OP HET DAK VAN NEW YORK - Afdeling

MAANDBLAD VAN JAARGANG 2 NUMMER 1 JANUARI 2003
OP HET DAK
VAN NEW YORK

Foto omslag: René Clement
afbouw meubel- en hout woningcorporaties waterbouw
bouw
4 BONT
6 ACTIE TEGEN AFSCHAFFEN WINTER-WW
Schilders en wegwerkers, die in de winter vaak te maken hebben
met tijdelijk ontslag, dreigen hun WW-uitkering kwijt te raken. FNV
Bouw voert actie, in het land en op het Binnenhof, om het tij te
keren.
9 DE ZAAK OGNANOV
10 DE WARMTE MOET TERUG
Dick van Haaster wordt in april de nieuwe voorzitter van FNV Bouw.
In een interview met FNV Bouw Magazine ontvouwt hij zijn plannen.
De organisatiegraad moet omhoog, de band met het kader aangehaald
en de warmte terug in de vereniging.
14 BOUWWERKNEMERS INNEN MILJOENEN AAN REISUREN
16 IN BEELD
18 NIEUWE SERVICE VAN FNV BOUW: LOOPBAANADVIES
20 GEMENGD BEDRIJF
23 IN DE PERS
24 OP HET DAK VAN NEW YORK
In honderd jaar tijd is in New York zowat alles veranderd behalve de
houten watertorens, die op hoge gebouwen staan voor de drinkwatervoorziening.
Eén bedrijf produceert de tanks en zet ze op de
daken in elkaar. Dat betekent letterlijk werken op de skyline van
de stad.
32 LID 2866080 VAN FNV BOUW
36 BONDIG
42 FNV NIEUWS
45 PUZZEL
46 WEGWIJS
COLOFON
FNV Bouw Magazine
Jaargang 2, nummer 1, januari 2003
Redactie & medewerkers Peter van der Aa (hoofdredactie),
Monique Akanni (redactie-assistentie),
Marianne Bruins, Stephanie Jansen, Bert Janssen
(fotografie), Peter te Lintel Hekkert, Robert Niessen,
Mariska Siebring, Mieneke van der Wekken (opmaak).
Redactie-adres Postbus 520, 3440 AM Woerden
T 0348 575 575, F 0348 414 897, redactie@fnvbouw.nl
Advertenties MediaPlus bv, Postbus 1079, 1400 BB
Bussum, T 035 69 25 999 F 035 69 25 998
Lithografie Studio FNV Bouw
Druk Senefelder Misset, Doetinchem
Uitgave & copyright FNV Bouw Magazine is het
maandblad van FNV Bouw en een uitgave van de
Stichting FNV Pers. Overname van teksten is alleen
toegestaan met bronvermelding; op beeld berust
copyright.
ISSN 1570-1395
Adressen en telefoonnummers van FNV Bouw
voor informatie, lidmaatschapszaken, contributie,
adreswijziging enz. staan op pagina 46.
Veel informatie is te vinden op de internetsite van
FNV Bouw: www.fnvbouw.nl.
6
10
24
INHOUD
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 3

OOK GEVELSTENEN
HEBBEN VRIENDEN
Je kunt het zo gek niet bedenken of Nederland heeft er wel een vereniging
voor, zo schreven we onlangs in dit blad naar aanleiding van een overzicht
in het weekblad HP/De Tijd van ‘de honderd gekste verenigingen’. Een vereniging
die niet in dat rijtje voorkwam is de Vereniging Vrienden van
Amsterdamse Gevelstenen. En die schreef ons een brief. De voorzitter van
de VVAG meldde daarin ‘blij verrast’ te zijn met de publikatie in ons novembernummer
van het stuk ‘Vakmanschap in steen’ over gevelstenen met als
thema beroepen en gereedschappen uit de bouw- en houtnijverheid. Blij
verrast maar ook teleurgesteld want bij het stuk waren volgens de vereniging
wel wat kanttekeningen te plaatsen. Zo stond in FNV Bouw Magazine
dat gevelstenen vooral voorkomen in Amsterdam en omgeving. De VVAG
bestrijdt dat. Ook in Frankrijk, Duitsland en Polen komen ze veelvuldig voor.
Verder was de vereniging een beetje verdrietig dat zij niet genoemd werd in
ons blad. Dat kunnen wij ons voorstellen
maar helaas kènden wij de
vereniging niet. Nu dus wel. En we
wijzen de in gevelstenen geïnteresseerde
lezers op de website van de
VVAG: www.amsterdamsegevelstenen.nl.
Foto Herman Souer
TWAALF MILJOEN
KROKETTEN
Nog iets wat we niet kenden: het blad ‘Out-of-home, onafhankelijk nieuwsblad
voor het buitenhuishoudelijk kanaal’. Jaja! Blijkt een tijdschrift te zijn
voor beheerders en werknemers van kantines en andere cateraars buitenshuis.
De bedrijfsrestaurants doen goede zaken, zo weet het nieuwsblad te
melden. Twee miljoen werknemers eten per jaar op hun werk en besteden er
anderhalf miljard euro. Waaraan? Onder meer aan twaalf miljoen kroketten,
acht miljoen liter soep en zestien miljoen plakjes kaas. Daar wordt bijna
33 miljoen liter melk of karnemelk bij gedronken en bijna honderd miljoen
kopjes koffie.
Foto Robert Niessen
DOOR PETER VAN DER AA
JAARGANG TWEE
Nog nooit zo’n roerig politiek jaar beleefd in Nederland
als 2002. En ook kwam er, geloof ik, in de vaderlandse
geschiedenis nog nooit een kabinet zo snel aan zijn eind
als dat van Jan Peter. Met de economie ging het wel
héél hard de verkeerde kant op. We hadden een koninklijke
bruiloft en een koninklijke uitvaart. Enfin, u hebt het
allemaal langs zien komen in de traditionele jaaroverzichten
van de media.
Ook voor de vakbeweging was 2002 een bewogen jaar.
We beleefden de langste bouwstaking uit de geschiedenis.
FNV Bondgenoten kwam verder in het nauw. En
op de valreep koos FNV Bouw een nieuwe voorzitter,
die straks het roer overneemt van Roel de Vries.
Je zou bijna over het hoofd zien dat zich bij FNV Bouw
nòg iets opmerkelijks voordeed. Na zeventien jaar verdween
het blad FNV Magazine en er kwam - in april -
een nieuw maandblad voor in de plaats. Het waren
spannende tijden voor de redactie. Het bondsblad veranderde
niet zomaar van jasje; er was veel meer aan de
hand. FNV Magazine was een gezamenlijk blad van een
aantal bonden. Het werd indertijd ontwikkeld vanuit de
gedachte dat samenwerking inhoudelijk meerwaarde
zou opleveren maar ook dat een blad met een oplage
van tegen de 800 duizend een geweldige advertentiefuik
zou zijn. Dat laatste viel lelijk tegen en op den duur
raakte ook de sleet in de wel erg algemene formule die
nodig was om het blad voor zo’n brede lezersgroep interessant
te houden. Het nieuwe FNV Bouw Magazine
is helemaal van onszelf. En heeft dus alle ruimte voor de
eigen sectoren en de mensen daarin. Dat is een verademing.
Wij hebben de eerste acht nummers met veel
plezier gemaakt. Ik hoop dat u ze met plezier hebt
gelezen.
Tegen het einde van het jaar is het nieuwe blad uitvoerig
geëvalueerd. De reacties van lezers, de opvattingen
van het bondsbestuur en de visie van de redactie
zelf hebben daarbij een rol gespeeld. Dat heeft geleid
tot wat kleine aanpassingen. U zult ze nauwelijks
opmerken; in grote lijnen blijft het blad zoals u het
inmiddels, naar ik hoop, gewend bent geraakt. Ik wens
u graag een voorspoedige tweede jaargang toe.
GEZELLIG AVONDJE NAC
Vorige maand meldden we in deze rubriek dat in het PSV-stadion een
speciale ‘bouwlounge’ is ingericht, waar zakenlieden uit de aannemerij
elkaar kunnen ontmoeten. Hopelijk valt het Eindhovense initiatief
beter uit dan een soortgelijke poging bij de eredivisieclub NAC in
Breda. Daar werd twee bouwbedrijven, sponsors van NAC nog wel,
de toegang tot de business-unit ontzegd vanwege hinderlijk gedrag.
Het ging vooral om lawaaioverlast. De muziek stond te hard en er
werd, met een biertje in de hand, te hard gelachen. De klachten
zouden vooral afkomstig zijn van verzekeringsbedrijf OZ, dat de unit
naast die van de bouwers huurt. Voor NAC was de keuze in het conflict
gauw gemaakt: de bouwbedrijven sponsoren de club voor ieder
zeventigduizend euro per jaar; de verzekeraar voor liefst twee ton.
Op de supporterssite van NAC reageert de directeur van een van de
bouwbedrijven geprikkeld op de affaire. “In de bouwwereld houden
we nou eenmaal van een feestje, zeker bij een volkssport als voetbal.
Bij OZ (…) drinken de bezoekers een half glaasje wijn en blijven ze
deftig zitten als NAC scoort. Het kan toch niet zo zijn dat OZ maatgevend
is voor de vraag wat een gezellig avondje NAC is?”
We hadden al de muisarm en de deukdijen, nu is er weer een nieuwe computerkwaal
ontdekt: de verschroeide penis. Een 50-jarige microbioloog uit
Stockholm die met de laptop op zijn knieën een uurtje thuis had gewerkt, kreeg
de volgende dag last een ‘geïrriteerde’ penis en blaren op zijn balzak. De huid
van zijn penis en balzak bleek verschroeid. Achteraf herinnerde hij zich dat hij
tijdens het tikken af en toe een branderig gevoel in zijn kruis had gevoeld. Het
probleem van de verschroeide penis
werd in een brief aan medisch tijdschrift
The Lancet aan de orde
gesteld en dit ‘nieuws’ bereikte zelfs
CNN. In handleidingen staat dat laptops
niet direct op de huid geplaatst
mogen worden, vanwege de warmte
die ze uitstralen. Maar de Zweed was
gewoon gekleed. Toch blijkt dat een
laptop, anders dan de naam doet vermoeden,
niet geschikt is voor op
schoot.
Foto ANP Pas op, heren!
FANMAIL VOOR
WEGWERKERS
Wegwerkzaamheden leiden nog wel eens tot gemopper bij
verkeersdeelnemers. En als het in de bebouwde kom is,
klagen ook bewoners soms over overlast. Dat is niks nieuws.
Maar het is wèl nieuws dat het ook anders kan. De bedrijfskrant
Specie van bouwconcern HBG meldt de ontvangst van
een e-mailtje van een inwoner van Purmerend, voor wiens
voordeur HBG de weg heeft voorzien van een nieuw wegdek.
“Beste HBG”, zo luidt de boodschap, “de perfecte afwerking
van de weg…. ronduit keurig! Geen troep achtergelaten. Heel
professioneel, mijn oprechte complimenten met dit voor u
kleine werk. De mensen hebben er hun hart en ziel ingestoken.
Ouderwets goed”. Beter een complimentje natuurlijk
dan een scheldpartij, maar dit is weer het andere uiterste.
HOUTSNIJDER HELPT
SINT OP WEG
Hij zit alweer lang en breed veilig in Spanje, maar we moeten toch nog even op Sinterklaas terugkomen.
En wel op de intocht van de goedheiligman in Kampen. Daar ontstond enige paniek toen bleek dat zijn
zadel zoek was, zodat de sint niet op zijn schimmel door de straten kon. Gelukkig woont en werkt in
Kampen ook houtsnijder Dolf Schinkel, die onder meer houten figuren maakt voor draaimolens. Hij had
toevallig nog een groot houten paard staan, zette dat op een plateau met wielen en bood dat aan voor
de intocht. Sinterklaas maakte er dankbaar gebruik van. “Het was een enorme stunt”, zegt Schinkel
achteraf. “Ik wist niet wat me overkwam. Kampen en mijn paard haalden de regionale en de landelijke
pers, de lokale omroep kwam erop af en toen ergens het adres van mijn website werd gepubliceerd,
kwamen daar honderden mensen een kijkje nemen.” Wie ook eens een kijkje bij Dolf Schinkel wil nemen:
www.atelierschinkel.nl
Foto Frans Paalman
LAPTOPPENIS
4 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 5

