12.09.2013 Views

omzien in verwondering 2 - Sint-Odulphuslyceum

omzien in verwondering 2 - Sint-Odulphuslyceum

omzien in verwondering 2 - Sint-Odulphuslyceum

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2<br />

COLOFON<br />

ODULPHUSNIEUWS<br />

is een uitgave van het S<strong>in</strong>t-<strong>Odulphuslyceum</strong><br />

Noordhoekr<strong>in</strong>g 99, 5038 GC Tilburg<br />

Redactie<br />

Jan Beesems<br />

Cor van der Heijden<br />

Jan Verweij<br />

Ontwerp<br />

Yvonne Mathijsen<br />

Druk: ELKA<br />

Opvatt<strong>in</strong>gen verkondigd <strong>in</strong> artikelen die met vermeld<strong>in</strong>g van de<br />

naam van de auteur worden gepubliceerd, zijn niet noodzakelijk<br />

dezelfde als die van de redactie of van de schoolleid<strong>in</strong>g.<br />

V O O R W O O R D<br />

O M Z I E N E N V O O R U I T B L I K K E N<br />

Toch komen <strong>in</strong> zo’n laatste nummer van het schooljaar vaak de<br />

e<strong>in</strong>djes weer bij elkaar. We blikken op de eerste plaats terug op<br />

wat is geweest.<br />

E<strong>in</strong>dexamenleerl<strong>in</strong>gen, altijd wat weemoedig en melancholiek<br />

aan het e<strong>in</strong>d van hun middelbareschooltijd, zien om <strong>in</strong> verwonder<strong>in</strong>g.<br />

Rosalie ter Meulen, onze vaste columniste, vertrekt en<br />

verontschuldigt zich daarvoor! Bedankt voor alles Rosalie. Het<br />

zal niet meevallen een gelijkwaardige opvolg(st)er voor je te<br />

v<strong>in</strong>den! De voorzitter van de MR en de Ouderraad neemt<br />

afscheid. Drie collega’s gaan met de VUT, FPU, prepensioen of<br />

hoe dat ook heten mag. Twee collega’s zijn veertig jaar aan<br />

onze school verbonden. Samen staan ze garant voor een groot<br />

deel van het collectieve Odulphusgeheugen: een rijkdom aan<br />

her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gen, een schat aan ervar<strong>in</strong>g die je doen realiseren<br />

dat de tegenslagen van het afgelopen jaar wel relatief en tijdelijk<br />

van aard moeten zijn.<br />

Vervolgens staan we stil bij het Alpe d’HuZes project dat van<br />

start g<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de aanloop naar de kerstvier<strong>in</strong>g medio december,<br />

doorfietste naar een gezamenlijk onder- en bovenbouwfeest <strong>in</strong><br />

maart, piekte tijdens de Cityrun <strong>in</strong> mei, en zijn apotheose<br />

beleefde <strong>in</strong> de beklimm<strong>in</strong>g van de Alpe op 9 juni. Veel belangrijker<br />

nog dan de sportieve prestatie en het <strong>in</strong>gezamelde geld<br />

I N H O U D<br />

Column <strong>in</strong> de Roos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3<br />

Omzien <strong>in</strong> verwonder<strong>in</strong>g 1 . . . . . . . . . . . . . . .3<br />

Omzien <strong>in</strong> verwonder<strong>in</strong>g 2 . . . . . . . . . . . . . .4<br />

Twee coryfeeën en een diva . . . . . . . . . . . . .6<br />

Romereis: blaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7<br />

Romereis: z<strong>in</strong>vol? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7<br />

Comenius-project: samen zijn . . . . . . . . . . . .8<br />

Beeldengroep ‘de ontmoet<strong>in</strong>g’ . . . . . . . . . . . .9<br />

Schouwburgabonnement . . . . . . . . . . . . . . . .9<br />

Griekenland: bron van beschav<strong>in</strong>g . . . . . . . .10<br />

Alpe d’HuZes: foto-impressie . . . . . . . . . . . .12<br />

Grote Avond van de Geschiedenis . . . . . . . .16<br />

Romereis: onderwijs onderweg . . . . . . . . . .18<br />

40 jaar Odulphiaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20<br />

Odulphus bouwt: profiler<strong>in</strong>g . . . . . . . . . . . .22<br />

Jaaragenda 2011-2012 . . . . . . . . . . . . . . . . .24<br />

Door elk nummer van het OdulphusNieuws proberen we een rode draad te weven. Dat valt ditmaal niet mee<br />

vanwege de rijke schaker<strong>in</strong>g aan artikelen die de redactie moeiteloos bij elkaar scharrelde.<br />

was de saamhorigheid die het project b<strong>in</strong>nen school genereerde<br />

<strong>in</strong> een periode dat we elkaar hard nodig hadden en hebben.<br />

Daarbij past ook mooi het artikel van de hand van onze archivaris<br />

en oud-collega Gérard de Laat over het standbeeld ‘De<br />

Ontmoet<strong>in</strong>g’ van de twee leerl<strong>in</strong>gen op de plaats. Een verslag<br />

van het Comenius-project toont aan dat ‘samen’ geen grenzen<br />

kent en overal <strong>in</strong> Europa deuren opent.<br />

Tenslotte blikken we vooruit. De procedure voor een nieuwe<br />

rector loopt nog op het moment dat de redactie de kopij moet<br />

aanleveren. Toch gaan we er vanuit dat we aan het beg<strong>in</strong> van<br />

het schooljaar een doorstart kunnen maken met een stoere<br />

schipper aan het roer. Een nieuwe koers zijn we <strong>in</strong>middels aan<br />

het uitzetten, zoals u verder <strong>in</strong> dit nummer kunt lezen. Een<br />

nieuw professioneel roosterteam gaat er voor zorgen dat we<br />

met de w<strong>in</strong>d vol <strong>in</strong> de zeilen kunnen beg<strong>in</strong>nen aan het schooljaar<br />

2011-2012.<br />

Voor het zover is wens ik u mede namens mijn mederedacteuren<br />

Cor van der Heijden en Jan Verweij een fantastische zomer.<br />

Jan Beesems, conrector<br />

juni 2011


COLUMN<br />

I N D E R O O S<br />

S ORRY<br />

G ROTE KLASSE<br />

Nog niet zo heel lang geleden vond ik<br />

<strong>in</strong> onze brievenbus een LINDA.<br />

Met een briefje. Van de postcodeloterij.<br />

Je hebt een<br />

abonnement van vier<br />

maanden gewonnen!!!<br />

Aha. Ik sprong geen gat<br />

<strong>in</strong> de lucht. Ik ben niet<br />

zo’n tijdschriftlezer, dus<br />

het exemplaar met een<br />

immense foto van L<strong>in</strong>da<br />

de Mol (verrassend) op<br />

de voorkant kwam op de<br />

‘tijdschrift-stapel’ en ik heb<br />

er niet meer naar omgekeken.<br />

Twee weken geleden kwam nummer vier van de reeks. Aangezien<br />

mijn ‘studie ontwijkend gedrag’ een hoogtepuntje had bereikt,<br />

besloot ik me te wagen aan dit – naar eigen zeggen – ‘glossy lifestyle<br />

magaz<strong>in</strong>e’. Het thema was ‘sorry, ik zal het echt nooit meer doen’.<br />

L<strong>in</strong>da de Mol herself stond met betraande ogen op de cover – het<br />

zag er bijna aandoenlijk uit. De Mol en haar gevolg hadden er werk<br />

van gemaakt om de uitgave zo gevoelig mogelijk te maken. De zielige<br />

verhalen en de tranentrekkers waren werkelijk niet aan te slepen.<br />

Echt <strong>in</strong>teressant vond ik het pas toen lezers op de website van de<br />

LINDA mochten schrijven waar ze spijt van hadden. Ook dit werd<br />

groot gepubliceerd <strong>in</strong> het blad. ‘Aan mijn lieve vriendje: sorry dat ik<br />

je bedrogen heb. Met je broer.’ ‘Aan mijn beste vriend<strong>in</strong>: sorry dat ik<br />

je bruiloft vergeten was. Op je tweede kom ik zeker!’ Nou, dat<br />

getuigt van grote klasse, moet ik zeggen.<br />

Toen ik me weer boog over mijn boeken vroeg ik me af of ik aan<br />

school eigenlijk een excuus verschuldigd was. Wat had ik niet moeten<br />

doen? Wat had ik anders moeten doen? Want ja, zelfs Odulphus<br />

en ik hebben onze ups en downs gehad. Zelfs aan de Noordhoekr<strong>in</strong>g<br />

is niet alles rozengeur en maneschijn.<br />

R UW GESCHEIDEN<br />

Toch weet ik niet waar ik spijt van heb. Wat ik anders had moeten<br />

doen. Odulphus en ik, zes jaar. Samen. En nu worden we ruw van<br />

elkaar gescheiden. Ze zeggen wel eens ‘je middelbareschooltijd is de<br />

beste tijd van je leven’. Maar vanaf nu gaat toch het echte leven<br />

beg<strong>in</strong>nen? Wat moet ik zeggen? Sorry dat ik er nooit uitgezet ben?<br />

Sorry dat ik zo’n goede punten gehaald heb? Sorry dat ik te vaak mijn<br />

huiswerk niet af had? Nee. Sorry dat ik geloof dat je middelbareschooltijd<br />

de leukste tijd van je leven is. Sorry dat ik slaag. Sorry dat<br />

ik niets anders zou doen. Sorry dat ik niet nog langer van je mag<br />

genieten, Odulphus. Sorry, het ga je goed.<br />

Rosalie, V6H<br />

O M Z I E N<br />

Zes jaar op het <strong>Odulphuslyceum</strong> en <strong>in</strong>eens zit het er<br />

op. Na het e<strong>in</strong>dexamen val je <strong>in</strong> een gat en heb je<br />

zeeën van tijd om na te denken over de afgelopen<br />

jaren, die zo snel voorbij zijn gegaan.<br />

A UTHENTIEK<br />

Wat heb ik geleerd van deze tijd? Hoe heb ik deze tijd<br />

ervaren? Wat heeft de toekomst voor mij <strong>in</strong> petto?<br />

Want immers: de wereld ligt toch aan mijn voeten? Maar<br />

onzekerheden en vraagtekens zullen er blijven. Als je jong<br />

bent en een goede jeugd hebt gehad met ouders die je<br />

steunen en vertrouwen, dan lijk je ‘beresterk’, maar juist<br />

<strong>in</strong> de middelbareschoolfase van een opgroeiende puber<br />

zijn er veel momenten van onzekerheid en kwetsbaarheid.<br />

Nachten waar<strong>in</strong> je ligt te piekeren wat je aan zult trekken<br />

op het gala. Bang om voor gek te staan. Waarvoor ben je<br />

bang? Dat iemand je uitlacht? Of omdat je er anders<br />

uitziet? Waar ik achter ben gekomen is dat je authentiek<br />

moet blijven. In ieder mens schuilt een uniek <strong>in</strong>dividu.<br />

De huidige maakbare tijd dw<strong>in</strong>gt ons vaak om te voldoen<br />

aan een ideaalbeeld, maar wat is ideaal?<br />

K EUZES EN<br />

PRIORITEITEN<br />

AFSCHEID<br />

I N V E R W O N D E R I N G 1<br />

Er is geen vast ideaal <strong>in</strong> dit leven.<br />

Mensen proberen ieder op hun<br />

eigen manier hun eigen ideaal te<br />

bereiken. Met de massa meegaan<br />

is een ideaal van de media, maar<br />

niet van het <strong>in</strong>dividu. Dit maakt<br />

het leven moeilijk, want je moet<br />

keuzes maken en prioriteiten<br />

stellen.<br />

Ik heb de afgelopen 6 jaar<br />

geleerd om mezelf te zijn en<br />

mijn eigen hart te volgen.<br />

Met de opbouwende kritiek van<br />

mijn ouders en docenten heb ik<br />

geprobeerd iets te doen,<br />

maar besef <strong>in</strong>middels dat<br />

keuzes gemaakt uit vrije wil<br />

meer kans van slagen hebben dan gedwongen keuzes.<br />

Met een middelbareschooldiploma <strong>in</strong> je zak zijn er<br />

toekomstmogelijkheden genoeg om met overtuig<strong>in</strong>g en<br />

doorzett<strong>in</strong>gsvermogen je eigen idealen <strong>in</strong> dit leven te<br />

bereiken.<br />

Leonoor van Aubel, V6C<br />

3


4<br />

(EIGEN) AARDIG<br />

AFSCHEID<br />

O M Z I E N I N V E R W O N D E R I N G 2<br />

In 2005 was de schoolkeuze voor onze dochter gemakkelijk: natuurlijk naar het<br />

