Lees ook het interview met Otto Wijnen in Meeting Magazine

MEETING DE PROFESSIONAL
“KLEINSTE ENERGIE-
LEVERANCIER
VAN NEDERLAND”
Wie kent het niet: een congres met een vol dagprogramma, diverse sprekers over het onderwerp. De namen van de sprekers zijn indrukwekkend, ze
hebben een paar uitstekende professionals uitgenodigd. Aan vakkennis zal het niet ontbreken die dag, maar helaas aan gegaap ook niet. Want het
geven van presentaties is niet een sterke kant van veel sprekers, hoe tegenstrijdig het ook klinkt. Na een dag luisteren en vooral meelezen op de
powerpoint-slides, ben je suf, moe en murw. Tot de laatste spreker plotseling wel een hele rare wending in zijn verhaal heeft.
Meeting Magazine.nl ging het gesprek aan met een
professional die op geheel eigen wijze - en geheel
eigenwijs - zijn bijdrage leveren aan een congres.
Aan tafel zit Otto Wijnen, dagvoorzitter en fakespeecher.
Wijnen omschrijft zichzelf als ‘de kleinste
energieleverancier van Nederland’. “Energie
geven is het beste wat ik kan”, vertelt hij. “Ik ben
begonnen bij recreatie en toerisme, waar ik heb geleerd
om met een grote diversiteit aan doelgroepen
te werken. Inventariseren wat de behoefte is van
een groep en daar je programma op afstemmen.
Van daaruit ben ik op het theaterpodium terecht
gekomen, vooral kindertheater. Daarna is het een
stuk makkelijker om voor volwassenen te spelen,
want kinderen zijn het moeilijkste publiek. Ik heb
allerlei typetjes gespeeld; van de butler bij de deur
tot een vreemde fotograaf tussen de gasten. De
meest uiteenlopende feesten heb ik op mogen luisteren
als typetje. Ik heb de theaterkriebels gekregen
en ze ook nooit meer kwijtgeraakt.”
Wijnen is met een omweg weer bij het theater terecht
gekomen. “Ik heb eerst een multimediaal
bedrijf gehad, in de tijd dat websites hot waren. Dit
bleek uiteindelijk niets voor mij, ik miste het theater
veel te veel. Ik ben teruggegaan, maar dit keer
met de kennis van multimedia. En dat gebruik ik
enorm veel in mijn werk bij de fake speech.”
Borrel-energie
Wat is de fakespeech? Wijnen: “Kort door de bocht;
ik zorg dat aan het eind van een evenement de energie
weer wordt verhoogd. Je ziet dat bij congressen
en seminars de energie afneemt na de lunch,
waarna het van de kwaliteit van de middagsprekers
afhangt wat er gebeurt. Of het energiepeil daalt
tot nul en men denkt: ‘als ik nu weg ga, ben ik nog
voor de fi le thuis’, of de sprekers zijn zo goed dat
42 MAART 2010
ze nog voor iets energie zorgen in de zaal zodat iedereen
het tot het eind haalt. Vaak is de afsluitende
borrel dan een ondergeschoven kindje, terwijl daar
veel gebeurt. Men komt veelal om te netwerken en
dus moet er nog borrel-energie zijn. Voor die energie
word ik ingehuurd.”