FNV BOUW IN ACTIE TEGEN AFSCHAFFEN
‘WINTER-WW’ VOOR SCHILDERS EN WEGWERKERS
BIJSTAND DREIGT
IN DE WINTER
HET IS HOMMELES IN HET WERELDJE VAN DE SCHILDERS EN DE
GROND-, WEG- EN WATERBOUWERS. EEN GROTE GROEP WERKNE-
MERS DREIGT ZIJN WW-UITKERING IN DE WINTER KWIJT TE
RAKEN. IEDER JAAR BELANDEN ER DUIZENDEN SCHILDERS EN
WEGWERKERS OP STRAAT BIJ GEBREK AAN OPDRACHTEN. WAAR
ZIJ ZICH VOORHEEN KONDEN BEROEPEN OP ‘WINTER-WW’ DREIGT
NU DE BIJSTAND. FNV BOUW VOERT ACTIE. DOOR PETER TE LINTEL
HEKKERT.
6 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE
“Ik word hier toch zo moedeloos van.
Echt, mijn nekharen staan recht overeind.”
De emoties lopen even op bij
de 49-jarige Mark Bos. Hij zwijgt een
lang moment en staart hoofdschuddend
naar de punten van zijn
schoenen. Een grimas tekent zijn
gezicht. “Man, wat ben ik kwaad.” Al
bijna zijn hele werkende leven is Bos
schilder. En al bijna net zo lang zit hij
in de ‘donkere maanden’ thuis omdat
zijn baas dan niet genoeg werk voor
hem heeft. Pas rond maart, wanneer
de ergste kou en regen plaatsmaken
voor aangenamere weersomstandigheden,
gaat de Culemborger weer aan
de slag. De slappe tijd heeft hij steeds
weten te overleven dankzij de WW.
Die lijkt hij nu dus kwijt te raken.
CYCLISCH WERKPATROON Om zijn
ongenoegen te uiten, is Bos naar
Maarssen gekomen waar FNV Bouw
eind november één van vijf actiebijeenkomsten
heeft georganiseerd.
Hooguit vijftig man heeft zich verzameld
in zaal De Malle Jan, even
buiten het dorp. Op andere plaatsen,
zoals in Weert en Drachten, is de
animo om op te staan tegen het kabinetsbeleid
stukken groter. Daar
bulken de zalen bijna uit hun voegen.
Wat is er nu precies aan de hand met
die winter-WW? Het komt er op neer
dat schilders en gww-ers die de afgelopen
jaren in de wintermaanden een
werkloosheidsuitkering hebben aangevraagd,
kans lopen het recht op
WW kwijt te raken en in de bijstand
te belanden. Dat komt omdat de overheid
heeft besloten werknemers in
een ‘cyclisch werkpatroon’ niet meer
voor WW in aanmerking te laten
komen. En zelfs de bijstand is voor
velen niet zeker. Wie daar aanspraak
op wil maken, moet eerst al zijn
reserves opmaken.
Het zit Bos vreselijk hoog. Voor hem
raakt de lol van het schildersvak er op
deze manier wel af. Hoe moet dat nou
als hij straks als kostwinner een gezin
van vier personen enkele maanden
moet onderhouden van de bijstand?
Hij heeft twee jongens op de middel-
bare school en dat is een dure leeftijd.En dan zijn er nog de
feestdagen. Voor alle zekerheid heeft de schilder vorig jaar
alvast zijn vrachtwagenrijbewijs gehaald.
DOODZONDE Mark Bos vindt het doodzonde voor de schilderswereld
als de werknemers afhaken. “Een mooi vak
wordt zo even grondig naar de kloten geholpen. Net als de
wegenbouw trouwens. Als die sector verdwijnt, krijg je verarmde
wegen en ongelukken. Daar moet je toch niet aan
denken? En stel je een schilderloos Nederland voor. Dan
wordt het hier straks net zoals in Noorwegen en Zweden.
Een grauw, verveloos bestaan.” Bos begrijpt het ook niet.
Volgens hem hoeven de schilders in de winter helemaal niet
zonder werk te zitten.”Er is werk zat”, zegt hij. “We kunnen
de hele winter aan de gang, bijvoorbeeld in ziekenhuizen.
Doen we de binnenkanten. Echt, dat gaat prima tegenwoordig.
Vroeger mocht dat niet van de dokters omdat de
patiënten dan last zouden krijgen van de stank. Maar dat
soort klachten is uit de tijd. Vandaag de dag gebruiken we
watergedragen verf, daar merk je nauwelijks iets van.”
Hij krijgt bijval van collega Bertus Balvert. De 49-jarige
Nieuwkoper meent ook dat zowel overheid als werkgevers
hun verantwoordelijkheid moeten nemen. “Ja joh, we
roepen al jaren om binnenklussen in overheidsgebouwen.
Politiebureaus, gemeentehuizen, gymzalen. Daar ligt altijd
gigantisch veel werk. Zo kunnen we in de winter lekker
blijven doorgaan. In de zomer zijn we in Alphen aan den
Op de meeste actiebijeenkomsten in de regio loopt het storm, zoals hier in Weert. Foto Paul Kuit
Rijn bezig geweest aan scholen. Deden wij het buitenwerk
en een ander schildersbedrijf tegelijkertijd het binnenwerk.
Dat snap je toch niet? Schuif de planning voor de binnenkant
dan door naar de winter. Sta je je verdorie ’s zomers de
kolere te werken, is er in de winter niets meer te doen.”
MALLE JAN DE GEUS FNV Bouw voert actie voor de rechten
van de schilders en gww-ers. In Maarssen houdt sectorbestuurder
Charles Verhoef een vurig pleidooi voor werk òf
winter-WW. Vooral de politiek krijgt ervan langs. “Die verrekte
overheid. Eerst zorgen ze ervoor dat jullie geen werk
hebben en dan pakken ze ook nog eens jullie WW af. Het is
de krankzinnigheid ten top.” Geen goed woord heeft hij
over voor de houding van ‘Den Haag’ en dan met name van
de minister van Sociale Zaken, Aart Jan de Geus. Verhoef
vernoemt de bewindsman voor de gelegenheid naar de
Maarssense zaal. “Dit kabinet heeft de mond vol van mooie
woorden als normen en waarden, maar ondertussen laat
‘Malle Jan’ de Geus ons al vijf weken wachten op een antwoord
op een fatsoenlijke brief die wij hem hebben
geschreven.” Verhoef roept de werknemers op samen met
de bond actie te voeren. En hij adviseert schilders en wegwerkers
om ontslag in de winter te weigeren. De werknemers
op de actiebijeenkomsten uiten hun woede door
kreten te schrijven op een ‘klaagmuur’ van kartonnen
dozen. Die wil de FNV op het Binnenhof neerzetten. “Dan
kan Malle Jan niet meer om jullie heen.”
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 7

Actievoerders van FNV Bouw op de stoep bij minister De Geus. Foto Ton Poortvliet
GRAPJES Enkele dagen later trekken
schilders en gww-ers naar Den Haag.
Daar laat het PvdA-kamerlid Sakia
Noorman-Den Uyl weten het voor hen
op te zullen nemen. Evenals het CDA.
“Ik steun jullie actie”, zegt ze. Wel
vindt ze dat werkgevers en werknemers
er eigenlijk samen voor
moeten zorgen dat iedereen in de
winter kan doorwerken. “Maar dan
nog mag u niet in de bijstand terechtkomen.”
De minister komt zelf ook
even naar buiten. “Ik neem jullie problemen
serieus”, zegt hij en maakt
grapjes over de leuzen die op de
‘muur’ zijn geschreven, zoals ‘De
Geus, neem je eigen familie bij de
neus’ of ‘Weg naar winter-WW opgebroken’.
Bondsvoorzitter Roel de Vries
overlegt vervolgens met de minister.
Die laat op zijn beurt weten de overige
departementen te zullen vragen hun
Boze schilders en wegwerkers ‘versieren’ de klaagmuur
Foto Chris Pennarts
aanbestedingsregels nog eens goed
onder de loep te nemen. Met veel
meer komt hij niet. De bond vreest dat
de werknemers van De Geus niet
zoveel te verwachten hebben. De hoop
is daarom gevestigd op de begrotingsbehandeling
van Sociale Zaken in de
Tweede Kamer, net na het ter perse
gaan van dit nummer van FNV Bouw
Magazine. Diverse politieke partijen
hebben immers beloofd het bij die
gelegenheid voor de schilders en wegwerkers
op te zullen nemen. FNV
Bouw zal met een flinke delegatie op
de publieke tribune in de Tweede
Kamer het debat volgen.
DE ZAAK OGNANOV. DE OPDRACHTGEVER VAN TEGELZET-
TER STOIMIR OGNANOV (33) VOND DIENS WERK ONDER DE
MAAT. DE BEWONERS WAREN TEVREDEN. DE RECHTER
NAM DE PROEF OP DE SOM EN GING ZELF KIJKEN. DOOR
STEPHANIE JANSEN. FOTO BERT JANSSEN.
OP BEZOEK
“Toen ik nog maar net als kleine zelfstandige werkte, bood de eigenaar
van een klusbedrijf me werk aan. Ik had nog niet zo veel klanten, dus
ik greep het met beide handen aan. Hij stuurde me naar een woonhuis,
waar ik twee toiletruimtes en een halvloer moest betegelen. Het voorbereidende
werk was niet optimaal gebeurd, dat zag ik meteen. Maar
ik deed er niet moeilijk over. Ik vlakte de muren nog eens goed uit en
zorgde dat ook de vloer mooi glad was. Vervolgens bracht ik de tegels
aan. Dat verliep zonder problemen. De bewoners van het huis vonden
het er prachtig uitzien en zeiden ‘dik tevreden’ te zijn.
Ik stuurde mijn factuur à 680 euro naar het klusbedrijf. Weken later
had ik mijn geld nog steeds niet. Ik belde op en kreeg de eigenaar van
het klusbedrijf aan de lijn. Hij was voor een ander karweitje in hetzelfde
pand geweest en had mijn tegelwerk bekeken. Hij zei slechts
een derde van het in rekening gebrachte bedrag te willen betalen. Ik
had slordig gewerkt en op de verkeerde plaatsen halve tegels gebruikt.
Het resultaat was volgens hem ver onder de maat.
Ik stond paf. Had deze man wel verstand van tegelzetten? In de bouw
zeggen we: het aangezicht moet honderd procent zijn. Ik had keurig
hele tegels gebruikt en symmetrisch over de wanden verdeeld. Bovenaan
bij het deurkozijn kwam ik niet uit. Daar had ik een stukje van de tegels
afgehaald. Dat was veruit de mooiste oplossing. Op elke andere manier
zou je nog veel méér tegels moeten afsnijden. Dat is niet gebruikelijk.
Bij hoog en bij laag bleef die man volhouden dat mijn werk onvoldoende
was en ik niet het volle bedrag zou krijgen. Ook een brief van een incassobureau
hielp niet. Toen ben ik naar mijn bond gestapt, FNV ZBO. Die
maakte er een zaak van. Dat de kantonrechter hoogstpersoonlijk naar de
betegelde wanden zou komen kijken, had de eigenaar van het klusbedrijf
natuurlijk nooit verwacht! Dat gebeurde op een vrijdagmiddag. Die
rechter was een heel aardige man. Ik mocht even het woord voeren en
ook de tegenpartij mocht iets zeggen. Mijn jurist van FNV Ledenservice
was erbij. Na een half uur had de rechter het wel gezien. Binnen een
week maakte hij de uitslag bekend: met mijn tegelwerk was niets mis.
De eigenaar van het klusjesbedrijf heeft die 680 euro betaald en
draaide ook nog eens voor de proceskosten en het griffierecht op. Op
dat moment waren we alweer anderhalf jaar verder, maar dat was het
me wel waard. Als kleine zelfstandige heb je helaas wel vaker met wanbetalers
te maken. Ik vind dat je in zo’n geval niet moet aarzelen om
een beroep op de bond te doen. Misschien gaat het niet altijd om
enorme bedragen. Maar het gaat wèl om het principe.”
DE KERN VAN DE ZAAK Sascha Pieneman, procesjurist
FNV Ledenservice: “De gebruiker was tevreden,
de opdrachtgever niet. De vraag luidt dan: welke
kwaliteitseisen mag je eigenlijk verwachten? Het is
heel uitzonderlijk, maar in dit geval besloot de rechter
om zelf een kijkje te nemen en het werk te beoordelen.
Ter plekke was het snel duidelijk. Het tegelwerk zag er
prima uit. De opdrachtgever had geen enkele reden tot
klagen.”
8 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 9
Stoimir Ognanov
DE ZAAK

INTERVIEW
HIJ WEET WAAR HET BETER KAN IN DE BOND. EN WAAR HIJ HET NIET WEET, WIL HIJ HET HOREN VAN
LEDEN EN KADERLEDEN. DE ORGANISATIEGRAAD MOET OMHOOG, DE BAND MET HET KADER AANGE-
HAALD EN DE WARMTE TERUG IN DE VERENIGING: DICK VAN HAASTER HEEFT DE LAT VOOR ZICHZELF
HOOG GELEGD. OP 9 DECEMBER WERD HIJ DOOR DE BONDSRAAD GEKOZEN ALS NIEUWE VOORZITTER
VAN FNV BOUW. DOOR PETER VAN DER AA. FOTO’S CHRIS PENNARTS.
BONDSRAAD KIEST DICK VAN HAASTER ALS
NIEUWE VOORZITTER VAN FNV BOUW
WARMTE
MOET TERUG
In twintig jaar tijd is hij een ‘echte
bouwbonder’ geworden. Maar dat
neemt niet weg dat FNV Bouw - per
1 april - met Dick van Haaster voor
het eerst een voorzitter krijgt zonder
‘kalk aan z’n schoenen’. Als er al een
aarzeling was toen hij door het
bondsbestuur werd gevraagd zich
kandidaat te stellen voor het voorzitterschap,
dan zat die dáár. “Een voorzitter
moet herkenbaar zijn voor alle
leden”, zegt Van Haaster. “Vroeger
was het een belangrijk criterium dat
je zelf uit het bouwvak kwam. Als
timmerman had je een streepje vóór.
Wat dat betreft zijn de tijden veranderd.
Ik werd met grote meerderheid
gekozen. Ik ben trots op dat vertrouwen.
En ik zal er aan meehelpen
dat vakgenoten in onze sectoren zich
in de bond thuis blijven voelen.”
Er was in elk geval géén aarzeling
om aan te treden in een voor de vakbeweging
moeilijke periode. “We
zijn binnen de FNV familie van
elkaar. En als er een familielid in
moeilijkheden zit, dan raakt je dat.
Maar ik loop niet weg voor problemen.
Overigens hebben we bij
FNV Bouw onze zaken redelijk op
orde. Ik ben het niet eens met de analyse
dat de vakbeweging haar taken
heeft volbracht en geen toekomst
meer heeft. Nederland behoort tot de
tien rijkste landen van de wereld.
Werknemers en uitkeringsgerechtigden
profiteren daar volop van mee.
Daar heeft de vakbeweging voor
gezorgd. Maar daarmee is het werk
niet af. Juist daardoor valt er - naast
nog veel te verbeteren - ook veel te
verdedigen. We zijn in de loop van de
tijd van een louter offensieve beweging
dus ook een defensieve geworden.
Sommigen noemen dat conservatief.
Ik noem dat het beschermen van
verworven rechten. Het behoud van
arbeidsvoorwaarden, sociale voorzieningen,
pensioenen moet je jaarlijks
bevechten. Kijk alleen maar naar de
afgelopen maanden.”
WERKEN AAN VERNIEUWING Geen kalk
aan zijn schoenen, wel het zand van
de geestgronden. Dick van Haaster
(51) werd in 1951 geboren in De Zilk
bij Noordwijkerhout als oudste zoon
van een kleine bollenkweker. Hij zou
niet in de voetsporen van zijn vader
treden maar maakte de voor zijn
familie destijds nog ongebruikelijke
stap naar middelbare school en universiteit.
Als economiestudent in
Amsterdam manifesteerde hij zich
voor het eerst als bestuurder. Hij
bouwde een slapende faculteitsvereniging
om tot een soort vakbond voor
economiestudenten en werd er zelf
secretaris van. Na zijn studie kwam
hij als docent economie terecht op
een opleiding voor personeelswerk.
Daar kwam hij in contact met kaderleden
van FNV Bouw. Toen die hem
tipten over een vacante functie als
scholingsmedewerker bij de bond,
maakte hij in 1982 de overstap naar
de vakbeweging. Het werk bij de
bond sprak hem aan maar hij voelde
zich pas echt in zijn element toen hij
enkele jaren later de nieuwe afdeling
arbeidsvoorwaardenbeleid mocht
opzetten en een rol ging spelen bij
het CAO-overleg. “Ik had sterk het
gevoel: hier gaat het nou om. Dit is
een kerntaak van de vakbeweging.
Hier kun je echt aan vernieuwing
werken, aan verbeteringen voor de
10 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 11