St.-<strong>Odulphuslyceum</strong> <strong>in</strong> Tilburg, één van de beste HAVO-VWO scholen van<br />

Nederland. Het eerste kennismak<strong>in</strong>gsbezoek viel wat tegen: het was een kille<br />

regenachtige avond en de uitstral<strong>in</strong>g van de school was niet optimaal, geen<br />

openheid, geen gezelligheid.<br />

Evenwel niet zeuren, het is een karakteristiek gebouw waar een bl<strong>in</strong>d paard<br />

slechts zichzelf kan beschadigen, maar niet het gebouw; gewoon een goede<br />

school met gevoel voor traditie <strong>in</strong> het hart van Tilburg.<br />

Om meer te zijn dan een vader die tussen<br />

de soep en aardappelen vraagt: ‘en, hoe<br />

gaat het op school?’, waarna hij zonder op<br />

antwoord te wachten zijn eigen verdiensten<br />

uit de schooltijd voor de zoveelste<br />

keer vertelt, heb ik me aangemeld als lid<br />

van de ouderraad (OR). Mijn vrouw was<br />

dat op de basisschool geweest en haar<br />

verhalen waren niet bepaald enthousiasmerend<br />

te noemen, maar na zoveel jaar<br />

zelf ‘niks doen’ voor alles wat buiten mijn<br />

vakgebied viel, meende ik deze stap maar<br />

te moeten wagen.<br />

Ik moet zeggen dat de ouderraad een bijzondere<br />

mengel<strong>in</strong>g is van goedwillende<br />

ouders (waarvan ik er zelf overigens ook<br />

één was). De eerste jaren dat ik lid was lag<br />

de nadruk van de OR vooral op ‘eigenaardig’,<br />

later duidelijk meer op ‘aardig’. Zo’n<br />

OR vertegenwoordigt <strong>in</strong> theorie alle<br />

ouders, maar omdat het een door zichzelf<br />

benoemd gezelschap is, komt het er <strong>in</strong> de<br />

praktijk op neer dat de ouders voornamelijk<br />

zichzelf vertegenwoordigen. De bijeenkomsten<br />

van de OR zijn een tweegesprek<br />

met de schoolleid<strong>in</strong>g (SL) over: ‘hoe<br />

komt het toch dat…’, of ‘kunt u eens uitleggen<br />

hoe…’, etc. Gezegd moet worden<br />

dat de SL de OR positief benadert en<br />

bereid is onvolkomenheden <strong>in</strong> de gang<br />

van zaken op school waar mogelijk op te<br />

lossen.<br />

S CHELLEN VAN DE OGEN<br />

Ook aan de medezeggenschapsraad (MR)<br />

heb ik mijn steentje mogen bijdragen. Bij<br />

de eerste vergader<strong>in</strong>g werd al gevraagd,<br />

dus zonder enige ervar<strong>in</strong>g, de voorzittershamer<br />

te hanteren. Dat was peentjes<br />

zweten, want wat weet een eenvoudige<br />

ouder van buiten het onderwijs eigenlijk<br />

van onderwijs? Niet veel, kan ik u vertellen.<br />

Vroeger was alles anders!<br />

Zo’n MR is samengesteld uit docenten,<br />

ouders en leerl<strong>in</strong>gen en de SL is toehoorder<br />

& uitlegger & aangever & doorduwer,<br />

maar géén beslisser. Dat was wennen,<br />

want de SL wil graag dat hun voorstellen<br />

door de MR wordt aangenomen. In het<br />

beg<strong>in</strong> viel mij op dat de docenten m<strong>in</strong>der<br />

vooruitstrevend waren dan ik had verwacht.<br />

Pas later vielen mij de schellen van<br />

de ogen, omdat de vooruitstrevendheid<br />

(of beter gezegd: de vernieuw<strong>in</strong>gsdrang)<br />

van de SL op sommige fronten verkeerd<br />

uitpakte met alle gevolgen van dien. Eén<br />

van die gevolgen – de roosterproblematiek<br />

– hebben we allemaal (alle leerl<strong>in</strong>gen,<br />

alle ouders en ook alle docenten)<br />

aan den lijve gevoeld. Een antireclame<br />

voor ons mooie Odulphus.<br />

Ook hierop terugkijkend – de grote belangen<br />

voor de school <strong>in</strong> acht nemend –<br />

meen ik dat een onafhankelijke voorzitter<br />

met grote kennis van het onderwijs de<br />

MR zou moeten aansturen.<br />

G EMOPPER EN<br />

ZELFSTANDIGHEID<br />

Oh ja, waarom was ik ook weer betrokken<br />

bij die school? Juist ja, onze dochter was<br />

daar leerl<strong>in</strong>g en ze heeft het er naar haar<br />

z<strong>in</strong> gehad. Natuurlijk werd er veel gemopperd<br />

over docenten, over compo’s, over<br />

de onbegrijpelijkheden van het portofolio,<br />

over z<strong>in</strong>loze tussenuren, over wat al<br />

niet. Hoewel er erg veel is veranderd <strong>in</strong><br />

het onderwijs, is dat gemopper door de<br />

decennia heen onveranderd gebleven.<br />

Gelukkig maar.<br />

Wat vonden wij als ouders? Het meest bijzondere<br />

was wel dat het Odulphus de<br />

leerl<strong>in</strong>gen al vanaf de eerste klas duidelijk<br />

maakt dat ze moeten beseffen dat het<br />

halen van het diploma hun eigen verantwoordelijkheid<br />

is. De school dw<strong>in</strong>gt de<br />

leerl<strong>in</strong>g tot zelfstandigheid, iets waar ze<br />

later heel veel profijt van hebben. Ouders<br />

denken <strong>in</strong> het beg<strong>in</strong>: ‘dat gaat niet goed!’<br />

Immers: ‘zo we<strong>in</strong>ig huiswerk, dat kan toch<br />

niet!’ Bij onze dochter (weliswaar met<br />

veel aanmoedig<strong>in</strong>g) g<strong>in</strong>g het goed: <strong>in</strong> 6<br />

jaar VWO.<br />

V EEL GEBEURD<br />

Het S<strong>in</strong>t <strong>Odulphuslyceum</strong>, net een gewone<br />

school met z’n ups en downs, maar<br />

toch een school met een naam. Die zes<br />

jaar had ik niet willen missen, ondanks<br />

alles. Ik denk dat ook dochterlief later met<br />

plezier aan de school terug denkt en deze<br />

school niet had willen missen. Terugkijkend<br />

is er de verwonder<strong>in</strong>g dat er <strong>in</strong> zes<br />

jaar heel veel gebeurd is en dat de tijd is<br />

omgevlogen. Ik zeg: dankjewel, thank you<br />

very much, merci bien en vielen Dank,<br />

want door de school heb ook ik veel<br />

geleerd.<br />

Jan de Graaff<br />

juni 2011


Mariëth van den Bungelaar<br />

Wouter Schoorel<br />

Anton van Hoek<br />

O DULPHUS OF<br />

M AXIMACOLLEGE?<br />

Hun antwoorden op mijn eerste vraag zijn<br />

té typerend om die niet weer te geven.<br />

Op de vraag of ze eigenlijk wel weten wie<br />

toch die Odulphus is, antwoordt ‘beeldend’<br />

met een volmondig ‘ja’ omdat ze<br />

vaak <strong>in</strong> het Catharijnenconvent <strong>in</strong> Utrecht<br />

zijn dr<strong>in</strong>knap heeft bewonderd, geeft<br />

‘wiskunde’ een feitelijk verslag: ‘een heilige<br />

die leefde <strong>in</strong> de 8e en de 9e eeuw <strong>in</strong> de<br />

buurt van Oirschot’ en antwoordt de<br />

immer twijfelende en weifelende scheikundige<br />

met de tegenvraag wat weten<br />

eigenlijk is! Misschien een andere naam<br />

gaan kiezen, het Maximacollege of zo?<br />

Niets ervan! Geen van drieën: nee …….<br />

die moet zo blijven!<br />

K OLENKELDER…<br />

Ik vraag ze elkaar te typeren en dat doen<br />

ze beter dan ik dat zou kunnen: Mariëth is<br />

volgens Wouter jeugdig, gedreven,<br />

betrokken en altijd bereid zich ergens<br />

voor <strong>in</strong> te zetten, Wouter is volgens Anton<br />

‘Mister Odulphus (Zomerkamp)’, een<br />

echte Odulphiaan, en Anton is volgens<br />

Mariëth de hardwerkende docent die<br />

altijd optimaal bereid is de leerl<strong>in</strong>g te<br />

begeleiden. We verliezen dit jaar heel wat<br />

zo!<br />

Over het mooiste plekje op school is men<br />

het niet met elkaar eens. Lokaal 128! Néé,<br />

de hal met die schitterende ramen!<br />

Welnéé, de kolenkelder! Als je dáár niet<br />

weemoedig en nostalgisch wordt van het<br />

zomerkamp, word je het nergens!<br />

Natuurlijk komen ook de verander<strong>in</strong>gen<br />

ter sprake. Wouter snapt de laatste jaren<br />

wat hij zelf uitlegt allemaal (maar zou nu<br />

wel zakken voor ál zijn tentamens), Anton<br />

v<strong>in</strong>dt zichzelf enorm veranderd, maar niet<br />

<strong>in</strong> gevoelsleeftijd (‘ik ga nog zo graag met<br />

ze om!’) en Mariëth is blij dat ze juist blijft<br />

veranderen!<br />

AFSCHEID<br />

T W E E C O R Y F E E Ë N E N E E N D I V A<br />

In het virtuele Odulphus-café zitten drie aanstaande ex-collega’s voor me, drie<br />

vertrouwde gezichten die na jaren en jaren onze school gaan verlaten: Mariëth<br />

van den Bungelaar, Wouter Schoorel en Anton van Hoek, beeldend, schei- en<br />

wiskunde dus.<br />

Mijn eerste probleem is het v<strong>in</strong>den van een kopje bij het <strong>in</strong>terview: ‘Twee<br />

tenoren en een sopraan’ lijkt me wel wat, totdat ik me realiseer hóe verbonden<br />

ze zich voelden en voelen met onze school. Niet alleen zijn ze 20, 30 en 40 jaar<br />

hier op school geweest, zijn k<strong>in</strong>deren leerl<strong>in</strong>g geweest, heeft er één – Anton –<br />

hier zelf als leerl<strong>in</strong>g gezeten en laat een ander – Mariëth – een zoon als collega<br />

achter, hun bijdragen bij allerlei buitenschoolse activiteiten is groots geweest.<br />

Nee: ik besluit hieraan een andere titel te geven: twee coryfeeën en een diva!<br />