Wijnen wordt als spreker op de agenda gezet als
zogenaamde deskundige op het gebied van het
onderwerp van de dag. “Ik heb net een groot Europees
onderzoek gedaan en dat wordt volgende week
gepresenteerd. De uitkomst is heel bijzonder en dus
ben ik ontzettend blij dat ik vandaag hier de gelegenheid
krijg om de opzienbarende resultaten te
mogen toetsen, want u behoort tot de doelgroep…
Vervolgens begin ik een inhoudelijk verhaal en
dwaal gigantisch af tot op het punt dat men - soms
met plaatsvervangende schaamte - denkt: ‘wanneer
komt hij nu met dat onderzoek?’ Maar ik houd het
allemaal toch net zo geloofwaardig dat men me
lang serieus neemt. Na een kwartier ga ik over op
interactie en ga ik de zaal in. Wel is het heel belangrijk
dit veilig te houden voor de aanwezigen; ik
laat mensen altijd in hun waarde. Uiteindelijk besluit
ik met wat hilarische fi lmpjes en een slotlied,
daar bouw ik dan naartoe. ‘Ik weet het, het past
niet in de Nederlandse cultuur om te zingen. Maar
ik dacht, laat ik nu eens proberen of wij, als nuchter
volkje, …’ Uiteindelijk verleid ik ze altijd weer om
mee te zingen met het slotlied waardoor iedereen
uit zijn schulp kruipt.
Na de afsluiting loopt iedereen de zaal uit met een
bijna onrealistisch gevoel: ‘nou joh, wat was dit nu
weer…wanneer had jij in de gaten dat het nep was?’
Het effect is dat mensen hebben gelachen, gezongen,
dat geeft een band. En men gaat heel anders de
borrel in en uiteindelijk naar huis met een verhaal.
Dat is de belangrijkste waarde die ik toevoeg.”
Waterval
Eén van de grote successen is het onderdeel over de
desktop-hill. “Als spreker ga ik in op het gebruik
van de computer. Met wat omwegen kom ik uiteindelijk
uit bij Windows xp, bekend bij de meeste
mensen. ‘Dan kent u ongetwijfeld dit bureaublad’,
en op het scherm verschijnt de groene heuvel met
blauwe lucht. Herkenning in de zaal! Dan stap ik
even weg van het spreekgestoelte en vertel dat ik
daar met mijn vrouw naartoe ben geweest. ‘De
foto intrigeerde me zo, dat veel speurwerk ons
naar Nieuw Zeeland bracht.’ Ik schilder de hele
reis, vertel over hotelkamers en barretjes waar we
navraag deden, over modderpaadjes en hekjes die
we door moesten, om uiteindelijk aan te komen op
de desbetreffende heuvel. Dan verbazing alom, vertel
ik de zaal. ‘Waarom heeft de fotograaf van dat
bureaublad nu juist voor deze uitsnede gekozen?
Iets naar links is het zoveel mooier.’ En achter mij
op het scherm draait het beeld naar links en daar
verschijnt een enorme waterval, door mij er vakkundig
bij gephotoshopt. ‘Maar helaas, keuzes zijn
gemaakt’, en dan klik ik snel terug. En zo absurdistisch
wordt het…”
Advies
De meeste impact heeft de fakespeech aan het eind
van een bijeenkomst. Maar voor de lunch is ook
een mogelijkheid, geeft Wijnen aan. “Maar als start
van een seminar of congres is lastig. Na mij komt
de volgende inhoudelijke spreker en die heeft het
dan erg moeilijk. Ik ben een parodie op een serieuze
spreker en men kijkt daarna toch anders naar
de mensen op het podium.”
“Mijn act komt ook het meest tot zijn recht tijdens
congressen en seminars, waar ik als één van de
sprekers op de agenda sta. Maar ik word ook nog
MEETINGMAGAZINE.NL 43

MEETING
wel eens ingezet voor bijvoorbeeld de opening van
het studiejaar op een school.”
Een tendens die Wijnen waarneemt, is dat hij als
act steeds later wordt geboekt. “Maar hoe eerder ik
erbij betrokken wordt, hoe eerder we dingen kunnen
afstemmen. Onlangs bij mijn optreden bij de
Nederlandsche Bank mocht ik ook mee adviseren
over de afsluiting, want ik was de opmaat naar de
lunch. Wanneer je mij als afsluiting van de ochtend
hebt, moet je er zorg voor dragen dat de middag
niet met een sisser afl oopt. Samen met de opdrachtgever
kijk ik hoe ze dit kunnen voorkomen,
en dat werkt goed.”
Vast stramien
Improvisatie is geen onderdeel van zijn act.
