echo en narcissus van ovidius/ kort - CC Ter Vesten Beveren

Weer keer en Spieg elm an
een m uziektheater pr o duc tie van Ko llektief D&A
LESMAP
Ben ik de ik die ik zie ?
Of zie ik een an der e ik dan de ik die ik ben ?
QuickTime and a
decompressor
are needed to see this picture.
vzw Kollektief D&A • Poperingestraat 87 9000 Gent • fax & tel 09/226.01.88
email kollektief.d&a@skynet.be • www.kollektiefdna.com

Beste Leerkracht,
Binnenkort woont u met uw leerlingen de voorstelling Weerkeer en
Spiegelman bij van Kollektief D&A.
Opdat jullie extra van de voorstelling zouden genieten, willen wij
graag vooraf al een paar dingen meegeven. Op die manier weten
jullie toch al een beetje waaraan je je kan verwachten en ook
waaraan niet. Het zal de kans op een aangename ervaring er
alleen maar op vergroten.
Wij hebben alleszins al genoten van het maken van Weerkeer en
Spiegelman en uiteraard hopen wij dat dat enthousiasme ook
overslaat op ons publiek!
De ploeg van Weerkeer en Spiegelman:
spel Sarah Eisa, Joren Seldeslachts en Stefan Wellens
tekst, regie en scenografie Dirk De Keyzer
muziek en uitvoering muziek Stefan Wellens
tekst en lesmateriaal Reinhilde Van Driel
Wij wensen jullie een fijne voorstelling !
QuickTime and a
decompressor
are needed to see this picture.

Weer keer en Spieg elm an
een muziektheaterproductie van Kollektief D&A naar Echo en Narcissus van Ovidius
Met Weerkeer en Spiegelman gaat Kollektief D&A aan de slag met één van
de bekendste verhalen uit de Griekse mythologie: Echo en Narcissus.
In de muziek, de schilderkunst, de poëzie en de literatuur is het verhaal een
klassieker. Het theater mag daarbij niet achterblijven, vinden wij.
Op basis van Ovidius’ Metamorphosen (Gedaanteverwisselingen) brengen wij
dit universeel verhaal tot leven. Want hoewel eeuwenoud spreekt deze
tragische historie nog steeds tot ieders verbeelding.
De inhoud is dan ook eigen aan alle (jonge) mensen van alle tijden. Echo en
Narcissus is een tijdloos verhaal over jonge mensen die vooral begaan zijn
met zichzelf. Zijzelf zijn het centrum van hùn wereld en het uiterlijk is zeer
belangrijk. Ze bevinden zich in een fase van hun leven waarin ze er zeker van
zijn dat je aan dat uiterlijk ook het innerlijke kan aflezen. Het ‘ik’ staat
centraal: Hoe zie ik er uit ? Ben ik mooi ? Ben ik ‘cool’ ? en vooral: Wat
denken en vinden anderen van mij ?
En dan zijn er bovendien nog die wispelturige hormonen die vanalles
uitrichten met dat lichaam, zowel aan de zichtbare buitenkant als aan de
onzichtbare binnenkant.
Zoals dat moet bij een sterk stuk is alles aanwezig in Weerkeer en
Spiegelman: tragedie, poëzie, filosofie maar evengoed lichtheid en humor
natuurlijk. Weerkeer en Spiegelman is een parabel over hoe het teveel aan
‘ik’ veel schade kan berokkenen aan jezelf en aan de andere(n).
Het belangrijkste voor de kinderen is dat ze zich laten meevoeren in de sfeer
en de wereld die voor hen gecreëerd wordt. Want veel meer dan dat
Weerkeer en Spiegelman een voorstelling is die je moet begrijpen, is het er
één die je gevoelens tracht aan te spreken. De voorstelling is zeer zintuiglijk
en doet dus meer beroep op je gevoelens dan op je verstand.
De oude mythologische sage is helemaal niet moeilijk, de manier waarop wij
ze vertellen vraagt wel wat van je verbeelding en inlevingsvermogen.

