N241 herinrichting - Provincie Noord-Holland

N241
herinrichting
Concept voorlopig ontwerp

2 |

Inhoud
5 | Inleiding
6 | Invloeden op het ontwerp
7 | Wensen vanuit de omgeving
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland
| 3
Het ontwerp
9 | De hoofdrijbaan
11 | De oostelijke parallelweg
13 | De westelijke parallelweg/fietsstraat
De inpassing
14 | Lasschoterbrug
15 | Fietstunnel Nes
16 | IJsbaan en fietstunnel De Hoep
17 | Aansluiting Middenweg-Moerbeek
18 | Zijdewind-noord
19 | Zijdewind-zuid
20 | ’t Veld
21 | Oude Verlaatweg
Veiligheid
22 | Interview wethouder gemeente Schagen
24 | Interview wethouder gemeente Niedorp
26 | Interview Politie Noord-Holland Noord
Voorgeschiedenis
29 | Het ontstaan van de weg Schagen-Verlaat

4 |

Erik van Tertholen,
projectleider
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 5
Inleiding
In juni 2010 presenteerde de provincie Noord-Holland aan u het schetsontwerp
van de nieuwe N241. Nu ligt er voor u het concept voorlopig ontwerp. Degene die wij
voor het tot stand komen van dit ontwerp moeten bedanken bent u, en alle andere mensen en
partijen in de omgeving van de weg die met de provincie hebben meegedacht en meegepraat
om tot een zo veilig mogelijk wegontwerp te komen: bewonersverenigingen, dorpsraden,
aanwonenden, belangenorganisaties, brandweer en ambulance, belanghebbenden van jong
tot oud, verkeers- en vervoersorganisaties, groene organisaties, dier- en natuurorganisaties,
sportieve partijen (watersport, schaatsers, fietsers, wandelaars e.a.) en adviserende partijen.
Iedereen deelde hetzelfde uitgangspunt: een veilige weg heeft de hoogste prioriteit. De vele
suggesties om de veiligheid maximaal te waarborgen, hebben ertoe geleid dat de wegstructuur
is aangepast. Ging het schetsontwerp uit van een hoofdrijbaan en een parallelweg; in dit
concept voorlopig ontwerp liggen er nu twee parallelwegen en een hoofdrijbaan. Hoe dit
voorlopige ontwerp tot stand is gekomen, kunt u lezen het hoofdstuk ‘Invloeden op het
ontwerp’. In het hoofdstuk ‘Het ontwerp’ wordt de nieuwe inrichting van de weg op hoofdlijn
beschreven, in ‘De inpassing’, gaan we nader in op hoe de weg in detail is uitgewerkt. We kijken
ook naar het verleden van de N241 met de vraag: waarom ligt de weg hier. En we kijken samen
met de wethouders van de gemeente Schagen en Niedorp naar het heden en de toekomst van
de weg.

6 |
Invloeden op het ontwerp
De omgeving – bewoners, bedrijven,
weggebruikers – heeft bij de aanleg van
een nieuwe weg veel invloed.
Belangengroepen oefenden in de vorige
eeuw ook met succes invloed uit op het
wegontwerp (zie bijvoorbeeld het verhaal
over de ontstaansgeschiedenis van de
N241). Het gevolg van deze beïnvloeding
was dat plannen steeds weer veranderd
moesten worden. Daardoor kon de
uiteindelijke realisatie van een weg lang
op zich laten wachten.
Tegenwoordig wachten we niet meer af
tot er reacties komen, maar gaan we
actief op pad om alle ideeën en
verwachtingen te inven tariseren en zo
veel mogelijk mee te nemen in het
ontwerp. De persoon die deze taak op zijn
schouders neemt, noemen we
omgevingsmanager. Deze is de
verbindende schakel tussen de projectorganisatie
– die meer gericht is op
rapporten, onderzoeken en technische
eisen – en de mensen die rondom de
wegen wonen en leven. De omgevingsmanager
is de ogen en oren van het
project.
Vanaf september 2010 is Hellas
Schelleman, de omgevingsmanager van
de N241, begonnen met het contact leggen
met de belanghebbenden. Dit resulteerde
in veel bruikbare suggesties, die een
plaats hebben gekregen in het concept
voorlopig ontwerp. Niet alle opmerkingen
zijn meegenomen. Er blijven altijd conflic
terende punten over, waarin een keuze
moet worden gemaakt. Die afweging
maken we samen met alle partijen. Het
doel is een zo veilig mogelijke wegontwerp,
dat kan rekenen op een breed
draag vlak.
Begin 2012 wacht ons dan nog het
spannende moment dat de politiek moet
besluiten of we ook echt het ontwerp
kunnen uitvoeren. Tot het zover is,
blijven we u oproepen om uw punten met
ons te blijven delen. Of het nou gaat om
een zorg of een suggestie tot verbetering,
wij stellen uw inbreng op prijs!
InfoN241@Noord­Holland.nl

