<br />
DBK<br />
De doorvoer<strong>in</strong>g van de Mammoetwet en<br />
de verjong<strong>in</strong>g van het personeelsbestand<br />
zorgden ervoor dat het onderwijskundig<br />
klimaat <strong>in</strong> de exacte vakken veranderde.<br />
juni 2011
In de jaren tachtig van de vorige eeuw<br />
was DBK het toverwoord. Deze afkort<strong>in</strong>g<br />
kl<strong>in</strong>kt nu, dertig jaar later, als abracadabra.<br />
‘Differentiatie b<strong>in</strong>nen klassenverband’,<br />
zo legt Jan van Keulen met pretoogjes<br />
uit. Dit vond hij, terugkijkend, de<br />
boeiendste fase uit zijn Odulphusloopbaan.<br />
‘Goede leerl<strong>in</strong>gen, die gemakkelijk<br />
en snel door de reguliere stof g<strong>in</strong>gen, kregen<br />
extra opdrachten ter verbred<strong>in</strong>g en<br />
verdiep<strong>in</strong>g. Deze leerl<strong>in</strong>gen werden dan’,<br />
zo vertelt Jan, ‘aan ons toevertrouwd. Zelf<br />
elektromotortjes bouwen: prachtig.’<br />
K OEIENOGEN EN<br />
FRUITVLIEGJES<br />
Harrie Hamers kwam ook <strong>in</strong> een vaksectie<br />
terecht die <strong>in</strong> onderwijskundig opzicht tot<br />
de voorhoede behoorde (en nog steeds<br />
behoort). ‘Veel van de practicumopdrachten<br />
die we dertig jaar geleden uitvoerden,<br />
behoren nu tot het verleden. Ik was vaste<br />
klant bij het slachthuis, net voorbij de<br />
R<strong>in</strong>gbaan Oost. De koeienogen kon ik zo<br />
van de grond oprapen. Ook andere organen<br />
kreeg ik zonder problemen mee. Op<br />
mijn verzoek deden de slachters hun<br />
uiterste best om ze zo onbeschadigd<br />
mogelijk te verwijderen. En op school<br />
g<strong>in</strong>g het scalpeermesje er dan <strong>in</strong>. Menige<br />
leerl<strong>in</strong>g hebben we met vlugzout weer op<br />
Jan van Keulen<br />
de been moeten brengen.’ Met enige<br />
trots merkt hij op dat Pieter Doevendans,<br />
nu een <strong>in</strong>ternationaal vermaarde cardioloog,<br />
tijdens de biologielessen op het<br />
Odulphus heeft leren omgaan met de<br />
scalpel. Harrie heeft er ten volle begrip<br />
voor dat dit soort practicumopdrachten<br />
niet meer kunnen, maar hij v<strong>in</strong>dt het wel<br />
jammer. Ook aan andere experimenten,<br />
zoals die met vl<strong>in</strong>ders en de geneticaproeven<br />
met fruitvliegjes, bewaart hij goede<br />
her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gen.<br />
R ESERVESLEUTELS EN<br />
LINKERHANDEN<br />
Behalve als steun en toeverlaat voor de<br />
docenten biologie en natuurkunde, werd<br />
op tal van andere plekken <strong>in</strong> de school<br />
van de kennis en kunde van Harrie en Jan<br />
gebruik gemaakt. Op die momenten dat<br />
hun hulp bij de lessen niet nodig was,<br />
werden ze <strong>in</strong>gezet bij kle<strong>in</strong> technisch<br />
onderhoud. Daarnaast zijn beide heren<br />
nog verantwoordelijk voor een strikt<br />
eigen dome<strong>in</strong>. Jan van Keulen is verantwoordelijk<br />
voor alles waar een ‘sleutel’<br />
aan te pas komt: er zijn op het Odulphus<br />
meer dan tweeduizend lokalen, kamertjes,<br />
kasten en kluisjes die met een sleutel<br />
afgesloten kunnen worden (en waarvan<br />
Jan de reservesleutel beheert). Harrie<br />
40 JAAR ODULPHIAAN<br />
Hamers is – en dat is gelet op zijn elektrotechnische<br />
vooropleid<strong>in</strong>g niet vreemd –<br />
belast met de audiovisuele zaken.<br />
Vroeger was dat een hele klus. ‘De eerste<br />
opnameapparatuur was een bakbeest dat<br />
we met ons tweeën moesten dragen.<br />
Bovendien was de apparatuur stor<strong>in</strong>gsgevoelig.<br />
Dat er veel docenten rondliepen<br />
met twee l<strong>in</strong>kerhanden, zorgde ervoor<br />
dat ik regelmatig moest komen opdraven<br />