mensen, aan maatschappelijke verandering
ook.”
SCHAKEN OP VIJF BORDEN Het arbeidsvoorwaardenbeleid
bleef zijn hoofdtaak,
ook als - achtereenvolgens -
hoofd van de afdeling sociaal ecomomisch
beleid, sectorbestuurder bouw
en (vanaf 1998) bondsbestuurder. In
die functie werd hij eerste onderhandelaar
over de bouw-CAO.
Die van 2001 zal hem ongetwijfeld
het langst bijblijven. De onderhande-
POSITIEVE BASISHOUDING De nieuwe
voorzitter heeft ambitieuze plannen
voor de komende jaren. Bovenaan het
lijstje met doelstellingen waarvoor
hij zich sterk gaat maken, staat het
vergroten van de organisatiegraad.
Die loopt langzaam maar zeker terug.
Van Haaster ziet kansen om die trend
te doorbreken. “Uit onderzoek blijkt
dat 80 procent van de Nederlanders
groot vertrouwen heeft in de vakbeweging
en belang hecht aan haar
werk. Die positieve basishouding wil
«OP GROND VAN RECENTE
ERVARINGEN KOM IK NIET ZO
SNEL UIT BIJ ÉÉN FNV »
lingen daarover werden razend spannend
toen de bondsraad besloot de
coördinatie binnen de vakcentrale los
te laten door het verhogen van de
afgesproken looneis van 4 naar 6 procent.
Van Haaster kwam daardoor in
een positie dat hij op vijf borden tegelijk
moest schaken. “Ik was niet
alleen in een steekspel gewikkeld met
de werkgevers maar moest ook voortdurend
via de vakgroepsraad de dialoog
voeren met de achterban en
rekening houden met het besluit van
de bondsraad. Daarnaast moest ik de
collega’s van het CNV meekrijgen en
ervoor zorgen dat de vakcentrale FNV
uiteindelijk zou instemmen met onze
eventuele actie-eisen want een bond
die de coördinatie loslaat, kan bij
acties geen aanspraak maken op geld
uit de centrale weerstandskas. We
zijn er gelukkig goed uitgekomen.
Met als bijkomend voordeel dat het
belang van die coördinatie nog eens
nadrukkelijk werd onderstreept.”
In 2001 werd Van Haaster door het
bondsbestuur aangewezen als vicevoorzitter.
Toen voorzitter Roel de
Vries aankondigde op 1 april 2003
met pensioen te gaan, volgde het verzoek
van zijn collega’s om zich kandidaat
te stellen voor diens opvolging.
ik aangrijpen om mensen te bewegen
ook lid te worden. We hebben dringend
versterking nodig. Let op de
signalen. De VVD trekt openlijk de
legitimiteit van de vakbeweging in
twijfel. En werkgeversvoorzitter
Schraven dreigt de bonden te passeren
en rechtstreeks met ondernemingsraden
over arbeidsvoorwaarden
te gaan onderhandelen. FNV Bouw
moet zo sterk zijn dat aan zijn legitimiteit
geen twijfel kan bestaan.”
Voorlopig ziet Van Haaster de bond
zelfstandig opereren. Hij is niet tegen
grotere verbanden maar voorzichtig
geworden door de ontwikkelingen
binnen de FNV. “We willen een vereniging
zijn waarin mensen zich thuis
voelen, waar ze collega’s uit de eigen
sector tegenkomen. Naarmate een
organisatie groter en breder is, wordt
dat moeilijker. Ik zeg niet dat het niet
kan maar op grond van recente ervaringen
kom ik niet zo snel uit bij één
FNV.”
BEZIELING EN WARMTE De vereniging
die Van Haaster voor ogen staat, is een
club met een cultuur die aansluit bij
de aard van de leden. En ook een vereniging
die veel hooi op haar vork
neemt maar tegelijk kwaliteit levert.
“Om dat te bereiken moeten we de
bond als kaderorganisatie verder
gestalte geven. Investeren in mensen.
De democratie versterken, niet als procedure
maar als manier om de betrokkenheid
te vergroten. We hebben de
plaatselijke afdelingen ingrijpend
gereorganiseerd. Dat was nodig maar
we hebben er ook iets mee verloren.
Vroeger was er, vooral op dat lokaal
niveau, meer bezieling en warmte. Dat
moet terugkomen. Ook daar wil ik de
komende jaren aan werken. Ik wéét
waar het beter kan in de bond en waar
ik het niet weet, wil ik het horen van
leden en kaderleden. In een vereniging
doe je dat samen.”
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 13

NEGEN MILJOEN
VOOR WERKNEMERS
WERKNEMERS VAN TWINTIG BOUWBEDRIJVEN KRIJGEN NAAR VERWACHTING IEDER TUSSEN DE
DUIZEND EN DRIEDUIZEND EURO TERUG AAN REISGELD, DAT ZIJ IN HET VERLEDEN ZIJN MISGELOPEN.
BIJ DEZE BEDRIJVEN LOOPT EEN ONDERZOEK NAAR DE NALEVING VAN DE REISURENREGELING IN DE
HUIDIGE CAO EN DE CAO DIE OP 31 DECEMBER 2001 AFLIEP. IN TOTAAL GAAT HET OM EEN BEDRAG VAN
NEGEN MILJOEN EURO. BEDRIJVEN DIE BLIJVEN WEIGEREN DE CAO-AFSPRAKEN NA TE KOMEN, KRIJGEN
VAN FNV BOUW EEN PROCES AAN HUN BROEK. DOOR MARISKA SIEBRING. FOTO MARCUS PETERS.
FNV BOUW DWINGT BOUWBEDRIJVEN TOT NALEVING
VAN REISURENREGELING
De reisurenregeling heeft tijdens de bouwstaking in het
voorjaar van 2002 veel stof doen opwaaien. Werkgevers
wilden terugkomen op eerder gemaakte afspraken en eisten
een verslechterde versie van de reisurenregeling, vóórdat ze
over andere CAO-punten wilden onderhandelen. Deze
heikele kwestie leidde tot een staking en vertraagde het
onderhandelingsproces maandenlang. Uiteindelijk bereikten
bonden en werkgevers een akkoord, maar de problemen
omtrent de reisuren zijn daarmee nog lang niet uit de
wereld. Vooral grote bouwbedrijven goochelen met eigen
regelingen en gebruiken allerlei verrekeningstrucs in hun
eigen voordeel. Veel bedrijven betalen onvoldoende reisuren
uit of gooien het op een akkoordje met de ondernemingsraad
zonder de werknemers hierover te raadplegen. Tijd dus
voor een harde aanpak, vindt districtsbestuurder Chris van
der Vliet van FNV Bouw. “We moeten eindelijk eens van dit
probleem af. Werknemers in de bouw hebben er recht op dat
zij hun reisuren gewoon betaald krijgen.” De bond schuwt
daarbij de gang naar de rechter niet om werkgevers op de
knieën te krijgen. Niet zonder succes, zo is gebleken.
RECHTSZAAK AANSPANNEN Bij twintig bedrijven is een onderzoek
gaande naar de naleving van de reisurenregeling. FNV
Bouw heeft tegen vier bedrijven een rechtszaak lopen. Eind
2002 won de bond al twee rechtszaken tegen Strukton
Betonbouw BV en Janssen-Groesbeek. De rechter oordeelde
dat Strukton het achterstallige bedrag aan reisuren, zo’n
145 duizend euro, alsnog aan de 76 werknemers die onder
de CAO Bouw vallen, moet uitbetalen. Het bedrijf in Groesbeek,
met veertig werknemers, moet naar schatting dertigduizend
euro nabetalen. Met BAM Nelissen Van Egteren
utiliteitsbouw en BAM Wilma woningbouw is onlangs overeenstemming
bereikt. Werknemers krijgen een nabetaling
van de reisuren over 2001 en 2002 en de prestatietoeslag
wordt niet verlaagd. Naar verwachting wordt een paar
miljoen euro aan de medewerkers uitgekeerd.
De bond had ook een juridische procedure tegen Ballast
Nedam in gang gezet. Aanvankelijk lag er een afspraak over
de nabetaling van de reisuren. Over 2001 krijgen alléén werknemers
die lid van FNV Bouw zijn een nabetaling; het tekort
aan reisuren over 2002 wordt aan alle werknemers uitgekeerd.
Het bedrijf weigerde echter het eerste reisuur, dat
chauffeurs standaard krijgen, uit te betalen. Onder druk van
een kort geding is het bedrijf alsnog overstag gegaan. Ballast
Nedam moet naar schatting drie miljoen euro uitkeren. Ook
HBG Bouw (die zo’n 2,5 miljoen euro moet nabetalen, red),
Vastgoed BV uit Rijswijk, SGB Holland uit Helmond en
Hendriks Coppelmans uit Uden moeten zich voor de rechter
verantwoorden. Met een tiental andere bouwbedrijven is
FNV Bouw nog in gesprek over hoe zij hun werknemers op
een correcte manier de reisvergoeding gaan uitbetalen.
In totaal verwacht de bond negen miljoen euro aan reisgeld
te vorderen. De bedragen die werknemers terugkrijgen
variëren van duizend tot drieduizend euro. Daar zitten
enorme uitschieters tussen. Er zijn chauffeurs die wel zesduizend
euro op hun bankrekening bijgeschreven krijgen.
CREATIEF REKENEN Werkgevers die te weinig reistijd vergoeden,
gaan creatief om met verrekeningsmethodes. Ze
rekenen bijvoorbeeld een extreem hoog aantal kilometers
per uur voor de reistijd of verrekenen de vergoeding met de
prestatiebeloning. Zo had Strukton Betonbouw bijvoorbeeld
2,5 reisuren per week in de prestatietoeslag ingebouwd. De
reisuren zijn dan niet te herkennen en al helemaal niet te
controleren. De bond heeft afgedwongen dat de prestatietoeslag
niet wordt verlaagd, en dat daar bovenop de reisuren
worden uitbetaald volgens de CAO. Dat geldt zowel voor de
nabetaling over 2001 en 2002, als voor de toekomst. Bij het
vaststellen van het aantal reisuren gaan veel bedrijven uit
van de ‘kortste route’ van de routeplanner, in plaats van
de ‘snelste route’ waar de bond voor pleit. Dit heeft grote
consequenties voor werknemers. Voor iemand die in
Amsterdam woont, kan de route dwars door de stad weliswaar
de kortste zijn, maar de snelste route leidt buitenom
via de ringweg. Ook Strukton is niet van plan om over te
stappen op de snelste route en lijkt op een rechtszaak aan te
sturen. Bij het ter perse gaan van dit blad is de bond
overgegaan tot het opleggen van een dwangsom: 450 euro
voor elke dag dat het bedrijf de afspraken niet nakomt.
BEROEPSCOMMISSIE
Werknemers die eraan twijfelen of hun reisuren correct uitbetaald
worden, kunnen bij de Beroepscommissie Naleving Reisuren
terecht. Deze beroepscommissie kan nagaan of een reisurenregeling
klopt met wat er in de CAO is afgesproken. Bel voor meer informatie
de Vakbondstelefoon, tel: 0900 368 26 89 (keuze 1, helpdesk).
14 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 15

16 APRIL 2002 FNV BOUW MAGAZINE
IN BEELD
Het middelste element van de derde
Lekbrug in Vianen nadert langzaam
beide oevers. De brug kost twintig miljoen
euro en gaat eind dit jaar open
voor het verkeer. Foto Ton Borsboom
FNV BOUW MAGAZINE APRIL 2002 17