Ec ho en Nar c is s us van Ovidius
Echo, een zeer charmante maar praatgrage nimf, slaagde er keer op keer in om de
godin Juno (of Hera bij de grieken) aan het lijntje te houden. Ze deed dit om de
andere nimfen de kans te geven er van onder te knijpen op het moment dat ze
zouden betrapt worden bij hun minnekozerij met Jupiter (Zeus in de griekse
mythologie) -god en tevens man van Juno- in de bergen.
Toen Juno de list doorzag, schoot ze in een vliegende colère en strafte ze Echo.
Vanaf die dag kon Echo enkel nog de laatste woorden herhalen die iemand anders
had gesproken. Echo schaamde zich erg nu ze niet meer kon spreken en daarom
trok ze dieper de bossen in.
Op een dag bespiedde Echo Narcissus, de mooiste jongen in het woud. Iedereen die
nog maar naar Narcissus keek, werd onmiddellijk op hem verliefd. Maar hijzelf wou
met niemand iets te maken hebben, volgens hem waren mensen niet te vertrouwen.
Echo’s hart brandde als de vlam van een toorts. Toen ze het eindelijk aandurfde om
van tussen de bomen tevoorschijn te komen, vloog ze meteen rond Narcissus hals.
Maar de jongen schrok heftig omdat de nimf hem zo geweldig omhelsde.
“Laat mij met rust !” schreeuwde hij, “Ik sterf nog liever dan dat ik van je hou !”
“Van je hou !” was het enige wat de arme Echo kon zeggen terwijl ze Narcissus zag
weglopen tussen de bomen.
Vervuld van verdriet doolde Echo door de bergen tot ze een verlaten grot vond om in
te wonen.
Ondertussen was Narcissus op jacht in het woud, en op een dag ontdekte hij een
verborgen meertje. Toen hij naar het spiegelend oppervlak keek, zag hij iemand naar
hem staren. Hij trachtte die perfecte lippen te kussen, maar het enige wat hij kuste
was water. Zijn geliefde vluchtte weg maar kwam terug toen het water weer kalm
was en trok opnieuw zijn aandacht.
Hij was verliefd op zijn eigen spiegelbeeld, op zijn eigen ik. Hij kon zichzelf er niet
meer toe brengen om van het water weg te kijken. Van puur verdriet begon hij weg te
kwijnen en verloor zijn schoonheid die eens zo betoverend was voor de nimf Echo.
“Vaarwel, mijn liefde !” zuchtte hij tegen zijn spiegelbeeld met zijn laatste adem en
aan de oever van het meertje veranderde hij in een bloem.
“Vaarwel, mijn liefde !” echode Echo vanuit haar grot diep in het woud en op haar
beurt veranderde ze in een steen.
Van toen af aan kan je de eenzame stem van Echo horen in alle bergen van de
wereld en herhaalt ze de laatste woorden die iemand heeft gesproken.

Weer keer en Spieg elm an – de vo o r s tellin g
Waarover
Voor de muziektheatervoorstelling Weerkeer en Spiegelman hebben we ons
gebaseerd op de griekse sage Echo en Narcissus. Dit verhaal speelt zich af in
lang vervlogen tijden waar er zelfs geen sprake was van een spiegel.
Als je jezelf wilde bekijken dan had je bijvoorbeeld het stilstaand water van
een helder meertje nodig.
Maar de thematiek jezelf zien, jezelf kennen, jezelf ontdekken is van alle tijden
en zeker voor jonge mensen tussen de 10 en 14 jaar.
Wij vermengen het prachtige oude verhaal met hedendaagse elementen, het
stilstaand meertje wordt bij ons een camera/projectie op de scène. Jonge
mensen zijn vertrouwd met een camera en filmpjes zijn het ideale medium om
zichzelf te tonen en te ontdekken.
Anders dan bij het verhaal van Echo en Narcissus is er bij Weerkeer en
Spiegelman sprake van een aantrekkingskracht tussen de twee personages.
Weerkeer kan niet meer spreken, ze kan enkel nog de laatste woorden
herhalen van iemand anders. Met haar herinneringen aan betere tijden leeft
ze teruggetrokken in een bos. Daar is het dat ze Spiegelman ontmoet. Ze
zoekt contact met hem en meteen voelt ze zich tot hem aangetrokken. En al is
hij helemaal niet vies van haar mooie verschijning en haar omhelzing, al gauw
keert hij terug naar zijn ware natuur. Hij wil alleen zijn en hij wijst Weerkeer
resoluut af.
Maar in hun korte toenadering zie je hoe jong en pril ze zijn in de liefde en
hoe verschillend ze zijn.
Weerkeer verloor haar stem door de wraak van een godin. Uit schaamte
vluchtte ze weg bij haar goede vriendinnen, de andere nymfen. Ze is al
gekwetst en eenzaam wanneer ze haar liefde op Spiegelman richt. Dat ze
niets kan zeggen tegen de mooie Spiegelman maakt haar verdriet alleen
maar groter.

