Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
Lespakket voor<br />
jongere en<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
Lespakket<br />
©NSGK ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Welkom<br />
De Blauwe Vogel hoort bij NSGK voor het gehandicapte<br />
kind. De <strong>vogel</strong> die onbelemmerd zijn vleugels kan uitslaan.<br />
Vrij en blij. Precies dát wat NSGK voor duizen<strong>de</strong>n<br />
kin<strong>de</strong>ren en jongeren met een handicap wil realiseren.<br />
De Blauwe Vogel vliegt ook graag uw school in! Met dit<br />
lespakket! Dat is fantastisch, want zo kan hij vertellen<br />
over kin<strong>de</strong>ren met een handicap. Over hun teleurstellingen<br />
en dromen. Hun beperkingen en mogelijkhe<strong>de</strong>n.<br />
Over gewone kin<strong>de</strong>ren dus. Zo komen ook <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
van úw school als vanzelf veel over <strong>de</strong> wereld van<br />
kin<strong>de</strong>ren met een handicap te weten. Bijvoorbeeld hoe<br />
belangrijk het is dat zij met an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren gewoon<br />
kunnen spelen, leren, gek doen, muziek maken, enzovoort.<br />
Zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> afstand als gevolg van hun beperking.<br />
Het unieke van het lespakket is dat het elke maand op<br />
een ‘natuurlijke’ manier aansluit bij wat in uw groep toch<br />
aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> zal komen. Die momenten zijn:<br />
jaNuari: Nieuwjaar<br />
februari: Valentijnsdag<br />
maart: Begin van <strong>de</strong> lente<br />
apriL: Koninginnedag<br />
mei: Moe<strong>de</strong>rdag<br />
juNi: Sportdag<br />
juLi: Zomervakantie<br />
auGuStuS: Eerste schooldag<br />
September: Verjaardag<br />
oKtober: Kin<strong>de</strong>rboekenweek<br />
November: Intocht Sinterklaas<br />
<strong>de</strong>cember: Kerstfeest<br />
Bedankt dat u De Blauwe Vogel binnenlaat. Namens al<br />
die kin<strong>de</strong>ren die gewoon kind willen zijn.<br />
Gebruik in <strong>de</strong> klas<br />
Vooraf<br />
De on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len met een markering vindt u digitaal en zijn<br />
te gebruiken op het digitale schoolbord.<br />
Begin met <strong>de</strong> startposter en laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> juiste<br />
maand aanwijzen. Klik op <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> Blauwe Vogel.<br />
Er opent een scherm met een kalen<strong>de</strong>rplaat.<br />
Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren spontaan reageren en bespreek wat ze<br />
zien. In elke illustratie is De Blauwe Vogel, groot of klein,<br />
te vin<strong>de</strong>n. Wie ziet hem?<br />
Telkens als u met dit lespakket begint, kunt u met <strong>de</strong><br />
groep het projectlied ‘De Blauwe Vogel’ zingen.<br />
Liedjes Digitaal schoolborD<br />
Bij elke kalen<strong>de</strong>rplaat hoort een lied, <strong>de</strong><br />
ene maand voor jongere en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
maand voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren. De twaalf lie<strong>de</strong>ren én het<br />
projectlied zijn er in een soundmix en een ingezongen<br />
versie. De liedteksten of bladmuziek (bijlagen in <strong>de</strong>ze<br />
handleiding) kunt u erbij gebruiken.<br />
De liedjes zijn algemeen van aard. Ze gaan nadrukkelijk<br />
niet over handicaps en belemmeringen. Dat is een<br />
bewuste keuze, omdat NSGK juist <strong>de</strong> integratie van<br />
kin<strong>de</strong>ren (mét en zón<strong>de</strong>r handicap) wil bevor<strong>de</strong>ren.<br />
Verhaal of gedicht<br />
Bij elke kalen<strong>de</strong>rplaat hoort een verhaal<br />
of gedicht. Dit verhaal of gedicht a<strong>de</strong>mt<br />
<strong>de</strong> sfeer van het maandmoment (bijvoorbeeld: Valentijn)<br />
en gaat over kin<strong>de</strong>ren met een handicap. Over hun<br />
ziekte, hoe ze daarmee omgaan, welke hulpmid<strong>de</strong>len ze<br />
daarbij nodig hebben, enzovoort.<br />
Werkbla<strong>de</strong>n<br />
Ook zijn er een aantal werkbla<strong>de</strong>n. Laat<br />
ze zien op het digitale schoolbord of<br />
print ze uit en kopieer ze.<br />
2 ©NSGK. dit Lespakket hoort bij het <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong> Scholenpakket van NSGK. ook meevliegen? Kijk op www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Doelstelling<br />
Doel van dit materiaal is dat kin<strong>de</strong>ren leren begrijpen<br />
dat voor hun gehandicapte leeftijdgenootjes heel veel<br />
‘gewone’ dingen lang niet altijd vanzelfsprekend zijn. En<br />
dat ze ervaren dat kin<strong>de</strong>ren met een handicap <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
wensen, verwachtingen en teleurstellingen hebben. Die<br />
verhalen en gedichten nodigen natuurlijk ook uit tot een<br />
gesprek.<br />
Kortom: geen uitgebrei<strong>de</strong> lessen, maar wel maan<strong>de</strong>lijkse,<br />
bijzon<strong>de</strong>re momenten over kin<strong>de</strong>ren met een handicap<br />
die - net als hun leeftijdsgenoten - gewoon kind willen<br />
zijn. Dat kan gelukkig ook vaak. On<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re dankzij<br />
<strong>de</strong> projecten van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Stichting voor het<br />
Gehandicapte Kind.<br />
Projectlied: De Blauwe Vogel Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 1)<br />
Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />
Geen postduif en geen meeuw.<br />
Door zon maar ook door regen.<br />
Door hagel en door sneeuw.<br />
Geen drempel houdt hem tegen.<br />
Hij kan <strong>de</strong> wereld aan.<br />
Let op, De Blauwe Vogel<br />
komt eraan.<br />
Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />
Geen duif en geen parkiet.<br />
Hoe donker<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lucht is,<br />
hoe beter je hem ziet.<br />
Met liedjes en verhalen<br />
vliegt hij langs elke school.<br />
De Blauwe Vogel vliegt van<br />
pool tot pool.<br />
Refrein:<br />
Hij is De Blauwe Vogel.<br />
En kijk, hij komt eraan.<br />
Hij heeft geen last van drempels.<br />
Hij vliegt tot aan <strong>de</strong> maan.<br />
Ook jij kunt hem volgen.<br />
Dus kom er maar bij.<br />
En even krijg je vleugels.<br />
Net als hij.<br />
Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />
Geen merel en geen mees.<br />
Is nergens aan gebon<strong>de</strong>n.<br />
Geen last van hoogtevrees.<br />
Hij ziet <strong>de</strong> hele wereld.<br />
Hij voelt zich vrij en blij.<br />
De Blauwe Vogel vliegt<br />
voor jou en mij.<br />
3 ©NSGK. dit Lespakket hoort bij het <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong> Scholenpakket van NSGK. ook meevliegen? Kijk op www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Het nieuwe jaar: nieuwe voornemens! Waar kijken<br />
<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren naar uit en welke dingen willen zij graag<br />
meemaken en leren? En hoe gaat dat als je een handicap<br />
of beperking hebt? Kim heeft jeugdreuma. Maar<br />
dankzij een aangepaste computer kan ze tóch tekenen<br />
en leren schrijven.<br />
●●<br />
Kern<br />
Gedicht: Tekenen<br />
Door <strong>de</strong> jeugdreuma doen <strong>de</strong> vingers<br />
van Kim vaak niet wat zij wil. Iets<br />
kleins pakken gaat moeilijk. Ook heeft zij vaak pijn in<br />
haar han<strong>de</strong>n. Sinds kort heeft Kim een speciale computer<br />
zon<strong>de</strong>r toetsenbord. Met een hoofdband stuurt<br />
zij <strong>de</strong> computer aan.<br />
Ik houd heel erg van tekenen:<br />
met rood en blauw en geel.<br />
Een sneeuwpop of een oliebol.<br />
Toch teken ik niet veel.<br />
Een potlood is te lastig,<br />
dat wil er steeds vandoor.<br />
Nu heb ik een computer<br />
en lukt het prima hoor.<br />
Ik stuur hem met een hoofdband aan<br />
en heb een hoop plezier.<br />
Ik maak een mooie tekening.<br />
Alleen niet op papier.<br />
Ik maak <strong>de</strong> lijntjes met m’n hoofd.<br />
Omhoog en naar opzij.<br />
Dan druk ik op <strong>de</strong> print-knop<br />
en er ligt een schil<strong>de</strong>rij.<br />
Straks leer ik ook <strong>de</strong> letters<br />
en woor<strong>de</strong>n: ‘maan’ en ‘roos’.<br />
Ik word door die computer<br />
nog een echte bolleboos!<br />
4<br />
Lied: Zes dikke oliebollen Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 2)<br />
jaNuari<br />
Zes dikke oliebollen<br />
liggen naast elkaar.<br />
Pas als ze op zijn<br />
begint het nieuwe jaar.<br />
Dit jaar ga ik leren<br />
hoe ik mijn veters strik.<br />
Dan is er lekker niemand<br />
die dat beter kan dan ik.<br />
Vijf dikke oliebollen…<br />
Dit jaar ga ik lezen.<br />
Ik heb het vast snel door.<br />
Als papa mij naar bed brengt<br />
dan lees ik hem lekker voor.<br />
Vier dikke oliebollen…<br />
Dit jaar leer ik zwemmen.<br />
Al is het water nat.<br />
Ik houd gewoon mijn neus dicht<br />
en dan spring ik in het bad.<br />
Drie dikke oliebollen…<br />
Dit jaar maak ik vriendjes.<br />
Ik heb er nu al één.<br />
Maar straks heb ik er hon<strong>de</strong>rd<br />
en dan ben ik nooit alleen.<br />
Twee dikke oliebollen…<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● januari ● Nieuwjaar ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
nieuwjaar
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Ik maak nooit meer ruzie.<br />
Want ruzies zijn maar stom.<br />
Als iemand iets gemeens zegt<br />
ga ik gauw een straatje om.<br />
Eén dikke oliebol…<br />
Ik ga min<strong>de</strong>r snoepen.<br />
Geen kauwgom meer of drop.<br />
Maar <strong>de</strong>ze laatste oliebol<br />
eet ik nog lekker op.<br />
Hmmm..!<br />
Gelukkig Nieuwjaar!<br />
●●<br />
Slot<br />
Hulpjes<br />
Hulpmid<strong>de</strong>len maken ons leven gemakkelijker. Het zijn<br />
onze ‘hulpjes’. Denk aan een koffer op wieltjes of een<br />
bril. Leg een aantal hulpjes in <strong>de</strong> kring. Bespreek met <strong>de</strong><br />
kin<strong>de</strong>ren waar <strong>de</strong>ze voor zijn. Welke hulpjes gebruiken<br />
mensen met een beperking? Denk aan een loopstok of<br />
rolstoel. Laat er een tekening van maken.<br />
5<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● januari<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
●●<br />
Vooraf<br />
De oliebollen herinneren nog aan het ou<strong>de</strong> jaar. Maar<br />
wat brengt het nieuwe? Hebben <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren goe<strong>de</strong><br />
voornemens en speciale verwachtingen?<br />
Vast wel! Die zijn vaak een stuk lastiger te realiseren<br />
als je moet leven met een beperking. Zoals Sjef, die in<br />
een rolstoel zit. Gelukkig heeft hij een hulphond. Die<br />
zorgt dat er zo min mogelijk drempels zijn voor Sjef.<br />
●●<br />
Kern<br />
Verhaal: Sjef en Shampoo<br />
Shampoo is een hulphond. Kin<strong>de</strong>ren<br />
met een lichamelijke handicap kunnen<br />
on<strong>de</strong>r bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n in aanmerking komen<br />
voor een hulphond. Deze hon<strong>de</strong>n krijgen een speciale<br />
training en daarna wordt er gekeken of hond en<br />
baasje goed bij elkaar passen. Een hulphond kan <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>ur openmaken, een jas van <strong>de</strong> kapstok pakken,<br />
dingen van <strong>de</strong> grond pakken, boodschappen uit een<br />
rek halen en nog veel meer.<br />
Sjef rijdt met zijn rolstoel over <strong>de</strong> stoep.<br />
Naast hem sjeest Mick op zijn nieuwe skateboard. Ze<br />
doen wie het hardst gaat. Mick is heel handig met zijn<br />
skateboard, maar Sjef is ook erg snel in zijn rolstoel. Aan<br />
<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kant loopt Shampoo. Hij is <strong>de</strong> hond van Sjef.<br />
Ze gaan naar <strong>de</strong> snackbar van Peter.<br />
‘Gewonnen!’ Mick is net een neuslengte -eer<strong>de</strong>r bij <strong>de</strong><br />
snackbar dan Sjef, maar dan trekt Shampoo hem aan zijn<br />
broek. ‘Wat is er?’ vraagt Mick.<br />
‘Hij wil niet dat jij wint,’ lacht Sjef en hij rolt langs Mick <strong>de</strong><br />
snackbar binnen.<br />
Bij <strong>de</strong> toonbank staat een mevrouw. Ze heeft patat besteld<br />
en staat te wachten tot <strong>de</strong>ze klaar is. Op <strong>de</strong> toonbank staat<br />
een schaal met oliebollen. Nog over van ou<strong>de</strong>jaarsavond.<br />
‘Hoi,’ zegt Peter en hij houdt hen <strong>de</strong> schaal voor. Mick<br />
pakt een oliebol en geeft er ook één aan Sjef. Shampoo<br />
gaat netjes naast <strong>de</strong> rolstoel van Sjef zitten.<br />
De mevrouw kijkt een beetje zuur. ‘Mogen hon<strong>de</strong>n wel in<br />
een snackbar komen?’ vraagt ze.<br />
‘Nee,’ zegt Peter. ‘Gewone hon<strong>de</strong>n niet, maar Shampoo<br />
wel hoor!’<br />
Als Shampoo zijn naam hoort, spitst hij zijn oren. Mick aait<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● januari
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
hem even over zijn kop.<br />
‘Wat zal het zijn?’ vraagt Peter.<br />
‘Een blikje cola,’ zegt Mick.<br />
‘Een pakje kauwgom,’ zegt Sjef.<br />
Peter legt het op <strong>de</strong> toonbank neer. ‘Dat is 1,20 voor <strong>de</strong><br />
cola en 75 cent voor <strong>de</strong> kauwgom,’ zegt hij.<br />
‘Zo kan die jongen er toch niet bij,’ zegt <strong>de</strong> mevrouw. Ze<br />
wil <strong>de</strong> kauwgom pakken en aan Sjef geven. Maar Shampoo<br />
is haar voor. Hij springt met twee poten tegen <strong>de</strong><br />
toonbank op en pakt <strong>de</strong> kauwgom voorzichtig in zijn bek.<br />
Hij legt het pakje bij Sjef op schoot. De mevrouw kijkt<br />
stomverbaasd. Maar haar ogen wor<strong>de</strong>n nog groter als ze<br />
ziet wat er daarna gebeurt. Shampoo drukt zijn snuit in <strong>de</strong><br />
jaszak van Sjef. Voorzichtig haalt hij er een portemonnee<br />
uit en legt die op <strong>de</strong> toonbank.<br />
‘Brave hond,’ zegt Peter. Hij haalt het geld uit <strong>de</strong> portemonnee<br />
en legt die weer terug op <strong>de</strong> toonbank. Shampoo<br />
pakt <strong>de</strong> portemonnee weer in zijn snuit en stopt hem<br />
terug in <strong>de</strong> zak van Sjef.<br />
‘Asjemenou...’ zegt <strong>de</strong> mevrouw. ‘Is het een circushond of<br />
zo?’<br />
‘Hij is wel bijzon<strong>de</strong>r hè,’ zegt Peter. ‘Weet u wat hij allemaal<br />
kan?’ Hij loopt naar <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur en draait hem op slot.<br />
‘Zie nou maar dat je er weer uitkomt,’ zegt hij tegen<br />
Shampoo.<br />
Shampoo krabbelt aan <strong>de</strong> knop. Hij piept en krabt net<br />
zolang tot <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur opengaat.<br />
‘Knap hoor,’ zegt <strong>de</strong> mevrouw.<br />
‘We gaan weer,’ zegt Sjef lachend en hij rijdt <strong>de</strong> snackbar<br />
uit. Maar eerst pakt Mick een hon<strong>de</strong>nsnoepje uit <strong>de</strong> jaszak<br />
van Sjef. Voor Shampoo. Omdat hij zo goed zijn best heeft<br />
gedaan.<br />
●●<br />
Slot<br />
Hulphon<strong>de</strong>n<br />
Open <strong>de</strong> site van NSGK op het digitale schoolbord:<br />
www.nsgk.nl. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>ze site (afgestemd op<br />
volwassenen) eens bekijken. Welke indruk krijgen ze? Wat<br />
wordt verteld over De Blauwe Vogel?<br />
Download het werkblad ‘Januari: hulphon<strong>de</strong>n’. Hierop<br />
staat een informatieve tekst. De kin<strong>de</strong>ren kunnen <strong>de</strong> tekst<br />
zelfstandig lezen en <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> opdracht maken.<br />
6 ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● januari<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Valentijnsdag, een dag van verrassen<strong>de</strong> kaartjes<br />
en van ‘geheime’ communicatie tussen mensen die<br />
elkaar aardig vin<strong>de</strong>n. Maar Mirjam ligt langdurig in<br />
het ziekenhuis. Zal zij ook een kaartje krijgen? En hoe<br />
legt zij zelf contact?<br />
Een beeldtelefoonzuil naast het ziekenhuisbed is voor<br />
haar dé oplossing.<br />
●●<br />
Kern<br />
februari Valentijnsdag<br />
Verhaal: Dag opa Baard<br />
Een beeldtelefoonzuil is een compact<br />
en verrijdbaar apparaat waarin telefoon,<br />
beeldscherm, toetsenbord, computer en camera<br />
zijn geïntegreerd. Thuis en op één an<strong>de</strong>r adres,<br />
bijvoorbeeld bij opa en oma, wordt het telefoontoestel<br />
vervangen door een beeldtelefoon.<br />
Mirjam heeft al hon<strong>de</strong>rd keer in het ziekenhuis gelegen.<br />
Leuk is dat natuurlijk niet, maar er zijn in het ziekenhuis<br />
altijd wel vriendjes. En papa en mama komen elke dag.<br />
Ze kan alleen moeilijk vanuit haar bed in haar rolstoel<br />
komen, dus daar heeft ze hulp bij nodig. Maar <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />
kin<strong>de</strong>ren in het ziekenhuis kunnen wel gewoon lopen.<br />
Dus als zij wat nodig heeft, pakken die het wel voor haar.<br />
Waarom is Mirjam dan toch verdrietig? Dat komt door<br />
opa Baard. Zo heet hij niet echt, maar Mirjam noemt<br />
hem zo omdat hij zo’n grappige kriebelige baard heeft.<br />
Opa Baard komt haar altijd opzoeken als ze in het ziekenhuis<br />
ligt, maar dat kan nu niet. Hij heeft een ongelukje<br />
gehad en zijn been gebroken. Dus hij kan niet in <strong>de</strong><br />
bus stappen om naar Mirjam toe te gaan.<br />
Op het nachtkastje van Mirjam staan zeven kaarten. Vier<br />
kaarten zijn van opa Baard. ‘Voor mijn meisje’, staat er<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● februari ● valentijnsdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ●●●februari
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
op. En: ‘Wordt maar gauw weer beter’. Het is lief dat opa<br />
Baard zo vaak aan Mirjam <strong>de</strong>nkt, maar ze mist zijn stem<br />
en natuurlijk... zijn grappige baard!<br />
‘Post!’ roept zuster Lena. Ze brengt kaarten rond. ‘Voor<br />
jou, Mirjam. Jij wordt maar verwend!’<br />
Bij <strong>de</strong> post zit een grote kaart met een hart erop. Zuster<br />
Lena leest voor: ‘Voor mijn allerliefste Mirjam. Van opa<br />
Baard.’ Ze lacht. ‘Wat een lieve Valentijnskaart,’ zegt ze.<br />
Mirjam zucht. Ze is heel blij met <strong>de</strong> kaart, maar ze wil<strong>de</strong><br />
veel liever dat opa Baard zelf kwam.<br />
Zuster Freya komt binnen. Ze rolt een zuil voor zich uit.<br />
Wat is dat voor eng apparaat?<br />
‘Ca<strong>de</strong>autje,’ zegt ze en ze loopt met <strong>de</strong> zuil naar Mirjams<br />
bed.<br />
‘Voor mij?’ vraagt Mirjam.<br />
‘Je mag hem gebruiken, niet hou<strong>de</strong>n hoor!’ zegt Freya.<br />
Ze stopt <strong>de</strong> stekker in het stopcontact. Mirjam kijkt eens<br />
goed naar <strong>de</strong> vreem<strong>de</strong> zuil. Er hangt een telefoon aan en<br />
er zit een beeldscherm op. Is het een televisie? Of een<br />
computer? Dan ziet Mirjam ook een toetsenbord.<br />
Freya zet het bed van Mirjam omhoog en ze kijkt op haar<br />
horloge. ‘Bijna half twee,’ zegt ze. ‘Volgens mij word jij<br />
zo gebeld. Wacht maar af.’<br />
Mirjam wacht. Er gebeurt niets. Ze kijkt naar <strong>de</strong> grote<br />
zuil. Wat moet ze met dat rare ding.<br />
‘Tring... tring...’ Mirjam schrikt. ‘Tring... tring...’<br />
‘Neem je niet op?’ zegt Freya.<br />
Mirjam pakt <strong>de</strong> hoorn van <strong>de</strong> haak. Het beeldscherm<br />
7<br />
geeft licht. ‘Hallo!’ Er klinkt een beken<strong>de</strong> stem. Tegelijk<br />
ziet Mirjam iemand op het scherm verschijnen. Nee<br />
maar! Het is opa Baard!<br />
‘Opa Baard!’<br />
‘Dag meisje.’<br />
‘Opa Baard, ik kan jou zien!’<br />
‘Ik kan jou ook zien.’<br />
‘Echt waar?’<br />
Opa Baard knikt en steekt zijn hand op. ‘Kijk, nou zwaai<br />
ik naar je.’<br />
‘En wat doe ik?’ Mirjam <strong>de</strong>nkt even na. Dan steekt ze<br />