Wensen vanuit de omgeving
Hieronder geven wij een overzicht van
enkele suggesties die wij de afgelopen
periode hebben ontvangen. Een aantal
hiervan zijn al meegenomen in het concept
voorlopig ontwerp, andere punten
worden nog nader onderzocht en komen
in de volgende fase aan bod.
Groen en geluid
Omwonenden willen graag de voortuinen
behouden. Daarnaast vinden zij het
behoud van groen, zoals de bomen en
struiken langs de weg, erg belangrijk. De
wens is tevens dat het geluidsniveau de
wettelijke norm niet overstijgt. Groen en
geluid staan dan ook bij dit project in de
volle aandacht (zie ook de tekeningen van
de inpassingen op pag. 19 t/m 26).
Bereikbaarheid percelen
Aanwonenden willen met alle mogelijke
voertuigen het eigen perceel bereiken.
Daar houden we rekening mee, door de
bochten zo te ontwerpen dat ook voertuigen
met een grote draaicirkel de
parallelweg op kunnen komen.
Veiligheid fietsers
We kregen de tip dat het grootste deel van
de fietsers aan de westkant van de weg
fietst. Het idee ontstond om, met het oog
op de veiligheid, de parallelweg aan de
westkant vooral in te richten voor fietsverkeer.
Het bestemmingsverkeer is hier
te gast. Daarentegen moet de oostkant
een inrichting krijgen voor vooral doorgaand
landbouwverkeer. Bovenstaand
idee is uiteindelijk de basis geworden van
de wegstructuur in dit concept voorlopig
ontwerp. De onderliggende vraag, hoe de
meest kwetsbare groep op de weg (de
fietsers) meer veiligheid geboden kan
worden, hebben we ook met diverse
deskundigen, zoals de fietsersbond, goed
doorgesproken.
Voetgangerstunnel en sluipverkeer
Het behoud van de voetgangerstunnel in
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 7
’t Veld en een oplossing voor het sluipverkeer
in de kernen was ook voor veel
omwonenden erg belangrijk. Hoewel er
ten aanzien van de voetgangerstunnel
nog onzekerheden zijn, hanteren we de
tunnel wel als uitgangspunt. Sluipverkeer
en het te hard rijden in de kernen zijn
zorgpunten die weliswaar buiten de
provinciale weg liggen, maar worden toch
door ons meegenomen in het overleg dat
wij hebben met de betrokken partijen.
Verder zijn ons allerlei punten rondom
bijvoorbeeld gladheid, te hard rijden,
viezigheid op de weg, zicht(lijnen),
locatie, consistentie van verkeersborden
en voorrangssituaties meegegeven. Tot
slot onderstreept een heel groot deel van
de belanghebbenden dat inpassing in het
landelijk karakter van de kop van Noord­
Holland een belangrijk punt is. Dit laatste
ziet de provincie ook zo. De overige punten
zullen wij afwegen en meenemen in
het ontwerp.

8 |
et ontwerp

De hoofdrijbaan
De hoofdrijbaan is bestemd voor doorgaand
verkeer, zoals (vracht)auto’s en
motoren. Hinder van landbouwverkeer
zal er niet zijn; het landbouwverkeer rijdt
op de parallelweg. De hoofdrijbaan krijgt
een breedte van 7,90 meter. Deze wordt
uitgevoerd met geluidsreducerend asfalt.
Vanwege de kans op scheurvorming komt
op de rotondes asfaltbeton. Voor het
gehele traject geldt een snelheidsbeperking
van 80 km/u en een inhaalverbod.
De rijbanen worden gescheiden door een
dubbele doorgetrokken streep. Naast de
hoofdrijbaan komt aan weerszijden een
4 meter brede berm. Deze is bedoeld voor
voertuigen die, als zij ongewild van de
weg raken, weer kunnen corrigeren. Er
mogen in deze berm geen obstakels staan
vanwege de veiligheid. Wel wordt er
gekeken of er een kleine haag kan komen,
die zorgt voor een afscheiding tussen de
hoofdrijbaan en de parallelwegen
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland
| 9

10 |

De oostelijke parallelweg
Aan de oostkant komt een doorgaande
parallelweg voor het landbouw­ en
bestemmingsverkeer. Deze parallelweg
heeft een breedte van 4,50 meter plus aan
beide zijden 1 meter halfverharding, in
het bijzonder grasbetontegels. De parallelweg
wordt uitgevoerd in asfaltbeton
zonder belijning. Er is weloverwogen
gekozen voor dit wegprofiel; een wegbreedte
van 6,5 meter asfalt zou leiden tot
hard en onverantwoordelijk rijden. Echter
door de zijkanten van halfverharding te
maken, lijkt de weg smaller, maar kunnen
(brom)fietsers door auto’s en land­
bouwvoertuigen toch goed gepasseerd
worden. Het is voor sluipverkeer een stuk
minder aantrekkelijk om over de
parallelweg te rijden door de geringe
breedte en de aanwezigheid van veel
langzaam verkeer, met name landbouwvoertuigen.
Voor deze parallelweg geldt
een maximum snelheid van 60 km/u.
Fietsers worden aangemoedigd zo spoedig
mogelijk via de eerstvolgende veilige
rotonde/oversteek naar de andere
parallelweg over te steken. Deze is
volledig uitgevoerd als fietsstraat en
daarmee een stuk veiliger.
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland
| 11

