Duurzame Melkveehouderij - Kop in 't Zand - Spade

Restant org. stof (%)
1
Duurzame
Melkveehouderij
Bodemvruchtbaarheid
Bodemvruchtbaarheid wordt bepaald door chemische,
fysische en biologische kwaliteitsfactoren. Van oudsher is er
vooral aandacht voor het chemische deel: het gehalte aan N,
P, K, Mg, enzovoort en het fysische deel: structuur, vochtleverend
vermogen en dergelijke. De laatste tijd is er steeds meer
aandacht voor het biologische deel.
Organische stof is een essentieel onderdeel van de bodem. Het
levert een positieve bijdrage aan de chemische, de fysische
en de biologische factoren. Met de aanvoer van organische
materialen dien je twee doelen: 1. verhoging van het gehalte
aan organische stof en 2. levering van voedingstoffen.
Teruggevonden percentage organische stof na een
eenmalige toediening van verschillende materialen.
6
Verhogen organischestofgehalte
100
90
Zaagsel
Stalmest
80
Stro
70
60
50
40
30
20
10
0
Groen materiaal
0 2 4 6 8 10
Jaren na toediening
Een landbouwkundige defi nitie van bodemvruchtbaarheid
is: het vermogen van de bodem
om gewassen op langere termijn van
voldoende water en nutriënten te voorzien
zodat de gewassen tot een hoge productie
per eenheid productiefactor komen met een
lage belasting voor de omgeving. Een goede
bodemvruchtbaarheid is van groot belang
voor het effi ciënt produceren van voer. Organische
stof speelt een centrale rol bij het
realiseren van een vruchtbare bodem.
Het succes van verhoging van het organischestofgehalte in de
bodem hangt af van de afbreekbaarheid van het materiaal.
Hoe gemakkelijker en sneller het organisch materiaal wordt
afgebroken, hoe minder het na een bepaalde tijd nog bijdraagt
aan het organischestofgehalte. Zo bevat groen materiaal
relatief veel gemakkelijk afbreekbare verbindingen, zoals
suikers en cellulose. Het breekt daardoor sneller af dan zaagsel,
dat relatief veel lignine bevat. Stro en stalmest zitten daar
tussenin.
De fi guur laat van verschillende materialen het percentage
overgebleven organische stof in een aantal jaren na toediening
zien. Het organisch materiaal dat na toediening wordt
afgebroken, kan niet meer bijdragen aan een verhoging van
het organischestofgehalte. In dit verband wordt daarom
gesproken van effectieve organische stof (e.o.s.). Dit is de
hoeveelheid organische stof die één jaar na toedienen van het
organische materiaal nog aanwezig is.
Herinzaai grasland
In voorjaar van 2010 heeft Rolf Roelofs een perceel grasland
op twee manieren gescheurd: een deel door frezen en
ploegen en een deel door gebruik van de pennenfrees. ‘Bij
de pennenfrees is de benutting van stikstof beter. Ik heb
met weinig bemesting over het gehele seizoen een goede opbrengst
kunnen realiseren, daar waar het geploegde deel het
op een gegeven moment liet afweten.’ Kortom, de stikstof
uit de ondergewerkte zode wordt beter benut als die bovenin
blijft. Aandachtspunt is wel de hogere onkruiddruk. Rolf is
tevreden: hij heeft in het najaar - binnen de tijdelijke uitzonderingsregel
op het scheurverbod - weer een stuk laten
inzaaien met de pennenfrees. Zijn tip: ‘Maai het gras voor
het frezen heel kort, zodat de frees minder snel last heeft van
overtollig gras.’