Spiegelman groeit op in het woud tussen de planten en de dieren, hij is
mensenschuw en een eenzaat. De voortdurende aandacht van Weerkeer kan
hem maar eventjes boeien en bovendien gaat al dat geëcho van haar hem
danig op de zenuwen werken.
Hun liefde voor elkaar is kort maar heftig zoals dat vaak bij een eerste liefde
gaat.
Door de liefde en aandacht van Weerkeer wordt Spiegelman zich bewust van
zichzelf en verliest hij zijn onschuld. Hij komt oog in oog te staan met zijn
eigen spiegelbeeld en dat verlamt hem zodanig dat hij er niet meer van weg
kan. Hij eet niet meer, drinkt niet meer en sterft.
Van verdriet verandert Weerkeer (Echo) in een steen en Spiegelman
(Narcissus) in een bloem.
Hoe
Het verhaal speelt zich af in een wereld waar er nymfen, halfgoden en goden
in de bossen leefden. Spiegelman praat niet graag en Weerkeer kan alleen
maar de laatste woorden van een ander herhalen.
Door dit gegeven is tekst in de voorstelling niet het enige en belangrijkste
communicatiemiddel maar zijn beweging en lichaamstaal een even
belangrijke manier van communiceren.
Naast de twee acteurs Sarah Eisa (Weerkeer) en Joren Seldeslachts
(Spiegelman) is op de scène ook nog muzikant-componist Stefan Wellens
aanwezig. Zijn muziek en geluiddecors zijn zeer bepalend in de voorstelling.
Hij is het die Weerkeer toch nog van een stem voorziet, hij is het die de
sprookjesachtige boswereld voelbaar en hoorbaar maakt.
Het belangrijkste voor de kinderen is dat ze zich laten meevoeren in de sfeer
en de wereld die voor hen gecreëerd wordt. Want veel meer dan dat
Weerkeer en Spiegelman een voorstelling is die je moet begrijpen, is het er
één die je gevoelens tracht aan te spreken. De voorstelling is zeer zintuiglijk
en doet dus meer beroep op je gevoelens dan op je verstand.
De oude mythologische sage is helemaal niet moeilijk, de manier waarop wij
ze vertellen vraagt wel wat van je verbeelding en inlevingsvermogen.

Met woorden, klanken, geluiden, muziek, bewegingen, dans, licht en decor als
plastische en zintuiglijke middelen tracht Kollektief D&A de sfeer van deze
metamorfose te vatten. Veel meer dan het verhaaltje van A tot Z te vertellen is
het ons te doen om de weergave van een impressie van het verhaal. De
‘dichterlijke vrijheid’ die we daarbij hanteren, leidt tot onze versie van de
mythe. Waarbij we blij zijn dat ze kan bestaan naast duizend andere mogelijke
versies.
We hopen dan ook dat onze voorstelling zal worden bekeken als een
schilderij meer dan als een klassiek theaterstuk. Bijvoorbeeld vraag je je bij
een werk van Picasso ook niet af waarom een vrouw twee neuzen heeft in
plaats van één. Zijn schilderijen zijn niet logisch en realistisch en dat is het
verhaal dat wij vertellen ook niet. Want dat je van verdriet kan veranderen in
een steen of een bloem dat is niet logisch en kan je verstand niet vatten maar
je verbeelding kan zoiets wel.
Wis t je dat…
Wist je dat de woorden echo, narcis en narcist afkomstig zijn van de
mythologische figuren wiens verhaal wij vertellen.
Dit staat er in de dikke van Dale over deze woorden (niet de volledige uitleg):
Echo (de (m.) -‘s) geluidsweerkaatsing tegen verwijderde voorwerpen, op
bepaalde punten duidelijk en dikwijls meervoudig hoorbaar, in de klassieke
mythologie gepersonifieerd door een nimf (Echo), syn. nagalm, weerklank:
een vage, verre, zwakke echo; iemands echo zijn, zijn woorden, meningen
herhalen, nazeggen.
Narcis (de (m.) -sen) geslacht van sierplanten waarvan talrijke soorten
gekweekt worden. Lat. Narcissus – Gr. Narkissos.