12 |

De westelijke parallelweg/
fietsstraat
Deze rijbaan wordt ingericht voor fietsers.
De weg is verder alleen toegankelijk voor
verkeer dat zijn bestemming heeft tussen
de rotondes.
De parallelweg aan de westzijde kan men
onderverdelen in een aantal verschillende
stukken.
Bij Schagen is het een vrijliggend fietspad
in twee richtingen. Dit fietspad krijgt een
breedte van 3,50 meter.
Vanaf de Witte Paal tot aan de fietssluis
in Zijdewind heeft de parallelweg een
wegbreedte van 4,50 meter, plus aan
iedere kant een halfverharding (grasbetontegels)
van 1 meter. De weg wordt
uitgevoerd als fietsstraat; er zijn twee
stroken van 2 meter, uitgevoerd in rood
asfalt met daartussen een middenberm
van bijvoorbeeld klinkers. Deze middenberm
geeft een duidelijke scheiding aan
tussen de twee weggedeeltes. Landbouw­
en autoverkeer wat bij de aan de weg
gelegen percelen en of landerijen moet
zijn, kan van deze weg gebruik maken,
maar is duidelijk te gast.
Tussen de beoogde rotonde Moerbeek en
de aansluiting op de Middenweg rijdt
vrachtverkeer over de parallelweg van en
naar de Middenweg. Het voorstel is om de
fietsers hier van de parallelweg te halen
en te leiden over een extra vrijliggend
fietspad. Dit moet nog nader bekeken
worden.
Bij Zijdewind sluit de nieuwe parallelweg
aan op de bestaande Havenstaat, die doorloopt
tot aan de Weel. Buiten de bebouwde
kom wordt deze parallelweg als fietsstraat
ingericht.
Vanaf de Weel komt er een parallelweg
van 4,50 meter breed tot aan de aansluiting
Oude Verlaatweg. Deze wordt
echter zonder halfverharding uitgevoerd,
maar krijgt wel de inrichting van een
fietsstraat. Dit houdt in een wegbreedte
van 2 x 2 meter in rood asfalt, met een
middenberm van 50 cm van bijvoorbeeld
klinkers.
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 13

14 |
e inpassing
Lasschoterbrug
Het is noodzakelijk om de bestaande brug te vervangen, daarnaast zijn
er nog enkele aanpassingen:
• Er komt een tweede brug, die aansluit op de parallelweg. Hierover
kan het landbouwverkeer, dat op de oostelijke parallelweg rijdt, het
kanaal passeren en veilig invoegen op de N248.
• In het kader van de ecologische hoofdstructuur wordt voor de dieren
onder de N248 een faunapassage gecreëerd.
• Er wordt rekening gehouden met de toekomstige route voor wandelaars
langs het kanaal.

Fietstunnel Nes
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 15
• De provincie maakt, in nauwe samenwerking met de gemeente
Schagen, een veilige fietsonderdoorgang. Hiervoor wordt het
water langs De Nes verlegd. De Nes zelf buigt iets naar het
noorden af en komt uit op de parallelweg aan de oostkant.
• Bomen die niet behouden kunnen worden, plant de provincie
opnieuw. Dat kan op een andere plek zijn dan waar de boom
oorspronkelijk heeft gestaan.
• Voor het hele tracé geldt een inhaalverbod en een maximum
snelheid van 80 km/u. Voor de doorgaande parallelweg geldt een
maximum snelheid van 60 km/u.

16 |
IJsbaan en fietstunnel De Hoep
• Voor een eenduidige weginrichting en op uitdrukkelijk verzoek van
de omgeving, gemeente en politiek wordt de bestaande verkeersregelinstallatie
vervangen worden door een rotonde.
• Het ontwerp voor de nieuw aan te leggen ijsbaan past goed in de
plannen voor de herinrichting N241.
• De fietstunnel blijft nagenoeg ongewijzigd. Indien noodzakelijk
wordt de parallelweg enigszins verhoogd aangelegd.
.

Aansluiting Middenweg - Moerbeek
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 17
• Doorgaand gemotoriseerd verkeer vanaf de Middenweg moet
linksaf richting de rotonde Moerbeek rijden.
• Vanaf de Middenweg tot aan de rotonde Moerbeek komt een vrijliggend
fietspad. Dit fietspad moet voorkomen dat de fietsers zich
mengen met het (vracht)verkeer van en naar de Middenweg. Door
deze scheiding wordt voor alle verkeersstromen een veilige
situatie gecreëerd.
• Bij de totstandkoming van bovenstaande plannen is onder andere
advies ingewonnen bij diverse autoriteiten op het gebied van
verkeer en veiligheid, zoals de Fietsersbond en Veilig Verkeer
Nederland. Ook zijn gebruikers geraadpleegd.