haar tong uit.<br />
‘Jij steekt je tong uit, malle meid.’<br />
‘Opa Baard, ik heb net een kaart van je gekregen.’<br />
‘Vond je hem mooi?’<br />
‘Ja, maar ik heb liever dat je zelf komt. Ik mis je.’<br />
‘Ik mis jou ook. Maar nou ben ik tóch bij je. We kunnen<br />
elkaar elke dag opbellen én elkaar zien. Is dat niet leuk?’<br />
‘Bel je morgen dan weer?’<br />
‘Ja. Ik bel elke dag. Net zolang tot je weer thuis bent.’<br />
‘Stuur je nog wel kaarten?’<br />
‘Natuurlijk stuur ik kaarten. Elke dag. Maar ik bel ook. En<br />
nu moet ik weer ophangen.’<br />
Mirjam buigt zich naar het scherm en drukt er een zoen<br />
op. Opa Baard geeft haar een handkus terug.<br />
‘Tot morgen, meisje.’<br />
‘Tot morgen, opa Baard.’<br />
●●<br />
Slot<br />
Valentijnskaart<br />
Leg een hartje (van karton, plastic, stof) neer in <strong>de</strong> kring.<br />
Wie willen <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren vandaag wat extra aandacht<br />
geven? Waarom?<br />
Kopieer het werkblad ‘Februari: Valentijnskaart’. Laat <strong>de</strong><br />
kaart afmaken en ook echt versturen.<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● februari ● valentijnsdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Op Valentijnsdag sturen vrien<strong>de</strong>n en gelief<strong>de</strong>n elkaar<br />
‘geheime’ kaarten. Een verrassen<strong>de</strong> vorm van communicatie.<br />
Voor kin<strong>de</strong>ren als Maurice is dat niet<br />
vanzelfsprekend. Hij heeft <strong>de</strong> ziekte van Duchenne.<br />
Uitgerekend met Valentijn ligt hij weer in het ziekenhuis.<br />
Hoe komt hij in contact met zijn vriendin? Een<br />
beeldzuiltelefoon brengt uitkomst!<br />
●●<br />
Kern<br />
Verhaal: ‘Hé, kanjer!’<br />
Een beeldtelefoonzuil is een compact<br />
en verrijdbaar apparaat waarin telefoon,<br />
beeldscherm, toetsenbord, computer en camera<br />
zijn geïntegreerd. Thuis en op één an<strong>de</strong>r adres,<br />
bijvoorbeeld in <strong>de</strong> klas wordt het telefoontoestel<br />
vervangen door een beeldtelefoon.<br />
Maurice ligt in het ziekenhuis. Voor <strong>de</strong> zoveelste keer. Hij<br />
heeft <strong>de</strong> ziekte van Duchenne. Zelf vindt hij dat een veel<br />
te mooie naam voor zo’n akelige ziekte. De ziekte van<br />
Duchenne is een spierziekte, waardoor er steeds meer<br />
kracht uit je spieren verdwijnt. Soms kan Maurice daar<br />
echt van balen.<br />
An<strong>de</strong>re keren <strong>de</strong>nkt hij: nou ja, ie<strong>de</strong>reen heeft wat.<br />
Door zijn ziekte ligt Maurice regelmatig in het ziekenhuis.<br />
Voor zijn longen bijvoorbeeld, want zijn longspieren<br />
werken niet meer helemaal zoals het moet. Hij kent alle<br />
verpleegkundigen en ze maken veel grapjes samen.<br />
Soms ontmoet hij kin<strong>de</strong>ren die er een vorige keer ook<br />
waren dat hij in het ziekenhuis lag. Ondanks alle vervelen<strong>de</strong><br />
dingen, lachen ze samen heel wat af.<br />
Maar nu heeft Maurice een probleem. Het is vandaag<br />
Valentijnsdag en hij is verliefd op Ma<strong>de</strong>lon uit zijn klas.<br />
Lang heeft hij geaarzeld. Zal hij haar een kaart sturen?<br />
‘Gewoon doen,’ heeft zuster Tanja gezegd. ‘Meisjes<br />
vin<strong>de</strong>n het altijd leuk om een kaart te krijgen.’<br />
Maar Maurice durft niet. Misschien vindt Ma<strong>de</strong>lon het<br />
wel raar. Misschien vindt zij hem lang niet zo leuk als hij<br />
haar vindt. Misschien...<br />
‘Ouwe zeur,’ lacht zuster Tanja. ‘Stuur haar dan in elk<br />
geval een mailtje.’<br />
8<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
Hmmm... dat is zo’n gek i<strong>de</strong>e nog niet. Naast het bed<br />
van Maurice staat een zuil. In <strong>de</strong> zuil zit een beeldtelefoon<br />
en een computer. Op school staat ook een beeldtelefoon.<br />
Zo kan Maurice met <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren uit <strong>de</strong> klas<br />
praten en met meester Bob. Hij kan met ze mailen en<br />
chatten. Ook met zijn ou<strong>de</strong>rs kan hij praten als hij dat<br />
wil. Dat is dus echt wel vet cool.<br />
Maurice heeft het e-mail adres van alle kin<strong>de</strong>ren uit<br />
zijn klas. Hij klikt <strong>de</strong> browser open en maakt een nieuw<br />
bericht aan. Maar... wat zal hij schrijven?<br />
‘Beste Ma<strong>de</strong>lon...’ Dat klinkt zo formeel. ‘Dag Ma<strong>de</strong>lon...’<br />
Dat klinkt weer zo gewoon. ‘Hoi Ma<strong>de</strong>lon...’ Ja, dat is beter.<br />
‘Hoi Ma<strong>de</strong>lon, ik moet steeds aan je <strong>de</strong>nken. Ik vind<br />
je heel leuk en ik hoop dat je mij ook leuk vindt.’ Maurice<br />
schrijft het zomaar op. Maar hij verstuurt het natuurlijk<br />
niet. Ben je mal. Hij wist <strong>de</strong> letters één voor één weer uit.<br />
‘Hoi Ma<strong>de</strong>lon, hoe gaat het op school? Hier gaat het wel<br />
goed. Nog even en dan rol ik <strong>de</strong> klas weer in. Groetjes<br />
van Maurice.’ Ja, dat is beter. Niet meer na<strong>de</strong>nken nu.<br />
Maurice drukt op <strong>de</strong> verzendknop. En dan begint het<br />
lange wachten.<br />
‘Heb je je mailtje al verstuurd?’ vraagt Tanja als ze weer<br />
langskomt.<br />
‘Ja.’<br />
‘En? Heb je al antwoord gehad?’<br />
‘Nee, nog niet.’<br />
‘Dat komt wel. Wacht maar af.’<br />
Maar Maurice moet wel heel lang wachten. Elk half uur<br />
checkt hij zijn mail. Hon<strong>de</strong>rdduizend dingen be<strong>de</strong>nkt hij.<br />
Ma<strong>de</strong>lon is natuurlijk nog niet thuis. Ma<strong>de</strong>lon kijkt niet<br />
elke dag naar haar mail. Ma<strong>de</strong>lons computer doet het<br />
niet. En tenslotte kan hij nog maar één ding be<strong>de</strong>nken:<br />
Ma<strong>de</strong>lon vindt hem niks. Wat moet ze ook met een jongen<br />
die in een rolstoel zit. Hoe kan hij zo stom zijn om te<br />
<strong>de</strong>nken dat... Had hij het mailtje maar nooit verstuurd.<br />
En dan, om vier uur: ping...<br />
Het dringt niet eens meteen tot Maurice door, maar... hij<br />
heeft mail. Mail! Zou het...?<br />
Maurice klikt het bericht open. Het is niet van Ma<strong>de</strong>lon.<br />
Het is een soort reclametekstje. Bah.<br />
Maurice leest het toch maar.<br />
‘Iemand heeft u een e-card gestuurd. Klik op het ikoontje<br />
om <strong>de</strong> card nu te lezen.’<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● februari ● valentijnsdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Maurice klikt op het ikoontje. Op zijn beeldscherm verschijnt<br />
een kaart. Er begint een grappige olifant te lopen.<br />
Bij elke stap laat hij een pootafdruk achter in <strong>de</strong> vorm<br />
van een hartje. Er is ook een tekstberichtje. Maurice klikt<br />
het open.<br />
‘Hé, kanjer,’ staat er. ‘We missen je allemaal. En ik<br />
helemaal. Kan ik morgen langskomen? Groetjes van<br />
Ma<strong>de</strong>lon.’<br />
Maurice zakt achterover in <strong>de</strong> kussens. Life is beautiful!<br />
Lied: Valentijn Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 3)<br />
Wie gaf Roos twee rozen?<br />
En Hather een cd?<br />
Wie stuur<strong>de</strong> Puck een kaartje met:<br />
‘Ik vind je wel oké.’<br />
En kwam dat SMS-je<br />
van Maarten of van Ton?<br />
Wie stopte chocola<strong>de</strong><br />
in <strong>de</strong> tas van Ma<strong>de</strong>lon?<br />
Wie gaf Els een pakje?<br />
En Annemiek een brief?<br />
Wie schreef in Tanja’s rekenschrift:<br />
‘Ik vind je reuze lief.’<br />
En kwam dat leuke mailtje<br />
van Luca of van Reyn?<br />
Wie stopte zeven dropjes<br />
in <strong>de</strong> tas van Marjolein?<br />
Refrein:<br />
Morris, Ronald, Ton en Mink<br />
zijn vandaag <strong>de</strong> grote bink.<br />
Want alle mei<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> klas<br />
vin<strong>de</strong>n wel iets in hun tas.<br />
Maar eenzaam op het grote plein<br />
staat kleine blon<strong>de</strong> Valentijn.<br />
Want geen mens die in <strong>de</strong> gaten heeft<br />
dat hij zoveel aardigs geeft.<br />
Nina staat te kijken<br />
een frons op haar gezicht.<br />
De jongens hebben praatjes<br />
9<br />
maar wie gaf haar dat gedicht?<br />
Ze kijkt over haar schou<strong>de</strong>r.<br />
Ze ziet, ze <strong>de</strong>nkt, ze weet...<br />
Ze schrijft meteen een briefje<br />
met: ‘Bedankt voor wat je <strong>de</strong>ed.’<br />
Refrein<br />
Maar dolgelukkig op het plein<br />
staat kleine blon<strong>de</strong> Valentijn.<br />
Omdat iemand in <strong>de</strong> gaten heeft<br />
dat hij zoveel aardigs geeft.<br />
●●<br />
Slot<br />
Elfje<br />
Leg een papieren hart met een ‘elfje’ over <strong>de</strong> lief<strong>de</strong><br />
in <strong>de</strong> kring. Een elfje is een gedicht dat totaal uit elf<br />
woor<strong>de</strong>n bestaat.<br />
Voorbeeld:<br />
lief<strong>de</strong> (één woord)<br />
heerlijk gevoel (twee woor<strong>de</strong>n)<br />
vlin<strong>de</strong>rs in buik (drie woor<strong>de</strong>n)<br />
<strong>de</strong> wereld is roze (vier woor<strong>de</strong>n)<br />
jij (één woord)<br />
Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren eigen elfjes maken over verliefd zijn en<br />
lief<strong>de</strong>.<br />
jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● februari ● ● valentijnsdag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
De lente begint. Dat merk je aan alles. Je ruikt het<br />
voorjaar en <strong>de</strong> <strong>vogel</strong>s bouwen hun nest. Tijd om lekker<br />
buiten te spelen. Dat ligt even an<strong>de</strong>rs als je met<br />
een beperking moet leven. Want met een rolstoel kun<br />
je niet in ie<strong>de</strong>re speeltuin terecht. Tenzij die aangepast<br />
is met speeltoestellen die toegankelijk zijn voor gehandicapten.<br />
Met een rijwip, een ligschommel en een<br />
draaischijf waar je zo met je rolstoel op kunt rij<strong>de</strong>n.<br />
●●<br />
Kern<br />
Lied: Het merelnest (stapellied) Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 4)<br />
Moe<strong>de</strong>r merel doet haar best.<br />
Bouwt al dagen aan haar nest.<br />
Hier wat takjes, daar een pluis.<br />
Ja, het wordt een prachtig huis.<br />
Refrein:<br />
Groene blaadjes aan <strong>de</strong> bomen<br />
en <strong>de</strong> lucht is vrolijk blauw.<br />
Laat <strong>de</strong> lente nu maar komen.<br />
Weg die nare winterkou.<br />
Sjouwt en timmert, oh wat knap,<br />
aan <strong>de</strong> keuken en <strong>de</strong> trap.<br />
Telkens vliegt ze heen en weer.<br />
‘Waar zet ik het bankstel neer?’<br />
‘Wacht ik tot april of mei?<br />
Ik leg morgen vast een ei!’<br />
Refrein:<br />
Groene blaadjes aan <strong>de</strong> bomen<br />
en <strong>de</strong> lucht is vrolijk blauw.<br />
Laat <strong>de</strong> lente nu maar komen.<br />
Voor <strong>de</strong> merel en voor jou.<br />
10<br />
maart<br />
Gedicht: Buiten spelen<br />
Een rijwip bestaat uit een plank waar<br />
je met <strong>de</strong> rolstoel op kunt rij<strong>de</strong>n. Op<br />
het hoogste punt ‘klapt’ <strong>de</strong> wip om en rijd je zo weer<br />
naar bene<strong>de</strong>n. Een schommel om in te liggen, wordt<br />
ook wel een nestschommel genoemd en is uitstekend<br />
geschikt voor kin<strong>de</strong>ren die door hun beperking niet<br />
zelfstandig kunnen zitten.<br />
De zon schijnt en mijn jas kan uit<br />
en alle <strong>vogel</strong>s fluiten.<br />
Met papa die mijn rolstoel duwt,<br />
kan ik nu fijn naar buiten.<br />
Straks gaan we naar <strong>de</strong> speeltuin toe.<br />
Het is een heel speciale.<br />
We lopen door <strong>de</strong> doolhof heen.<br />
Daar kun je leuk verdwalen.<br />
Dan gaan we van <strong>de</strong> glijbaan af<br />
en hebben we gegle<strong>de</strong>n.<br />
Dan rij<strong>de</strong>n we <strong>de</strong> rijwip op:<br />
naar boven en bene<strong>de</strong>n.<br />
Er is een schommel, dat is leuk.<br />
Ik lig in een soort mand.<br />
En daarna speel ik nog een tijd<br />
aan een tafel vol met zand.<br />
Mijn rolstoel op een grote schijf,<br />
die steeds maar rond kan draaien.<br />
Ik word een beetje duizelig<br />
en papa staat te zwaaien.<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● maart ● Lente ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
lente
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
De zon schijnt en mijn jas kan uit<br />
en alle <strong>vogel</strong>s fluiten.<br />
Ik lach naar kin<strong>de</strong>ren om mij heen.<br />
We spelen lekker buiten.<br />
●●<br />
Slot<br />
Speeltoestellen<br />
Laat <strong>de</strong> foto’s van werkblad ‘Maart: speeltoestellen’ zien:<br />
omklapwip, nestschommel, rolstoeldraaimolen en een<br />
rolstoelschommel. Maak in het speellokaal een omklapwip.<br />
Leg hiervoor een plank op een paalkop. De kin<strong>de</strong>ren<br />
lopen er (al dan niet met hulp) voorzichtig overheen.<br />
Wat ervaren ze?<br />
Boots ook een ligschommel na. Eén kind gaat in een stevige<br />
<strong>de</strong>ken liggen. Vier an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren pakken elk een<br />
punt van <strong>de</strong> <strong>de</strong>ken. Ze tillen <strong>de</strong> <strong>de</strong>ken een klein eindje<br />
op en schommelen het kind zachtjes heen en weer. Zing<br />
er eventueel het volgen<strong>de</strong> liedje bij:<br />
Toen Jonas in <strong>de</strong> walvis zat<br />
En drie dagen niets te eten had.<br />
Van je één, van je twee,<br />
Van je hoppelakee.<br />
11<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● maart<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Lente. De <strong>vogel</strong>s bouwen hun nest. Niet alleen <strong>de</strong> natuur<br />
leeft op, ook mensen gaan weer meer naar buiten. Het is<br />
fijn om van alles te kunnen on<strong>de</strong>rnemen en aan <strong>de</strong> toekomst<br />
te werken. Daar is Twan ook mee bezig. Hij is een<br />
ZMLK-leerling en ziet op tegen zijn uithuisplaatsing. Gelukkig<br />
kan hij meedoen aan een passend horecaproject,<br />
waar hij on<strong>de</strong>r begeleiding een opleiding kan volgen.<br />
●●<br />
Kern<br />
Verhaal: Kookgek<br />
Twan leert voor kok. NSGK on<strong>de</strong>rsteunt<br />
dagbesteding, on<strong>de</strong>rwijs en<br />
stageplaatsen voor jongeren met een verstan<strong>de</strong>lijke<br />
handicap, zoals horecaprojecten waar zij on<strong>de</strong>r begeleiding<br />
werken en een opleiding volgen.<br />
Twan is zestien jaar. Maar in zijn hart en in zijn hoofd is<br />
hij veel jonger. Twan gaat naar een speciale school. Hij<br />
zit in <strong>de</strong> hoogste klas. Volgend jaar moet hij er dus af.<br />
Hij heeft geen i<strong>de</strong>e waar hij dan naartoe zal gaan. Eerlijk<br />
gezegd <strong>de</strong>nkt hij daar ook niet over na. Maar natuurlijk<br />
zijn ou<strong>de</strong>rs wel. Waar moet Twan straks heen?<br />
Nu moet je nog iets weten over Twan. Hij is gek op<br />
koken. Hij staat vaak met zijn moe<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> keuken. Hij<br />
weet ook wel dat hij zijn moe<strong>de</strong>r daar af en toe<br />
gek mee maakt. Want het liefst wil hij pannenkoeken<br />
bakken en dat kan niet altijd. Zijn moe<strong>de</strong>r<br />
zegt: ‘We moeten ook gezond eten. Met<br />
groente en fruit.’ Dat geeft soms flinke ruzies.<br />
Zijn moe<strong>de</strong>r wordt boos en zet hem <strong>de</strong> keuken uit.<br />
Dat wil Twan niet en dan gaat hij soms een beetje raar<br />
doen. Dat vindt zijn moe<strong>de</strong>r en dat vindt hij zelf achteraf<br />
ook. Dan gaat hij gooien met <strong>de</strong> pannen en schreeuwen.<br />
Vroeger pakte zijn moe<strong>de</strong>r hem beet en zette hem op<br />
<strong>de</strong> gang. Hup jij, wegwezen. Maar tegenwoordig lukt dat<br />
niet meer. Twan is veel te groot en te sterk gewor<strong>de</strong>n. Hij<br />
blijft gewoon staan als zijn moe<strong>de</strong>r hem weg wil hebben.<br />
Eén keer heeft hij haar zelfs een klap gegeven, maar dat<br />
was natuurlijk vreselijk fout. Hij had er meteen spijt van,<br />
maar het is best moeilijk om dat te zeggen. En daarom<br />
hebben zijn va<strong>de</strong>r en moe<strong>de</strong>r een besluit genomen.<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● maart
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
‘Je gaat het huis uit,’ hebben ze gezegd. Nou ja, niet<br />
met zoveel woor<strong>de</strong>n. Ze hebben er veel en lang met<br />
elkaar over gesproken. Dat hij te groot wordt om thuis<br />
te blijven wonen. Dat er geen school in <strong>de</strong> buurt is die<br />
goed bij hem past en waar hij zich gelukkig voelt. En dat<br />
hij toch een keer zelfstandig moet wor<strong>de</strong>n, omdat hij<br />
natuurlijk niet tot zijn <strong>de</strong>rtigste thuis kan blijven wonen.<br />
En dat snapt hij allemaal best. Hij vindt het ook heel<br />
spannend om ergens an<strong>de</strong>rs te gaan wonen. Maar af en<br />
toe heeft hij het er ook wel een beetje moeilijk mee. Dan<br />
wil hij liever bij zijn ou<strong>de</strong>rs blijven.<br />
Op een dag zegt zijn va<strong>de</strong>r: ‘Twan, moet je horen. We<br />
hebben iets gevon<strong>de</strong>n.’<br />
Twan wordt er een beetje zenuwachtig van. Hij begint te<br />
schuifelen op zijn stoel.<br />
‘Rustig nou maar,’ zegt zijn moe<strong>de</strong>r. ‘Het is heel leuk. Je<br />
gaat naar een huis waar meer kin<strong>de</strong>ren wonen. Ze zijn<br />
allemaal net zo oud als jij, dus dat is heel gezellig. In dat<br />
huis ga je leren om voor jezelf te zorgen. En je mag gaan<br />
werken... in een echt restaurant.’<br />
‘Een restaurant?’ vraagt Twan. ‘Mag ik dan koken?’<br />
‘Ik <strong>de</strong>nk niet dat je meteen mag koken,’ zegt zijn moe<strong>de</strong>r.<br />
‘Ik <strong>de</strong>nk dat je eerst nog van alles moet leren. Want koken<br />
in een restaurant is natuurlijk heel an<strong>de</strong>rs dan koken<br />
bij mij in <strong>de</strong> keuken. Maar ik <strong>de</strong>nk wel dat je er kunt<br />
leren om een echte kok te wor<strong>de</strong>n.’<br />
Die avond kan Twan niet in slaap komen. Door zijn<br />
hoofd tollen allerlei gedachtes. Over niet meer thuis<br />
wonen. Dat zal wel heel vreemd zijn. Hij zal zijn va<strong>de</strong>r en<br />
moe<strong>de</strong>r missen. Maar ze hebben beloofd dat ze hem<br />
vaak komen opzoeken. En hij is natuurlijk niet alleen.<br />
In het huis waar hij naar toe gaat, wonen allemaal<br />
leuke kin<strong>de</strong>ren. En hij mag leren koken in een echt<br />
restaurant.<br />
Als zijn moe<strong>de</strong>r hem een welterustenkus komt<br />
brengen, zegt hij: ‘Als jullie mij komen opzoeken,<br />
ga ik voor jullie koken.’<br />
‘Dat lijkt me heel leuk,’ zegt zijn moe<strong>de</strong>r. ‘En<br />
wat ga je dan maken?’<br />
Twan moet lachen om zo’n domme vraag.<br />
‘Pannenkoeken natuurlijk,’ zegt hij.<br />
12<br />
●●<br />
Slot<br />
Pannenkoeken<br />
jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● maart ● ● Lente ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
Twan kan niet lezen. Hij ontcijfert recepten aan <strong>de</strong> hand<br />
van plaatjes. Leg in <strong>de</strong> kring het werkblad ‘Maart: recept’<br />
neer. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren (met inzet van ou<strong>de</strong>rhulp) op<br />
<strong>de</strong>ze wijze zelf pannenkoeken bakken.<br />
Twan is gek op koken. Hij wil van zijn hobby zijn werk<br />
maken. Waar zijn <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren goed in en wat kunnen<br />
ze er later mee doen in hun werk? Opdracht: Stel een<br />
‘menu’ samen waaruit blijkt wát je gaat doen, waarom je<br />
dat leuk vindt, welke opleiding je dan moet volgen, tegen<br />
welke problemen je misschien zult aanlopen, wie je kunt<br />
helpen met jouw werk, enzovoort. Illustreer je toekomstplannen<br />
en presenteer je menukaart in <strong>de</strong> kring.