Narcist (de (m.)) narcistisch persoon, vr. narciste
Narcisme (het) erotisch gerichte liefde voor zichzelf, voor de eigen
schoonheid, gevormd van de naam van de mythische Narcissus.
Narcissus (de (m.) -sen (w.g., fig) iemand die zeer met zichzelf ingenomen is,
een ziekelijke liefde voor zichzelf, voor zijn eigen schoonheid koestert.
Publius Ovidius Nas o (43 v. Chr. – ca. 18 na Chr.)
Ovidius -de schrijver van de Metamorphosen waarvan het verhaal over Echo
en Narcissus deel uit maakt- groeit op in een welgestelde romeinse familie.
Als jongeman studeerde hij rechten en retorica, eerst in Rome en later in
Athene. Tot ongenoegen van zijn vader heeft Ovidius geen interesse voor de
politiek en wijdt hij zijn leven aan de dichtkunst. Hij was een echt societyfiguur
in de mondaine grootstad Rome en hield als gevierd dichter regelmatig
voordrachten uit zijn werk. Vandaag is hij het best bekend voor zijn werk
Metamorphosen.
Metamorphosen is een latijns werk in dichtvorm waar Ovidius de geschiedenis
en creatie van de wereld volgens de griekse en romeinse mythologie
beschrijft.
In de verhalen schetst hij het leven van klassieke goden en stervelingen die
telkens een dramatische gedaantewisseling of metamorfose ondergaan. Als
Ovidius de goden portreteert beschrijft hij ze als gewone mensen met hun
zwaktes en amoureuze verlangens. Er wordt veel aandacht besteed aan de
natuur in Metamorphosen. De literatuur en de schilderkunst uit de
Renaissance zijn beïnvloed door dit werk.
Metamorfoses zijn sagen die een metamorfose tot slot hebben.
Metamorfoseren is van gedaante veranderen

Kr in g g es pr ek
De voorstelling Weerkeer en Spiegelman raakt vele thema’s aan die
jongeren bezighouden. Veel van de gevoelens en gedachten van onze
hoofdpersonages zijn herkenbaar voor kinderen en jongeren.
Wij reiken hier een aantal vragen aan die bruikbaar zijn voor een
kringgesprek:
Wat is voor jou een narcist?
Kijk je vaak in de spiegel?
Vind je het prettig om in de spiegel te kijken?
Maakt wat je ziet in de spiegel je gelukkig/ongelukkig?
Kijk je nu je wat ouder bent vaker in de spiegel?
Dans of zing je soms voor de spiegel?
Maak je vaak foto’s van jezelf?
Maak je soms filmpjes van jezelf?
Zet je die foto’s/filmpjes op facebook?
Weerkeer is verdrietig omdat ze door iedereen wordt afgewezen.
Voel je je soms afgewezen door iemand die je leuk vindt?
Word je echt afgewezen of is het maar een gevoel?
Wil je soms graag bevriend zijn met iemand die je mooi, cool, slim vindt?
Word of voel je je soms afgewezen omdat je anders bent of er anders uitziet?
Hoe groot is je verdriet als iemand je afwijst?
Is je verdriet soms zo groot dat je net als Weerkeer zou willen veranderen in
een steen?
Ben je net als Spiegelman iemand die graag alleen is?
Als je vrije tijd hebt doe je dan graag dingen op je eentje?
Ben je gelukkig als je kan lezen, tekenen, dansen of spelen in je eentje?
Ben je verlegen?

Voel je je vaak niet op je gemak bij andere mensen?
Ben je graag in het gezelschap van dieren?
Heb je soms het gevoel dat je hond je beter begrijpt dan je vrienden?
Opdracht
Bij deze opdracht mag je zoals Spiegelman dolverliefd zijn op jezelf, je mag
een narcist zijn. Dit is een oefening in zelfverheerlijking !
Neem van jezelf een foto waar je mooi opstaat (of laat hem nemen).
Zet al je mooie uiterlijke kenmerken op papier.
Beschrijf al je prachtige innerlijke kenmerken.
Probeer zonder gène jezelf op te hemelen. Ook al is dit best moeilijk, probeer
al je minder mooie kantjes een positieve draai te geven.
Vind je dat je een dikke knoert van een neus hebt, zeg dan dat je neus kracht
uitstraalt.
Ben je iemand die snel ruzie maakt, zeg dan dat je temperamentvol bent.
Elke negatieve eigenschap heeft ook een positieve kant.
Probeer je echt mooie eigenschappen nog extra in de verf te zetten en
gebruik poëtische taal.
Zeg niet gewoon, ik heb mooie ogen. Nee, schrijf bijvoorbeeld:
“Mijn ogen zijn zo groot, blauw en diep als een siberisch meer. Net wanneer je
er denkt in te verdrinken, sluit ik mijn ogen en zie je mijn ranke wimpers
waarlangs je omhoog kan klimmen naar de eeuwige liefde.”
Gebruik je verbeelding!
Hang alle portretten en beschrijvingen op in de klas!
Waarschuwing ! Dit is een leuke opdracht en wanneer je van nature weinig
eigenliefde hebt, kan dat je ego een extra boost geven. Ben je meestal al erg
vol van jezelf, bedenk dat dit een spel is.
Zorg ervoor dat je geen echte narcist wordt want dat is een beetje ziekelijk!