18 |
Zijdewind-noord
• Gemotoriseerd bestemmingsverkeer over de westelijke parallelweg
vanaf de Middenweg kan niet verder doorrijden dan de grens van de
bebouwde kom van Zijdewind. Fietsers daarentegen kunnen wel
doorrijden.
• De fietssluis in Zijdewind blijft bestaan (verbeterde versie).
• De bestaande rotonde bij de Hartweg hoeft niet verplaatst te worden,
omdat de parallelweg ten oosten van hoofdrijbaan gelegen is.
• Het plan is om aan de westkant van de hoofdrijbaan nieuwe bomen
te planten, die de weg beter inpassen in het landelijk karakter.

Zijdewind-zuid
• Fietsers rijden door Zijdewind, zoals nu ook al gebeurt.
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 19
• Er komt een parallelweg aan de oostkant over dit gehele deel van
de N241. Deze weg is doorlopend voor langzaam verkeer.
• Er komen geen directe aansluitingen meer op de doorgaande
hoofdrijbaan van de provinciale weg. Percelen, maar soms ook
zijwegen, komen allen uit op de parallelweg.

20 |
’t Veld
• Mede door het initiatief van bewoners van ’t Veld is een oplossing
uitgewerkt met behoud van de voetgangerstunnel. De benzinepomp
is goed aangesloten op de hoofdrijbaan.
• De Rijdersstraat wordt verlengd tot aan de rotonde.
• Naast het verlengde stuk van de Rijdersstraat komt nog een apart
vrijliggend fietspad.

Oude Verlaatweg
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 21
• Deze rotonde is cruciaal voor het scheiden van de fietsers en het
landbouwverkeer. Hierdoor ontstaat op het gehele tracé een
veilige parallelstructuur.
• Door de rotonde hoeven bewoners en bedrijven op de Oude
Verlaatweg en de provinciale weg niet om te rijden via ’t Veld.
• Vanaf deze rotonde tot aan de Weel is de parallelweg aan de
westkant voor gemotoriseerd verkeer doodlopend. Aan het begin
van de Weel komt een verbeterde versie van de bestaande fietssluis.

22 |
eiligheid
Wethouder Bouwes van de gemeente Schagen
“De herinrichting levert grote voordelen op,
waaronder meer veiligheid”.
Bent u blij met de plannen om de N241 aan te pakken?
Bouwes: “Ik ben zondermeer blij! Het voornemen om de weg
opnieuw in te richten, sudderde al jaren. De kruispunten en
afslagen naar de woonwijken, de bedrijven en het crematorium,
en het smalle fietspad langs de weg, vormen op dit moment de
grootste problemen”.
Heeft de herinrichting van de N241 ook negatieve gevolgen
voor Schagen?
“Het enige nadeel, dat ik kan bedenken, is dat we er geld in
moeten steken. De voordelen die daar tegenover staan, zijn
groot: vooral de verbetering van de veiligheid. De nieuwe N241 is
zowel een provinciaal als een gemeentelijk belang. Wij dragen
daar ons steentje aan bij”.
Wat hoort u van de bewoners van Schagen over de plannen?
“Het is vervelend dat er boerderijen verplaatst moeten worden.
Dit organiseren we met deze families in goed overleg. Gelukkig
begrijpen zij waarom het nodig is. Van bewoners en bedrijven
horen we ook veel positieve reacties. De weg wordt veel veiliger