En het onderwijs? Men steunt en men<br />

zucht….Op school krijgen we b<strong>in</strong>nenkort<br />

nog een verander<strong>in</strong>g: een nieuwe rector.<br />

Wat moet hij veranderen, wat moet hij<br />

wegdoen? Over dat laatste: de zoemer, de<br />

teamvergader<strong>in</strong>gen, de <strong>in</strong>gehuurde probleemoplossers,<br />

maar behouden moet<br />

blijven het Odulphuslied, de vrijdagmiddagborrel,<br />

het Odulphiaanse, het complimenten<br />

kunnen geven. Op mijn vraag wat<br />

hun mooiste complimenten waren komt<br />

meteen: ‘de allerliefste en behulpzaamste<br />

lerares’, ‘die Van Hoek kan zelfs een aap<br />

wiskunde leren’ en Wouter kleurde blijkbaar<br />

bij ‘mooi stukkie geschreven,<br />

jochie!’.<br />

W AT GAAN ZE DOEN?<br />

En wat gaat het scheidende deel nou<br />

doen <strong>in</strong> de vrije tijd? Mariëth gaat<br />

Italiaans leren, fotograferen en vrijwilligerswerk<br />

verrichten voor buitenlandse<br />

vrouwen, Wouter gaat zich nuttig maken<br />

op een basisschool, Anton fietsen,<br />

bridgen en tu<strong>in</strong>ieren. Vandaar dat Wouter<br />

over een jaar aan hem zou vragen hoe het<br />

met de asperges staat (Anton wil van<br />

Mariëth dan wel eens weten hoe ze er zo<br />

jeugdig kan blijven uitzien….! (wie niet?))<br />

M OGEN WE ZE BELLEN?<br />

Maar stel, ja stel nou toch eens dat er zich<br />

volgend jaar 397 trappelende eersteklassers<br />

opstellen voor de poorten van het<br />

Odulphus, wat dan? Mogen we dan bellen?<br />

Wouter meteen, zonder aarzelen,<br />

maar dan wel onbetaald en als ongeleid<br />

projectiel! Anton komt ons ook versterken,<br />

Mariëth vertrouwt op de nieuwe<br />

licht<strong>in</strong>g docenten (maar wat nou als we je<br />

echt, héél echt nodig hebben Mariëth?).<br />

We gaan jullie missen, échte Odulphianen.<br />

Ik ga gewoon hopen op die 397<br />

leerl<strong>in</strong>gen.<br />

Jan Verweij, docent filosofie<br />

5


ROMEREIS<br />

Weet je hoe het voelt als je jezelf om twee uur ‘s nachts uit bed sleept, je halve<br />

koffer nog moet <strong>in</strong>pakken en jezelf troost met de gedachte dat je twaalf uur later<br />

<strong>in</strong> Rome zult zijn? Ik weet het nu wel. Om vier uur ‘s nachts zat ik met de achttien<br />

andere leerl<strong>in</strong>gen en drie begeleiders <strong>in</strong> de bus naar het vliegveld van Brussel.<br />

We waren doodop en daardoor hyperactief. De sfeer zat er goed <strong>in</strong>.<br />

S TEEKVLAM<br />

Helaas kreeg ons vliegtuig een probleempje <strong>in</strong> de vorm van een steekvlam <strong>in</strong> één van de<br />

motoren en konden we anderhalve dag doorbrengen <strong>in</strong> Brussel voordat we opnieuw de<br />

lucht <strong>in</strong> konden gaan. Op dat moment was het een teleurstell<strong>in</strong>g, maar achteraf gezien was<br />

het niet zo heel erg. We sliepen die nacht <strong>in</strong> een heerlijk viersterrenhotel <strong>in</strong> Brussel, kregen<br />

een maaltijd die mijn hond niet eens zou lusten – waardoor het eten <strong>in</strong> Rome extra lekker<br />

was – en er werd iemand aan ons reisgezelschap toegevoegd.<br />

F LIPPENDE WC<br />

De volgende dag kwamen we zonder problemen <strong>in</strong> de stad aan. Mijn eerste <strong>in</strong>druk van<br />

Rome was: o mijn god, waar moet ik kijken? Er was (en is) zo ongelooflijk veel te zien:<br />

metro’s, enorme roltrappen, bouwwerken, mensen van verschillende nationaliteiten, verkeer<br />

dat zo hard door de straatjes scheurde dat je dacht dat er elk moment doden konden<br />

vallen… Ons hotel was heel gezellig. Het ontbijt bestond uit een kop koffie, een broodje zo<br />

groot als een vuist en een bak jam. De wc op onze kamer flipte als je meer dan drie velletjes<br />

wc-papier gebruikte, we hadden elke avond ongeveer een kwartier de tijd om vijf personen<br />

te laten douchen voordat meneer Hasper ons ‘vriendelijk’ verzocht te gaan slapen en<br />

meneer Van Trier heeft mijn koffer moeten openbreken omdat het slot er niet meer af<br />

wilde, dus het was een avontuurlijke week.<br />

H ET GEVOEL DAT JE LEEFT<br />

Ik heb geen idee hoe ik alles het beste kan samenvatten. We hebben gerend met meneer<br />

Hasper, kerken bezocht, heuvels beklommen, ruïnes <strong>in</strong> Ostia bezichtigd, het Colosseum<br />

bekeken en het beroemde Forum Romanum gezien. We hebben Latijnse teksten vertaald,<br />

het Vaticaan bezocht, op de S<strong>in</strong>t Pieter gestaan, presentaties gehouden (die van mij en mijn<br />

partner g<strong>in</strong>g ongeveer zo: ‘O ja, dit moest ik nog vertellen… o ja, we zijn<br />

dit en dit ook nog vergeten… sorry, maar…’, heerlijke pizza’s gegeten<br />

en ‘s avonds bij de mooiste fonte<strong>in</strong> ter wereld gezeten. Rome<br />

is een stad die je echt het gevoel geeft dat je leeft. De reisleiders<br />

wisten precies waar we moesten zijn en lieten ons hoekjes<br />

zien die ik <strong>in</strong> mijn eentje nooit had kunnen v<strong>in</strong>den. Van<br />

tevoren was ik bang dat de overload aan cultuur, Latijn en<br />

geschiedenis misschien saai zou worden, maar niets bleek<br />

m<strong>in</strong>der waar. Als ik de foto’s van de reis terugkijk, wil ik het<br />

allerliefst <strong>in</strong> het eerste vliegtuig naar Rome stappen.<br />

V ERRASSENDE REIS MET BONUS<br />

Door de vertrag<strong>in</strong>g van ons vliegtuig hebben we wat programmaonderdelen<br />

gemist, maar ik moet zeggen dat de drie docenten<br />

die meeg<strong>in</strong>gen dat fantastisch hebben opgelost. De kle<strong>in</strong>e<br />

groep was erg leuk en we hebben zoveel gezien dat dit stukje tekst<br />

alweer veel te lang wordt.<br />

Hopelijk is mijn punt duidelijk: als je een verassende reis vol sfeer, geschiedenis en als bonus<br />

lekker eten wilt, ga dan naar Rome. Ik beloof je dat je, zodra je weer thuis bent na een<br />

weekje rondrennen <strong>in</strong> die stad, zelfs heimwee krijgt naar de blaren op (en onder) je voeten.<br />

6<br />

M ET B L A R E N O N D E R DE V O E T E N<br />

D O O R D E E E U W I G E S T A D Menige leerl<strong>in</strong>g heeft op onze school<br />

<strong>in</strong> de brugklas de gelegenheid gehad<br />

Marjolijn van de Gender, V4B<br />

W A A R O M I S<br />

om <strong>in</strong> een studieles kennis te maken<br />

met de vakken Latijn en Grieks. Vaak<br />

komt dan de vraag waarom de school<br />

dat Latijn en Grieks aanbiedt. We<br />

vertellen dan over de geschiedenis<br />

van onze cultuur, over de Griekse en<br />

Rome<strong>in</strong>se elementen daar<strong>in</strong>, over de<br />

sporen die <strong>in</strong> de taal nog van dat<br />

Latijn en Grieks terug te v<strong>in</strong>den zijn,<br />

over de moderne wetenschap die<br />

zoveel aan de oudheid te danken<br />

heeft, over de Romaanse talen zoals<br />

het Frans.<br />

Z O GAAN WE DOOR …<br />

Vervolgens gaan we <strong>in</strong> klas twee echt aan<br />

de slag met de twee klassieke talen.<br />

Gymnasiasten leren dan grammatica en<br />

woorden en leren teksten te vertalen.<br />

Meteen vanaf het beg<strong>in</strong> is duidelijk dat de<br />

klassieke talen anders en vaak moeilijker<br />

zijn dan de andere talen die ze op<br />

Odulphus leren. Met behulp van de<br />

Latijnse en Griekse teksten komen de<br />

leerl<strong>in</strong>gen ook <strong>in</strong> aanrak<strong>in</strong>g met het<br />

gedachtegoed van de oudheid. In het<br />

beg<strong>in</strong> is dat uiteraard niet al te <strong>in</strong>gewikkeld;<br />

als we het hebben over de dierengevechten,<br />

is de vergelijk<strong>in</strong>g met bijvoorbeeld<br />

stierenvechten al gauw gemaakt;<br />

en voor gladiatorengevechten is ook wel<br />

een parallel te v<strong>in</strong>den. En zo gaan we<br />

door…. In de derde klas nog steeds met<br />

Latijn én Grieks. En dan de<br />

vierde klas. Nog meer<br />

klassieke literatuur,<br />

nu voor de meesten<br />

óf <strong>in</strong> het<br />

Latijn óf <strong>in</strong> het<br />

Grieks en voor<br />

een m<strong>in</strong>derheid<br />

<strong>in</strong> beíde<br />

talen. En nog<br />

steeds hebben<br />

we het naast de<br />

literatuur over<br />

ander gedachtegoed:<br />

over de<br />

<strong>in</strong>vloed van het Grieks<br />

op het Latijn bijvoorbeeld<br />

of over de drijfveren van mensen bij wat<br />

ze doen, over de overeenkomsten en verschillen<br />

tussen toen en nu. Daarbij komen<br />

de lessen <strong>in</strong> klassieke culturele vorm<strong>in</strong>g,<br />

waarbij nog meer de focus komt te liggen<br />

op de cultuurhistorische aspecten van de<br />

oudheid.<br />

juni 2011


E NTHOUSIASME<br />

Als dan <strong>in</strong> klas vier er ook nog de mogelijkheid wordt geboden<br />

om de plaatsen waar dat alles ontstaan is en vorm heeft gekregen<br />

te bezoeken, is dat natuurlijk helemaal te gek. Dan kun je de<br />

plek zien waar Cicero zijn triomfen vierde, waar het klooster en<br />

de tempel van Vesta hebben gestaan; als je de schatten van de<br />

renaissance en de barok kunt bewonderen, de kunststrom<strong>in</strong>gen<br />

die <strong>in</strong> feite de verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g vormen tussen de oudheid en de<br />

moderne tijd. En dan hebben we nog niet gesproken over de<br />

<strong>in</strong>vloed van tweeduizend jaar christendom: over de vroegchristelijke<br />

kerken waar de resten van en de verhalen over martelaren<br />

een parallel vormen met hen die heden ten dage om hun geloof<br />

ROMEREIS<br />

E E N R E I S N A A R R O M E E E N Z I N V O L L E E R V A R I N G ?<br />

martelen of gemarteld worden, over de contrareformatie en de<br />

materiële verschijn<strong>in</strong>gsvorm daarvan, over het ‘urbi et orbi’ dat<br />

al vele eeuwen over de wereld gaat.<br />

Ja, dan dr<strong>in</strong>gt met des te meer kracht tot je door wat je tot die<br />

tijd op school <strong>in</strong> de lessen Grieks, Latijn, tekenen, geschiedenis<br />

en vele andere lessen tot je hebt genomen en doe je een enthousiasme<br />

op dat, te oordelen naar wat leerl<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> klas zes<br />

opschrijven <strong>in</strong> hun ‘afscheidsboek’, niet meer verflauwt. Velen<br />

gaan dan ook vroeg of laat weer terug naar de ‘eeuwige stad’,<br />

ofwel kort na hun schoolreis en gidsen dan hun ouders en andere<br />

gez<strong>in</strong>sleden door de stad zoals de docenten hen hebben<br />

gegidst, om een jaar de Italiaanse taal te studeren, of met hun<br />

geliefde om iets te vieren.<br />

Z ONDER SIËSTA<br />

Toen we dus dit jaar door motorpech van het vliegtuig m<strong>in</strong>der<br />

lang <strong>in</strong> Rome konden zijn, hebben de leerl<strong>in</strong>gen eigener beweg<strong>in</strong>g<br />

aangegeven dat ze het wel zonder hun vrije middag en zonder<br />

siësta wilden doen, tene<strong>in</strong>de zo m<strong>in</strong> mogelijk te hoeven missen<br />

van het programma. Ik geloof niet dat er iemand is die daar<br />

spijt van heeft gehad, net zom<strong>in</strong> als er makkelijk mensen te v<strong>in</strong>den<br />

zijn die spijt hebben van hun ‘culturele en taalkundige tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g’<br />

die gymnasiumopleid<strong>in</strong>g heet.<br />

Een ervar<strong>in</strong>g als de Romereis is een bezit voor altijd. Daaraan<br />

mee te mogen werken als begeleider is geweldig. Niet voor niets<br />

doen we dat al vele jaren.<br />

Julius Hasper, docent klassieke talen<br />

7


8<br />

COMENIUS-PROJECT<br />

‘S A M E N Z I J N ’<br />

Zo, we zitten op de helft. Het Comenius-project, dat <strong>in</strong> september 2010 is<br />

gestart, heeft ons <strong>in</strong> een jaar tijd al héél wat en héél ver gebracht. Dit Europese<br />

samenwerk<strong>in</strong>gsproject tussen scholen uit Polen, Noorwegen, Duitsland, Spanje,<br />