om de zaak weer aan de praat te krijgen.’<br />
Harrie heeft voor zichzelf uitgemaakt dat<br />
hij er na dit schooljaar nog één jaar aan<br />
vastplakt en Jan wil nog wel een jaar of<br />
vijf doorgaan. Tot hun vertrek blijven ze<br />
zich met hart en ziel voor school <strong>in</strong>zetten,<br />
trouw aan hun motto: ‘Eens Odulphiaan,<br />
altijd een Odulphiaan’. ‘In voor- en <strong>in</strong><br />
tegenspoed’, zo voegen ze er eenstemmig<br />
met een knipoog aan toe.<br />
Cor van der Heijden, docent geschiedenis<br />
21
22<br />
PROFILERING<br />
O D U L P H U S B O U W T<br />
P R O F I L E R I N G P E R 1 A U G U S T U S 2012<br />
In de afgelopen maanden hebben directie en docenten niet stil gezeten.<br />
Ze hebben discussies gevoerd over een duidelijker profiler<strong>in</strong>g van de school ten<br />
opzichte van de andere scholen <strong>in</strong> de regio. Die discussies hebben drie concrete<br />
resultaten opgeleverd.<br />
1(PRE-)GYMNASIUM<br />
Een gymnasiumafdel<strong>in</strong>g vanaf klas 1 en<br />
een pre-gymnasium voor goede leerl<strong>in</strong>gen<br />
van de basisschool.<br />
Tilburg is de enige grote stad <strong>in</strong> Noord-<br />
Brabant die geen categoraal gymnasium<br />
heeft. Dat is vreemd; categorale gymnasia<br />
zijn erg populair. En de gymnasiumafdel<strong>in</strong>gen<br />
op scholengemeenschappen worden<br />
juist kle<strong>in</strong>er. Odulphus heeft nog<br />
steeds een grote gymnasiumafdel<strong>in</strong>g. Die<br />
beg<strong>in</strong>t nu echter pas <strong>in</strong> de tweede klas.<br />
Door vanaf 1 augustus 2012 al <strong>in</strong> de eerste<br />
klas met gymnasiaal onderwijs te gaan<br />
beg<strong>in</strong>nen, hopen we het onderwijs voor<br />
een grote groep van onze leerl<strong>in</strong>gen uitdagender<br />
te maken. Als we kijken naar de<br />
citoscores en de schooladviezen van de<br />
brugklassers, kan een groot deel van hen<br />
een extra uitdag<strong>in</strong>g best aan. Een speciaal<br />
team van docenten gaat er zorg voor dra-<br />
Discussie <strong>in</strong> het onderwijscafé.<br />
gen dat het gymnasiumprogramma <strong>in</strong> de<br />
onderbouw niet alleen een atheneumprogramma<br />
met Grieks en Latijn is, maar<br />
dat de gymnasiale sfeer ook <strong>in</strong> andere<br />
vakken merkbaar wordt. Onze <strong>in</strong>steek zal<br />
zijn dat veel leerl<strong>in</strong>gen gaan starten met<br />
gymnasiaal onderwijs <strong>in</strong> klas 1. Ook als ze<br />
er daarna mee stoppen, hebben ze heel<br />
wat extra’s geleerd, waar ze <strong>in</strong> de bovenbouw<br />
profijt van zullen hebben.<br />
Voor goede leerl<strong>in</strong>gen uit groep acht starten<br />
we volgend jaar al met een pre-gymnasium.<br />
De leerl<strong>in</strong>gen komen een aantal<br />
malen onder schooltijd naar het S<strong>in</strong>t<br />
<strong>Odulphuslyceum</strong> om daar alvast kennis te<br />
maken met het gymnasiale onderwijs.<br />
Dat we al <strong>in</strong> de eerste klas beg<strong>in</strong>nen met<br />
gymnasiumklassen, past <strong>in</strong> de visie van de<br />
school. Een belangrijk uitgangspunt daar<strong>in</strong><br />
is dat we leerl<strong>in</strong>gen zo snel mogelijk –<br />
wat belangstell<strong>in</strong>g en capaciteiten betreft<br />
– <strong>in</strong> homogene groepen willen plaatsen.<br />
Geen lange brugperiode dus. Maar<br />
natuurlijk blijft het <strong>in</strong> de onderbouw altijd<br />
mogelijk over te stappen naar een andere<br />
afdel<strong>in</strong>g.<br />
Door de start met gymnasiumklassen zullen<br />
ook de leerl<strong>in</strong>gen die gaan kiezen tussen<br />
havo en atheneum, beter bediend<br />
kunnen worden. Ook hun groep wordt<br />
immers homogener.<br />