18 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE
LOOPBAANADVIES IS NIEUWE SERVICE
VAN FNV BOUW
OP ZOEK NAAR
BETER WERK
LOOPBAANADVIES. BINNENKORT KUNNEN WERKNEMERS ERVOOR TERECHT BIJ HUN
BOND. SPECIAAL GETRAINDE CONSULENTEN GAAN LEDEN VAN FNV BOUW DIE TOE
ZIJN AAN EEN VERANDERING IN HUN WERKSITUATIE MET RAAD EN DAAD BIJSTAAN.
IN BERGEN OP ZOOM IS AL EEN WEKELIJKS LOOPBAANSPREEKUUR INGESTELD. DIE
SERVICE WORDT IN DE KOMENDE MAANDEN UITGEBREID NAAR ALLE REGIO’S. ER
KOMEN OOK TRAININGEN EN WORKSHOPS. DOOR PETER VAN DER AA. ILLUSTRATIE
RIK TAZELAAR.
De datum 11 september 2001 staat bij veel
mensen in het geheugen gegrift. Chris Snepvangers
uit Nieuw-Vossemeer heeft daar een extra
reden voor. Na een pijnlijke periode op zijn werk
bleef hij die dag overspannen thuis. Pas ruim een
jaar later pakte hij de draad weer op. In een
nieuwe functie. En dat bevalt hem goed. “Ik had
die omslag veel eerder moeten maken”, zegt hij
achteraf. Hij staat nu als ‘consulent’ in de startblokken
om andere werknemers te helpen die
een verandering willen in hun loopbaan.
NIEUWE START Snepvangers begon 37 jaar
geleden als timmerman bij een bouwbedrijf in
West-Brabant. Hij klom er op tot technisch directeur.
Toen het bedrijf enkele jaren geleden na
een overname in andere handen kwam, bleek de
nieuwe eigenaar hem in die functie niet te zien
zitten. Na een hoop gedoe haakte Snepvangers
af, helemaal over zijn toeren. “Het ging een tijd
bepaald niet goed met mij”, zegt hij. “En mijn
baas wilde me eigenlijk niet terug. Ik kon geen
kant meer op. Met steun van FNV Bouw is het
uiteindelijk toch gelukt een nieuwe start te
maken.” Snepvangers schoolde zichzelf bij als
calculator en kon met zijn enorme ervaring in
het bouwvak toch weer bij zijn werkgever terugkomen.
“Ik was bang om te beginnen want je
bent heel onzeker na zo’n lange tijd”, zegt hij,
“maar het bevalt van twee kanten en ook de
collega’s zijn heel positief. Mijn nieuwe baan als
werkvoorbereider/calculator brengt in de praktijk
veel minder stress met zich mee dan mijn
vorige functie. Eigenlijk had ik zelf al in een
eerder stadium moeten besluiten om mijn loopbaan
een andere wending te geven. Maar dat
geef je niet zo gauw toe aan jezelf. En je houdt
vast aan je status.”
ERVARINGSDESKUNDIGE Snepvangers
kreeg in feite loopbaanbegeleiding
van FNV Bouw. In voorkomende
gevallen konden leden daarvoor bij de
bond terecht. Nieuw is dat die service
voortaan ook - in samenwerking met
andere grote FNV-bonden - structureel
aangeboden wordt met spreekuren en
speciaal getrainde kaderleden. In regio
Zuidwest werd het spits afgebeten. En
districtsbestuurder Coen van der Veer
was er als de kippen bij om juist Chris
Snepvangers binnen te halen als consulent.
Hij is door zijn eigen geschiedenis
‘ervaringsdeskundige’ en weet
als geen ander hoe belangrijk het is
een steuntje in de rug te krijgen als er
problemen opdoemen in de werksituatie.
Voor de specifieke vaardigheden
die er bij het consulentschap komen
kijken, heeft hij een cursus gevolgd.
“Je moet toch leren hoe je zo’n gesprek
moet voeren”, zegt hij. “Waar je op
moet letten, hoe je moet dóórvragen,
hoe je er achter komt wat nou de kern
van het probleem is.” Gewapend met
die kennis maakt Snepvangers nu deel
uit van een team kaderleden van FNV
Bouw, FNV Bondgenoten en ABVA-
KABO FNV, die bij toerbeurt loopbaanspreekuur
houden in het FNV-kantoor
in Bergen op Zoom.
NIEUWE UITDAGING “Begin november
zijn we daarmee begonnen”, zegt
districtsbestuurder Van der Veer, die
voor de consulenten als ‘achterwacht’
beschikbaar is. “Alleen al een berichtje
in enkele regionale bladen, levert tot
nu toe elke week zo’n drie mensen op
die zich aanmelden voor het spreekuur.
Het gaat om werknemers die toe
zijn aan een nieuwe uitdaging, die
voorzien dat ze hun huidige werk op
den duur niet volhouden of het
gevoel hebben dat ze hun functie
interessanter kunnen maken. Onze
taak is het hen op het goede spoor te
zetten om de stap die ze willen zetten
ook verantwoord te kunnen maken.
Soms hebben mensen maar een
simpel zetje nodig of het antwoord op
een vraag. In andere gevallen blijkt
dat iemand een heel ander vak zoekt,
binnen of buiten de bedrijfstak. Het
kan zijn dat er bij- of omscholing
nodig is. In het algemeen geldt: als
leden zich op tijd voor loopbaanadvies
melden, kunnen we samen maatregelen
nemen vóór er grotere
problemen ontstaan.”
Als het loopbaanspreekuur niet voldoende
is, kunnen vervolgafspraken
worden gemaakt. Ook bestaat de
mogelijkheid mee te doen aan trainingen
of workshops die regelmatig
worden georganiseerd. Die gaan in op
meer algemene thema’s of zijn
bedoeld voor het aanleren van
bepaalde vaardigheden, zoals het
voeren van functionerings- en sollicitatiegesprekken.
Leden van FNV Bouw in de regio Zuidwest
kunnen voor loopbaanadvies bellen met
Jack van Veen van ABVAKABO FNV:
0164 274304. Informatie over loopbaanadvies
in de overige regio’s kan worden
ingewonnen bij de helpdesk, te bereiken
via de vakbondstelefoon: 0900 368 26 89 of
0900 FNVBOUW.
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 19

VROUWEN BEZIG MET INHAALSLAG
Vaker dan hun mannelijke collega’s hebben vrouwen een vaste baan. Van de vrouwelijke
werknemers heeft 82,4 procent een vast dienstverband tegen 81,5 procent
van de mannen. In 1999 waren de percentages nog 79 tegen 82 procent. Het verschil
in beloning blijft echter bestaan. Vrouwen verdienen nog steeds minder dan
mannen met dezelfde functie. Dat blijkt uit een onderzoek dat werd gepresenteerd
tijdens een vrouwenconferentie van de FNV. Vrouwen lopen ook hun achterstand
in het onderwijs sterk in. Zij verlaten de school vaker en sneller met een
diploma. Werkende vrouwen zijn over het algemeen hoger opgeleid dan hun
mannelijke collega’s. Het aandeel vrouwen in middelbare, hogere en wetenschappelijke
beroepen ligt op 34 procent. Vijftien jaar geleden was dat nog 18 procent.
BOND PROCEDEERT VERDER
TEGEN VAN WIJNEN
FNV Bouw laat het er niet bij zitten dat de kantonrechter in
Arnhem de bond 'niet ontvankelijk verklaart' in de juridische
procedure tegen aannemingsbedrijf Van Wijnen. De
bond was naar de rechter gestapt omdat het bedrijf een
bonus van 300 euro had verstrekt aan zijn medewerkers met
uitzondering van de deelnemers aan de bouwstaking van
voorjaar 2002. FNV Bouw had graag gezien dat de betrokken
stakers nog vóór de kerst hun bonus hadden ontvangen.
De bond handhaaft zijn stelling dat deelname aan een staking
wordt belemmerd nu niet-stakers achteraf van deze
werkgever een bonus hebben ontvangen en begint daarom
een bodemprocedure. Bovendien vindt FNV Bouw dat de
kantonrechter te lichtvaardig over de 'juridische groepsactie'
heenstapt. 'Groepsactie' is er voor belangenbehartigers,
met de bedoeling dat de anonimiteit van de klagers
gewaarborgd blijft. De kantonrechter vindt dat FNV Bouw
namen moet noemen van degenen voor wie hij optreedt.
Dat doet de bond niet omdat hij - net als bijvoorbeeld de
Consumentenbond - moet kunnen optreden voor leden
zonder dat hun
namen bekend
worden gemaakt.
De bond betreurt
ten zeerste dat
de kantonrechter
niet toekomt aan
de benadeling van
de stakers, die in
strijd is met eerderejurisprudentie.
Foto Sjaak Ramakers
Foto Erwin Johann Wodicka
ZWITSERSE BOUW-
VAKKERS WINNEN
Met de grootste staking in Zwitserland sinds 55 jaar,
hebben de bouwvakkers daar een vervroegde pensionering
afgedwongen. Vijftienduizend bouwvakkers
deden mee aan een landelijke staking van een dag;
daarvóór was al op veel plaatsen in het land lokaal
gestaakt. Pas door de massale acties toonden de werkgevers
zich bereid in te gaan op de eisen van de bouwbond
voor vervroegde pensionering. Er is een
stappenplan overeengekomen dat ertoe leidt dat werknemers
in de bouw vanaf 2006 op hun zestigste kunnen
stoppen met werken.
SAMENWERKING
TUSSEN BOUWPRIJZEN
Er komt meer samenwerking tussen de verschillende
prijzen die de bedrijfstak bouw kent. Naast de FNV
Bouw Arboprijs bestaan er diverse andere onderscheidingen,
zoals de Betonprijs, de Houtprijs en de
Nationale Renovatieprijs. De eerste concrete stap is dat
de initiatiefnemers van een aantal van deze prijzen
vanuit de eigen gelederen een voordracht hebben
gedaan voor de Nederlandse Bouwprijs 2003. Zo
worden twee vliegen in één klap geslagen. De diverse
organisaties bieden hun eigen inzenders een extra
service door ze voor te dragen voor de Nederlandse
Bouwprijs; deze krijgt op zijn beurt een groot aantal
kwalitatieve inzendingen die al door de selectie van een
vakjury zijn heengekomen. Over verdere stappen in de
samenwerking wordt nog doorgepraat maar de afzonderlijke
prijzen blijven zelfstandig bestaan. Overigens
heeft FNV Bouw besloten zijn Arboprijs voortaan eens
per twee jaar uit te reiken.
KINDERARBEID IN HET
VAKBONDSMUSEUM
Een kind in Zuid-Amerika protesteert tegen kinderarbeid Foto ANP
‘Kinderarbeid toen en nu’ is het thema van een
kleine tentoonstelling in De Burcht, het
vakbondsmuseum in Amsterdam. De expositie,
die is bedoeld voor kinderen vanaf twaalf jaar,
geeft een beeld van de geschiedenis van de kinderarbeid
in Nederland en de strijd daartegen.
Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de wetgeving
die er nu is om kinderen tegen uitbuiting te
beschermen. Een tweede onderdeel van de tentoonstelling
is kinderarbeid in de ontwikkelingslanden
en de oorzaken daarvan. Ten slotte is een
overzicht gemaakt van wat verschillende organisaties,
waaronder ook de FNV, doen ter bestrijding
van kinderarbeid in de wereld. Ook komt de
vraag aan de orde wat kinderen zelf kunnen
ondernemen tegen kinderarbeid.
‘Strijden voor een toekomst: kinderarbeid toen en
nu’ is tot eind februari te zien in het vakbondsmuseum
aan de Henri Polaklaan 9 in Amsterdam.
Openingstijden: dinsdag tot en met vrijdag van elf
tot vijf uur en zondag van een tot vijf uur. Meer
informatie op www.deburcht-vakbondsmuseum.nl
HEIJMANS MAAKTE
BESTE JAARVERSLAG
De Henri Sijthoff-prijs voor het beste jaarverslag is dit jaar toegekend
aan het bouwbedrijf Heijmans in Rosmalen. Eerder won
Heijmans deze prijs ook al eens in 1996. De jury noemt het verslag
over 2001 ‘prettig leesbaar’ en een stuk dat ‘op een uitstekende
wijze inzicht geeft in de verschillende onderdelen van
het bedrijf’. De jury prijst uitdrukkelijk het feit dat het jaarverslag
uitvoerig ingaat op het onderzoek naar de bouwfraude:
“Heijmans gaat dit soort gevoelige onderwerpen niet uit de weg”.
ASBESTSLACHTOFFERS
Vanaf 1 januari kunnen mensen met asbestkanker een voorschot krijgen op een
latere schadevergoeding. Demissionair staatsecretaris Rutte van Sociale zaken
en Werkgelegenheid heeft een voorstel daartoe naar de Tweede Kamer gestuurd.
De bestaande uitkering voor asbestslachtoffers wordt vaak pas na hun overlijden
uitbetaald. De huidige regeling biedt slachtoffers van asbestkanker die hun exwerkgever
daarvoor niet meer aansprakelijk kunnen stellen een tegemoetkoming
van maximaal 15.882 euro. Het onderzoek naar een mogelijke aansprakelijkstelling
duurt echter nogal lang. De nieuwe regeling houdt in, dat het slachtoffer de
uitkomst van het onderzoek niet meer hoeft af te wachten. De hoogte van het
voorschot is gelijk aan de huidige tegemoetkoming. De verwachting is dat per jaar
rond tweehonderd mensen van de nieuwe regeling gebruik zullen maken.
VORST? 0900 WEER
Als we dit schrijven wordt er volop geschaatst in Nederland. Bij vorst
moeten werknemers in de bouw op tijd kunnen beoordelen of er
sprake is van vorstverlet. Daarbij
speelt de laatste jaren het begrip
‘windchill’ of gevoelstemperatuur
een rol. Daalt die tot -6 graden Celcius,
dan hebben werknemers het
recht het werk neer te leggen. Bepalend
is de officiële gevoelstemperatuur
in de regio waar wordt gewerkt.
Die is met behulp van de postcode op
te vragen op de bouwweerlijn van
Weerbureau HWS: 0900-weer (of
0900 9337). De kosten zijn 50 eurocent
per minuut.
EXTRA UITKERING VOOR VAKBONDS-
LEDEN BIJ BALLAST NEDAM
Vakbondsleden die door een reorganisatie moeten vertrekken bij het bouwconcern Ballast
Nedam, krijgen een hogere uitkering dan niet-leden. Het gaat om een extra periodesalaris:
in plaats van de drie salarissen die waren geregeld in het sociaal plan, krijgen de leden
vier salarissen mee. Van de tweehonderd werknemers die bij Ballast moeten afvloeien, is
een kwart lid van FNV Bouw of een van de kleinere werknemersorganisaties in de bouw.
Bestuurders van de bonden hebben veel energie gestoken in de onderhandelingen over
een sociaal plan. Zij kunnen dat doen dankzij de contributiegelden van de leden. Die
krijgen op deze manier een compensatie. Districtsbestuurder Hans van den Wijngaard van
FNV Bouw in Diemen heeft de afspraak voorgelegd aan zijn ledenvergadering. Enkele
leden voelden zich wat bezwaard ten opzichte van ongeorganiseerde collega's. Maar de
meeste leden vonden het prima. Van den Wijngaard: “Het gaat om twee aparte overeenkomsten.
Deze afspraak staat los van het sociaal plan. En als mensen zich werkelijk
bezwaard voelen, hoeven ze deze onkostenvergoeding niet te accepteren.” FNV Bouw
vindt het goed dat op deze manier opnieuw de vraag in discussie komt of 'bevoordeling'
van vakbondsleden mogelijk is. Veel ongeorganiseerden gaan er immers al te gemakkelijk
van uit dat ze vanzelf meeprofiteren van CAO’s en andere overeenkomsten die door
bonden worden uitonderhandeld.
20 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 21
Foto ANP