Portugal en Nederland heeft als titel: ‘VAGAB’, een afkort<strong>in</strong>g voor ‘Values Across<br />

Generations And Borders’. Via verschillende thema’s proberen wij te<br />

onderzoeken hoe het zit met normen en waarden: vroeger en nu, b<strong>in</strong>nen en<br />

buiten de grenzen.<br />

Dat doen wij op school, elke week een uur na de lessen, maar natuurlijk is zo’n<br />

project niks zonder de bijbehorende werkbezoeken. Ook daarvan hebben we er<br />

<strong>in</strong>middels een paar achter de rug.<br />

Achterste rij vlnr Joep van de Sanden, Bas Adriaanse, Guido de Moor, Joris Gregoire en Indy<br />

Diependaal. Voorste rij vlnr Z<strong>in</strong>a Burgers, Eva Korte, Ruby de Brouwer, N<strong>in</strong>a Peters en C<strong>in</strong>dy de<br />

Jong. Uiterst rechts staat de begeleidende docent Jehannes Reitsma.<br />

‘ ORIGINAL BRABANDISH<br />

SOUSAGEROLLS’<br />

Theme one g<strong>in</strong>g over school. Hoe zat het<br />

met roosters, regels en <strong>in</strong>houd van lessen<br />

vroeger en hoe is dat nu? En wat is dan<br />

het verschil met hoe dat <strong>in</strong> die andere landen<br />

gaat? Met die vragen hebben we ons<br />

<strong>in</strong> groepjes bezig gehouden en de uitkomsten<br />

hebben we op de groepsblogs<br />

geplaatst. (www.vagabnetherlands.blogspot.com)<br />

Daarna kon er via facebook en<br />

aanverwante digitale wegen worden<br />

gecommuniceerd over de resultaten met<br />

onze partnerscholen <strong>in</strong> het buitenland<br />

Onze eerste ‘Comenius-meet<strong>in</strong>g’ vond<br />

plaats <strong>in</strong> november. Bestemm<strong>in</strong>g:<br />

Noorwegen. Een school <strong>in</strong> Bergen was<br />

een week gastheer voor een dolenthousiaste<br />

Odulphusdelegatie. Een prachtig<br />

land, een dito gezelschap (afvaardig<strong>in</strong>gen<br />

van alle scholen) en dus een fantastische<br />

week!<br />

En hoe duf het misschien ook kl<strong>in</strong>kt: vooral<br />

het ‘samenzijn’ was fijn. International<br />

Food Even<strong>in</strong>gs (met ‘orig<strong>in</strong>al brabandish<br />

sousagerolls’) en oeverloze Engelse<br />

gesprekken <strong>in</strong> het hostel over overeenkomsten<br />

en verschillen.<br />

G LORIEUZE GASTROLLEN<br />

Weer thuis wachtte theme two: Leisure.<br />

Er moest een documentaireachtig filmpje<br />

worden gemaakt over vrije tijd. Wat doe<br />

je dan zoal? En wat deden en doen je<br />

ouders <strong>in</strong> hun vrije momenten?<br />

Het e<strong>in</strong>dresultaat pendelde van verstilde<br />

beelden van sereen pianospel naar flitsend<br />

tumult op het hockeyveld, gelardeerd<br />

met enkele glorieuze gastrollen van<br />

ouders. Hulde!<br />

In april g<strong>in</strong>gen we naar Spanje. Mooi<br />

weer. Dát was een verschil met Noorwegen.<br />

Voor de rest was er we<strong>in</strong>ig anders.<br />

Samenzijn. Tijdens activiteiten als presentaties,<br />

taallessen en het schilderen van<br />

het VAGAB-logo op een muur van de<br />

school, tijdens boottochtjes en tijdens het<br />

stru<strong>in</strong>en door Barcelona. Samen zijn. En<br />

daarvan leren. Kan het mooier?<br />

V ET<br />

Op dit moment werken we aan theme<br />

three. Dat gaat over moderne communicatiemiddelen.<br />

Daar weten wij alles van.<br />

Dus dat wordt vet.<br />

Net zo vet als die week, volgend jaar<br />

maart, als de Comenius-tour naar Tilburg<br />

komt. Daar gaan wij voor zorgen. Samen.<br />

Vol vertrouwen. Op naar de volgende<br />

mooiste week van ons leven…<br />

Jehannes Reitsma, docent muziek<br />

Bergen, Noorwegen, vlnr: Nelleke Brouwer,<br />

Frederieke van de Langerijt, Frédérique Bruijn<br />

en Jenny Zijlmans.<br />

juni 2011


B E E L D E N G R O E P<br />

‘D E O N T M O E T I N G ’<br />

Het beeld ‘De Ontmoet<strong>in</strong>g’ op de b<strong>in</strong>nenplaats was een geschenk van de<br />

ouders aan de school ter gelegenheid van het eeuwfeest <strong>in</strong> 1999. Het werd<br />

onthuld tijdens de vier<strong>in</strong>g van dit eeuwfeest op maandag 27 september door<br />

mevrouw Kortmann uit Oisterwijk namens de ouders, en door rector Van<br />

Velzen. Het stelt de ontmoet<strong>in</strong>g voor van twee leerl<strong>in</strong>gen. Het geeft aan dat<br />

de school draait om de leerl<strong>in</strong>g; die is immers de bestaansreden van de<br />

school.<br />

I DEE EN UITVOERING<br />

Het idee voor dit beeld is afkomstig van Harry van Beek, leraar handvaardigheid.<br />

Enkele leerl<strong>in</strong>gen uit de 2 gymnasiumklas, waarvan hij toen mentor was, hebben<br />

met rugzakjes geposeerd. Hij en Erik Gijsbers, assistent handvaardigheid, maakten<br />

ieder een kle<strong>in</strong> model <strong>in</strong> boetseerwas. Beide modellen zijn voorgelegd aan de examenklas<br />

handvaardigheid 5 havo. Deze koos voor het ontwerp van Erik Gijsbers.<br />

Diens model werd uitvergroot tot de ware grootte met betonijzer, gaas en was. Deze<br />

ruwe versie van de beeldengroep werd vervolgens naar de bronsgieterij Willem van<br />

Tussenbroek <strong>in</strong> Velddriel gebracht. Daar werd één exemplaar <strong>in</strong> brons gegoten. De<br />

kosten van dat gieten bedroegen 12.000 gulden. De afwerk<strong>in</strong>g vond op school<br />

plaats. Dit hield onder andere <strong>in</strong> het verwijderen van gietnaden, het schuren en het<br />

pat<strong>in</strong>eren. Dat laatste is het versneld aanbrengen van een oxidatielaag, die zowel<br />

een beschermende functie heeft als ter verfraai<strong>in</strong>g dient.<br />

V ORKHEFTRUCK<br />

De plaats<strong>in</strong>g van het beeld vond geheel <strong>in</strong> eigen beheer plaats. Harry van Beek en<br />

Erik Gijsbers hebben, samen met Theo Heiligers, ook docent handvaardigheid, de<br />

locatie van het beeld bepaald. Conrector Ton Vriens zorgde voor een vorkheftruck.<br />

De beeldengroep werd <strong>in</strong> een strop gehangen, naar de beoogde locatie vervoerd<br />

waar de juiste positie gekozen werd. Onderhoudsmedewerkers Jack Godefroy en<br />

Jan Stil stortten een betonnen voet waarop het beeld nu al weer bijna 12 jaar staat.<br />

R ELATIE- EN EXAMENGESCHENK<br />

UIT HET ARCHIEF<br />

Van het beeld is een aantal kle<strong>in</strong>e modellen gemaakt <strong>in</strong> roestvrij staal <strong>in</strong> het platte<br />

vlak, gelaserd via een computerprogramma, en een aantal kle<strong>in</strong>e modellen <strong>in</strong> giethars,<br />

een twee-componenten-materiaal. Deze modellen zijn gebruikt als relatiegeschenk.<br />

Ook zijn er zeefdrukken van gemaakt die gedurende enkele jaren als examengeschenk<br />

aan geslaagde leerl<strong>in</strong>gen uitgedeeld werden.<br />

Gérard de Laat, beheerder Odulphusarchief<br />

L<strong>in</strong>ks Harry van Beek en rechts Erik Gijsbers met een kle<strong>in</strong> model van het beeld.<br />

MONUMENTENPRIJS<br />

20 J A A R<br />

A B O N N E M E N T E N<br />

S C H O U W B U R G<br />

Dit jaar is op school voor het tw<strong>in</strong>tigste<br />

jaar de verkoop van schouwburgabonnementen<br />

van start gegaan: leerl<strong>in</strong>gen<br />

uit de bovenbouw 2011-2012 kunnen<br />

voor een zeer gelimiteerde prijs een<br />

pakketje van vier voorstell<strong>in</strong>gen kopen.<br />

Zowel muziek <strong>in</strong> de concertzaal als<br />

toneel <strong>in</strong> de studiozaal als dans en<br />

cabaret <strong>in</strong> de grote schouwburgzaal<br />

worden aangeboden.<br />

M INPUNTJE<br />

Zoals gebruikelijk is er altijd begeleid<strong>in</strong>g<br />

van docenten, het enige m<strong>in</strong>puntje voor de<br />

leerl<strong>in</strong>gen is dat er géén reken<strong>in</strong>g gehouden<br />

wordt met het huiswerk voor de daaropvolgende<br />

dag(en).<br />

9


10<br />

GRIEKENLANDREIS<br />

Dat onze school jaarlijks een reis naar Griekenland organiseert, is het logische<br />

gevolg van het feit dat je je leerl<strong>in</strong>gen meer wilt bieden dan de vastgestelde<br />

examenstof.<br />

Elke reis doet dat natuurlijk, maar de Griekenlandreis gaat – meer dan andere<br />