2CAMBRIDGE E NGELS<br />
VOOR IEDEREEN<br />
We zijn geen groot voorstander van tweetalig<br />
onderwijs. Toch kiezen veel ouders<br />
er wel voor.<br />
We denken dat we een goed alternatief<br />
gevonden hebben <strong>in</strong> het aanbieden van<br />
Cambridge Engels aan al onze leerl<strong>in</strong>gen.<br />
Cambridge Engels bestaat al lang en<br />
wordt <strong>in</strong> de hele wereld gegeven en<br />
erkend. Via een uitgebalanceerde lesmethode<br />
worden leerl<strong>in</strong>gen voorbereid op<br />
de Cambridge examens die buiten de<br />
school en onder auspiciën van de<br />
Cambridge University en de Engelse<br />
juni 2011
Michel Pijpers vat de discussie samen.<br />
Ambassade worden afgenomen. De<br />
niveaus van deze examens zijn hoger dan<br />
de ERK-niveaus van onze huidige<br />
Nederlandse examens.<br />
Cambridge Engels gaat vanaf 1 augustus<br />
2012 gegeven worden aan alle leerl<strong>in</strong>gen<br />
van de vierde klassen. Leerl<strong>in</strong>gen die dat<br />
willen, kunnen <strong>in</strong> december van het examenjaar<br />
meedoen aan de examens en<br />
een Cambridge Certificate behalen. Voor<br />
de havo-leerl<strong>in</strong>gen is dat het First<br />
Certificate en voor de vwo-leerl<strong>in</strong>gen het<br />
Advanced Certificate.<br />
De leerl<strong>in</strong>gen die niet meedoen aan de<br />
Cambridge examens zullen ruim voldoende<br />
zijn toegerust voor de reguliere landelijke<br />
examens.<br />
Het komend jaar gaan onze docenten<br />
Engels zich scholen <strong>in</strong> het geven van<br />
Cambridge Engels, zodat ze goed voorbereid<br />
<strong>in</strong> het jaar daarop aan de slag kunnen<br />
gaan. Ook <strong>in</strong> de onderbouw zal het programma<br />
worden aangepast zodat het<br />
beter aansluit op de eisen voor<br />
Cambridge Engels.<br />
3VAN REPRODUCTIEF<br />
NAAR CONSTRUCTIEF<br />
LEREN<br />
Op een onlangs gehouden discussiemiddag<br />
met onze docenten, waren we het op<br />
enkele punten roerend met elkaar eens.<br />
Leren moet voor een belangrijk deel <strong>in</strong> de<br />
les gebeuren. Lessen moeten een meerwaarde<br />
hebben. Leerl<strong>in</strong>gen moeten het<br />
gevoel hebben uitgedaagd te worden. En<br />
de relatie docent – leerl<strong>in</strong>g is daarbij cruciaal.<br />
We realiseren ons dat dat op dit moment<br />
lang niet altijd het geval is. En dus zijn we<br />
met elkaar <strong>in</strong> gesprek over mogelijkheden<br />
om onze lessen te verbeteren. Die<br />
gesprekken v<strong>in</strong>den tijdens studiemiddagen<br />
en <strong>in</strong> het zogeheten onderwijscafé<br />
plaats. Dit jaar hebben we er daarvan<br />
enkele gehad, voor komend jaar staan ze<br />
wat veelvuldiger gepland. Tijdens de vergader<strong>in</strong>gen<br />
van de vaksecties en tijdens<br />
teambijeenkomsten zal ook over deze<br />
onderwerpen gesproken worden.<br />
Speciale aandacht zal er zijn voor het leerproces<br />
en de toetsen. Je kunt leerl<strong>in</strong>gen<br />
alles voorkauwen en laten reproduceren.<br />
Maar je kunt leerl<strong>in</strong>gen ook zelf ´kennis<br />
laten construeren´. Kennis die je op deze<br />
manier opdoet, blijft beter hangen.<br />
Bovendien maakt het leerl<strong>in</strong>gen actiever.<br />
G EEN MODIEUZE FRATSEN<br />
Via de drie bovengenoemde stappen<br />
bouwt Odulphus aan de toekomst. Na de<br />
afgelopen twee jaren met veel tegenspoed,<br />
lijken deze speerpunten te zorgen<br />
voor een nieuw elan onder docenten. Ze<br />
zullen bijdragen aan het profiel dat van<br />
oudsher bij onze school gepast heeft:<br />
degelijk onderwijs, geen modieuze fratsen,<br />
maar wel met oog voor het k<strong>in</strong>d van<br />
vandaag.<br />
PROFILERING<br />