DOOR PETER NOORDERMEER VOOR EEN PRIKKIE
“Nou, je huurt ze in, ze werken
als paarden en binnen no time is
de klus geklaard. Voor een
prikkie natuurlijk.” Weekblad Carp
over illegale Poolse klussers.
BERICHT VAN EEN EX-ROKER
In mijn krant zat laatst een interessante bijlage over
roken. Ook al raak je, zoals ik, al jarenlang geen sigaret
meer aan, je blijft de rest van je leven een roker die
ermee gestopt is.
In die rookbijlage staan wereldkaartjes afgedrukt,
waarop kleuren het percentage rokers (m/v) per land
aangeven. Dan zie je dat de mannen in Oost-Europa en
het noordelijk deel van Azië kampioen roken zijn, terwijl
in die gebieden vrouwen juist minder roken dan hun
zusters in de rest van de wereld. In Noord-Amerika,
Canada, Brazilië en Argentinië roken vrouwen meer dan
elders, terwijl de mannen er onder het gemiddelde
zitten. Het is waarschijnlijk zo dat in Oost-Europa en
Azië vrouwen nóg niet roken, omdat ze daar een beetje
achterlopen en dat, tegen de tijd dat ze qua roken
geëmancipeerd raken, de mannen er daar mee
ophouden, omdat het niet meer macho is. En dan ontstaat
de situatie als in Noord-Amerika, Canada, Brazilië
en Argentinië.
Mijn vader zei tegen me toen ik zo’n jaar of zestien was
(indachtig een tabaksreclame uit die tijd: ‘Het is geen
man die niet roken kan!’): “Wordt het niet eens tijd dat
je gaat roken?” En hij deed me voor hoe je een shagje
draait. Ik rookte het duizelig en lijkbleek op, tot brakens
toe. Na een paar shagjes zou dat vanzelf overgaan, zei
hij. En inderdaad, een paar weken later zat ik al vrolijk
paffend op een half pakje Drum per dag en via het merk
Matador (driekwart zwaar) raakte ik ten slotte verslaafd
aan Douwe Egberts Zware Shag (voorganger van
Brandaris), toen nog in papieren pakjes, ook wel ‘Visje’
genoemd, omdat er een walvisje op stond. Sommigen
vroegen om een pakje ‘Warning’, want dat stond in
grote zwarte letters op de achterkant. En dat was dan
geen waarschuwing voor de gezondheidsrisico’s van
roken. Nee, men moest terdege oppassen zich geen
namaak te laten aansmeren.
Ik droom er nog wel eens van, van dat roken. Mijn vrouw
raadt vaak het merk al bij mijn ontwaken.
“Gauloises?”, vraagt ze dan.
“Ja heerlijk, zonder filter!”
OP DE BROMMER!
“Op drie brommertjes gaat de
gemeente Groningen bij bedrijven
langs op zoek naar verborgen
vacatures. De ‘runners’ speuren
naar briefjes op prikborden in supermarkten,
aanplakbiljetten achter
ramen en andere aanwijzingen die
leiden naar werk.” Trouw over
pogingen in Groningen om de werkgelegenheid
in een aantal wijken te verbeteren.
OPEN ZENUW
“Ik heb de WAO weleens
een open zenuw genoemd,
maar kennelijk zit het
trauma nog dieper dan ik
dacht. Dat sterkt mij in de
overtuiging dat de WAO in
zijn geheel moet worden
afgeschaft. Er moet een
nieuwe regeling komen die
nooit meer WAO zal heten.”
Demissionair minister De Geus van
Sociale Zaken over het WAO-vraagstuk
in het werkgeversblad Forum.
BALEN VAN DE BAAS
“De meeste werknemers die
ontslag nemen doen dat niet
omdat ze te weinig betaald
krijgen of omdat er weinig carrièremogelijkheden
zijn, maar
omdat ze balen van hun baas.”
De Telegraaf over de grote invloed van
de baas op het vertrek van werknemers.
RODDELEN EN FLIRTEN
“Kantoormedewerkers verspillen
gemiddeld per dag anderhalf
uur aan activiteiten die
niets met werk te maken
hebben. Roddelen, flirten en
internetten zijn daarbij de
meest tijdverslindende activiteiten.”
De Telegraaf schrijft over
een Brits onderzoek.
IN DE KOFFIE ROEREN
“Toen Balkenende ze had uitgenodigd voor een kopje koffie in het
Torentje was de sfeer bij het roeren in de koffie alweer goed.”
Minister De Geus van Sociale Zaken in het Algemeen Dagblad over de
verhouding tussen premier en vakbonden.
DE SCHRIJVER ALS STRAATMAKER
“Schrijven is bouwen. Het is een ambacht. Je moet een idee
hebben, en goed gereedschap. Graag citeer ik Harry
Mulisch. Schrijven is als straatmaken. Achteruit kruipen en
steentjes in de grond tikken.” Journalist H.J.A. Hofland in Carp over
zijn levenswerk.
PIET MET HELM
“Als de Arbowet zich ook zou uitspreken
over oud-Hollandse folklorefiguren,
zouden de Pieten er
voortaan heel anders uitzien.
Luxe lederen schoenen moeten
plaatsmaken voor stevige veiligheidsschoenen
met stalen
neuzen en anti-slipzolen. De
baret moet worden vervangen
door een degelijke bouwhelm.”
Rubriek DaginDaguit van De Volkskrant
over de dakcapriolen van zwarte piet.
DOOD PAARD?
“Bij de stand dienden zich twee docenten aan, van wie er een zegt:
“Vrouwen in de bouw, ach, het is trekken aan een dood paard.” De tweede
daagde me uit duidelijk te maken wat er nu voor een vrouw zo leuk is om te
werken in de bouw. Waarop ik de bal terugspeelde en hem vroeg wat de
bouw nu zo aantrekkelijk voor mannen maakt.” Ineke van Westrienen van
Bouwradius in een ingezonden brief aan Cobouw.
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 23

REPORTAGE
HOUTEN WATERTORENS VOORZIEN NEW YORK
VAN DRINKWATER
WERKEN OP DE
SKYLINE
ONDANKS HUN OUDERWETSE UITERLIJK ZIJN
WATERTORENS NOG STEEDS ONMISBAAR VOOR
DE STAD NEW YORK. GEBOUWEN MET MEER DAN
VIJF VERDIEPINGEN KUNNEN NIET ZONDER.
VANDAAG DE DAG TELT DE STAD NOG MAAR ÉÉN
BEDRIJF DAT DE HOUTEN TANKS PRODUCEERT EN
IN ELKAAR ZET. FNV BOUW MAGAZINE GING
KIJKEN, OP HET DAK EN IN DE WERKPLAATS.
DOOR JEROEN ANSINK. FOTO’S RENÉ CLEMENT.
Adonis Cegisman klautert zonder vangnet het stalen platform
op en loopt zonder enige aarzeling langs de vier meter
hoge ton die hij zojuist met vijf collega’s in elkaar heeft
gezet. Acht verdiepingen onder hem worstelt Chinatown
met de zaterdagmiddagdrukte. Drommen mensen krioelen
door de smalle straatjes, langs eetstalletjes en kraampjes
met T-shirts, illegale cd’s en nep-Rolex horloges. Eén misstap
en Cegisman ligt ertussen. Bang om te vallen is de timmerman
echter niet. Zijn hoogtevrees heeft hij al lang
geleden achter zich gelaten. “De eerste keer dat ik dit werk
deed stond ik doodsangsten uit”, zegt hij. “Daarna ben ik
van het uitzicht gaan genieten.”
New York kan niet zonder de ouderwetse watertorens (links) en dus ook niet zonder
de mannetjesputters van de firma Rosenwach.
24 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 25

De vier meter hoge tanks worden gebouwd op een stalen platform.
Al elf jaar zet Cegisman (34) watertorens in elkaar op de
daken van New York. Hoewel de houten tanks er zo ouderwets
uitzien dat ze niet meer van deze tijd lijken, maakt elk
hoog gebouw in New York er gebruik van. De waterdruk in
de stad is namelijk te laag om wolkenkrabbers van stromend
water te voorzien. Het met viaducten aangevoerde drinkwater
reikt uit zichzelf tot de vijfde verdieping. Hogere
gebouwen hebben een pompinstallatie nodig. De watertorens
dienen hierbij als reservoir, zodat er op elk moment
genoeg drinkwater is. En bluswater, want de strenge regels
met betrekking tot de brandveiligheid schrijven voor dat elk
gebouw in de stad een sprinkler-installatie moet hebben.
VAN POLEN NAAR AMERIKA In vroeger tijden, toen de bevolking
van New York nog explosief groeide en de stad naar
alle kanten uitdijde, was de fabricage van watertanks een
In de fabriek in Brooklyn wordt één toren per dag geproduceerd.
gouden handel. Tegenwoordig is er in heel New York nog
maar één bedrijf over dat zich met de productie en montage
van de houten torens bezighoudt. De firma Rosenwach is
inmiddels dan ook een begrip in de stad.
«HOUT VAN 7,5 CM DIK
HOUDT EVENVEEL
WARMTE VAST ALS
75 CM DIK BETON»
Op het hoofdkantoor van het bedrijf in de wijk Queens stelt
directeur Andrew Rosenwach zich voor met een grap die hij
al vele malen eerder heeft verteld: “Parijs heeft de Eiffeltoren,
Pisa de scheve toren maar New York heeft de Rosenwach-toren.”
De geschiedenis van het familiebedrijf laat
zich vertellen als een hoofdstuk uit de beste traditie van de
Amerikaanse droom. Andrews overgrootvader Harris was
aanvankelijk een Poolse timmerman en maakte onder meer
houten badkuipen. In 1894 emigreerde hij vanuit Europa
naar de Verenigde Staten. Eenmaal in New York trad Harris
Rosenwach in dienst bij William Dalton, die een fabriekje
voor watertanks bestierde. Zodra hij genoeg geld had
gespaard, zo was de bedoeling, zou hij zijn gezin uit Polen
laten overkomen. De dood van zijn baas in 1896 plaatste de
immigrant echter voor een groot dilemma. Rosenwach had
inmiddels 55 dollar bij elkaar gesprokkeld, genoeg om de
overtocht van vrouw en kinderen te financieren. Tegelijkertijd
maakte hij zich zorgen over de manier waarop hij zijn
gezin zou moeten onderhouden. Hij had er weinig vertrouwen
dat Daisy Dalton de zaak van haar overleden man
draaiende kon houden. Rosenwach besloot om de gezinshereniging
voorlopig even uit te stellen. Hij gebruikte zijn
spaargeld om de weduwe van zijn baas uit te kopen.
Dat bleek geen slechte investering. Binnen enkele jaren had
Rosenwach zoveel geld verdiend dat hij de overtocht van
zijn hele familie kon bekostigen. Inmiddels heeft de Rosenwach
Tank Company zestig mensen in dienst en maakt het
bedrijf jaarlijks een omzet van zo’n vijf miljoen dollar.
PERFECT RONDE VORM Kenneth Lewis (47) is al 25 jaar in
dienst bij de firma. Hij werkt in de fabriek in Brooklyn,
waar per dag één watertoren wordt gefabriceerd. De houten
tank gaat als bouwpakket naar het constructieteam, dat de
toren ter plaatse in elkaar zet zonder dat daar ook maar één
spijker aan te pas komt. Ook dat duurt een dag. Lewis is
bezig met de bodem van een relatief kleine toren, waar zo’n
twintigduizend liter in kan. Op de werkbank klemt hij een
aantal machinaal geschuurde planken van verschillende
26 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 27