reizen – terug naar de bronnen van onze beschav<strong>in</strong>g.<br />

G EDACHTEGOED,<br />

ARGUSOGEN EN SPORT<br />

Dat is duidelijk <strong>in</strong> een groot aantal zaken.<br />

In het oude Griekenland van de zesde<br />

eeuw voor Christus vond de democratie<br />

(letterlijk vertaald: regeren door het volk)<br />

haar oorsprong.<br />

In die tijd, en <strong>in</strong> de eeuwen daarna, leefde<br />

er een groot aantal schrijvers van wie het<br />

werk nog dagelijks gelezen wordt en van<br />

wie toneelstukken overal op de wereld<br />

worden opgevoerd, omdat de daar<strong>in</strong><br />

geschetste problemen en satire ook <strong>in</strong><br />

deze tijd goed herkenbaar zijn. Het<br />

gedachtegoed van de filosofen vormt nog<br />

steeds een rijke bron van <strong>in</strong>spiratie voor<br />

moderne filosofen en denkers. Zelfs de<br />

christelijke theologie is sterk beïnvloed<br />

door deze denkers uit de Griekse oudheid.<br />

Zowel <strong>in</strong> het Oude als <strong>in</strong> het Nieuwe<br />

Testament v<strong>in</strong>den we de sporen van het<br />

Griekenlandgangers <strong>in</strong> Epidavros.<br />

G R I E K E N L A N D : B R O N V A N<br />

Griekse denken terug.<br />

En dan is er nog de Griekse taal die <strong>in</strong> tal<br />

van Nederlandse woorden is terug te v<strong>in</strong>den.<br />

Maar ook <strong>in</strong> tal van uitdrukk<strong>in</strong>gen<br />

die je alleen maar kunt begrijpen vanuit<br />

de Griekse cultuur. Hoe komen we, om<br />

enkele willekeurige voorbeelden te<br />

nomen, aan zegswijzen als ‘draconische<br />

maatregelen nemen’ en ‘iets met argusogen<br />

volgen’?<br />

We mogen ook niet de sport vergeten. Al<br />

<strong>in</strong> de zevende eeuw voor Christus werden<br />

er Olympische spelen gehouden, een traditie<br />

die aan het e<strong>in</strong>de van de negentiende<br />

eeuw weer is opgepakt en uitgegroeid<br />

tot een vierjaarlijks wereldspektakel.<br />

K UNST, STEDEN EN DE<br />

R OMEINEN<br />

Wat beeldhouwers, architecten en schilders<br />

uit die tijd produceerden, wordt nog<br />

steeds gekopieerd en verwerkt <strong>in</strong> moderne<br />

kunstwerken en gebouwen. Het<br />

Pantheon op de Akropolis <strong>in</strong> Athene<br />

wordt algemeen erkend als het ultieme<br />

voorbeeld van een groot gebouw met<br />

ideale verhoud<strong>in</strong>gen (‘gulden snede’). De<br />

Griekse mythologie en de historische verhalen<br />

zijn vooral s<strong>in</strong>ds de renaissance<br />

<strong>in</strong>spiratiebronnen geweest voor tal van<br />

andere kunstuit<strong>in</strong>gen zoals de opera en<br />

de musical, de literatuur en de schilderkunst.<br />

En wie de oorspronkelijke bronnen<br />

kent, kan er meer van genieten en begrijpen.<br />

De oude Grieken bouwden steden <strong>in</strong><br />

Italië, West-Turkije en Noord-Afrika en<br />

verspreidden zo hun culturele erfgoed. De<br />

Rome<strong>in</strong>en hebben vervolgens een<br />

belangrijke rol gespeeld <strong>in</strong> het doorgeven<br />

van al deze verworvenheden aan onze<br />

huidige samenlev<strong>in</strong>g. Vanaf ca. 200 voor<br />

Christus hebben ze Hellas bezet. Ze werden<br />

verliefd op de Griekse cultuur, namen<br />

veel van het Griekse gedachtegoed over<br />

en transporteerden veel kunstwerken, of<br />

kopieën daarvan, naar Rome, waar we ze<br />

tot op de dag van vandaag kunnen<br />

bewonderen.<br />

juni 2011


O N Z E B E S C H A V I N G<br />

V ERRIJKING VOOR IEDEREEN<br />

Het bovenstaande kan worden opgevat als een pleidooi<br />

voor goed gymnasiaal onderwijs, maar het is <strong>in</strong> dit<br />

kader toch vooral een pleidooi voor het laten voortbestaan<br />

van onze Griekenlandreis. Voor de gymnasiast<br />

valt er <strong>in</strong> deze reis veel op zijn plaats. Maar het zou jammer<br />

zijn als we ons met deze reis uitsluitend zouden<br />

richten op onze gymnasiasten. Ook voor de atheneumen<br />

havoleerl<strong>in</strong>gen is er veel te halen. De wortels van<br />

onze beschav<strong>in</strong>g zijn immers voor iedereen van belang,<br />

ermee kennismaken is voor iedereen een verrijk<strong>in</strong>g.<br />

K UNSTSCHATTEN…<br />

Er zijn dus redenen genoeg om deze bronnen van onze<br />

beschav<strong>in</strong>g, die nog steeds <strong>in</strong> veel gedaanten opduiken<br />

<strong>in</strong> onze huidige samenlev<strong>in</strong>g, met een bezoek te vereren.<br />

In Athene staan onze leerl<strong>in</strong>gen op het spreekgestoelte<br />

van de Pnyx, waar onze huidige democratie zijn<br />

oorsprong vond. Ze klimmen op de Areopaag waar een<br />

moderne vorm van rechtspraak plaats vond. We bezoeken<br />

het theater van Epidavros waar het volk nog steeds<br />

kan genieten van klassieke drama’s en waar <strong>in</strong> satirische<br />

stukken de draak gestoken werd met de politiek<br />

en de godenwereld. We bezoeken antieke bedevaartsoorden<br />

zoals het heiligdom van Apollo waar we – net<br />

als <strong>in</strong> Lourdes – ex voto’s zien van mensen die om genez<strong>in</strong>g<br />

kwamen bidden. We gaan naar Delphi en horen de<br />

waarzegsters orakelen, de geest bedwelmd door de<br />

zwaveldampen die daar uit de grond kwamen. We gaan<br />

naar Kor<strong>in</strong>the waar de Rome<strong>in</strong>en grote <strong>in</strong>vloed hadden<br />

en waar de apostel Paulus zijn sporen naliet. En natuurlijk<br />

bezoeken we musea en tempels waar we ons kunnen<br />

vergapen aan de kunstschatten die soms meer dan<br />

3000 jaar oud zijn.<br />

… EN MEER<br />

Griekenland heeft meer te bieden. De geschiedenis is<br />

niet gestopt bij de verover<strong>in</strong>g door de Rome<strong>in</strong>en. Er is<br />

<strong>in</strong> de tijd na Christus een rijke Byzantijnse kunst ontstaan<br />

met kerken, kloosters, iconen, muurschilder<strong>in</strong>gen<br />

en fresco’s, geïnspireerd door de verhalen uit de bijbel<br />

en de heiligenverhalen uit de rijke geschiedenis van het<br />

Christendom. Er zijn kastelen uit de tijd van de kruisvaarders<br />

en moskeeën uit de tijd van de bezett<strong>in</strong>g door<br />

de Turken (1454-1828). Een diversiteit aan cultureel<br />

erfgoed dus. Maar ook de moderne samenlev<strong>in</strong>g heeft<br />

z’n aardige kanten: de Griekse keuken, de muziek, de<br />

belev<strong>in</strong>g van de religie, enz. En dan zijn er ook nog de<br />

natuur, de zee en de zon.<br />

Een kennismak<strong>in</strong>g met Griekenland is dus van harte aan<br />

te bevelen, voor iedereen!<br />

Cor Luijsterburg, conrector<br />

Leerl<strong>in</strong>gen houden een presentatie bij het Parthenon.<br />

Byzantijnse bouwkunst <strong>in</strong> Ossius Loukas.<br />

GRIEKENLANDREIS<br />

11


12<br />

juni 2011


14<br />

juni 2011


16<br />

GESCHIEDENISQUIZ<br />

De vaksectie geschiedenis van het S<strong>in</strong>t <strong>Odulphuslyceum</strong> probeert elk jaar<br />

m<strong>in</strong>stens één keer fl<strong>in</strong>k aan de weg te timmeren. Twee jaar geleden vertelden<br />

enkele slachtoffers van de concentratiekampen tijdens de Holocaust Memorial<br />

Day over deze bizarre levensfase en de wissel die dit op hun verdere leven<br />

heeft getrokken. Vorig jaar stond tijdens de Indië-dag een latere fase uit de<br />

geschiedenis centraal: het moeizame e<strong>in</strong>de van de eeuwenlange verb<strong>in</strong>tenis<br />

tussen Nederland en de ‘gordel van smaragd’ (het huidige Indonesië).<br />

Dit jaar gooide de vaksectie het over een andere boeg en organiseerde zij voor<br />

de leerl<strong>in</strong>gen van 5 vwo – en hun ouders – De Grote Avond van de Geschiedenis.<br />

Muur van Hadrianus Ch<strong>in</strong>ese Muur Berlijnse Muur Israëlische Muur <br />

N IEUWE AANPAK<br />

Tijdens deze avond stonden het nieuwe<br />

e<strong>in</strong>dexamenprogramma en de nieuwe<br />

benader<strong>in</strong>g en aanpak bij het vak geschiedenis<br />

centraal. Het doel van het geschiedenisonderwijs<br />

is niet meer om zo veel<br />

mogelijk feitjes te vertellen die vervolgens<br />

door de leerl<strong>in</strong>gen van buiten<br />

geleerd moeten worden. Nee, tegen-<br />

Beeldmerken van tijdvakken<br />

woordig draait het om het bijbrengen van<br />

‘historisch besef’. Tijdens het Centraal<br />

Schriftelijk E<strong>in</strong>dexamen moet de leerl<strong>in</strong>g<br />

laten zien <strong>in</strong> hoeverre hij/zij aan deze verwacht<strong>in</strong>gen<br />

voldoet. Zoals <strong>in</strong> Nederland<br />

gebruikelijk, stroomt er veel water naar<br />

de zee voordat een ideaal <strong>in</strong> daden wordt<br />

omgezet. In 2006 werd op acht pilotscholen<br />

op de havo-afdel<strong>in</strong>g voor het eerst<br />

een e<strong>in</strong>dexamen afgenomen op basis van<br />

D E G R O T E A V O N D<br />

deze nieuwe <strong>in</strong>del<strong>in</strong>g van de leerstof. In<br />

2010 volgde ook een aantal vwo-scholen.<br />

Hiertoe behoort ook het S<strong>in</strong>t <strong>Odulphuslyceum</strong>.<br />

V ERDRAAID MOEILIJK<br />

De leerl<strong>in</strong>gen uit 5 vwo hebben op basis<br />

van het nieuwe e<strong>in</strong>dexamenprogramma<br />

een geschiedenisquiz samengesteld. Zij<br />

kregen de opdracht om een fl<strong>in</strong>k aantal<br />

meerkeuzevragen te bedenken (twee per<br />

tijdvak, dus tw<strong>in</strong>tig <strong>in</strong> totaal) en een aantal<br />

open opdrachten. De meerkeuzevragen<br />

moesten voldoen aan de strenge criteria<br />

die aan dit vraagtype gesteld worden:<br />

er mag maar één antwoord goed zijn<br />

en er moeten (foutieve) alternatieven<br />

genoemd worden die enigsz<strong>in</strong>s <strong>in</strong> de<br />

buurt van het correcte antwoord komen.<br />

Veel leerl<strong>in</strong>gen merkten tot hun eigen<br />

ontsteltenis dat het verdraaid moeilijk is<br />

om goede meerkeuzevragen te bedenken.<br />

De open opdrachten moesten uitgebreid<br />

toegelicht worden. Dit mocht met een<br />

pakkende anekdote, met een animatie of<br />

met een kort filmfragment. De <strong>in</strong>houd van<br />

deze toelicht<strong>in</strong>g moest vooral boeiend<br />

zijn: ‘de aanwezigen’, zo werd <strong>in</strong> de<br />

opdracht vermeld, ‘moeten er ademloos<br />

naar luisteren en nieuwsgierig zijn naar<br />

de vraag die daar over gesteld wordt’.<br />

Hierbij vormde het format van het bekende<br />

televisieprogramma Twee voor Twaalf<br />

een richtsnoer.<br />

V ORM EN INHOUD<br />

De leerl<strong>in</strong>gen leverden de <strong>in</strong>houd en collega<br />