“Ik reageer wel sterk op wat er gebeurt in de
zaal, maar ik ben geen stand up comedian. Mijn
uitgangspunt in een standaard verhaal en dat
pas ik aan, naar de inhoud van het congres. Ik
doe onderzoek naar de laatste ontwikkelingen,
zodat men echt het gevoel heeft dat ik een serieuze
onderzoeker ben. Maar ik houd me vast
aan mijn vaste stramien van de fakespeech,
omdat ik alleen dan kan garanderen dat het de
juiste kwaliteit heeft. Als ik het uit de losse pols
moet doen, verkoop ik iedere keer een try out
en weet ik niet of het voldoet aan de wensen van
de klant.”
Publiek
“De speech wordt altijd goed ontvangen bij hbo en
hbo+ publiek”, vertelt Wijnen. “De reactie begint
altijd met de verrassing, ‘hè, het is niet echt’. Men
voelt zich in het ootje genomen. Maar iedereen
kan dit altijd waarderen. Ooit heb ik de speech
voor een twaalfkoppige directie gedaan. Na afl oop
vertelden ze me, ‘ik heb in tijden niet zo gelachen’.
Dat neem ik graag mee naar huis.”
De fakespeech is niet het enige product van Wijnen.
Ook de congresquiz is onderdeel van zijn
repertoire. “Dit is vooral een ludieke actie voor
groepen van 80 tot 100 man. Ik krijg vooraf de beschikking
over de powerpoints van de sprekers, en
ga op zoek naar wetenswaardigheden en fi lmpjes
over het onderwerp. De deelnemers scharen zich
rondom vier quiztafels, waarna de fi lmpjes en vragen
op ze worden afgevuurd. Men kan ontzettend
fanatiek worden. Het is geweldig als er een ‘ik hou
van Holland sfeertje’ ontstaat.
Het is begonnen met een typetje in een glitterjasje,
maar gedurende de jaren is het steeds serieuzer
geworden. Net als bij de fakespeech zoek ik steeds
meer naar authenticiteit. Ik blijf dicht bij mezelf, ik
ben Otto op het podium. Wel Otto in de energieke
modus, maar niet een adhd stuitertypetje.”
Omdat hij ook achter de schermen komt van congressen,
ziet Wijnen veel. “Hoe alles werkt, hoe
ict is geregeld, hoe de locatie wordt ingezet en het
effect van de catering. Hierin wordt gelukkig geinvesteerd,
want dit zijn belangrijke punten. Maar
ook zie ik waar ruimte is voor verbetering. Vaak
zijn dit de sprekers en hun ego. De beste presentatie
die ik ooit heb gezien, was waarbij de spreker
opkwam met maar één slide in zijn powerpointpresentatie
met daarop: ‘vragen?’. Hij zei: ‘u weet
wie ik ben en voor welke fi rma ik werk, daar zijn
vast vragen over’. En ja, er ging direct een vinger
de lucht in. Vanaf dat moment ging zijn - zeer
geslaagde - presentatie volledig in interactie met
de zaal. Hij hoefde geen ego te bevredigen door
een half uur te vertellen hoe goed hij was. Heel
bevrijdend!
Men vergeet vaak dat een presentatie het middel
bij uitstek is om te enthousiasmeren, te motiveren,
te raken. Als je er gaat staan om je bulletpoints
af te werken, gebruik je het medium verkeerd.
Sprankelen is het doel! Maar nu is het vaak versuffend
en word ik aan het eind van de dag ten tonele
gevoerd om de zaal wakker te maken. Hoe leuk ik
mijn werk ook vind, het is eigenlijk zonde dat het
noodzakelijk is. Ik zal eerlijk toegeven; als alle
sprekers zich zouden toeleggen op het goed presenteren
waardoor de zaal actief en energiek blijft,
geef ik mijn werk er graag voor op!”
WWW.FAKESPEECH.NL
DE PROFESSIONAL
MEETINGMAGAZINE.NL 45