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
30 april: Koninginnedag. Een nationale feestdag vol<br />
feestgedruis. Van grachtenconcert tot koninginnemarkt.<br />
Maar voor Bas is dat niet weggelegd. Hij heeft een autistische<br />
contactstoornis en blijft liever thuis.<br />
●●<br />
Kern<br />
Verhaal: Dinodag<br />
Bas vindt grote groepen mensen heel<br />
bedreigend. De jaarlijkse koninginnemarkt<br />
is niks voor hem. Het is fijn dat zijn buurmeisje<br />
Minke aan Bas <strong>de</strong>nkt en iets voor hem meebrengt.<br />
Het is Koninginnedag. Overal in het dorp is het feest. Er<br />
is een soort markt waar kin<strong>de</strong>ren oud speelgoed mogen<br />
verkopen. Grote mensen verkopen er ook allerlei spulletjes<br />
die ze niet meer gebruiken. Minke wil er graag heen.<br />
‘Zou Bas mee willen?’ vraagt ze aan haar moe<strong>de</strong>r.<br />
Bas woont twee huizen ver<strong>de</strong>rop. Minke speelt wel eens<br />
met Bas, maar niet zo vaak. Bas kan veel spelletjes niet<br />
goed en hij wil ook nooit buitenspelen. Soms, als Minke<br />
er is, lijkt het net alsof Bas haar niet ziet. Dan blijft hij<br />
stilletjes met zijn dino’s spelen, want hij is gek op dino’s.<br />
De mama van Bas zegt: ‘Bas kan er niet zo goed tegen<br />
als dingen an<strong>de</strong>rs gaan dan hij gewend is. En hij is een<br />
beetje bang voor mensen die hij niet kent.’<br />
‘Maar voor mij is Bas toch niet bang?’ vraagt Minke.<br />
‘Nee, hij vindt het juist leuk als je komt,’ zegt <strong>de</strong> mama<br />
van Bas. ‘Hij weet alleen niet zo goed hoe hij dat moet<br />
laten merken.’<br />
Nou, dat vindt Minke niet erg. Ze begrijpt best dat Bas<br />
een beetje an<strong>de</strong>rs is. Mama heeft het uitgelegd: ‘Ie<strong>de</strong>reen<br />
is an<strong>de</strong>rs. De één houdt van wil<strong>de</strong> spelletjes en <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>r zit liever stil in een hoekje. De één is een kwebbelkont<br />
en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r zegt maar weinig. Daar is niks mis<br />
mee.’<br />
Maar soms wil Minke Bas graag een beetje opvrolijken<br />
en daarom gaat ze toch steeds naar hem toe. Wil hij spelen?<br />
Dan is dat heel leuk. Wil hij niet spelen? Dan gaat ze<br />
gewoon weer naar huis.<br />
Nu het Koninginnedag is, belt Minke bij Bas aan. Zijn<br />
moe<strong>de</strong>r doet open. ‘Er is feest in het dorp, want <strong>de</strong><br />
13<br />
apriL<br />
koningin is jarig. Wil Bas met mij mee naar het feest?’<br />
‘Ik <strong>de</strong>nk het niet. Maar je kunt het hem vragen.’<br />
Minke gaat naar binnen. ‘Wil je mee naar het feest?’<br />
vraagt Minke. Bas schudt zijn hoofd. ‘Echt niet?’ vraagt<br />
Minke weer. En weer schudt Bas met zijn hoofd.<br />
Minke gaat alleen naar het feest. Bas staat voor het raam<br />
en kijkt haar na. Maar als Minke haar hand opsteekt, lijkt<br />
het net of Bas haar niet ziet.<br />
Het is gezellig in het dorp, maar Minke moet steeds aan<br />
Bas <strong>de</strong>nken. Die zit nou sip thuis. Dat is toch wel een<br />
beetje jammer. Minke loopt langs <strong>de</strong> kleedjes. Ze heeft<br />
van mama een euro gekregen om iets te kopen. ‘Je mag<br />
er ook een ijsje van kopen,’ heeft mama gezegd en dat<br />
lijkt Minke wel een goed i<strong>de</strong>e. De ijswinkel ligt aan het<br />
eind van <strong>de</strong> straat met <strong>de</strong> kleedjes. Hier en daar zitten<br />
kin<strong>de</strong>ren die zij kent. Jona uit <strong>de</strong> klas verkoopt een paar<br />
puzzels en Morris heeft boekjes voor zich liggen. Olivier<br />
heeft een heleboel autootjes en één dino. Hé, een dino!<br />
Minke blijft staan. Ze kijkt naar <strong>de</strong> dino. Bas spaart<br />
dino’s. Ze kijkt naar <strong>de</strong> euro in haar hand. Eigenlijk zou<br />
ze er een ijsje van kopen, maar die dino...<br />
‘Ik wil je dino kopen,’ zegt Minke.<br />
‘Hij kost 1 euro 50,’ zegt Olivier.<br />
‘Ik heb maar één euro,’ zegt Minke.<br />
‘Nou, vooruit dan maar.’<br />
Minke huppelt met haar dino naar huis. Ze gaat meteen<br />
naar het huis van Bas.<br />
‘Bas wil echt niet met je mee hoor,’ zegt <strong>de</strong> papa van<br />
Bas.<br />
‘Dat weet ik,’ zegt Minke. ‘Maar ik heb een ca<strong>de</strong>autje<br />
voor hem.’<br />
‘Nou, dat zal hij vast wel leuk vin<strong>de</strong>n.’<br />
Bas zit op <strong>de</strong> grond met zijn dino’s.<br />
‘Hoi,’ zegt Minke. Bas zegt niets. Hij kijkt niet eens op.<br />
‘Ik heb iets voor je. Een ca<strong>de</strong>autje,’ zegt Minke. Bas kijkt<br />
nog steeds niet op. Minke zet <strong>de</strong> dino voor zijn neus.<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● april ● Koninginnedag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
Koninginnedag
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Bas kijkt er even naar. Dan pakt hij <strong>de</strong> nieuwe dino. Hij<br />
klemt hem stevig in zijn hand.<br />
‘Hij vindt hem leuk hè,’ zegt Minke tegen <strong>de</strong> papa van<br />
Bas.<br />
‘Ja, hij vindt hem heel leuk.’<br />
‘Ik vind hem leuk,’ zegt Bas en hij kijkt even naar Minke.<br />
Ze spelen samen een poosje met <strong>de</strong> dino’s.<br />
‘Wil je een ijsje?’ vraagt Bas’ moe<strong>de</strong>r aan Minke.<br />
‘Nou, graag!’ zegt Minke en ze <strong>de</strong>nkt: wat een leuke dag.<br />
Want ze heeft Bas blij gemaakt en nu krijgt ze nog een<br />
ijsje ook!<br />
●●<br />
Slot<br />
Vlag<br />
Leg voor elk kind een gekleurd vlaggetje (‘kaasprikker’)<br />
neer. Schrijf op elk vlaggetje <strong>de</strong> naam van een kind van<br />
uw groep. Elk kind krijgt een <strong>de</strong>rgelijk vlaggetje met <strong>de</strong><br />
opdracht: maak nu zelf een grote vlag voor het kind<br />
van wie je <strong>de</strong> naam hebt gekregen. Download daarvoor<br />
werkblad ‘April: vlag’. Kopieer dit voor alle kin<strong>de</strong>ren.<br />
Vertel dat bij het ontwerpen van <strong>de</strong> vlag je rekening kunt<br />
hou<strong>de</strong>n met wat ‘jouw’ kind leuk vindt: lievelingskleur,<br />
lievelingsdier, hobby, enzovoort. Tot slot wor<strong>de</strong>n alle<br />
vlaggen overhandigd.<br />
14<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● april<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Op Koninginnedag heeft bijna ie<strong>de</strong>reen vrij en dat<br />
merk je dan ook. Overvolle grachten en pleinen vol<br />
feestgedruis.<br />
Ook Mohammed geniet hiervan. Hij zit in een rolstoel<br />
en gaat naar een koninginnemarkt. Tot zover niks aan<br />
<strong>de</strong> hand. Maar waarom doen sommigen soms alsof hij<br />
gek is? Het is een probleem dat veel mensen met een<br />
handicap als akelig en kleinerend ervaren.<br />
●●<br />
Kern<br />
Gedicht: Samen op pad<br />
Een veel gehoor<strong>de</strong> klacht van kin<strong>de</strong>ren<br />
(en volwassenen) in een rolstoel is<br />
dat ze in winkels en op straat niet ‘voor vol’ wor<strong>de</strong>n<br />
aangezien. Vooral wanneer hun rolstoel door een<br />
an<strong>de</strong>r wordt geduwd, wordt vaak over hun hoofd met<br />
die an<strong>de</strong>r gesproken. Voorlichting op dit gebied is dan<br />
ook bijzon<strong>de</strong>r gewenst.<br />
Mohammed zit in een rolstoel.<br />
Maarten loopt ernaast; niet snel.<br />
Samen gaan ze langs <strong>de</strong> kraampjes.<br />
Daar ziet Mohammed een spel.<br />
Dat wil Mohammed wel kopen.<br />
Dus ze stoppen bij <strong>de</strong> man.<br />
Die zegt zomaar tegen Maarten:<br />
‘Denk je dat je vriend dat kan?’<br />
Dan wil Mohammed betalen.<br />
De verkoper noemt <strong>de</strong> prijs.<br />
Maar hij zegt het tegen Maarten.<br />
Want zo’n rolstoeler is niet wijs.<br />
Mohammed kijkt snel naar Maarten.<br />
Maarten reageert heel vlug.<br />
En dan legt hij zon<strong>de</strong>r woor<strong>de</strong>n<br />
het computerspel weer terug.<br />
Mohammed vanuit z’n rolstoel<br />
kijkt nog even achterom.<br />
‘Ik heb dan wel slome benen,<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● april
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
maar hierboven ben ’k niet dom!’<br />
Vragend staat <strong>de</strong> man te kijken.<br />
Haalt zijn schou<strong>de</strong>rs even op.<br />
Zou hij hier nu iets van leren?<br />
Ik <strong>de</strong>nk: heel waarschijnlijk… nop!<br />
Lied: Feest in het land Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 5)<br />
’s Ochtends zit je op je kleedje<br />
op het randje van <strong>de</strong> stoep.<br />
Met een koffer vol met speelgoed.<br />
Het is meestal ouwe troep.<br />
Je was eigenlijk vergeten<br />
dat je dat nog ergens had.<br />
Leg een beetje op je kleedje<br />
in <strong>de</strong> stad.<br />
Na een tijdje merkt jouw rijtje<br />
dat <strong>de</strong> verkoop niet zo wil.<br />
Dus begin je wat te ruilen.<br />
Jij haar petje, zij jouw bril.<br />
En je koopt maar vast een kaartje<br />
voor het vuurwerk en het bal.<br />
Want je laat <strong>de</strong> pret niet drukken.<br />
Ben je mal.<br />
Refrein:<br />
Het is feest in het land. (2x)<br />
Op je kleedje vol met franje<br />
ziet <strong>de</strong> wereld mooi oranje.<br />
Het is feest in het land. (2x)<br />
Kom erbij en blijf niet staan aan <strong>de</strong> kant.<br />
Het is feest in Ne<strong>de</strong>rland.<br />
’s Middags loop je met je vrien<strong>de</strong>n<br />
naar <strong>de</strong> kermis op het plein.<br />
Hier een gooi en daar een gokje.<br />
En je wint een rood konijn.<br />
Dus daar loop je mee te zeulen,<br />
heel <strong>de</strong> middag over straat.<br />
Tot het volgend jaar weer op je<br />
kleedje staat.<br />
15<br />
●●<br />
Slot<br />
Serieus genomen wor<strong>de</strong>n<br />
Leg voor elk kind een klein rood-wit-blauw vlaggetje<br />
(kaasprikker) klaar. Teken een grote vlag op het bord.<br />
Het kleine vlaggetje staat voor ‘niet serieus genomen<br />
wor<strong>de</strong>n’, ‘kleineren’. Alle kin<strong>de</strong>ren schrijven in één of<br />
twee woor<strong>de</strong>n op het kleine vlaggetje wat dat bij hen<br />
oproept. Dat kan verwijzen naar een bepaal<strong>de</strong> concrete<br />
gebeurtenis.<br />
De grote vlag staat voor ‘wel serieus genomen wor<strong>de</strong>n’.<br />
Wat roept dat op bij <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren? Laat dat in <strong>de</strong> grote<br />
vlag opschrijven. Bespreek <strong>de</strong> verschillen.<br />
jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● april ● ● Koninginnedag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Op Moe<strong>de</strong>rdag sloven <strong>de</strong> meeste kin<strong>de</strong>ren zich uit<br />
met een ontbijt op bed en een zelfgemaakt ca<strong>de</strong>autje.<br />
Lol voor ie<strong>de</strong>reen! Dat ligt voor Annelies even an<strong>de</strong>rs.<br />
Zij heeft een verstan<strong>de</strong>lijke handicap en heeft veel<br />
hulp nodig. Voor Annelies en haar ou<strong>de</strong>rs wordt het<br />
dit jaar een heel bijzon<strong>de</strong>re Moe<strong>de</strong>rdag als ze met z’n<br />
allen naar een Ranjaconcert gaan.<br />
●●<br />
Kern<br />
Gedicht: Ranja!<br />
Ranjaconcerten zijn bedoeld voor<br />
kin<strong>de</strong>ren en volwassenen met een<br />
verstan<strong>de</strong>lijke handicap. Elk concert is een feestje.<br />
De kin<strong>de</strong>ren kunnen dansen, meezingen of stilletjes<br />
liggen luisteren, zodat ie<strong>de</strong>reen op zijn eigen manier<br />
kan meedoen. Er is een wereld van zien, voelen, proeven,<br />
horen, ruiken en beleven.<br />
Annelies heeft voor haar mama<br />
bloemen in een pot gedaan.<br />
Eerst <strong>de</strong> pot een kleur gegeven.<br />
Toen ‘voor mama’ opgeschreven.<br />
Moeilijk, maar ’t is goed gegaan.<br />
‘Dat is mooi,’ zegt papa. ‘Fijn.<br />
Daar zal mama blij mee zijn.’<br />
Maar geeft papa geen ca<strong>de</strong>autje?<br />
Dat is toch een beetje maf.<br />
Papa wil nog niets verklappen.<br />
‘Strakjes zul je het wel snappen.<br />
Wacht nog maar een uurtje af.’<br />
‘Mijn ca<strong>de</strong>au is ook voor jou.<br />
Omdat ik veel van jullie hou.’<br />
’s Middags gaan ze met z’n allen<br />
naar een hele grote zaal.<br />
Dat kon Annelies niet ra<strong>de</strong>n.<br />
Er staat koek en limona<strong>de</strong>.<br />
Wat fantastisch allemaal.<br />
16<br />
Hier een rolstoel, daar een bed.<br />
Alle kin<strong>de</strong>ren hebben pret!<br />
De muziek begint te spelen.<br />
Annelies geniet ervan.<br />
Ze mag luisteren en zingen.<br />
Liggen, lopen, dansen, springen.<br />
’t Is een feest waar alles kan!<br />
Annelies zegt met een lach:<br />
‘Wat een fijne Moe<strong>de</strong>rdag!’<br />
Lied: Moe<strong>de</strong>rdag Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 6)<br />
mei<br />
Liefste mama van <strong>de</strong> wereld,<br />
dat is wat ik zingen mag.<br />
’t Is vandaag een echte feestdag,<br />
want het is nu Moe<strong>de</strong>rdag.<br />
Refrein:<br />
Moe<strong>de</strong>rdag: kusjesdag,<br />
ik-zal-jou-verwennen-dag.<br />
Fluister-lieve-woordjes-dag.<br />
Dat is Moe<strong>de</strong>rdag.<br />
En dus geef ik jou ca<strong>de</strong>autjes<br />
en dan zie ik: jij bent blij.<br />
Jij geeft mij een heel lief kusje<br />
en ik voel: je houdt van mij.<br />
Maak nu dit ca<strong>de</strong>au maar open,<br />
want het is speciaal voor jou.<br />
Voor mijn allerliefste mama,<br />
omdat ik zo van je hou!<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● mei ● moe<strong>de</strong>rdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
Moe<strong>de</strong>rdag
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Slot<br />
Kusje<br />
Verpak een lippenstift in ca<strong>de</strong>aupapier en leg het pakje<br />
in <strong>de</strong> kring. Wie zal dit een leuk ca<strong>de</strong>autje vin<strong>de</strong>n? Wie<br />
niet? Praat erover met <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren.<br />
Doe bij elk kind dat dat wil lippenstift op <strong>de</strong> mond en laat<br />
een afdruk maken op papier. Elk kind knipt <strong>de</strong> afdruk uit<br />
en heeft zodoen<strong>de</strong> een ‘kusje’ gemaakt voor Moe<strong>de</strong>rdag.<br />
Wat zou je je moe<strong>de</strong>r het liefste willen geven? Teken<br />
of schrijf dat achter op het kusje.<br />
17<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● mei<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Als het meezit wor<strong>de</strong>n moe<strong>de</strong>rs op <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> zondag<br />
in mei extra verwend. In het gezin van Mira is dat<br />
niet altijd logisch, want Mira heeft een beperking<br />
die veel zorg van haar ou<strong>de</strong>rs vraagt. Mira’s moe<strong>de</strong>r<br />
geniet tóch van een bijzon<strong>de</strong>re Moe<strong>de</strong>rdag als an<strong>de</strong>re<br />
moe<strong>de</strong>rs haar een dagje mee uit nemen en er opvang<br />
is geregeld voor Mira thuis.<br />
●●<br />
Kern<br />
Verhaal: Verwendag<br />
Een kind met een handicap thuis verzorgen<br />
is zwaar. Daarom organiseren<br />
groepjes moe<strong>de</strong>rs van niet-gehandicapte kin<strong>de</strong>ren<br />
verwendagen voor moe<strong>de</strong>rs van kin<strong>de</strong>ren met een<br />
handicap. De organiseren<strong>de</strong> moe<strong>de</strong>rs zorgen tevens<br />
voor opvang van <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren die thuis achter blijven.<br />
Vandaag is het geen leuke dag, want vandaag is Mira’s<br />
moe<strong>de</strong>r er niet. Als Mira met het busje wordt thuisgebracht<br />
van school, zit er een vreem<strong>de</strong> mevrouw in <strong>de</strong><br />
kamer. Mira ként haar wel. Ze is vorige week ook al een<br />
dagje geweest. Maar toen zat haar moe<strong>de</strong>r er gewoon<br />
bij. ‘Luister Mira,’ heeft ze gezegd. ‘Deze moe<strong>de</strong>r komt<br />
volgen<strong>de</strong> week een dagje op jou passen.’<br />
‘Zeg maar Marlies hoor,’ zei <strong>de</strong> vreem<strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r. ‘Ik<br />
kom, omdat jouw moe<strong>de</strong>r een dagje uitgaat.’<br />
‘Waarom?’ had Mira gevraagd.<br />
‘We willen jouw moe<strong>de</strong>r een dagje verwennen. Omdat<br />
ze altijd voor jou zorgt, zorgen wij een dagje voor haar.<br />
Leuk hè?’<br />
Mira heeft wat gebromd. Want ze vindt het helemaal niet<br />
leuk. Ze wil geen vreem<strong>de</strong> mevrouw die haar helpt met<br />
haar rolstoel. En wát, als ze naar <strong>de</strong> wc moet? Mira wil<br />
haar eigen moe<strong>de</strong>r en ver<strong>de</strong>r niemand.<br />
Marlies zet limona<strong>de</strong> neer. Van haar moe<strong>de</strong>r krijgt Mira<br />
altijd thee. Maar dat weet Marlies natuurlijk niet. Mira wil<br />
er iets van zeggen, maar dan zet Marlies een plak cake<br />
voor haar neus. Hmm... dat krijgt ze an<strong>de</strong>rs ook niet!<br />
Een beetje mokkend drinkt Mira van <strong>de</strong> limona<strong>de</strong>. Die<br />
is best lekker, maar dat wil ze niet toegeven. ‘Wat wil je<br />
gaan doen?’ vraagt Marlies.<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● mei
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
‘Kweet niet...’<br />
‘Heb je al iets voor Moe<strong>de</strong>rdag? Want zondag is het<br />
Moe<strong>de</strong>rdag.’<br />
‘Nee,’ zegt Mira. En ze <strong>de</strong>nkt: een moe<strong>de</strong>r die mij zomaar<br />
in <strong>de</strong> steek laat, krijgt ook niets.<br />
‘Zullen we samen iets gaan kopen? Of maak je liever<br />
wat?’<br />
‘Ik maak niks,’ moppert Mira.<br />
Marlies kijkt haar even aan.<br />
‘Luister, Mira. Ik weet dat je het niet leuk vindt dat ik hier<br />
ben. Maar jouw moe<strong>de</strong>r staat altijd voor je klaar. Ze wast<br />
je kleren en ze stopt je in bed. Ze kookt je lievelingseten<br />
en ze helpt je on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> douche. En dat doet ze met heel<br />
veel plezier. Maar mag ze nou niet één dagje iets leuks<br />
voor zichzelf doen?’<br />
Mira krijgt een rood hoofd. Want Marlies heeft natuurlijk<br />
gelijk.<br />
‘Weet je wat? Wij gaan lekker shoppen en dan kopen we<br />
iets leuks voor haar. Dat verwacht ze nooit,’ zegt Marlies.<br />
Dat is waar. Want Mira kan zon<strong>de</strong>r haar moe<strong>de</strong>r niet naar<br />
<strong>de</strong> winkels, dus stiekem iets voor haar kopen is er niet<br />
bij.<br />
‘Goed,’ zegt Mira. ‘Maarre... ik moet wel eerst naar <strong>de</strong><br />
wc.’<br />
‘Dan help ik je wel.’<br />
Marlies helpt Mira. En gek, maar het is niet eens vervelend<br />
om door haar geholpen te wor<strong>de</strong>n. Eigenlijk is ze<br />
best aardig.<br />
Daarna gaan ze samen het winkelcentrum in. Bij <strong>de</strong> drogist<br />
pakt Marlies een flesje met een geurtje uit het rek.<br />
‘Houd je van geurtjes?’ vraagt ze en ze spuit zomaar iets<br />
op Mira’s arm. Er komt een hele wolk uit het flesje en<br />
Marlies begint ervan te hoesten. Met haar hand wappert<br />
ze <strong>de</strong> wolk weg. Mira schiet in <strong>de</strong> lach. Ze proberen wel<br />
drie geurtjes, maar dan komt er een verkoopster naar<br />
hen toe.<br />
‘Kan ik jullie helpen?’<br />
‘We proberen wat uit,’ zegt Marlies.<br />
‘Maar u kunt toch niet alles proberen?’ zegt <strong>de</strong> verkoopster.<br />
‘We proberen net zolang tot we iets vin<strong>de</strong>n dat ons<br />
bevalt,’ zegt Marlies. De verkoopster kijkt nijdig en Mira<br />
proest het uit.<br />
Uitein<strong>de</strong>lijk kiest Mira een doosje met een zeepje en een<br />
geurtje voor haar moe<strong>de</strong>r. De verkoopster doet het in<br />
18<br />
een zakje.<br />
‘Wilt u het extra mooi inpakken?’ vraagt Marlies. ‘Het is<br />
voor een heel bijzon<strong>de</strong>r iemand.’<br />
Met een zucht pakt <strong>de</strong> verkoopster het doosje in.<br />
Als ze thuiskomen, gaat <strong>de</strong> telefoon. Het is Mira’s moe<strong>de</strong>r.<br />
‘Ik kom misschien iets later thuis dan afgesproken,’<br />
zegt ze. ‘Red<strong>de</strong>n jullie het wel?’<br />
‘Komt helemaal goed,’ zegt Marlies. ‘Maar ik geef je Mira<br />
zelf even.’<br />
‘Hoi mam,’ zegt Mira. ‘Blijf maar lekker lang weg hoor.<br />
Wij hebben het hier best naar ons zin.’<br />
Als ze heeft opgehangen vraagt Marlies: ‘Dus volgend<br />
jaar mag je moe<strong>de</strong>r weer mee met <strong>de</strong> verwendag voor<br />
moe<strong>de</strong>rs?’<br />
‘Natuurlijk,’ zegt Mira. ‘Als jij weer komt oppassen.’<br />
En dat belooft Marlies.<br />
●●<br />
Slot<br />
jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● mei ● ● moe<strong>de</strong>rdag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
Kluskaart<br />
Kopieer werkblad ‘Mei: kluskaart’ en laat <strong>de</strong>ze invullen.<br />
Opdracht: be<strong>de</strong>nk een klusje dat jij voor je moe<strong>de</strong>r<br />
wilt uitvoeren. Maak er een tekening bij en geef <strong>de</strong>ze<br />
kluskaart als een soort ‘tegoedbon’ aan je moe<strong>de</strong>r met<br />
Moe<strong>de</strong>rdag.
