AMERIKAANSE KLIMMER AMPUTEERT EIGEN ARM - Lift Magazine

AMERIKAANSE KLIMMER
AMPUTEERT EIGEN ARM
Interview met Aron Ralston
De Amerikaanse bergsporter Aron Ralston (28) raakte vorig jaar tijdens een tocht door de
Blue John Canyon in Utah met zijn rechterarm beklemd onder een vierhonderd kilo zwaar
rotsblok. Door zijn eigen arm met een ‘multitool’ af te snijden wist hij zich te bevrijden en
uiteindelijk zijn leven te redden. Ralstan schreef over deze huiveringwekkende gebeurtenis
het boek ‘Klem’, waarin hij zijn doodsangst en pijn in detail beschrijft. Ter promotie van
zijn boek was hij even in Nederland en Outdoor Magazine sprak met deze gedreven buitensporter
over zijn bizarre ervaring en zijn passie voor de buitensport. Want ondanks het
gemis van zijn arm is buitensport nog steeds zijn grootste hobby.
Tekst: Timo de Boer
Foto’s: Aron Raston
Nadat Aron zes dagen met zijn arm beklemd heeft gezeten amputeert hij zijn eigen arm

Inhoud van de rugzak die hij op het moment van het ongeluk bij zich droeg
Aron stelt zich voor met zijn linkerhand, aan zijn rechterhand
draagt hij een prothese. Hij doet geen moeite om
dit te verbergen. Het maakt onderdeel uit van zijn leven.
Een leven dat hem erg dierbaar is, want als hij de moed
niet had gehad om zijn eigen arm eraf te snijden had
hij hoogst waarschijnlijk niet meer geleefd.
Aron ontwikkelde zich als een echte allround buitensporter.
Op twaalfjarige leeftijd kwam hij voor het eerst
in aanraking met bergen. Op school leerde hij skiën,
wat voor die tijd voor hem even exotisch was als het
rijden op een kameel. Toen hij zich ook ging toeleggen
op het maken van trektochten verwierf hij al snel de
bijnaam ‘Animal’, vanwege zijn onbedwingbare
energie. De beklimming van zijn eerste vierduizender in
1994 was voor hem het begin van een ambitieuze
klimcarrière. Zo stelde hij zich tot doel om alle 59
bergen van Colorado die hoger zijn dan 4200 meter in
de winter én in zijn eentje te beklimmen. Inmiddels
heeft hij er 46 van beklommen. In 2002 kreeg hij de
kans om de hoogste berg van Noord-Amerika (Denali,
6194 meter) te beklimmen. Hij werkte destijds bij
computerbedrijf Intel en omdat hij geen vakantiedagen
meer had, besloot hij zijn baan op te zeggen om deze
droom te verwezenlijken. “Ik wilde gewoon doen wat
ik leuk vond en waar ik goed in was”, verduidelijkt
Aron. Na de succesvolle beklimming ging hij aan de
slag bij een buitensportzaak wat hij goed kon combineren
met het beklimmen van bergen of het maken
van tochten op telemarkski’s, langlaufski’s of sneeuwschoenen.
Op verschillende van deze tochten keek
Aron de dood al eens in de ogen, maar hij scheen
over een goede engelbewaarder te beschikken. Zo
wist hij tijdens een trektocht door het Grand National
Park ternauwernood te ontsnappen aan een uitgehongerde
zwarte beer die zijn tent verscheurde en
hem vervolgens dagenlang achtervolgde. Ook overleefde
hij al een nacht in een sneeuwstorm als wel een
lawine waarin hij werd meegesleurd. Aron, lid van de
bergreddingsbrigade, relativeert deze gebeurtenissen
door te zeggen: “Dat soort dingen gebeuren. Ik ben
ook maar een mens en mensen maken fouten.” In
2003 wilde hij het snelheidsrecord verbreken van de
beklimming van de Denali. Zover zou het echter nooit
komen want zijn trainingsactiviteiten brachten hem in
datzelfde jaar naar het Canyonlands National Park in
Utah, waar zijn geplande dagtocht uiteindelijk eindigde
in een zesdaagse hel.
JEZUS CHRISTUS, MIJN HAND!
Op 26 april 2003 begint Aron Ralston ’s ochtend vroeg
aan een gecombineerde mountainbike- en wandeltocht
van vijftig kilometer door de Horseshoe Canyon en de
Blue John Canyon. “Om door de nauwe rotskloven heen
te lopen moet je af en toe wat klimmen en abseilen,
maar het is zeker geen moeilijke tocht. Iedereen zou
dit kunnen”, aldus Aron. Maar voor zijn vertrek maakt
hij een belangrijke fout door niemand op de hoogte te
brengen van zijn plannen. Wanneer hij nog vijftien kilometer
moet afleggen laat hij zich van een rotsblok naar
beneden glijden, dat op dat moment begint te rollen:
“Als ik opkijk, zie ik de van achteren verlichte steen op me
afkomen; hij vult de hele hemel. Ik steek van angst mijn
armen omhoog. Ik kan niet naar achteren, want dan val ik
over een smalle richel. (…) Het rotsblok slaat dan tegen
mijn rechterhand en zet mijn pols klem; (…) Het gevaarte
glijdt nog enkele tientallen centimeters verder langs de
wand, neemt mijn arm mee en schaaft de huid van de
zijkant van mijn onderarm. (…) Jezus Christus, mijn hand!
