Schrijven - Zaans Medisch Centrum
Schrijven - Zaans Medisch Centrum
Schrijven - Zaans Medisch Centrum
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
SCHRIJVEN<br />
25 november 2011<br />
Soorten schrijfproblemen<br />
Doel workshop<br />
Handvatten om het schrijven te verbeteren<br />
25 november 2011<br />
Definitie van schrijven<br />
<strong>Schrijven</strong> is het op papier zetten van een boodschap<br />
Motorische vaardigheid<br />
Communicatiemiddel<br />
Expressiemiddel<br />
<strong>Schrijven</strong> blijft belangrijk, zelfs in het digitale tijdperk<br />
25 november 2011
Kinderen met schrijfproblemen<br />
5 tot 25 % van alle kinderen<br />
jongens > meisjes<br />
Speciaal basisonderwijs: 60%<br />
25 november 2011<br />
Schrijfprobleem<br />
Schrijfbeweging kan niet of beperkt aangeleerd worden<br />
Nauwelijks leesbaar handschrift (dysgrafisch schrift)<br />
Tempo te traag<br />
Verschillende processen:<br />
Cognitie<br />
Visuele perceptie<br />
Motoriek<br />
<strong>Schrijven</strong>↔lezen<br />
25 november 2011<br />
<strong>Schrijven</strong> is een complexe<br />
vaardigheid<br />
25 november 2011
A. Motorische probleem<br />
Soorten schrijfproblemen<br />
B. Cognitieve en/of gedragmatige problemen<br />
C. Didactische probleem<br />
D. Combinatie<br />
25 november 2011<br />
Goed onderzoek naar de oorzaak is belangrijk!!!!<br />
Wanneer schrijfproblemen:<br />
Overschrijven<br />
Dictee/spelling<br />
Zelf een tekst bedenken, opstel<br />
Langzaam, snel<br />
Invloed van liniering/ grootte<br />
Weinig / veel tekst<br />
IQ 71<br />
25 november 2011<br />
25 november 2011
Ruitenwisserbeweging vanuit de<br />
schouder (30 cm)<br />
Horizontale bewegingsrichting van<br />
uit de pols (+/-5 cm)<br />
Verticale bewegingsrichting vanuit<br />
de vingers (+/-15 mm)<br />
25 november 2011<br />
25 november 2011<br />
3 deelbewegingen<br />
25 november 2011
Kinderen die groot schrijven hebben vaak<br />
problemen met de vingermotoriek<br />
Liniering aanpassen (omgeving)<br />
Motoriek trainen (kind)<br />
25 november 2011<br />
De oplossing?<br />
Fijne motoriek<br />
Ergonomie, linkshandigheid<br />
Hulpmiddelen<br />
Tekenen/kleuren, voorbereidende<br />
schrijfoefeningen<br />
Extra aandacht voor schrijven, tips<br />
Blokschrift ↔ verbonden schrift<br />
Typen<br />
25 november 2011<br />
fijne motoriek<br />
Er is een matige relatie tussen<br />
fijne motoriek en schrijven.<br />
Deze relatie geldt voor:<br />
Vingertikken<br />
In de hand manipuleren<br />
25 november 2011
Zithouding<br />
Pengreep<br />
Papierligging<br />
Ergonomische aspecten<br />
25 november 2011<br />
Schrijfhouding<br />
Goede houding: ideale uitgangspositie<br />
voor de 3 deelbewegingen<br />
Schuin met een hoek van 20 tot<br />
30 graden<br />
De hand kan soepel over het<br />
papier glijden<br />
(ruitenwisserbeweging)<br />
25 november 2011<br />
Papierligging<br />
25 november 2011
Linkshandigheid<br />
Andere hellingshoek<br />
Potlood iets hoger vasthouden<br />
Plaats in de klas belangrijk<br />
Een duwende beweging/ vulpen<br />
Papierligging is essentieel<br />
25 november 2011<br />
Pengreep<br />
Statische 3-puntsgreep: 4-6 jaar<br />
Dynamische 3-puntsgreep: 95% van de kinderen ouder dan 6,5<br />
jaar<br />
Variatie van een goede 3 puntsgreep: lateraalgreep<br />
25 november 2011<br />
Geen relatie tussen de pengreep en de<br />
kwaliteit en kwantiteit van het schrijven<br />
De pengreep alleen corrigeren als het leidt tot<br />
een beter schrijfresultaat<br />
25 november 2011
Alle 3 de deel- bewegingen,<br />
nodig voor het schrijven, worden<br />
geoefend<br />
Doseren: licht en donker<br />
Stoppen en starten<br />
Verschillende richtingen<br />
Verschillende vormen<br />
Kleuren/tekenen,<br />
voorbereidende schrijfoefeningen<br />
25 november 2011<br />
Schrijfmateriaal en<br />
hulpmiddelen<br />
25 november 2011<br />
Schrijfmateriaal<br />
Aanbieden van verschillend materiaal<br />
→ kind leert zijn motoriek aan te<br />
passen aan het materiaal<br />
25 november 2011
Soorten schrijfmateriaal<br />
Kleine krijtjes: goede 3-puntsgreep<br />
Potlood: geschikt om te leren schrijven<br />
Balpen: punt kan wegglijden<br />
Viltstift: weinig weerstand op het papier<br />
Vulpen: vereist goede coördinatie<br />
25 november 2011<br />
Hulpmiddelen om de<br />
pengreep te verbeteren<br />
Het zijn goede hulpmiddelen om een kind<br />
een goede pengreep te laten ervaren<br />
Vanaf groep 4 is het lastig om de pengreep<br />