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Lied: De Blauwe Vogel Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 1)<br />
Organiseert uw school een sportdag? Zing dan het<br />
projectlied als opening met alle kin<strong>de</strong>ren. Misschien<br />
kunt u er een leuke dans bij be<strong>de</strong>nken.<br />
Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />
Geen postduif en geen meeuw.<br />
Door zon maar ook door regen.<br />
Door hagel en door sneeuw.<br />
Geen drempel houdt hem tegen.<br />
Hij kan <strong>de</strong> wereld aan.<br />
Let op, De Blauwe Vogel<br />
komt eraan.<br />
Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />
Geen duif en geen parkiet.<br />
Hoe donker<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lucht is,<br />
hoe beter je hem ziet.<br />
Met liedjes en verhalen<br />
vliegt hij langs elke school.<br />
De Blauwe Vogel vliegt van<br />
pool tot pool.<br />
Refrein:<br />
Hij is De Blauwe Vogel.<br />
En kijk, hij komt eraan.<br />
Hij heeft geen last van drempels.<br />
Hij vliegt tot aan <strong>de</strong> maan.<br />
Ook jij kunt hem volgen.<br />
Dus kom er maar bij.<br />
En even krijg je vleugels.<br />
Net als hij.<br />
Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />
Geen merel en geen mees.<br />
Is nergens aan gebon<strong>de</strong>n.<br />
Geen last van hoogtevrees.<br />
Hij ziet <strong>de</strong> hele wereld.<br />
Hij voelt zich vrij en blij.<br />
De Blauwe Vogel vliegt<br />
voor jou en mij.<br />
19<br />
jongere en ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● juni<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Sporten is gezond. Daarom hou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> meeste<br />
scholen jaarlijks een sportdag. Met spelletjes en<br />
on<strong>de</strong>rlinge competities. Sport en spel zijn ook buiten<br />
school belangrijk. Voetbal, judo, scouting. Ook Mulat,<br />
een licht spastische jongen, zit op scouting. Als ze een<br />
speurtocht gaan doen, kan hij voor <strong>de</strong> eerste keer<br />
mee zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> hulp van een rolstoelduwer.<br />
●●<br />
Kern<br />
juNi<br />
Verhaal: Een spannen<strong>de</strong> middag<br />
Sportdag<br />
Er zijn steeds meer scoutinggroepen<br />
waar ook kin<strong>de</strong>ren met een handicap<br />
op zitten. Veel groepen hebben hiervoor een aangepaste<br />
accommodatie en er is ook een lan<strong>de</strong>lijk project<br />
om <strong>de</strong> groepen toegankelijker te maken.<br />
Mulat zit in een rolstoel. Vroeger duw<strong>de</strong>n papa en mama<br />
<strong>de</strong> rolstoel steeds, maar dat is niet altijd handig. Want<br />
Mulat wil ook wel eens zon<strong>de</strong>r hen op pad en daarom<br />
gaat hij naar Geert. Geert leert Mulat om zelf zijn rolstoel<br />
te besturen. Dat valt nog niet mee, maar Mulat doet erg<br />
zijn best en het gaat steeds beter.<br />
Vandaag oefenen Mulat en Geert in <strong>de</strong> gang. Mulat duwt<br />
zichzelf voort en Geert loopt ernaast. ‘Sturen!’ roept<br />
Geert als Mulat een beetje teveel naar één kant gaat. En<br />
Mulat stuurt zijn rolstoel netjes naar het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
gang.<br />
‘Je kunt het al helemaal zelf. Fantastisch hoor!’ zegt<br />
Geert.<br />
‘Als ik zelf mijn rolstoel kan besturen, mag ik op scouting,’<br />
zegt Mulat.<br />
‘Wat leuk!’ zegt Geert.<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ●●●juni
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Die zaterdag is het zover. Mulat mag naar scouting. Voor<br />
het eerst. De kin<strong>de</strong>ren komen in het clubhuis bij elkaar.<br />
Met Bob doen ze allerlei spelletjes en ze maken leuke<br />
dingen. Ze spelen ook vaak buiten. Scouting is cool.<br />
Ella, Mick en Stan zitten al langer op scouting. Bob heeft<br />
hun al het één en an<strong>de</strong>r verteld over Mulat, <strong>de</strong> nieuwe<br />
jongen in een rolstoel. Dat hij niet alles kan, omdat hij<br />
met een ziekte geboren is. Nou, dat lijkt Ella, Stan en<br />
Mick heel lastig. Dus vin<strong>de</strong>n ze het erg knap als ze zien<br />
dat Mulat zo goed met zijn rolstoel kan rij<strong>de</strong>n.<br />
Het is mooi weer en daarom heeft Bob iets leuks<br />
bedacht. ‘We gaan een speurtocht doen,’ zegt hij. Met<br />
takjes heeft hij pijlen gemaakt. Als <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> pijlen<br />
goed volgen, komen ze op een picknickplaats uit, waar<br />
ze samen brood gaan eten.<br />
De kin<strong>de</strong>ren rennen naar buiten. Mulat rolt er met zijn<br />
rolstoel achteraan. Het gaat prima, maar hij is niet zo snel<br />
als <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren.<br />
‘Bij elkaar blijven!’ roept Bob.<br />
Ella loopt naast <strong>de</strong> rolstoel van Mulat. ‘Is dat moeilijk,<br />
zo’n rolstoel rij<strong>de</strong>n?’ vraagt ze.<br />
‘Nee hoor,’ zegt Mulat stoer. Maar hij vertelt er niet<br />
bij dat zijn armen nu al een beetje moe beginnen te<br />
wor<strong>de</strong>n.<br />
De kin<strong>de</strong>ren lopen naar <strong>de</strong> rand van het bos. Mulat rijdt<br />
mee. Het gaat prima, maar het is best zwaar. Dan gaan ze<br />
het bos in. ‘Mulat mag voor,’ zegt Bob. Mulat vindt dat<br />
wel fijn, want hij kan niet over Stan en Mick heenkijken.<br />
Met Ella naast zich, rolt hij over het pad.<br />
‘Daar!’ roept Ella. En jawel, daar ligt <strong>de</strong> eerste pijl.<br />
‘En daar!’ ziet Mulat nu ook. Het groepje volgt <strong>de</strong> pijlen.<br />
Het is erg leuk. Ze gaan kris-kras door het bos en Mulat<br />
<strong>de</strong>nkt niet meer aan zijn vermoei<strong>de</strong> armen. Maar dan<br />
gebeurt er iets. Het pad wordt steeds zachter en zan<strong>de</strong>riger.<br />
Mulat probeert zijn rolstoel door het mulle zand te<br />
duwen, maar het gaat heel zwaar. En opeens lukt het niet<br />
meer. Hij staat stil. De wielen zitten vast in het zand.<br />
Mick en Stan zijn doorgelopen. Ze hebben niets in <strong>de</strong><br />
gaten. Ella loopt eerst ook ver<strong>de</strong>r. Mulat krijgt het er<br />
warm van. Zijn rolstoel zit muurvast; er is geen beweging<br />
in te krijgen. Wat nu?<br />
Bob, die achteraan loopt, ziet het meteen. ‘Mul zand hè,’<br />
zegt hij. ‘Daar komt een paard nog niet doorheen.’ Dan<br />
20<br />
roept hij naar voren: ‘Jongens, hulp nodig!’<br />
De kin<strong>de</strong>ren keren meteen om. Ze komen om <strong>de</strong> rolstoel<br />
staan. Mulat vindt het heel erg, maar <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren niet.<br />
Met z’n allen duwen en trekken ze aan <strong>de</strong> rolstoel. Bob<br />
probeert <strong>de</strong> wielen een stukje op te tillen. Stukje bij beetje<br />
komt <strong>de</strong> rolstoel vooruit. ‘We zijn er bijna,’ roept Bob.<br />
‘Nog een klein stukje, dan wordt het pad weer har<strong>de</strong>r.’<br />
De kin<strong>de</strong>ren juichen. Ze vin<strong>de</strong>n het prachtig dat ze <strong>de</strong><br />
rolstoel met z’n allen los hebben gekregen. Als het pad<br />
har<strong>de</strong>r wordt, kan Mulat zelf weer rij<strong>de</strong>n. Ze zijn er nu<br />
bijna en Mulat komt als eerste aan bij <strong>de</strong> picknickplaats.<br />
‘Wie <strong>de</strong> sterkste armen heeft, krijgt <strong>de</strong> eerste<br />
boterham!’zegt Bob en hij geeft hem aan... Mulat. ‘Want<br />
wat wij met z’n allen <strong>de</strong><strong>de</strong>n, doe jij helemaal in je eentje,’<br />
zegt hij.<br />
●●<br />
Slot<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● juni ● Sportdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
Voetbal<br />
Geef elk kind het werkblad ‘Juni: sportdag’. Voetbal, een<br />
zwart-wit weergave van <strong>de</strong> kalen<strong>de</strong>rplaat. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
een spel tekenen in <strong>de</strong> voetbal dat ze samen kunnen<br />
doen met een kind in een rolstoel. Tip: laat vier kin<strong>de</strong>ren<br />
hun werkblad aan elkaar plakken, zodat in het mid<strong>de</strong>n<br />
een hele voetbal ontstaat.
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
De meeste scholen organiseren wel een sportdag.<br />
Leuk en gezond voor ie<strong>de</strong>reen. Ook voor kin<strong>de</strong>ren<br />
met een handicap zijn er steeds meer mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />
om mee te kunnen doen. Dankzij slimme aanpassingen,<br />
zoals bij ‘showdown’, een vorm van tafeltennis<br />
voor mensen met een visuele handicap én voor<br />
zien<strong>de</strong>n.<br />
●●<br />
Kern<br />
Verhaal: Showdown<br />
Een showdowntafel heeft een opstaan<strong>de</strong><br />
rand en in het mid<strong>de</strong>n een<br />
plank. De bal is van glad<strong>de</strong> kunststof en is gevuld met<br />
kogeltjes, zodat hij goed te horen is. De bal moet met<br />
een bat on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> plank door geslagen wor<strong>de</strong>n. Elke<br />
misslag levert één punt op voor <strong>de</strong> tegenstan<strong>de</strong>r. Lukt<br />
het een speler om <strong>de</strong> bal in het doel van zijn tegenstan<strong>de</strong>r<br />
te krijgen, dan levert dat twee punten op.<br />
‘Goe<strong>de</strong>middag dames en heren,<br />
Dit is Maya Glee voor radio Pol<strong>de</strong>rland met‘Ken jij die<br />
sport?’ Elke week staat in dit programma een an<strong>de</strong>re<br />
sport centraal. Deze week nemen we een kijkje bij<br />
Showdown, een soort tafeltennis voor blin<strong>de</strong>n en<br />
slechtzien<strong>de</strong>n. Vandaag zijn wij te gast bij een showdown-oefenwedstrijd<br />
in Olmare. Twee showdownliefhebbers,<br />
Peter van Lisse en Siegmund Brune, zullen tegen<br />
elkaar strij<strong>de</strong>n. Ik sta hier in <strong>de</strong> regieruimte en volg<br />
<strong>de</strong> wedstrijd via <strong>de</strong> camera’s die boven <strong>de</strong> showdowntafel<br />
hangen, omdat in <strong>de</strong> speelruimte zelf absoluut niet<br />
gepraat mag wor<strong>de</strong>n. An<strong>de</strong>rs kunnen <strong>de</strong> spelers <strong>de</strong><br />
bal niet goed horen. In afwachting van <strong>de</strong> spelers zal ik<br />
<strong>de</strong> ruimte voor u beschrijven. In het mid<strong>de</strong>n staat <strong>de</strong><br />
grote showdowntafel, die in<strong>de</strong>rdaad wel wat weg heeft<br />
van een tafeltennistafel. Om <strong>de</strong> tafel heen is een grote<br />
opstaan<strong>de</strong> rand. In het mid<strong>de</strong>n geen netje zoals bij<br />
tafeltennis, maar een hoge plank. Bij tafeltennis moet<br />
het balletje óver het netje heen wor<strong>de</strong>n geslagen. Bij<br />
showdown is het juist <strong>de</strong> bedoeling om <strong>de</strong> bal ón<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong> plank door te slaan. Elke speler heeft daarvoor een<br />
batje én een handbeschermer, want <strong>de</strong> ballen kunnen<br />
flink hard aankomen.<br />
21<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● juni ● Sportdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
En daar komen <strong>de</strong> spelers binnen. Peter wordt begeleid<br />
door zijn trainer Thom. Hij draagt een blauw clubshirt.<br />
Siegmund komt binnen met zijn vriendin Hanna en<br />
draagt zijn beken<strong>de</strong> ro<strong>de</strong> tenue. Achter hen loopt<br />
scheidsrechter Aad Burgerman. Hanna en Thom begelei<strong>de</strong>n<br />
bei<strong>de</strong> spelers naar het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> ruimte<br />
waar zij elkaar <strong>de</strong> hand schud<strong>de</strong>n. Nu lopen ze ie<strong>de</strong>r<br />
naar hun eigen speelhelft. Peter en Siegmund zetten<br />
hun donkere skibril op. Voor Peter eigenlijk overbodig,<br />
want hij is al sinds zijn geboorte blind. Siegmund is<br />
slechtziend, maar zou zon<strong>de</strong>r bril in het voor<strong>de</strong>el zijn.<br />
Aad heeft <strong>de</strong> speelbal, een har<strong>de</strong> bal met kogeltjes. Hij<br />
rammelt er even mee om te kijken of <strong>de</strong> bal aan <strong>de</strong> eisen<br />
voldoet. Hij haalt een munt te voorschijn en vraagt<br />
<strong>de</strong> spelers kop of munt te kiezen. Hij gooit <strong>de</strong> munt nu<br />
op en <strong>de</strong> bal gaat naar... Siegmund!<br />
De scheidsrechter fluit. Siegmund serveert. Peter slaat<br />
<strong>de</strong> bal terug in <strong>de</strong> hoek. Siegmund reageert razendsnel.<br />
Peter maakt een rare manoeuvre en ai, dat moet zeer<br />
doen aan zijn hand. Siegmund slaat terug, Peter reageert<br />
fel. Wat een spel tussen <strong>de</strong>ze twee groothe<strong>de</strong>n,<br />
wat een actie. De bal gaat naar Siegmund en ja... Peter<br />
mist. 0-1 voor Siegmund! Wat een spanning, wat een<br />
spel... Dit gaat razendsnel, dit is topklasse! 2-1,<br />
3-1 voor Peter. Siegmund heeft <strong>de</strong> bal. Hij mikt hem via<br />
<strong>de</strong> zijplank en jawel! De bal gaat in het doelgat van zijn<br />
tegenstan<strong>de</strong>r: 3-3 gelijk. Wat is dit spannend mensen.<br />
Terwijl ik hier praat, veran<strong>de</strong>rt <strong>de</strong> stand voortdurend.<br />
Voor elk doelpunt wor<strong>de</strong>n twee punten gegeven, voor<br />
elke misslag gaat er één punt naar <strong>de</strong> tegenstan<strong>de</strong>r. 7-5<br />
voor Peter, 7-7 gelijk. Siegmund maakt een prachtbeweging<br />
en het is 7-9. De spanning is te snij<strong>de</strong>n. Het<br />
spel wordt in doodse stilte gespeeld. Zal het Siegmund<br />
lukken om... ja, já, JA! Opnieuw een doelpunt voor<br />
Sieg mund. De stand is 7-11 voor Siegmund en daarmee<br />
is hij <strong>de</strong> winnaar gewor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>ze eerste set!’
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Lied: Sportdag Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 7)<br />
Hé, daar klinkt een fluitje<br />
en je gaat van start.<br />
Eerst nog lekker langzaam,<br />
maar dan gaat het hard.<br />
Benen wijd, armen spreid.<br />
Laat je billen swingen<br />
en geniet ervan.<br />
Spieren strak en ontspan.<br />
Warming-up, dat was het dan.<br />
Vallen, vangen,<br />
zwaaien, hangen.<br />
Ballen in <strong>de</strong> mand.<br />
Springen, kruipen,<br />
handstand, sluipen,<br />
landing in het zand.<br />
Zweet gutst van je voorhoofd,<br />
’t klotst on<strong>de</strong>r je arm.<br />
Water in je schoenen,<br />
pff, wat is het warm.<br />
Aanloop, mikken,<br />
gooien, tikken.<br />
Sprintje om het veld.<br />
Flikflak, hinken,<br />
liters drinken,<br />
en dan uitgeteld!<br />
Even rusten?<br />
Please, ah toe!<br />
Mag het ietsje min<strong>de</strong>r?<br />
Want je bent zo moe!<br />
Maar dan klinkt het fluitje<br />
en daar ga je weer.<br />
Han<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> hoogte<br />
en dan nog een keer.<br />
Benen wijd, armen spreid.<br />
Laat je billen swingen<br />
en geniet ervan.<br />
22<br />
Spieren strak en ontspan.<br />
Cooling down, dat was het dan.<br />
Hè, hè!<br />
●●<br />
Slot<br />
jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● juni ● ● Sportdag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
Sport<br />
Welke sporten zijn nog meer in aangepaste vorm<br />
geschikt voor blin<strong>de</strong>n? Praat er over en laat kin<strong>de</strong>ren<br />
informatie zoeken op internet. Laat die informatie verwerken<br />
in een eigen wedstrijdverslag of in een krantenartikeltje.