Frank van Gils zorgde – met de hulp<br />

van zijn twee zoons – voor de vormgev<strong>in</strong>g.<br />

Ook tekenden zij voor de <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g<br />

van de nieuwe gymzaal, die op donderdag<br />

24 februari tijdelijk <strong>in</strong> een televisiestudio<br />

herschapen was. Alle aanwezigen waren<br />

het er over eens dat het er uiterst professioneel<br />

uitzag. Zoals bij een amusementsprogramma<br />

op tv ook gebruikelijk is, werd<br />

het serieuze gedeelte afgewisseld met<br />

muziek en spel. Voor het spel zorgden de<br />

leerl<strong>in</strong>gen die drama als keuzevak heb-<br />

juni 2011


V A N D E G E S C H I E D E N I S<br />

ben. Ergens halverwege de eerste ronde<br />

namen zij voor een kwartiertje (letterlijk)<br />

de regie over en voerden een aantal sketches<br />

op. De open<strong>in</strong>gsact werd verzorgd<br />

door een gelegenheidsband: leerl<strong>in</strong>gen<br />

uit H3L maakten samen muziek en vonden<br />

het een hele eer om de aftrap te<br />

mogen verrichten. Het eerste <strong>in</strong>termezzo<br />

werd opgevuld door Goolse Vrouwen en<br />

Unieke Mannen, leerl<strong>in</strong>gen van muziekschool<br />

Factorium uit Goirle, die (onder<br />

leid<strong>in</strong>g van hun docente Taetske<br />

Strouken) een vijftal stukken uit het klassieke<br />

repertoire speelden. Tijdens de<br />

andere pauzes – nodig om de antwoordvellen<br />

na te kijken – speelden de vwo-5<br />

leerl<strong>in</strong>gen met muziek als keuzevak enkele<br />

door hen <strong>in</strong>gestudeerde nummers.<br />

M UREN<br />

De prachtige omlijst<strong>in</strong>g kon en mocht niet<br />

verhullen dat het op eerste plaats om de<br />

<strong>in</strong>houd te doen was. Af en toe draaide het<br />

bij de vragen om de grote lijnen, soms<br />

werd <strong>in</strong>gezoomd op details en een enkele<br />

keer moesten verbanden gelegd worden.<br />

Een mooi voorbeeld van de <strong>in</strong>tegratie van<br />

de verschillende onderdelen en de aard<br />

van de vraagstell<strong>in</strong>g was deze serie vragen.<br />

Nadat de vwo-5 leerl<strong>in</strong>gen een fragment<br />

speelden van een nummer van P<strong>in</strong>k<br />

Floyd, The Wall, verschenen op het grote<br />

scherm vier foto’s van een muur.<br />

Achtereenvolgens waren dit de Muur van<br />

Hadrianus, de Ch<strong>in</strong>ese Muur, de Muur <strong>in</strong><br />

Berlijn en de Muur om de Palestijnse<br />

gebieden <strong>in</strong> Israël. De eerste vraag was<br />

om deze vier menselijke bouwwerken <strong>in</strong><br />

de goede chronologische volgorde te zetten<br />

(gerekend vanaf het beg<strong>in</strong> van de<br />

bouw ervan). Daarna kwam de vraag<br />

welke van deze vier muren om een andere<br />

reden gebouwd werd dan de andere<br />

drie. Benieuwd naar het antwoord? De<br />

Berlijnse muur werd gebouwd om mensen<br />

‘b<strong>in</strong>nen’ te houden, terwijl de drie<br />

andere muren gebouwd werden met de<br />

bedoel<strong>in</strong>g om ongewenste <strong>in</strong>dr<strong>in</strong>gers<br />

‘buiten’ te houden.<br />

De w<strong>in</strong>nares: Fleur Petit<br />

R ONDES EN GROEPEN<br />

De Grote Avond van de Geschiedenis<br />

bestond uit vier rondes. Aan de eerste<br />

ronde deden alle aanwezigen mee: zowel<br />

de leerl<strong>in</strong>gen en hun eventueel aanwezige<br />

ouders als enkele ‘prom<strong>in</strong>enten’, onder<br />

andere de wethouder Onderwijs van de<br />

gemeente Tilburg, de directeur van<br />

Erfgoed Brabant en de uitgever van het op<br />

het S<strong>in</strong>t <strong>Odulphuslyceum</strong> gebruikte<br />

geschiedenisboek Feniks.<br />

In de tweede ronde werden vier groepen<br />

geformeerd. Uit elke clustergroep<br />

geschiedenis, kortweg aangeduid als de<br />

Groep van Trier, de Groep van Gils en de<br />

Groep van der Heijden, werden de drie<br />

leerl<strong>in</strong>gen met de hoogste score uit de<br />

eerste ronde geselecteerd, aangevuld<br />

met de beste ouder van een van de leerl<strong>in</strong>gen<br />

uit elke groep. Vier gasten vormden<br />

de vierde groep. Na deze ronde bleven<br />

er nog twee clustergroepen over die<br />

het <strong>in</strong> de volgende ronde weer tegen<br />

elkaar opnamen. In de f<strong>in</strong>aleronde was<br />

het adagium: ‘ieder voor zich en God voor<br />

ons allen’. Rond tien uur was duidelijk<br />

geworden dat Fleur Petit de eerste editie<br />

van de Grote Avond van de Geschiedenis<br />

GESCHIEDENISQUIZ<br />

gewonnen had. Uit handen van de wethouder<br />

Onderwijs van de gemeente<br />

Tilburg, mevrouw Moorman, kreeg zij het<br />

eerste exemplaar van het boek Door het<br />

leven getekend overhandigd.<br />

R IJKER<br />

Moe, voldaan en uitgedroogd – dat zullen<br />

we een volgende keer beter doen – maar<br />

een ervar<strong>in</strong>g rijker keerden allen huiswaarts.<br />

De aanwezige ouders hadden met<br />

eigen ogen en oren kunnen waarnemen<br />

dat leerl<strong>in</strong>gen tot heel veel <strong>in</strong> staat zijn en<br />

dat geschiedenis tegenwoordig op een<br />

heel andere manier <strong>in</strong>gevuld wordt dan <strong>in</strong><br />

hun eigen middelbareschooltijd. Het was<br />

hen bekend dat geschiedenis ‘a never<br />

end<strong>in</strong>g story’ is, maar het was nieuw dat<br />

het verhaal steeds op een andere manier<br />

verteld wordt. En de huidige aanpak, dat<br />

was wel duidelijk, smaakt naar meer.<br />

Cor van der Heijden, docent geschiedenis<br />

17


18<br />

ROMEREIS<br />

R E I Z E N M E T O D U L P H U S<br />

O N D E R W I J S O N D E R W E G<br />

In april is het gros van de leerl<strong>in</strong>gen uit de vierde klas van het Odulphus, zoals<br />

ieder jaar, uitgevlogen naar verschillende bestemm<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Europa:<br />

Griekenland, Londen, Tsjechië, Venetië, Rome of Istanbul. Dit jaar verliep niet<br />

elke reis zonder <strong>in</strong>cidenten; een gebeurtenis haalde zelfs de krant. Een reis met<br />

school maken is al vele jaren een gewoonte en het gaat eigenlijk altijd goed.<br />

Zo’n meerdaagse excursie is zo vanzelfsprekend geworden, dat de vraag naar<br />

nut en waarde van het reizen met school zelden wordt gesteld. Toch is het<br />

misschien de moeite waard om er bij stil te staan. Veel leerl<strong>in</strong>gen reizen<br />

tenslotte ook al met hun familie. Wat is dan de meerwaarde van het reizen met<br />

school? Als vader van een leerl<strong>in</strong>g uit vier gymnasium was ik onverwacht <strong>in</strong> de<br />

gelegenheid om een paar dagen mee te gaan naar Rome en de begeleidende<br />

docenten vroegen me achteraf om hierover wat op papier te zetten.<br />

Exterieur en <strong>in</strong>terieur van het Colosseum<br />

I MPROVISEREN<br />

De Romereis liep dit jaar al vanaf de eerste<br />

dag anders dan gepland. Vóór vertrek<br />

was er een goed gevuld programma voorbereid.<br />

Op de dag van aankomst zouden<br />

de leerl<strong>in</strong>gen meteen op pad gaan.<br />

Motorstor<strong>in</strong>g van het vliegtuig maakte de<br />

reis twee dagen korter. De eerste nacht<br />

moest zelfs <strong>in</strong> Brussel worden doorgebracht.<br />

Het gezelschap arriveerde pas<br />

zondagmiddag <strong>in</strong> Rome, <strong>in</strong> plaats van<br />

zaterdagochtend zoals gepland. Iedereen<br />

heeft geprobeerd er toch het beste van te<br />

maken. En zodoende werd ook de nieuwe<br />

hoofdstad van Europa goed verkend. De<br />

reisbegeleiders werden gedwongen het<br />

vastgestelde programma om te gooien.<br />

Voor de leerl<strong>in</strong>gen betekende dat m<strong>in</strong>der<br />

tijd om overdag te rusten en – met hun<br />

<strong>in</strong>stemm<strong>in</strong>g – werd ook de vrije middag<br />

geschrapt. Improviseren en leren omgaan<br />

met onverwachte gebeurtenissen stond<br />

vooraf niet op het programma, maar het<br />

werd een belangrijk deel van de<br />

Romereis.<br />

C ULTUUR GAAT LEVEN<br />

Het aangepaste programma was ruim voldoende<br />

voor vele <strong>in</strong>drukken. Het klassieke<br />

gedeelte omvatte onder andere een<br />

bezoek aan het Forum, het Colosseum en<br />

Ostia Antica. Eigenlijk een overweldigende<br />

hoeveelheid <strong>in</strong>drukken <strong>in</strong> relatief korte<br />

tijd. De leerl<strong>in</strong>gen werden daar actief bij<br />

het programma betrokken, omdat iedereen<br />

over een specifiek (vooraf opgegeven)<br />

onderwerp een presentatie had<br />

voorbereid, die op de historische locatie<br />

gehouden moest worden; bijvoorbeeld bij<br />

de Engelenburcht, op Piazza Navona en<br />

op het Forum Romanum. Verder stond<br />

een aantal bezienswaardige kerken zoals<br />

de S<strong>in</strong>t Jan van Lateranen en de S<strong>in</strong>t<br />

Pieter op het programma. Zo vormde zich<br />

na een paar dagen het beeld van een stad<br />

met veel facetten. Op deze manier gaat<br />

cultuur leven en krijgt geschiedenis een<br />

gezicht.<br />

D UIZENDPOTEN<br />

De rol van de meereizende docenten – <strong>in</strong><br />

Rome waren dat Laura Stijnen, Julius<br />

Hasper en Jac. van Trier – kan moeilijk<br />

worden overschat. Het zijn een soort duizendpoten.<br />

Allereerst letten ze op het<br />

juni 2011


ROMEREIS<br />

Het Pantheon: een tot kerk omgebouwde Rome<strong>in</strong>se tempel, die nu een mausoleum is met graftombes van enkele belangrijke Italianen.<br />