te verbeteren<br />
25 november 2011<br />
Hulpmiddelen en schrijfmateriaal blijft een<br />
kwestie van uitproberen<br />
Leidt een goede pengreep tot beter schrijven?<br />
Wat vindt het kind prettig?<br />
25 november 2011
Blokschrift↔ verbondenschrift<br />
De discussie wat beter is, is nog steeds gaande!!<br />
Blokschrift<br />
Eenvoudig<br />
Hetzelfde als leesletter<br />
Steeds optillen<br />
Schrijftempo lager<br />
Kans op spiegelen<br />
Onduidelijke spaties<br />
IQ < 70<br />
25 november 2011<br />
25 november 2011<br />
Problemen in de visuele perceptie<br />
Ernstige lees- en spellingsproblemen<br />
25 november 2011<br />
Verbondenschrift<br />
Complex<br />
Afwijkend van de leesletter<br />
Vloeiende beweging<br />
Schrijftempo hoger<br />
Minder kans op spiegelen<br />
Duidelijke spaties<br />
Wanneer blokschrift?<br />
Kleuterperiode → aanwijzingen voor schrijfproblemen in de<br />
toekomst<br />
Wisselen van schrift heeft een grote impact<br />
Soms de keuze aan het kind laten: als het maar leesbaar is
Mengvorm van blok- en<br />
verbondenschrift<br />
25 november 2011<br />
Typen<br />
Typen kan het schrijven niet vervangen<br />
<strong>Schrijven</strong> ondersteunt lezen beter dan typen<br />
Starten als het schrijven geautomatiseerd is<br />
Typen vraagt veel vaardigheden!!!<br />
Groep 8: typsnelheid = schrijfsnelheid<br />
Typeles noodzakelijk<br />
Elke dag 10 minuten oefenen<br />
25 november 2011<br />
Typen en schrijfproblemen<br />
Eerst werken aan het schrijven.<br />
Pas als schrijven niet lukt: typen<br />
Veel aandacht voor het leren typen!!!!<br />
25 november 2011
Het schrijven<br />
Het schrijven verbetert het beste door het schrijven te<br />
oefenen! Een taak- georiënteerde benadering<br />
<strong>Schrijven</strong> gecombineerd met taaltaken heeft een beter<br />
resultaat dan alleen schrijftaken<br />
Vloeiendheid<br />
Constantie<br />
Nauwkeurigheid<br />
Opvoeren snelheid<br />
25 november 2011<br />
Opbouw motorische<br />
uitvoering<br />
25 november 2011<br />
Gevarieerd oefenen. Er is een transfereffect van het<br />
oefenen van gelijkvormige letters.<br />
En het liefst zo snel mogelijk woorden oefenen<br />
Voorbeeld; Bel hek heb fel enz<br />
25 november 2011
Instructie tips<br />
Veel aandacht voor goed letterspoor<br />
Expliciete visuele aanwijzingen<br />
De beweging uit het geheugen uitvoeren<br />
25 november 2011<br />
Onleesbaar handschrift<br />
Een onleesbaar handschrift wordt bepaald door<br />
een gering aantal letters, vaak complexe letters.<br />
Het is belangrijk deze letters op te sporen en<br />
extra te gaan oefenen.<br />
Kind<br />
•Oefenen fijne motoriek<br />
•Extra schrijftraining<br />
25 november 2011<br />
Behandeling<br />
Theorie<br />
Activiteit<br />
schrijven<br />
Taak<br />
•Grotere liniering<br />
•Meer tijd<br />
•Minder schrijfwerk<br />
Omgeving:<br />
Rustige werkplek<br />
25 november 2011
samenvattend<br />
Goede analyse van het schrijfprobleem!!<br />
Hulp bieden daar waar de problemen zijn, vaak op meerdere<br />
gebieden!!<br />
De oplossing is er niet! Zoeken en uitproberen<br />
Een taakgeoriënteerde benadering werkt het beste<br />
25 november 2011<br />
Voorbeelden van kinderen met schrijfproblemen<br />
Groep 4<br />
IQ: 88<br />
25 november 2011<br />
Ramon<br />
Movement ABC 2: 0,1 percentile<br />
25 november 2011
25 november 2011<br />
25 november 2011<br />
25 november 2011
25 november 2011<br />
Anne<br />
groep 4, regulier onderwijs<br />
Spraak/ taalprobleem: rugzakje rec 2, oa.<br />
auditieve discriminatie<br />
IQ: 76<br />
Motoriek: movement- ABC: vooral problemen<br />
met de fijne motoriek<br />
25 november 2011<br />
25 november 2011
25 november 2011<br />
Jamie<br />
Groep 5, regulier onderwijs<br />
Bekend met ADHD<br />
Movement ABC test; problemen met de fijne motoriek<br />
Letterprogramma’s niet goed geautomatiseerd<br />
Onderzoek schoolbegeleidingsdienst;<br />
Vraagstelling: is er sprake van dyslexie?? Nee<br />
IQ: 84<br />
Lezen: achterstand van 1 jaar<br />
Spelling: niveau van begin groep 3. Leerrendement 8 %<br />
25 november 2011<br />
25 november 2011
25 november 2011<br />
Kinderrevalidatie<br />
Motorische schrijfproblemen en problemen met<br />
de lettervorming<br />
Individueel of schrijfgroep<br />
Onze hulp kan ook worden gevraagd voor een<br />
goede analyse van de schrijfproblemen en<br />
advies<br />
Vragen→ bel of mail ons!<br />
25 november 2011<br />
25 november 2011