en bedrijven zijn beter bereikbaar. De bewoners aan de
krui singen kunnen een boek schrijven over alles wat er mis gaat
voor hun deur! Toch is niet iedereen blij met de komst van
rotondes. Deze kunnen het verkeer mogelijk wat opstoppen. Dit
weegt echter niet op tegen de voordelen wat betreft veiligheid.
Ook de parallelstructuur vindt niet iedereen de beste oplossing.
Hoewel de combinatie van fietsers met landbouwverkeer zoveel
mogelijk wordt beperkt (door het maken van een fietsstraat aan
de westkant en een ventweg aan de oostkant), ontkom je er niet
aan dat je soms een combinatie hebt van fietsers en landbouwverkeer.
Er is geen ruimte om dat helemaal van elkaar te
scheiden”.
Komt er met meer verkeer op de N241 ook meer geluid?
“Ik begrijp die zorg van mensen, maar ik verwacht geen toename
van het verkeer. Gezien de ligging van de N241 ten
opzichte van andere wegen is omrijden over de N241 geen
alternatief voor automobilisten. Ik verwacht straks dan ook
geen nieuwe gebruikers van de N241 die na de herinrichting de
weg gaan gebruiken om knelpunten elders te vermijden.
Belangrijk onderdeel van de inpassing van de weg zijn de
geluids maatregelen. Niet alleen om te voorkomen dat de norm
overschreden wordt, maar juist ook om het geluidsniveau te
verbeteren, zodat het leefklimaat voor de aanwonenden er op
vooruit gaat”.
Wat is uw standpunt over de aansluiting van de Middenweg?
Vanaf de Middenweg zou je om moeten rijden via de ventweg
om op de N241 te kunnen komen.
‘‘Verkeerstechnisch zou het logischer zijn om de Middenweg
door te trekken en direct aan te sluiten op de rotonde. Daarmee
wordt de Middenweg een snelle doorgaande weg. De bewoners
langs de weg willen dat niet. Nu al zie je dat bewoners aan de
Middenweg borden plaatsen om automobilisten te vragen hun
snelheid te verminderen”.
Wanneer kan er gestart worden?
“De startdatum is eind 2012, als alles meezit. Mijn pleidooi is
om vanuit Schagen te gaan starten, daar kun je spijkers met
koppen slaan. Andere stukken weg zijn ingewikkelder. Dat heb
ik ook bij de gedeputeerde van de provincie Noord­Holland
aangegeven, en de raad heeft er ook om gevraagd”.
Komt er straks na de gemeentelijke herindeling een nieuwe
wethouder die de plannen stop kan zetten?
“De regio staat achter de plannen. Hier hebben alle partijen
profijt van. Persoonlijk vind ik het een blijk van slecht bestuur
als een nieuw college het bestaande beleid niet overneemt. Dit
verwacht ik dan ook niet”.
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 23

24 |
Wethouder Koomen van de gemeente Niedorp
“Elk slachtoffer van een verkeersongeval is er
één te veel”.
Hoe belangrijk vindt u de plannen voor Niedorp?
“Heel belangrijk. De kop van Noord­Holland is altijd een achterliggend
gebied geweest. Met een motie in de Provinciale Staten
is de verkeersveiligheid en doorstroming aangekaart. De regiopartijen
zijn met het bestuur van de provincie rondgereden om
de knelpunten te bekijken. Nu heeft men met eigen ogen
kunnen zien dat de afslagen en het inhalen van landbouwverkeer
grote risico’s met zich meebrengen”.
Wat vindt u belangrijker: veiligheid of bereikbaarheid?
“De afgelopen weken zijn er vreselijke ongelukken gebeurd.
Daar moeten we zo snel mogelijk iets aan doen. Doorstroming is
een tweede doel. Met de herinrichting scheiden we fietsers,
landbouwverkeer en auto’s. Dat is goed”.

Bent u niet bang dat de parallelweg een racebaan wordt voor
sluipverkeer?
“Als de doorgaande weg goed rijdt, heeft het geen zin om de
parallelweg te nemen. Alle kernen krijgen een snelheidslimiet
van 30 km/u aan het einde van het jaar, net als de kernen in de
omliggende gemeenten. De gemeente gaat samen met de dorpsraden
kijken hoe de wegen in de kernen ingericht moeten
worden. Door bezuinigingen kunnen we helaas niet direct alle
situaties volledig verkeersveilig maken”.
Wethouder Bouwes wil aan de kant van Schagen beginnen met
de herinrichting, hoe ziet u dat?
“Goed punt. Er rijden veel schoolkinderen uit Niedorp naar
Schagen. Ook voor Niedorp is het belangrijk dat we zo snel
mogelijk beginnen. Als dat betekent dat we aan de kant van
Schagen beginnen, moeten we dat doen”.
Verdwijnt het voetgangerstunneltje, omdat er een nieuwe
rotonde komt voor de Rijdersstraat?
“Een rotonde voor de Rijdersstraat zou logisch zijn, maar dit
past niet met het voetgangerstunneltje. Je moet keuzes maken:
voor de ene groep is dit wel acceptabel en voor de andere niet.
Bewoners willen het voetgangerstunneltje behouden. Ik kijk
naar de verkeersveiligheid, de mogelijkheden om veilig over te
steken vind ik belangrijk. Dan kies ik dus voor het voetgangerstunneltje”.
Wat krijgt u voor reacties uit Niedorp?
“Voor inwoners die hun boerderij moeten verplaatsen, is het
heel vervelend. Ik vind het prettig dat deze mensen wel mee
willen werken als zij een goede vervangende locatie krijgen. Als
gemeente moeten we daar uiteraard ons best voor doen. Je kan
niet alle bezwaren uit de omgeving oplossen, maar veel wel. Ik
probeer mensen zo goed mogelijk te informeren en bekendheid
te geven aan de ontwikkelingen”.
Hebben de plannen voor een eventuele stroomtuin in Niedorp
invloed op de herinrichting van de N241?
“Plannen voor de stroomtuin staan los van de plannen en voortgang
van de N241. We moeten nu aan de verkeersveiligheid van
de N241 werken!”
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 25