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Vakantie. Wan<strong>de</strong>len in <strong>de</strong> bergen. Zwemmen in zee.<br />
Dagjes uit. Mogelijkhe<strong>de</strong>n genoeg. Zo zien we dat<br />
meestal om ons heen. Maar wat we vaak niet zien,<br />
zijn <strong>de</strong> gezinnen waarin een kind lichamelijk zo beperkt<br />
is dat vakanties meestal niet kunnen. Daarom<br />
is het fantastisch dat er projecten zijn waarbij ou<strong>de</strong>rs<br />
overdag even niet voor hun kind hoeven te zorgen en<br />
ze tóch met elkaar op vakantie kunnen.<br />
●●<br />
Kern<br />
Gedicht: Een echte wigwamtent<br />
Het wigwamproject is bedoeld voor gezinnen<br />
met een kind met een lichamelijke<br />
of meervoudige handicap, die niet gewoon op vakantie<br />
kunnen. Het hele gezin kampeert in een huisje<br />
in <strong>de</strong> vorm van een wigwam of in een wigwamtent.<br />
Overdag is er een programma voor <strong>de</strong> gehandicapte<br />
kin<strong>de</strong>ren én hun broertjes en zusjes, zodat ou<strong>de</strong>rs<br />
zelf op stap kunnen. ’s Avonds wordt er gezamenlijk<br />
gegeten, waarbij voor het gezin gekookt wordt.<br />
Hiep hoi, we gaan kamperen.<br />
’k Heb het nog nooit gedaan.<br />
Ik dacht dat met mijn rolstoel<br />
kamperen niet zou gaan.<br />
Twee weken in een wigwamtent!<br />
Ik ben al helemaal gewend.<br />
’s Morgens hoor ik <strong>vogel</strong>s fluiten.<br />
Rits los en ik kan naar buiten.<br />
Slapen op een an<strong>de</strong>r bed.<br />
Eén dat wiebelt, wat een pret!<br />
’s Morgens wassen bij <strong>de</strong> kraan<br />
twintig meter hier vandaan.<br />
Daar gaan we ook naar <strong>de</strong> wc.<br />
’s Morgens gaat mijn mama mee.<br />
Dan gaan pap en mam op pad<br />
naar het bos of naar <strong>de</strong> stad.<br />
23<br />
Alle kin<strong>de</strong>ren blijven hier.<br />
Samen maken we plezier.<br />
Voor het eten zijn ze terug.<br />
Och, wat ging die dag toch vlug!<br />
Met z’n allen eten wij.<br />
En dan is <strong>de</strong> dag voorbij.<br />
Hiep hoi, want wij kamperen.<br />
Voor mij <strong>de</strong> eerste keer.<br />
En volgen<strong>de</strong> vakantie?<br />
Misschien mag ik dan weer!<br />
Lied: Vlieg met me mee Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 8)<br />
Refrein:<br />
Vlieg met me mee<br />
naar an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n.<br />
Daar hou<strong>de</strong>n ze net zo<br />
van dansen als hier.<br />
Vlieg met me mee<br />
naar bergen en stran<strong>de</strong>n.<br />
Dan maken we samen plezier.<br />
Kom, we dansen hand in hand<br />
op het warme strand.<br />
In het dichte groene bos<br />
doen we <strong>de</strong> hosseklos.<br />
Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />
die je soms niet kunt verstaan.<br />
Maar samen dansen, di-da-dansen,<br />
dat zal altijd gaan.<br />
Refrein<br />
juLi<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● juli ● Zomervakantie ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
Zomervakantie
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Kom we dansen drie keer rond<br />
op <strong>de</strong> zachte grond.<br />
In het weiland op het gras<br />
doen we <strong>de</strong> hassebas.<br />
Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />
die je soms niet kunt verstaan.<br />
Maar samen dansen, di-da-dansen,<br />
dat zal altijd gaan.<br />
Refrein<br />
Kom we dansen voetjesvlug<br />
op <strong>de</strong> stenen brug.<br />
In het oerwoud in <strong>de</strong> zon<br />
doen we <strong>de</strong> honkiton.<br />
Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />
die je soms niet kunt verstaan.<br />
Maar samen dansen, di da dansen,<br />
dat zal altijd gaan.<br />
Refrein<br />
●●<br />
Slot<br />
Wigwamkamp<br />
Deel vouwplaatjes uit en lange cocktailprikkers. Laat<br />
kin<strong>de</strong>ren een wigwamtent vouwen, plakken en versieren.<br />
Zet alle tenten bij elkaar en maak er een vrolijk<br />
wigwamkamp van. Bespreek wat er allemaal aangepast<br />
zou moeten wor<strong>de</strong>n als het kamp ook geschikt moet zijn<br />
voor kin<strong>de</strong>ren met een handicap.<br />
24<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● juli<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
●●<br />
Vooraf<br />
In <strong>de</strong> zomervakantie trekken veel mensen eropuit.<br />
Even uit <strong>de</strong> dagelijkse sleur. Dat geldt niet voor Natasja.<br />
Zij is lichamelijk beperkt en woont in een gezinsvervangend<br />
tehuis. Juist <strong>de</strong> zomer is heel saai, omdat<br />
bijna ie<strong>de</strong>reen weg is. Natasja is dol op paar<strong>de</strong>n. Het<br />
liefst zou ze zelf ook willen paardrij<strong>de</strong>n. En dat kan,<br />
dankzij maneges waar kin<strong>de</strong>ren met een lichamelijke<br />
beperking kunnen huifbedrij<strong>de</strong>n. Dat maakt <strong>de</strong> zomer<br />
van Natasja helemaal goed.<br />
●●<br />
Kern<br />
Verhaal: Op een paard<br />
In sommige maneges kunnen kin<strong>de</strong>ren<br />
huifbedrij<strong>de</strong>n. Twee paar<strong>de</strong>n lopen in<br />
een stalen frame. Over hun ruggen ligt een huifbed,<br />
waarin <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren kunnen liggen. Met een speciale<br />
takel wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren op het bed gelegd. Huifbedrij<strong>de</strong>n<br />
is niet alleen leuk, maar werkt ook therapeutisch.<br />
Door <strong>de</strong> warmte en <strong>de</strong> bewegingen van <strong>de</strong><br />
paar<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n sommige functies van het lichaam<br />
gestimuleerd.<br />
Natasja is dol op paar<strong>de</strong>n. Ze woont in een woongroep.<br />
Daar heeft ze een eigen kamer. Die kamer hangt en staat<br />
vol met paar<strong>de</strong>n. Er hangen paar<strong>de</strong>nposters en ook een<br />
supergrote paar<strong>de</strong>nkalen<strong>de</strong>r. Overal staan beeldjes van<br />
paar<strong>de</strong>n. Op zondag gaat Natasja vaak naar huis. Of haar<br />
ou<strong>de</strong>rs komen op bezoek en dan gaan ze samen leuke<br />
dingen doen. Haar broer Niels brengt soms een paar<strong>de</strong>nblad<br />
voor haar mee. Samen bekijken ze <strong>de</strong> plaatjes<br />
en hij leest <strong>de</strong> artikeltjes voor.<br />
Natasje heeft één grote droom. Ze zou heel graag zelf<br />
eens op een paard rij<strong>de</strong>n. Maar dat kan niet, want door<br />
haar handicap kan Natasja niet zitten. En liggend kun je<br />
natuurlijk niet op een paard. Tenminste, dat dénkt ze.<br />
Het is vakantie. En vakantie, daar vindt Natasja eigenlijk<br />
niks aan. Ze gaat wel een paar dagen naar huis, maar<br />
het grootste <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> vakantie blijft ze gewoon in<br />
<strong>de</strong> woongroep. Daar is het nu veel saaier dan an<strong>de</strong>rs,<br />
omdat veel vriendinnen wél naar huis zijn. Bovendien<br />
is er geen school, dus heeft ze erg veel tijd om zich te<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● juli
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
vervelen. Soms gaat Natasja met Dorin<strong>de</strong> of een an<strong>de</strong>re<br />
begelei<strong>de</strong>r naar buiten, maar natuurlijk niet <strong>de</strong> hele dag.<br />
En zo brengt ze heel wat uurtjes door met haar paar<strong>de</strong>nboekjes,<br />
paar<strong>de</strong>nfilms en haar paar<strong>de</strong>ndroom. Saai hoor.<br />
Maar dan...<br />
‘Hé, Natasja. Ik kom je halen voor een verrassing.’<br />
Dorin<strong>de</strong> komt haar kamer binnen. Ze rijdt Natasja met<br />
bed naar buiten, waar het busje al staat te wachten.<br />
‘Waar gaan we heen?’ vraagt Natasja nieuwsgierig aan<br />
chauffeur Ron.<br />
‘Dat mag ik niet zeggen,’ zegt Ron. ‘An<strong>de</strong>rs is het geen<br />
verrassing meer.’<br />
Natasja is heel nieuwsgierig. Zou ze naar huis gaan? Of<br />
misschien naar het bos? ‘Toe nou, zeg het nou.’<br />
‘Nee. Maar ik weet wel dat je het hééél leuk gaat vin<strong>de</strong>n.’<br />
Nu is Natasja nog nieuwsgieriger gewor<strong>de</strong>n.<br />
‘We zijn er.’ Ron rijdt Natasja’s bed uit het busje. Nu ziet<br />
Natasja waar ze is: ze staan voor een manege! Er komt<br />
een jongen naar haar toe. Op zijn bloes zit een button<br />
met een paard erop.<br />
‘Hoi,’ zegt hij. ‘Ik ben Berend en ik heb gehoord<br />
dat jij dol bent op paar<strong>de</strong>n.’<br />
‘Nou en of!’ roept Natasja.<br />
‘Gaan we naar <strong>de</strong> paar<strong>de</strong>n<br />
kijken?’<br />
‘Ja,’ zegt Berend<br />
en hij rolt haar<br />
<strong>de</strong> manege in.<br />
Natasja heeft<br />
nog nooit<br />
zoveel paar<strong>de</strong>n<br />
bij elkaar<br />
gezien.<br />
Ze hoort<br />
ze stampen<br />
en snuiven.<br />
Berend rijdt<br />
haar tot vlakbij<br />
een paard. Ze kan<br />
hem zó aanraken.<br />
‘Aai hem maar, dat vindt<br />
hij wel leuk,’ zegt Berend.<br />
Natasja aait het paard voorzichtig. Wat<br />
geniet ze van dit bezoek! Maar er komt meer. Berend<br />
25<br />
rijdt haar bed naar twee paar<strong>de</strong>n. Ze staan in een soort<br />
frame van staal.<br />
‘Wil je een ritje maken?’ vraagt hij.<br />
‘Dat kan toch niet,’ zegt Natasja.<br />
‘Jawel hoor, dat kan hier wel. Kijk, zie je dat doek?’ Berend<br />
wijst naar <strong>de</strong> paar<strong>de</strong>n. Over hun ruggen hangt een<br />
soort <strong>de</strong>ken. In het mid<strong>de</strong>n lijkt het een beetje op een<br />
hangmat. ‘Als je durft, tillen we je daarop. Dan kun je op<br />
<strong>de</strong> ruggen van <strong>de</strong> paar<strong>de</strong>n rij<strong>de</strong>n.’<br />
Als je durft... natúúrlijk durft Natasja!<br />
Met een soort takel wordt Natasja naar boven gehesen<br />
en heel voorzichtig op <strong>de</strong> hangmat gelegd. On<strong>de</strong>r zich<br />
voelt ze <strong>de</strong> paar<strong>de</strong>nruggen. Ze voelen warm aan.<br />
‘Ben je er klaar voor? Dan gaan we rij<strong>de</strong>n!’ roept Berend.<br />
De paar<strong>de</strong>n beginnen langzaam te lopen. Natasja voelt<br />
<strong>de</strong> beweging. Wat is dit super, zeg!<br />
Ze rij<strong>de</strong>n wel een half uur, maar voor haar gevoel is het<br />
veel te vlug voorbij. Voorzichtig wordt Natasja weer in<br />
haar bed getakeld.<br />
‘Vond je het leuk?’ vraagt Berend.<br />
‘Fantastisch!’ roept Natasja.<br />
‘Dus je wilt volgen<strong>de</strong> week nog een keer terugkomen?’<br />
‘Mag dat? JAA!’<br />
Met Ron rijdt Natasja naar huis. De hele weg praat ze aan<br />
één stuk door. Over hoe gaaf het was en hoe spannend.<br />
‘Vind je <strong>de</strong> vakantie nog steeds zo saai?’ vraagt Ron<br />
lachend.<br />
‘Echt niet!’ zegt Natasja.<br />
●●<br />
Slot<br />
Huifbedrij<strong>de</strong>n<br />
Laat het werkblad ‘Juli: huifbedrij<strong>de</strong>n’ zien. Huifbedrij<strong>de</strong>n<br />
is een heel handige aanpassing om kin<strong>de</strong>ren die niet<br />
zelfstandig kunnen zitten <strong>de</strong> mogelijkheid te geven om<br />
toch paard te rij<strong>de</strong>n. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren eigen, handige<br />
aanpassingen be<strong>de</strong>nken en ontwerpen (als schets of<br />
driedimensionaal uitgevoerd met behulp van kosteloos<br />
materiaal) voor kin<strong>de</strong>ren met een bepaal<strong>de</strong> handicap.<br />
Verbind een kleine prijs aan het beste ontwerp.<br />
jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● juli ● ● Zomervakantie ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Spannend! De eerste schooldag. Allemaal nieuwe<br />
indrukken. Ook in <strong>de</strong> klas van Edwin. Edwin heeft<br />
het syndroom van Down. Tot vorig jaar zat hij op een<br />
reguliere basisschool. Vanaf het nieuwe seizoen volgt<br />
hij speciaal on<strong>de</strong>rwijs. Maar één dag per week komt<br />
hij terug in zijn vertrouw<strong>de</strong> groep.<br />
●●<br />
Kern<br />
Verhaal: Daar is Edwin weer!<br />
Edwin heeft speciale hulp en begeleiding<br />
nodig. Die vindt hij in het speciaal<br />
on<strong>de</strong>rwijs. Maar zijn ou<strong>de</strong>rs vin<strong>de</strong>n het belangrijk<br />
dat hij contact houdt met zijn vriendjes uit <strong>de</strong> buurt.<br />
Daarom gaat hij elke woensdag naar <strong>de</strong> basisschool<br />
in zijn eigen wijk. Een goe<strong>de</strong> vorm van integratie.<br />
De vakantie is voorbij en <strong>de</strong> school begint weer. Mike<br />
heeft er zin in. Hij wil maar wat graag tekenen en kleien<br />
en met zijn vriendjes spelen. Hij wil boeken lezen en<br />
puzzelen. Juf Janet is er ook weer. Ze klapt in haar han<strong>de</strong>n<br />
en alle kin<strong>de</strong>ren weten nog precies wat dat betekent:<br />
we gaan in <strong>de</strong> kring.<br />
‘Leuk dat jullie er allemaal weer zijn,’ zegt juf.<br />
Om <strong>de</strong> beurt mogen <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren over hun vakantie vertellen.<br />
Kadir is met het vliegtuig naar zijn oma geweest.<br />
Arjan heeft gekampeerd in een echte tent. Susan heeft<br />
met een boot gevaren. Mike is thuisgebleven, maar hij<br />
mocht wel een keer met zijn va<strong>de</strong>r mee op <strong>de</strong> vrachtwagen.<br />
Terwijl <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren vertellen, kijkt Mike <strong>de</strong> klas rond.<br />
Er staat één lege stoel in <strong>de</strong> kring. Wie hoort daar op te<br />
zitten? Dan weet hij het opeens weer. Dat is <strong>de</strong> stoel van<br />
Edwin!<br />
‘Juf, waar is Edwin?’ vraagt hij.<br />
‘Edwin is naar een an<strong>de</strong>re school gegaan,’ zegt juf. ‘Dat<br />
weten jullie toch nog wel. Voor <strong>de</strong> vakantie heb ik dat<br />
verteld.’ Nu weet Mike het weer en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren ook.<br />
Edwin is naar een school gegaan waar ze an<strong>de</strong>re spelletjes<br />
doen en an<strong>de</strong>re dingen leren. Maar waarom staat<br />
zijn stoel er dan nog?<br />
‘Dat is het leuke,’ zegt juf. ‘Edwin komt af en toe nog<br />
wel terug. Eén dag in <strong>de</strong> week komt hij weer bij ons in<br />
26<br />
<strong>de</strong> klas. Om samen met jullie spelletjes te doen en om<br />
te laten zien wat hij op zijn nieuwe school geleerd heeft.<br />
Elke woensdag. En daarom staat er nog steeds een stoel<br />
met zijn naam erop.’<br />
Fijn, <strong>de</strong>nkt Mike. En ook <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren vin<strong>de</strong>n het<br />
leuk om Edwin af en toe nog te zien.<br />
En dan is het woensdag.<br />
De kin<strong>de</strong>ren komen <strong>de</strong> klas binnen. Juf klapt in haar<br />
han<strong>de</strong>n. Mike wil net in <strong>de</strong> kring gaan zitten als <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur<br />
opengaat.<br />
‘Edwin!’ Alle kin<strong>de</strong>ren stuiven weer van hun stoelen. Juf<br />
lacht. Edwin voelt zich net een kleine prins door alle belangstelling.<br />
Ie<strong>de</strong>reen wil naast hem zitten, maar dan zet<br />
juf zijn stoel naast... Mike. Edwin mag over zijn nieuwe<br />
school vertellen.<br />
‘Weet je wat ik geleerd heb,’ zegt hij en hij maakt <strong>de</strong> rits<br />
van zijn trui open en weer dicht. De meeste kin<strong>de</strong>ren<br />
kunnen dat allang, maar ze weten dat het voor Edwin<br />
heel moeilijk is en daarom vin<strong>de</strong>n ze het knap dat hij het<br />
nu ook kan.<br />
‘Goed zo, Edwin,’ zegt <strong>de</strong> juf.<br />
Mike legt even zijn arm om Edwin heen.<br />
En alle kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>nken hetzelf<strong>de</strong>: woensdag wordt <strong>de</strong><br />
leukste dag van <strong>de</strong> week. Want dan is Edwin weer even<br />
in <strong>de</strong> klas!<br />
●●<br />
Slot<br />
auGuStuS<br />
eerste schooldag<br />
Vergeet-mij-niet<br />
Edwin gaat naar het speciaal on<strong>de</strong>rwijs, maar toch zullen<br />
<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren van <strong>de</strong> basisschool hem niet vergeten,<br />
omdat Edwin elke woensdag komt. Leg daarom het<br />
werkblad ‘Augustus: vergeet-mij-nietje’ in <strong>de</strong> kring. Waar<br />
moeten <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren goed aan <strong>de</strong>nken als Edwin in hun<br />
klas komt? Wat moeten ze vooral niet vergeten aan hem<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● augustus ● eerste schooldag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
te vertellen? (Bijvoorbeeld: hem niet vergeten alvast een<br />
briefje mee te geven over het feest van volgen<strong>de</strong> week,<br />
enzovoort.)<br />
Laat elk kind zijn hand omtrekken op een vel papier en<br />
dit uitknippen. Deze hand staat voor elkaar helpen, dingen<br />
samen doen. Waar kun jij iemand mee helpen? Wat<br />
doe je graag samen? Teken dat in <strong>de</strong> hand.<br />
27<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● augustus<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
●●<br />
Vooraf<br />
De eerste dag in het nieuwe schooljaar blijft speciaal.<br />
Het is even wennen, maar dat gaat meestal vrij snel.<br />
In <strong>de</strong> klas van Ronnie is <strong>de</strong> eerste schooldag extra<br />
bijzon<strong>de</strong>r. Ronnie heeft maan<strong>de</strong>n gele<strong>de</strong>n een ernstig<br />
ongeluk gehad en kan niet meer lopen en zitten.<br />
Dankzij <strong>de</strong> financiële mogelijkhe<strong>de</strong>n van het zogenaam<strong>de</strong><br />
‘rugzakje’ kan Ronnie naar zijn eigen basisschool.<br />
Met bed en al wordt hij die eerste schooldag<br />
naar binnen gere<strong>de</strong>n.<br />
● ● Kern<br />
Verhaal: Met bed en al<br />
naar school<br />
Ronnie heeft een dwarslaesie. Toch gaat hij na het ongeluk<br />
en een maan<strong>de</strong>nlange revalidatie terug naar zijn<br />
eigen basisschool. Met on<strong>de</strong>rsteuning van een speciale<br />
begelei<strong>de</strong>r. Maar hoe zullen zijn klasgenoten erop reageren<br />
als hij met bed en al <strong>de</strong> klas binnenkomt?<br />
Ronnie heeft een ongeluk gehad. Al maan<strong>de</strong>n gele<strong>de</strong>n.<br />
Bij dat ongeluk heeft hij zijn rug gebroken. Eerst heeft hij<br />
een tijd in het ziekenhuis gelegen, maar daar kon<strong>de</strong>n ze<br />
hem niet beter maken. Niemand kan Ronnie beter maken.<br />
Hij kan nooit meer lopen of zitten. En ook niet meer<br />
zelf naar <strong>de</strong> wc. Overal moet hij bij geholpen wor<strong>de</strong>n.<br />
Vooral in het begin vond hij dat heel erg, maar na een<br />
tijdje begon hij eraan te wennen. Zijn ou<strong>de</strong>rs hebben<br />
lang met hem gepraat.<br />
‘Het is verschrikkelijk, maar het is nu eenmaal zo,’ heeft<br />
zijn va<strong>de</strong>r gezegd. ‘Probeer er het beste van te maken.’<br />
Van <strong>de</strong> zomer zijn ze niet met vakantie geweest. Maar<br />
wel een dag naar zee en naar <strong>de</strong> dierentuin. Ronnie ging<br />
er gewoon met bed en al naar toe. Hij heeft daarvoor<br />
een speciaal bed op wieltjes. ’t Is an<strong>de</strong>rs dan vroeger,<br />
maar gelukkig kan hij er toch nog van genieten.<br />
Dan is het augustus en <strong>de</strong> school begint weer. Sinds<br />
zijn ongeluk heeft Ronnie thuis en in het ziekenhuis les<br />
gehad. Maar zijn moe<strong>de</strong>r zei: ‘Het wordt tijd dat je ook<br />
weer gewoon naar school gaat.’<br />
‘Hoe moet dat dan?’ heeft Ronnie gevraagd. Maar daar<br />
wisten zijn ou<strong>de</strong>rs wel iets op.<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● augustus
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Vandaag is het zover: <strong>de</strong> school begint en Ronnie gaat<br />
er voor het eerst weer heen. Hij vindt het spannend en<br />
vreemd. Natuurlijk heeft hij zijn vrien<strong>de</strong>n <strong>de</strong> afgelopen<br />
tijd vaak gezien, want ze kwamen hem regelmatig opzoeken<br />
en huiswerk brengen. Maar dat is toch heel an<strong>de</strong>rs<br />
dan weer echt naar school gaan, vooral als je daar met je<br />
bed en al naartoe gaat. Ronnie <strong>de</strong>nkt dat het nooit meer<br />
hetzelf<strong>de</strong> wordt en zijn ou<strong>de</strong>, vertrouw<strong>de</strong> school voelt<br />
opeens een beetje vreemd aan.<br />
Er is nog iets: Ronnie gaat niet alleen. Er gaat iemand met<br />
hem mee. Het is Kenn. Kenn duwt Ronnies bed en helpt<br />
hem bij het aan- en uittrekken van zijn jas. Hij helpt Ronnie<br />
als hij an<strong>de</strong>rs wil gaan liggen en als hij moet plassen.<br />
Als <strong>de</strong> bel gaat, duwt Kenn Ronnies bed <strong>de</strong> klas in.<br />
Meneer René staat hen al op te wachten. Hij heeft een<br />
plaatsje vrijgemaakt aan <strong>de</strong> kant van het raam. Daar<br />
staat ook een speciale tafel die over Ronnies bed heen<br />
geschoven kan wor<strong>de</strong>n. Kenn duwt Ronnies bed erheen.<br />
Als alle kin<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> klas zitten, zegt meneer René<br />
hoe blij hij is dat ie<strong>de</strong>reen er na <strong>de</strong> vakantie weer is en<br />
daarbij geeft hij Ronnie even een knipoog. Ie<strong>de</strong>reen mag<br />
vertellen over <strong>de</strong> vakantie, maar het lijkt wel of niemand<br />
dat goed durft. Ze kijken allemaal naar Ronnie en het opvallen<strong>de</strong><br />
bed. Wat moeten ze doen? Is Ronnie zielig? Is<br />
hij eenzaam? Wat kun je wel en niet zeggen? Ook Ronnie<br />
zegt eerst helemaal niks. Hij ligt wat ongemakkelijk in zijn<br />
bed en kijkt een beetje schichtig naar zijn klasgenoten.<br />
Maar als meneer René hem een paar vragen stelt, breekt<br />
het ijs. Een paar kin<strong>de</strong>ren gaan ook vragen stellen. Ze<br />
willen weten of je nog wel met vakantie kunt als je altijd<br />
in bed moet liggen en of je je niet dood verveelt. Dan<br />
vertelt Ronnie hoe hij met zijn bed over het strand heeft<br />
gere<strong>de</strong>n en langs <strong>de</strong> hokken van <strong>de</strong> dieren in <strong>de</strong> dierentuin.<br />
Ie<strong>de</strong>reen vindt dat geweldig interessant en Ronnie<br />
voelt zich best een beetje bijzon<strong>de</strong>r.<br />
Als alle vakantieverhalen achter <strong>de</strong> rug zijn, zegt meneer<br />
René: ‘We gaan weer eens wat doen. Wat dachten jullie<br />
van rekenen?’<br />
Kenn schuift <strong>de</strong> tafel over het bed van Ronnie en geeft<br />
hem zijn rekenboek.<br />
Even later buigt <strong>de</strong> hele klas zich over <strong>de</strong> procenten en<br />
<strong>de</strong> breuken. En Ronnie? Die voelt zich weer helemaal<br />
thuis!<br />
28<br />
Lied: Eerste schooldag Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 9)<br />
Eerste schooldag. Beetje eng.<br />
Stel dat ik straks niemand ken?<br />
Eerste schooldag. Nieuwe juf.<br />
En dus pieker ik me suf.<br />
Eerste keer weer op dat plein.<br />
Wat ik voel is niet zo fijn.<br />
Wordt het leuk of wordt het naar?<br />
Wat verwacht ik van dit jaar?<br />
Maar hallo,<br />
daar zijn mijn vrien<strong>de</strong>n.<br />
En hoera, ik doe weer mee.<br />
Even was ik wat onzeker.<br />
Nu is alles weer oké.<br />