Weer keer en Spieg elm an 2013
jan uar i
Vr 11 CC De Valkaart Oostkamp 10u-13u45
Ma 14 CC Ter Vesten Beveren 14u
Di 15 CC Westrand Dilbeek 10u-14u
Do 17 CC De Spil Roeselare 10u-13u40
Do 24 CC Lokeren 14u
Do 31 CC Deurne 14u
febr uar i
Ma 4 CC De Werft Geel 10u-13u45
Di 5 CC De Werft Geel 10u-13u45
Do 21 CC Scharpoord Knokke 10u-13u45
Di 26 Stadsschouwburg Mechelen 10u30 -13u30
QuickTime en een
-decompressor
zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.
vzw Kollektief D&A • Poperingestraat 87 • 9000 Gent • tel en fax 09/226.01.88
e-mail kollektief.d&a@skynet.be • www.kollektiefdna.com

Kollektief D&A
Curriulum Vitae
1991 – 1997 (producties voor volwassenen)
Don Juan, Waanzinnen, Melanckoly, Nachtengel en Maria, Het Nieuwe Leven, Het
lijden van de jonge Werther, Tijlozen, Vier Mannen, Quando Corpus Morietur, Marie,
Pallaksch.
1997 – 2000
Lorelei (8+) naar De Kleine Zeemeermin van H.C. Andersen/De Keyzer
2000 – 2001
Het Meisje dat haar naam kwijt was (6+) naar A.M.G. Schmidt/ Van Driel
2001 – 2002
Het meisje dat haar naam kwijt was
Witje (8+) naar De Gebroeders Grimm/ De Keyzer, Van Driel
2002 – 2003
Witje
Wit is kleur (3+) eigen creatie Beersmans, Schepens,Van Driel
2003 – 2004
Een duik in de hemel (10+) eigen creatie Van Autreve
Wit is kleur
Witje
2004 – 2005
Rocking David Copperfield ( 12+) naar Charles Dickens/Van Driel
Een duik in de hemel
Poeslief (8+) eigen creatie Beersmans, Van Driel
Wit is kleur
2005-2006
Poeslief
Rocking David Copperfield
Zeezicht (4+) eigen creatie Beersmans, De Keyzer, Monserez
2006 – 2007
Rocking David Copperfield
Poeslief
Achter het hek (8+) naar Mark Twain/Van Driel
Zeezicht
2007 – 2008
Als Shakespeare Speelt (12+) eigen creatie Van Autreve, Van Driel

Achter het hek
Zepp! (4+) eigen creatie De Keyzer, Van Driel
2008 – 2009
Achter het hek
Witje
Als Shakespeare Speelt
Zepp!
2009 – 2010
Armada (14+) eigen creatie De Keyzer
Witje
Prins (10+) eigen creatie Beersmans, De Keyzer, Monserez, Wellens
Zepp!
2010 – 2011
Naar moe... (6+) eigen creatie De Keyzer, Van Driel
Prins
Armada
2011 – 2012
Romeo en Julia (14+) naar Shakespeare/De Keyzer
naar moe
Wit is Kleur remake eigen creatie 2003
2012 – 2013
Romeo en Julia
Weerkeer en Spiegelman (10+) naar Ovidius/De Keyzer
O, oo ! (6+) eigen creatie De Keyzer, Van Driel
QuickTime and a
decompressor
are needed to see this picture.
vzw Kollektief D&A • Poperingestraat 87 9000 Gent • tel en fax 09/226.01.88
kollektief.d&a@skynet.be • www.kollektiefdna.com