Seksuele opvoeding in het basisonderwijs - Seksuele vorming
Seksuele opvoeding in het basisonderwijs - Seksuele vorming
Seksuele opvoeding in het basisonderwijs - Seksuele vorming
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
32<br />
Hoe merk je of een ander een aanrak<strong>in</strong>g<br />
fijn v<strong>in</strong>dt of juist niet? Dit kan<br />
ook aan de hand van <strong>het</strong> prentenboek<br />
over verschillende aanrak<strong>in</strong>gen Dat is<br />
fijn (Meijer en Bicanic, 2008) ter sprake<br />
worden gebracht.<br />
• Laat de k<strong>in</strong>deren zelf aanrak<strong>in</strong>gen<br />
bedenken die ze wel fijn en die ze niet<br />
fijn v<strong>in</strong>den. Wat is <strong>het</strong> verschil tussen<br />
als je moeder je over je rug kriebelt en<br />
als je buurman dat bij je wil doen? Ook<br />
kun je jezelf aanraken op fijne plekjes.<br />
Je mag je eigen lichaam leren kennen<br />
en bent daar de baas over.<br />
• Geef voorbeelden van niet-fijne<br />
situaties en laat k<strong>in</strong>deren nadenken<br />
over wat ze dan zouden doen. Bijvoorbeeld:<br />
je raakt je moeder kwijt <strong>in</strong> een<br />
grote w<strong>in</strong>kel; iemand vraagt op straat<br />
of je even mee komt; een ouder k<strong>in</strong>d<br />
vraagt je de broek uit te doen. Hierbij<br />
kan ook goed <strong>het</strong> prentenboek Nee<br />
zeggen mag (Meijer en Bicanic, 2010)<br />
worden gebruiken.<br />
• Bespreek <strong>in</strong> de kr<strong>in</strong>g of k<strong>in</strong>deren wel<br />
eens een situatie hebben meegemaakt<br />
die ze eigenlijk niet willen, maar waarvan<br />
ze denken dat <strong>het</strong> wel gewoon zal<br />
zijn. Zoals: uitkleden bij de dokter; op<br />
schoot zitten bij een familielid; een<br />
zoen geven aan een familielid. Je mag<br />
‘nee’ zeggen, maar dat is best moeilijk.<br />
Wie heeft er wel eens ‘nee’ gezegd?<br />
Zijn er nog andere manieren om<br />
te reageren? Boeken die bij dit onder-<br />
werp ondersteunend kunnen zijn: Nee!<br />
(Van der Doef, 2009), Nee zeggen mag<br />
(Meijer en Bicanic, 2010) en Het is niet<br />
leuk (Delfos, 2001).<br />
• Doe tactiele spelletjes, of onderl<strong>in</strong>ge<br />
k<strong>in</strong>dermassage. K<strong>in</strong>deren vanaf een<br />
jaar of vijf kunnen elkaar goed <strong>in</strong> tweetallen<br />
masseren. Bijvoorbeeld met<br />
beide handen op de schouders van de<br />
ander ‘deeg kneden’ of met je v<strong>in</strong>gertoppen<br />
over de rug van de ander ‘wandelen’.<br />
Het andere k<strong>in</strong>d kan dan aangeven<br />
of bepaalde aanrak<strong>in</strong>gen wel of<br />
niet fijn zijn. Voor uitgebreide uitleg<br />
en foto’s zie Aanraken, een levensbehoefte<br />
(Sluijter, 2009).<br />
L<br />
esideeën over vriendschap,<br />
verliefdheid en houden van<br />
Als k<strong>in</strong>deren wat ouder worden, zijn<br />
ze zich steeds meer bewust van verschillende<br />
gevoelens: vriendschap, verliefdheid, houden<br />
van. Dit kan fijn zijn, maar soms ook niet, als de<br />
<strong>Seksuele</strong> <strong>opvoed<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>basisonderwijs</strong>
Change language