26 |
Ruud Kuntzel, politie Noord-Holland Noord
“Een goede doorstroming op de hoofdweg maakt
het onaantrekkelijk om door de kernen te rijden”.
Gaat de herinrichting van de N241 daadwerkelijk zorgen voor
minder ongelukken?
Kuntzel: “Afslaande auto’s en trekkers vormen de voornaamste
oorzaak van de grote hoeveelheid kop­staart aanrijdingen.
Mensen rijden te dicht op elkaar en zien niet op tijd dat er
afgeslagen wordt. Ook zijn er soms frontale botsingen door
gevaarlijke inhaalacties. Omdat trekkers oponthoud geven,
worden automobilisten ongeduldig en gaan inhalen. Dit gaat
veranderen als straks het landbouwverkeer over de parallelweg
rijdt en de kruisingen eruit gaan. Dan raak je die kop­staart
aanrijdingen grotendeels kwijt. Bovendien zijn rotondes veiliger
dan kruisingen: er gebeuren bij rotondes minder ongelukken.
En áls er al een ongeluk plaatsvindt, dan is er veel minder
schade en zelden letsel”.
Kan de politie de veiligheid niet zelf verbeteren door
handhaving?
“Het inhaalverbod heeft het aantal aanrijdingen al verminderd.
Je mag nu alleen nog maar inhalen als je een trekker voor je
hebt en er een onderbroken streep ligt. Controleren op het
inhalen helpt, maar om effectief te zijn, zou je hele dagen
moeten controleren. Zoveel capaciteit bij de politie hebben we
niet. Met flitspalen kan je alleen te hard rijden beboeten.
Inhaalacties vormen echter een veel groter risico dan te hard
rijden”.

Maakt de parallelstructuur de weg veiliger of juist minder
veilig?
“Op plaatsen waar parallelwegen zijn aangelegd voor landbouwverkeer
en fietsers, zien we dat het aantal ongelukken sterk
afneemt. Dat verwachten we hier dus ook”.
Maar is de combinatie van fietsers en trekkers samen op de
parallelweg niet levensgevaarlijk?
“Gevoelsmatig begrijp ik die zorg. Een fietser heeft geen
bescher ming als zo’n grote landbouw combine met 25 km per
uur langs de fietsers rijdt. Maar de parallelstructuur zien we op
talloze andere wegen en daar geeft dit doorgaans geen problemen.
Bij de N241 komt nog een extra scheiding; doorgaand
landbouwverkeer rijdt op de oostelijke parallelweg. Alleen
landbouwverkeer dat zijn bestemming heeft aan de westzijde
(dat is een beperkte hoeveelheid) moet een stukje vanaf de
rotonde over de westelijke parallelweg en mengt zich daar met
het (doorgaand) fietsverkeer”.
Wat gaat u doen aan trekkers die te hard rijden?
“We kregen hier wel eens klachten over en zijn de snelheid van
trekkers gaan meten. Toen bleek dat ze nauwelijks te hard
rijden. Wel maken ze vrij veel geluid en je voelt de trilling als ze
voorbij komen. Hierdoor lijkt het net alsof ze te hard rijden. Het
ligt dus meer aan de beleving die men heeft”.
Er is nu veel sluipverkeer door de dorpskernen dat ook nog te
hard rijdt. Hoe wordt dat straks opgelost?
“Als je zorgt voor een goede doorstroming op de hoofdweg, is het
voor niemand meer aantrekkelijk om door de kernen te rijden.
Ik hoor vaak mensen vragen om een snelheidsbeperking in de
kernen naar 30 km/u. De wegbeheerder zou niet alleen een
30 km bord neer moeten zetten, maar moet ook de inrichting
van de weg aanpassen. Anders heeft het geen effect”.
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 27

28 |
Voorgeschiedenis
Uitsnede kaart provinciaal wegenplan 1927 (Noord-Hollands Archief)