Eerste lessen. Eerste uur.<br />
Nieuwe boeken, nieuwe buur.<br />
En bij gym een heel nieuw spel.<br />
Maar ik red het lekker wel.<br />
’s Middags is het weer vertrouwd.<br />
Lijkt het schooljaar al weer oud.<br />
Alles veilig en bekend.<br />
’k Ben weer helemaal gewend.<br />
Want hallo,<br />
daar zijn mijn vrien<strong>de</strong>n.<br />
En hoera, ik doe weer mee.<br />
Even was ik wat onzeker.<br />
Nu is alles weer oké.<br />
Hé hallo, …<br />
●●<br />
Slot<br />
Mytylschool<br />
Niet ie<strong>de</strong>r kind met een zware handicap wordt in het<br />
basison<strong>de</strong>rwijs opgevangen. Een aantal gaat naar een<br />
mytylschool. Schrijf het woord ‘mytylschool’ op het<br />
bord. Wie weet wat dat is?<br />
jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● augustus ● ● eerste schooldag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren via internet informatie (beeld en tekst)<br />
zoeken over mytylscholen. Hoe ziet een dag op zo’n<br />
school eruit? Welke kin<strong>de</strong>ren gaan ernaartoe? Hoeveel<br />
mytylscholen zijn er? Welke hulp en on<strong>de</strong>rsteuning<br />
kunnen kin<strong>de</strong>ren er krijgen? Laat hen <strong>de</strong>ze informatie<br />
verwerken in een werkstuk of op een muurkrant.<br />
29 ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● augustus<br />
●●<br />
Vooraf<br />
September<br />
‘Er is er één jarig…’ De eigen verjaardag is voor veel<br />
kin<strong>de</strong>ren een hoogtepunt van het jaar. Ze zijn er al<br />
lang van tevoren mee bezig. Wie nodig ik uit? En…<br />
wat zet ik op mijn verlanglijstje? Het is begrijpelijk dat<br />
een kind met taaislijmziekte op het lijstje zet: ‘gewoon<br />
mee kunnen doen met alles’. Dat kan niet altijd, maar<br />
gelukkig heeft <strong>de</strong> ik-figuur uit het versje wel een<br />
superdag.<br />
Gedicht: Verjaardagswens<br />
In het slijm van kin<strong>de</strong>ren met CF (taaislijmziekte)<br />
zit weinig water. Daardoor<br />
is het taai en kleverig. Kin<strong>de</strong>ren met CF moeten vaker<br />
hoesten, meer eten, zijn sneller vermoeid en hebben<br />
soms last van buikpijn. Medicijnen helpen het slijm<br />
te verdunnen. Door mid<strong>de</strong>l van fysiotherapie leren<br />
kin<strong>de</strong>ren het slijm uit hun longen te krijgen.<br />
Morgen ben ik jarig.<br />
Ik <strong>de</strong>nk dat jij niet raadt<br />
wat er op het briefje<br />
van mijn verlanglijst staat.<br />
Nooit meer naar het ziekenhuis.<br />
Alles zomaar kunnen thuis.<br />
Niet meer moe wanneer ik hol.<br />
En m’n longen nooit meer vol.<br />
Alles eten wat ik wil.<br />
Nooit een prik meer of een pil.<br />
Niet meer naar <strong>de</strong> fysio.<br />
Wat een pracht verjaarsca<strong>de</strong>au!<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● September ● verjaardag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ●●●September<br />
Verjaardag
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Morgen ben ik jarig.<br />
Ik droom er heerlijk van.<br />
Al heel vroeg word ik wakker.<br />
En wat zie ik dan?<br />
Een taart met zeven kaarsjes.<br />
En slingers op m’n stoel.<br />
Een kamer vol ca<strong>de</strong>autjes.<br />
Wat zijn het er een boel!<br />
En ’s middags een partijtje.<br />
Met spelletjes en taart.<br />
De post brengt van m’n oma<br />
een hele leuke kaart.<br />
Wanneer ik moe naar bed ga,<br />
dan zeg ik met een lach:<br />
‘Al moet ik wel eens hoesten,<br />
dít was een superdag!’<br />
30<br />
Lied: De vlaggen uit! Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 10)<br />
Refrein:<br />
Vandaag ben je jarig.<br />
Dus zingen we luid.<br />
Het huis* wordt versierd<br />
en <strong>de</strong> vlaggen gaan uit.<br />
Van mama een zoen<br />
en van oma een kaart.<br />
Een prachtig ca<strong>de</strong>au<br />
en je lievelingstaart.<br />
Refrein<br />
Een lach om je mond<br />
en een strik in je haar.<br />
Hoera, want voor jou<br />
zijn we hier bij elkaar.<br />
Refrein<br />
Vandaag mag je kiezen.<br />
Patat en kroket.<br />
De hele dag feest en<br />
pas heel laat naar bed.<br />
●●<br />
Slot<br />
Wensen<br />
Leg een ‘toverstokje’ in <strong>de</strong> kring. Welke wens had het<br />
meisje van het versje. En welke wens hebben <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
zelf. Wie kan die wens vervullen?<br />
* <strong>de</strong> school<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● September ● verjaardag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
‘Lang zal ze leven…’ Het klinkt bij ie<strong>de</strong>re verjaardag.<br />
Hard en overtuigend. Maar Marieke is doof. Ze hoort<br />
het niet. Dat is niet het ergste. Ze voelt <strong>de</strong> sfeer <strong>de</strong>s<br />
te beter aan. Maar waar ze wél over in zit: wat voor<br />
feestje geef ik? Want ze nodigt zowel horen<strong>de</strong> als<br />
dove kin<strong>de</strong>ren uit. Dan is een bioscoopfilm die wordt<br />
on<strong>de</strong>rsteund door een doventolk, een uniek initiatief.<br />
Verhaal: Kijken en kijken<br />
Soms wordt er bij filmpremières en/of<br />
an<strong>de</strong>re gelegenhe<strong>de</strong>n gebruik gemaakt<br />
van een tolk gebarentaal. De tolk spreekt <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n<br />
met dui<strong>de</strong>lijke mondbewegingen uit en maakt <strong>de</strong><br />
gebaren met zijn han<strong>de</strong>n.<br />
Marieke zit aan tafel en begint druk met haar han<strong>de</strong>n<br />
te bewegen. Haar ou<strong>de</strong>rs en broer Janus weten precies<br />
wat ze bedoelt, want ze spreken allemaal gebarentaal.<br />
Marieke is namelijk doof. Toen ze klein was, ont<strong>de</strong>kte<br />
haar moe<strong>de</strong>r dat ze niet reageer<strong>de</strong> op gelui<strong>de</strong>n. Bij het<br />
consultatiebureau <strong>de</strong><strong>de</strong>n ze een gehoortest en Mariekes<br />
moe<strong>de</strong>r bleek gelijk te hebben: Marieke was doof.<br />
De oorarts in het ziekenhuis kon niets voor haar doen.<br />
Marieke zit nu op een speciale school. Daar leert ze<br />
gebarentaal en spraakafzien. Bij spraakafzien leer je<br />
goed naar iemands mond te kijken als hij praat. Aan<br />
<strong>de</strong> mondbewegingen kun je namelijk zien wat iemand<br />
zegt. Ver<strong>de</strong>r leert Marieke natuurlijk hetzelf<strong>de</strong> als alle<br />
kin<strong>de</strong>ren op school: schrijven, lezen, rekenen, aardrijkskun<strong>de</strong>,<br />
geschie<strong>de</strong>nis en nog veel meer.<br />
Marieke is bijna jarig. Voor haar feestje wil ze kin<strong>de</strong>ren<br />
van haar school uitnodigen. Maar ook haar buurmeisjes<br />
en haar nichtje wil ze vragen. Alleen... wat kunnen<br />
ze gaan doen? De horen<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren kennen geen<br />
gebarentaal en <strong>de</strong> dove kin<strong>de</strong>ren kunnen <strong>de</strong> horen<strong>de</strong><br />
kin<strong>de</strong>ren niet verstaan. Het wordt vast een ramp.<br />
‘Ik geef maar geen partijtje,’ zegt ze met haar han<strong>de</strong>n.<br />
‘Waarom niet?’ vraagt haar va<strong>de</strong>r verbaasd.<br />
‘Het wordt een ramp,’ zegt ze. ‘We kunnen elkaar niet<br />
verstaan.’<br />
‘Een uitdaging toch?’ zegt haar va<strong>de</strong>r. ‘En toevallig heb<br />
ik iets heel leuks gezien in <strong>de</strong> krant.’<br />
31<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
Marieke gebaart druk terug. Ze wil natuurlijk graag<br />
weten wat haar va<strong>de</strong>r gezien heeft. ‘Ik verklap niets,’<br />
gebaart haar va<strong>de</strong>r. ‘Want dan is het geen verrassing<br />
meer.’<br />
Zaterdag komen <strong>de</strong> buurmeisjes Else en Kim, nichtje<br />
Ma<strong>de</strong>lon en <strong>de</strong> schoolvriendinnen Rosa, Jessica en<br />
Greta. De mei<strong>de</strong>n brengen ca<strong>de</strong>autjes mee en moe<strong>de</strong>r<br />
schenkt cola. Marieke mag elf kaarsjes uitblazen op een<br />
grote taart en doet dat zo onhandig, dat <strong>de</strong> slagroom in<br />
<strong>de</strong> rondte vliegt. Lachen dus.<br />
Va<strong>de</strong>r kijkt op zijn horloge. ‘We moeten weg,’ zegt en<br />
gebaart hij.<br />
Omdat ze met zoveel zijn, kunnen ze niet met <strong>de</strong> auto.<br />
‘We gaan met <strong>de</strong> bus,’ gebaart va<strong>de</strong>r. Dat is al een feest<br />
op zich. Met <strong>de</strong> bus rij<strong>de</strong>n ze naar het stad. Dan is het<br />
nog een klein stukje lopen en dan... staan ze voor <strong>de</strong><br />
bioscoop.<br />
Première van ‘Eyke gaat naar Washington’ staat er op<br />
een groot affiche.<br />
‘Wat moeten we hier nou?’ gebaart Marieke een beetje<br />
boos. Ze heeft al veel over <strong>de</strong>ze Ne<strong>de</strong>rlandse film gelezen<br />
en het moet een te gekke film zijn, maar ze kunnen<br />
het verhaal toch nooit volgen! Want <strong>de</strong> film is niet on<strong>de</strong>rtiteld,<br />
omdat er Ne<strong>de</strong>rlands gesproken wordt. Maar<br />
va<strong>de</strong>r wenkt: kom maar mee.<br />
En dan ziet Marieke nog iets staan, dwars over één van<br />
<strong>de</strong> affiches: speciale première mét tolk gebarentaal. Ze<br />
wijst naar <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n. Nu zien <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren het<br />
ook. Geweldig! Een film met een tolk! Dat is pas feest!<br />
Even later zitten ze prinsheerlijk op <strong>de</strong> achterste rij in<br />
<strong>de</strong> bioscoop. De zakken popcorn en drop gaan rond.<br />
Als <strong>de</strong> film begint, verschijnt er een mevrouw voor<br />
het doek die <strong>de</strong> gesproken woor<strong>de</strong>n met gebaren en<br />
mondbewegingen vertaalt. En zo kunnen alle kin<strong>de</strong>ren<br />
het verhaal volgen.<br />
Het wordt een fantastische middag. Na <strong>de</strong> film gaan ze<br />
nog patat eten met ijs toe.<br />
‘Hmmm.’ Kim maakt een ‘lekker’-beweging met haar<br />
hand naast haar mond. En dat gebaar begrijpt ie<strong>de</strong>reen.<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● September ● verjaardag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Slot<br />
Gebarentaal<br />
Leg een schaar in <strong>de</strong> kring. Wat <strong>de</strong>nken <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren dat<br />
het bijbehoren<strong>de</strong> gebaar is voor schaar? Geef elk kind<br />
het werkblad ‘September: gebarentaal’. Hierop staan<br />
woor<strong>de</strong>n en het bijbehoren<strong>de</strong> gebaar. Laat <strong>de</strong> gebaren<br />
oefenen. Elk groepje mag er één presenteren. De an<strong>de</strong>re<br />
kin<strong>de</strong>ren ra<strong>de</strong>n om welk woord het gaat. Laat ook zelf<br />
nieuwe gebaren be<strong>de</strong>nken. ●●<br />
Vooraf<br />
32<br />
Begin oktober: <strong>de</strong> Kin<strong>de</strong>rboekenweek. Een belangrijke<br />
stimulans voor het lezen. Op veel scholen een<br />
vast aandachtspunt. Ook bibliotheken organiseren<br />
verschillen<strong>de</strong> activiteiten.<br />
Jurre doet daar graag aan mee. Als hij Nick, een dove<br />
jongen, ontmoet, leert hij veel over zijn leefwereld.<br />
Want het is zijn eerste ervaring met spraakafzien en<br />
gebarentaal. Samen lezen is daarna extra gezellig.<br />
●●<br />
Kern<br />
oKtober<br />
Kin<strong>de</strong>rboekenweek<br />
Verhaal: Praten met je han<strong>de</strong>n<br />
Dove kin<strong>de</strong>ren communiceren door<br />
mid<strong>de</strong>l van spraakafzien en gebarentaal.<br />
Zij kunnen soms in een isolement geraken,<br />
omdat horen<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>ze vorm van communicatie<br />
niet kennen.<br />
Het is Kin<strong>de</strong>rboekenweek én woensdagmiddag. Daarom<br />
gaan mama en Jurre naar <strong>de</strong> bibliotheek. De kin<strong>de</strong>rboekenhoek<br />
is vrolijk versierd. Er hangen ballonnen en<br />
slingers.<br />
‘Omdat Boekenweek een beetje feest is,’ legt mama uit.<br />
Mama helpt Jurre bij het zoeken naar een boek om mee<br />
naar huis te nemen. Maar Jurre wil nú ook een paar<br />
boekjes bekijken. Hij pakt het ene boek na het an<strong>de</strong>re uit<br />
het rek, zo leuk vindt hij het in <strong>de</strong> boekenhoek.<br />
‘Vind je het goed als ik on<strong>de</strong>rtussen een boek voor<br />
mijzelf uitzoek?’ vraagt mama.<br />
Jurre vindt het best.<br />
Als mama weg is, pakt Jurre een boekje met een grote<br />
pinguïn op <strong>de</strong> kaft. Met het boek ploft hij op één van <strong>de</strong><br />
dikke zitkussens en begint te lezen.<br />
Hij ziet hoe <strong>de</strong> pinguïn op een dikke ijsschots in slaap<br />
jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● oktober<br />
● Kin<strong>de</strong>rboekenweek jongere ● kin<strong>de</strong>ren www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
●●●oktober
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
valt. De ijsschots drijft weg, naar een land waar het niet<br />
zo koud is.<br />
Terwijl Jurre <strong>de</strong> plaatjes bekijkt, komt er een jongen aan,<br />
met zijn papa. De jongen beweegt druk met zijn han<strong>de</strong>n.<br />
‘Goed,’ zegt zijn papa, terwijl hij ook van die gebaren<br />
maakt. ‘Ga jij maar vast lezen. Ik breng eerst even <strong>de</strong><br />
boeken terug en dan kom ik weer bij je.’<br />
De jongen gebaart iets, maar hij zegt niets.<br />
De papa gaat weg en het jongetje zakt op zijn knieën<br />
voor <strong>de</strong> boekenkast.<br />
‘Ik heb een leuk boek. Het gaat over pinguïns,’ zegt Jurre<br />
tegen <strong>de</strong> rug van het jongetje. Het jongetje zegt niets<br />
terug.<br />
‘Hé, jij! Zullen we samen over <strong>de</strong> pinguïns lezen?’<br />
De jongen zegt nog steeds niets.<br />
‘Jij bent stom!’ zegt Jurre en hij leest in zijn eentje ver<strong>de</strong>r.<br />
Dan opeens... KNÁL! Er knapt een ballon. Jurre schrikt<br />
zich een hoedje. De an<strong>de</strong>re jongen zit nog steeds voor<br />
<strong>de</strong> boekenkast. Hij is helemaal niet geschrokken.<br />
‘Schrok jij daar niet van?’ vraagt Jurre.<br />
‘Nee, daar schrok hij niet van.’ De papa van het jongetje<br />
is teruggekomen. Hij tikt het jongetje even op <strong>de</strong> schou<strong>de</strong>r<br />
en hij kijkt om.<br />
‘Ik heb <strong>de</strong> boeken teruggebracht,’ zegt <strong>de</strong> papa. En weer<br />
maakt hij er van die gebaren bij. Hij wijst naar Jurre.<br />
‘Dit is Nick,’ zegt hij. ‘En hoe heet jij?’ Bij elke woord<br />
beweegt hij zijn han<strong>de</strong>n.<br />
‘Ik ben Jurre,’ zegt Jurre. De papa blijft bewegingen maken.<br />
Daarom vraagt Jurre: ‘Waarom doen jullie dat?’<br />
De papa legt het uit. ‘Nick is doof,’ zegt hij. ‘Hij kan je<br />
niet horen. Daarom praten wij met onze han<strong>de</strong>n.’<br />
‘Wat knap,’ zegt Jurre. ‘Kan ik dat ook leren?’ Jurre laat<br />
zijn han<strong>de</strong>n flink wapperen. Nick en zijn papa schieten<br />
bei<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> lach. ‘Gebarentaal is best moeilijk,’ zegt <strong>de</strong><br />
papa. Nick maakt allerlei gebaren.<br />
‘Wat zegt hij?’ vraagt Jurre.<br />
‘Hij vraagt wat jij daar voor boek hebt.’<br />
‘Het gaat over pinguïns,’ zegt Jurre en hij laat Nick <strong>de</strong><br />
voorkant zien.<br />
‘Ik weet wat,’ zegt <strong>de</strong> papa. ‘Zal ik jullie voorlezen?’<br />
‘Maar dat kan Nick toch niet horen,’ zegt Jurre.<br />
‘Let maar eens op!’<br />
Jurre en Nick gaan naast elkaar op <strong>de</strong> kussens zitten.<br />
De papa van Nick gaat tegenover hen zitten. Hij legt het<br />
boek op schoot en begint te lezen.<br />
33<br />
‘Er was eens een pinguïn,’ zegt hij. Terwijl<br />
hij praat, kijkt hij steeds naar <strong>de</strong> jongens en gebaart druk<br />
met zijn han<strong>de</strong>n. Hij kan prachtig vertellen, vindt Jurre.<br />
En door <strong>de</strong> gebaren, geniet Nick ook van het verhaal.<br />
Dan komt Jurres mama weer terug. Ze kijkt en luistert<br />
mee.<br />
Als ze naar huis gaan zegt Jurre:<br />
‘Handig, hè. Nick hoort niks en daarom praat hij met zijn<br />
han<strong>de</strong>n.’<br />
‘Heel handig,’ zegt mama. ‘En heel knap ook.’<br />
●●<br />
Slot<br />
Gebarentaal<br />
Leg een boek in <strong>de</strong> kring. Welk gebaar hoort bij ‘boek’?<br />
Kijk naar het werkblad ‘Oktober: gebarentaal’. Doe <strong>de</strong><br />
gebaren voor die er op staan. Kunnen <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren ra<strong>de</strong>n<br />
welk woord dat is?<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● oktober ● Kin<strong>de</strong>rboekenweek ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
De Kin<strong>de</strong>rboekenweek is een vast evenement op <strong>de</strong><br />
meeste scholen. Logisch, want die stimuleert het leesgedrag<br />
van kin<strong>de</strong>ren. Milan is ook dol op lezen. Hij is<br />
blind en dus aangewezen op aanpassingen. En die zijn<br />
er: brailleboeken en aangepaste computerschermen.<br />
En zelfs printers die teksten in braille omzetten. Zo<br />
wordt zijn beperking geen onoverkomelijke handicap.<br />
●●<br />
Kern<br />
Verhaal: Een moeilijk boek<br />
Voor slechtzien<strong>de</strong>n zijn er allerlei voorzieningen,<br />
zoals groteletterboeken en<br />
aangepaste computerschermen. Blin<strong>de</strong>n zijn aangewezen<br />
op braille en het gesproken woord. Brailleletters<br />
zijn opgebouwd uit zes puntjes. Het brailleschrift<br />
is niet gemakkelijk aan te leren, vandaar dat kin<strong>de</strong>ren<br />
er al jong mee beginnen.<br />
Het is woensdagmiddag. Milan zit op zijn kamer met zijn<br />
geschie<strong>de</strong>nisboek. Het boek is in braille geschreven,<br />
want Milan is blind. Braille is een speciaal schrift voor<br />
mensen die niet kunnen zien. Elke bladzij<strong>de</strong> in het boek<br />
is van stevig papier. Alle letters bestaan uit puntjes die je<br />
kunt voelen met je vingers. Brailleschrift is moeilijk om te<br />
leren, maar Milan kan het al heel goed. Het vervelendst<br />
vindt hij dat brailleboeken zo groot en zwaar zijn. Je<br />
moet haast een koffer hebben om <strong>de</strong>ze mee te sjouwen.<br />
An<strong>de</strong>r na<strong>de</strong>el is dat het lezen hem nog best veel moeite<br />
kost.<br />
Milans moe<strong>de</strong>r komt zijn kamer in. ‘We gaan naar <strong>de</strong> bibliotheek,’<br />
zegt ze. ‘Ga je mee?’ Samen met Milans zus,<br />
Maartje, gaat ze een boek halen. In <strong>de</strong> bibliotheek kun<br />
je ook gesproken boeken bestellen. Dat zijn boeken die<br />
wor<strong>de</strong>n voorgelezen op een cassettebandje of op een<br />
CD. Milan is dol op zulke boeken, maar hij heeft nu geen<br />
zin om naar <strong>de</strong> bibliotheek te gaan en geen tijd ook. Hij<br />
moet leren.<br />
Moe<strong>de</strong>r en Maartje gaan weg. Milan blijft alleen achter.<br />
Hij baalt wel een beetje, want eigenlijk was hij veel liever<br />
meegegaan. Het is Kin<strong>de</strong>rboekenweek en er zijn allerlei<br />
activiteiten in <strong>de</strong> bibliotheek. Maar in zijn hart is Milan<br />
ook een beetje bang voor een teleurstelling. Want aan<br />
34<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
<strong>de</strong> meeste activiteiten kan hij toch niet meedoen; die zijn<br />
alleen leuk voor kin<strong>de</strong>ren die kunnen zien.<br />
Milan gaat met zijn vingers over <strong>de</strong> letters. Hij leest<br />
van Columbus die Amerika ont<strong>de</strong>kte. Hoe zou <strong>de</strong> zee<br />
eruitzien? In <strong>de</strong> vakantie zijn ze aan zee geweest. Milan<br />
heeft <strong>de</strong> zee geroken en horen ruisen. Hij heeft gevoeld<br />
hoe nat het water was. Maar het kolken<strong>de</strong> water heeft hij<br />
nooit gezien. En hoe zou het schip waarmee Columbus<br />
voer eruit zien? Milan staat op. Het schip was wel tien<br />
meter lang. Voorzichtig loopt Milan tien stappen vooruit.<br />
Hij moet ervoor <strong>de</strong> kamer uit en <strong>de</strong> gang door. En dan<br />
haalt hij het nog niet. Zo diep is hun huis niet eens!<br />
Milan droomt van <strong>de</strong> verre reis van Columbus. Hoe<br />
bestuur je zo’n schip? Duizend vragen gaan door Milans<br />
hoofd.<br />
‘We zijn er weer!’<br />
Moe<strong>de</strong>r en Maartje komen <strong>de</strong> gang in. ‘Het was leuk<br />
joh,’ zegt Maartje. ‘Je kon zelf op <strong>de</strong> computer een kort<br />
verhaaltje schrijven voor een wedstrijd. En we hebben<br />
wat voor je meegenomen ook.’<br />
Ze duwt een doosje in Milans han<strong>de</strong>n. Hij voelt meteen<br />
wat het is: een CD. ‘Het is een verhaal over piraten uit <strong>de</strong><br />
tijd van <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kkingsreizen. Ik dacht, dat is wel toepasselijk<br />
nu jullie het over Columbus hebben.’<br />
‘Gaaf,’ zegt Milan en hij legt zijn studieboek meteen aan<br />
<strong>de</strong> kant. Want op <strong>de</strong>ze manier leert hij natuurlijk ook van<br />
alles over het leven op zee in <strong>de</strong> 16e eeuw.<br />
‘Vrijdagmiddag komt er in <strong>de</strong> bieb een schrijver voorlezen<br />
uit één van zijn boeken. Dan ga ik weer. Misschien<br />
wil je dan wel mee?’<br />
‘Misschien,’ bromt Milan onverschillig. Maar hij weet al<br />
zeker dat hij meegaat. Voorgelezen wor<strong>de</strong>n is nog leuker.<br />
En misschien kan hij dan ook nog wel meedoen aan die<br />
verhalenwedstrijd, want op een computer typen, dat kan<br />
hij als <strong>de</strong> beste!<br />
Lied: Duik in mijn boeken Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 11)<br />
M’n moe<strong>de</strong>r gromt.<br />
M’n va<strong>de</strong>r klaagt.<br />
M’n broertje bromt.<br />
M’n zusje plaagt. Wèèh!<br />
Dan wil ik naar een an<strong>de</strong>re planeet!<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● oktober ● Kin<strong>de</strong>rboekenweek ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Met griezels, grommels, grubbelglopsen,<br />
paarsgeschminkte hubbelhopsen,<br />
sputteren<strong>de</strong> spoken en een ijselijke kreet!<br />
Refrein:<br />
Dan duik ik in m’n boeken,<br />
m’n eigen, mooie droom.<br />
Waar niemand me zal zoeken:<br />
mijn home sweet home!<br />
Een wereld vol verhalen;<br />
ik graaf me in.<br />
Even helemaal weg.<br />
Zin voor zin.<br />
M’n meester zeurt.<br />
M’n trainer snauwt.<br />
M’n oma treurt.<br />
M’n kat die grauwt. Grrr!<br />
Dan wil ik naar een an<strong>de</strong>re planeet!<br />
Met ijspaleizen, sneeuwkristallen,<br />
ijsjes die uit bomen vallen,<br />
en ontdooi<strong>de</strong> dino’s<br />
ba<strong>de</strong>nd in hun eigen zweet.<br />
Dus als m’n moe<strong>de</strong>r gromt,<br />
m’n va<strong>de</strong>r klaagt,<br />
m’n broertje bromt,<br />
m’n zusje plaagt,<br />
m’n meester zeurt,<br />
m’n trainer snauwt,<br />
m’n oma treurt,<br />
m’n kat weer grauwt,<br />
dan vind je mij vast<br />
in mijn boekenkast.<br />
●●<br />
Slot<br />
Braille<br />
Laat <strong>de</strong> letters zien van werkblad ‘Oktober: braille’ of<br />
print ze uit. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren hun eigen naam en een<br />
korte zin in braille schrijven. Laat die zin door een an<strong>de</strong>r<br />