De constructie van de tank kost één dag. Er komt geen
spijker aan te pas.
28 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE
lengtes tegen elkaar, die door middel
van houten verbindingspinnen stevig
bijeen worden gehouden. Met een
draaibare cirkelzaag die als de wijzer
van een klok in het midden van het
grondoppervlak is bevestigd, zaagt hij
er vervolgens een perfect ronde vorm
uit. Ondertussen bedient zijn collega
een machine die de planken voor de
zijkant op maat snijdt en er tegelijkertijd
aan weerszijden een sleuf uit
freest. De machine is ontworpen door
Harris’ kleinzoon Wallace, de vader
van Andrew. Hoewel het bedrijf in de
afgelopen eeuw talloze technologische
vernieuwingen voorbij heeft zien
komen, is één ding hetzelfde gebleven:
de torens worden nog steeds van
hout gemaakt. “Dat komt omdat hout
zo goed isoleert”, zegt Lewis. “Hout
met een dikte van 7,5 centimeter
houdt net zoveel warmte vast als 75
centimeter beton.” Op die manier
blijft het tankwater in de snikhete
New Yorkse zomers aangenaam koel,
terwijl het ‘s winters niet bevriest.
TROTS OP ZIJN WERK Het is dus bij
hout gebleven, alleen de gebruikte
houtsoort is in de loop van de jaren
veranderd. De Californische sequoia,
het bouwmateriaal dat Rosenwach in
vroeger tijden nog gebruikte, is
inmiddels een beschermde boom.
Vandaag de dag worden de torens
gemaakt van cederhout uit de bossen
van Canada.
Rosenwach is de tweede werkgever
van Kenneth Lewis. Als broekje ging
hij direct na de middelbare school
eerst aan de slag bij een loodgietersbedrijf,
maar daar kon hij zijn draai niet
vinden. Via een vriend kon hij vervolgens
terecht bij Rosenwach. Hij is na al
die jaren nog steeds trots op zijn werk,
en niet alleen omdat de houten tanks
gemiddeld dertig jaar meegaan.
“Watertorens domineren de skyline
van New York”, zegt hij. “Waar je ook
bent in de stad, je ziet ze overal.” Hij
schat het totale aantal tanks in New
York op zo’n tienduizend. “De helft
daarvan komt van ons.”
ROUTINEKLUS In Chinatown is de
watertoren inmiddels bijna klaar.
Adonis Cegisman maakt zich op om
de bovenkant erop te zetten: een taps
toelopend dak van triplex, met in het
midden een ronde uitsparing. Daarin
past een paal met vier gespiegelde letters
R, die haaks op elkaar zijn
geplaatst. Aan dat embleem is een
tank van Rosenwach al van ver te herkennen.
Al met al heeft het monteren
van de toren nog geen acht uur
geduurd. Een routineklus. Dat wil
echter niet zeggen dat alle
opdrachten zo soepeltjes verlopen.
“Watertorens worden soms voor de
gekste doeleinden gebruikt”, zegt
Cegisman. “In de zomer worden we
soms verrast door mensen die een
duik in de tank willen nemen. Ook
komt het voor dat een ongebruikte
watertoren door zwervers wordt
“Het uitzicht is telkens anders en toch altijd even schitterend.”
«HET KOMT VOOR DAT EEN
ONGEBRUIKTE WATERTOREN
DOOR ZWERVERS
WORDT GEKRAAKT»
gekraakt. Eén keer gebeurde het dat
een collega bijna van zijn ladder tuimelde,
omdat de tank die aan vervanging
toe was een toevluchtsoord
bleek te zijn voor een uil, die boos
naar buiten kwam vliegen toen hij in
zijn slaap werd gestoord.” De terroristische
aanslagen van 11 september
2001 hebben het besef van kwetsbaarheid
bij de inwoners van New
York enorm doen toenemen. Cegisman
huivert nog als hij aan die dag
denkt. In de praktijk heeft de aanslag
uiteindelijk echter niet veel veranderd.
Kopschuw is hij er zeker niet
van geworden. Daarvoor houdt hij
teveel van zijn werk. Toegegeven: zijn
baan is zwaar en gevaarlijk, je moet
er vroeg voor op, je bent altijd bezig
op grote hoogte en het gaat het hele
jaar door, weer of geen weer. Toch
wegen de voordelen ruimschoots op
tegen de nadelen, zegt hij. “Je bent
veel buiten, en het is gevarieerd. Het
uitzicht is telkens weer anders, en
toch altijd even schitterend.”
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 29

ZOMERKAMP VAN FNV BOUW AANMELDINGSFORMULIER
ZOON OF DOCHTER
DERTIEN? HOERA!
In een tijd dat de Nederlandse jeugd nog
nooit had gehoord van ponykampen,
zeilkampen en computerkampen werden
door de vakbeweging al ‘kinderkampen’
georganiseerd. Aanvankelijk bedoeld om
kinderen, die anders nooit eens buiten
kwamen, een gezond verzetje te bezorgen.
Bij FNV Bouw was dat niet het argument.
Toen de bond er in 1962 mee
begon, was de tijd van de echte bleekneusjes
al voorbij. Het ging er toen
vooral om de leden en hun kinderen een
plezier te doen en het bondslidmaatschap
nog waardevoller te maken.
Nu doet zich rond het kinderkamp een Foto Sjaak Ramakers
modern probleem voor. Jongens en
meisjes van dertien voelen zich tegenwoordig geen kinderen meer. En
terecht. Het zijn al bijna of helemaal middelbare scholieren, tieners, jongeren.
Naar een kinderkamp wil je dan niet meer. Afschaffen dus maar, die
kinderkampen? Zou kunnen. Maar het zou jammer zijn om na al die jaren
zo’n vrolijke feestweek te laten verdwijnen. We hebben het probleem dus
anders opgelost en het kamp een nieuwe naam gegeven. Want naar een
zomerkamp vol leeftijdgenootjes wil je als dertienjarige natuurlijk wèl.
Sinds 1962 is er veel veranderd maar niet de formule van het kinder…
pardon, het zomerkamp. De drie hoofdregels zijn nog altijd:
-kinderen van leden mogen meedoen in het jaar waarin ze dertien worden
als een van hun ouders minimaal één jaar lid is van FNV Bouw (aansluitend
eerder lidmaatschap van een andere FNV-bond telt ook mee);
-ze kamperen en spelen een week op de Veluwe met een heleboel
leeftijdgenootjes en
-de bond betaalt alle kosten en zorgt ook voor vervoer.
Dus: als je zoon of dochter dertien wordt in het jaar 2003 en je kunt het
éven organiseren, laat hem of haar dan meedoen aan het zomerkamp.
Voor elk kind komt deze kans maar één keer langs. In 2003 is het kamp in
de week van 11 tot en met 16 augustus. De reis naar Vierhouten op de
Veluwe en het verblijf daar zijn helemaal gratis. Als je je zoon of dochter
door middel van het formulier op pagina 37 vóór 28 maart 2003 aanmeldt
bij de afdelingssecretaris, ontvang je tijdig bericht over de reis en alle
andere bijzonderheden. Ook op de internetsite van FNV Bouw kun je
informatie en foto’s van het zomerkamp vinden.
www.fnvbouw.nl
✁
Achternaam
Voornamen (voluit)
Roepnaam
Geboortedatum
(Post)adres
Postcode en Woonplaats
Provincie
Naam en voorletters ouder/verzorger
Telefoonnummer
Naam en nummer ziekenfonds
Bondsnummer FNV Bouw
❑ jongen ❑ meisje
Lid vanaf
Eventuele bijzonderheden waarmee de kampleiding
zoveel mogelijk rekening moet houden
De ondergetekende verklaart dat er naar zijn/haar beste weten geen
medische bezwaren bestaan tegen het kamperen van zoon of dochter.
Handtekening van ouder of voogd:
In te vullen door de afdelingssecretaris
Naam afdeling
Naam secretaris
Gegevens (o.a. geboortedatum) akkoord
Handtekening afdelingssecretaris:
Het zomerkamp van FNV Bouw draait voor een groot deel op
vrijwilligers. Jongeren van 18 tot en met 27 jaar kunnen zich
daarvoor opgeven. Ze zullen worden ingezet als tentleider of
voor de verzorgingsdienst. Belangstellenden kunnen bellen
met 0348 575 500 om een formulier aan te vragen waarmee ze
zich als vrijwilliger kunnen aanmelden.
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 31

HET LEVEN VAN PASCAL VAN HAL STAAT OP ZIJN KOP. DE 29-JARIGE METSELAAR UIT UTRECHT IS SINDS
EEN MAAND OF TWEE DE GELUKKIGSTE MAN OP AARDE. MET DE GEBOORTE VAN ZIJN DOCHTER SHARON
HEEFT HIJ ER EEN NIEUWE LIEFDE BIJ GEKREGEN. DIE VOOR FEYENOORD WAS ER AL. HIJ HOOPT BEIDE
OOIT TE COMBINEREN EN SAMEN MET ZIJN KLEINE MEID HET ‘HAND IN HAND, KAMERADEN’ TE
BRULLEN IN DE KUIP. DOOR PETER TE LINTEL HEKKERT. FOTO’S CHRIS PENNARTS.
DE PASSIES VAN
PASCAL VAN HAL
Het is een gezellige bende in het huis van de families Vis en
Van Hal in de Utrechtse volksbuurt Rivierenwijk. Een
beetje alsof er een bom is ontploft. Het is begin december.
De vrouwelijke bewoners zijn al volledig in de ban van de
feestdagen. Voor de gelegenheid hebben zij de woonkamer
een dagje omgetoverd in een kerstmarkt.
De grond, de bank en de eettafel zijn bezaaid met vrolijk
gekleurde slingers, kaarsen en cadeautjes die wachten tot
ze een vast plekje krijgen. Zelfs de babybox is tot de laatste
centimeter gevuld. De vrouwen hebben er lol in. Lachend:
“Oei, wat zal papa blij zijn als hij straks thuiskomt.” Toch
krijgt de inrichting al een beetje vorm. Zo ziet het
besneeuwde mini-bergdorp in de vensterbank er geweldig
uit. Enkele melige, pluchen hertenkoppen staren je aan
vanaf de muren.
KLEIN HUMMELTJE “Pas op, breek je nek niet.” Pascal van
Hal zegt het met een grijns. Hij is wel wat gewend. Zo’n
dertien jaar alweer woont de metselaar met zijn vrouw
Claudia bij zijn schoonouders en schoonzusje - de familie
Vis - in huis. En laten we de hond Buster niet vergeten. Was
het al een drukke boel, sinds een maand of twee staat het
leven van dit dubbele gezin helemaal op zijn kop. Op een
goede manier dan. De ogen van de geboren Rhenenaar
glinsteren als hij erover praat: de geboorte van zijn dochtertje
Sharon. “Schitterend, echt waar”, zegt Van Hal trots,
“het is gewoon heerlijk om dat kleine hummeltje vast te
houden.” Hoewel hij toegeeft dat hij in het begin stiekem
hoopte op een jongen, is de bouwvakker dolgelukkig. “Ik
dacht eerst: met een jochie kun je meer doen. Maar, het
maakt niets meer uit, als ze maar gezond is. Joh, ik ben
hartstikke gek op haar.”
32 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE
STOER UITERLIJK Het is aandoenlijk om te zien hoe de kersverse
vader het kleine mensje in de lucht tilt en daarna
zachtjes tegen zijn schouder aandrukt. Voor een vreemde
misschien een verrassend gezicht. Want, Van Hal straalt
iets rebels uit. Het type ruwe bolster, blanke pit. Grote werkershanden,
ringetjes in oren en wenkbrauw, een zelfverzekerde
blik; het zet je gemakkelijk op het verkeerde been.
Maar, achter dat stoere imago schuilt een zachtaardige,
vriendelijke jongen. Hondstrouw aan de mensen in zijn
omgeving en nooit te beroerd om een ander uit de brand te
helpen. Een jongen bovendien die naast vrouw en kind nog
een andere grote liefde heeft in zijn leven: Feyenoord. De
tatoeages overal op zijn lijf verraden het meteen. Het
embleem van de club prijkt trots op zijn borst. Daarboven
twee sterretjes met de jaartallen ’93 en ’99, verwijzend
naar de meest recent behaalde landskampioenschappen.
Het pronkstuk in de ‘collectie’ is de enorme UEFA-beker
die Van Hal achterop zijn rug liet zetten nadat de
Rotterdammers deze vorig seizoen hadden veroverd.
De passie voor Feyenoord is gegroeid in zijn puberteit. “De
hele familie was voor Ajax, maar ik vond dat niks”, vertelt
hij. “En mijn maatje was voor Feyenoord, dus besloten we
daar voortaan heen te gaan.” Het zal eind jaren tachtig,
begin jaren negentig zijn geweest. Terwijl half Nederland
achter de successen aanliep van het Eindhovense PSV, ging
Van Hal voor het eerst naar de Kuip. “Ja, effe denken. Dat
was tegen Sparta. We gingen met een mannetje of acht,
negen. Mooi man. Het jaar daarop heb ik meteen een seizoenskaart
gehaald. Voor vak Q, helemaal bovenin het stadion.”
Wat hem zo aantrekt in de club? “Het is echt werkvoetbal,
niet van dat arrogante wat je bijvoorbeeld bij Ajax
ziet. Daar komen de supporters met duizenden tegelijk als
SERIE
NEE, LEDEN ZIJN GEEN NUMMER BIJ FNV BOUW. MAAR ZE HÈBBEN ER WEL EEN: EEN LIDMAAT-
SCHAPSNUMMER. DE REDACTIE VAN FNV BOUW MAGAZINE PRIKT VOLSTREKT WILLEKEURIG IN
HET LEDENBESTAND EN ZOEKT NAAR DE MENS ÀCHTER HET NUMMER.
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 33

