ZE-no4 dec 2010 - Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland

Een aantal van de
karakteristieke Noorse
noodwoningen in de
Koning Haakonstraat is
nog (grotendeels) authentiek.
Op 13 augustus 1954
brengen Koningin Juliana
en Koning Haakon van
Noorwegen een bezoek aan
Stavenisse. Op de
achtergrond de door
Noorwegen geschonken
noodwoningen in de Koning
Haakonstraat
(foto Zeeuwse
Bibliotheek/Beeldbank
Zeeland).
Stavenisser noodwoningen
als cultureel erfgoed
Na de Watersnoodramp van 1953 werden door
diverse landen houten noodwoningen aan de getroffen
provincies geschonken. Vanuit Noorwegen werden
tweehonderd woningen als bouwpakket naar
Nederland verscheept, waarvan er negentien in
de Koning Haakonstraat in Stavenisse werden
opgebouwd.
Het is inmiddels al weer enige maanden geleden, maar we
mogen niet onvermeld laten dat het Hare Majesteit heeft
behaagd om Maurice Kindt uit Westdorpe tot lid in de
Orde van Oranje-Nassau te benoemen. Maurice Kindt
is hiermee beloond voor zijn jarenlange strijd om een
bouwvallige, maar zeer bijzondere, laat achttiende-eeuwse
zeesluis even buiten zijn dorp voor het nageslacht te
behouden. Onvermoeibaar heeft Maurice Kindt, daarin
mede ondersteund door de Stichting Landschapsbeheer
Zeeland en de SCEZ, gestreden om dit monument onder
de aandacht te krijgen en gelden te verzamelen voor
restauratie en consolidatie. Daarin is hij meer dan
Zeeuws Erfgoed 6 december 2011/03|04 • MONUMENTEN
Deze houten woningen waren ondanks hun benaming
van ‘noodwoning’ zeer luxe uitgevoerd, zeker naar de
maatstaven van ruim vijftig jaar geleden. Ze beschikten
over een hal, een ruime keuken en woonkamer en op
de eerste verdieping vier slaapkamers en een douche.
De Noorse noodwoning was in 1946 als zogenaamde
crisiswoning voor de Noorse wederopbouw ontworpen.
Dit om de woningnood, ontstaan als gevolg van de Duitse
verwoestingen in de Tweede Wereldoorlog, zo snel
mogelijk op te lossen. De Zeeuwen die er in 1954 een
kregen toegewezen waren blij verrast met het Noorse
concept, des te meer toen bleek dat het hout duurzamer
was dan verwacht. Door de jaren heen zijn de meeste
woningen uitgebouwd of zelfs versteend; toch zijn nog
enkele exemplaren in originele staat bewaard gebleven.
De woning op adres Koning Haakonstraat 9, die volgens
de woningcorporatie gesloopt moest worden, is in 2003
met financiële steun van o.a. de gemeente Tholen,
de Provincie en museum De Meestoof verplaatst naar
Sint-Annaland. Hier is zij naast het bovengenoemde
museum in originele staat herbouwd, waarbij het te
bezichtigen interieur in de jaren vijftig stijl van de
vorige eeuw is ingericht.
Voor het zuidwesten van Nederland zijn de noodwoningen
met name van groot belang geweest in het
opvangen van de woningnood na de Watersnoodramp
van 1953. Vanuit diverse Europese landen werden
honderden van deze houten prefabwoningen naar
Nederland getransporteerd, waar ze in snel tempo in
de getroffen gebieden werden opgebouwd en bewoonbaar
gemaakt. Bijna zestig jaar na dato is een klein deel van
deze noodwoningen herkenbaar bewaard gebleven.
Aangezien de woningen tot het gebouwde erfgoed
gerekend kunnen worden, is het belangrijk om die
exemplaren die nog (vrij) authentiek zijn, als jonge
(gemeentelijke/rijks-) monumenten aan te wijzen.
Het draagvlak hiervoor zal mogelijk alleen nog maar
toenemen nu momenteel in het Brabantse
Raamsdonksveer een van de laatste authentiek bewaard
gebleven Noorse noodwoningen gedemonteerd wordt
om in 2012 in het Nederlands Openluchtmuseum in
Arnhem herbouwd te worden. Maar zover hoeft men
het in Zeeland niet te zoeken; een bezoek aan de
Noorse woning in Museum De Meestoof of een blik
in de Koning Haakonstraat in Stavenisse zal zeker
de interesse voor ‘het Noorse concept’ doen toenemen.
Koninklijke onderscheiding voor Maurice Kindt
geslaagd. Het lukte hem verschillende organisaties,
waaronder Rijkswaterstaat, waterschap Scheldestromen,
Provincie Zeeland en gemeente Terneuzen aan zijn doel
te committeren, waardoor de sluis in 2009 gerestaureerd
kon worden en er weer prachtig bij ligt.
Maurice is daarmee een voorbeeld voor eenieder die in
de eigen omgeving een bijdrage wil leveren aan het
behoud van bijzondere kwaliteiten en aantoont dat de
inspanningen van één individu tot grote resultaten
kunnen leiden.
De SCEZ feliciteert Maurice Kindt van harte met zijn
bijzondere erkenning!