kind ‘lezen’.<br />
35 ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● oktober<br />
●●<br />
Vooraf<br />
‘Zie ginds komt <strong>de</strong> stoomboot…’ En dan kan het<br />
grote feest beginnen. Ca<strong>de</strong>autjes en veel snoep. Maar<br />
dat laatste geldt niet voor kin<strong>de</strong>ren met een stofwisselingsziekte.<br />
Zij moeten zich aan een streng dieet<br />
hou<strong>de</strong>n. Ook in <strong>de</strong> sinterklaastijd. Gelukkig hou<strong>de</strong>n<br />
ook scholen daar goed rekening mee. Want wat is<br />
er makkelijker dan Zwarte Piet iets an<strong>de</strong>rs te laten<br />
geven dan snoep?<br />
●●<br />
Kern<br />
November<br />
Gedicht: Geen snoep voor mij<br />
Bij een stofwisselingsziekte kan het<br />
teveel aan afvalstoffen niet goed wor<strong>de</strong>n<br />
afgevoerd. Bloed en urine kunnen daardoor van<br />
samenstelling veran<strong>de</strong>ren. Hierdoor kunnen verschillen<strong>de</strong><br />
ziektebeel<strong>de</strong>n en klachten ontstaan. Voor ie<strong>de</strong>re<br />
stofwisselingsziekte bestaat een specifiek dieet. Het<br />
dieet is noodzakelijk om een fysieke en geestelijk<br />
gezon<strong>de</strong> groei te waarborgen. Een keertje lekker<br />
snoepen is er dus niet bij.<br />
Straks wordt het Sinterklaas.<br />
En dan komt Zwarte Piet.<br />
Maar zón<strong>de</strong>r speculaas.<br />
Want snoepen mag ik niet.<br />
Van snoepen word ik ziek.<br />
Ik eet ook nooit patat.<br />
Voor mij geen ijs of drop.<br />
Soms ben ik dat wel zat.<br />
Intocht Sinterklaas<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● November ● intocht sinterklaas jongere kin<strong>de</strong>ren ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
●●●November
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
Marlies kreeg vorig jaar<br />
een peer van marsepein.<br />
En Ton kreeg in zijn schoen<br />
een chocola<strong>de</strong>trein.<br />
Ik krijg geen pepernoot.<br />
En nooit iets van taaitaai.<br />
Geen letter van banket.<br />
Dat vind ik wel eens saai.<br />
Maar mama zegt: ‘Kom op.<br />
Want wat kreeg jij dan wel?’<br />
En da’s natuurlijk waar.<br />
Ik kreeg een heel leuk spel.<br />
Een puzzel en een boek.<br />
Een pen die heel mooi schrijft.<br />
Dat snoep is zó weer op.<br />
Maar ik krijg iets wat blíjft!<br />
Lied: Waar blijft Sinterklaas? Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 12)<br />
Alles is versierd<br />
voor Sint en Zwarte Piet.<br />
Ze kunnen zo naar binnen,<br />
want drempels zijn er niet.<br />
Waar blijft ie? Waar is ie?<br />
Vergeet hij <strong>de</strong> tijd?<br />
Waar blijft ie? Waar is ie?<br />
Is hij <strong>de</strong> weg soms kwijt?<br />
Nee toch!?<br />
Mooie kleren aan<br />
voor Sint en Zwarte Piet.<br />
De ro<strong>de</strong> loper uit<br />
en ook een vrolijk lied.<br />
Waar blijft ie? Waar is ie?<br />
Vergeet hij <strong>de</strong> tijd?<br />
Waar blijft ie? Waar is ie?<br />
Is hij <strong>de</strong> weg soms kwijt?<br />
Nee toch!?<br />
36<br />
En dan…?<br />
Een ro<strong>de</strong> mijter.<br />
Een witte baard.<br />
Een lange jas.<br />
Een staf en paard.<br />
Daar is Sinterklaas!<br />
Welkom Sinter-,<br />
welkom Sinterklaas.<br />
’t Kan beginnen,<br />
kom maar binnen,<br />
net als ie<strong>de</strong>r jaar.<br />
Welkom Sinter-,<br />
welkom Sinterklaas.<br />
’t Kan beginnen,<br />
kom maar binnen,<br />
want uw stoel staat klaar.<br />
●●<br />
Slot<br />
Wat koopt Zwarte Piet?<br />
Download het werkblad ‘November: kleurplaat’. Maak<br />
er kopieën van. Zwarte Piet <strong>de</strong>nkt diep na. De grote<br />
ca<strong>de</strong>auzak is al gevuld, maar voor Kasper heeft hij nog<br />
niks. Kasper mag geen melk en suiker. Wat zal Zwarte<br />
Piet voor hem meenemen? Laat dit bij of in <strong>de</strong> zak<br />
tekenen. Varieer eventueel met an<strong>de</strong>re opdrachten over<br />
kin<strong>de</strong>ren die doof zijn of blind of een an<strong>de</strong>re beperking<br />
hebben. Wat koopt Zwarte Piet voor hen?<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● November ● intocht sinterklaas ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Sinterklaas… die associëren we met ca<strong>de</strong>autjes, surprises<br />
en snoepgoed. Een feest voor ie<strong>de</strong>reen! Klopt,<br />
maar voor Noor is juist die perio<strong>de</strong> in het jaar extra<br />
moeilijk. Ze heeft diabetes en moet zich streng aan <strong>de</strong><br />
dieetvoorschriften hou<strong>de</strong>n. Op tijd insuline toedienen<br />
is van groot belang. Volgens een strak ritme. En dat<br />
is wel eens lastig als in <strong>de</strong> sinterklaastijd <strong>de</strong> verleidingen<br />
zo groot zijn. Begrip van <strong>de</strong> omgeving is onontbeerlijk!<br />
Verhaal: Marsepein<br />
Kin<strong>de</strong>ren met diabetes kunnen een vrij<br />
normaal leven lei<strong>de</strong>n, mits ze zich aan<br />
hun dieet hou<strong>de</strong>n en op tijd insuline spuiten. Voor elk<br />
kind zijn <strong>de</strong> hoeveelheid insuline en het dieet verschillend.<br />
Daalt <strong>de</strong> bloedsuikerspiegel te ver, dan kunnen<br />
kin<strong>de</strong>ren een hypo krijgen. Ze wor<strong>de</strong>n dan beverig<br />
en gaan zweten. Soms kunnen ze min<strong>de</strong>r goed zien.<br />
Een niet behan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> hypo kan lei<strong>de</strong>n tot bewustzijnsverlies.<br />
Nog even en dan is het zover: Sinterklaas. Vanmiddag<br />
hebben <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren lootjes getrokken. Als <strong>de</strong> school<br />
uitgaat, vormen zich groepjes op het schoolplein. Noor<br />
wil haar fiets pakken, als Daniëlle haar roept.<br />
‘Hé, we gaan bij mij thuis surprises maken,’ zegt ze. ‘Ga<br />
je mee?’<br />
Noor aarzelt. ‘Eerst naar huis,’ zegt ze, want ze heeft<br />
geen extra eten bij zich en haar insulinepen ligt ook nog<br />
thuis.<br />
‘Ja, daar gaan we niet op wachten hoor,’ zegt Daniëlle.<br />
Samen met Dagmar en Femke stapt ze op <strong>de</strong> fiets.<br />
‘Wacht...’ Noor springt ook op haar fiets en racet hen<br />
achterna. Voor één keer wil ze niet aan die stomme<br />
diabetes <strong>de</strong>nken...<br />
Noor heeft diabetes. Sommige mensen noemen het<br />
suikerziekte. Misschien <strong>de</strong>nk je dat Noor nooit suiker<br />
mag hebben, maar dat is niet waar. Noor mag heel veel<br />
dingen gewoon eten, maar ze moet wel zorgen dat ze<br />
op tijd insuline spuit. Noor spuit twee keer op een dag:<br />
’s morgens vroeg en in <strong>de</strong> namiddag. In het ziekenhuis<br />
is dat precies uitgezocht. Voor het spuiten heeft ze een<br />
37<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
speciale insulinepen. Die zet ze op haar been. Eén druk<br />
op <strong>de</strong> knop en het is gepiept. Noor vindt dat meestal<br />
niet eens erg. Maar soms baalt ze er toch wel eens van,<br />
zoals vandaag.<br />
Eigenlijk moet Noor om vier uur insuline spuiten, dus kan<br />
ze niet zomaar met vriendinnen meegaan. Maar vandaag<br />
heeft ze daar lak aan. Ze wil gewoon meedoen en daarom<br />
fietst ze nu met Daniëlle en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren mee naar huis.<br />
Niemand die het merkt, want vandaag werkt haar moe<strong>de</strong>r,<br />
dus die zit niet ongerust thuis op haar te wachten.<br />
Tien minuten later zijn ze bij Daniëlle thuis. Haar moe<strong>de</strong>r<br />
laat <strong>de</strong> meisjes binnen.<br />
‘Hé, wat leuk. Dag Noor, jou heb ik een tijd niet gezien.’<br />
De moe<strong>de</strong>r van Daniëlle weet dat Noor diabetes heeft.<br />
De opa van Daniëlle heeft het ook, dus ze weet wat ze<br />
moet doen als Noor een hypo krijgt. Bij een hypo is je<br />
bloedsuikergehalte te laag, waardoor je beverig wordt en<br />
gaat zweten en soms niet meer goed kunt zien.<br />
Ze drinken thee en Daniëlles moe<strong>de</strong>r heeft pepernoten<br />
en marsepein. ‘Het is tenslotte bijna Sinterklaas,’ zegt ze.<br />
‘Wil jij liever wat an<strong>de</strong>rs?’ vraagt ze aan Noor.<br />
Noor kijkt verlekkerd naar <strong>de</strong> marsepein. Wat zou ze<br />
graag een stukje willen. Maar marsepein zit vol suiker. En<br />
als je diabetes hebt, raakt je lichaam in <strong>de</strong> war van teveel<br />
suiker. Door insuline te spuiten, help je je lichaam om<br />
goed met <strong>de</strong> suiker om te gaan. Nu Noor geen insuline<br />
kan spuiten, moet ze dus ook geen suiker nemen. En<br />
daarom zegt ze: ‘Nee, ik lust geen marsepein en iets<br />
an<strong>de</strong>rs hoef ik ook niet.’<br />
De meisjes gaan naar <strong>de</strong> kamer van Daniëlle. Daar<br />
be<strong>de</strong>nken ze wat voor surprises ze kunnen maken. Een<br />
nepdrol is wel leuk of een namaaktaart, vin<strong>de</strong>n ze. Noor<br />
kijkt op haar horloge. Kwart over vier. Eigenlijk had ze<br />
haar insuline al een kwartier gele<strong>de</strong>n moeten hebben.<br />
Maar ze heeft nergens last van, dus het kan nog wel<br />
even. Ze gaapt even, maar dat komt natuurlijk omdat het<br />
een drukke dag was.<br />
De meisjes praten over <strong>de</strong> surprises. Het gaat een beetje<br />
langs Noor heen. Ze gaapt nog eens. Dagmar begint<br />
karton te knippen voor een neptaart. Noor pakt ook<br />
een schaar, maar ze heeft moeite om haar hand stil te<br />
hou<strong>de</strong>n. ‘Wat heb jij nou?’ vraagt Femke.<br />
Noor kan het niet meer ontkennen. Ze is te laat met<br />
insuline en ze voelt een hypo opkomen. Dat wil zeggen<br />
dat je lichaam te wéinig suiker krijgt en daar word je heel<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● November ● intocht sinterklaas ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
naar van.<br />
‘Ik moet naar huis,’ zegt ze en ze rent <strong>de</strong> trap af. De<br />
meisjes kijken haar stomverbaasd na.<br />
‘Leuke meid hoor, Noor,’ zegt Femke. ‘Maar af en toe<br />
kan ze zo raar doen...’<br />
Noor wil naar buiten gaan, maar in <strong>de</strong> gang komt ze Daniëlles<br />
moe<strong>de</strong>r tegen. Die ziet meteen dat het niet goed<br />
met haar gaat.<br />
‘Jij gaat zo niet op <strong>de</strong> fiets naar huis,’ zegt ze. ‘Ik breng je<br />
wel met <strong>de</strong> auto.’<br />
Ze loopt vlug naar <strong>de</strong> keuken en pakt een stukje marsepein.<br />
‘Eet dit maar op. Dan krijg je even wat suiker<br />
binnen,’ zegt ze terwijl ze haar autosleutels zoekt.<br />
Ze rij<strong>de</strong>n snel naar Noors huis. ‘Hoeveel te laat ben je<br />
met je insuline?’ vraagt Daniëlles moe<strong>de</strong>r.<br />
‘Ik moest om vier uur.’<br />
‘Dan valt het vast wel mee. Is er iemand thuis?’<br />
‘Nee,’ zegt Noor kleintjes.<br />
Daniëlles moe<strong>de</strong>r gaat met haar mee naar binnen. Ze<br />
helpt haar om <strong>de</strong> insuline in te spuiten en blijft bij haar<br />
zitten tot het weer wat beter gaat. Dan maakt ze in <strong>de</strong><br />
keuken een boterham voor haar klaar. ‘Zal ik bij je blijven<br />
tot je moe<strong>de</strong>r er is?’ vraagt ze.<br />
‘Liever niet,’ zegt Noor benauwd.<br />
Daniëlles moe<strong>de</strong>r lacht. ‘Van mij krijgt ze niets te horen<br />
hoor,’ zegt ze.<br />
Dan staat ze op en ze gaat weg. ‘Nou, tot ziens en het<br />
beste hè.’<br />
‘Bedankt voor alles,’ zegt Daniëlle. ‘Enne... ook voor <strong>de</strong><br />
marsepein. Ik wist niet meer dat marsepein zo lekker<br />
smaakte!’<br />
●●<br />
Slot<br />
Chocola<strong>de</strong>letters<br />
Leg een verpakking van twee chocola<strong>de</strong>letters in <strong>de</strong><br />
kring. Eén met suiker, <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r suikervrij. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />
on<strong>de</strong>rzoeken welke stoffen er in bei<strong>de</strong> letters zitten.<br />
Welke overeenkomsten en verschillen zijn er?<br />
Maak kopieën van het werkblad ‘November: suikerziekte’.<br />
Geef elk kind een kopie van dit informatieblad over<br />
suikerziekte dat ze zelfstandig kunnen verwerken.<br />
38 ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● November<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Sinterklaas is weer vertrokken: tijd voor een kerstboom<br />
in school of huis. Gezellig en sfeervol. Leuk om<br />
samen met kin<strong>de</strong>ren te versieren. Een werkje dat om<br />
voorzichtigheid vraagt! En daar heeft Carlos heel veel<br />
moeite mee, omdat hij een ernstige vorm van ADHD<br />
heeft.<br />
●●<br />
Kern<br />
<strong>de</strong>cember Kerstfeest<br />
Verhaal: Een kerstbal die rolt<br />
Sommige kin<strong>de</strong>ren zijn overbeweeglijk<br />
en druk, zij hebben ADHD: Attention<br />
Deficit Hyperactivity Disor<strong>de</strong>r of in het Ne<strong>de</strong>rlands:<br />
Aandachts-Tekort-Stoornis met Hyperactiviteit. Dit<br />
wordt veroorzaakt doordat er in <strong>de</strong> hersenen ‘iets’<br />
an<strong>de</strong>rs gaat dan zou moeten. Wat er precies an<strong>de</strong>rs<br />
gaat en hoe dat veroorzaakt wordt, is nog niet<br />
bekend. Kin<strong>de</strong>ren met ADHD kunnen zich moeilijk<br />
concentreren, zijn impulsief en hyperactief.<br />
De kerstboom staat in <strong>de</strong> kamer. Papa hangt <strong>de</strong> lampjes<br />
erin. Carlos staat erbij te kijken. Nou ja... stáát... Hij<br />
springt er min of meer omheen. Want Carlos kan niet<br />
stilstaan of stilzitten. Hij moet altijd bewegen en praten.<br />
En met zijn han<strong>de</strong>n wapperen. Carlos weet van zichzelf<br />
dat hij druk is. Te druk. Hij krijgt er ook pilletjes voor en<br />
hij mag niet teveel snoepen. Wel gezon<strong>de</strong> appels en zo,<br />
maar niet te veel kleurige snoepjes en ook geen limona<strong>de</strong>.<br />
Wel weer appelsap. Nou ja, dat geeft niet.<br />
‘Doe nou eens rustig,’ zegt papa. O ja, <strong>de</strong>nkt Carlos en<br />
hij staat even stil. Twee tellen. Dan begint zijn lijf alweer<br />
te wiebelen.<br />
‘Mag ik zo helpen met <strong>de</strong> boom versieren?’ vraagt hij. En<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● <strong>de</strong>cember ● Kerstfeest ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ●●●<strong>de</strong>cember
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
meteen schrikt hij van zijn<br />
vraag. Want hij weet<br />
nog heel goed wat er<br />
vorig jaar gebeur<strong>de</strong>.<br />
Papa riep steeds:<br />
voorzichtig met<br />
<strong>de</strong> ballen, maar<br />
was Carlos<br />
voorzichtig?<br />
Nee! En toen viel <strong>de</strong><br />
hele doos uit zijn han<strong>de</strong>n en<br />
alle ballen waren kapot en papa<br />
werd boos en riep dat hij nooit meer mocht<br />
meehelpen met versieren. Maar nu is Carlos alweer een<br />
jaartje ou<strong>de</strong>r. Hij heeft geleerd om voorzichtiger te zijn.<br />
Nu kan hij het wel. Maar of papa het goedvindt...?<br />
Papa kijkt Carlos aan. Ook hij weet nog heel goed wat er<br />
vorig jaar gebeur<strong>de</strong>. En daarom zegt hij: ‘Nee.’<br />
Carlos schrikt. Hij had zo gehoopt dat het nou wel<br />
mocht. En dus vraagt hij: ‘Maar als ik nou beloof dat ik<br />
heel voorzichtig zal zijn?’<br />
Papa kijkt Carlos aan. ‘Echt heel voorzichtig?’ vraagt hij.<br />
‘Echt heel voorzichtig,’ belooft Carlos.<br />
‘Nou, vooruit dan maar,’ zegt papa.<br />
Papa maakt <strong>de</strong> doos met ballen open. Het zijn nieuwe<br />
ballen. Ze zijn glanzend rood en zilverkleurig. Wat zijn die<br />
ballen mooi!<br />
Carlos pakt voorzichtig één bal uit <strong>de</strong> doos. Er zit een<br />
klein haakje aan. Voorzichtig hangt Carlos <strong>de</strong> bal in <strong>de</strong><br />
boom. Hij pakt een twee<strong>de</strong> bal. Ook die hangt hij voorzichtig<br />
in <strong>de</strong> boom.<br />
En een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> en een vier<strong>de</strong> bal. En een mooie, glimmen<strong>de</strong><br />
<strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong>. Die heeft hij vorig jaar van <strong>de</strong> juf<br />
gekregen. Het gaat goed en Carlos wordt er helemaal<br />
blij van. Vrolijk begint hij heen en weer te wiebelen en te<br />
springen.<br />
‘Voorzichtig nou,’ zegt papa.<br />
O ja, dat is waar ook. Carlos hangt <strong>de</strong> ene bal na <strong>de</strong><br />
an<strong>de</strong>re in <strong>de</strong> boom. Het gaat heel goed en hij wordt er<br />
weer springerig van. Hij gooit een bal omhoog en vangt<br />
hem handig op.<br />
‘Carlos!’ Maar als papa even niet kijkt, doet Carlos het<br />
opnieuw. En dan...<br />
‘Pats!’ De bal valt met een plof op het kleed. Oeps. Papa<br />
39<br />
draait zich om. Carlos blijft stokstijf staan. Hij doet zijn<br />
ogen dicht, want hij durft niet te kijken. Voorzichtig doet<br />
hij één oog open. Daar ligt <strong>de</strong> bal. Hij is een eindje weggerold.<br />
Maar... hij is nog helemaal heel!<br />
Blij pakt Carlos <strong>de</strong> bal op.<br />
‘Zal ik nou maar ver<strong>de</strong>r versieren?’ zegt papa.<br />
‘Dan mag jij mij helpen met een kerststukje maken,’ zegt<br />
mama.<br />
Even later zit Carlos aan tafel. Nou ja... zít... Hij springt<br />
steeds van zijn stoel en hij rent om het bakje heen. Hij<br />
steekt takjes links en rechts in het bakje en een kaars in<br />
het mid<strong>de</strong>n.<br />
‘Klaar!’ roept hij.<br />
Papa is on<strong>de</strong>rtussen ook klaar met <strong>de</strong> boom.<br />
‘Wat is-ie mooi,’ roept Carlos.<br />
‘Ja,’ zegt papa. ‘En daar heb jij goed mee geholpen.’<br />
‘Ben je niet boos om <strong>de</strong> bal?’ vraagt Carlos.<br />
‘Nee hoor,’ zegt papa. En hij meent het echt. Maar hij is<br />
wel heel blij dat <strong>de</strong> nieuwe ballen die hij gekocht heeft,<br />
niet breken als ze vallen.<br />
Ssstt... niet aan Carlos vertellen hoor...<br />
●●<br />
Slot<br />
Concentratieoefeningen<br />
Geef <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren een aantal moeilijke opdrachten,<br />
waarbij ze zich goed moeten concentreren. Bijvoorbeeld:<br />
loop met een pingpongbal op een lepel naar <strong>de</strong><br />
overkant; vul een glas water tot <strong>de</strong> rand en loop (zon<strong>de</strong>r<br />
te knoeien) naar <strong>de</strong> overkant; loop over een evenwichtsbalk;<br />
knoop <strong>de</strong> veters van je schoenen; enz. Hoe pakken<br />
ze <strong>de</strong> opdrachten aan? Hoe kunnen ze elkaar helpen?<br />
Wat werkt als stoorzen<strong>de</strong>r? Wissel ervaringen uit.<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● <strong>de</strong>cember ● Kerstfeest ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Vooraf<br />
Veel mensen kijken uit naar <strong>de</strong> kerstdagen. Naar <strong>de</strong><br />
sfeer en <strong>de</strong> gezelligheid in gezins- of familieverband.<br />
Maar voor ou<strong>de</strong>rs met kin<strong>de</strong>ren met een handicap zijn<br />
die dagen soms extra zwaar. Gelukkig zijn er logeerhuizen.<br />
Die ontlasten <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs van hun dagelijkse<br />
zorg en bie<strong>de</strong>n kin<strong>de</strong>ren die extra zorg nodig hebben<br />
een fijne plek, ook in <strong>de</strong> kerstvakantie.<br />
●●<br />
Kern<br />
Gedicht: Uit logeren<br />
In logeerhuizen kunnen kin<strong>de</strong>ren met<br />
een beperking een weekend of een vakantieweek<br />
logeren, om ou<strong>de</strong>rs te ontlasten. Tij<strong>de</strong>ns het<br />
verblijf wor<strong>de</strong>n leuke dingen gedaan, zoals spelletjes, tv<br />
kijken en alle dingen die thuis ook gedaan wor<strong>de</strong>n.<br />
Nog even en dan mag ik weer.<br />
Dan ga ik uit logeren.<br />
Mijn koffer staat al ingepakt<br />
met spelletjes en kleren.<br />
Ik ga naar een logeerhuis toe.<br />
Die week kan niet meer stuk!<br />
En ook m’n ou<strong>de</strong>rs krijgen rust,<br />
want thuis ben ik te druk.<br />
Ik mag er ie<strong>de</strong>r jaar naar toe.<br />
M’n pa zegt dat ik bof.<br />
Ik zie er al m’n vrien<strong>de</strong>n weer.<br />
Dus ja, dat is wel tof.<br />
Harmen<strong>de</strong>z, die niet lopen kan<br />
en Ron die moeilijk praat.<br />
Marleen die niet goed leren kan<br />
en lachen<strong>de</strong> Agaath.<br />
En Maickel die ons altijd helpt<br />
met eten en <strong>de</strong> douche.<br />
En elke avond op <strong>de</strong> bank<br />
met <strong>de</strong> logeerhuis-poes.<br />
40<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />
Een week naar het logeerhuis toe.<br />
Dat wordt dus echt wel fijn.<br />
We lachen, eten, slapen en<br />
we trappen samen gein.<br />
Ook jou bevalt vakantie wel,<br />
maar mij het allermeest.<br />
Want voor <strong>de</strong> kerst ben ik weer thuis.<br />
Zo heb ik dubbel feest.<br />
Lied: Een witte kerst Digitaal schoolborD<br />
(bijlage 13)<br />
Ik hoop zo op een witte kerst.<br />
Zo eentje uit een lied.<br />
En als je dan naar buiten kijkt,<br />
dat je een kerstkaart ziet.<br />
Een plaatje uit een boek.<br />
De Kerstman op zijn sle<strong>de</strong>.<br />
De stilte van <strong>de</strong> sneeuw.<br />
De witte kleur van vre<strong>de</strong>.<br />
Refrein:<br />
Geen zorgen of verdriet of pijn.<br />
Alleen maar witte bomen.<br />
Je weet: je mag gelukkig zijn.<br />
Een droom is uitgekomen.<br />
Ik hoop zo op een witte kerst.<br />
Zo eentje van een plaat.<br />
Een wereld vol met <strong>de</strong>nnengeur<br />
en lichtjes in <strong>de</strong> straat.<br />
Een plaatje uit een boek.<br />
Speciaal voor mij geschreven.<br />
Het mooiste kerstverhaal.<br />
Een hoofdstuk uit je leven.<br />
Kerst geeft je het gevoel<br />
dat je erbij mag horen.<br />
Nu weet je weer waarom<br />
dat kerstkind werd geboren.<br />
ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● <strong>de</strong>cember ● Kerstfeest ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />
●●<br />
Slot<br />
Logeerhuizen<br />
Maak kopieën van het werkblad ‘December: logeerhuizen’.<br />
De kin<strong>de</strong>ren kunnen <strong>de</strong> tekst zelfstandig lezen<br />
en <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> opdracht maken.<br />
41<br />
jongere kin<strong>de</strong>ren ● <strong>de</strong>cember<br />
Colofon:<br />
concept en uitvoering:<br />
Xplore Groep BV, Hoevelaken<br />
redactie:<br />
Liesbeth van ’t Hof, Gerard van Mid<strong>de</strong>n,<br />
Steven Groeneveld, Ellen <strong>de</strong> Ruiter en<br />
Mariël Verburg<br />
teksten:<br />
Marian van Gog (verhalen en gedichten),<br />
Liesbeth van ’t Hof en Gerard van Mid<strong>de</strong>n<br />
liedteksten:<br />
Joke <strong>de</strong> Klerk en Gijs Mul<strong>de</strong>r<br />
illustraties:<br />
Reinier Gosker (De Blauwe Vogel)<br />
en Xantha-Iris Vorst (kalen<strong>de</strong>r)<br />
Vormgeving:<br />
Hilfert Bottenheft en Torsten van Geest<br />
Fotografie:<br />
Sunshine Photo: p. 3<br />
b en u stockfotografie: cover, p. 22, 27, 32<br />
fam. van <strong>de</strong> Heuvel: p.17<br />
NSGK voor het gehandicapte kind<br />
Van Miereveldstraat 9<br />
1071 DW Amsterdam<br />
tel: 020 - 6791200<br />
fax: 020 - 6731006<br />
e-mail: info@nsgk.nl<br />
website: www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />
gironummer: 552000<br />
© NSGK voor het gehandicapte kind, 2010.