(…) Ik trek drie keer met mijn arm in een naïeve poging om
mijn hand te bevrijden. Maar die zit vast.”
Fragment uit ‘Klem’
Al snel heeft hij door dat er vier mogelijke opties zijn
om zich uit zijn benarde situatie te bevrijden. De eerste
en meest ‘voor de hand’ liggende oplossing is wachten
op hulp. Hij bevindt zich in echter in een zelden bezochte
canyon en bovendien weet niemand waar hij is
heen gegaan. Met nog maar één liter water tot zijn beschikking
vervalt deze optie al snel. Een andere mogelijkheid
is het kapotslaan van de rots rond zijn hand.
Maar het harde gesteente geeft geen krimp als hij het
met de vijl van zijn multitool probeert te bewerken.
Ondertussen zakt het immense rotsblok steeds verder
naar beneden, waardoor zijn hand nog verder in de
verdrukking raakt. “Ik voelde mijn hand gewoon langzaam
afsterven”. Vervolgens bouwt hij met behulp van
zijn klimtouw een takel in een poging om het rotsblok
op te lichten. Maar het vierhonderd kilo zware rotsblok
komt nog geen millimeter van zijn plaats. Als enige
uitweg blijft amputatie over en nadat hij drie dagen
heeft vastgezeten doet hij de eerste poging om zijn
arm eraf te snijden:
“Ik zaag met kracht over mijn onderarm heen en weer en
raak bij elke nutteloze poging gefrustreerder. Dan geef ik
het uit ergernis op. Wat een ellende! Dat verdomde mes
komt niet eens door mijn huid heen.”
Fragment uit ‘Klem’
De kou, de honger en de dorst verzwakken hem
steeds meer. In zes dagen valt hij achttien kilo af.
Hoewel Aron het gevecht met Magere Hein koste wat
het kost wil winnen bereidt hij zich ondertussen voor
op zijn naderende dood. Iedere dag maakt hij met zijn
videocamera een verslag, waarin hij zijn situatie
beschrijft en afscheid neemt van zijn familie en
vrienden. Aan het einde van derde dag zegt hij:
“De situatie is afschuwelijk. Dit is één van de ergste manieren
om de pijp uit te gaan. Je weet wat je te wachten staat,
maar dat gebeurt pas over een dag of drie vier.”
Fragment uit ‘Klem’
Op de vierde dag wanneer zijn voorraad eten en drinken
helemaal op is en hij als enige nog zijn eigen urine kan
drinken doet hij een tweede poging om zijn arm te amputeren.
“Toen ik mijn botte mes tegen de botten van
mijn onderarm hoorde tikken – om zijn verhaal kracht
bij te zetten tikt hij met zijn stalen prothese op de houten
tafel – wist ik dat ik deze onmogelijk zou kunnen doorsnijden.”
Een van de laatste foto’s van Aron’s rechterarm
OUTDOOR MAGAZINE XX

KOKEND MAGMA
Na zijn ongeluk praatte Aron met collega bergbeklimmer
Joe Simson die zijn ‘bijna-doodervaring’ beschreef in
zijn boek ‘Over de Rand’, waar hij met een gebroken
been voor dood wordt achtergelaten in een gletsjerspleet.
Tussen het verhaal van beide klimmers zijn er
veel overeenkomsten. Ten eerste was er de boosheid
over het ongeluk: Aron reageerde zijn frustratie over
zoveel pech af door vloekend en tierend op het rotsblok
te slaan. Joe Simson deed hetzelfde op het ijs
van de gletsjerspleet. Gedurende hun ‘gevangenschap’
draaiden beiden dol van een liedje waaraan ze alsmaar
moesten denken. En uiteindelijk bereikten ze allebei
een moment waarin ze een beslissing moesten nemen,
die de rest van hun leven zou bepalen. Voor Aron is
dat op de op de vroege ochtend van 1 mei. De avond
ervoor heeft hij de tekst ‘Rest In Peace’ in zijn eigen
grafsteen gekerfd in de overtuiging dat hij de nacht
niet zou halen. Maar dan komt hij op het idee om de
XX OUTDOOR MAGAZINE
“Tijdens het snijden kon ik alle onderdelen van mijn arm onderscheiden, zoals ik ooit geleerd had bij biologieles.”