Wat we belangrijk v<strong>in</strong>den.<br />
Cor Luijsterburg,<br />
conrector<br />
23
Alle data zijn onder voorbehoud. Raadpleeg regelmatig onze website en let op de uitnodig<strong>in</strong>gsmails (via Magister)<br />
voor de ouderavonden.<br />
AUGUSTUS ‘11<br />
29 Introductie (zie website t.z.t. en <strong>in</strong>formatie e<strong>in</strong>de<br />
schooljaar):<br />
- kennismaken met mentor<br />
- rooster ophalen<br />
- <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g profielwerkstuk (5havo en 6vwo)<br />
- <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g maatschappelijke stage (3havo en 5vwo)<br />
- schoolfotograaf<br />
30 Herkans<strong>in</strong>gen 6vwo<br />
SEPTEMBER ‘11<br />
5 Herkans<strong>in</strong>gen 5havo en 5vwo<br />
7 Ouderavond 2vwo<br />
8 Ouderavond 2havo en 3havo<br />
10–17 Taizé-reis (5havo en 6vwo)<br />
12 Ouderavond 3vwo<br />
14 Ouderavond 4havo<br />
15 Ouderavond 4vwo<br />
19 Ouderavond 5vwo<br />
21 Ouderavond 5havo<br />
22 Ouderavond 6vwo<br />
OKTOBER ‘11<br />
1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />
4 40-m<strong>in</strong>utenrooster i.v.m. studiemiddag personeel<br />
7 Feest onderbouw op school<br />
14 Feest bovenbouw<br />
20 Excursiedag<br />
24–28 Herfstvakantie<br />
NOVEMBER ‘11<br />
1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />
21–28 Toetsweek 1<br />
DECEMBER ‘11<br />
1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />
12–16 40-m<strong>in</strong>utenrooster i.v.m. leerl<strong>in</strong>gbesprek<strong>in</strong>gen<br />
23 Kerstvier<strong>in</strong>gen<br />
26–31 Kerstvakantie<br />
JANUARI ‘12<br />
1–6 Kerstvakantie<br />
7 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />
11 Ouderavond over profielkeuze 3vwo<br />
12 Ouderavond over profielkeuze 3havo<br />
13 Galafeest bovenbouw<br />
16 Ouderavond adviser<strong>in</strong>g brugklas<br />
19 40-m<strong>in</strong>utenrooster i.v.m. studiemiddag personeel<br />
23 Excursiedag<br />
FEBRUARI ‘12<br />
1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />
3 Feest onderbouw op school<br />
6 Voorlopig advies klas 1<br />
8–9 Oudermiddagen/-avonden met vakdocenten<br />
15 Open avond<br />
20–24 Carnavalsvakantie<br />
MAART ‘11<br />
1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />
5–12 Toetsweek 2<br />
13–18 Comenius-project: gasten <strong>in</strong> Nederland<br />
13, 15 Aanmeld<strong>in</strong>g nieuwe leerl<strong>in</strong>gen<br />
23 Excursiedag<br />
26–30 40-m<strong>in</strong>utenrooster / toetsweek voor<br />
examenklassen / leerl<strong>in</strong>gbesprek<strong>in</strong>gen<br />
APRIL ‘12<br />
1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />
2 Oudermiddag/-avond mentoren klas 1, 3, 5havo,<br />
6vwo<br />
4 Oudermiddag/-avond mentoren klas 2, 4, 5vwo<br />
6–9 Lang Paasweekend<br />
12 Keuzes klas 1 en klas 3 def<strong>in</strong>itief<br />
18 Herkans<strong>in</strong>gen 5havo en 6vwo<br />
21–30 Reisweek voor 4havo en 4vwo<br />
24–29 Activiteiten op school o.a. examentra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen<br />
MEI ‘12<br />
1–4 Meivakantie<br />
9 40-m<strong>in</strong>utenrooster i.v.m. studiemiddag docenten<br />
14–31 Centrale e<strong>in</strong>dexamens<br />
15 Excursiedag / ckv-dag<br />
17–18 Vrij vanwege Hemelvaart<br />
28 Vrij vanwege P<strong>in</strong>ksteren<br />
JUNI ‘12<br />
1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />
8 Personeelsdag<br />
11–19 Toetsweek 3<br />
14 Uitslag centraal examen 1e tijdvak<br />
20 Herkans<strong>in</strong>gen 4havo, 4vwo / feest onderbouw<br />
21 Feest bovenbouw<br />
23–30 Zomer- en zeilkamp<br />
29 Rapportuitreik<strong>in</strong>g / diploma-uitreik<strong>in</strong>g en<br />
examenfeest<br />
Zomervakantie: 2 juli–17 augustus 2012