het goed gaat, maar zijn de resultaten wat minder dan zijn
die lui plotseling in geen velden of wegen meer te
bekennen.”
KNOKKERS Vooral het Feyenoord onder trainer Willem van
Hanegem sprak hem aan. Kleurrijke, maar ook bikkelharde
spelers als John de Wolf, Ruud Heus en Henkie
Fraser. “Allemaal echte knokkers.” Zo ziet Van Hal zichzelf
ook. Hij voetbalt al vanaf zijn vierde, vrijwel altijd als verdediger
of keeper. Niets en niemand ontziend en nooit ‘het
pootje’ terugtrekkend. “Gewoon erin kletsen, daar hou ik
van.” De mooiste wedstrijden zag hij in het buitenland.
Zoals het Europese duel bij Werder Bremen, vooral berucht
geworden door de rellen eromheen. Zeker driehonderd
Feyenoord-supporters werden al bij het uitstappen van de
trein opgepakt en door de Duitse politie als vee afgevoerd
naar een legerkazerne. Van Hal zat daar tot zijn geluk niet
bij. Hij was, heel slim, met de bus gekomen en zag zijn
favorieten winnen met 4-3. “Prachtig. We waren daar met
34 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE
vijftienduizend man en het was echt één groot feest.” Voor
Claudia is zijn fanatisme niet altijd even leuk geweest. “Hij
zou op een keer op vrijdag bij mij komen”, vertelt zij,
“maar niks hoor, hij liet me hier mooi wachten. Belt hij
zondag ineens op om even te zeggen dat hij in IJsland zit
om een wedstrijd te bekijken.”
«DE HELE FAMILIE WAS
VOOR AJAX MAAR DAT
VOND IK NIKS»
GEEN RELLEN Hoewel hij een bloedfanatieke fan is, is Van
Hal de supportersrellen altijd zoveel mogelijk uit de weg
gegaan. “Dat vechten hoeft van mij niet, het voetbal is de
hoofdzaak.” Maar, hij geeft wel toe dat er iets verandert als
hij tussen de rest in het stadion staat. “Je gaat toch wel een
beetje provoceren.” Iets wat Van Hal ook met plezier doet
in zijn eigen team in Utrecht. Daar lopen namelijk nog wat
gasten rond die voor Utrecht of Ajax zijn. Het is een
grappig gezicht, al die verschillende clubtenues op de trainingen.
“Ach, moet kunnen”, vindt hij. Niet dat hij het zou
accepteren als zijn dochter met een ‘vijandelijk’ shirt aan
thuiskomt. Van Hal heeft haar al na twee dagen lid
gemaakt van de kinder-fanclub Feyenoord Kameraadjes.
“Ja, dat soort dingen moet je gelijk aanpakken.” Eén van
zijn grootste wensen is namelijk om ooit met Sharon
samen de wedstrijden in de Kuip te bezoeken.
Zelfverzekerd: “Maar, maak je geen zorgen, dat komt echt
wel goed hoor.”

ZUID-KOREANEN MAKEN KENNIS MET
POLDERMODEL EN DOORZONWONING
Zes vakbondsleiders uit Zuid-Korea brachten eind vorig jaar
een bezoek aan FNV Bouw. De delegatie bestond uit voorzitters
van bedrijfsbonden, die te vergelijken zijn met de ondernemingsraden
in ons land, en een afgevaardigde van de
internationale bouwbond IBBH. De Zuid-Koreanen waren
vooral benieuwd hoe de vakbonden zich hier organiseren. Zij
kregen uitleg over het poldermodel, de vakopleidingen in de
bouw en het sociaal-economisch beleid in Nederland.
“Vooral het vakbondstientje vonden ze nogal bijzonder”,
aldus algemeen secretaris Nanning Schotanus van FNV
Bouw. Natuurlijk werd er ook een bouwproject bezocht. Op
de vinexlocatie in Rotterdam waren de Koreanen onder de
indruk van de ruimte en de laagbouw. Schotanus: “Ze verbaasden
zich er over dat elk huis een voor- en achtertuin
heeft, dat kennen ze in Seoul niet. Daar is enorm veel hoogbouw.
Ze vonden onze nieuwbouwhuizen echter wel stevig
aan de prijs.”
TACHTIG JAAR LID VAN DE BOND
Het lukt bijna niemand. Maar wel Toos Reniers-Brouwers (92). Zij is
tachtig jaar lid van FNV Bouw. Eind 2002 werd zij in zorgcentrum
‘Wijngaerd’ in Made door de afdeling Dongemond gehuldigd. Zij
heeft na het overlijden van haar man het lidmaatschap
van de bond voortgezet. Kees Reniers werd
op zijn zeventiende lid van de bond en bleef dat ruim
65 jaar. Als twaalfjarige jongen begon hij als grondwerker
in de Biesbosch. “Op zondagavond maakte
hij de oversteek met voor de hele week proviand in
zijn rugzak”, vertelt zijn weduwe. “Hij moest hard
werken in het riet, al het grondwerk gebeurde met
de schop.” In de jaren veertig werd Reniers actief in
de bouw. Zo werkte hij mee aan de aanleg van de
Moerdijkbrug, het bouwwerk waar hij het meest
trots op was. De laatste twintig jaar bestond zijn
Foto afdeling Dongemond
werk uit spoorleggen. Over het feit dat het zelden
voorkomt dat iemand tachtig jaar lid is, zegt de jubilaris:
“Tja, je moet èn heel vroeg lid zijn, èn heel oud worden.”
Overigens is de familie Reniers een echte vakbondsfamilie. Een van
de zonen van Toos is al gehuldigd voor zijn veertigjarig lidmaatschap
en ook al haar kleinkinderen zijn lid van de FNV.
VERKIEZINGEN
Op 22 januari mag er weer gestemd worden. Wie nog twijfelt
of het echt niet weet, kan terecht op de internetsite van de
FNV. Daar staan een stemwijzer en een vergelijking van een
aantal voor werknemers relevante punten uit de verkiezingsprogramma’s
van de politieke partijen. Surf voor meer informatie
naar: www.fnv.nl
36 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE
De Zuid-Koreanen bekijken de maquette van de Rotterdamse vinexlocatie
Foto Ton Poortvliet
WAARDERING VOOR
TROUWE LEDEN
In de tekst op de supportpagina, achterop het
decembernummer van FNV Bouw Magazine, is
een zin weggevallen. Dat geeft aanleiding tot
onduidelijkheid. Bij de regeling voor trouwe
leden moet worden vermeld dat de hier
genoemde jubileumuitkering geldt voor leden
die op 1 januari 2001 jonger dan 65 jaar waren.
Voor anderen is de oude regeling van toepassing.
Voor mensen die geboren zijn vóór of op 31
december 1935 geldt de regeling op de supportpagina
dus niet. De tekst op de supportpagina in
dit nummer is aangepast.
DANKBETUIGING
Kraanmachinist Tjeu Moris (55) overleed op 31 oktober na een
noodlottig ongeval op de bouwplaats voor het station in het
Brabantse Cuijk. Hij was werkzaam bij Bouwbedrijven Jongen
in Landgraaf. Het ongeluk gebeurde tijdens het opbouwen van
een grote kraan, die door nog onbekende oorzaak omviel. Bij
het ongeval kwam ook een collega van Moris om het leven. De
familie Moris heeft de afgelopen tijd veel steun en blijken van
medeleven ontvangen. Zij heeft ervaren dat Tjeu niet alleen bij
hen, maar ook bij zijn collega’s, collega-machinisten en andere
bouwvakkers uit het land een bijzondere plek innam.
Echtgenote Mariet Moris-De Kievit, de kinderen Angelique en
Randy, Nicolette en Rob en de kleinkinderen Raymond en
Daniëlle willen iedereen daarvoor danken. De hartverwarmende
belangstelling geeft hen het gevoel dat zij niet alleen
staan in hun verdriet.
DOOR ROEL DE VRIES, BONDSVOORZITTER
STEM VOOR EEN BETER KABINET
We gaan een nieuw jaar in met, naar ik hoop, betere perspectieven. Want we
hebben een moeilijk jaar achter de rug. Als vakbeweging hadden we in 2002 de
nodige aanvallen te verduren. Zo werden er vraagtekens gezet bij onze representativiteit.
Met name doordat de vakbeweging in sommige sectoren maar weinig
leden heeft en bovendien nog maar weinig bonden erin slagen voldoende jonge
leden in te schrijven. En toch sluiten FNV-bonden goede CAO’s af! Ik weet hoe dat
komt: doordat we ondanks alles weten wat er in onze achterban leeft. Onderzoek
geeft keer op keer aan dat ook niet-leden vertrouwen hebben in de vakbeweging.
Ze zetten dat alleen niet om in het lidmaatschap. Want die CAO? Die komt er toch
wel. Denken ze. Maar ze zouden raar opkijken als er geen CAO kwam, doordat ze
zich van de bond afzijdig hebben gehouden. Daarom vind ik het een prima idee,
zoals onze collega bij Ballast Nedam is gelukt, om naast een Sociaal Plan nog een
extraatje voor leden af te spreken. Ik vind beslist niet dat we daarmee de solidariteit
doorbreken. Want solidair is dat we een Sociaal Plan regelen voor álle werknemers.
En belangenbehartiging van onze leden is dat we daarnáást voor hen nog
een aparte afspraak maken.
Over solidariteit gesproken: de FNV ontpopte zich in 2002 als de beste oppositiepartij!
Niemand anders dan de FNV is het gelukt een reeks verslechteringen van
het kabinet-Balkenende van tafel te krijgen. Want dat is de grote winst van het
najaarsakkoord: het spaarloon wordt grotendeels gehandhaafd, vele ‘Melkertiers’
kunnen in elk geval nog een jaar doorwerken, pensioenopbouw blijft mogelijk en
langdurige minima krijgen er iedere maand iets bij. Daarvoor geeft het kabinet een
lastenverlichting en doen werkgevers en werknemers de aanbeveling bij CAOonderhandelingen
rond de 2,5 procent uit te komen. Bedrijfstakken waar meer
ruimte is, kunnen die in een eenmalige uitkering omzetten of in de aanzet tot een
dertiende maand. Er hoeft dus geen geld te blijven zitten.
Allemaal winst, zij het in een politiek moeilijke situatie. De verkiezingen van mei
2002 brachten een politieke aardverschuiving teweeg. Een ruk naar rechts ook.
Hoe moest de vakbeweging daarmee omgaan? Een kabinet proberen weg te
krijgen dat democratisch is gekozen?! Nee, dat niet. Wel met zakelijke kritiek op
kabinetsstandpunten die niet in het belang zijn van werknemers.
Als het moet, gaan we verder op die weg. Maar de doelstellingen van de vakbeweging
worden moeilijk te realiseren als er voor vier jaar een kabinet zit met
dezelfde plannen als het huidige. CDA en VVD willen dat: ze hebben het regeerakkoord
van de zomer van 2002 tot inzet van de verkiezingen van 22 januari gemaakt.
Ik geef u geen stemadvies. Ik vraag u wel om te gaan stemmen. En laat dan sociaaleconomische
motieven in uw stemgedrag meewegen. Beschikt u over internet,
surf dan naar www.fnv.nl voor de vergelijking van de programma’s van de politieke
partijen op sociaal-economisch terrein. Dan weet u precies wat u van elke partij te
verwachten hebt als het op arbeid en inkomen aankomt. Uw arbeid en uw inkomen
en dat van uw collega’s, uw partner, uw kinderen. Toch niet de minst belangrijke
dingen in het leven.
Deze column is ook twee weken te lezen op de internetsite www.fnvbouw.nl. Daar verschijnt
vervolgens een extra column van de bondsvoorzitter.
BONDSRAAD KIEST
NIEUWE VOORZITTER
EN PENNINGMEESTER
Dick van Haaster wordt de nieuwe voorzitter van
FNV Bouw en Leo Hartveld de nieuwe penningmeester.
Beide werden door de bondsraad op zijn
vergadering van 9 december met grote meerderheid
gekozen. Van Haaster (51), reeds twintig jaar
in bondsdienst en thans vice-voorzitter, wordt de
opvolger van Roel de Vries als die begin april met
pensioen gaat. Hij was de enige kandidaat. (Zie
ook een interview met Dick van Haaster op
pagina 10.) Leo Hartveld treedt aan in juni als de
huidige bondspenningmeester Stef Ruesen met
pensioen gaat. De politicoloog Hartveld (46) werkt
ruim zeventien jaar bij de bond en is thans hoofd
van de afdeling Sociaal-economisch beleid. Hij
heeft een brede kennis van financieel-economische
aangelegenheden. Ook Hartveld was de enige
kandidaat. De bondsraad stemde verder in met de
voordracht van het bondsbestuur om Ineke de
Deugd te benoemen als regiohoofd in werkgebied
West. Het huidige hoofd, Noud van de Rhee,
wordt per 1 januari hoofd van de dienst Personeel
en Organisatie van de bond.
FNV BOUW ACHTER
CENTRAAL AKKOORD
De bondsraad van FNV Bouw stemt in met het centraal
akkoord voor 2003, dat tot stand kwam tijdens het zogenaamde
najaarsoverleg tussen sociale partners en de regering. Op zijn
vergadering van 9 december sprak de raad er uitvoerig over.
Daarbij speelde ook de mening een rol van de achterban, die
zich eerder op diverse bijeenkomsten in het land over het
akkoord had kunnen uitspreken.
Het najaarsakkoord, zo lichtte bondsvoorzitter Roel de Vries toe,
maakt een reeks verslechteringen ongedaan die het kabinet
voor werknemers wilde doorvoeren. Zo blijft het spaarloon bijna
geheel overeind, wordt de pensioenopbouw niet aangetast,
blijven de zogenaamde Melkertbanen overeind en komt er een
extraatje voor langjarige minima. In ruil daarvoor beperken
werkgevers en werknemers de initiële loonsverhogingen tot
2,5 procent in plaats van de 3,5 die de FNV wilde. De Vries
voegde daar wel aan toe, dat in sectoren waar meer ruimte is,
die wordt opgeëist door middel van andere beloningsvormen.
Enthousiast was de bondsraad niet. Diverse leden rekenden
voor dat 2,5 procent niet voldoende is voor koopkrachtbehoud.
“Maar we staan met de rug tegen de muur”, aldus één van de
sprekers. De raad stemde uiteindelijk toch in met het akkoord
maar vindt wel dat voorkomen moet worden dat gemeenten de
inkomenssteun aan minima moeten aftrekken van de bijzondere
bijstand. Ook in de verdere toekomst moeten spaarloon
en bedrijfssparen zoveel mogelijk overeind blijven.
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 37