Na het ongeluk komen er dertien (!) mensen aan te pas om de achtergebleven arm te bevrijden
Aron Ralston herenigd met de Nederlandse familie Meijer
botten van zijn arm te breken. Hij buigt en draait zijn
arm net zo ver totdat zijn botten met een knappend
geluid afbreken. Nu houdt niets hem meer tegen om
zijn eigen arm te amputeren. Daarvoor gebruikt hij het
mes van zijn multitool dat niet meer dan twee centimeter
groot is. Wie denkt dat Aron over een goede
medische achtergrond beschikt heeft het mis. Zijn
kennis van EHBO reikte niet verder dan dat hij wist dat
hij zou doodbloeden als hij zijn arm eraf zou snijden.
Met de drinkslang van zijn CamelBak bindt hij zijn arm
af en begint met opvallende chirurgische precisie aan
zijn eigen amputatie. “Tijdens het snijden kon ik alle
onderdelen van mijn arm onderscheiden, zoals ik ooit
geleerd had bij biologieles. De ader en de zenuw bewaarde
ik voor het laatst. Toen ik met een snelle haal
van het mes mijn zenuw - die nog het meeste weg
heeft van een dikke sliert spaghetti - doorsneed, ging
er gevoel door mijn arm heen alsof ik ’m in een vat
kokend magma doopte.” Desondanks geeft Aron geen
kik en er vloeien ook geen tranen,
want al het vocht is uit zijn lichaam
verdwenen. Zijn bevrijding bezorgt
hem een gevoel van euforie. Toch is
hij nog niet gered want hij moet hij
eerst de kloof nog zien uit te komen.
Als hij zeven kilometer heeft afgelegd
ziet hij in de verte de eerste mensen.
Het is de Nederlandse familie Meijer
(zie kadertekst). Zij spelen een
belangrijke rol bij zijn redding, die door
een gelukkig samenloop van omstandigheden
razendsnel op gang
komt. Ook in die zin vertoont Aron’s
verhaal vele gelijkenissen met dat van
Joe Simson. Beide klimmers wonnen
uiteindelijk het gevecht met de dood.
Joe Simson wist uiteindelijk met zijn
gebroken been uit de gletsjerspleet te
klimmen en naar het basiskamp te
kruipen, waar hij aankwam op de dag
dat de andere expedie-leden juist
wilden vertrekken naar het dal.
Toen Aran en Joe in een interview
werd gevraagd wie er zou winnen als
ze het tegen elkaar op zouden moeten
nemen in een gevecht antwoordde
Joe Simpson: “Ik win want ik vecht
gemeen en Aron heeft maar één arm.”
“THE MONSTER WAS COMING BACK”
Ook na zijn behandeling in het
ziekenhuis is het gevaar voor Aron nog
niet geweken. Omdat hij een infectie
Voor het amputeren van zijn hand gebruikt Aron het kleine mes van
zijn multitool
heeft opgelopen bestaat er een kans van 50% dat hij
als nog zou komen te overlijden. “That was a hell of a
shock! That felt like the monster was coming back.”
Hoewel zijn woorden anders doen vermoeden, is hij
zichtbaar aangeslagen wanneer hij dit vertelt. Vijf weken
lang leeft hij op medicijnen en pijnstillers. Zijn blijdschap
is groot wanneer hij eindelijk weer naar buiten
mag en twee maanden na zijn ongeluk beklimt hij alweer
zijn eerste berg. Inmiddels heeft hij ook alweer
twee solo winterbeklimmingen aan zijn lijstje toegevoegd.
Daarvoor beschikt hij over diverse ‘hulpstukken’,
waaronder een ijsbijl die hij op zijn arm kan
klikken. Door zijn ongeluk heeft hij zijn pijngrens weten
te verleggen, waardoor hij nu prestaties neerzet die
hem niet gelukt waren toen hij zijn nog twee armen
had. In augustus deed hij mee met hardloopwedstrijd
van 160 kilometer, terwijl hij daarvoor nooit meer had
gelopen dan 40 kilometer in een heel jaar. “Voor mij
was het een test om te kijken hoe ver ik kon gaan. En
ik weet nu dat we tot veel meer in staat zijn dan we
denken. Voor mij is dat een nieuwe stap voorwaarts.”
Op de vraag wat op zijn tochten nooit meer zal ontbreken
antwoord hij vastberaden: “Een mes, een heel
scherp mes! Dat komt altijd van pas. Maar ook een
lichtgewicht windjack neem ik nu standaard mee -ook
op een zomerse dag- omdat je daar in noodsituaties
warm in blijft.” Tenslotte wil hij de lezers van Outdoor
Magazine nog op het hart drukken om altijd iemand te
vertellen waar je naar toe gaat. Want ook makkelijke
tochten kunnen grote gevaren opleveren...
Info: Voor informatie over het boek ‘Klem’ van Aron
Ralston zie de rubriek Media in dit nummer van
Outdoor Magazine

Twee maanden na zijn ongeluk beklimt Aron – met prothese! - alweer zijn eerste berg
OUTDOOR MAGAZINE XX