Het ontstaan van de weg
Schagen-Verlaat
De N241 is al heel oud. Voordat het
huidige tracé in de vorige eeuw werd
aangelegd, liep er al een weg tussen Oude
Niedorp en Schagen. Dit is bijvoorbeeld te
zien op de kaart van Dou en Janz uit 1745.
Vanaf Oude Niedorp liep de weg over wat
nu de Oude Verlaatweg is naar De Weel en
vervolgens naar wat nu Zijdewind is
(Zijdenskerck). Op een kaart uit 1853
wordt de weg bij Zijdenskerck aangeduid
als Oude Niedorperweg. De Priggedijk
(Prigdyk) langs Zijdewind en Blockhuyzen
was het volgende onderdeel en kwam uit
op de Muggenburgerweg. De Priggedijk is
in de vorige eeuw bijna geheel onder de
weg verdwenen, maar nog steeds heeft
deze dijk de functie van waterkering ­
tussen de Schagerwaard of Witsmeer­
Alkmaarsche Courant 13-09-1930
Schager Courant 25-10-1930
polder enerzijds en de aan de andere kant
gelegen Westerkamper polder. Bij de
Muggenburgerweg ging de weg om de
Schagerpolder heen naar de
Grotewallerweg en de markt van Schagen.
Kuilen
Rond 1900 lagen er nog geen asfaltwegen.
De wegen waren veelal verhard met
grind, soms werd ook puin gebruikt. Zo’n
grindweg vraagt om veel onderhoud. Er
vielen geregeld gaten in de weg en het
regende klachten daarover. Met de komst
van de auto namen de weg beschadigingen
toe. De wegen waren niet ontworpen voor
de auto. Klinkerwegen, kunstwegen
genoemd, waren duur en daarom schaars.
Ook waren de wegen smal, meestal maar
2,5 meter breed. Hierdoor moesten
voertuigen vaak uit wijken als men elkaar
wilde passeren.
In 1930 was dit nog de algemene situatie.
Doorgaand verkeer
Vooral lokaal verkeer gebruikte de wegen.
Dat veranderde begin vorige eeuw door
het gebruik van fiets en auto. De eerste
auto kwam in 1897 in Nederland. In de 25
jaar daarna explodeerde het aantal auto’s.
De auto, fiets, vrachtwagen en autobus
zorgde voor het sterk toenemen van het
doorgaand verkeer.
Cijfers: in 1910 waren er 10.000 auto’s
geregistreerd in Nederland. In 1923 waren
alleen al in Noord­Holland 5440 gemotoriseerde
voer tuigen geregistreerd (ook
motoren). Het aantal fietsen bedroeg in
1923 in heel Nederland 2,2 miljoen. De toename
van het vracht­ en busverkeer was
de doods steek voor het stoomtram spoornet
in Noord­Holland. De lijn Wognum­
Schagen werd al in 1930 opgeheven.
Opmars provinciale wegen
Het wegennet buiten de bebouwde kom
was vooral in handen van waterschappen,
gemeenten en derden. De wegen die aan
derden toebehoorden waren voornamelijk
tolwegen. Doorgaande wegen waren er
niet, ze liepen van dorp naar dorp.
Belangenorganisaties, zoals de ANWB,
voerden druk uit om de kwaliteit van de
wegen te verbeteren. De rijksoverheid gaf
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 29

30 |
Uitsnede kaart provinciaal wegenplan 1929 (Noord-Hollands Archief)

Alkmaarsche Courant 13-09-1930
de provincies de opdracht een samenhangend
wegennet te ontwikkelen, die
moest aansluiten op het Rijkswegennet.
Daarmee was het Rijk in de jaren ’20 mee
begonnen. Het eerste provinciale wegenplan
stamt uit 1923. Het plan bestond uit
de aanleg van doorgaande (primaire)
wegen. Daartoe werden bestaande wegen
overgenomen om deze vervolgens te
verbeteren en werden er circa 150 km
compleet nieuwe wegen aangelegd
In 1909 had de Provinciale Waterstaat
slechts 18,8 km aan wegen in eigendom.
De lengte van het nieuwe primaire
wegen net omvatte 320 kilometer en zou
in 15 jaar voltooid moeten worden. De
kosten van de aanleg en verbetering
zouden opgebracht moeten worden door
de invoering van een wegenbelasting. Het
wegenplan onderscheidde drie typen
wegen: Primaire wegen voor doorgaand
verkeer, secundaire wegen voor bovenlokaal
verkeer en tertiaire wegen voor
lokaal verkeer. De provincie zou primaire/
doorgaande wegen aanleggen. Deze
moesten aansluiten op het, eveneens
primaire, (hoofd)wegennet van het Rijk.
Zo kwamen er in Noord­Holland primaire
wegen van het Rijk en provincie te liggen.
Schagen, de poort naar Noord-Holland
Bij het opstellen van het eerste Primaire
Wegenplan in 1923 werd Schagen als
noordelijk startpunt gekozen. In het ontwerp
liepen vanuit Schagen 3 wegen: één
naar de Rijksweg bij Anna Paulowna, één
Schager Courant 11-05-1902
naar de Rijksweg Alkmaar­Den Helder en
één naar Schagen­Verlaat­Alkmaar. In het
eerste plan is de markt in Schagen nog
het startpunt van de weg. Deze zou vervolgens
over de Grotewallerweg worden
doorgestoken door de Schagerpolder naar
de Priggedijk. In de jaren daarna worden
de wegenplannen steeds bijgesteld, maar
het startpunt Schagen bleef. Er is in 1923
nog geen sprake van een verbinding
Verlaat­Wognum, maar een directe
verbinding naar Alkmaar. Dankzij een
inspraak procedure werd deze verbinding
alsnog toegevoegd aan de plannen, zodat
er een doorgaande verbinding Schagen­
Hoorn zou ontstaan. Vergelijk de kaart
van het provin ciaal wegenplan van 1927
en 1929.
Via Anna Paulowna naar de Afsluitdijk
In de 2e helft van de jaren ’20 ontstond
het plan om de N241 te verbinden met de
Afsluitdijk. De verlengde N241 zou langs
de spoorlijn naar Anna Paulowna lopen
en vervolgens aansluiten op wat nu de
N249 is en doorlopen tot aan de Van
Ewijcksluis en de N99. Bij de aanleg van
het gedeelte Schagen­Verlaat is hier
destijds al rekening mee gehouden. Vanaf
de N248 loopt een kort gedeelte door naar
de Westfriese Omringdijk, waarna
noordelijk hiervan nog een ruimte ­
reser ve ring is gemaakt. Het wegvak
draagt nog steeds de naam Provincialeweg.
De verlengde N241 heeft in de
provinciale wegenplannen gestaan, tot
het in 1968 geruisloos uit de plannen
verdween.
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 31