welzijn van de leerl<strong>in</strong>gen. Niet op een<br />

nadrukkelijke wijze maar wel met aandacht.<br />

Ze proberen te voorkomen dat de<br />

onstuimigheid van de jeugd doorschiet <strong>in</strong><br />

slaaptekort. Ze zijn verantwoordelijk voor<br />

de samenstell<strong>in</strong>g van het programma en<br />

geven aan de leerl<strong>in</strong>gen uitleg over de<br />

programmaonderdelen en weten te boeien<br />

en te overtuigen met wat ze weten en<br />

kunnen overbrengen. Bij dat alles nemen<br />

ze ook de verantwoordelijkheid voor het<br />

groepsproces, voor veiligheid en voor<br />

gezelligheid, om het voor iedereen tot<br />

een geslaagde reis te maken. Geen ger<strong>in</strong>ge<br />

taak, maar als ‘t allemaal lukt geeft dat<br />

onbetwistbaar meerwaarde aan het reizen<br />

met school.<br />

P IZZA EN PASTA<br />

Leerl<strong>in</strong>gen en hun begeleiders verbleven<br />

<strong>in</strong> Hotel Bolognese, dat bestond uit een<br />

paar verdiep<strong>in</strong>gen van een appartementencomplex<br />

<strong>in</strong> de wijk ten noorden van<br />

Term<strong>in</strong>i. Een eenvoudig ontbijt, maar het<br />

hotel was <strong>in</strong> het bezit van een fatsoenlijke<br />

koffiemach<strong>in</strong>e. ‘s Avonds werd er gegeten<br />

<strong>in</strong> een gezellig, onpretentieus restaurant<br />

dat een traditioneel Italiaans driegangenmenu<br />

serveerde. Odulphus is er al jaren<br />

een vaste en gewaardeerde gast. Zo kre-<br />

gen leerl<strong>in</strong>gen ook iets mee van de<br />

Italiaanse eetcultuur, dat net iets verder<br />

g<strong>in</strong>g dan pizza en pasta.<br />

I ETS BIJZONDERS<br />

Ik heb <strong>in</strong> Rome weer kunnen zien dat reizen<br />

met school iets bijzonders is. Het is<br />

blijkbaar niet voor niets een traditie. Zelf<br />

ben ik <strong>in</strong> 1975 met Odulphus <strong>in</strong> het toen<br />

nog gedeelde Berlijn geweest en daar<br />

denk ik nog steeds met plezier en soms<br />

wat weemoed aan terug. Is het risico dat<br />

er tijdens de reis iets mis kan gaan dan<br />

een reden om het maar niet te doen? Er<br />

zijn voldoende – m<strong>in</strong> of meer – objectieve<br />

redenen om juist wél te gaan, zoals het<br />

kennismaken met een nieuwe omgev<strong>in</strong>g<br />

of het feit dat je <strong>in</strong> een groep, samen met<br />

docenten, andere d<strong>in</strong>gen ziet en hoort<br />

dan wanneer je zelfstandig op stap gaat.<br />

Uite<strong>in</strong>delijk is het belangrijkste argument<br />

vóór het op deze manier reizen: het<br />

enthousiasme waarmee de leerl<strong>in</strong>g weer<br />

thuiskomt. Dat zegt eigenlijk al meer dan<br />

genoeg.<br />

Ton Op ‘t Hoog, ouder<br />

Een beeld van Bern<strong>in</strong>i:<br />

de roof van Persephone, door Hades, de god<br />

van de onderwereld. Dit beeld is een van de<br />

topstukken <strong>in</strong> de weergaloos prachtige<br />

Villa Borghese.<br />

19


20<br />

40 JAAR ODULPHIAAN<br />

H A R R I E H A M E R S E N J A N V A N K E U L E N<br />

V E E R T I G J A A R O D U L P H I A A N<br />

Tot voor kort was er één goede<br />

maatstaf om te bepalen wie een<br />

goede werkgever was: de lengte van<br />

het dienstverband van het personeel.<br />

Hoewel het vandaag de dag niet meer<br />

zo vaak voorkomt dat iemand veertig<br />

jaar bij dezelfde baas <strong>in</strong> dienst is,<br />

vieren op het Odulphus aan het e<strong>in</strong>d<br />

van dit schooljaar twee personen dit<br />

heuglijke feit: Harrie Hamers en Jan<br />

van Keulen.<br />

D IENSTPLICHT<br />

Zowel Harrie Hamers (1949) als Jan van<br />

Keulen (1953) hebben het bij hun allereerste<br />

werkgever zo goed naar hun z<strong>in</strong><br />

dat ze zich nooit uitgedaagd voelden om<br />

uit te proberen of op een andere plek hun<br />

kwaliteiten beter tot hun recht zouden<br />

kunnen komen. Dat de een ongeveer vier<br />

jaar ouder is dan de ander heeft te maken<br />

met een verschil <strong>in</strong> vooropleid<strong>in</strong>g en de<br />

verplicht<strong>in</strong>g om de militaire dienstplicht<br />

te vervullen. Harrie Hamers bracht na zijn<br />

middelbareschooltijd als dienstplichtig<br />

Harrie Hamers<br />

militair twee jaar <strong>in</strong> Duitsland op een<br />

luchtmachtbasis door. Jan van Keulen ontsprong<br />

deze dans. Hij kon vrijwel meteen<br />

na afrond<strong>in</strong>g van zijn opleid<strong>in</strong>g aan de LTS,<br />

waar hij voor de richt<strong>in</strong>g ‘fijnmetaal’<br />

gekozen had, op het Odulphus aan de<br />

slag. ‘De eerste vraag die de rector me bij<br />

het sollicitatiegesprek stelde was: ‘Moet<br />

je nog <strong>in</strong> dienst?’ Als ik ‘ja’ had moeten<br />

antwoorden, dan was het hele feest niet<br />

doorgegaan’, kan hij veertig jaar later tot<br />

zijn oplucht<strong>in</strong>g opmerken.<br />

K RUIPOLIE<br />

Harrie en Jan zijn, zo concluderen ze achteraf,<br />

op een gelukkig moment op het<br />

Odulphus gaan werken. De herstructurer<strong>in</strong>g<br />

van het voortgezet onderwijs na de<br />

<strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van de Mammoetwet had de<br />

werk<strong>in</strong>g van kruipolie: als er <strong>in</strong> het onderwijs<br />

al zaken waren vastgeroest, dan<br />

moesten ze nu wel losgewrikt worden.<br />

Bovendien werd <strong>in</strong> de exacte vakken een<br />

verjong<strong>in</strong>g doorgevoerd: een nieuwe<br />

groep ambitieuze en uiterst gemotiveerde<br />

docenten deed zijn <strong>in</strong>trede. Er kon dus<br />

samen iets nieuws en iets moois opgebouwd<br />

worden. Vol enthousiasme volgden<br />

Harrie en Jan samen de amanuensisopleid<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> E<strong>in</strong>dhoven. Hier bleek dat<br />

Harrie iets meer aff<strong>in</strong>iteit had met alles<br />

wat met de levende natuur te maken had<br />

en dat het hart van Jan sneller klopte –<br />

niet vreemd voor een <strong>in</strong>strumentmaker –<br />

bij alles wat met techniek te maken had.<br />

Er was op dat moment nog ‘e<strong>in</strong> Dritte im<br />

Bunde’: Sjef Bertens, die opgeleid was tot<br />

goudsmid. Gelet op hun voorkeuren en<br />

specialisaties was de taakverdel<strong>in</strong>g snel<br />

gemaakt: Sjef was en bleef de amanuensis<br />

bij scheikunde, Jan ondersteunde de<br />

vaksectie natuurkunde en Harrie de biologen.<br />

Hun werk regelden ze onderl<strong>in</strong>g; de<br />

schoolleid<strong>in</strong>g hoefde (en wilde) zich daar<br />

amper mee te bemoeien. Vrijheid, blijheid.<br />

DBK<br />

De doorvoer<strong>in</strong>g van de Mammoetwet en<br />

de verjong<strong>in</strong>g van het personeelsbestand<br />

zorgden ervoor dat het onderwijskundig<br />

klimaat <strong>in</strong> de exacte vakken veranderde.<br />

juni 2011


In de jaren tachtig van de vorige eeuw<br />

was DBK het toverwoord. Deze afkort<strong>in</strong>g<br />

kl<strong>in</strong>kt nu, dertig jaar later, als abracadabra.<br />

‘Differentiatie b<strong>in</strong>nen klassenverband’,<br />

zo legt Jan van Keulen met pretoogjes<br />

uit. Dit vond hij, terugkijkend, de<br />

boeiendste fase uit zijn Odulphusloopbaan.<br />

‘Goede leerl<strong>in</strong>gen, die gemakkelijk<br />

en snel door de reguliere stof g<strong>in</strong>gen, kregen<br />

extra opdrachten ter verbred<strong>in</strong>g en<br />

verdiep<strong>in</strong>g. Deze leerl<strong>in</strong>gen werden dan’,<br />

zo vertelt Jan, ‘aan ons toevertrouwd. Zelf<br />

elektromotortjes bouwen: prachtig.’<br />

K OEIENOGEN EN<br />

FRUITVLIEGJES<br />

Harrie Hamers kwam ook <strong>in</strong> een vaksectie<br />

terecht die <strong>in</strong> onderwijskundig opzicht tot<br />

de voorhoede behoorde (en nog steeds<br />

behoort). ‘Veel van de practicumopdrachten<br />

die we dertig jaar geleden uitvoerden,<br />

behoren nu tot het verleden. Ik was vaste<br />

klant bij het slachthuis, net voorbij de<br />

R<strong>in</strong>gbaan Oost. De koeienogen kon ik zo<br />

van de grond oprapen. Ook andere organen<br />

kreeg ik zonder problemen mee. Op<br />

mijn verzoek deden de slachters hun<br />

uiterste best om ze zo onbeschadigd<br />

mogelijk te verwijderen. En op school<br />

g<strong>in</strong>g het scalpeermesje er dan <strong>in</strong>. Menige<br />

leerl<strong>in</strong>g hebben we met vlugzout weer op<br />

Jan van Keulen<br />

de been moeten brengen.’ Met enige<br />

trots merkt hij op dat Pieter Doevendans,<br />

nu een <strong>in</strong>ternationaal vermaarde cardioloog,<br />

tijdens de biologielessen op het<br />

Odulphus heeft leren omgaan met de<br />

scalpel. Harrie heeft er ten volle begrip<br />

voor dat dit soort practicumopdrachten<br />

niet meer kunnen, maar hij v<strong>in</strong>dt het wel<br />

jammer. Ook aan andere experimenten,<br />

zoals die met vl<strong>in</strong>ders en de geneticaproeven<br />

met fruitvliegjes, bewaart hij goede<br />

her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gen.<br />

R ESERVESLEUTELS EN<br />

LINKERHANDEN<br />

Behalve als steun en toeverlaat voor de<br />

docenten biologie en natuurkunde, werd<br />

op tal van andere plekken <strong>in</strong> de school<br />

van de kennis en kunde van Harrie en Jan<br />

gebruik gemaakt. Op die momenten dat<br />

hun hulp bij de lessen niet nodig was,<br />

werden ze <strong>in</strong>gezet bij kle<strong>in</strong> technisch<br />

onderhoud. Daarnaast zijn beide heren<br />

nog verantwoordelijk voor een strikt<br />

eigen dome<strong>in</strong>. Jan van Keulen is verantwoordelijk<br />

voor alles waar een ‘sleutel’<br />

aan te pas komt: er zijn op het Odulphus<br />

meer dan tweeduizend lokalen, kamertjes,<br />

kasten en kluisjes die met een sleutel<br />

afgesloten kunnen worden (en waarvan<br />

Jan de reservesleutel beheert). Harrie<br />

40 JAAR ODULPHIAAN<br />

Hamers is – en dat is gelet op zijn elektrotechnische<br />

vooropleid<strong>in</strong>g niet vreemd –<br />

belast met de audiovisuele zaken.<br />

Vroeger was dat een hele klus. ‘De eerste<br />

opnameapparatuur was een bakbeest dat<br />

we met ons tweeën moesten dragen.<br />

Bovendien was de apparatuur stor<strong>in</strong>gsgevoelig.<br />

Dat er veel docenten rondliepen<br />

met twee l<strong>in</strong>kerhanden, zorgde ervoor<br />

dat ik regelmatig moest komen opdraven<br />

om de zaak weer aan de praat te krijgen.’<br />

Harrie heeft voor zichzelf uitgemaakt dat<br />

hij er na dit schooljaar nog één jaar aan<br />

vastplakt en Jan wil nog wel een jaar of<br />

vijf doorgaan. Tot hun vertrek blijven ze<br />

zich met hart en ziel voor school <strong>in</strong>zetten,<br />

trouw aan hun motto: ‘Eens Odulphiaan,<br />

altijd een Odulphiaan’. ‘In voor- en <strong>in</strong><br />

tegenspoed’, zo voegen ze er eenstemmig<br />

met een knipoog aan toe.<br />

Cor van der Heijden, docent geschiedenis<br />

21


22<br />

PROFILERING<br />

O D U L P H U S B O U W T<br />

P R O F I L E R I N G P E R 1 A U G U S T U S 2012<br />

In de afgelopen maanden hebben directie en docenten niet stil gezeten.<br />

Ze hebben discussies gevoerd over een duidelijker profiler<strong>in</strong>g van de school ten<br />

opzichte van de andere scholen <strong>in</strong> de regio. Die discussies hebben drie concrete<br />