1<br />
bijlage 1 (projectlied – <strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong>)<br />
voor jou en mij.<br />
vliegt hij langs elke school.<br />
De Blauwe Vogel vliegt van<br />
pool tot pool.<br />
Hij voelt zich vrij en blij.<br />
De Blauwe Vogel vliegt<br />
Met liedjes en verhalen<br />
Geen last van hoogtevrees.<br />
Hij ziet <strong>de</strong> hele wereld.<br />
hoe beter je hem ziet.<br />
Geen merel en geen mees.<br />
Is nergens aan gebon<strong>de</strong>n.<br />
Geen duif en geen parkiet.<br />
Hoe donker<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lucht is,<br />
3.<br />
Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />
2.<br />
Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />
En even krijg je vleugels.<br />
Net als hij.<br />
Let op, De Blauwe Vogel<br />
komt eraan.<br />
Ook jij kunt hem volgen.<br />
Dus kom er maar bij.<br />
Geen drempel houdt hem tegen.<br />
Hij kan <strong>de</strong> wereld aan.<br />
Door hagel en door sneeuw.<br />
Hij heeft geen last van drempels.<br />
Hij vliegt tot aan <strong>de</strong> maan.<br />
Geen postduif en geen meeuw.<br />
Door zon maar ook door regen.<br />
Hij is De Blauwe Vogel.<br />
En kijk, hij komt eraan.<br />
1.<br />
Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />
Refrein:<br />
Bijlage 1 (projectlied – De Blauwe Vogel)<br />
(voor jongere en ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
2<br />
bijlage 2 (Zes dikke oliebollen – januari)<br />
Dit jaar leer ik zwemmen.<br />
Eén dikke oliebol…<br />
Vier dikke oliebollen…<br />
Als papa mij naar bed brengt<br />
dan lees ik hem lekker voor.<br />
Als iemand iets gemeens zegt<br />
ga ik gauw een straatje om.<br />
Ik heb het vast snel door.<br />
Want ruzies zijn maar stom.<br />
Dit jaar ga ik lezen.<br />
Ik maak nooit meer ruzie.<br />
Vijf dikke oliebollen…<br />
Twee dikke oliebollen…<br />
Dan is er lekker niemand<br />
die dat beter kan dan ik.<br />
Maar straks heb ik er hon<strong>de</strong>rd<br />
en dan ben ik nooit alleen.<br />
Gelukkig Nieuwjaar!<br />
hoe ik mijn veters strik.<br />
Dit jaar ga ik leren<br />
Dit jaar maak ik vriendjes.<br />
Ik heb er nu al één.<br />
Hmmm..!<br />
Drie dikke oliebollen…<br />
begint het nieuwe jaar.<br />
eet ik nog lekker op.<br />
Pas als ze op zijn<br />
Ik houd gewoon mijn neus dicht<br />
en dan spring ik in het bad.<br />
Geen kauwgom meer of drop.<br />
Maar <strong>de</strong>ze laatste oliebol<br />
Zes dikke oliebollen<br />
liggen naast elkaar.<br />
Al is het water nat.<br />
Ik ga min<strong>de</strong>r snoepen.<br />
Bijlage 2 (Zes dikke oliebollen – januari)<br />
(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
3<br />
bijlage 3 (valentijn – februari)<br />
met: ‘Bedankt voor wat je <strong>de</strong>ed.’<br />
Ze schrijft meteen een briefje<br />
Wie stopte zeven dropjes<br />
in <strong>de</strong> tas van Marjolein?<br />
Ze ziet, ze <strong>de</strong>nkt, ze weet...<br />
maar wie gaf haar dat gedicht?<br />
Ze kijkt over haar schou<strong>de</strong>r.<br />
En kwam dat leuke mailtje<br />
van Luca of van Reyn?<br />
De jongens hebben praatjes<br />
Wie schreef in Tanja’s rekenschrift:<br />
‘Ik vind je reuze lief.’<br />
een frons op haar gezicht.<br />
3.<br />
Nina staat te kijken<br />
En Annemiek een brief?<br />
2.<br />
Wie gaf Els een pakje?<br />
dat hij zoveel aardigs geeft.<br />
in <strong>de</strong> tas van Ma<strong>de</strong>lon?<br />
Want geen mens die in <strong>de</strong> gaten<br />
heeft<br />
van Maarten of van Ton?<br />
Wie stopte chocola<strong>de</strong><br />
Maar eenzaam op het grote plein<br />
staat kleine blon<strong>de</strong> Valentijn.<br />
En kwam dat SMS-je<br />
Omdat iemand in <strong>de</strong> gaten heeft<br />
dat hij zoveel aardigs geeft.<br />
Want alle mei<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> klas<br />
vin<strong>de</strong>n wel iets in hun tas.<br />
Wie stuur<strong>de</strong> Puck een kaartje met:<br />
‘Ik vind je wel oké.’<br />
staat kleine blon<strong>de</strong> Valentijn.<br />
En Hather een cd?<br />
Morris, Ronald, Ton en Mink<br />
zijn vandaag <strong>de</strong> grote bink.<br />
4.<br />
Maar dolgelukkig op het plein<br />
1.<br />
Wie gaf Roos twee rozen?<br />
Refrein:<br />
Refrein<br />
Bijlage 3 (Valentijn – februari)<br />
(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
4<br />
bijlage 4 (Het merelnest – maart)<br />
Laat <strong>de</strong> lente nu maar komen.<br />
Weg die nare winterkou.<br />
Groene blaadjes aan <strong>de</strong> bomen<br />
en <strong>de</strong> lucht is vrolijk blauw.<br />
Ik leg morgen vast een ei!’<br />
4.<br />
‘Wacht ik tot april of mei?<br />
Refrein:<br />
‘Waar zet ik het bankstel neer?’<br />
Ja, het wordt een prachtig huis.<br />
3.<br />
Telkens vliegt ze heen en weer.<br />
Laat <strong>de</strong> lente nu maar komen.<br />
Voor <strong>de</strong> merel en voor jou.<br />
Bouwt al dagen aan haar nest.<br />
Hier wat takjes, daar een pluis.<br />
aan <strong>de</strong> keuken en <strong>de</strong> trap.<br />
Groene blaadjes aan <strong>de</strong> bomen<br />
en <strong>de</strong> lucht is vrolijk blauw.<br />
1.<br />
Moe<strong>de</strong>r merel doet haar best.<br />
2.<br />
Sjouwt en timmert, oh wat knap,<br />
Refrein:<br />
Bijlage 4 (Het merelnest – maart)<br />
(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
5<br />
bijlage 5 (feest in het land – april)<br />
Want je laat <strong>de</strong> pret niet drukken.<br />
Ben je mal.<br />
Tot het volgend jaar weer op je<br />
kleedje staat.<br />
En je koopt maar vast een kaartje<br />
voor het vuurwerk en het bal.<br />
Jij haar petje, zij jouw bril.<br />
Dus daar loop je mee te zeulen,<br />
heel <strong>de</strong> middag over straat.<br />
dat <strong>de</strong> verkoop niet zo wil.<br />
Dus begin je wat te ruilen.<br />
Hier een gooi en daar een gokje.<br />
En je wint een rood konijn.<br />
2.<br />
Na een tijdje merkt jouw rijtje<br />
naar <strong>de</strong> kermis op het plein.<br />
3.<br />
’s Middags loop je met je vrien<strong>de</strong>n<br />
Leg een beetje op je kleedje<br />
in <strong>de</strong> stad.<br />
dat je dat nog ergens had.<br />
Kom erbij en blijf niet staan aan <strong>de</strong> kant.<br />
Het is feest in Ne<strong>de</strong>rland.<br />
Je was eigenlijk vergeten<br />
ziet <strong>de</strong> wereld mooi oranje.<br />
Het is feest in het land. (2x)<br />
Met een koffer vol met speelgoed.<br />
Het is meestal ouwe troep.<br />
op het randje van <strong>de</strong> stoep.<br />
Het is feest in het land. (2x)<br />
Op je kleedje vol met franje<br />
1.<br />
’s Ochtends zit je op je kleedje<br />
Refrein:<br />
Bijlage 5 (feest in het land – april)<br />
(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
6<br />
bijlage 6 (moe<strong>de</strong>rdag – mei)<br />
Fluister-lieve-woordjes-dag.<br />
Dat is Moe<strong>de</strong>rdag.<br />
omdat ik zo van je hou!<br />
ik-zal-jou-verwennen-dag.<br />
Moe<strong>de</strong>rdag: kusjesdag,<br />
want het is speciaal voor jou.<br />
Voor mijn allerliefste mama,<br />
Refrein:<br />
3.<br />
Maak nu dit ca<strong>de</strong>au maar open,<br />
’t Is vandaag een echte feestdag,<br />
want het is nu Moe<strong>de</strong>rdag.<br />
Jij geeft mij een heel lief kusje<br />
en ik voel: je houdt van mij.<br />
dat is wat ik zingen mag.<br />
en dan zie ik: jij bent blij.<br />
1.<br />
Liefste mama van <strong>de</strong> wereld,<br />
2.<br />
En dus geef ik jou ca<strong>de</strong>autjes<br />
Bijlage 6 (Moe<strong>de</strong>rdag – mei)<br />
(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
7<br />
bijlage 7 (Sportdag – juni)<br />
handstand, sluipen,<br />
landing in het zand.<br />
Mag het ietsje min<strong>de</strong>r?<br />
Want je bent zo moe!<br />
Ballen in <strong>de</strong> mand.<br />
Springen, kruipen,<br />
Please, ah toe!<br />
5.<br />
Even rusten?<br />
zwaaien, hangen.<br />
2.<br />
Vallen, vangen,<br />
en dan uitgeteld!<br />
Hè, hè!<br />
liters drinken,<br />
Warming-up, dat was het dan.<br />
Spieren strak en ontspan.<br />
Sprintje om het veld.<br />
Flikflak, hinken,<br />
Cooling down, dat was het dan.<br />
Spieren strak en ontspan.<br />
en geniet ervan.<br />
gooien, tikken.<br />
en geniet ervan.<br />
Benen wijd, armen spreid.<br />
Laat je billen swingen<br />
4.<br />
Aanloop, mikken,<br />
Benen wijd, armen spreid.<br />
Laat je billen swingen<br />
Eerst nog lekker langzaam,<br />
maar dan gaat het hard.<br />
pff, wat is het warm.<br />
Han<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> hoogte<br />
en dan nog een keer.<br />
en je gaat van start.<br />
’t klotst on<strong>de</strong>r je arm.<br />
Water in je schoenen,<br />
en daar ga je weer.<br />
1.<br />
Hé, daar klinkt een fluitje<br />
3.<br />
Zweet gutst van je voorhoofd,<br />
6.<br />
Maar dan klinkt het fluitje<br />
Bijlage 7 (Sportdag – juni)<br />
(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
8<br />
bijlage 8 (vlieg met me mee – juli)<br />
Refrein<br />
Maar samen dansen, di-da-dansen,<br />
dat zal altijd gaan.<br />
Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />
die je soms niet kunt verstaan.<br />
In het dichte groene bos<br />
doen we <strong>de</strong> hosseklos.<br />
op het warme strand.<br />
Refrein<br />
Refrein<br />
Dan maken we samen plezier.<br />
Kom, we dansen hand in hand<br />
naar bergen en stran<strong>de</strong>n.<br />
Maar samen dansen, di-da-dansen,<br />
dat zal altijd gaan.<br />
Maar samen dansen, di da dansen,<br />
dat zal altijd gaan.<br />
Vlieg met me mee<br />
Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />
die je soms niet kunt verstaan.<br />
Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />
die je soms niet kunt verstaan.<br />
Daar hou<strong>de</strong>n ze net zo<br />
van dansen als hier.<br />
naar an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n.<br />
In het weiland op het gras<br />
doen we <strong>de</strong> hassebas.<br />
In het oerwoud in <strong>de</strong> zon<br />
doen we <strong>de</strong> honkiton.<br />
Vlieg met me mee<br />
op <strong>de</strong> zachte grond.<br />
op <strong>de</strong> stenen brug.<br />
Refrein:<br />
1.<br />
Kom we dansen drie keer rond<br />
2.<br />
Kom we dansen voetjesvlug<br />
Bijlage 8 (Vlieg met me mee – juli)<br />
(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
9<br />
bijlage 9 (eerste schooldag – augustus)<br />
Hé hallo, …<br />
Nu is alles weer oké.<br />
Nu is alles weer oké.<br />
En hoera, ik doe weer mee.<br />
Even was ik wat onzeker.<br />
En hoera, ik doe weer mee.<br />
Even was ik wat onzeker.<br />
daar zijn mijn vrien<strong>de</strong>n.<br />
daar zijn mijn vrien<strong>de</strong>n.<br />
3.<br />
Maar hallo,<br />
6.<br />
Want hallo,<br />
Wordt het leuk of wordt het naar?<br />
Wat verwacht ik van dit jaar?<br />
’k Ben weer helemaal gewend.<br />
Wat ik voel is niet zo fijn.<br />
Lijkt het schooljaar al weer oud.<br />
Alles veilig en bekend.<br />
2.<br />
Eerste keer weer op dat plein.<br />
5.<br />
‘s Middags is het weer vertrouwd.<br />
En dus pieker ik me suf.<br />
En bij gym een heel nieuw spel.<br />
Maar ik red het lekker wel.<br />
Stel dat ik straks niemand ken?<br />
Eerste schooldag. Nieuwe juf.<br />
Nieuwe boeken, nieuwe buur.<br />
1.<br />
Eerste schooldag. Beetje eng.<br />
4.<br />
Eerste lessen. Eerste uur.<br />
Bijlage 9 (eerste schooldag – augustus)<br />
(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
10<br />
bijlage 10 (<strong>de</strong> vlaggen uit! – september)<br />
* <strong>de</strong> school<br />
en je lievelingstaart.<br />
en van oma een kaart.<br />
Een prachtig ca<strong>de</strong>au<br />
1.<br />
Van mama een zoen<br />
zijn we hier bij elkaar.<br />
pas heel laat naar bed.<br />
Het huis* wordt versierd<br />
en <strong>de</strong> vlaggen gaan uit.<br />
en een strik in je haar.<br />
Hoera, want voor jou<br />
De hele dag feest en<br />
Patat en kroket.<br />
Vandaag ben je jarig.<br />
Dus zingen we luid.<br />
2.<br />
Een lach om je mond<br />
3.<br />
Vandaag mag je kiezen.<br />
Refrein:<br />
Refrein<br />
Refrein<br />
Bijlage 10 (De vlaggen uit! – september)<br />
(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
11<br />
bijlage 11 (duik in mijn boeken – oktober)<br />
Even helemaal weg.<br />
Zin voor zin.<br />
Een wereld vol verhalen;<br />
ik graaf me in.<br />
Waar niemand me zal zoeken:<br />
mijn home sweet home!<br />
Dan duik ik in m’n boeken,<br />
m’n eigen, mooie droom.<br />
Refrein:<br />
sputteren<strong>de</strong> spoken en een ijselijke<br />
kreet!<br />
in mijn boekenkast.<br />
ba<strong>de</strong>nd in hun eigen zweet.<br />
paarsgeschminkte hubbelhopsen,<br />
m’n kat weer grauwt,<br />
dan vind je mij vast<br />
ijsjes die uit bomen vallen,<br />
en ontdooi<strong>de</strong> dino’s<br />
Dan wil ik naar een an<strong>de</strong>re planeet!<br />
Met griezels, grommels,<br />
grubbelglopsen,<br />
m’n oma treurt,<br />
Dan wil ik naar een an<strong>de</strong>re planeet!<br />
Met ijspaleizen, sneeuwkristallen,<br />
m’n meester zeurt,<br />
m’n trainer snauwt,<br />
M’n zusje plaagt. Wèèh!<br />
M’n kat die grauwt. Grrr!<br />
M’n broertje bromt.<br />
m’n broertje bromt,<br />
m’n zusje plaagt,<br />
M’n va<strong>de</strong>r klaagt.<br />
M’n trainer snauwt.<br />
M’n oma treurt.<br />
m’n va<strong>de</strong>r klaagt,<br />
1.<br />
M’n moe<strong>de</strong>r gromt.<br />
2.<br />
M’n meester zeurt.<br />
3.<br />
Dus als m’n moe<strong>de</strong>r gromt,<br />
Bijlage 11 (Duik in mijn boeken – oktober)<br />
(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
12<br />
bijlage 12 (Waar blijft Sinterklaas – november)<br />
en ook een vrolijk lied.<br />
voor Sint en Zwarte Piet.<br />
De ro<strong>de</strong> loper uit<br />
3.<br />
Mooie kleren aan<br />
Daar is Sinterklaas!<br />
Een staf en paard.<br />
Waar blijft ie? Waar is ie?<br />
Is hij <strong>de</strong> weg soms kwijt?<br />
Nee toch!?<br />
Een lange jas.<br />
want uw stoel staat klaar.<br />
Een ro<strong>de</strong> mijter.<br />
Een witte baard.<br />
kom maar binnen,<br />
Vergeet hij <strong>de</strong> tijd?<br />
5.<br />
En dan…?<br />
welkom Sinterklaas.<br />
’t Kan beginnen,<br />
2.<br />
Waar blijft ie? Waar is ie?<br />
Welkom Sinter-,<br />
Ze kunnen zo naar binnen,<br />
want drempels zijn er niet.<br />
Waar blijft ie? Waar is ie?<br />
Is hij <strong>de</strong> weg soms kwijt?<br />
Nee toch!?<br />
kom maar binnen,<br />
net als ie<strong>de</strong>r jaar.<br />
voor Sint en Zwarte Piet.<br />
Vergeet hij <strong>de</strong> tijd?<br />
welkom Sinterklaas.<br />
’t Kan beginnen,<br />
1.<br />
Alles is versierd<br />
4.<br />
Waar blijft ie? Waar is ie?<br />
6.<br />
Welkom Sinter-,<br />
Bijlage 12 (Waar blijft Sinterklaas – november)<br />
(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs
13<br />
bijlage 13 (een witte kerst – <strong>de</strong>cember)<br />
Je weet: je mag gelukkig zijn.<br />
Een droom is uitgekomen.<br />
dat kerstkind werd geboren.<br />
Geen zorgen of verdriet of pijn.<br />
Alleen maar witte bomen.<br />
Nu weet je weer waarom<br />
dat je erbij mag horen.<br />
Refrein:<br />
3.<br />
Kerst geeft je het gevoel<br />
De witte kleur van vre<strong>de</strong>.<br />
Een hoofdstuk uit je leven.<br />
De Kerstman op zijn sle<strong>de</strong>.<br />
De stilte van <strong>de</strong> sneeuw.<br />
Speciaal voor mij geschreven.<br />
Het mooiste kerstverhaal.<br />
Een plaatje uit een boek.<br />
Een plaatje uit een boek.<br />
En als je dan naar buiten kijkt,<br />
dat je een kerstkaart ziet.<br />
Een wereld vol met <strong>de</strong>nnengeur<br />
en lichtjes in <strong>de</strong> straat.<br />
Zo eentje uit een lied.<br />
Zo eentje van een plaat.<br />
1.<br />
Ik hoop zo op een witte kerst.<br />
2.<br />
Ik hoop zo op een witte kerst.<br />
Bijlage 13 (een witte kerst – <strong>de</strong>cember)<br />
(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />
<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />
lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs