13.09.2013 Views

de blauwe vogel

de blauwe vogel

de blauwe vogel

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Lespakket voor<br />

jongere en<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

Lespakket<br />

©NSGK ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Welkom<br />

De Blauwe Vogel hoort bij NSGK voor het gehandicapte<br />

kind. De <strong>vogel</strong> die onbelemmerd zijn vleugels kan uitslaan.<br />

Vrij en blij. Precies dát wat NSGK voor duizen<strong>de</strong>n<br />

kin<strong>de</strong>ren en jongeren met een handicap wil realiseren.<br />

De Blauwe Vogel vliegt ook graag uw school in! Met dit<br />

lespakket! Dat is fantastisch, want zo kan hij vertellen<br />

over kin<strong>de</strong>ren met een handicap. Over hun teleurstellingen<br />

en dromen. Hun beperkingen en mogelijkhe<strong>de</strong>n.<br />

Over gewone kin<strong>de</strong>ren dus. Zo komen ook <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />

van úw school als vanzelf veel over <strong>de</strong> wereld van<br />

kin<strong>de</strong>ren met een handicap te weten. Bijvoorbeeld hoe<br />

belangrijk het is dat zij met an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren gewoon<br />

kunnen spelen, leren, gek doen, muziek maken, enzovoort.<br />

Zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> afstand als gevolg van hun beperking.<br />

Het unieke van het lespakket is dat het elke maand op<br />

een ‘natuurlijke’ manier aansluit bij wat in uw groep toch<br />

aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> zal komen. Die momenten zijn:<br />

jaNuari: Nieuwjaar<br />

februari: Valentijnsdag<br />

maart: Begin van <strong>de</strong> lente<br />

apriL: Koninginnedag<br />

mei: Moe<strong>de</strong>rdag<br />

juNi: Sportdag<br />

juLi: Zomervakantie<br />

auGuStuS: Eerste schooldag<br />

September: Verjaardag<br />

oKtober: Kin<strong>de</strong>rboekenweek<br />

November: Intocht Sinterklaas<br />

<strong>de</strong>cember: Kerstfeest<br />

Bedankt dat u De Blauwe Vogel binnenlaat. Namens al<br />

die kin<strong>de</strong>ren die gewoon kind willen zijn.<br />

Gebruik in <strong>de</strong> klas<br />

Vooraf<br />

De on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len met een markering vindt u digitaal en zijn<br />

te gebruiken op het digitale schoolbord.<br />

Begin met <strong>de</strong> startposter en laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> juiste<br />

maand aanwijzen. Klik op <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> Blauwe Vogel.<br />

Er opent een scherm met een kalen<strong>de</strong>rplaat.<br />

Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren spontaan reageren en bespreek wat ze<br />

zien. In elke illustratie is De Blauwe Vogel, groot of klein,<br />

te vin<strong>de</strong>n. Wie ziet hem?<br />

Telkens als u met dit lespakket begint, kunt u met <strong>de</strong><br />

groep het projectlied ‘De Blauwe Vogel’ zingen.<br />

Liedjes Digitaal schoolborD<br />

Bij elke kalen<strong>de</strong>rplaat hoort een lied, <strong>de</strong><br />

ene maand voor jongere en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />

maand voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren. De twaalf lie<strong>de</strong>ren én het<br />

projectlied zijn er in een soundmix en een ingezongen<br />

versie. De liedteksten of bladmuziek (bijlagen in <strong>de</strong>ze<br />

handleiding) kunt u erbij gebruiken.<br />

De liedjes zijn algemeen van aard. Ze gaan nadrukkelijk<br />

niet over handicaps en belemmeringen. Dat is een<br />

bewuste keuze, omdat NSGK juist <strong>de</strong> integratie van<br />

kin<strong>de</strong>ren (mét en zón<strong>de</strong>r handicap) wil bevor<strong>de</strong>ren.<br />

Verhaal of gedicht<br />

Bij elke kalen<strong>de</strong>rplaat hoort een verhaal<br />

of gedicht. Dit verhaal of gedicht a<strong>de</strong>mt<br />

<strong>de</strong> sfeer van het maandmoment (bijvoorbeeld: Valentijn)<br />

en gaat over kin<strong>de</strong>ren met een handicap. Over hun<br />

ziekte, hoe ze daarmee omgaan, welke hulpmid<strong>de</strong>len ze<br />

daarbij nodig hebben, enzovoort.<br />

Werkbla<strong>de</strong>n<br />

Ook zijn er een aantal werkbla<strong>de</strong>n. Laat<br />

ze zien op het digitale schoolbord of<br />

print ze uit en kopieer ze.<br />

2 ©NSGK. dit Lespakket hoort bij het <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong> Scholenpakket van NSGK. ook meevliegen? Kijk op www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Doelstelling<br />

Doel van dit materiaal is dat kin<strong>de</strong>ren leren begrijpen<br />

dat voor hun gehandicapte leeftijdgenootjes heel veel<br />

‘gewone’ dingen lang niet altijd vanzelfsprekend zijn. En<br />

dat ze ervaren dat kin<strong>de</strong>ren met een handicap <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

wensen, verwachtingen en teleurstellingen hebben. Die<br />

verhalen en gedichten nodigen natuurlijk ook uit tot een<br />

gesprek.<br />

Kortom: geen uitgebrei<strong>de</strong> lessen, maar wel maan<strong>de</strong>lijkse,<br />

bijzon<strong>de</strong>re momenten over kin<strong>de</strong>ren met een handicap<br />

die - net als hun leeftijdsgenoten - gewoon kind willen<br />

zijn. Dat kan gelukkig ook vaak. On<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re dankzij<br />

<strong>de</strong> projecten van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse Stichting voor het<br />

Gehandicapte Kind.<br />

Projectlied: De Blauwe Vogel Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 1)<br />

Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />

Geen postduif en geen meeuw.<br />

Door zon maar ook door regen.<br />

Door hagel en door sneeuw.<br />

Geen drempel houdt hem tegen.<br />

Hij kan <strong>de</strong> wereld aan.<br />

Let op, De Blauwe Vogel<br />

komt eraan.<br />

Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />

Geen duif en geen parkiet.<br />

Hoe donker<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lucht is,<br />

hoe beter je hem ziet.<br />

Met liedjes en verhalen<br />

vliegt hij langs elke school.<br />

De Blauwe Vogel vliegt van<br />

pool tot pool.<br />

Refrein:<br />

Hij is De Blauwe Vogel.<br />

En kijk, hij komt eraan.<br />

Hij heeft geen last van drempels.<br />

Hij vliegt tot aan <strong>de</strong> maan.<br />

Ook jij kunt hem volgen.<br />

Dus kom er maar bij.<br />

En even krijg je vleugels.<br />

Net als hij.<br />

Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />

Geen merel en geen mees.<br />

Is nergens aan gebon<strong>de</strong>n.<br />

Geen last van hoogtevrees.<br />

Hij ziet <strong>de</strong> hele wereld.<br />

Hij voelt zich vrij en blij.<br />

De Blauwe Vogel vliegt<br />

voor jou en mij.<br />

3 ©NSGK. dit Lespakket hoort bij het <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong> Scholenpakket van NSGK. ook meevliegen? Kijk op www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Het nieuwe jaar: nieuwe voornemens! Waar kijken<br />

<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren naar uit en welke dingen willen zij graag<br />

meemaken en leren? En hoe gaat dat als je een handicap<br />

of beperking hebt? Kim heeft jeugdreuma. Maar<br />

dankzij een aangepaste computer kan ze tóch tekenen<br />

en leren schrijven.<br />

●●<br />

Kern<br />

Gedicht: Tekenen<br />

Door <strong>de</strong> jeugdreuma doen <strong>de</strong> vingers<br />

van Kim vaak niet wat zij wil. Iets<br />

kleins pakken gaat moeilijk. Ook heeft zij vaak pijn in<br />

haar han<strong>de</strong>n. Sinds kort heeft Kim een speciale computer<br />

zon<strong>de</strong>r toetsenbord. Met een hoofdband stuurt<br />

zij <strong>de</strong> computer aan.<br />

Ik houd heel erg van tekenen:<br />

met rood en blauw en geel.<br />

Een sneeuwpop of een oliebol.<br />

Toch teken ik niet veel.<br />

Een potlood is te lastig,<br />

dat wil er steeds vandoor.<br />

Nu heb ik een computer<br />

en lukt het prima hoor.<br />

Ik stuur hem met een hoofdband aan<br />

en heb een hoop plezier.<br />

Ik maak een mooie tekening.<br />

Alleen niet op papier.<br />

Ik maak <strong>de</strong> lijntjes met m’n hoofd.<br />

Omhoog en naar opzij.<br />

Dan druk ik op <strong>de</strong> print-knop<br />

en er ligt een schil<strong>de</strong>rij.<br />

Straks leer ik ook <strong>de</strong> letters<br />

en woor<strong>de</strong>n: ‘maan’ en ‘roos’.<br />

Ik word door die computer<br />

nog een echte bolleboos!<br />

4<br />

Lied: Zes dikke oliebollen Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 2)<br />

jaNuari<br />

Zes dikke oliebollen<br />

liggen naast elkaar.<br />

Pas als ze op zijn<br />

begint het nieuwe jaar.<br />

Dit jaar ga ik leren<br />

hoe ik mijn veters strik.<br />

Dan is er lekker niemand<br />

die dat beter kan dan ik.<br />

Vijf dikke oliebollen…<br />

Dit jaar ga ik lezen.<br />

Ik heb het vast snel door.<br />

Als papa mij naar bed brengt<br />

dan lees ik hem lekker voor.<br />

Vier dikke oliebollen…<br />

Dit jaar leer ik zwemmen.<br />

Al is het water nat.<br />

Ik houd gewoon mijn neus dicht<br />

en dan spring ik in het bad.<br />

Drie dikke oliebollen…<br />

Dit jaar maak ik vriendjes.<br />

Ik heb er nu al één.<br />

Maar straks heb ik er hon<strong>de</strong>rd<br />

en dan ben ik nooit alleen.<br />

Twee dikke oliebollen…<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● januari ● Nieuwjaar ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

nieuwjaar


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Ik maak nooit meer ruzie.<br />

Want ruzies zijn maar stom.<br />

Als iemand iets gemeens zegt<br />

ga ik gauw een straatje om.<br />

Eén dikke oliebol…<br />

Ik ga min<strong>de</strong>r snoepen.<br />

Geen kauwgom meer of drop.<br />

Maar <strong>de</strong>ze laatste oliebol<br />

eet ik nog lekker op.<br />

Hmmm..!<br />

Gelukkig Nieuwjaar!<br />

●●<br />

Slot<br />

Hulpjes<br />

Hulpmid<strong>de</strong>len maken ons leven gemakkelijker. Het zijn<br />

onze ‘hulpjes’. Denk aan een koffer op wieltjes of een<br />

bril. Leg een aantal hulpjes in <strong>de</strong> kring. Bespreek met <strong>de</strong><br />

kin<strong>de</strong>ren waar <strong>de</strong>ze voor zijn. Welke hulpjes gebruiken<br />

mensen met een beperking? Denk aan een loopstok of<br />

rolstoel. Laat er een tekening van maken.<br />

5<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● januari<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

●●<br />

Vooraf<br />

De oliebollen herinneren nog aan het ou<strong>de</strong> jaar. Maar<br />

wat brengt het nieuwe? Hebben <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren goe<strong>de</strong><br />

voornemens en speciale verwachtingen?<br />

Vast wel! Die zijn vaak een stuk lastiger te realiseren<br />

als je moet leven met een beperking. Zoals Sjef, die in<br />

een rolstoel zit. Gelukkig heeft hij een hulphond. Die<br />

zorgt dat er zo min mogelijk drempels zijn voor Sjef.<br />

●●<br />

Kern<br />

Verhaal: Sjef en Shampoo<br />

Shampoo is een hulphond. Kin<strong>de</strong>ren<br />

met een lichamelijke handicap kunnen<br />

on<strong>de</strong>r bepaal<strong>de</strong> voorwaar<strong>de</strong>n in aanmerking komen<br />

voor een hulphond. Deze hon<strong>de</strong>n krijgen een speciale<br />

training en daarna wordt er gekeken of hond en<br />

baasje goed bij elkaar passen. Een hulphond kan <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>ur openmaken, een jas van <strong>de</strong> kapstok pakken,<br />

dingen van <strong>de</strong> grond pakken, boodschappen uit een<br />

rek halen en nog veel meer.<br />

Sjef rijdt met zijn rolstoel over <strong>de</strong> stoep.<br />

Naast hem sjeest Mick op zijn nieuwe skateboard. Ze<br />

doen wie het hardst gaat. Mick is heel handig met zijn<br />

skateboard, maar Sjef is ook erg snel in zijn rolstoel. Aan<br />

<strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kant loopt Shampoo. Hij is <strong>de</strong> hond van Sjef.<br />

Ze gaan naar <strong>de</strong> snackbar van Peter.<br />

‘Gewonnen!’ Mick is net een neuslengte -eer<strong>de</strong>r bij <strong>de</strong><br />

snackbar dan Sjef, maar dan trekt Shampoo hem aan zijn<br />

broek. ‘Wat is er?’ vraagt Mick.<br />

‘Hij wil niet dat jij wint,’ lacht Sjef en hij rolt langs Mick <strong>de</strong><br />

snackbar binnen.<br />

Bij <strong>de</strong> toonbank staat een mevrouw. Ze heeft patat besteld<br />

en staat te wachten tot <strong>de</strong>ze klaar is. Op <strong>de</strong> toonbank staat<br />

een schaal met oliebollen. Nog over van ou<strong>de</strong>jaarsavond.<br />

‘Hoi,’ zegt Peter en hij houdt hen <strong>de</strong> schaal voor. Mick<br />

pakt een oliebol en geeft er ook één aan Sjef. Shampoo<br />

gaat netjes naast <strong>de</strong> rolstoel van Sjef zitten.<br />

De mevrouw kijkt een beetje zuur. ‘Mogen hon<strong>de</strong>n wel in<br />

een snackbar komen?’ vraagt ze.<br />

‘Nee,’ zegt Peter. ‘Gewone hon<strong>de</strong>n niet, maar Shampoo<br />

wel hoor!’<br />

Als Shampoo zijn naam hoort, spitst hij zijn oren. Mick aait<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● januari


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

hem even over zijn kop.<br />

‘Wat zal het zijn?’ vraagt Peter.<br />

‘Een blikje cola,’ zegt Mick.<br />

‘Een pakje kauwgom,’ zegt Sjef.<br />

Peter legt het op <strong>de</strong> toonbank neer. ‘Dat is 1,20 voor <strong>de</strong><br />

cola en 75 cent voor <strong>de</strong> kauwgom,’ zegt hij.<br />

‘Zo kan die jongen er toch niet bij,’ zegt <strong>de</strong> mevrouw. Ze<br />

wil <strong>de</strong> kauwgom pakken en aan Sjef geven. Maar Shampoo<br />

is haar voor. Hij springt met twee poten tegen <strong>de</strong><br />

toonbank op en pakt <strong>de</strong> kauwgom voorzichtig in zijn bek.<br />

Hij legt het pakje bij Sjef op schoot. De mevrouw kijkt<br />

stomverbaasd. Maar haar ogen wor<strong>de</strong>n nog groter als ze<br />

ziet wat er daarna gebeurt. Shampoo drukt zijn snuit in <strong>de</strong><br />

jaszak van Sjef. Voorzichtig haalt hij er een portemonnee<br />

uit en legt die op <strong>de</strong> toonbank.<br />

‘Brave hond,’ zegt Peter. Hij haalt het geld uit <strong>de</strong> portemonnee<br />

en legt die weer terug op <strong>de</strong> toonbank. Shampoo<br />

pakt <strong>de</strong> portemonnee weer in zijn snuit en stopt hem<br />

terug in <strong>de</strong> zak van Sjef.<br />

‘Asjemenou...’ zegt <strong>de</strong> mevrouw. ‘Is het een circushond of<br />

zo?’<br />

‘Hij is wel bijzon<strong>de</strong>r hè,’ zegt Peter. ‘Weet u wat hij allemaal<br />

kan?’ Hij loopt naar <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur en draait hem op slot.<br />

‘Zie nou maar dat je er weer uitkomt,’ zegt hij tegen<br />

Shampoo.<br />

Shampoo krabbelt aan <strong>de</strong> knop. Hij piept en krabt net<br />

zolang tot <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur opengaat.<br />

‘Knap hoor,’ zegt <strong>de</strong> mevrouw.<br />

‘We gaan weer,’ zegt Sjef lachend en hij rijdt <strong>de</strong> snackbar<br />

uit. Maar eerst pakt Mick een hon<strong>de</strong>nsnoepje uit <strong>de</strong> jaszak<br />

van Sjef. Voor Shampoo. Omdat hij zo goed zijn best heeft<br />

gedaan.<br />

●●<br />

Slot<br />

Hulphon<strong>de</strong>n<br />

Open <strong>de</strong> site van NSGK op het digitale schoolbord:<br />

www.nsgk.nl. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>ze site (afgestemd op<br />

volwassenen) eens bekijken. Welke indruk krijgen ze? Wat<br />

wordt verteld over De Blauwe Vogel?<br />

Download het werkblad ‘Januari: hulphon<strong>de</strong>n’. Hierop<br />

staat een informatieve tekst. De kin<strong>de</strong>ren kunnen <strong>de</strong> tekst<br />

zelfstandig lezen en <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> opdracht maken.<br />

6 ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● januari<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Valentijnsdag, een dag van verrassen<strong>de</strong> kaartjes<br />

en van ‘geheime’ communicatie tussen mensen die<br />

elkaar aardig vin<strong>de</strong>n. Maar Mirjam ligt langdurig in<br />

het ziekenhuis. Zal zij ook een kaartje krijgen? En hoe<br />

legt zij zelf contact?<br />

Een beeldtelefoonzuil naast het ziekenhuisbed is voor<br />

haar dé oplossing.<br />

●●<br />

Kern<br />

februari Valentijnsdag<br />

Verhaal: Dag opa Baard<br />

Een beeldtelefoonzuil is een compact<br />

en verrijdbaar apparaat waarin telefoon,<br />

beeldscherm, toetsenbord, computer en camera<br />

zijn geïntegreerd. Thuis en op één an<strong>de</strong>r adres,<br />

bijvoorbeeld bij opa en oma, wordt het telefoontoestel<br />

vervangen door een beeldtelefoon.<br />

Mirjam heeft al hon<strong>de</strong>rd keer in het ziekenhuis gelegen.<br />

Leuk is dat natuurlijk niet, maar er zijn in het ziekenhuis<br />

altijd wel vriendjes. En papa en mama komen elke dag.<br />

Ze kan alleen moeilijk vanuit haar bed in haar rolstoel<br />

komen, dus daar heeft ze hulp bij nodig. Maar <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re<br />

kin<strong>de</strong>ren in het ziekenhuis kunnen wel gewoon lopen.<br />

Dus als zij wat nodig heeft, pakken die het wel voor haar.<br />

Waarom is Mirjam dan toch verdrietig? Dat komt door<br />

opa Baard. Zo heet hij niet echt, maar Mirjam noemt<br />

hem zo omdat hij zo’n grappige kriebelige baard heeft.<br />

Opa Baard komt haar altijd opzoeken als ze in het ziekenhuis<br />

ligt, maar dat kan nu niet. Hij heeft een ongelukje<br />

gehad en zijn been gebroken. Dus hij kan niet in <strong>de</strong><br />

bus stappen om naar Mirjam toe te gaan.<br />

Op het nachtkastje van Mirjam staan zeven kaarten. Vier<br />

kaarten zijn van opa Baard. ‘Voor mijn meisje’, staat er<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● februari ● valentijnsdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ●●●februari


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

op. En: ‘Wordt maar gauw weer beter’. Het is lief dat opa<br />

Baard zo vaak aan Mirjam <strong>de</strong>nkt, maar ze mist zijn stem<br />

en natuurlijk... zijn grappige baard!<br />

‘Post!’ roept zuster Lena. Ze brengt kaarten rond. ‘Voor<br />

jou, Mirjam. Jij wordt maar verwend!’<br />

Bij <strong>de</strong> post zit een grote kaart met een hart erop. Zuster<br />

Lena leest voor: ‘Voor mijn allerliefste Mirjam. Van opa<br />

Baard.’ Ze lacht. ‘Wat een lieve Valentijnskaart,’ zegt ze.<br />

Mirjam zucht. Ze is heel blij met <strong>de</strong> kaart, maar ze wil<strong>de</strong><br />

veel liever dat opa Baard zelf kwam.<br />

Zuster Freya komt binnen. Ze rolt een zuil voor zich uit.<br />

Wat is dat voor eng apparaat?<br />

‘Ca<strong>de</strong>autje,’ zegt ze en ze loopt met <strong>de</strong> zuil naar Mirjams<br />

bed.<br />

‘Voor mij?’ vraagt Mirjam.<br />

‘Je mag hem gebruiken, niet hou<strong>de</strong>n hoor!’ zegt Freya.<br />

Ze stopt <strong>de</strong> stekker in het stopcontact. Mirjam kijkt eens<br />

goed naar <strong>de</strong> vreem<strong>de</strong> zuil. Er hangt een telefoon aan en<br />

er zit een beeldscherm op. Is het een televisie? Of een<br />

computer? Dan ziet Mirjam ook een toetsenbord.<br />

Freya zet het bed van Mirjam omhoog en ze kijkt op haar<br />

horloge. ‘Bijna half twee,’ zegt ze. ‘Volgens mij word jij<br />

zo gebeld. Wacht maar af.’<br />

Mirjam wacht. Er gebeurt niets. Ze kijkt naar <strong>de</strong> grote<br />

zuil. Wat moet ze met dat rare ding.<br />

‘Tring... tring...’ Mirjam schrikt. ‘Tring... tring...’<br />

‘Neem je niet op?’ zegt Freya.<br />

Mirjam pakt <strong>de</strong> hoorn van <strong>de</strong> haak. Het beeldscherm<br />

7<br />

geeft licht. ‘Hallo!’ Er klinkt een beken<strong>de</strong> stem. Tegelijk<br />

ziet Mirjam iemand op het scherm verschijnen. Nee<br />

maar! Het is opa Baard!<br />

‘Opa Baard!’<br />

‘Dag meisje.’<br />

‘Opa Baard, ik kan jou zien!’<br />

‘Ik kan jou ook zien.’<br />

‘Echt waar?’<br />

Opa Baard knikt en steekt zijn hand op. ‘Kijk, nou zwaai<br />

ik naar je.’<br />

‘En wat doe ik?’ Mirjam <strong>de</strong>nkt even na. Dan steekt ze<br />

haar tong uit.<br />

‘Jij steekt je tong uit, malle meid.’<br />

‘Opa Baard, ik heb net een kaart van je gekregen.’<br />

‘Vond je hem mooi?’<br />

‘Ja, maar ik heb liever dat je zelf komt. Ik mis je.’<br />

‘Ik mis jou ook. Maar nou ben ik tóch bij je. We kunnen<br />

elkaar elke dag opbellen én elkaar zien. Is dat niet leuk?’<br />

‘Bel je morgen dan weer?’<br />

‘Ja. Ik bel elke dag. Net zolang tot je weer thuis bent.’<br />

‘Stuur je nog wel kaarten?’<br />

‘Natuurlijk stuur ik kaarten. Elke dag. Maar ik bel ook. En<br />

nu moet ik weer ophangen.’<br />

Mirjam buigt zich naar het scherm en drukt er een zoen<br />

op. Opa Baard geeft haar een handkus terug.<br />

‘Tot morgen, meisje.’<br />

‘Tot morgen, opa Baard.’<br />

●●<br />

Slot<br />

Valentijnskaart<br />

Leg een hartje (van karton, plastic, stof) neer in <strong>de</strong> kring.<br />

Wie willen <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren vandaag wat extra aandacht<br />

geven? Waarom?<br />

Kopieer het werkblad ‘Februari: Valentijnskaart’. Laat <strong>de</strong><br />

kaart afmaken en ook echt versturen.<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● februari ● valentijnsdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Op Valentijnsdag sturen vrien<strong>de</strong>n en gelief<strong>de</strong>n elkaar<br />

‘geheime’ kaarten. Een verrassen<strong>de</strong> vorm van communicatie.<br />

Voor kin<strong>de</strong>ren als Maurice is dat niet<br />

vanzelfsprekend. Hij heeft <strong>de</strong> ziekte van Duchenne.<br />

Uitgerekend met Valentijn ligt hij weer in het ziekenhuis.<br />

Hoe komt hij in contact met zijn vriendin? Een<br />

beeldzuiltelefoon brengt uitkomst!<br />

●●<br />

Kern<br />

Verhaal: ‘Hé, kanjer!’<br />

Een beeldtelefoonzuil is een compact<br />

en verrijdbaar apparaat waarin telefoon,<br />

beeldscherm, toetsenbord, computer en camera<br />

zijn geïntegreerd. Thuis en op één an<strong>de</strong>r adres,<br />

bijvoorbeeld in <strong>de</strong> klas wordt het telefoontoestel<br />

vervangen door een beeldtelefoon.<br />

Maurice ligt in het ziekenhuis. Voor <strong>de</strong> zoveelste keer. Hij<br />

heeft <strong>de</strong> ziekte van Duchenne. Zelf vindt hij dat een veel<br />

te mooie naam voor zo’n akelige ziekte. De ziekte van<br />

Duchenne is een spierziekte, waardoor er steeds meer<br />

kracht uit je spieren verdwijnt. Soms kan Maurice daar<br />

echt van balen.<br />

An<strong>de</strong>re keren <strong>de</strong>nkt hij: nou ja, ie<strong>de</strong>reen heeft wat.<br />

Door zijn ziekte ligt Maurice regelmatig in het ziekenhuis.<br />

Voor zijn longen bijvoorbeeld, want zijn longspieren<br />

werken niet meer helemaal zoals het moet. Hij kent alle<br />

verpleegkundigen en ze maken veel grapjes samen.<br />

Soms ontmoet hij kin<strong>de</strong>ren die er een vorige keer ook<br />

waren dat hij in het ziekenhuis lag. Ondanks alle vervelen<strong>de</strong><br />

dingen, lachen ze samen heel wat af.<br />

Maar nu heeft Maurice een probleem. Het is vandaag<br />

Valentijnsdag en hij is verliefd op Ma<strong>de</strong>lon uit zijn klas.<br />

Lang heeft hij geaarzeld. Zal hij haar een kaart sturen?<br />

‘Gewoon doen,’ heeft zuster Tanja gezegd. ‘Meisjes<br />

vin<strong>de</strong>n het altijd leuk om een kaart te krijgen.’<br />

Maar Maurice durft niet. Misschien vindt Ma<strong>de</strong>lon het<br />

wel raar. Misschien vindt zij hem lang niet zo leuk als hij<br />

haar vindt. Misschien...<br />

‘Ouwe zeur,’ lacht zuster Tanja. ‘Stuur haar dan in elk<br />

geval een mailtje.’<br />

8<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

Hmmm... dat is zo’n gek i<strong>de</strong>e nog niet. Naast het bed<br />

van Maurice staat een zuil. In <strong>de</strong> zuil zit een beeldtelefoon<br />

en een computer. Op school staat ook een beeldtelefoon.<br />

Zo kan Maurice met <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren uit <strong>de</strong> klas<br />

praten en met meester Bob. Hij kan met ze mailen en<br />

chatten. Ook met zijn ou<strong>de</strong>rs kan hij praten als hij dat<br />

wil. Dat is dus echt wel vet cool.<br />

Maurice heeft het e-mail adres van alle kin<strong>de</strong>ren uit<br />

zijn klas. Hij klikt <strong>de</strong> browser open en maakt een nieuw<br />

bericht aan. Maar... wat zal hij schrijven?<br />

‘Beste Ma<strong>de</strong>lon...’ Dat klinkt zo formeel. ‘Dag Ma<strong>de</strong>lon...’<br />

Dat klinkt weer zo gewoon. ‘Hoi Ma<strong>de</strong>lon...’ Ja, dat is beter.<br />

‘Hoi Ma<strong>de</strong>lon, ik moet steeds aan je <strong>de</strong>nken. Ik vind<br />

je heel leuk en ik hoop dat je mij ook leuk vindt.’ Maurice<br />

schrijft het zomaar op. Maar hij verstuurt het natuurlijk<br />

niet. Ben je mal. Hij wist <strong>de</strong> letters één voor één weer uit.<br />

‘Hoi Ma<strong>de</strong>lon, hoe gaat het op school? Hier gaat het wel<br />

goed. Nog even en dan rol ik <strong>de</strong> klas weer in. Groetjes<br />

van Maurice.’ Ja, dat is beter. Niet meer na<strong>de</strong>nken nu.<br />

Maurice drukt op <strong>de</strong> verzendknop. En dan begint het<br />

lange wachten.<br />

‘Heb je je mailtje al verstuurd?’ vraagt Tanja als ze weer<br />

langskomt.<br />

‘Ja.’<br />

‘En? Heb je al antwoord gehad?’<br />

‘Nee, nog niet.’<br />

‘Dat komt wel. Wacht maar af.’<br />

Maar Maurice moet wel heel lang wachten. Elk half uur<br />

checkt hij zijn mail. Hon<strong>de</strong>rdduizend dingen be<strong>de</strong>nkt hij.<br />

Ma<strong>de</strong>lon is natuurlijk nog niet thuis. Ma<strong>de</strong>lon kijkt niet<br />

elke dag naar haar mail. Ma<strong>de</strong>lons computer doet het<br />

niet. En tenslotte kan hij nog maar één ding be<strong>de</strong>nken:<br />

Ma<strong>de</strong>lon vindt hem niks. Wat moet ze ook met een jongen<br />

die in een rolstoel zit. Hoe kan hij zo stom zijn om te<br />

<strong>de</strong>nken dat... Had hij het mailtje maar nooit verstuurd.<br />

En dan, om vier uur: ping...<br />

Het dringt niet eens meteen tot Maurice door, maar... hij<br />

heeft mail. Mail! Zou het...?<br />

Maurice klikt het bericht open. Het is niet van Ma<strong>de</strong>lon.<br />

Het is een soort reclametekstje. Bah.<br />

Maurice leest het toch maar.<br />

‘Iemand heeft u een e-card gestuurd. Klik op het ikoontje<br />

om <strong>de</strong> card nu te lezen.’<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● februari ● valentijnsdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Maurice klikt op het ikoontje. Op zijn beeldscherm verschijnt<br />

een kaart. Er begint een grappige olifant te lopen.<br />

Bij elke stap laat hij een pootafdruk achter in <strong>de</strong> vorm<br />

van een hartje. Er is ook een tekstberichtje. Maurice klikt<br />

het open.<br />

‘Hé, kanjer,’ staat er. ‘We missen je allemaal. En ik<br />

helemaal. Kan ik morgen langskomen? Groetjes van<br />

Ma<strong>de</strong>lon.’<br />

Maurice zakt achterover in <strong>de</strong> kussens. Life is beautiful!<br />

Lied: Valentijn Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 3)<br />

Wie gaf Roos twee rozen?<br />

En Hather een cd?<br />

Wie stuur<strong>de</strong> Puck een kaartje met:<br />

‘Ik vind je wel oké.’<br />

En kwam dat SMS-je<br />

van Maarten of van Ton?<br />

Wie stopte chocola<strong>de</strong><br />

in <strong>de</strong> tas van Ma<strong>de</strong>lon?<br />

Wie gaf Els een pakje?<br />

En Annemiek een brief?<br />

Wie schreef in Tanja’s rekenschrift:<br />

‘Ik vind je reuze lief.’<br />

En kwam dat leuke mailtje<br />

van Luca of van Reyn?<br />

Wie stopte zeven dropjes<br />

in <strong>de</strong> tas van Marjolein?<br />

Refrein:<br />

Morris, Ronald, Ton en Mink<br />

zijn vandaag <strong>de</strong> grote bink.<br />

Want alle mei<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> klas<br />

vin<strong>de</strong>n wel iets in hun tas.<br />

Maar eenzaam op het grote plein<br />

staat kleine blon<strong>de</strong> Valentijn.<br />

Want geen mens die in <strong>de</strong> gaten heeft<br />

dat hij zoveel aardigs geeft.<br />

Nina staat te kijken<br />

een frons op haar gezicht.<br />

De jongens hebben praatjes<br />

9<br />

maar wie gaf haar dat gedicht?<br />

Ze kijkt over haar schou<strong>de</strong>r.<br />

Ze ziet, ze <strong>de</strong>nkt, ze weet...<br />

Ze schrijft meteen een briefje<br />

met: ‘Bedankt voor wat je <strong>de</strong>ed.’<br />

Refrein<br />

Maar dolgelukkig op het plein<br />

staat kleine blon<strong>de</strong> Valentijn.<br />

Omdat iemand in <strong>de</strong> gaten heeft<br />

dat hij zoveel aardigs geeft.<br />

●●<br />

Slot<br />

Elfje<br />

Leg een papieren hart met een ‘elfje’ over <strong>de</strong> lief<strong>de</strong><br />

in <strong>de</strong> kring. Een elfje is een gedicht dat totaal uit elf<br />

woor<strong>de</strong>n bestaat.<br />

Voorbeeld:<br />

lief<strong>de</strong> (één woord)<br />

heerlijk gevoel (twee woor<strong>de</strong>n)<br />

vlin<strong>de</strong>rs in buik (drie woor<strong>de</strong>n)<br />

<strong>de</strong> wereld is roze (vier woor<strong>de</strong>n)<br />

jij (één woord)<br />

Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren eigen elfjes maken over verliefd zijn en<br />

lief<strong>de</strong>.<br />

jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● februari ● ● valentijnsdag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

De lente begint. Dat merk je aan alles. Je ruikt het<br />

voorjaar en <strong>de</strong> <strong>vogel</strong>s bouwen hun nest. Tijd om lekker<br />

buiten te spelen. Dat ligt even an<strong>de</strong>rs als je met<br />

een beperking moet leven. Want met een rolstoel kun<br />

je niet in ie<strong>de</strong>re speeltuin terecht. Tenzij die aangepast<br />

is met speeltoestellen die toegankelijk zijn voor gehandicapten.<br />

Met een rijwip, een ligschommel en een<br />

draaischijf waar je zo met je rolstoel op kunt rij<strong>de</strong>n.<br />

●●<br />

Kern<br />

Lied: Het merelnest (stapellied) Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 4)<br />

Moe<strong>de</strong>r merel doet haar best.<br />

Bouwt al dagen aan haar nest.<br />

Hier wat takjes, daar een pluis.<br />

Ja, het wordt een prachtig huis.<br />

Refrein:<br />

Groene blaadjes aan <strong>de</strong> bomen<br />

en <strong>de</strong> lucht is vrolijk blauw.<br />

Laat <strong>de</strong> lente nu maar komen.<br />

Weg die nare winterkou.<br />

Sjouwt en timmert, oh wat knap,<br />

aan <strong>de</strong> keuken en <strong>de</strong> trap.<br />

Telkens vliegt ze heen en weer.<br />

‘Waar zet ik het bankstel neer?’<br />

‘Wacht ik tot april of mei?<br />

Ik leg morgen vast een ei!’<br />

Refrein:<br />

Groene blaadjes aan <strong>de</strong> bomen<br />

en <strong>de</strong> lucht is vrolijk blauw.<br />

Laat <strong>de</strong> lente nu maar komen.<br />

Voor <strong>de</strong> merel en voor jou.<br />

10<br />

maart<br />

Gedicht: Buiten spelen<br />

Een rijwip bestaat uit een plank waar<br />

je met <strong>de</strong> rolstoel op kunt rij<strong>de</strong>n. Op<br />

het hoogste punt ‘klapt’ <strong>de</strong> wip om en rijd je zo weer<br />

naar bene<strong>de</strong>n. Een schommel om in te liggen, wordt<br />

ook wel een nestschommel genoemd en is uitstekend<br />

geschikt voor kin<strong>de</strong>ren die door hun beperking niet<br />

zelfstandig kunnen zitten.<br />

De zon schijnt en mijn jas kan uit<br />

en alle <strong>vogel</strong>s fluiten.<br />

Met papa die mijn rolstoel duwt,<br />

kan ik nu fijn naar buiten.<br />

Straks gaan we naar <strong>de</strong> speeltuin toe.<br />

Het is een heel speciale.<br />

We lopen door <strong>de</strong> doolhof heen.<br />

Daar kun je leuk verdwalen.<br />

Dan gaan we van <strong>de</strong> glijbaan af<br />

en hebben we gegle<strong>de</strong>n.<br />

Dan rij<strong>de</strong>n we <strong>de</strong> rijwip op:<br />

naar boven en bene<strong>de</strong>n.<br />

Er is een schommel, dat is leuk.<br />

Ik lig in een soort mand.<br />

En daarna speel ik nog een tijd<br />

aan een tafel vol met zand.<br />

Mijn rolstoel op een grote schijf,<br />

die steeds maar rond kan draaien.<br />

Ik word een beetje duizelig<br />

en papa staat te zwaaien.<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● maart ● Lente ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

lente


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

De zon schijnt en mijn jas kan uit<br />

en alle <strong>vogel</strong>s fluiten.<br />

Ik lach naar kin<strong>de</strong>ren om mij heen.<br />

We spelen lekker buiten.<br />

●●<br />

Slot<br />

Speeltoestellen<br />

Laat <strong>de</strong> foto’s van werkblad ‘Maart: speeltoestellen’ zien:<br />

omklapwip, nestschommel, rolstoeldraaimolen en een<br />

rolstoelschommel. Maak in het speellokaal een omklapwip.<br />

Leg hiervoor een plank op een paalkop. De kin<strong>de</strong>ren<br />

lopen er (al dan niet met hulp) voorzichtig overheen.<br />

Wat ervaren ze?<br />

Boots ook een ligschommel na. Eén kind gaat in een stevige<br />

<strong>de</strong>ken liggen. Vier an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren pakken elk een<br />

punt van <strong>de</strong> <strong>de</strong>ken. Ze tillen <strong>de</strong> <strong>de</strong>ken een klein eindje<br />

op en schommelen het kind zachtjes heen en weer. Zing<br />

er eventueel het volgen<strong>de</strong> liedje bij:<br />

Toen Jonas in <strong>de</strong> walvis zat<br />

En drie dagen niets te eten had.<br />

Van je één, van je twee,<br />

Van je hoppelakee.<br />

11<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● maart<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Lente. De <strong>vogel</strong>s bouwen hun nest. Niet alleen <strong>de</strong> natuur<br />

leeft op, ook mensen gaan weer meer naar buiten. Het is<br />

fijn om van alles te kunnen on<strong>de</strong>rnemen en aan <strong>de</strong> toekomst<br />

te werken. Daar is Twan ook mee bezig. Hij is een<br />

ZMLK-leerling en ziet op tegen zijn uithuisplaatsing. Gelukkig<br />

kan hij meedoen aan een passend horecaproject,<br />

waar hij on<strong>de</strong>r begeleiding een opleiding kan volgen.<br />

●●<br />

Kern<br />

Verhaal: Kookgek<br />

Twan leert voor kok. NSGK on<strong>de</strong>rsteunt<br />

dagbesteding, on<strong>de</strong>rwijs en<br />

stageplaatsen voor jongeren met een verstan<strong>de</strong>lijke<br />

handicap, zoals horecaprojecten waar zij on<strong>de</strong>r begeleiding<br />

werken en een opleiding volgen.<br />

Twan is zestien jaar. Maar in zijn hart en in zijn hoofd is<br />

hij veel jonger. Twan gaat naar een speciale school. Hij<br />

zit in <strong>de</strong> hoogste klas. Volgend jaar moet hij er dus af.<br />

Hij heeft geen i<strong>de</strong>e waar hij dan naartoe zal gaan. Eerlijk<br />

gezegd <strong>de</strong>nkt hij daar ook niet over na. Maar natuurlijk<br />

zijn ou<strong>de</strong>rs wel. Waar moet Twan straks heen?<br />

Nu moet je nog iets weten over Twan. Hij is gek op<br />

koken. Hij staat vaak met zijn moe<strong>de</strong>r in <strong>de</strong> keuken. Hij<br />

weet ook wel dat hij zijn moe<strong>de</strong>r daar af en toe<br />

gek mee maakt. Want het liefst wil hij pannenkoeken<br />

bakken en dat kan niet altijd. Zijn moe<strong>de</strong>r<br />

zegt: ‘We moeten ook gezond eten. Met<br />

groente en fruit.’ Dat geeft soms flinke ruzies.<br />

Zijn moe<strong>de</strong>r wordt boos en zet hem <strong>de</strong> keuken uit.<br />

Dat wil Twan niet en dan gaat hij soms een beetje raar<br />

doen. Dat vindt zijn moe<strong>de</strong>r en dat vindt hij zelf achteraf<br />

ook. Dan gaat hij gooien met <strong>de</strong> pannen en schreeuwen.<br />

Vroeger pakte zijn moe<strong>de</strong>r hem beet en zette hem op<br />

<strong>de</strong> gang. Hup jij, wegwezen. Maar tegenwoordig lukt dat<br />

niet meer. Twan is veel te groot en te sterk gewor<strong>de</strong>n. Hij<br />

blijft gewoon staan als zijn moe<strong>de</strong>r hem weg wil hebben.<br />

Eén keer heeft hij haar zelfs een klap gegeven, maar dat<br />

was natuurlijk vreselijk fout. Hij had er meteen spijt van,<br />

maar het is best moeilijk om dat te zeggen. En daarom<br />

hebben zijn va<strong>de</strong>r en moe<strong>de</strong>r een besluit genomen.<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● maart


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

‘Je gaat het huis uit,’ hebben ze gezegd. Nou ja, niet<br />

met zoveel woor<strong>de</strong>n. Ze hebben er veel en lang met<br />

elkaar over gesproken. Dat hij te groot wordt om thuis<br />

te blijven wonen. Dat er geen school in <strong>de</strong> buurt is die<br />

goed bij hem past en waar hij zich gelukkig voelt. En dat<br />

hij toch een keer zelfstandig moet wor<strong>de</strong>n, omdat hij<br />

natuurlijk niet tot zijn <strong>de</strong>rtigste thuis kan blijven wonen.<br />

En dat snapt hij allemaal best. Hij vindt het ook heel<br />

spannend om ergens an<strong>de</strong>rs te gaan wonen. Maar af en<br />

toe heeft hij het er ook wel een beetje moeilijk mee. Dan<br />

wil hij liever bij zijn ou<strong>de</strong>rs blijven.<br />

Op een dag zegt zijn va<strong>de</strong>r: ‘Twan, moet je horen. We<br />

hebben iets gevon<strong>de</strong>n.’<br />

Twan wordt er een beetje zenuwachtig van. Hij begint te<br />

schuifelen op zijn stoel.<br />

‘Rustig nou maar,’ zegt zijn moe<strong>de</strong>r. ‘Het is heel leuk. Je<br />

gaat naar een huis waar meer kin<strong>de</strong>ren wonen. Ze zijn<br />

allemaal net zo oud als jij, dus dat is heel gezellig. In dat<br />

huis ga je leren om voor jezelf te zorgen. En je mag gaan<br />

werken... in een echt restaurant.’<br />

‘Een restaurant?’ vraagt Twan. ‘Mag ik dan koken?’<br />

‘Ik <strong>de</strong>nk niet dat je meteen mag koken,’ zegt zijn moe<strong>de</strong>r.<br />

‘Ik <strong>de</strong>nk dat je eerst nog van alles moet leren. Want koken<br />

in een restaurant is natuurlijk heel an<strong>de</strong>rs dan koken<br />

bij mij in <strong>de</strong> keuken. Maar ik <strong>de</strong>nk wel dat je er kunt<br />

leren om een echte kok te wor<strong>de</strong>n.’<br />

Die avond kan Twan niet in slaap komen. Door zijn<br />

hoofd tollen allerlei gedachtes. Over niet meer thuis<br />

wonen. Dat zal wel heel vreemd zijn. Hij zal zijn va<strong>de</strong>r en<br />

moe<strong>de</strong>r missen. Maar ze hebben beloofd dat ze hem<br />

vaak komen opzoeken. En hij is natuurlijk niet alleen.<br />

In het huis waar hij naar toe gaat, wonen allemaal<br />

leuke kin<strong>de</strong>ren. En hij mag leren koken in een echt<br />

restaurant.<br />

Als zijn moe<strong>de</strong>r hem een welterustenkus komt<br />

brengen, zegt hij: ‘Als jullie mij komen opzoeken,<br />

ga ik voor jullie koken.’<br />

‘Dat lijkt me heel leuk,’ zegt zijn moe<strong>de</strong>r. ‘En<br />

wat ga je dan maken?’<br />

Twan moet lachen om zo’n domme vraag.<br />

‘Pannenkoeken natuurlijk,’ zegt hij.<br />

12<br />

●●<br />

Slot<br />

Pannenkoeken<br />

jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● maart ● ● Lente ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

Twan kan niet lezen. Hij ontcijfert recepten aan <strong>de</strong> hand<br />

van plaatjes. Leg in <strong>de</strong> kring het werkblad ‘Maart: recept’<br />

neer. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren (met inzet van ou<strong>de</strong>rhulp) op<br />

<strong>de</strong>ze wijze zelf pannenkoeken bakken.<br />

Twan is gek op koken. Hij wil van zijn hobby zijn werk<br />

maken. Waar zijn <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren goed in en wat kunnen<br />

ze er later mee doen in hun werk? Opdracht: Stel een<br />

‘menu’ samen waaruit blijkt wát je gaat doen, waarom je<br />

dat leuk vindt, welke opleiding je dan moet volgen, tegen<br />

welke problemen je misschien zult aanlopen, wie je kunt<br />

helpen met jouw werk, enzovoort. Illustreer je toekomstplannen<br />

en presenteer je menukaart in <strong>de</strong> kring.


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

30 april: Koninginnedag. Een nationale feestdag vol<br />

feestgedruis. Van grachtenconcert tot koninginnemarkt.<br />

Maar voor Bas is dat niet weggelegd. Hij heeft een autistische<br />

contactstoornis en blijft liever thuis.<br />

●●<br />

Kern<br />

Verhaal: Dinodag<br />

Bas vindt grote groepen mensen heel<br />

bedreigend. De jaarlijkse koninginnemarkt<br />

is niks voor hem. Het is fijn dat zijn buurmeisje<br />

Minke aan Bas <strong>de</strong>nkt en iets voor hem meebrengt.<br />

Het is Koninginnedag. Overal in het dorp is het feest. Er<br />

is een soort markt waar kin<strong>de</strong>ren oud speelgoed mogen<br />

verkopen. Grote mensen verkopen er ook allerlei spulletjes<br />

die ze niet meer gebruiken. Minke wil er graag heen.<br />

‘Zou Bas mee willen?’ vraagt ze aan haar moe<strong>de</strong>r.<br />

Bas woont twee huizen ver<strong>de</strong>rop. Minke speelt wel eens<br />

met Bas, maar niet zo vaak. Bas kan veel spelletjes niet<br />

goed en hij wil ook nooit buitenspelen. Soms, als Minke<br />

er is, lijkt het net alsof Bas haar niet ziet. Dan blijft hij<br />

stilletjes met zijn dino’s spelen, want hij is gek op dino’s.<br />

De mama van Bas zegt: ‘Bas kan er niet zo goed tegen<br />

als dingen an<strong>de</strong>rs gaan dan hij gewend is. En hij is een<br />

beetje bang voor mensen die hij niet kent.’<br />

‘Maar voor mij is Bas toch niet bang?’ vraagt Minke.<br />

‘Nee, hij vindt het juist leuk als je komt,’ zegt <strong>de</strong> mama<br />

van Bas. ‘Hij weet alleen niet zo goed hoe hij dat moet<br />

laten merken.’<br />

Nou, dat vindt Minke niet erg. Ze begrijpt best dat Bas<br />

een beetje an<strong>de</strong>rs is. Mama heeft het uitgelegd: ‘Ie<strong>de</strong>reen<br />

is an<strong>de</strong>rs. De één houdt van wil<strong>de</strong> spelletjes en <strong>de</strong><br />

an<strong>de</strong>r zit liever stil in een hoekje. De één is een kwebbelkont<br />

en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r zegt maar weinig. Daar is niks mis<br />

mee.’<br />

Maar soms wil Minke Bas graag een beetje opvrolijken<br />

en daarom gaat ze toch steeds naar hem toe. Wil hij spelen?<br />

Dan is dat heel leuk. Wil hij niet spelen? Dan gaat ze<br />

gewoon weer naar huis.<br />

Nu het Koninginnedag is, belt Minke bij Bas aan. Zijn<br />

moe<strong>de</strong>r doet open. ‘Er is feest in het dorp, want <strong>de</strong><br />

13<br />

apriL<br />

koningin is jarig. Wil Bas met mij mee naar het feest?’<br />

‘Ik <strong>de</strong>nk het niet. Maar je kunt het hem vragen.’<br />

Minke gaat naar binnen. ‘Wil je mee naar het feest?’<br />

vraagt Minke. Bas schudt zijn hoofd. ‘Echt niet?’ vraagt<br />

Minke weer. En weer schudt Bas met zijn hoofd.<br />

Minke gaat alleen naar het feest. Bas staat voor het raam<br />

en kijkt haar na. Maar als Minke haar hand opsteekt, lijkt<br />

het net of Bas haar niet ziet.<br />

Het is gezellig in het dorp, maar Minke moet steeds aan<br />

Bas <strong>de</strong>nken. Die zit nou sip thuis. Dat is toch wel een<br />

beetje jammer. Minke loopt langs <strong>de</strong> kleedjes. Ze heeft<br />

van mama een euro gekregen om iets te kopen. ‘Je mag<br />

er ook een ijsje van kopen,’ heeft mama gezegd en dat<br />

lijkt Minke wel een goed i<strong>de</strong>e. De ijswinkel ligt aan het<br />

eind van <strong>de</strong> straat met <strong>de</strong> kleedjes. Hier en daar zitten<br />

kin<strong>de</strong>ren die zij kent. Jona uit <strong>de</strong> klas verkoopt een paar<br />

puzzels en Morris heeft boekjes voor zich liggen. Olivier<br />

heeft een heleboel autootjes en één dino. Hé, een dino!<br />

Minke blijft staan. Ze kijkt naar <strong>de</strong> dino. Bas spaart<br />

dino’s. Ze kijkt naar <strong>de</strong> euro in haar hand. Eigenlijk zou<br />

ze er een ijsje van kopen, maar die dino...<br />

‘Ik wil je dino kopen,’ zegt Minke.<br />

‘Hij kost 1 euro 50,’ zegt Olivier.<br />

‘Ik heb maar één euro,’ zegt Minke.<br />

‘Nou, vooruit dan maar.’<br />

Minke huppelt met haar dino naar huis. Ze gaat meteen<br />

naar het huis van Bas.<br />

‘Bas wil echt niet met je mee hoor,’ zegt <strong>de</strong> papa van<br />

Bas.<br />

‘Dat weet ik,’ zegt Minke. ‘Maar ik heb een ca<strong>de</strong>autje<br />

voor hem.’<br />

‘Nou, dat zal hij vast wel leuk vin<strong>de</strong>n.’<br />

Bas zit op <strong>de</strong> grond met zijn dino’s.<br />

‘Hoi,’ zegt Minke. Bas zegt niets. Hij kijkt niet eens op.<br />

‘Ik heb iets voor je. Een ca<strong>de</strong>autje,’ zegt Minke. Bas kijkt<br />

nog steeds niet op. Minke zet <strong>de</strong> dino voor zijn neus.<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● april ● Koninginnedag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

Koninginnedag


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Bas kijkt er even naar. Dan pakt hij <strong>de</strong> nieuwe dino. Hij<br />

klemt hem stevig in zijn hand.<br />

‘Hij vindt hem leuk hè,’ zegt Minke tegen <strong>de</strong> papa van<br />

Bas.<br />

‘Ja, hij vindt hem heel leuk.’<br />

‘Ik vind hem leuk,’ zegt Bas en hij kijkt even naar Minke.<br />

Ze spelen samen een poosje met <strong>de</strong> dino’s.<br />

‘Wil je een ijsje?’ vraagt Bas’ moe<strong>de</strong>r aan Minke.<br />

‘Nou, graag!’ zegt Minke en ze <strong>de</strong>nkt: wat een leuke dag.<br />

Want ze heeft Bas blij gemaakt en nu krijgt ze nog een<br />

ijsje ook!<br />

●●<br />

Slot<br />

Vlag<br />

Leg voor elk kind een gekleurd vlaggetje (‘kaasprikker’)<br />

neer. Schrijf op elk vlaggetje <strong>de</strong> naam van een kind van<br />

uw groep. Elk kind krijgt een <strong>de</strong>rgelijk vlaggetje met <strong>de</strong><br />

opdracht: maak nu zelf een grote vlag voor het kind<br />

van wie je <strong>de</strong> naam hebt gekregen. Download daarvoor<br />

werkblad ‘April: vlag’. Kopieer dit voor alle kin<strong>de</strong>ren.<br />

Vertel dat bij het ontwerpen van <strong>de</strong> vlag je rekening kunt<br />

hou<strong>de</strong>n met wat ‘jouw’ kind leuk vindt: lievelingskleur,<br />

lievelingsdier, hobby, enzovoort. Tot slot wor<strong>de</strong>n alle<br />

vlaggen overhandigd.<br />

14<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● april<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Op Koninginnedag heeft bijna ie<strong>de</strong>reen vrij en dat<br />

merk je dan ook. Overvolle grachten en pleinen vol<br />

feestgedruis.<br />

Ook Mohammed geniet hiervan. Hij zit in een rolstoel<br />

en gaat naar een koninginnemarkt. Tot zover niks aan<br />

<strong>de</strong> hand. Maar waarom doen sommigen soms alsof hij<br />

gek is? Het is een probleem dat veel mensen met een<br />

handicap als akelig en kleinerend ervaren.<br />

●●<br />

Kern<br />

Gedicht: Samen op pad<br />

Een veel gehoor<strong>de</strong> klacht van kin<strong>de</strong>ren<br />

(en volwassenen) in een rolstoel is<br />

dat ze in winkels en op straat niet ‘voor vol’ wor<strong>de</strong>n<br />

aangezien. Vooral wanneer hun rolstoel door een<br />

an<strong>de</strong>r wordt geduwd, wordt vaak over hun hoofd met<br />

die an<strong>de</strong>r gesproken. Voorlichting op dit gebied is dan<br />

ook bijzon<strong>de</strong>r gewenst.<br />

Mohammed zit in een rolstoel.<br />

Maarten loopt ernaast; niet snel.<br />

Samen gaan ze langs <strong>de</strong> kraampjes.<br />

Daar ziet Mohammed een spel.<br />

Dat wil Mohammed wel kopen.<br />

Dus ze stoppen bij <strong>de</strong> man.<br />

Die zegt zomaar tegen Maarten:<br />

‘Denk je dat je vriend dat kan?’<br />

Dan wil Mohammed betalen.<br />

De verkoper noemt <strong>de</strong> prijs.<br />

Maar hij zegt het tegen Maarten.<br />

Want zo’n rolstoeler is niet wijs.<br />

Mohammed kijkt snel naar Maarten.<br />

Maarten reageert heel vlug.<br />

En dan legt hij zon<strong>de</strong>r woor<strong>de</strong>n<br />

het computerspel weer terug.<br />

Mohammed vanuit z’n rolstoel<br />

kijkt nog even achterom.<br />

‘Ik heb dan wel slome benen,<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● april


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

maar hierboven ben ’k niet dom!’<br />

Vragend staat <strong>de</strong> man te kijken.<br />

Haalt zijn schou<strong>de</strong>rs even op.<br />

Zou hij hier nu iets van leren?<br />

Ik <strong>de</strong>nk: heel waarschijnlijk… nop!<br />

Lied: Feest in het land Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 5)<br />

’s Ochtends zit je op je kleedje<br />

op het randje van <strong>de</strong> stoep.<br />

Met een koffer vol met speelgoed.<br />

Het is meestal ouwe troep.<br />

Je was eigenlijk vergeten<br />

dat je dat nog ergens had.<br />

Leg een beetje op je kleedje<br />

in <strong>de</strong> stad.<br />

Na een tijdje merkt jouw rijtje<br />

dat <strong>de</strong> verkoop niet zo wil.<br />

Dus begin je wat te ruilen.<br />

Jij haar petje, zij jouw bril.<br />

En je koopt maar vast een kaartje<br />

voor het vuurwerk en het bal.<br />

Want je laat <strong>de</strong> pret niet drukken.<br />

Ben je mal.<br />

Refrein:<br />

Het is feest in het land. (2x)<br />

Op je kleedje vol met franje<br />

ziet <strong>de</strong> wereld mooi oranje.<br />

Het is feest in het land. (2x)<br />

Kom erbij en blijf niet staan aan <strong>de</strong> kant.<br />

Het is feest in Ne<strong>de</strong>rland.<br />

’s Middags loop je met je vrien<strong>de</strong>n<br />

naar <strong>de</strong> kermis op het plein.<br />

Hier een gooi en daar een gokje.<br />

En je wint een rood konijn.<br />

Dus daar loop je mee te zeulen,<br />

heel <strong>de</strong> middag over straat.<br />

Tot het volgend jaar weer op je<br />

kleedje staat.<br />

15<br />

●●<br />

Slot<br />

Serieus genomen wor<strong>de</strong>n<br />

Leg voor elk kind een klein rood-wit-blauw vlaggetje<br />

(kaasprikker) klaar. Teken een grote vlag op het bord.<br />

Het kleine vlaggetje staat voor ‘niet serieus genomen<br />

wor<strong>de</strong>n’, ‘kleineren’. Alle kin<strong>de</strong>ren schrijven in één of<br />

twee woor<strong>de</strong>n op het kleine vlaggetje wat dat bij hen<br />

oproept. Dat kan verwijzen naar een bepaal<strong>de</strong> concrete<br />

gebeurtenis.<br />

De grote vlag staat voor ‘wel serieus genomen wor<strong>de</strong>n’.<br />

Wat roept dat op bij <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren? Laat dat in <strong>de</strong> grote<br />

vlag opschrijven. Bespreek <strong>de</strong> verschillen.<br />

jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● april ● ● Koninginnedag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Op Moe<strong>de</strong>rdag sloven <strong>de</strong> meeste kin<strong>de</strong>ren zich uit<br />

met een ontbijt op bed en een zelfgemaakt ca<strong>de</strong>autje.<br />

Lol voor ie<strong>de</strong>reen! Dat ligt voor Annelies even an<strong>de</strong>rs.<br />

Zij heeft een verstan<strong>de</strong>lijke handicap en heeft veel<br />

hulp nodig. Voor Annelies en haar ou<strong>de</strong>rs wordt het<br />

dit jaar een heel bijzon<strong>de</strong>re Moe<strong>de</strong>rdag als ze met z’n<br />

allen naar een Ranjaconcert gaan.<br />

●●<br />

Kern<br />

Gedicht: Ranja!<br />

Ranjaconcerten zijn bedoeld voor<br />

kin<strong>de</strong>ren en volwassenen met een<br />

verstan<strong>de</strong>lijke handicap. Elk concert is een feestje.<br />

De kin<strong>de</strong>ren kunnen dansen, meezingen of stilletjes<br />

liggen luisteren, zodat ie<strong>de</strong>reen op zijn eigen manier<br />

kan meedoen. Er is een wereld van zien, voelen, proeven,<br />

horen, ruiken en beleven.<br />

Annelies heeft voor haar mama<br />

bloemen in een pot gedaan.<br />

Eerst <strong>de</strong> pot een kleur gegeven.<br />

Toen ‘voor mama’ opgeschreven.<br />

Moeilijk, maar ’t is goed gegaan.<br />

‘Dat is mooi,’ zegt papa. ‘Fijn.<br />

Daar zal mama blij mee zijn.’<br />

Maar geeft papa geen ca<strong>de</strong>autje?<br />

Dat is toch een beetje maf.<br />

Papa wil nog niets verklappen.<br />

‘Strakjes zul je het wel snappen.<br />

Wacht nog maar een uurtje af.’<br />

‘Mijn ca<strong>de</strong>au is ook voor jou.<br />

Omdat ik veel van jullie hou.’<br />

’s Middags gaan ze met z’n allen<br />

naar een hele grote zaal.<br />

Dat kon Annelies niet ra<strong>de</strong>n.<br />

Er staat koek en limona<strong>de</strong>.<br />

Wat fantastisch allemaal.<br />

16<br />

Hier een rolstoel, daar een bed.<br />

Alle kin<strong>de</strong>ren hebben pret!<br />

De muziek begint te spelen.<br />

Annelies geniet ervan.<br />

Ze mag luisteren en zingen.<br />

Liggen, lopen, dansen, springen.<br />

’t Is een feest waar alles kan!<br />

Annelies zegt met een lach:<br />

‘Wat een fijne Moe<strong>de</strong>rdag!’<br />

Lied: Moe<strong>de</strong>rdag Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 6)<br />

mei<br />

Liefste mama van <strong>de</strong> wereld,<br />

dat is wat ik zingen mag.<br />

’t Is vandaag een echte feestdag,<br />

want het is nu Moe<strong>de</strong>rdag.<br />

Refrein:<br />

Moe<strong>de</strong>rdag: kusjesdag,<br />

ik-zal-jou-verwennen-dag.<br />

Fluister-lieve-woordjes-dag.<br />

Dat is Moe<strong>de</strong>rdag.<br />

En dus geef ik jou ca<strong>de</strong>autjes<br />

en dan zie ik: jij bent blij.<br />

Jij geeft mij een heel lief kusje<br />

en ik voel: je houdt van mij.<br />

Maak nu dit ca<strong>de</strong>au maar open,<br />

want het is speciaal voor jou.<br />

Voor mijn allerliefste mama,<br />

omdat ik zo van je hou!<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● mei ● moe<strong>de</strong>rdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

Moe<strong>de</strong>rdag


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Slot<br />

Kusje<br />

Verpak een lippenstift in ca<strong>de</strong>aupapier en leg het pakje<br />

in <strong>de</strong> kring. Wie zal dit een leuk ca<strong>de</strong>autje vin<strong>de</strong>n? Wie<br />

niet? Praat erover met <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren.<br />

Doe bij elk kind dat dat wil lippenstift op <strong>de</strong> mond en laat<br />

een afdruk maken op papier. Elk kind knipt <strong>de</strong> afdruk uit<br />

en heeft zodoen<strong>de</strong> een ‘kusje’ gemaakt voor Moe<strong>de</strong>rdag.<br />

Wat zou je je moe<strong>de</strong>r het liefste willen geven? Teken<br />

of schrijf dat achter op het kusje.<br />

17<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● mei<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Als het meezit wor<strong>de</strong>n moe<strong>de</strong>rs op <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> zondag<br />

in mei extra verwend. In het gezin van Mira is dat<br />

niet altijd logisch, want Mira heeft een beperking<br />

die veel zorg van haar ou<strong>de</strong>rs vraagt. Mira’s moe<strong>de</strong>r<br />

geniet tóch van een bijzon<strong>de</strong>re Moe<strong>de</strong>rdag als an<strong>de</strong>re<br />

moe<strong>de</strong>rs haar een dagje mee uit nemen en er opvang<br />

is geregeld voor Mira thuis.<br />

●●<br />

Kern<br />

Verhaal: Verwendag<br />

Een kind met een handicap thuis verzorgen<br />

is zwaar. Daarom organiseren<br />

groepjes moe<strong>de</strong>rs van niet-gehandicapte kin<strong>de</strong>ren<br />

verwendagen voor moe<strong>de</strong>rs van kin<strong>de</strong>ren met een<br />

handicap. De organiseren<strong>de</strong> moe<strong>de</strong>rs zorgen tevens<br />

voor opvang van <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren die thuis achter blijven.<br />

Vandaag is het geen leuke dag, want vandaag is Mira’s<br />

moe<strong>de</strong>r er niet. Als Mira met het busje wordt thuisgebracht<br />

van school, zit er een vreem<strong>de</strong> mevrouw in <strong>de</strong><br />

kamer. Mira ként haar wel. Ze is vorige week ook al een<br />

dagje geweest. Maar toen zat haar moe<strong>de</strong>r er gewoon<br />

bij. ‘Luister Mira,’ heeft ze gezegd. ‘Deze moe<strong>de</strong>r komt<br />

volgen<strong>de</strong> week een dagje op jou passen.’<br />

‘Zeg maar Marlies hoor,’ zei <strong>de</strong> vreem<strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r. ‘Ik<br />

kom, omdat jouw moe<strong>de</strong>r een dagje uitgaat.’<br />

‘Waarom?’ had Mira gevraagd.<br />

‘We willen jouw moe<strong>de</strong>r een dagje verwennen. Omdat<br />

ze altijd voor jou zorgt, zorgen wij een dagje voor haar.<br />

Leuk hè?’<br />

Mira heeft wat gebromd. Want ze vindt het helemaal niet<br />

leuk. Ze wil geen vreem<strong>de</strong> mevrouw die haar helpt met<br />

haar rolstoel. En wát, als ze naar <strong>de</strong> wc moet? Mira wil<br />

haar eigen moe<strong>de</strong>r en ver<strong>de</strong>r niemand.<br />

Marlies zet limona<strong>de</strong> neer. Van haar moe<strong>de</strong>r krijgt Mira<br />

altijd thee. Maar dat weet Marlies natuurlijk niet. Mira wil<br />

er iets van zeggen, maar dan zet Marlies een plak cake<br />

voor haar neus. Hmm... dat krijgt ze an<strong>de</strong>rs ook niet!<br />

Een beetje mokkend drinkt Mira van <strong>de</strong> limona<strong>de</strong>. Die<br />

is best lekker, maar dat wil ze niet toegeven. ‘Wat wil je<br />

gaan doen?’ vraagt Marlies.<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● mei


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

‘Kweet niet...’<br />

‘Heb je al iets voor Moe<strong>de</strong>rdag? Want zondag is het<br />

Moe<strong>de</strong>rdag.’<br />

‘Nee,’ zegt Mira. En ze <strong>de</strong>nkt: een moe<strong>de</strong>r die mij zomaar<br />

in <strong>de</strong> steek laat, krijgt ook niets.<br />

‘Zullen we samen iets gaan kopen? Of maak je liever<br />

wat?’<br />

‘Ik maak niks,’ moppert Mira.<br />

Marlies kijkt haar even aan.<br />

‘Luister, Mira. Ik weet dat je het niet leuk vindt dat ik hier<br />

ben. Maar jouw moe<strong>de</strong>r staat altijd voor je klaar. Ze wast<br />

je kleren en ze stopt je in bed. Ze kookt je lievelingseten<br />

en ze helpt je on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> douche. En dat doet ze met heel<br />

veel plezier. Maar mag ze nou niet één dagje iets leuks<br />

voor zichzelf doen?’<br />

Mira krijgt een rood hoofd. Want Marlies heeft natuurlijk<br />

gelijk.<br />

‘Weet je wat? Wij gaan lekker shoppen en dan kopen we<br />

iets leuks voor haar. Dat verwacht ze nooit,’ zegt Marlies.<br />

Dat is waar. Want Mira kan zon<strong>de</strong>r haar moe<strong>de</strong>r niet naar<br />

<strong>de</strong> winkels, dus stiekem iets voor haar kopen is er niet<br />

bij.<br />

‘Goed,’ zegt Mira. ‘Maarre... ik moet wel eerst naar <strong>de</strong><br />

wc.’<br />

‘Dan help ik je wel.’<br />

Marlies helpt Mira. En gek, maar het is niet eens vervelend<br />

om door haar geholpen te wor<strong>de</strong>n. Eigenlijk is ze<br />

best aardig.<br />

Daarna gaan ze samen het winkelcentrum in. Bij <strong>de</strong> drogist<br />

pakt Marlies een flesje met een geurtje uit het rek.<br />

‘Houd je van geurtjes?’ vraagt ze en ze spuit zomaar iets<br />

op Mira’s arm. Er komt een hele wolk uit het flesje en<br />

Marlies begint ervan te hoesten. Met haar hand wappert<br />

ze <strong>de</strong> wolk weg. Mira schiet in <strong>de</strong> lach. Ze proberen wel<br />

drie geurtjes, maar dan komt er een verkoopster naar<br />

hen toe.<br />

‘Kan ik jullie helpen?’<br />

‘We proberen wat uit,’ zegt Marlies.<br />

‘Maar u kunt toch niet alles proberen?’ zegt <strong>de</strong> verkoopster.<br />

‘We proberen net zolang tot we iets vin<strong>de</strong>n dat ons<br />

bevalt,’ zegt Marlies. De verkoopster kijkt nijdig en Mira<br />

proest het uit.<br />

Uitein<strong>de</strong>lijk kiest Mira een doosje met een zeepje en een<br />

geurtje voor haar moe<strong>de</strong>r. De verkoopster doet het in<br />

18<br />

een zakje.<br />

‘Wilt u het extra mooi inpakken?’ vraagt Marlies. ‘Het is<br />

voor een heel bijzon<strong>de</strong>r iemand.’<br />

Met een zucht pakt <strong>de</strong> verkoopster het doosje in.<br />

Als ze thuiskomen, gaat <strong>de</strong> telefoon. Het is Mira’s moe<strong>de</strong>r.<br />

‘Ik kom misschien iets later thuis dan afgesproken,’<br />

zegt ze. ‘Red<strong>de</strong>n jullie het wel?’<br />

‘Komt helemaal goed,’ zegt Marlies. ‘Maar ik geef je Mira<br />

zelf even.’<br />

‘Hoi mam,’ zegt Mira. ‘Blijf maar lekker lang weg hoor.<br />

Wij hebben het hier best naar ons zin.’<br />

Als ze heeft opgehangen vraagt Marlies: ‘Dus volgend<br />

jaar mag je moe<strong>de</strong>r weer mee met <strong>de</strong> verwendag voor<br />

moe<strong>de</strong>rs?’<br />

‘Natuurlijk,’ zegt Mira. ‘Als jij weer komt oppassen.’<br />

En dat belooft Marlies.<br />

●●<br />

Slot<br />

jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● mei ● ● moe<strong>de</strong>rdag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

Kluskaart<br />

Kopieer werkblad ‘Mei: kluskaart’ en laat <strong>de</strong>ze invullen.<br />

Opdracht: be<strong>de</strong>nk een klusje dat jij voor je moe<strong>de</strong>r<br />

wilt uitvoeren. Maak er een tekening bij en geef <strong>de</strong>ze<br />

kluskaart als een soort ‘tegoedbon’ aan je moe<strong>de</strong>r met<br />

Moe<strong>de</strong>rdag.


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Lied: De Blauwe Vogel Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 1)<br />

Organiseert uw school een sportdag? Zing dan het<br />

projectlied als opening met alle kin<strong>de</strong>ren. Misschien<br />

kunt u er een leuke dans bij be<strong>de</strong>nken.<br />

Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />

Geen postduif en geen meeuw.<br />

Door zon maar ook door regen.<br />

Door hagel en door sneeuw.<br />

Geen drempel houdt hem tegen.<br />

Hij kan <strong>de</strong> wereld aan.<br />

Let op, De Blauwe Vogel<br />

komt eraan.<br />

Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />

Geen duif en geen parkiet.<br />

Hoe donker<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lucht is,<br />

hoe beter je hem ziet.<br />

Met liedjes en verhalen<br />

vliegt hij langs elke school.<br />

De Blauwe Vogel vliegt van<br />

pool tot pool.<br />

Refrein:<br />

Hij is De Blauwe Vogel.<br />

En kijk, hij komt eraan.<br />

Hij heeft geen last van drempels.<br />

Hij vliegt tot aan <strong>de</strong> maan.<br />

Ook jij kunt hem volgen.<br />

Dus kom er maar bij.<br />

En even krijg je vleugels.<br />

Net als hij.<br />

Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />

Geen merel en geen mees.<br />

Is nergens aan gebon<strong>de</strong>n.<br />

Geen last van hoogtevrees.<br />

Hij ziet <strong>de</strong> hele wereld.<br />

Hij voelt zich vrij en blij.<br />

De Blauwe Vogel vliegt<br />

voor jou en mij.<br />

19<br />

jongere en ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● juni<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Sporten is gezond. Daarom hou<strong>de</strong>n <strong>de</strong> meeste<br />

scholen jaarlijks een sportdag. Met spelletjes en<br />

on<strong>de</strong>rlinge competities. Sport en spel zijn ook buiten<br />

school belangrijk. Voetbal, judo, scouting. Ook Mulat,<br />

een licht spastische jongen, zit op scouting. Als ze een<br />

speurtocht gaan doen, kan hij voor <strong>de</strong> eerste keer<br />

mee zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> hulp van een rolstoelduwer.<br />

●●<br />

Kern<br />

juNi<br />

Verhaal: Een spannen<strong>de</strong> middag<br />

Sportdag<br />

Er zijn steeds meer scoutinggroepen<br />

waar ook kin<strong>de</strong>ren met een handicap<br />

op zitten. Veel groepen hebben hiervoor een aangepaste<br />

accommodatie en er is ook een lan<strong>de</strong>lijk project<br />

om <strong>de</strong> groepen toegankelijker te maken.<br />

Mulat zit in een rolstoel. Vroeger duw<strong>de</strong>n papa en mama<br />

<strong>de</strong> rolstoel steeds, maar dat is niet altijd handig. Want<br />

Mulat wil ook wel eens zon<strong>de</strong>r hen op pad en daarom<br />

gaat hij naar Geert. Geert leert Mulat om zelf zijn rolstoel<br />

te besturen. Dat valt nog niet mee, maar Mulat doet erg<br />

zijn best en het gaat steeds beter.<br />

Vandaag oefenen Mulat en Geert in <strong>de</strong> gang. Mulat duwt<br />

zichzelf voort en Geert loopt ernaast. ‘Sturen!’ roept<br />

Geert als Mulat een beetje teveel naar één kant gaat. En<br />

Mulat stuurt zijn rolstoel netjes naar het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />

gang.<br />

‘Je kunt het al helemaal zelf. Fantastisch hoor!’ zegt<br />

Geert.<br />

‘Als ik zelf mijn rolstoel kan besturen, mag ik op scouting,’<br />

zegt Mulat.<br />

‘Wat leuk!’ zegt Geert.<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ●●●juni


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Die zaterdag is het zover. Mulat mag naar scouting. Voor<br />

het eerst. De kin<strong>de</strong>ren komen in het clubhuis bij elkaar.<br />

Met Bob doen ze allerlei spelletjes en ze maken leuke<br />

dingen. Ze spelen ook vaak buiten. Scouting is cool.<br />

Ella, Mick en Stan zitten al langer op scouting. Bob heeft<br />

hun al het één en an<strong>de</strong>r verteld over Mulat, <strong>de</strong> nieuwe<br />

jongen in een rolstoel. Dat hij niet alles kan, omdat hij<br />

met een ziekte geboren is. Nou, dat lijkt Ella, Stan en<br />

Mick heel lastig. Dus vin<strong>de</strong>n ze het erg knap als ze zien<br />

dat Mulat zo goed met zijn rolstoel kan rij<strong>de</strong>n.<br />

Het is mooi weer en daarom heeft Bob iets leuks<br />

bedacht. ‘We gaan een speurtocht doen,’ zegt hij. Met<br />

takjes heeft hij pijlen gemaakt. Als <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong> pijlen<br />

goed volgen, komen ze op een picknickplaats uit, waar<br />

ze samen brood gaan eten.<br />

De kin<strong>de</strong>ren rennen naar buiten. Mulat rolt er met zijn<br />

rolstoel achteraan. Het gaat prima, maar hij is niet zo snel<br />

als <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren.<br />

‘Bij elkaar blijven!’ roept Bob.<br />

Ella loopt naast <strong>de</strong> rolstoel van Mulat. ‘Is dat moeilijk,<br />

zo’n rolstoel rij<strong>de</strong>n?’ vraagt ze.<br />

‘Nee hoor,’ zegt Mulat stoer. Maar hij vertelt er niet<br />

bij dat zijn armen nu al een beetje moe beginnen te<br />

wor<strong>de</strong>n.<br />

De kin<strong>de</strong>ren lopen naar <strong>de</strong> rand van het bos. Mulat rijdt<br />

mee. Het gaat prima, maar het is best zwaar. Dan gaan ze<br />

het bos in. ‘Mulat mag voor,’ zegt Bob. Mulat vindt dat<br />

wel fijn, want hij kan niet over Stan en Mick heenkijken.<br />

Met Ella naast zich, rolt hij over het pad.<br />

‘Daar!’ roept Ella. En jawel, daar ligt <strong>de</strong> eerste pijl.<br />

‘En daar!’ ziet Mulat nu ook. Het groepje volgt <strong>de</strong> pijlen.<br />

Het is erg leuk. Ze gaan kris-kras door het bos en Mulat<br />

<strong>de</strong>nkt niet meer aan zijn vermoei<strong>de</strong> armen. Maar dan<br />

gebeurt er iets. Het pad wordt steeds zachter en zan<strong>de</strong>riger.<br />

Mulat probeert zijn rolstoel door het mulle zand te<br />

duwen, maar het gaat heel zwaar. En opeens lukt het niet<br />

meer. Hij staat stil. De wielen zitten vast in het zand.<br />

Mick en Stan zijn doorgelopen. Ze hebben niets in <strong>de</strong><br />

gaten. Ella loopt eerst ook ver<strong>de</strong>r. Mulat krijgt het er<br />

warm van. Zijn rolstoel zit muurvast; er is geen beweging<br />

in te krijgen. Wat nu?<br />

Bob, die achteraan loopt, ziet het meteen. ‘Mul zand hè,’<br />

zegt hij. ‘Daar komt een paard nog niet doorheen.’ Dan<br />

20<br />

roept hij naar voren: ‘Jongens, hulp nodig!’<br />

De kin<strong>de</strong>ren keren meteen om. Ze komen om <strong>de</strong> rolstoel<br />

staan. Mulat vindt het heel erg, maar <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren niet.<br />

Met z’n allen duwen en trekken ze aan <strong>de</strong> rolstoel. Bob<br />

probeert <strong>de</strong> wielen een stukje op te tillen. Stukje bij beetje<br />

komt <strong>de</strong> rolstoel vooruit. ‘We zijn er bijna,’ roept Bob.<br />

‘Nog een klein stukje, dan wordt het pad weer har<strong>de</strong>r.’<br />

De kin<strong>de</strong>ren juichen. Ze vin<strong>de</strong>n het prachtig dat ze <strong>de</strong><br />

rolstoel met z’n allen los hebben gekregen. Als het pad<br />

har<strong>de</strong>r wordt, kan Mulat zelf weer rij<strong>de</strong>n. Ze zijn er nu<br />

bijna en Mulat komt als eerste aan bij <strong>de</strong> picknickplaats.<br />

‘Wie <strong>de</strong> sterkste armen heeft, krijgt <strong>de</strong> eerste<br />

boterham!’zegt Bob en hij geeft hem aan... Mulat. ‘Want<br />

wat wij met z’n allen <strong>de</strong><strong>de</strong>n, doe jij helemaal in je eentje,’<br />

zegt hij.<br />

●●<br />

Slot<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● juni ● Sportdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

Voetbal<br />

Geef elk kind het werkblad ‘Juni: sportdag’. Voetbal, een<br />

zwart-wit weergave van <strong>de</strong> kalen<strong>de</strong>rplaat. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />

een spel tekenen in <strong>de</strong> voetbal dat ze samen kunnen<br />

doen met een kind in een rolstoel. Tip: laat vier kin<strong>de</strong>ren<br />

hun werkblad aan elkaar plakken, zodat in het mid<strong>de</strong>n<br />

een hele voetbal ontstaat.


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

De meeste scholen organiseren wel een sportdag.<br />

Leuk en gezond voor ie<strong>de</strong>reen. Ook voor kin<strong>de</strong>ren<br />

met een handicap zijn er steeds meer mogelijkhe<strong>de</strong>n<br />

om mee te kunnen doen. Dankzij slimme aanpassingen,<br />

zoals bij ‘showdown’, een vorm van tafeltennis<br />

voor mensen met een visuele handicap én voor<br />

zien<strong>de</strong>n.<br />

●●<br />

Kern<br />

Verhaal: Showdown<br />

Een showdowntafel heeft een opstaan<strong>de</strong><br />

rand en in het mid<strong>de</strong>n een<br />

plank. De bal is van glad<strong>de</strong> kunststof en is gevuld met<br />

kogeltjes, zodat hij goed te horen is. De bal moet met<br />

een bat on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> plank door geslagen wor<strong>de</strong>n. Elke<br />

misslag levert één punt op voor <strong>de</strong> tegenstan<strong>de</strong>r. Lukt<br />

het een speler om <strong>de</strong> bal in het doel van zijn tegenstan<strong>de</strong>r<br />

te krijgen, dan levert dat twee punten op.<br />

‘Goe<strong>de</strong>middag dames en heren,<br />

Dit is Maya Glee voor radio Pol<strong>de</strong>rland met‘Ken jij die<br />

sport?’ Elke week staat in dit programma een an<strong>de</strong>re<br />

sport centraal. Deze week nemen we een kijkje bij<br />

Showdown, een soort tafeltennis voor blin<strong>de</strong>n en<br />

slechtzien<strong>de</strong>n. Vandaag zijn wij te gast bij een showdown-oefenwedstrijd<br />

in Olmare. Twee showdownliefhebbers,<br />

Peter van Lisse en Siegmund Brune, zullen tegen<br />

elkaar strij<strong>de</strong>n. Ik sta hier in <strong>de</strong> regieruimte en volg<br />

<strong>de</strong> wedstrijd via <strong>de</strong> camera’s die boven <strong>de</strong> showdowntafel<br />

hangen, omdat in <strong>de</strong> speelruimte zelf absoluut niet<br />

gepraat mag wor<strong>de</strong>n. An<strong>de</strong>rs kunnen <strong>de</strong> spelers <strong>de</strong><br />

bal niet goed horen. In afwachting van <strong>de</strong> spelers zal ik<br />

<strong>de</strong> ruimte voor u beschrijven. In het mid<strong>de</strong>n staat <strong>de</strong><br />

grote showdowntafel, die in<strong>de</strong>rdaad wel wat weg heeft<br />

van een tafeltennistafel. Om <strong>de</strong> tafel heen is een grote<br />

opstaan<strong>de</strong> rand. In het mid<strong>de</strong>n geen netje zoals bij<br />

tafeltennis, maar een hoge plank. Bij tafeltennis moet<br />

het balletje óver het netje heen wor<strong>de</strong>n geslagen. Bij<br />

showdown is het juist <strong>de</strong> bedoeling om <strong>de</strong> bal ón<strong>de</strong>r<br />

<strong>de</strong> plank door te slaan. Elke speler heeft daarvoor een<br />

batje én een handbeschermer, want <strong>de</strong> ballen kunnen<br />

flink hard aankomen.<br />

21<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● juni ● Sportdag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

En daar komen <strong>de</strong> spelers binnen. Peter wordt begeleid<br />

door zijn trainer Thom. Hij draagt een blauw clubshirt.<br />

Siegmund komt binnen met zijn vriendin Hanna en<br />

draagt zijn beken<strong>de</strong> ro<strong>de</strong> tenue. Achter hen loopt<br />

scheidsrechter Aad Burgerman. Hanna en Thom begelei<strong>de</strong>n<br />

bei<strong>de</strong> spelers naar het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> ruimte<br />

waar zij elkaar <strong>de</strong> hand schud<strong>de</strong>n. Nu lopen ze ie<strong>de</strong>r<br />

naar hun eigen speelhelft. Peter en Siegmund zetten<br />

hun donkere skibril op. Voor Peter eigenlijk overbodig,<br />

want hij is al sinds zijn geboorte blind. Siegmund is<br />

slechtziend, maar zou zon<strong>de</strong>r bril in het voor<strong>de</strong>el zijn.<br />

Aad heeft <strong>de</strong> speelbal, een har<strong>de</strong> bal met kogeltjes. Hij<br />

rammelt er even mee om te kijken of <strong>de</strong> bal aan <strong>de</strong> eisen<br />

voldoet. Hij haalt een munt te voorschijn en vraagt<br />

<strong>de</strong> spelers kop of munt te kiezen. Hij gooit <strong>de</strong> munt nu<br />

op en <strong>de</strong> bal gaat naar... Siegmund!<br />

De scheidsrechter fluit. Siegmund serveert. Peter slaat<br />

<strong>de</strong> bal terug in <strong>de</strong> hoek. Siegmund reageert razendsnel.<br />

Peter maakt een rare manoeuvre en ai, dat moet zeer<br />

doen aan zijn hand. Siegmund slaat terug, Peter reageert<br />

fel. Wat een spel tussen <strong>de</strong>ze twee groothe<strong>de</strong>n,<br />

wat een actie. De bal gaat naar Siegmund en ja... Peter<br />

mist. 0-1 voor Siegmund! Wat een spanning, wat een<br />

spel... Dit gaat razendsnel, dit is topklasse! 2-1,<br />

3-1 voor Peter. Siegmund heeft <strong>de</strong> bal. Hij mikt hem via<br />

<strong>de</strong> zijplank en jawel! De bal gaat in het doelgat van zijn<br />

tegenstan<strong>de</strong>r: 3-3 gelijk. Wat is dit spannend mensen.<br />

Terwijl ik hier praat, veran<strong>de</strong>rt <strong>de</strong> stand voortdurend.<br />

Voor elk doelpunt wor<strong>de</strong>n twee punten gegeven, voor<br />

elke misslag gaat er één punt naar <strong>de</strong> tegenstan<strong>de</strong>r. 7-5<br />

voor Peter, 7-7 gelijk. Siegmund maakt een prachtbeweging<br />

en het is 7-9. De spanning is te snij<strong>de</strong>n. Het<br />

spel wordt in doodse stilte gespeeld. Zal het Siegmund<br />

lukken om... ja, já, JA! Opnieuw een doelpunt voor<br />

Sieg mund. De stand is 7-11 voor Siegmund en daarmee<br />

is hij <strong>de</strong> winnaar gewor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong>ze eerste set!’


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Lied: Sportdag Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 7)<br />

Hé, daar klinkt een fluitje<br />

en je gaat van start.<br />

Eerst nog lekker langzaam,<br />

maar dan gaat het hard.<br />

Benen wijd, armen spreid.<br />

Laat je billen swingen<br />

en geniet ervan.<br />

Spieren strak en ontspan.<br />

Warming-up, dat was het dan.<br />

Vallen, vangen,<br />

zwaaien, hangen.<br />

Ballen in <strong>de</strong> mand.<br />

Springen, kruipen,<br />

handstand, sluipen,<br />

landing in het zand.<br />

Zweet gutst van je voorhoofd,<br />

’t klotst on<strong>de</strong>r je arm.<br />

Water in je schoenen,<br />

pff, wat is het warm.<br />

Aanloop, mikken,<br />

gooien, tikken.<br />

Sprintje om het veld.<br />

Flikflak, hinken,<br />

liters drinken,<br />

en dan uitgeteld!<br />

Even rusten?<br />

Please, ah toe!<br />

Mag het ietsje min<strong>de</strong>r?<br />

Want je bent zo moe!<br />

Maar dan klinkt het fluitje<br />

en daar ga je weer.<br />

Han<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> hoogte<br />

en dan nog een keer.<br />

Benen wijd, armen spreid.<br />

Laat je billen swingen<br />

en geniet ervan.<br />

22<br />

Spieren strak en ontspan.<br />

Cooling down, dat was het dan.<br />

Hè, hè!<br />

●●<br />

Slot<br />

jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● juni ● ● Sportdag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

Sport<br />

Welke sporten zijn nog meer in aangepaste vorm<br />

geschikt voor blin<strong>de</strong>n? Praat er over en laat kin<strong>de</strong>ren<br />

informatie zoeken op internet. Laat die informatie verwerken<br />

in een eigen wedstrijdverslag of in een krantenartikeltje.


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Vakantie. Wan<strong>de</strong>len in <strong>de</strong> bergen. Zwemmen in zee.<br />

Dagjes uit. Mogelijkhe<strong>de</strong>n genoeg. Zo zien we dat<br />

meestal om ons heen. Maar wat we vaak niet zien,<br />

zijn <strong>de</strong> gezinnen waarin een kind lichamelijk zo beperkt<br />

is dat vakanties meestal niet kunnen. Daarom<br />

is het fantastisch dat er projecten zijn waarbij ou<strong>de</strong>rs<br />

overdag even niet voor hun kind hoeven te zorgen en<br />

ze tóch met elkaar op vakantie kunnen.<br />

●●<br />

Kern<br />

Gedicht: Een echte wigwamtent<br />

Het wigwamproject is bedoeld voor gezinnen<br />

met een kind met een lichamelijke<br />

of meervoudige handicap, die niet gewoon op vakantie<br />

kunnen. Het hele gezin kampeert in een huisje<br />

in <strong>de</strong> vorm van een wigwam of in een wigwamtent.<br />

Overdag is er een programma voor <strong>de</strong> gehandicapte<br />

kin<strong>de</strong>ren én hun broertjes en zusjes, zodat ou<strong>de</strong>rs<br />

zelf op stap kunnen. ’s Avonds wordt er gezamenlijk<br />

gegeten, waarbij voor het gezin gekookt wordt.<br />

Hiep hoi, we gaan kamperen.<br />

’k Heb het nog nooit gedaan.<br />

Ik dacht dat met mijn rolstoel<br />

kamperen niet zou gaan.<br />

Twee weken in een wigwamtent!<br />

Ik ben al helemaal gewend.<br />

’s Morgens hoor ik <strong>vogel</strong>s fluiten.<br />

Rits los en ik kan naar buiten.<br />

Slapen op een an<strong>de</strong>r bed.<br />

Eén dat wiebelt, wat een pret!<br />

’s Morgens wassen bij <strong>de</strong> kraan<br />

twintig meter hier vandaan.<br />

Daar gaan we ook naar <strong>de</strong> wc.<br />

’s Morgens gaat mijn mama mee.<br />

Dan gaan pap en mam op pad<br />

naar het bos of naar <strong>de</strong> stad.<br />

23<br />

Alle kin<strong>de</strong>ren blijven hier.<br />

Samen maken we plezier.<br />

Voor het eten zijn ze terug.<br />

Och, wat ging die dag toch vlug!<br />

Met z’n allen eten wij.<br />

En dan is <strong>de</strong> dag voorbij.<br />

Hiep hoi, want wij kamperen.<br />

Voor mij <strong>de</strong> eerste keer.<br />

En volgen<strong>de</strong> vakantie?<br />

Misschien mag ik dan weer!<br />

Lied: Vlieg met me mee Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 8)<br />

Refrein:<br />

Vlieg met me mee<br />

naar an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n.<br />

Daar hou<strong>de</strong>n ze net zo<br />

van dansen als hier.<br />

Vlieg met me mee<br />

naar bergen en stran<strong>de</strong>n.<br />

Dan maken we samen plezier.<br />

Kom, we dansen hand in hand<br />

op het warme strand.<br />

In het dichte groene bos<br />

doen we <strong>de</strong> hosseklos.<br />

Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />

die je soms niet kunt verstaan.<br />

Maar samen dansen, di-da-dansen,<br />

dat zal altijd gaan.<br />

Refrein<br />

juLi<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● juli ● Zomervakantie ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

Zomervakantie


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Kom we dansen drie keer rond<br />

op <strong>de</strong> zachte grond.<br />

In het weiland op het gras<br />

doen we <strong>de</strong> hassebas.<br />

Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />

die je soms niet kunt verstaan.<br />

Maar samen dansen, di-da-dansen,<br />

dat zal altijd gaan.<br />

Refrein<br />

Kom we dansen voetjesvlug<br />

op <strong>de</strong> stenen brug.<br />

In het oerwoud in <strong>de</strong> zon<br />

doen we <strong>de</strong> honkiton.<br />

Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />

die je soms niet kunt verstaan.<br />

Maar samen dansen, di da dansen,<br />

dat zal altijd gaan.<br />

Refrein<br />

●●<br />

Slot<br />

Wigwamkamp<br />

Deel vouwplaatjes uit en lange cocktailprikkers. Laat<br />

kin<strong>de</strong>ren een wigwamtent vouwen, plakken en versieren.<br />

Zet alle tenten bij elkaar en maak er een vrolijk<br />

wigwamkamp van. Bespreek wat er allemaal aangepast<br />

zou moeten wor<strong>de</strong>n als het kamp ook geschikt moet zijn<br />

voor kin<strong>de</strong>ren met een handicap.<br />

24<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● juli<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

●●<br />

Vooraf<br />

In <strong>de</strong> zomervakantie trekken veel mensen eropuit.<br />

Even uit <strong>de</strong> dagelijkse sleur. Dat geldt niet voor Natasja.<br />

Zij is lichamelijk beperkt en woont in een gezinsvervangend<br />

tehuis. Juist <strong>de</strong> zomer is heel saai, omdat<br />

bijna ie<strong>de</strong>reen weg is. Natasja is dol op paar<strong>de</strong>n. Het<br />

liefst zou ze zelf ook willen paardrij<strong>de</strong>n. En dat kan,<br />

dankzij maneges waar kin<strong>de</strong>ren met een lichamelijke<br />

beperking kunnen huifbedrij<strong>de</strong>n. Dat maakt <strong>de</strong> zomer<br />

van Natasja helemaal goed.<br />

●●<br />

Kern<br />

Verhaal: Op een paard<br />

In sommige maneges kunnen kin<strong>de</strong>ren<br />

huifbedrij<strong>de</strong>n. Twee paar<strong>de</strong>n lopen in<br />

een stalen frame. Over hun ruggen ligt een huifbed,<br />

waarin <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren kunnen liggen. Met een speciale<br />

takel wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren op het bed gelegd. Huifbedrij<strong>de</strong>n<br />

is niet alleen leuk, maar werkt ook therapeutisch.<br />

Door <strong>de</strong> warmte en <strong>de</strong> bewegingen van <strong>de</strong><br />

paar<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n sommige functies van het lichaam<br />

gestimuleerd.<br />

Natasja is dol op paar<strong>de</strong>n. Ze woont in een woongroep.<br />

Daar heeft ze een eigen kamer. Die kamer hangt en staat<br />

vol met paar<strong>de</strong>n. Er hangen paar<strong>de</strong>nposters en ook een<br />

supergrote paar<strong>de</strong>nkalen<strong>de</strong>r. Overal staan beeldjes van<br />

paar<strong>de</strong>n. Op zondag gaat Natasja vaak naar huis. Of haar<br />

ou<strong>de</strong>rs komen op bezoek en dan gaan ze samen leuke<br />

dingen doen. Haar broer Niels brengt soms een paar<strong>de</strong>nblad<br />

voor haar mee. Samen bekijken ze <strong>de</strong> plaatjes<br />

en hij leest <strong>de</strong> artikeltjes voor.<br />

Natasje heeft één grote droom. Ze zou heel graag zelf<br />

eens op een paard rij<strong>de</strong>n. Maar dat kan niet, want door<br />

haar handicap kan Natasja niet zitten. En liggend kun je<br />

natuurlijk niet op een paard. Tenminste, dat dénkt ze.<br />

Het is vakantie. En vakantie, daar vindt Natasja eigenlijk<br />

niks aan. Ze gaat wel een paar dagen naar huis, maar<br />

het grootste <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> vakantie blijft ze gewoon in<br />

<strong>de</strong> woongroep. Daar is het nu veel saaier dan an<strong>de</strong>rs,<br />

omdat veel vriendinnen wél naar huis zijn. Bovendien<br />

is er geen school, dus heeft ze erg veel tijd om zich te<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● juli


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

vervelen. Soms gaat Natasja met Dorin<strong>de</strong> of een an<strong>de</strong>re<br />

begelei<strong>de</strong>r naar buiten, maar natuurlijk niet <strong>de</strong> hele dag.<br />

En zo brengt ze heel wat uurtjes door met haar paar<strong>de</strong>nboekjes,<br />

paar<strong>de</strong>nfilms en haar paar<strong>de</strong>ndroom. Saai hoor.<br />

Maar dan...<br />

‘Hé, Natasja. Ik kom je halen voor een verrassing.’<br />

Dorin<strong>de</strong> komt haar kamer binnen. Ze rijdt Natasja met<br />

bed naar buiten, waar het busje al staat te wachten.<br />

‘Waar gaan we heen?’ vraagt Natasja nieuwsgierig aan<br />

chauffeur Ron.<br />

‘Dat mag ik niet zeggen,’ zegt Ron. ‘An<strong>de</strong>rs is het geen<br />

verrassing meer.’<br />

Natasja is heel nieuwsgierig. Zou ze naar huis gaan? Of<br />

misschien naar het bos? ‘Toe nou, zeg het nou.’<br />

‘Nee. Maar ik weet wel dat je het hééél leuk gaat vin<strong>de</strong>n.’<br />

Nu is Natasja nog nieuwsgieriger gewor<strong>de</strong>n.<br />

‘We zijn er.’ Ron rijdt Natasja’s bed uit het busje. Nu ziet<br />

Natasja waar ze is: ze staan voor een manege! Er komt<br />

een jongen naar haar toe. Op zijn bloes zit een button<br />

met een paard erop.<br />

‘Hoi,’ zegt hij. ‘Ik ben Berend en ik heb gehoord<br />

dat jij dol bent op paar<strong>de</strong>n.’<br />

‘Nou en of!’ roept Natasja.<br />

‘Gaan we naar <strong>de</strong> paar<strong>de</strong>n<br />

kijken?’<br />

‘Ja,’ zegt Berend<br />

en hij rolt haar<br />

<strong>de</strong> manege in.<br />

Natasja heeft<br />

nog nooit<br />

zoveel paar<strong>de</strong>n<br />

bij elkaar<br />

gezien.<br />

Ze hoort<br />

ze stampen<br />

en snuiven.<br />

Berend rijdt<br />

haar tot vlakbij<br />

een paard. Ze kan<br />

hem zó aanraken.<br />

‘Aai hem maar, dat vindt<br />

hij wel leuk,’ zegt Berend.<br />

Natasja aait het paard voorzichtig. Wat<br />

geniet ze van dit bezoek! Maar er komt meer. Berend<br />

25<br />

rijdt haar bed naar twee paar<strong>de</strong>n. Ze staan in een soort<br />

frame van staal.<br />

‘Wil je een ritje maken?’ vraagt hij.<br />

‘Dat kan toch niet,’ zegt Natasja.<br />

‘Jawel hoor, dat kan hier wel. Kijk, zie je dat doek?’ Berend<br />

wijst naar <strong>de</strong> paar<strong>de</strong>n. Over hun ruggen hangt een<br />

soort <strong>de</strong>ken. In het mid<strong>de</strong>n lijkt het een beetje op een<br />

hangmat. ‘Als je durft, tillen we je daarop. Dan kun je op<br />

<strong>de</strong> ruggen van <strong>de</strong> paar<strong>de</strong>n rij<strong>de</strong>n.’<br />

Als je durft... natúúrlijk durft Natasja!<br />

Met een soort takel wordt Natasja naar boven gehesen<br />

en heel voorzichtig op <strong>de</strong> hangmat gelegd. On<strong>de</strong>r zich<br />

voelt ze <strong>de</strong> paar<strong>de</strong>nruggen. Ze voelen warm aan.<br />

‘Ben je er klaar voor? Dan gaan we rij<strong>de</strong>n!’ roept Berend.<br />

De paar<strong>de</strong>n beginnen langzaam te lopen. Natasja voelt<br />

<strong>de</strong> beweging. Wat is dit super, zeg!<br />

Ze rij<strong>de</strong>n wel een half uur, maar voor haar gevoel is het<br />

veel te vlug voorbij. Voorzichtig wordt Natasja weer in<br />

haar bed getakeld.<br />

‘Vond je het leuk?’ vraagt Berend.<br />

‘Fantastisch!’ roept Natasja.<br />

‘Dus je wilt volgen<strong>de</strong> week nog een keer terugkomen?’<br />

‘Mag dat? JAA!’<br />

Met Ron rijdt Natasja naar huis. De hele weg praat ze aan<br />

één stuk door. Over hoe gaaf het was en hoe spannend.<br />

‘Vind je <strong>de</strong> vakantie nog steeds zo saai?’ vraagt Ron<br />

lachend.<br />

‘Echt niet!’ zegt Natasja.<br />

●●<br />

Slot<br />

Huifbedrij<strong>de</strong>n<br />

Laat het werkblad ‘Juli: huifbedrij<strong>de</strong>n’ zien. Huifbedrij<strong>de</strong>n<br />

is een heel handige aanpassing om kin<strong>de</strong>ren die niet<br />

zelfstandig kunnen zitten <strong>de</strong> mogelijkheid te geven om<br />

toch paard te rij<strong>de</strong>n. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren eigen, handige<br />

aanpassingen be<strong>de</strong>nken en ontwerpen (als schets of<br />

driedimensionaal uitgevoerd met behulp van kosteloos<br />

materiaal) voor kin<strong>de</strong>ren met een bepaal<strong>de</strong> handicap.<br />

Verbind een kleine prijs aan het beste ontwerp.<br />

jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● juli ● ● Zomervakantie ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Spannend! De eerste schooldag. Allemaal nieuwe<br />

indrukken. Ook in <strong>de</strong> klas van Edwin. Edwin heeft<br />

het syndroom van Down. Tot vorig jaar zat hij op een<br />

reguliere basisschool. Vanaf het nieuwe seizoen volgt<br />

hij speciaal on<strong>de</strong>rwijs. Maar één dag per week komt<br />

hij terug in zijn vertrouw<strong>de</strong> groep.<br />

●●<br />

Kern<br />

Verhaal: Daar is Edwin weer!<br />

Edwin heeft speciale hulp en begeleiding<br />

nodig. Die vindt hij in het speciaal<br />

on<strong>de</strong>rwijs. Maar zijn ou<strong>de</strong>rs vin<strong>de</strong>n het belangrijk<br />

dat hij contact houdt met zijn vriendjes uit <strong>de</strong> buurt.<br />

Daarom gaat hij elke woensdag naar <strong>de</strong> basisschool<br />

in zijn eigen wijk. Een goe<strong>de</strong> vorm van integratie.<br />

De vakantie is voorbij en <strong>de</strong> school begint weer. Mike<br />

heeft er zin in. Hij wil maar wat graag tekenen en kleien<br />

en met zijn vriendjes spelen. Hij wil boeken lezen en<br />

puzzelen. Juf Janet is er ook weer. Ze klapt in haar han<strong>de</strong>n<br />

en alle kin<strong>de</strong>ren weten nog precies wat dat betekent:<br />

we gaan in <strong>de</strong> kring.<br />

‘Leuk dat jullie er allemaal weer zijn,’ zegt juf.<br />

Om <strong>de</strong> beurt mogen <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren over hun vakantie vertellen.<br />

Kadir is met het vliegtuig naar zijn oma geweest.<br />

Arjan heeft gekampeerd in een echte tent. Susan heeft<br />

met een boot gevaren. Mike is thuisgebleven, maar hij<br />

mocht wel een keer met zijn va<strong>de</strong>r mee op <strong>de</strong> vrachtwagen.<br />

Terwijl <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren vertellen, kijkt Mike <strong>de</strong> klas rond.<br />

Er staat één lege stoel in <strong>de</strong> kring. Wie hoort daar op te<br />

zitten? Dan weet hij het opeens weer. Dat is <strong>de</strong> stoel van<br />

Edwin!<br />

‘Juf, waar is Edwin?’ vraagt hij.<br />

‘Edwin is naar een an<strong>de</strong>re school gegaan,’ zegt juf. ‘Dat<br />

weten jullie toch nog wel. Voor <strong>de</strong> vakantie heb ik dat<br />

verteld.’ Nu weet Mike het weer en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren ook.<br />

Edwin is naar een school gegaan waar ze an<strong>de</strong>re spelletjes<br />

doen en an<strong>de</strong>re dingen leren. Maar waarom staat<br />

zijn stoel er dan nog?<br />

‘Dat is het leuke,’ zegt juf. ‘Edwin komt af en toe nog<br />

wel terug. Eén dag in <strong>de</strong> week komt hij weer bij ons in<br />

26<br />

<strong>de</strong> klas. Om samen met jullie spelletjes te doen en om<br />

te laten zien wat hij op zijn nieuwe school geleerd heeft.<br />

Elke woensdag. En daarom staat er nog steeds een stoel<br />

met zijn naam erop.’<br />

Fijn, <strong>de</strong>nkt Mike. En ook <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren vin<strong>de</strong>n het<br />

leuk om Edwin af en toe nog te zien.<br />

En dan is het woensdag.<br />

De kin<strong>de</strong>ren komen <strong>de</strong> klas binnen. Juf klapt in haar<br />

han<strong>de</strong>n. Mike wil net in <strong>de</strong> kring gaan zitten als <strong>de</strong> <strong>de</strong>ur<br />

opengaat.<br />

‘Edwin!’ Alle kin<strong>de</strong>ren stuiven weer van hun stoelen. Juf<br />

lacht. Edwin voelt zich net een kleine prins door alle belangstelling.<br />

Ie<strong>de</strong>reen wil naast hem zitten, maar dan zet<br />

juf zijn stoel naast... Mike. Edwin mag over zijn nieuwe<br />

school vertellen.<br />

‘Weet je wat ik geleerd heb,’ zegt hij en hij maakt <strong>de</strong> rits<br />

van zijn trui open en weer dicht. De meeste kin<strong>de</strong>ren<br />

kunnen dat allang, maar ze weten dat het voor Edwin<br />

heel moeilijk is en daarom vin<strong>de</strong>n ze het knap dat hij het<br />

nu ook kan.<br />

‘Goed zo, Edwin,’ zegt <strong>de</strong> juf.<br />

Mike legt even zijn arm om Edwin heen.<br />

En alle kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>nken hetzelf<strong>de</strong>: woensdag wordt <strong>de</strong><br />

leukste dag van <strong>de</strong> week. Want dan is Edwin weer even<br />

in <strong>de</strong> klas!<br />

●●<br />

Slot<br />

auGuStuS<br />

eerste schooldag<br />

Vergeet-mij-niet<br />

Edwin gaat naar het speciaal on<strong>de</strong>rwijs, maar toch zullen<br />

<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren van <strong>de</strong> basisschool hem niet vergeten,<br />

omdat Edwin elke woensdag komt. Leg daarom het<br />

werkblad ‘Augustus: vergeet-mij-nietje’ in <strong>de</strong> kring. Waar<br />

moeten <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren goed aan <strong>de</strong>nken als Edwin in hun<br />

klas komt? Wat moeten ze vooral niet vergeten aan hem<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● augustus ● eerste schooldag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

te vertellen? (Bijvoorbeeld: hem niet vergeten alvast een<br />

briefje mee te geven over het feest van volgen<strong>de</strong> week,<br />

enzovoort.)<br />

Laat elk kind zijn hand omtrekken op een vel papier en<br />

dit uitknippen. Deze hand staat voor elkaar helpen, dingen<br />

samen doen. Waar kun jij iemand mee helpen? Wat<br />

doe je graag samen? Teken dat in <strong>de</strong> hand.<br />

27<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● augustus<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

●●<br />

Vooraf<br />

De eerste dag in het nieuwe schooljaar blijft speciaal.<br />

Het is even wennen, maar dat gaat meestal vrij snel.<br />

In <strong>de</strong> klas van Ronnie is <strong>de</strong> eerste schooldag extra<br />

bijzon<strong>de</strong>r. Ronnie heeft maan<strong>de</strong>n gele<strong>de</strong>n een ernstig<br />

ongeluk gehad en kan niet meer lopen en zitten.<br />

Dankzij <strong>de</strong> financiële mogelijkhe<strong>de</strong>n van het zogenaam<strong>de</strong><br />

‘rugzakje’ kan Ronnie naar zijn eigen basisschool.<br />

Met bed en al wordt hij die eerste schooldag<br />

naar binnen gere<strong>de</strong>n.<br />

● ● Kern<br />

Verhaal: Met bed en al<br />

naar school<br />

Ronnie heeft een dwarslaesie. Toch gaat hij na het ongeluk<br />

en een maan<strong>de</strong>nlange revalidatie terug naar zijn<br />

eigen basisschool. Met on<strong>de</strong>rsteuning van een speciale<br />

begelei<strong>de</strong>r. Maar hoe zullen zijn klasgenoten erop reageren<br />

als hij met bed en al <strong>de</strong> klas binnenkomt?<br />

Ronnie heeft een ongeluk gehad. Al maan<strong>de</strong>n gele<strong>de</strong>n.<br />

Bij dat ongeluk heeft hij zijn rug gebroken. Eerst heeft hij<br />

een tijd in het ziekenhuis gelegen, maar daar kon<strong>de</strong>n ze<br />

hem niet beter maken. Niemand kan Ronnie beter maken.<br />

Hij kan nooit meer lopen of zitten. En ook niet meer<br />

zelf naar <strong>de</strong> wc. Overal moet hij bij geholpen wor<strong>de</strong>n.<br />

Vooral in het begin vond hij dat heel erg, maar na een<br />

tijdje begon hij eraan te wennen. Zijn ou<strong>de</strong>rs hebben<br />

lang met hem gepraat.<br />

‘Het is verschrikkelijk, maar het is nu eenmaal zo,’ heeft<br />

zijn va<strong>de</strong>r gezegd. ‘Probeer er het beste van te maken.’<br />

Van <strong>de</strong> zomer zijn ze niet met vakantie geweest. Maar<br />

wel een dag naar zee en naar <strong>de</strong> dierentuin. Ronnie ging<br />

er gewoon met bed en al naar toe. Hij heeft daarvoor<br />

een speciaal bed op wieltjes. ’t Is an<strong>de</strong>rs dan vroeger,<br />

maar gelukkig kan hij er toch nog van genieten.<br />

Dan is het augustus en <strong>de</strong> school begint weer. Sinds<br />

zijn ongeluk heeft Ronnie thuis en in het ziekenhuis les<br />

gehad. Maar zijn moe<strong>de</strong>r zei: ‘Het wordt tijd dat je ook<br />

weer gewoon naar school gaat.’<br />

‘Hoe moet dat dan?’ heeft Ronnie gevraagd. Maar daar<br />

wisten zijn ou<strong>de</strong>rs wel iets op.<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● augustus


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Vandaag is het zover: <strong>de</strong> school begint en Ronnie gaat<br />

er voor het eerst weer heen. Hij vindt het spannend en<br />

vreemd. Natuurlijk heeft hij zijn vrien<strong>de</strong>n <strong>de</strong> afgelopen<br />

tijd vaak gezien, want ze kwamen hem regelmatig opzoeken<br />

en huiswerk brengen. Maar dat is toch heel an<strong>de</strong>rs<br />

dan weer echt naar school gaan, vooral als je daar met je<br />

bed en al naartoe gaat. Ronnie <strong>de</strong>nkt dat het nooit meer<br />

hetzelf<strong>de</strong> wordt en zijn ou<strong>de</strong>, vertrouw<strong>de</strong> school voelt<br />

opeens een beetje vreemd aan.<br />

Er is nog iets: Ronnie gaat niet alleen. Er gaat iemand met<br />

hem mee. Het is Kenn. Kenn duwt Ronnies bed en helpt<br />

hem bij het aan- en uittrekken van zijn jas. Hij helpt Ronnie<br />

als hij an<strong>de</strong>rs wil gaan liggen en als hij moet plassen.<br />

Als <strong>de</strong> bel gaat, duwt Kenn Ronnies bed <strong>de</strong> klas in.<br />

Meneer René staat hen al op te wachten. Hij heeft een<br />

plaatsje vrijgemaakt aan <strong>de</strong> kant van het raam. Daar<br />

staat ook een speciale tafel die over Ronnies bed heen<br />

geschoven kan wor<strong>de</strong>n. Kenn duwt Ronnies bed erheen.<br />

Als alle kin<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> klas zitten, zegt meneer René<br />

hoe blij hij is dat ie<strong>de</strong>reen er na <strong>de</strong> vakantie weer is en<br />

daarbij geeft hij Ronnie even een knipoog. Ie<strong>de</strong>reen mag<br />

vertellen over <strong>de</strong> vakantie, maar het lijkt wel of niemand<br />

dat goed durft. Ze kijken allemaal naar Ronnie en het opvallen<strong>de</strong><br />

bed. Wat moeten ze doen? Is Ronnie zielig? Is<br />

hij eenzaam? Wat kun je wel en niet zeggen? Ook Ronnie<br />

zegt eerst helemaal niks. Hij ligt wat ongemakkelijk in zijn<br />

bed en kijkt een beetje schichtig naar zijn klasgenoten.<br />

Maar als meneer René hem een paar vragen stelt, breekt<br />

het ijs. Een paar kin<strong>de</strong>ren gaan ook vragen stellen. Ze<br />

willen weten of je nog wel met vakantie kunt als je altijd<br />

in bed moet liggen en of je je niet dood verveelt. Dan<br />

vertelt Ronnie hoe hij met zijn bed over het strand heeft<br />

gere<strong>de</strong>n en langs <strong>de</strong> hokken van <strong>de</strong> dieren in <strong>de</strong> dierentuin.<br />

Ie<strong>de</strong>reen vindt dat geweldig interessant en Ronnie<br />

voelt zich best een beetje bijzon<strong>de</strong>r.<br />

Als alle vakantieverhalen achter <strong>de</strong> rug zijn, zegt meneer<br />

René: ‘We gaan weer eens wat doen. Wat dachten jullie<br />

van rekenen?’<br />

Kenn schuift <strong>de</strong> tafel over het bed van Ronnie en geeft<br />

hem zijn rekenboek.<br />

Even later buigt <strong>de</strong> hele klas zich over <strong>de</strong> procenten en<br />

<strong>de</strong> breuken. En Ronnie? Die voelt zich weer helemaal<br />

thuis!<br />

28<br />

Lied: Eerste schooldag Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 9)<br />

Eerste schooldag. Beetje eng.<br />

Stel dat ik straks niemand ken?<br />

Eerste schooldag. Nieuwe juf.<br />

En dus pieker ik me suf.<br />

Eerste keer weer op dat plein.<br />

Wat ik voel is niet zo fijn.<br />

Wordt het leuk of wordt het naar?<br />

Wat verwacht ik van dit jaar?<br />

Maar hallo,<br />

daar zijn mijn vrien<strong>de</strong>n.<br />

En hoera, ik doe weer mee.<br />

Even was ik wat onzeker.<br />

Nu is alles weer oké.<br />

Eerste lessen. Eerste uur.<br />

Nieuwe boeken, nieuwe buur.<br />

En bij gym een heel nieuw spel.<br />

Maar ik red het lekker wel.<br />

’s Middags is het weer vertrouwd.<br />

Lijkt het schooljaar al weer oud.<br />

Alles veilig en bekend.<br />

’k Ben weer helemaal gewend.<br />

Want hallo,<br />

daar zijn mijn vrien<strong>de</strong>n.<br />

En hoera, ik doe weer mee.<br />

Even was ik wat onzeker.<br />

Nu is alles weer oké.<br />

Hé hallo, …<br />

●●<br />

Slot<br />

Mytylschool<br />

Niet ie<strong>de</strong>r kind met een zware handicap wordt in het<br />

basison<strong>de</strong>rwijs opgevangen. Een aantal gaat naar een<br />

mytylschool. Schrijf het woord ‘mytylschool’ op het<br />

bord. Wie weet wat dat is?<br />

jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● augustus ● ● eerste schooldag ● ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren via internet informatie (beeld en tekst)<br />

zoeken over mytylscholen. Hoe ziet een dag op zo’n<br />

school eruit? Welke kin<strong>de</strong>ren gaan ernaartoe? Hoeveel<br />

mytylscholen zijn er? Welke hulp en on<strong>de</strong>rsteuning<br />

kunnen kin<strong>de</strong>ren er krijgen? Laat hen <strong>de</strong>ze informatie<br />

verwerken in een werkstuk of op een muurkrant.<br />

29 ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● augustus<br />

●●<br />

Vooraf<br />

September<br />

‘Er is er één jarig…’ De eigen verjaardag is voor veel<br />

kin<strong>de</strong>ren een hoogtepunt van het jaar. Ze zijn er al<br />

lang van tevoren mee bezig. Wie nodig ik uit? En…<br />

wat zet ik op mijn verlanglijstje? Het is begrijpelijk dat<br />

een kind met taaislijmziekte op het lijstje zet: ‘gewoon<br />

mee kunnen doen met alles’. Dat kan niet altijd, maar<br />

gelukkig heeft <strong>de</strong> ik-figuur uit het versje wel een<br />

superdag.<br />

Gedicht: Verjaardagswens<br />

In het slijm van kin<strong>de</strong>ren met CF (taaislijmziekte)<br />

zit weinig water. Daardoor<br />

is het taai en kleverig. Kin<strong>de</strong>ren met CF moeten vaker<br />

hoesten, meer eten, zijn sneller vermoeid en hebben<br />

soms last van buikpijn. Medicijnen helpen het slijm<br />

te verdunnen. Door mid<strong>de</strong>l van fysiotherapie leren<br />

kin<strong>de</strong>ren het slijm uit hun longen te krijgen.<br />

Morgen ben ik jarig.<br />

Ik <strong>de</strong>nk dat jij niet raadt<br />

wat er op het briefje<br />

van mijn verlanglijst staat.<br />

Nooit meer naar het ziekenhuis.<br />

Alles zomaar kunnen thuis.<br />

Niet meer moe wanneer ik hol.<br />

En m’n longen nooit meer vol.<br />

Alles eten wat ik wil.<br />

Nooit een prik meer of een pil.<br />

Niet meer naar <strong>de</strong> fysio.<br />

Wat een pracht verjaarsca<strong>de</strong>au!<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● September ● verjaardag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ●●●September<br />

Verjaardag


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Morgen ben ik jarig.<br />

Ik droom er heerlijk van.<br />

Al heel vroeg word ik wakker.<br />

En wat zie ik dan?<br />

Een taart met zeven kaarsjes.<br />

En slingers op m’n stoel.<br />

Een kamer vol ca<strong>de</strong>autjes.<br />

Wat zijn het er een boel!<br />

En ’s middags een partijtje.<br />

Met spelletjes en taart.<br />

De post brengt van m’n oma<br />

een hele leuke kaart.<br />

Wanneer ik moe naar bed ga,<br />

dan zeg ik met een lach:<br />

‘Al moet ik wel eens hoesten,<br />

dít was een superdag!’<br />

30<br />

Lied: De vlaggen uit! Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 10)<br />

Refrein:<br />

Vandaag ben je jarig.<br />

Dus zingen we luid.<br />

Het huis* wordt versierd<br />

en <strong>de</strong> vlaggen gaan uit.<br />

Van mama een zoen<br />

en van oma een kaart.<br />

Een prachtig ca<strong>de</strong>au<br />

en je lievelingstaart.<br />

Refrein<br />

Een lach om je mond<br />

en een strik in je haar.<br />

Hoera, want voor jou<br />

zijn we hier bij elkaar.<br />

Refrein<br />

Vandaag mag je kiezen.<br />

Patat en kroket.<br />

De hele dag feest en<br />

pas heel laat naar bed.<br />

●●<br />

Slot<br />

Wensen<br />

Leg een ‘toverstokje’ in <strong>de</strong> kring. Welke wens had het<br />

meisje van het versje. En welke wens hebben <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />

zelf. Wie kan die wens vervullen?<br />

* <strong>de</strong> school<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● September ● verjaardag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

‘Lang zal ze leven…’ Het klinkt bij ie<strong>de</strong>re verjaardag.<br />

Hard en overtuigend. Maar Marieke is doof. Ze hoort<br />

het niet. Dat is niet het ergste. Ze voelt <strong>de</strong> sfeer <strong>de</strong>s<br />

te beter aan. Maar waar ze wél over in zit: wat voor<br />

feestje geef ik? Want ze nodigt zowel horen<strong>de</strong> als<br />

dove kin<strong>de</strong>ren uit. Dan is een bioscoopfilm die wordt<br />

on<strong>de</strong>rsteund door een doventolk, een uniek initiatief.<br />

Verhaal: Kijken en kijken<br />

Soms wordt er bij filmpremières en/of<br />

an<strong>de</strong>re gelegenhe<strong>de</strong>n gebruik gemaakt<br />

van een tolk gebarentaal. De tolk spreekt <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n<br />

met dui<strong>de</strong>lijke mondbewegingen uit en maakt <strong>de</strong><br />

gebaren met zijn han<strong>de</strong>n.<br />

Marieke zit aan tafel en begint druk met haar han<strong>de</strong>n<br />

te bewegen. Haar ou<strong>de</strong>rs en broer Janus weten precies<br />

wat ze bedoelt, want ze spreken allemaal gebarentaal.<br />

Marieke is namelijk doof. Toen ze klein was, ont<strong>de</strong>kte<br />

haar moe<strong>de</strong>r dat ze niet reageer<strong>de</strong> op gelui<strong>de</strong>n. Bij het<br />

consultatiebureau <strong>de</strong><strong>de</strong>n ze een gehoortest en Mariekes<br />

moe<strong>de</strong>r bleek gelijk te hebben: Marieke was doof.<br />

De oorarts in het ziekenhuis kon niets voor haar doen.<br />

Marieke zit nu op een speciale school. Daar leert ze<br />

gebarentaal en spraakafzien. Bij spraakafzien leer je<br />

goed naar iemands mond te kijken als hij praat. Aan<br />

<strong>de</strong> mondbewegingen kun je namelijk zien wat iemand<br />

zegt. Ver<strong>de</strong>r leert Marieke natuurlijk hetzelf<strong>de</strong> als alle<br />

kin<strong>de</strong>ren op school: schrijven, lezen, rekenen, aardrijkskun<strong>de</strong>,<br />

geschie<strong>de</strong>nis en nog veel meer.<br />

Marieke is bijna jarig. Voor haar feestje wil ze kin<strong>de</strong>ren<br />

van haar school uitnodigen. Maar ook haar buurmeisjes<br />

en haar nichtje wil ze vragen. Alleen... wat kunnen<br />

ze gaan doen? De horen<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren kennen geen<br />

gebarentaal en <strong>de</strong> dove kin<strong>de</strong>ren kunnen <strong>de</strong> horen<strong>de</strong><br />

kin<strong>de</strong>ren niet verstaan. Het wordt vast een ramp.<br />

‘Ik geef maar geen partijtje,’ zegt ze met haar han<strong>de</strong>n.<br />

‘Waarom niet?’ vraagt haar va<strong>de</strong>r verbaasd.<br />

‘Het wordt een ramp,’ zegt ze. ‘We kunnen elkaar niet<br />

verstaan.’<br />

‘Een uitdaging toch?’ zegt haar va<strong>de</strong>r. ‘En toevallig heb<br />

ik iets heel leuks gezien in <strong>de</strong> krant.’<br />

31<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

Marieke gebaart druk terug. Ze wil natuurlijk graag<br />

weten wat haar va<strong>de</strong>r gezien heeft. ‘Ik verklap niets,’<br />

gebaart haar va<strong>de</strong>r. ‘Want dan is het geen verrassing<br />

meer.’<br />

Zaterdag komen <strong>de</strong> buurmeisjes Else en Kim, nichtje<br />

Ma<strong>de</strong>lon en <strong>de</strong> schoolvriendinnen Rosa, Jessica en<br />

Greta. De mei<strong>de</strong>n brengen ca<strong>de</strong>autjes mee en moe<strong>de</strong>r<br />

schenkt cola. Marieke mag elf kaarsjes uitblazen op een<br />

grote taart en doet dat zo onhandig, dat <strong>de</strong> slagroom in<br />

<strong>de</strong> rondte vliegt. Lachen dus.<br />

Va<strong>de</strong>r kijkt op zijn horloge. ‘We moeten weg,’ zegt en<br />

gebaart hij.<br />

Omdat ze met zoveel zijn, kunnen ze niet met <strong>de</strong> auto.<br />

‘We gaan met <strong>de</strong> bus,’ gebaart va<strong>de</strong>r. Dat is al een feest<br />

op zich. Met <strong>de</strong> bus rij<strong>de</strong>n ze naar het stad. Dan is het<br />

nog een klein stukje lopen en dan... staan ze voor <strong>de</strong><br />

bioscoop.<br />

Première van ‘Eyke gaat naar Washington’ staat er op<br />

een groot affiche.<br />

‘Wat moeten we hier nou?’ gebaart Marieke een beetje<br />

boos. Ze heeft al veel over <strong>de</strong>ze Ne<strong>de</strong>rlandse film gelezen<br />

en het moet een te gekke film zijn, maar ze kunnen<br />

het verhaal toch nooit volgen! Want <strong>de</strong> film is niet on<strong>de</strong>rtiteld,<br />

omdat er Ne<strong>de</strong>rlands gesproken wordt. Maar<br />

va<strong>de</strong>r wenkt: kom maar mee.<br />

En dan ziet Marieke nog iets staan, dwars over één van<br />

<strong>de</strong> affiches: speciale première mét tolk gebarentaal. Ze<br />

wijst naar <strong>de</strong> woor<strong>de</strong>n. Nu zien <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren het<br />

ook. Geweldig! Een film met een tolk! Dat is pas feest!<br />

Even later zitten ze prinsheerlijk op <strong>de</strong> achterste rij in<br />

<strong>de</strong> bioscoop. De zakken popcorn en drop gaan rond.<br />

Als <strong>de</strong> film begint, verschijnt er een mevrouw voor<br />

het doek die <strong>de</strong> gesproken woor<strong>de</strong>n met gebaren en<br />

mondbewegingen vertaalt. En zo kunnen alle kin<strong>de</strong>ren<br />

het verhaal volgen.<br />

Het wordt een fantastische middag. Na <strong>de</strong> film gaan ze<br />

nog patat eten met ijs toe.<br />

‘Hmmm.’ Kim maakt een ‘lekker’-beweging met haar<br />

hand naast haar mond. En dat gebaar begrijpt ie<strong>de</strong>reen.<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● September ● verjaardag ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Slot<br />

Gebarentaal<br />

Leg een schaar in <strong>de</strong> kring. Wat <strong>de</strong>nken <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren dat<br />

het bijbehoren<strong>de</strong> gebaar is voor schaar? Geef elk kind<br />

het werkblad ‘September: gebarentaal’. Hierop staan<br />

woor<strong>de</strong>n en het bijbehoren<strong>de</strong> gebaar. Laat <strong>de</strong> gebaren<br />

oefenen. Elk groepje mag er één presenteren. De an<strong>de</strong>re<br />

kin<strong>de</strong>ren ra<strong>de</strong>n om welk woord het gaat. Laat ook zelf<br />

nieuwe gebaren be<strong>de</strong>nken. ●●<br />

Vooraf<br />

32<br />

Begin oktober: <strong>de</strong> Kin<strong>de</strong>rboekenweek. Een belangrijke<br />

stimulans voor het lezen. Op veel scholen een<br />

vast aandachtspunt. Ook bibliotheken organiseren<br />

verschillen<strong>de</strong> activiteiten.<br />

Jurre doet daar graag aan mee. Als hij Nick, een dove<br />

jongen, ontmoet, leert hij veel over zijn leefwereld.<br />

Want het is zijn eerste ervaring met spraakafzien en<br />

gebarentaal. Samen lezen is daarna extra gezellig.<br />

●●<br />

Kern<br />

oKtober<br />

Kin<strong>de</strong>rboekenweek<br />

Verhaal: Praten met je han<strong>de</strong>n<br />

Dove kin<strong>de</strong>ren communiceren door<br />

mid<strong>de</strong>l van spraakafzien en gebarentaal.<br />

Zij kunnen soms in een isolement geraken,<br />

omdat horen<strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren <strong>de</strong>ze vorm van communicatie<br />

niet kennen.<br />

Het is Kin<strong>de</strong>rboekenweek én woensdagmiddag. Daarom<br />

gaan mama en Jurre naar <strong>de</strong> bibliotheek. De kin<strong>de</strong>rboekenhoek<br />

is vrolijk versierd. Er hangen ballonnen en<br />

slingers.<br />

‘Omdat Boekenweek een beetje feest is,’ legt mama uit.<br />

Mama helpt Jurre bij het zoeken naar een boek om mee<br />

naar huis te nemen. Maar Jurre wil nú ook een paar<br />

boekjes bekijken. Hij pakt het ene boek na het an<strong>de</strong>re uit<br />

het rek, zo leuk vindt hij het in <strong>de</strong> boekenhoek.<br />

‘Vind je het goed als ik on<strong>de</strong>rtussen een boek voor<br />

mijzelf uitzoek?’ vraagt mama.<br />

Jurre vindt het best.<br />

Als mama weg is, pakt Jurre een boekje met een grote<br />

pinguïn op <strong>de</strong> kaft. Met het boek ploft hij op één van <strong>de</strong><br />

dikke zitkussens en begint te lezen.<br />

Hij ziet hoe <strong>de</strong> pinguïn op een dikke ijsschots in slaap<br />

jongere ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● ● oktober<br />

● Kin<strong>de</strong>rboekenweek jongere ● kin<strong>de</strong>ren www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

●●●oktober


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

valt. De ijsschots drijft weg, naar een land waar het niet<br />

zo koud is.<br />

Terwijl Jurre <strong>de</strong> plaatjes bekijkt, komt er een jongen aan,<br />

met zijn papa. De jongen beweegt druk met zijn han<strong>de</strong>n.<br />

‘Goed,’ zegt zijn papa, terwijl hij ook van die gebaren<br />

maakt. ‘Ga jij maar vast lezen. Ik breng eerst even <strong>de</strong><br />

boeken terug en dan kom ik weer bij je.’<br />

De jongen gebaart iets, maar hij zegt niets.<br />

De papa gaat weg en het jongetje zakt op zijn knieën<br />

voor <strong>de</strong> boekenkast.<br />

‘Ik heb een leuk boek. Het gaat over pinguïns,’ zegt Jurre<br />

tegen <strong>de</strong> rug van het jongetje. Het jongetje zegt niets<br />

terug.<br />

‘Hé, jij! Zullen we samen over <strong>de</strong> pinguïns lezen?’<br />

De jongen zegt nog steeds niets.<br />

‘Jij bent stom!’ zegt Jurre en hij leest in zijn eentje ver<strong>de</strong>r.<br />

Dan opeens... KNÁL! Er knapt een ballon. Jurre schrikt<br />

zich een hoedje. De an<strong>de</strong>re jongen zit nog steeds voor<br />

<strong>de</strong> boekenkast. Hij is helemaal niet geschrokken.<br />

‘Schrok jij daar niet van?’ vraagt Jurre.<br />

‘Nee, daar schrok hij niet van.’ De papa van het jongetje<br />

is teruggekomen. Hij tikt het jongetje even op <strong>de</strong> schou<strong>de</strong>r<br />

en hij kijkt om.<br />

‘Ik heb <strong>de</strong> boeken teruggebracht,’ zegt <strong>de</strong> papa. En weer<br />

maakt hij er van die gebaren bij. Hij wijst naar Jurre.<br />

‘Dit is Nick,’ zegt hij. ‘En hoe heet jij?’ Bij elke woord<br />

beweegt hij zijn han<strong>de</strong>n.<br />

‘Ik ben Jurre,’ zegt Jurre. De papa blijft bewegingen maken.<br />

Daarom vraagt Jurre: ‘Waarom doen jullie dat?’<br />

De papa legt het uit. ‘Nick is doof,’ zegt hij. ‘Hij kan je<br />

niet horen. Daarom praten wij met onze han<strong>de</strong>n.’<br />

‘Wat knap,’ zegt Jurre. ‘Kan ik dat ook leren?’ Jurre laat<br />

zijn han<strong>de</strong>n flink wapperen. Nick en zijn papa schieten<br />

bei<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> lach. ‘Gebarentaal is best moeilijk,’ zegt <strong>de</strong><br />

papa. Nick maakt allerlei gebaren.<br />

‘Wat zegt hij?’ vraagt Jurre.<br />

‘Hij vraagt wat jij daar voor boek hebt.’<br />

‘Het gaat over pinguïns,’ zegt Jurre en hij laat Nick <strong>de</strong><br />

voorkant zien.<br />

‘Ik weet wat,’ zegt <strong>de</strong> papa. ‘Zal ik jullie voorlezen?’<br />

‘Maar dat kan Nick toch niet horen,’ zegt Jurre.<br />

‘Let maar eens op!’<br />

Jurre en Nick gaan naast elkaar op <strong>de</strong> kussens zitten.<br />

De papa van Nick gaat tegenover hen zitten. Hij legt het<br />

boek op schoot en begint te lezen.<br />

33<br />

‘Er was eens een pinguïn,’ zegt hij. Terwijl<br />

hij praat, kijkt hij steeds naar <strong>de</strong> jongens en gebaart druk<br />

met zijn han<strong>de</strong>n. Hij kan prachtig vertellen, vindt Jurre.<br />

En door <strong>de</strong> gebaren, geniet Nick ook van het verhaal.<br />

Dan komt Jurres mama weer terug. Ze kijkt en luistert<br />

mee.<br />

Als ze naar huis gaan zegt Jurre:<br />

‘Handig, hè. Nick hoort niks en daarom praat hij met zijn<br />

han<strong>de</strong>n.’<br />

‘Heel handig,’ zegt mama. ‘En heel knap ook.’<br />

●●<br />

Slot<br />

Gebarentaal<br />

Leg een boek in <strong>de</strong> kring. Welk gebaar hoort bij ‘boek’?<br />

Kijk naar het werkblad ‘Oktober: gebarentaal’. Doe <strong>de</strong><br />

gebaren voor die er op staan. Kunnen <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren ra<strong>de</strong>n<br />

welk woord dat is?<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● oktober ● Kin<strong>de</strong>rboekenweek ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

De Kin<strong>de</strong>rboekenweek is een vast evenement op <strong>de</strong><br />

meeste scholen. Logisch, want die stimuleert het leesgedrag<br />

van kin<strong>de</strong>ren. Milan is ook dol op lezen. Hij is<br />

blind en dus aangewezen op aanpassingen. En die zijn<br />

er: brailleboeken en aangepaste computerschermen.<br />

En zelfs printers die teksten in braille omzetten. Zo<br />

wordt zijn beperking geen onoverkomelijke handicap.<br />

●●<br />

Kern<br />

Verhaal: Een moeilijk boek<br />

Voor slechtzien<strong>de</strong>n zijn er allerlei voorzieningen,<br />

zoals groteletterboeken en<br />

aangepaste computerschermen. Blin<strong>de</strong>n zijn aangewezen<br />

op braille en het gesproken woord. Brailleletters<br />

zijn opgebouwd uit zes puntjes. Het brailleschrift<br />

is niet gemakkelijk aan te leren, vandaar dat kin<strong>de</strong>ren<br />

er al jong mee beginnen.<br />

Het is woensdagmiddag. Milan zit op zijn kamer met zijn<br />

geschie<strong>de</strong>nisboek. Het boek is in braille geschreven,<br />

want Milan is blind. Braille is een speciaal schrift voor<br />

mensen die niet kunnen zien. Elke bladzij<strong>de</strong> in het boek<br />

is van stevig papier. Alle letters bestaan uit puntjes die je<br />

kunt voelen met je vingers. Brailleschrift is moeilijk om te<br />

leren, maar Milan kan het al heel goed. Het vervelendst<br />

vindt hij dat brailleboeken zo groot en zwaar zijn. Je<br />

moet haast een koffer hebben om <strong>de</strong>ze mee te sjouwen.<br />

An<strong>de</strong>r na<strong>de</strong>el is dat het lezen hem nog best veel moeite<br />

kost.<br />

Milans moe<strong>de</strong>r komt zijn kamer in. ‘We gaan naar <strong>de</strong> bibliotheek,’<br />

zegt ze. ‘Ga je mee?’ Samen met Milans zus,<br />

Maartje, gaat ze een boek halen. In <strong>de</strong> bibliotheek kun<br />

je ook gesproken boeken bestellen. Dat zijn boeken die<br />

wor<strong>de</strong>n voorgelezen op een cassettebandje of op een<br />

CD. Milan is dol op zulke boeken, maar hij heeft nu geen<br />

zin om naar <strong>de</strong> bibliotheek te gaan en geen tijd ook. Hij<br />

moet leren.<br />

Moe<strong>de</strong>r en Maartje gaan weg. Milan blijft alleen achter.<br />

Hij baalt wel een beetje, want eigenlijk was hij veel liever<br />

meegegaan. Het is Kin<strong>de</strong>rboekenweek en er zijn allerlei<br />

activiteiten in <strong>de</strong> bibliotheek. Maar in zijn hart is Milan<br />

ook een beetje bang voor een teleurstelling. Want aan<br />

34<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

<strong>de</strong> meeste activiteiten kan hij toch niet meedoen; die zijn<br />

alleen leuk voor kin<strong>de</strong>ren die kunnen zien.<br />

Milan gaat met zijn vingers over <strong>de</strong> letters. Hij leest<br />

van Columbus die Amerika ont<strong>de</strong>kte. Hoe zou <strong>de</strong> zee<br />

eruitzien? In <strong>de</strong> vakantie zijn ze aan zee geweest. Milan<br />

heeft <strong>de</strong> zee geroken en horen ruisen. Hij heeft gevoeld<br />

hoe nat het water was. Maar het kolken<strong>de</strong> water heeft hij<br />

nooit gezien. En hoe zou het schip waarmee Columbus<br />

voer eruit zien? Milan staat op. Het schip was wel tien<br />

meter lang. Voorzichtig loopt Milan tien stappen vooruit.<br />

Hij moet ervoor <strong>de</strong> kamer uit en <strong>de</strong> gang door. En dan<br />

haalt hij het nog niet. Zo diep is hun huis niet eens!<br />

Milan droomt van <strong>de</strong> verre reis van Columbus. Hoe<br />

bestuur je zo’n schip? Duizend vragen gaan door Milans<br />

hoofd.<br />

‘We zijn er weer!’<br />

Moe<strong>de</strong>r en Maartje komen <strong>de</strong> gang in. ‘Het was leuk<br />

joh,’ zegt Maartje. ‘Je kon zelf op <strong>de</strong> computer een kort<br />

verhaaltje schrijven voor een wedstrijd. En we hebben<br />

wat voor je meegenomen ook.’<br />

Ze duwt een doosje in Milans han<strong>de</strong>n. Hij voelt meteen<br />

wat het is: een CD. ‘Het is een verhaal over piraten uit <strong>de</strong><br />

tijd van <strong>de</strong> ont<strong>de</strong>kkingsreizen. Ik dacht, dat is wel toepasselijk<br />

nu jullie het over Columbus hebben.’<br />

‘Gaaf,’ zegt Milan en hij legt zijn studieboek meteen aan<br />

<strong>de</strong> kant. Want op <strong>de</strong>ze manier leert hij natuurlijk ook van<br />

alles over het leven op zee in <strong>de</strong> 16e eeuw.<br />

‘Vrijdagmiddag komt er in <strong>de</strong> bieb een schrijver voorlezen<br />

uit één van zijn boeken. Dan ga ik weer. Misschien<br />

wil je dan wel mee?’<br />

‘Misschien,’ bromt Milan onverschillig. Maar hij weet al<br />

zeker dat hij meegaat. Voorgelezen wor<strong>de</strong>n is nog leuker.<br />

En misschien kan hij dan ook nog wel meedoen aan die<br />

verhalenwedstrijd, want op een computer typen, dat kan<br />

hij als <strong>de</strong> beste!<br />

Lied: Duik in mijn boeken Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 11)<br />

M’n moe<strong>de</strong>r gromt.<br />

M’n va<strong>de</strong>r klaagt.<br />

M’n broertje bromt.<br />

M’n zusje plaagt. Wèèh!<br />

Dan wil ik naar een an<strong>de</strong>re planeet!<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● oktober ● Kin<strong>de</strong>rboekenweek ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Met griezels, grommels, grubbelglopsen,<br />

paarsgeschminkte hubbelhopsen,<br />

sputteren<strong>de</strong> spoken en een ijselijke kreet!<br />

Refrein:<br />

Dan duik ik in m’n boeken,<br />

m’n eigen, mooie droom.<br />

Waar niemand me zal zoeken:<br />

mijn home sweet home!<br />

Een wereld vol verhalen;<br />

ik graaf me in.<br />

Even helemaal weg.<br />

Zin voor zin.<br />

M’n meester zeurt.<br />

M’n trainer snauwt.<br />

M’n oma treurt.<br />

M’n kat die grauwt. Grrr!<br />

Dan wil ik naar een an<strong>de</strong>re planeet!<br />

Met ijspaleizen, sneeuwkristallen,<br />

ijsjes die uit bomen vallen,<br />

en ontdooi<strong>de</strong> dino’s<br />

ba<strong>de</strong>nd in hun eigen zweet.<br />

Dus als m’n moe<strong>de</strong>r gromt,<br />

m’n va<strong>de</strong>r klaagt,<br />

m’n broertje bromt,<br />

m’n zusje plaagt,<br />

m’n meester zeurt,<br />

m’n trainer snauwt,<br />

m’n oma treurt,<br />

m’n kat weer grauwt,<br />

dan vind je mij vast<br />

in mijn boekenkast.<br />

●●<br />

Slot<br />

Braille<br />

Laat <strong>de</strong> letters zien van werkblad ‘Oktober: braille’ of<br />

print ze uit. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren hun eigen naam en een<br />

korte zin in braille schrijven. Laat die zin door een an<strong>de</strong>r<br />

kind ‘lezen’.<br />

35 ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● oktober<br />

●●<br />

Vooraf<br />

‘Zie ginds komt <strong>de</strong> stoomboot…’ En dan kan het<br />

grote feest beginnen. Ca<strong>de</strong>autjes en veel snoep. Maar<br />

dat laatste geldt niet voor kin<strong>de</strong>ren met een stofwisselingsziekte.<br />

Zij moeten zich aan een streng dieet<br />

hou<strong>de</strong>n. Ook in <strong>de</strong> sinterklaastijd. Gelukkig hou<strong>de</strong>n<br />

ook scholen daar goed rekening mee. Want wat is<br />

er makkelijker dan Zwarte Piet iets an<strong>de</strong>rs te laten<br />

geven dan snoep?<br />

●●<br />

Kern<br />

November<br />

Gedicht: Geen snoep voor mij<br />

Bij een stofwisselingsziekte kan het<br />

teveel aan afvalstoffen niet goed wor<strong>de</strong>n<br />

afgevoerd. Bloed en urine kunnen daardoor van<br />

samenstelling veran<strong>de</strong>ren. Hierdoor kunnen verschillen<strong>de</strong><br />

ziektebeel<strong>de</strong>n en klachten ontstaan. Voor ie<strong>de</strong>re<br />

stofwisselingsziekte bestaat een specifiek dieet. Het<br />

dieet is noodzakelijk om een fysieke en geestelijk<br />

gezon<strong>de</strong> groei te waarborgen. Een keertje lekker<br />

snoepen is er dus niet bij.<br />

Straks wordt het Sinterklaas.<br />

En dan komt Zwarte Piet.<br />

Maar zón<strong>de</strong>r speculaas.<br />

Want snoepen mag ik niet.<br />

Van snoepen word ik ziek.<br />

Ik eet ook nooit patat.<br />

Voor mij geen ijs of drop.<br />

Soms ben ik dat wel zat.<br />

Intocht Sinterklaas<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● November ● intocht sinterklaas jongere kin<strong>de</strong>ren ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

●●●November


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

Marlies kreeg vorig jaar<br />

een peer van marsepein.<br />

En Ton kreeg in zijn schoen<br />

een chocola<strong>de</strong>trein.<br />

Ik krijg geen pepernoot.<br />

En nooit iets van taaitaai.<br />

Geen letter van banket.<br />

Dat vind ik wel eens saai.<br />

Maar mama zegt: ‘Kom op.<br />

Want wat kreeg jij dan wel?’<br />

En da’s natuurlijk waar.<br />

Ik kreeg een heel leuk spel.<br />

Een puzzel en een boek.<br />

Een pen die heel mooi schrijft.<br />

Dat snoep is zó weer op.<br />

Maar ik krijg iets wat blíjft!<br />

Lied: Waar blijft Sinterklaas? Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 12)<br />

Alles is versierd<br />

voor Sint en Zwarte Piet.<br />

Ze kunnen zo naar binnen,<br />

want drempels zijn er niet.<br />

Waar blijft ie? Waar is ie?<br />

Vergeet hij <strong>de</strong> tijd?<br />

Waar blijft ie? Waar is ie?<br />

Is hij <strong>de</strong> weg soms kwijt?<br />

Nee toch!?<br />

Mooie kleren aan<br />

voor Sint en Zwarte Piet.<br />

De ro<strong>de</strong> loper uit<br />

en ook een vrolijk lied.<br />

Waar blijft ie? Waar is ie?<br />

Vergeet hij <strong>de</strong> tijd?<br />

Waar blijft ie? Waar is ie?<br />

Is hij <strong>de</strong> weg soms kwijt?<br />

Nee toch!?<br />

36<br />

En dan…?<br />

Een ro<strong>de</strong> mijter.<br />

Een witte baard.<br />

Een lange jas.<br />

Een staf en paard.<br />

Daar is Sinterklaas!<br />

Welkom Sinter-,<br />

welkom Sinterklaas.<br />

’t Kan beginnen,<br />

kom maar binnen,<br />

net als ie<strong>de</strong>r jaar.<br />

Welkom Sinter-,<br />

welkom Sinterklaas.<br />

’t Kan beginnen,<br />

kom maar binnen,<br />

want uw stoel staat klaar.<br />

●●<br />

Slot<br />

Wat koopt Zwarte Piet?<br />

Download het werkblad ‘November: kleurplaat’. Maak<br />

er kopieën van. Zwarte Piet <strong>de</strong>nkt diep na. De grote<br />

ca<strong>de</strong>auzak is al gevuld, maar voor Kasper heeft hij nog<br />

niks. Kasper mag geen melk en suiker. Wat zal Zwarte<br />

Piet voor hem meenemen? Laat dit bij of in <strong>de</strong> zak<br />

tekenen. Varieer eventueel met an<strong>de</strong>re opdrachten over<br />

kin<strong>de</strong>ren die doof zijn of blind of een an<strong>de</strong>re beperking<br />

hebben. Wat koopt Zwarte Piet voor hen?<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● November ● intocht sinterklaas ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Sinterklaas… die associëren we met ca<strong>de</strong>autjes, surprises<br />

en snoepgoed. Een feest voor ie<strong>de</strong>reen! Klopt,<br />

maar voor Noor is juist die perio<strong>de</strong> in het jaar extra<br />

moeilijk. Ze heeft diabetes en moet zich streng aan <strong>de</strong><br />

dieetvoorschriften hou<strong>de</strong>n. Op tijd insuline toedienen<br />

is van groot belang. Volgens een strak ritme. En dat<br />

is wel eens lastig als in <strong>de</strong> sinterklaastijd <strong>de</strong> verleidingen<br />

zo groot zijn. Begrip van <strong>de</strong> omgeving is onontbeerlijk!<br />

Verhaal: Marsepein<br />

Kin<strong>de</strong>ren met diabetes kunnen een vrij<br />

normaal leven lei<strong>de</strong>n, mits ze zich aan<br />

hun dieet hou<strong>de</strong>n en op tijd insuline spuiten. Voor elk<br />

kind zijn <strong>de</strong> hoeveelheid insuline en het dieet verschillend.<br />

Daalt <strong>de</strong> bloedsuikerspiegel te ver, dan kunnen<br />

kin<strong>de</strong>ren een hypo krijgen. Ze wor<strong>de</strong>n dan beverig<br />

en gaan zweten. Soms kunnen ze min<strong>de</strong>r goed zien.<br />

Een niet behan<strong>de</strong>l<strong>de</strong> hypo kan lei<strong>de</strong>n tot bewustzijnsverlies.<br />

Nog even en dan is het zover: Sinterklaas. Vanmiddag<br />

hebben <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren lootjes getrokken. Als <strong>de</strong> school<br />

uitgaat, vormen zich groepjes op het schoolplein. Noor<br />

wil haar fiets pakken, als Daniëlle haar roept.<br />

‘Hé, we gaan bij mij thuis surprises maken,’ zegt ze. ‘Ga<br />

je mee?’<br />

Noor aarzelt. ‘Eerst naar huis,’ zegt ze, want ze heeft<br />

geen extra eten bij zich en haar insulinepen ligt ook nog<br />

thuis.<br />

‘Ja, daar gaan we niet op wachten hoor,’ zegt Daniëlle.<br />

Samen met Dagmar en Femke stapt ze op <strong>de</strong> fiets.<br />

‘Wacht...’ Noor springt ook op haar fiets en racet hen<br />

achterna. Voor één keer wil ze niet aan die stomme<br />

diabetes <strong>de</strong>nken...<br />

Noor heeft diabetes. Sommige mensen noemen het<br />

suikerziekte. Misschien <strong>de</strong>nk je dat Noor nooit suiker<br />

mag hebben, maar dat is niet waar. Noor mag heel veel<br />

dingen gewoon eten, maar ze moet wel zorgen dat ze<br />

op tijd insuline spuit. Noor spuit twee keer op een dag:<br />

’s morgens vroeg en in <strong>de</strong> namiddag. In het ziekenhuis<br />

is dat precies uitgezocht. Voor het spuiten heeft ze een<br />

37<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

speciale insulinepen. Die zet ze op haar been. Eén druk<br />

op <strong>de</strong> knop en het is gepiept. Noor vindt dat meestal<br />

niet eens erg. Maar soms baalt ze er toch wel eens van,<br />

zoals vandaag.<br />

Eigenlijk moet Noor om vier uur insuline spuiten, dus kan<br />

ze niet zomaar met vriendinnen meegaan. Maar vandaag<br />

heeft ze daar lak aan. Ze wil gewoon meedoen en daarom<br />

fietst ze nu met Daniëlle en <strong>de</strong> an<strong>de</strong>ren mee naar huis.<br />

Niemand die het merkt, want vandaag werkt haar moe<strong>de</strong>r,<br />

dus die zit niet ongerust thuis op haar te wachten.<br />

Tien minuten later zijn ze bij Daniëlle thuis. Haar moe<strong>de</strong>r<br />

laat <strong>de</strong> meisjes binnen.<br />

‘Hé, wat leuk. Dag Noor, jou heb ik een tijd niet gezien.’<br />

De moe<strong>de</strong>r van Daniëlle weet dat Noor diabetes heeft.<br />

De opa van Daniëlle heeft het ook, dus ze weet wat ze<br />

moet doen als Noor een hypo krijgt. Bij een hypo is je<br />

bloedsuikergehalte te laag, waardoor je beverig wordt en<br />

gaat zweten en soms niet meer goed kunt zien.<br />

Ze drinken thee en Daniëlles moe<strong>de</strong>r heeft pepernoten<br />

en marsepein. ‘Het is tenslotte bijna Sinterklaas,’ zegt ze.<br />

‘Wil jij liever wat an<strong>de</strong>rs?’ vraagt ze aan Noor.<br />

Noor kijkt verlekkerd naar <strong>de</strong> marsepein. Wat zou ze<br />

graag een stukje willen. Maar marsepein zit vol suiker. En<br />

als je diabetes hebt, raakt je lichaam in <strong>de</strong> war van teveel<br />

suiker. Door insuline te spuiten, help je je lichaam om<br />

goed met <strong>de</strong> suiker om te gaan. Nu Noor geen insuline<br />

kan spuiten, moet ze dus ook geen suiker nemen. En<br />

daarom zegt ze: ‘Nee, ik lust geen marsepein en iets<br />

an<strong>de</strong>rs hoef ik ook niet.’<br />

De meisjes gaan naar <strong>de</strong> kamer van Daniëlle. Daar<br />

be<strong>de</strong>nken ze wat voor surprises ze kunnen maken. Een<br />

nepdrol is wel leuk of een namaaktaart, vin<strong>de</strong>n ze. Noor<br />

kijkt op haar horloge. Kwart over vier. Eigenlijk had ze<br />

haar insuline al een kwartier gele<strong>de</strong>n moeten hebben.<br />

Maar ze heeft nergens last van, dus het kan nog wel<br />

even. Ze gaapt even, maar dat komt natuurlijk omdat het<br />

een drukke dag was.<br />

De meisjes praten over <strong>de</strong> surprises. Het gaat een beetje<br />

langs Noor heen. Ze gaapt nog eens. Dagmar begint<br />

karton te knippen voor een neptaart. Noor pakt ook<br />

een schaar, maar ze heeft moeite om haar hand stil te<br />

hou<strong>de</strong>n. ‘Wat heb jij nou?’ vraagt Femke.<br />

Noor kan het niet meer ontkennen. Ze is te laat met<br />

insuline en ze voelt een hypo opkomen. Dat wil zeggen<br />

dat je lichaam te wéinig suiker krijgt en daar word je heel<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● November ● intocht sinterklaas ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

naar van.<br />

‘Ik moet naar huis,’ zegt ze en ze rent <strong>de</strong> trap af. De<br />

meisjes kijken haar stomverbaasd na.<br />

‘Leuke meid hoor, Noor,’ zegt Femke. ‘Maar af en toe<br />

kan ze zo raar doen...’<br />

Noor wil naar buiten gaan, maar in <strong>de</strong> gang komt ze Daniëlles<br />

moe<strong>de</strong>r tegen. Die ziet meteen dat het niet goed<br />

met haar gaat.<br />

‘Jij gaat zo niet op <strong>de</strong> fiets naar huis,’ zegt ze. ‘Ik breng je<br />

wel met <strong>de</strong> auto.’<br />

Ze loopt vlug naar <strong>de</strong> keuken en pakt een stukje marsepein.<br />

‘Eet dit maar op. Dan krijg je even wat suiker<br />

binnen,’ zegt ze terwijl ze haar autosleutels zoekt.<br />

Ze rij<strong>de</strong>n snel naar Noors huis. ‘Hoeveel te laat ben je<br />

met je insuline?’ vraagt Daniëlles moe<strong>de</strong>r.<br />

‘Ik moest om vier uur.’<br />

‘Dan valt het vast wel mee. Is er iemand thuis?’<br />

‘Nee,’ zegt Noor kleintjes.<br />

Daniëlles moe<strong>de</strong>r gaat met haar mee naar binnen. Ze<br />

helpt haar om <strong>de</strong> insuline in te spuiten en blijft bij haar<br />

zitten tot het weer wat beter gaat. Dan maakt ze in <strong>de</strong><br />

keuken een boterham voor haar klaar. ‘Zal ik bij je blijven<br />

tot je moe<strong>de</strong>r er is?’ vraagt ze.<br />

‘Liever niet,’ zegt Noor benauwd.<br />

Daniëlles moe<strong>de</strong>r lacht. ‘Van mij krijgt ze niets te horen<br />

hoor,’ zegt ze.<br />

Dan staat ze op en ze gaat weg. ‘Nou, tot ziens en het<br />

beste hè.’<br />

‘Bedankt voor alles,’ zegt Daniëlle. ‘Enne... ook voor <strong>de</strong><br />

marsepein. Ik wist niet meer dat marsepein zo lekker<br />

smaakte!’<br />

●●<br />

Slot<br />

Chocola<strong>de</strong>letters<br />

Leg een verpakking van twee chocola<strong>de</strong>letters in <strong>de</strong><br />

kring. Eén met suiker, <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r suikervrij. Laat <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren<br />

on<strong>de</strong>rzoeken welke stoffen er in bei<strong>de</strong> letters zitten.<br />

Welke overeenkomsten en verschillen zijn er?<br />

Maak kopieën van het werkblad ‘November: suikerziekte’.<br />

Geef elk kind een kopie van dit informatieblad over<br />

suikerziekte dat ze zelfstandig kunnen verwerken.<br />

38 ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● November<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Sinterklaas is weer vertrokken: tijd voor een kerstboom<br />

in school of huis. Gezellig en sfeervol. Leuk om<br />

samen met kin<strong>de</strong>ren te versieren. Een werkje dat om<br />

voorzichtigheid vraagt! En daar heeft Carlos heel veel<br />

moeite mee, omdat hij een ernstige vorm van ADHD<br />

heeft.<br />

●●<br />

Kern<br />

<strong>de</strong>cember Kerstfeest<br />

Verhaal: Een kerstbal die rolt<br />

Sommige kin<strong>de</strong>ren zijn overbeweeglijk<br />

en druk, zij hebben ADHD: Attention<br />

Deficit Hyperactivity Disor<strong>de</strong>r of in het Ne<strong>de</strong>rlands:<br />

Aandachts-Tekort-Stoornis met Hyperactiviteit. Dit<br />

wordt veroorzaakt doordat er in <strong>de</strong> hersenen ‘iets’<br />

an<strong>de</strong>rs gaat dan zou moeten. Wat er precies an<strong>de</strong>rs<br />

gaat en hoe dat veroorzaakt wordt, is nog niet<br />

bekend. Kin<strong>de</strong>ren met ADHD kunnen zich moeilijk<br />

concentreren, zijn impulsief en hyperactief.<br />

De kerstboom staat in <strong>de</strong> kamer. Papa hangt <strong>de</strong> lampjes<br />

erin. Carlos staat erbij te kijken. Nou ja... stáát... Hij<br />

springt er min of meer omheen. Want Carlos kan niet<br />

stilstaan of stilzitten. Hij moet altijd bewegen en praten.<br />

En met zijn han<strong>de</strong>n wapperen. Carlos weet van zichzelf<br />

dat hij druk is. Te druk. Hij krijgt er ook pilletjes voor en<br />

hij mag niet teveel snoepen. Wel gezon<strong>de</strong> appels en zo,<br />

maar niet te veel kleurige snoepjes en ook geen limona<strong>de</strong>.<br />

Wel weer appelsap. Nou ja, dat geeft niet.<br />

‘Doe nou eens rustig,’ zegt papa. O ja, <strong>de</strong>nkt Carlos en<br />

hij staat even stil. Twee tellen. Dan begint zijn lijf alweer<br />

te wiebelen.<br />

‘Mag ik zo helpen met <strong>de</strong> boom versieren?’ vraagt hij. En<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● <strong>de</strong>cember ● Kerstfeest ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ●●●<strong>de</strong>cember


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

meteen schrikt hij van zijn<br />

vraag. Want hij weet<br />

nog heel goed wat er<br />

vorig jaar gebeur<strong>de</strong>.<br />

Papa riep steeds:<br />

voorzichtig met<br />

<strong>de</strong> ballen, maar<br />

was Carlos<br />

voorzichtig?<br />

Nee! En toen viel <strong>de</strong><br />

hele doos uit zijn han<strong>de</strong>n en<br />

alle ballen waren kapot en papa<br />

werd boos en riep dat hij nooit meer mocht<br />

meehelpen met versieren. Maar nu is Carlos alweer een<br />

jaartje ou<strong>de</strong>r. Hij heeft geleerd om voorzichtiger te zijn.<br />

Nu kan hij het wel. Maar of papa het goedvindt...?<br />

Papa kijkt Carlos aan. Ook hij weet nog heel goed wat er<br />

vorig jaar gebeur<strong>de</strong>. En daarom zegt hij: ‘Nee.’<br />

Carlos schrikt. Hij had zo gehoopt dat het nou wel<br />

mocht. En dus vraagt hij: ‘Maar als ik nou beloof dat ik<br />

heel voorzichtig zal zijn?’<br />

Papa kijkt Carlos aan. ‘Echt heel voorzichtig?’ vraagt hij.<br />

‘Echt heel voorzichtig,’ belooft Carlos.<br />

‘Nou, vooruit dan maar,’ zegt papa.<br />

Papa maakt <strong>de</strong> doos met ballen open. Het zijn nieuwe<br />

ballen. Ze zijn glanzend rood en zilverkleurig. Wat zijn die<br />

ballen mooi!<br />

Carlos pakt voorzichtig één bal uit <strong>de</strong> doos. Er zit een<br />

klein haakje aan. Voorzichtig hangt Carlos <strong>de</strong> bal in <strong>de</strong><br />

boom. Hij pakt een twee<strong>de</strong> bal. Ook die hangt hij voorzichtig<br />

in <strong>de</strong> boom.<br />

En een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> en een vier<strong>de</strong> bal. En een mooie, glimmen<strong>de</strong><br />

<strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong>. Die heeft hij vorig jaar van <strong>de</strong> juf<br />

gekregen. Het gaat goed en Carlos wordt er helemaal<br />

blij van. Vrolijk begint hij heen en weer te wiebelen en te<br />

springen.<br />

‘Voorzichtig nou,’ zegt papa.<br />

O ja, dat is waar ook. Carlos hangt <strong>de</strong> ene bal na <strong>de</strong><br />

an<strong>de</strong>re in <strong>de</strong> boom. Het gaat heel goed en hij wordt er<br />

weer springerig van. Hij gooit een bal omhoog en vangt<br />

hem handig op.<br />

‘Carlos!’ Maar als papa even niet kijkt, doet Carlos het<br />

opnieuw. En dan...<br />

‘Pats!’ De bal valt met een plof op het kleed. Oeps. Papa<br />

39<br />

draait zich om. Carlos blijft stokstijf staan. Hij doet zijn<br />

ogen dicht, want hij durft niet te kijken. Voorzichtig doet<br />

hij één oog open. Daar ligt <strong>de</strong> bal. Hij is een eindje weggerold.<br />

Maar... hij is nog helemaal heel!<br />

Blij pakt Carlos <strong>de</strong> bal op.<br />

‘Zal ik nou maar ver<strong>de</strong>r versieren?’ zegt papa.<br />

‘Dan mag jij mij helpen met een kerststukje maken,’ zegt<br />

mama.<br />

Even later zit Carlos aan tafel. Nou ja... zít... Hij springt<br />

steeds van zijn stoel en hij rent om het bakje heen. Hij<br />

steekt takjes links en rechts in het bakje en een kaars in<br />

het mid<strong>de</strong>n.<br />

‘Klaar!’ roept hij.<br />

Papa is on<strong>de</strong>rtussen ook klaar met <strong>de</strong> boom.<br />

‘Wat is-ie mooi,’ roept Carlos.<br />

‘Ja,’ zegt papa. ‘En daar heb jij goed mee geholpen.’<br />

‘Ben je niet boos om <strong>de</strong> bal?’ vraagt Carlos.<br />

‘Nee hoor,’ zegt papa. En hij meent het echt. Maar hij is<br />

wel heel blij dat <strong>de</strong> nieuwe ballen die hij gekocht heeft,<br />

niet breken als ze vallen.<br />

Ssstt... niet aan Carlos vertellen hoor...<br />

●●<br />

Slot<br />

Concentratieoefeningen<br />

Geef <strong>de</strong> kin<strong>de</strong>ren een aantal moeilijke opdrachten,<br />

waarbij ze zich goed moeten concentreren. Bijvoorbeeld:<br />

loop met een pingpongbal op een lepel naar <strong>de</strong><br />

overkant; vul een glas water tot <strong>de</strong> rand en loop (zon<strong>de</strong>r<br />

te knoeien) naar <strong>de</strong> overkant; loop over een evenwichtsbalk;<br />

knoop <strong>de</strong> veters van je schoenen; enz. Hoe pakken<br />

ze <strong>de</strong> opdrachten aan? Hoe kunnen ze elkaar helpen?<br />

Wat werkt als stoorzen<strong>de</strong>r? Wissel ervaringen uit.<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● <strong>de</strong>cember ● Kerstfeest ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Vooraf<br />

Veel mensen kijken uit naar <strong>de</strong> kerstdagen. Naar <strong>de</strong><br />

sfeer en <strong>de</strong> gezelligheid in gezins- of familieverband.<br />

Maar voor ou<strong>de</strong>rs met kin<strong>de</strong>ren met een handicap zijn<br />

die dagen soms extra zwaar. Gelukkig zijn er logeerhuizen.<br />

Die ontlasten <strong>de</strong> ou<strong>de</strong>rs van hun dagelijkse<br />

zorg en bie<strong>de</strong>n kin<strong>de</strong>ren die extra zorg nodig hebben<br />

een fijne plek, ook in <strong>de</strong> kerstvakantie.<br />

●●<br />

Kern<br />

Gedicht: Uit logeren<br />

In logeerhuizen kunnen kin<strong>de</strong>ren met<br />

een beperking een weekend of een vakantieweek<br />

logeren, om ou<strong>de</strong>rs te ontlasten. Tij<strong>de</strong>ns het<br />

verblijf wor<strong>de</strong>n leuke dingen gedaan, zoals spelletjes, tv<br />

kijken en alle dingen die thuis ook gedaan wor<strong>de</strong>n.<br />

Nog even en dan mag ik weer.<br />

Dan ga ik uit logeren.<br />

Mijn koffer staat al ingepakt<br />

met spelletjes en kleren.<br />

Ik ga naar een logeerhuis toe.<br />

Die week kan niet meer stuk!<br />

En ook m’n ou<strong>de</strong>rs krijgen rust,<br />

want thuis ben ik te druk.<br />

Ik mag er ie<strong>de</strong>r jaar naar toe.<br />

M’n pa zegt dat ik bof.<br />

Ik zie er al m’n vrien<strong>de</strong>n weer.<br />

Dus ja, dat is wel tof.<br />

Harmen<strong>de</strong>z, die niet lopen kan<br />

en Ron die moeilijk praat.<br />

Marleen die niet goed leren kan<br />

en lachen<strong>de</strong> Agaath.<br />

En Maickel die ons altijd helpt<br />

met eten en <strong>de</strong> douche.<br />

En elke avond op <strong>de</strong> bank<br />

met <strong>de</strong> logeerhuis-poes.<br />

40<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren<br />

Een week naar het logeerhuis toe.<br />

Dat wordt dus echt wel fijn.<br />

We lachen, eten, slapen en<br />

we trappen samen gein.<br />

Ook jou bevalt vakantie wel,<br />

maar mij het allermeest.<br />

Want voor <strong>de</strong> kerst ben ik weer thuis.<br />

Zo heb ik dubbel feest.<br />

Lied: Een witte kerst Digitaal schoolborD<br />

(bijlage 13)<br />

Ik hoop zo op een witte kerst.<br />

Zo eentje uit een lied.<br />

En als je dan naar buiten kijkt,<br />

dat je een kerstkaart ziet.<br />

Een plaatje uit een boek.<br />

De Kerstman op zijn sle<strong>de</strong>.<br />

De stilte van <strong>de</strong> sneeuw.<br />

De witte kleur van vre<strong>de</strong>.<br />

Refrein:<br />

Geen zorgen of verdriet of pijn.<br />

Alleen maar witte bomen.<br />

Je weet: je mag gelukkig zijn.<br />

Een droom is uitgekomen.<br />

Ik hoop zo op een witte kerst.<br />

Zo eentje van een plaat.<br />

Een wereld vol met <strong>de</strong>nnengeur<br />

en lichtjes in <strong>de</strong> straat.<br />

Een plaatje uit een boek.<br />

Speciaal voor mij geschreven.<br />

Het mooiste kerstverhaal.<br />

Een hoofdstuk uit je leven.<br />

Kerst geeft je het gevoel<br />

dat je erbij mag horen.<br />

Nu weet je weer waarom<br />

dat kerstkind werd geboren.<br />

ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren ● <strong>de</strong>cember ● Kerstfeest ● www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl


<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs<br />

●●<br />

Slot<br />

Logeerhuizen<br />

Maak kopieën van het werkblad ‘December: logeerhuizen’.<br />

De kin<strong>de</strong>ren kunnen <strong>de</strong> tekst zelfstandig lezen<br />

en <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> opdracht maken.<br />

41<br />

jongere kin<strong>de</strong>ren ● <strong>de</strong>cember<br />

Colofon:<br />

concept en uitvoering:<br />

Xplore Groep BV, Hoevelaken<br />

redactie:<br />

Liesbeth van ’t Hof, Gerard van Mid<strong>de</strong>n,<br />

Steven Groeneveld, Ellen <strong>de</strong> Ruiter en<br />

Mariël Verburg<br />

teksten:<br />

Marian van Gog (verhalen en gedichten),<br />

Liesbeth van ’t Hof en Gerard van Mid<strong>de</strong>n<br />

liedteksten:<br />

Joke <strong>de</strong> Klerk en Gijs Mul<strong>de</strong>r<br />

illustraties:<br />

Reinier Gosker (De Blauwe Vogel)<br />

en Xantha-Iris Vorst (kalen<strong>de</strong>r)<br />

Vormgeving:<br />

Hilfert Bottenheft en Torsten van Geest<br />

Fotografie:<br />

Sunshine Photo: p. 3<br />

b en u stockfotografie: cover, p. 22, 27, 32<br />

fam. van <strong>de</strong> Heuvel: p.17<br />

NSGK voor het gehandicapte kind<br />

Van Miereveldstraat 9<br />

1071 DW Amsterdam<br />

tel: 020 - 6791200<br />

fax: 020 - 6731006<br />

e-mail: info@nsgk.nl<br />

website: www.<strong>de</strong><strong>blauwe</strong><strong>vogel</strong>.nl<br />

gironummer: 552000<br />

© NSGK voor het gehandicapte kind, 2010.


1<br />

bijlage 1 (projectlied – <strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong>)<br />

voor jou en mij.<br />

vliegt hij langs elke school.<br />

De Blauwe Vogel vliegt van<br />

pool tot pool.<br />

Hij voelt zich vrij en blij.<br />

De Blauwe Vogel vliegt<br />

Met liedjes en verhalen<br />

Geen last van hoogtevrees.<br />

Hij ziet <strong>de</strong> hele wereld.<br />

hoe beter je hem ziet.<br />

Geen merel en geen mees.<br />

Is nergens aan gebon<strong>de</strong>n.<br />

Geen duif en geen parkiet.<br />

Hoe donker<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lucht is,<br />

3.<br />

Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />

2.<br />

Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />

En even krijg je vleugels.<br />

Net als hij.<br />

Let op, De Blauwe Vogel<br />

komt eraan.<br />

Ook jij kunt hem volgen.<br />

Dus kom er maar bij.<br />

Geen drempel houdt hem tegen.<br />

Hij kan <strong>de</strong> wereld aan.<br />

Door hagel en door sneeuw.<br />

Hij heeft geen last van drempels.<br />

Hij vliegt tot aan <strong>de</strong> maan.<br />

Geen postduif en geen meeuw.<br />

Door zon maar ook door regen.<br />

Hij is De Blauwe Vogel.<br />

En kijk, hij komt eraan.<br />

1.<br />

Daar vliegt De Blauwe Vogel.<br />

Refrein:<br />

Bijlage 1 (projectlied – De Blauwe Vogel)<br />

(voor jongere en ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


2<br />

bijlage 2 (Zes dikke oliebollen – januari)<br />

Dit jaar leer ik zwemmen.<br />

Eén dikke oliebol…<br />

Vier dikke oliebollen…<br />

Als papa mij naar bed brengt<br />

dan lees ik hem lekker voor.<br />

Als iemand iets gemeens zegt<br />

ga ik gauw een straatje om.<br />

Ik heb het vast snel door.<br />

Want ruzies zijn maar stom.<br />

Dit jaar ga ik lezen.<br />

Ik maak nooit meer ruzie.<br />

Vijf dikke oliebollen…<br />

Twee dikke oliebollen…<br />

Dan is er lekker niemand<br />

die dat beter kan dan ik.<br />

Maar straks heb ik er hon<strong>de</strong>rd<br />

en dan ben ik nooit alleen.<br />

Gelukkig Nieuwjaar!<br />

hoe ik mijn veters strik.<br />

Dit jaar ga ik leren<br />

Dit jaar maak ik vriendjes.<br />

Ik heb er nu al één.<br />

Hmmm..!<br />

Drie dikke oliebollen…<br />

begint het nieuwe jaar.<br />

eet ik nog lekker op.<br />

Pas als ze op zijn<br />

Ik houd gewoon mijn neus dicht<br />

en dan spring ik in het bad.<br />

Geen kauwgom meer of drop.<br />

Maar <strong>de</strong>ze laatste oliebol<br />

Zes dikke oliebollen<br />

liggen naast elkaar.<br />

Al is het water nat.<br />

Ik ga min<strong>de</strong>r snoepen.<br />

Bijlage 2 (Zes dikke oliebollen – januari)<br />

(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


3<br />

bijlage 3 (valentijn – februari)<br />

met: ‘Bedankt voor wat je <strong>de</strong>ed.’<br />

Ze schrijft meteen een briefje<br />

Wie stopte zeven dropjes<br />

in <strong>de</strong> tas van Marjolein?<br />

Ze ziet, ze <strong>de</strong>nkt, ze weet...<br />

maar wie gaf haar dat gedicht?<br />

Ze kijkt over haar schou<strong>de</strong>r.<br />

En kwam dat leuke mailtje<br />

van Luca of van Reyn?<br />

De jongens hebben praatjes<br />

Wie schreef in Tanja’s rekenschrift:<br />

‘Ik vind je reuze lief.’<br />

een frons op haar gezicht.<br />

3.<br />

Nina staat te kijken<br />

En Annemiek een brief?<br />

2.<br />

Wie gaf Els een pakje?<br />

dat hij zoveel aardigs geeft.<br />

in <strong>de</strong> tas van Ma<strong>de</strong>lon?<br />

Want geen mens die in <strong>de</strong> gaten<br />

heeft<br />

van Maarten of van Ton?<br />

Wie stopte chocola<strong>de</strong><br />

Maar eenzaam op het grote plein<br />

staat kleine blon<strong>de</strong> Valentijn.<br />

En kwam dat SMS-je<br />

Omdat iemand in <strong>de</strong> gaten heeft<br />

dat hij zoveel aardigs geeft.<br />

Want alle mei<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> klas<br />

vin<strong>de</strong>n wel iets in hun tas.<br />

Wie stuur<strong>de</strong> Puck een kaartje met:<br />

‘Ik vind je wel oké.’<br />

staat kleine blon<strong>de</strong> Valentijn.<br />

En Hather een cd?<br />

Morris, Ronald, Ton en Mink<br />

zijn vandaag <strong>de</strong> grote bink.<br />

4.<br />

Maar dolgelukkig op het plein<br />

1.<br />

Wie gaf Roos twee rozen?<br />

Refrein:<br />

Refrein<br />

Bijlage 3 (Valentijn – februari)<br />

(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


4<br />

bijlage 4 (Het merelnest – maart)<br />

Laat <strong>de</strong> lente nu maar komen.<br />

Weg die nare winterkou.<br />

Groene blaadjes aan <strong>de</strong> bomen<br />

en <strong>de</strong> lucht is vrolijk blauw.<br />

Ik leg morgen vast een ei!’<br />

4.<br />

‘Wacht ik tot april of mei?<br />

Refrein:<br />

‘Waar zet ik het bankstel neer?’<br />

Ja, het wordt een prachtig huis.<br />

3.<br />

Telkens vliegt ze heen en weer.<br />

Laat <strong>de</strong> lente nu maar komen.<br />

Voor <strong>de</strong> merel en voor jou.<br />

Bouwt al dagen aan haar nest.<br />

Hier wat takjes, daar een pluis.<br />

aan <strong>de</strong> keuken en <strong>de</strong> trap.<br />

Groene blaadjes aan <strong>de</strong> bomen<br />

en <strong>de</strong> lucht is vrolijk blauw.<br />

1.<br />

Moe<strong>de</strong>r merel doet haar best.<br />

2.<br />

Sjouwt en timmert, oh wat knap,<br />

Refrein:<br />

Bijlage 4 (Het merelnest – maart)<br />

(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


5<br />

bijlage 5 (feest in het land – april)<br />

Want je laat <strong>de</strong> pret niet drukken.<br />

Ben je mal.<br />

Tot het volgend jaar weer op je<br />

kleedje staat.<br />

En je koopt maar vast een kaartje<br />

voor het vuurwerk en het bal.<br />

Jij haar petje, zij jouw bril.<br />

Dus daar loop je mee te zeulen,<br />

heel <strong>de</strong> middag over straat.<br />

dat <strong>de</strong> verkoop niet zo wil.<br />

Dus begin je wat te ruilen.<br />

Hier een gooi en daar een gokje.<br />

En je wint een rood konijn.<br />

2.<br />

Na een tijdje merkt jouw rijtje<br />

naar <strong>de</strong> kermis op het plein.<br />

3.<br />

’s Middags loop je met je vrien<strong>de</strong>n<br />

Leg een beetje op je kleedje<br />

in <strong>de</strong> stad.<br />

dat je dat nog ergens had.<br />

Kom erbij en blijf niet staan aan <strong>de</strong> kant.<br />

Het is feest in Ne<strong>de</strong>rland.<br />

Je was eigenlijk vergeten<br />

ziet <strong>de</strong> wereld mooi oranje.<br />

Het is feest in het land. (2x)<br />

Met een koffer vol met speelgoed.<br />

Het is meestal ouwe troep.<br />

op het randje van <strong>de</strong> stoep.<br />

Het is feest in het land. (2x)<br />

Op je kleedje vol met franje<br />

1.<br />

’s Ochtends zit je op je kleedje<br />

Refrein:<br />

Bijlage 5 (feest in het land – april)<br />

(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


6<br />

bijlage 6 (moe<strong>de</strong>rdag – mei)<br />

Fluister-lieve-woordjes-dag.<br />

Dat is Moe<strong>de</strong>rdag.<br />

omdat ik zo van je hou!<br />

ik-zal-jou-verwennen-dag.<br />

Moe<strong>de</strong>rdag: kusjesdag,<br />

want het is speciaal voor jou.<br />

Voor mijn allerliefste mama,<br />

Refrein:<br />

3.<br />

Maak nu dit ca<strong>de</strong>au maar open,<br />

’t Is vandaag een echte feestdag,<br />

want het is nu Moe<strong>de</strong>rdag.<br />

Jij geeft mij een heel lief kusje<br />

en ik voel: je houdt van mij.<br />

dat is wat ik zingen mag.<br />

en dan zie ik: jij bent blij.<br />

1.<br />

Liefste mama van <strong>de</strong> wereld,<br />

2.<br />

En dus geef ik jou ca<strong>de</strong>autjes<br />

Bijlage 6 (Moe<strong>de</strong>rdag – mei)<br />

(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


7<br />

bijlage 7 (Sportdag – juni)<br />

handstand, sluipen,<br />

landing in het zand.<br />

Mag het ietsje min<strong>de</strong>r?<br />

Want je bent zo moe!<br />

Ballen in <strong>de</strong> mand.<br />

Springen, kruipen,<br />

Please, ah toe!<br />

5.<br />

Even rusten?<br />

zwaaien, hangen.<br />

2.<br />

Vallen, vangen,<br />

en dan uitgeteld!<br />

Hè, hè!<br />

liters drinken,<br />

Warming-up, dat was het dan.<br />

Spieren strak en ontspan.<br />

Sprintje om het veld.<br />

Flikflak, hinken,<br />

Cooling down, dat was het dan.<br />

Spieren strak en ontspan.<br />

en geniet ervan.<br />

gooien, tikken.<br />

en geniet ervan.<br />

Benen wijd, armen spreid.<br />

Laat je billen swingen<br />

4.<br />

Aanloop, mikken,<br />

Benen wijd, armen spreid.<br />

Laat je billen swingen<br />

Eerst nog lekker langzaam,<br />

maar dan gaat het hard.<br />

pff, wat is het warm.<br />

Han<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> hoogte<br />

en dan nog een keer.<br />

en je gaat van start.<br />

’t klotst on<strong>de</strong>r je arm.<br />

Water in je schoenen,<br />

en daar ga je weer.<br />

1.<br />

Hé, daar klinkt een fluitje<br />

3.<br />

Zweet gutst van je voorhoofd,<br />

6.<br />

Maar dan klinkt het fluitje<br />

Bijlage 7 (Sportdag – juni)<br />

(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


8<br />

bijlage 8 (vlieg met me mee – juli)<br />

Refrein<br />

Maar samen dansen, di-da-dansen,<br />

dat zal altijd gaan.<br />

Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />

die je soms niet kunt verstaan.<br />

In het dichte groene bos<br />

doen we <strong>de</strong> hosseklos.<br />

op het warme strand.<br />

Refrein<br />

Refrein<br />

Dan maken we samen plezier.<br />

Kom, we dansen hand in hand<br />

naar bergen en stran<strong>de</strong>n.<br />

Maar samen dansen, di-da-dansen,<br />

dat zal altijd gaan.<br />

Maar samen dansen, di da dansen,<br />

dat zal altijd gaan.<br />

Vlieg met me mee<br />

Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />

die je soms niet kunt verstaan.<br />

Want <strong>de</strong> wereld is vol vriendjes<br />

die je soms niet kunt verstaan.<br />

Daar hou<strong>de</strong>n ze net zo<br />

van dansen als hier.<br />

naar an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n.<br />

In het weiland op het gras<br />

doen we <strong>de</strong> hassebas.<br />

In het oerwoud in <strong>de</strong> zon<br />

doen we <strong>de</strong> honkiton.<br />

Vlieg met me mee<br />

op <strong>de</strong> zachte grond.<br />

op <strong>de</strong> stenen brug.<br />

Refrein:<br />

1.<br />

Kom we dansen drie keer rond<br />

2.<br />

Kom we dansen voetjesvlug<br />

Bijlage 8 (Vlieg met me mee – juli)<br />

(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


9<br />

bijlage 9 (eerste schooldag – augustus)<br />

Hé hallo, …<br />

Nu is alles weer oké.<br />

Nu is alles weer oké.<br />

En hoera, ik doe weer mee.<br />

Even was ik wat onzeker.<br />

En hoera, ik doe weer mee.<br />

Even was ik wat onzeker.<br />

daar zijn mijn vrien<strong>de</strong>n.<br />

daar zijn mijn vrien<strong>de</strong>n.<br />

3.<br />

Maar hallo,<br />

6.<br />

Want hallo,<br />

Wordt het leuk of wordt het naar?<br />

Wat verwacht ik van dit jaar?<br />

’k Ben weer helemaal gewend.<br />

Wat ik voel is niet zo fijn.<br />

Lijkt het schooljaar al weer oud.<br />

Alles veilig en bekend.<br />

2.<br />

Eerste keer weer op dat plein.<br />

5.<br />

‘s Middags is het weer vertrouwd.<br />

En dus pieker ik me suf.<br />

En bij gym een heel nieuw spel.<br />

Maar ik red het lekker wel.<br />

Stel dat ik straks niemand ken?<br />

Eerste schooldag. Nieuwe juf.<br />

Nieuwe boeken, nieuwe buur.<br />

1.<br />

Eerste schooldag. Beetje eng.<br />

4.<br />

Eerste lessen. Eerste uur.<br />

Bijlage 9 (eerste schooldag – augustus)<br />

(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


10<br />

bijlage 10 (<strong>de</strong> vlaggen uit! – september)<br />

* <strong>de</strong> school<br />

en je lievelingstaart.<br />

en van oma een kaart.<br />

Een prachtig ca<strong>de</strong>au<br />

1.<br />

Van mama een zoen<br />

zijn we hier bij elkaar.<br />

pas heel laat naar bed.<br />

Het huis* wordt versierd<br />

en <strong>de</strong> vlaggen gaan uit.<br />

en een strik in je haar.<br />

Hoera, want voor jou<br />

De hele dag feest en<br />

Patat en kroket.<br />

Vandaag ben je jarig.<br />

Dus zingen we luid.<br />

2.<br />

Een lach om je mond<br />

3.<br />

Vandaag mag je kiezen.<br />

Refrein:<br />

Refrein<br />

Refrein<br />

Bijlage 10 (De vlaggen uit! – september)<br />

(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


11<br />

bijlage 11 (duik in mijn boeken – oktober)<br />

Even helemaal weg.<br />

Zin voor zin.<br />

Een wereld vol verhalen;<br />

ik graaf me in.<br />

Waar niemand me zal zoeken:<br />

mijn home sweet home!<br />

Dan duik ik in m’n boeken,<br />

m’n eigen, mooie droom.<br />

Refrein:<br />

sputteren<strong>de</strong> spoken en een ijselijke<br />

kreet!<br />

in mijn boekenkast.<br />

ba<strong>de</strong>nd in hun eigen zweet.<br />

paarsgeschminkte hubbelhopsen,<br />

m’n kat weer grauwt,<br />

dan vind je mij vast<br />

ijsjes die uit bomen vallen,<br />

en ontdooi<strong>de</strong> dino’s<br />

Dan wil ik naar een an<strong>de</strong>re planeet!<br />

Met griezels, grommels,<br />

grubbelglopsen,<br />

m’n oma treurt,<br />

Dan wil ik naar een an<strong>de</strong>re planeet!<br />

Met ijspaleizen, sneeuwkristallen,<br />

m’n meester zeurt,<br />

m’n trainer snauwt,<br />

M’n zusje plaagt. Wèèh!<br />

M’n kat die grauwt. Grrr!<br />

M’n broertje bromt.<br />

m’n broertje bromt,<br />

m’n zusje plaagt,<br />

M’n va<strong>de</strong>r klaagt.<br />

M’n trainer snauwt.<br />

M’n oma treurt.<br />

m’n va<strong>de</strong>r klaagt,<br />

1.<br />

M’n moe<strong>de</strong>r gromt.<br />

2.<br />

M’n meester zeurt.<br />

3.<br />

Dus als m’n moe<strong>de</strong>r gromt,<br />

Bijlage 11 (Duik in mijn boeken – oktober)<br />

(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


12<br />

bijlage 12 (Waar blijft Sinterklaas – november)<br />

en ook een vrolijk lied.<br />

voor Sint en Zwarte Piet.<br />

De ro<strong>de</strong> loper uit<br />

3.<br />

Mooie kleren aan<br />

Daar is Sinterklaas!<br />

Een staf en paard.<br />

Waar blijft ie? Waar is ie?<br />

Is hij <strong>de</strong> weg soms kwijt?<br />

Nee toch!?<br />

Een lange jas.<br />

want uw stoel staat klaar.<br />

Een ro<strong>de</strong> mijter.<br />

Een witte baard.<br />

kom maar binnen,<br />

Vergeet hij <strong>de</strong> tijd?<br />

5.<br />

En dan…?<br />

welkom Sinterklaas.<br />

’t Kan beginnen,<br />

2.<br />

Waar blijft ie? Waar is ie?<br />

Welkom Sinter-,<br />

Ze kunnen zo naar binnen,<br />

want drempels zijn er niet.<br />

Waar blijft ie? Waar is ie?<br />

Is hij <strong>de</strong> weg soms kwijt?<br />

Nee toch!?<br />

kom maar binnen,<br />

net als ie<strong>de</strong>r jaar.<br />

voor Sint en Zwarte Piet.<br />

Vergeet hij <strong>de</strong> tijd?<br />

welkom Sinterklaas.<br />

’t Kan beginnen,<br />

1.<br />

Alles is versierd<br />

4.<br />

Waar blijft ie? Waar is ie?<br />

6.<br />

Welkom Sinter-,<br />

Bijlage 12 (Waar blijft Sinterklaas – november)<br />

(voor jongere kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs


13<br />

bijlage 13 (een witte kerst – <strong>de</strong>cember)<br />

Je weet: je mag gelukkig zijn.<br />

Een droom is uitgekomen.<br />

dat kerstkind werd geboren.<br />

Geen zorgen of verdriet of pijn.<br />

Alleen maar witte bomen.<br />

Nu weet je weer waarom<br />

dat je erbij mag horen.<br />

Refrein:<br />

3.<br />

Kerst geeft je het gevoel<br />

De witte kleur van vre<strong>de</strong>.<br />

Een hoofdstuk uit je leven.<br />

De Kerstman op zijn sle<strong>de</strong>.<br />

De stilte van <strong>de</strong> sneeuw.<br />

Speciaal voor mij geschreven.<br />

Het mooiste kerstverhaal.<br />

Een plaatje uit een boek.<br />

Een plaatje uit een boek.<br />

En als je dan naar buiten kijkt,<br />

dat je een kerstkaart ziet.<br />

Een wereld vol met <strong>de</strong>nnengeur<br />

en lichtjes in <strong>de</strong> straat.<br />

Zo eentje uit een lied.<br />

Zo eentje van een plaat.<br />

1.<br />

Ik hoop zo op een witte kerst.<br />

2.<br />

Ik hoop zo op een witte kerst.<br />

Bijlage 13 (een witte kerst – <strong>de</strong>cember)<br />

(voor ou<strong>de</strong>re kin<strong>de</strong>ren)<br />

<strong>de</strong> <strong>blauwe</strong> <strong>vogel</strong><br />

lespakket voor het basison<strong>de</strong>rwijs

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!