SPREEKUUR IN IJBURG
FNV Bouw houdt sinds kort eens per
veertien dagen spreekuur op de bouwlocatie
IJburg in Amsterdam. De vele
bouwvakkers die daar actief zijn,
kunnen dan tussen de middag gemakkelijk
even bij de bond langsgaan voor
informatie of hulp. De spreekuren zijn
op donderdag van twaalf tot twee en
worden voorlopig gehouden in de
opzichterskeet van Heddes. Mogelijk
wordt op termijn uitgekeken naar een
andere locatie. Er zijn steeds twee vertegenwoordigers
van de bond aanwezig.
De spreekuren in de maand
januari zijn op de donderdagen 2, 16
en 30 januari.
BEGROTING 2003 FNV BOUW
In februari stelt de bondsraad de begroting 2003 van FNV Bouw vast.
Voorafgaand daaraan worden rayonvergaderingen gehouden. Een overzicht
van data en locaties van die vergaderingen staat hiernaast. Leden worden
uitgenodigd de bijeenkomsten bij te wonen en mee te praten over de bondsfinanciën.
Alle kaderleden ontvangen uitgebreide informatie over de begroting.
Leden die deze informatie niet krijgen maar er wel in geïnteresseerd
zijn, kunnen met de bon de stukken gratis opvragen.
BEGROTINGSINFORMATIE
Naam
Adres
Postcode/woonplaats
Bondsnummer
MEEPRATEN OVER OUDERENBELEID
Wat verwachten ouderen van hun vakbond? En hoe komt FNV Bouw daaraan tegemoet? Die
vragen stonden centraal op een in november gehouden bijeenkomst in Ede. Zo’n 120 uitkeringsgerechtigden
en andere aanwezigen werden daar geïnformeerd over het ouderenbeleid
van de bond. De deelnemers spraken er met elkaar over onderwerpen als pensioen, gezondheidszorg
en armoede. Ook kwam het ontwikkelen van het vrijwilligersvoorwaardenbeleid
aan de orde. Veel ouderen
zijn immers actief binnen de
bond of oefenen allerlei functies
uit in seniorenraden en
klantenpanels. Daarom zou
het goed zijn als hun rechten
en plichten als vrijwilliger
vastgelegd worden.
verzoekt toezending van de uitvoerige begrotingsinformatie.
Bon invullen en (zonder postzegel) opsturen naar:
FNV Bouw, afdeling C&M, Antwoordnummer 13, 3440 VB Woerden.
✁
Foto Herman Stöver
RAYONVERGADERINGEN OVER DE BEGROTING 2003
District 1 - Groningen/Drenthe
28 jan.: Mercure Hotel, Emmalaan 33 te Haren.
District 2 - Friesland
30 jan.: Vreewijk Zalencentrum, Folgeren 14 te Drachten.
District 3 - Overijssel/Stedendriehoek/Flevoland
20 jan.: Café Restaurant De Vrolijkheid, Oude Meppelerweg 3 te Zwolle.
23 jan.: Hotel De Cantharel, Van Golsteinlaan 20 te Ugchelen.
27 jan.: Het Wapen van Hengelo, Berfloweg 1 te Hengelo.
District 4 - Gelderland
21 jan.: Zalencentrum De Valom, Karstraat 2 te Huissen.
23 jan.: Zalencentrum De Ploeg, Kerkplein 17 te Varsseveld.
27 jan.: Hotel De Gentel, Gentieldijk 34 te Geldermalsen.
28 jan.: LSP Nijmegen, Steenbokstraat 84 te Nijmegen.
District 5 - Oost-Brabant
28 jan.: Partycentrum Nia Domo, St. Agathaplein 2 te Boekel.
District 6 - Limburg
28 jan.: Rest. Party- en zalencentrum Poort van Limburg, Bassin 5 te Weert.
District 7 - West-Brabant
23 jan.: Regiokantoor FNV Bouw, Jacob Obrechtlaan 3 te Bergen op Zoom.
23 jan.: Café Meerzicht, Markt 10 te Prinsenbeek.
28 jan.: Boerke Mutsaers, Vijverlaan 2 te Tilburg.
District 8 - Zeeland
21 jan.: Dorpshuis Luctor Emergo, Hoofdweg 45 te Rilland.
28 jan.: Dallinga Exploitatie 't Meulegat, St. Elisabethlaan 49 te Sluiskil.
District 9 - Zuid-Holland Zuid en
District 10 - Zuid-Holland Noord
28 jan.: Regiokantoor West, Pegasusweg 200 te Rotterdam.
District 11 - Midden-Nederland
22 jan.: VBC-kantoor FNV Bouw, Liendertseweg 106 te Amersfoort.
22 jan.: Majella, Vleutenseweg 494 te Utrecht.
District 12 - Noord-Holland
22 jan.: Regiokantoor FNV Bouw, Dalsteindreef 37-39 te Diemen.
22 jan.: Stichting De Blokhut, Loet 10 te Schagen.
Alle vergaderingen beginnen om 19.30 uur met uitzondering van de
bijeenkomst in Weert, die om 20.00 uur begint.
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 39

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29
30 31 32 29 33 34
35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45 46 47
48 41 50 51 52
53 54
55 49 56 57 58 51 59 60
61 62 63 64 65 66
67 68 69 70 71
72 73 74 65 75 76 77 78
79 80 81 82 83 84
85 86 87 88 89 90
91 92 93 94 95 96
97 98
Oplossing: 31-47-49-16-68-91-98-86-
78-59-41-20-29-73-38-28-56.
In FNV Bouw Magazine staat elke
maand een puzzel. Stuur uw oplossing
met vermelding van banknummer
vóór 15 januari naar:
Redactie FNV Bouw Magazine,
Postbus 520, 3440 AM Woerden of
stuur een e-mail met de oplossing
aan redactie@fnvbouw.nl onder
vermelding van het puzzelnummer.
U maakt dan kans op de hoofdprijs
van € 100 of de twee prijzen van
€ 50.
De oplossing van puzzel nr. 7 van
november was: werveluitsteeksel.
De eerste prijs van 100 euro is
gewonnen door P. de Peffer, Waalwijk;
de twee prijzen van 50 euro
door A. de Cort, Rosmalen en P. ter
Balkt, Overdinkel. De winnaars hebben
hun prijs inmiddels ontvangen.
Horizontaal
1 maatschappelijk
7 verzoek voor opslag
13 markt Ind.
14 tamelijk
16 dom
18 filmwezentje
19 nageslacht
21 voorzetsel
22 etenbereider
23 salvation army afk.
24 vochtig
26 marterachtige
29 dwaas
30 parvenu
32 vader
33 momenteel
34 turfstrooisel
35 rivier in Utrecht
37 accuraat
40 vruchtengelei
41 ounces afk.
43 schoon
45 neerslag
47 moeder
48 wrede heerser
50 godin van het slagveld
51 verbittering
53 bekeuring
54 oogvocht
55 plant
56 voortreffelijk
59 trots
61 water in Brabant
62 Indonesië
64 nimmer
66 achter
67 loot
68 nauwe doorgang
70 zenuwtrek
72 gereedschap
74 voegwoord
75 sociaal emotioneel afk.
77 best
79 European Currency Unit afk.
80 exploiteren
84 waterplant
85 europium afk.
86 gezet
87 verhoogde toon
88 hoogste punt
90 U
91 aardappelspijs
93 grondvlak
95 vrucht
97 vakantieganger
98 Europees gebergte
PUZZEL NR 9
Verticaal
1 duivel
2 rund
3 collectieve arbeidsovereenkomst
afk.
4 regenboogvlies
5 meisjesnaam
6 tennisterm
7 natie
8 oosterlengte afk.
9 Europeaan
10 looistof
11 binnen
12 vezels van de agave
13 kosthuis
15 roeischip
17 torenopening
20 vlug
22 biljartstok
25 dicht
27 genoeg It.
28 tussen
29 masker
31 aanstelling
34 koen
36 mobiele eenheid afk.
38 Engelse schrijver
39 met beleid en inzicht
40 persoonlijk vnw.
42 oversteekplaats
44 weefsel
46 achterbuurt
47 aandringen
49 gesel
52 streling
55 toiletartikel
57 jongensnaam
58 ijverig
60 puzzel
63 niton afk.
65 informatietechnologie afk.
67 water Frans
69 mortel
71 bergpas
73 dringend
74 loofboom
76 telwoord
78 vertrouwd
80 melkklier
81 nut
82 godin van de natuurkracht
83 ongaarne
86 rivier in Schotland
89 poes
92 wet op de Ruimtelijke
Ordening afk.
93 burgerlijke stand afk.
94 Sovjet Unie afk.
96 lidwoord
PUZZEL
FNV BOUW MAGAZINE JANUARI 2003 45

WEGWIJS
LEDEN VAN FNV BOUW KUNNEN MET VRAGEN OF PROBLEMEN BIJ HUN BOND
TERECHT. DAT KAN DOOR MIDDEL VAN DE VAKBONDSTELEFOON OF PERSOONLIJK
BIJ DE VAKBONDSCONSULENT OF DE VRAAGBAAK VAN DE PLAATSELIJKE
AFDELING.
VAKBONDSTELEFOON 0900 368 26 89 OF 0900 FNVBOUW
(10 eurocent per minuut). Via de vakbondstelefoon kunnen leden
gemakkelijk contact opnemen met:
• de vakbondsconsulent voor vragen over bedrijfstakeigen
regelingen in de bouw- en afbouwsector zoals vakantierechten
RBS of Pris (op dinsdag ook bereikbaar van 16.45 tot 19.00 uur);
• de helpdesk voor vragen over en problemen met arbeid,
inkomen, huur- en consumentenzaken en het rechtenpakket
(op dinsdag ook van 16.45 tot 19.00 uur);
• de ledenadministratie voor vragen over de contributie en het
melden van verhuizing of verandering van werk;
• de CAO-telefoon voor actuele informatie over de lopende
CAO-onderhandelingen.
WATERBOUWTELEFOON 0348 575 657
De waterbouwtelefoon is speciaal bestemd voor leden die in het
baggerbedrijf werkzaam zijn. Bereikbaar tijdens kantooruren.
VBC-KANTOREN
FNV Bouw heeft, verspreid over het land, zo’n veertig vbckantoren.
Daar kunnen leden tijdens de spreekuren bij de
vakbondsconsulent terecht voor vragen over de bedrijfstakeigen
regelingen en met vragen of problemen over werk en inkomen.
Leden die een klacht in behandeling willen laten nemen, kunnen
er een intakeformulier invullen.
Het adres en de openingstijden van de vbc-kantoren staan op
het rechtenoverzicht of zijn op te vragen via de vakbondstelefoon.
AFDELINGEN
FNV Bouw heeft, verspreid over het hele land, vijfhonderd
plaatselijke afdelingen. Leden kunnen bij de vraagbaak van de
afdeling terecht met vragen en problemen. Zij kunnen daar
een intakeformulier invullen om een klacht in behandeling te
laten nemen.
Adres en telefoonnummer van de vraagbaak zijn op te vragen via
de vakbondstelefoon.
46 JANUARI 2003 FNV BOUW MAGAZINE
REÏNTEGRATIEBEGELEIDING
FNV Bouw beschikt over zogenaamde rea-teams, die werknemers
bij dreigende langdurige arbeidsongeschiktheid of
werkloosheid ondersteunen bij hun reïntegratie. WAO’ers
kunnen worden begeleid bij keuringen. Doorverwijzing naar een
reateam geschiedt in overleg met de vraagbaak of de vakbondsconsulent.
HOOFDKANTOOR
FNV Bouw, Postbus 520, 3440 AM Woerden, T 0348 575 575.
Voor zaken die hierboven niet zijn genoemd, kan tijdens kantooruren
contact worden opgenomen met het hoofdkantoor van
FNV Bouw in Woerden.
WWW.FNVBOUW.NL
De internetsite van FNV Bouw is dag en nacht bereikbaar voor
informatie, nieuws en communicatie.
FNV ZBo is een aparte vereniging voor zelfstandigen zonder
personeel (zzp’ers) die werkzaam zijn in de bouw of aanverwante
bedrijfstakken. Leden kunnen er terecht voor
persoonlijk advies, verzekeringen en juridische hulp. Er is
ook een pakket beschikbaar met tips over zaken als offertes,
facturen en betalingsherinneringen. FNV ZBo, Postbus 520,
3440 AM Woerden, T 0348 575 656, zbo@fnvbouw.nl
Postbus 520, 3440 AM Woerden, T 0348 575 557.
redactie@fnvbouw.nl
Leden van FNV Bouw ontvangen FNV Bouw Magazine gratis.
Abonnees betalen € 20,- per jaar. Losse nummers € 2,50.