resultaten opgeleverd.<br />

1(PRE-)GYMNASIUM<br />

Een gymnasiumafdel<strong>in</strong>g vanaf klas 1 en<br />

een pre-gymnasium voor goede leerl<strong>in</strong>gen<br />

van de basisschool.<br />

Tilburg is de enige grote stad <strong>in</strong> Noord-<br />

Brabant die geen categoraal gymnasium<br />

heeft. Dat is vreemd; categorale gymnasia<br />

zijn erg populair. En de gymnasiumafdel<strong>in</strong>gen<br />

op scholengemeenschappen worden<br />

juist kle<strong>in</strong>er. Odulphus heeft nog<br />

steeds een grote gymnasiumafdel<strong>in</strong>g. Die<br />

beg<strong>in</strong>t nu echter pas <strong>in</strong> de tweede klas.<br />

Door vanaf 1 augustus 2012 al <strong>in</strong> de eerste<br />

klas met gymnasiaal onderwijs te gaan<br />

beg<strong>in</strong>nen, hopen we het onderwijs voor<br />

een grote groep van onze leerl<strong>in</strong>gen uitdagender<br />

te maken. Als we kijken naar de<br />

citoscores en de schooladviezen van de<br />

brugklassers, kan een groot deel van hen<br />

een extra uitdag<strong>in</strong>g best aan. Een speciaal<br />

team van docenten gaat er zorg voor dra-<br />

Discussie <strong>in</strong> het onderwijscafé.<br />

gen dat het gymnasiumprogramma <strong>in</strong> de<br />

onderbouw niet alleen een atheneumprogramma<br />

met Grieks en Latijn is, maar<br />

dat de gymnasiale sfeer ook <strong>in</strong> andere<br />

vakken merkbaar wordt. Onze <strong>in</strong>steek zal<br />

zijn dat veel leerl<strong>in</strong>gen gaan starten met<br />

gymnasiaal onderwijs <strong>in</strong> klas 1. Ook als ze<br />

er daarna mee stoppen, hebben ze heel<br />

wat extra’s geleerd, waar ze <strong>in</strong> de bovenbouw<br />

profijt van zullen hebben.<br />

Voor goede leerl<strong>in</strong>gen uit groep acht starten<br />

we volgend jaar al met een pre-gymnasium.<br />

De leerl<strong>in</strong>gen komen een aantal<br />

malen onder schooltijd naar het S<strong>in</strong>t<br />

<strong>Odulphuslyceum</strong> om daar alvast kennis te<br />

maken met het gymnasiale onderwijs.<br />

Dat we al <strong>in</strong> de eerste klas beg<strong>in</strong>nen met<br />

gymnasiumklassen, past <strong>in</strong> de visie van de<br />

school. Een belangrijk uitgangspunt daar<strong>in</strong><br />

is dat we leerl<strong>in</strong>gen zo snel mogelijk –<br />

wat belangstell<strong>in</strong>g en capaciteiten betreft<br />

– <strong>in</strong> homogene groepen willen plaatsen.<br />

Geen lange brugperiode dus. Maar<br />

natuurlijk blijft het <strong>in</strong> de onderbouw altijd<br />

mogelijk over te stappen naar een andere<br />

afdel<strong>in</strong>g.<br />

Door de start met gymnasiumklassen zullen<br />

ook de leerl<strong>in</strong>gen die gaan kiezen tussen<br />

havo en atheneum, beter bediend<br />

kunnen worden. Ook hun groep wordt<br />

immers homogener.<br />

2CAMBRIDGE E NGELS<br />

VOOR IEDEREEN<br />

We zijn geen groot voorstander van tweetalig<br />

onderwijs. Toch kiezen veel ouders<br />

er wel voor.<br />

We denken dat we een goed alternatief<br />

gevonden hebben <strong>in</strong> het aanbieden van<br />

Cambridge Engels aan al onze leerl<strong>in</strong>gen.<br />

Cambridge Engels bestaat al lang en<br />

wordt <strong>in</strong> de hele wereld gegeven en<br />

erkend. Via een uitgebalanceerde lesmethode<br />

worden leerl<strong>in</strong>gen voorbereid op<br />

de Cambridge examens die buiten de<br />

school en onder auspiciën van de<br />

Cambridge University en de Engelse<br />

juni 2011


Michel Pijpers vat de discussie samen.<br />

Ambassade worden afgenomen. De<br />

niveaus van deze examens zijn hoger dan<br />

de ERK-niveaus van onze huidige<br />

Nederlandse examens.<br />

Cambridge Engels gaat vanaf 1 augustus<br />

2012 gegeven worden aan alle leerl<strong>in</strong>gen<br />

van de vierde klassen. Leerl<strong>in</strong>gen die dat<br />

willen, kunnen <strong>in</strong> december van het examenjaar<br />

meedoen aan de examens en<br />

een Cambridge Certificate behalen. Voor<br />

de havo-leerl<strong>in</strong>gen is dat het First<br />

Certificate en voor de vwo-leerl<strong>in</strong>gen het<br />

Advanced Certificate.<br />

De leerl<strong>in</strong>gen die niet meedoen aan de<br />

Cambridge examens zullen ruim voldoende<br />

zijn toegerust voor de reguliere landelijke<br />

examens.<br />

Het komend jaar gaan onze docenten<br />

Engels zich scholen <strong>in</strong> het geven van<br />

Cambridge Engels, zodat ze goed voorbereid<br />

<strong>in</strong> het jaar daarop aan de slag kunnen<br />

gaan. Ook <strong>in</strong> de onderbouw zal het programma<br />

worden aangepast zodat het<br />

beter aansluit op de eisen voor<br />

Cambridge Engels.<br />

3VAN REPRODUCTIEF<br />

NAAR CONSTRUCTIEF<br />

LEREN<br />

Op een onlangs gehouden discussiemiddag<br />

met onze docenten, waren we het op<br />

enkele punten roerend met elkaar eens.<br />

Leren moet voor een belangrijk deel <strong>in</strong> de<br />

les gebeuren. Lessen moeten een meerwaarde<br />

hebben. Leerl<strong>in</strong>gen moeten het<br />

gevoel hebben uitgedaagd te worden. En<br />

de relatie docent – leerl<strong>in</strong>g is daarbij cruciaal.<br />

We realiseren ons dat dat op dit moment<br />

lang niet altijd het geval is. En dus zijn we<br />

met elkaar <strong>in</strong> gesprek over mogelijkheden<br />

om onze lessen te verbeteren. Die<br />

gesprekken v<strong>in</strong>den tijdens studiemiddagen<br />

en <strong>in</strong> het zogeheten onderwijscafé<br />

plaats. Dit jaar hebben we er daarvan<br />

enkele gehad, voor komend jaar staan ze<br />

wat veelvuldiger gepland. Tijdens de vergader<strong>in</strong>gen<br />

van de vaksecties en tijdens<br />

teambijeenkomsten zal ook over deze<br />

onderwerpen gesproken worden.<br />

Speciale aandacht zal er zijn voor het leerproces<br />

en de toetsen. Je kunt leerl<strong>in</strong>gen<br />

alles voorkauwen en laten reproduceren.<br />

Maar je kunt leerl<strong>in</strong>gen ook zelf ´kennis<br />

laten construeren´. Kennis die je op deze<br />

manier opdoet, blijft beter hangen.<br />

Bovendien maakt het leerl<strong>in</strong>gen actiever.<br />

G EEN MODIEUZE FRATSEN<br />

Via de drie bovengenoemde stappen<br />

bouwt Odulphus aan de toekomst. Na de<br />

afgelopen twee jaren met veel tegenspoed,<br />

lijken deze speerpunten te zorgen<br />

voor een nieuw elan onder docenten. Ze<br />

zullen bijdragen aan het profiel dat van<br />

oudsher bij onze school gepast heeft:<br />

degelijk onderwijs, geen modieuze fratsen,<br />

maar wel met oog voor het k<strong>in</strong>d van<br />

vandaag.<br />

PROFILERING<br />

Wat we belangrijk v<strong>in</strong>den.<br />

Cor Luijsterburg,<br />

conrector<br />

23


Alle data zijn onder voorbehoud. Raadpleeg regelmatig onze website en let op de uitnodig<strong>in</strong>gsmails (via Magister)<br />

voor de ouderavonden.<br />

AUGUSTUS ‘11<br />

29 Introductie (zie website t.z.t. en <strong>in</strong>formatie e<strong>in</strong>de<br />

schooljaar):<br />

- kennismaken met mentor<br />

- rooster ophalen<br />

- <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g profielwerkstuk (5havo en 6vwo)<br />

- <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g maatschappelijke stage (3havo en 5vwo)<br />

- schoolfotograaf<br />

30 Herkans<strong>in</strong>gen 6vwo<br />

SEPTEMBER ‘11<br />

5 Herkans<strong>in</strong>gen 5havo en 5vwo<br />

7 Ouderavond 2vwo<br />

8 Ouderavond 2havo en 3havo<br />

10–17 Taizé-reis (5havo en 6vwo)<br />

12 Ouderavond 3vwo<br />

14 Ouderavond 4havo<br />

15 Ouderavond 4vwo<br />

19 Ouderavond 5vwo<br />

21 Ouderavond 5havo<br />

22 Ouderavond 6vwo<br />

OKTOBER ‘11<br />

1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />

4 40-m<strong>in</strong>utenrooster i.v.m. studiemiddag personeel<br />

7 Feest onderbouw op school<br />

14 Feest bovenbouw<br />

20 Excursiedag<br />

24–28 Herfstvakantie<br />

NOVEMBER ‘11<br />

1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />

21–28 Toetsweek 1<br />

DECEMBER ‘11<br />

1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />

12–16 40-m<strong>in</strong>utenrooster i.v.m. leerl<strong>in</strong>gbesprek<strong>in</strong>gen<br />

23 Kerstvier<strong>in</strong>gen<br />

26–31 Kerstvakantie<br />

JANUARI ‘12<br />

1–6 Kerstvakantie<br />

7 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />

11 Ouderavond over profielkeuze 3vwo<br />

12 Ouderavond over profielkeuze 3havo<br />

13 Galafeest bovenbouw<br />

16 Ouderavond adviser<strong>in</strong>g brugklas<br />

19 40-m<strong>in</strong>utenrooster i.v.m. studiemiddag personeel<br />

23 Excursiedag<br />

FEBRUARI ‘12<br />

1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />

3 Feest onderbouw op school<br />

6 Voorlopig advies klas 1<br />

8–9 Oudermiddagen/-avonden met vakdocenten<br />

15 Open avond<br />

20–24 Carnavalsvakantie<br />

MAART ‘11<br />

1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />

5–12 Toetsweek 2<br />

13–18 Comenius-project: gasten <strong>in</strong> Nederland<br />

13, 15 Aanmeld<strong>in</strong>g nieuwe leerl<strong>in</strong>gen<br />

23 Excursiedag<br />

26–30 40-m<strong>in</strong>utenrooster / toetsweek voor<br />

examenklassen / leerl<strong>in</strong>gbesprek<strong>in</strong>gen<br />

APRIL ‘12<br />

1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />

2 Oudermiddag/-avond mentoren klas 1, 3, 5havo,<br />

6vwo<br />

4 Oudermiddag/-avond mentoren klas 2, 4, 5vwo<br />

6–9 Lang Paasweekend<br />

12 Keuzes klas 1 en klas 3 def<strong>in</strong>itief<br />

18 Herkans<strong>in</strong>gen 5havo en 6vwo<br />

21–30 Reisweek voor 4havo en 4vwo<br />

24–29 Activiteiten op school o.a. examentra<strong>in</strong><strong>in</strong>gen<br />

MEI ‘12<br />

1–4 Meivakantie<br />

9 40-m<strong>in</strong>utenrooster i.v.m. studiemiddag docenten<br />

14–31 Centrale e<strong>in</strong>dexamens<br />

15 Excursiedag / ckv-dag<br />

17–18 Vrij vanwege Hemelvaart<br />

28 Vrij vanwege P<strong>in</strong>ksteren<br />

JUNI ‘12<br />

1 Cijfers <strong>in</strong> Magister up-to-date<br />

8 Personeelsdag<br />

11–19 Toetsweek 3<br />

14 Uitslag centraal examen 1e tijdvak<br />

20 Herkans<strong>in</strong>gen 4havo, 4vwo / feest onderbouw<br />

21 Feest bovenbouw<br />

23–30 Zomer- en zeilkamp<br />

29 Rapportuitreik<strong>in</strong>g / diploma-uitreik<strong>in</strong>g en<br />

examenfeest<br />

Zomervakantie: 2 juli–17 augustus 2012

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!