32 |
Randfragment van een 13 e eeuwse kogelpot (kookpot) gevonden bij de Witte Paal. Foto: provinciaal depot voor archeologie, Wormer

Bij de herinrichting van de weg wordt
rekening gehouden met mogelijke
bodemvondsten. Dat kan gaan om
resten uit de jonge steentijd tot aan de
middeleeuwen.
Schager Courant 18-01-1928
Asfalt
Asfaltbeton, zoals nu gebruikt op de N241
is tegenwoordig de meest voorkomende
vorm van wegverharding. In de tijd dat de
N241 werd aangelegd, werd deze vorm van
asfalt nog nauwelijks toe gepast.
Asfaltbeton moest ook nog con curreren
met andere vormen van weg verharding.
Zo was in 1928 nog het idee om van de
N241 een klinkerweg te maken. Er werd in
de jaren ’20, onder invloed van de wegenplannen,
volop geëxperimen teerd met
wegverhardingen. Asfalt, in de vorm van
giet­ of spuitasfalt werd rond 1900 in de
steden toegepast. Dit kwam overwaaien
uit steden als Parijs en Berlijn. Nadeel
was dat het spuitasfalt bij regen spekglad
werd. Menig fietser is tegen de vlakte
gegaan. Asfaltbeton is voor het eerst
toegepast in 1900 in Newark VS.
Teersteenslag (teermacadam of tarmac) is
een vorm van wegverharding bestaande
uit teer en steentjes, die in de 19 e eeuw in
Amerika is ontwikkeld. Het nadeel van
deze wegverharding is de gevoeligheid
voor spoorvorming. Wanneer betonasfalt
gemeengoed is geworden, is tijdens het
schrijven van dit stuk niet helemaal
duidelijk geworden.
Uitvoering in vijf jaar
Na de onderhandelingen met de eigenaren
van de benodigde percelen en de
aankopen hiervan kon, worden begonnen
met de aanleg van de toen nog primaire
weg Schagen­Alkmaar via Verlaat. In de
2e helft van 1933 werd de aanbesteding
gedaan voor de aardbaan van het wegvak
ten oosten van Zijdewind. Een aardbaan
is een soort dijk die dient als ondergrond
voor de weg. In datzelfde jaar werd de
aanbesteding gedaan voor het wegvak
Haringhuizerweg­Zijdewind, waarna in
Schager Courant 18-04-1936
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 33

34 |
Voetgangerstunnel in aanbouw bij ‘t Veld, Niestadt-fotocollectie Zijper Museum Schagerbrug (NH)

1935 de aanbesteding startte voor het
gedeelte Zijdewind­'t Veld. Het laatste
gedeelte van 't Veld tot aan Verlaat werd
in 1937 aanbesteed.
De meeste wegvakken waren in 1937
voltooid. Enkel het wegvak 't Veld­Verlaat
kwam gereed in 1938, waarmee in de
zomer van 1938 het volledige wegvak
Schagen­Verlaat opengesteld kon worden
voor het verkeer. Tot 1968 werd de weg in
de provinciale wegenplannen aangeduid
met secundaire weg 2. Het driecijferige
N­nummer (N241) is in 1987 toegekend.
Schager Courant 25-08-1937
N241 herinrichting Provincie Noord-Holland | 35
Colofon
Uitgave
N241 herinrichting. Concept voorlopig ontwerp
is een uitgave van de provincie Noord-Holland.
Foto’s: Erik van Tertholen, tenzij anders vermeld
Oplage: 2.900.
Meer informatie:
infoN241@noord-holland.nl
Aan deze informatie kunnen geen rechten
worden ontleend.
Grafische verzorging
Provincie Noord-Holland, MediaProductie.

Hoe kunt u ons vinden?
Bezoekadressen
Bestuur
Dreef 3, Haarlem
Ambtelijke organisatie
Ceylonpoort 5-25, Haarlem
Surinameweg 11, Haarlem
Postadres
Provincie Noord-Holland
Postbus 123
2000 MD Haarlem
Telefoon 023 514 31 43
Fax 023 514 40 40
Internet www.noord-holland.nl
E-mail post@noord-holland.nl