Worstelen met een wrekende God - Klaas Spronk's Weblog

gelukkig geweest in het aanwijzen van cultische motieven. Soms zijn zijn
beschouwingen niet geheel en al verwerpelijk, bijvoorbeeld wanneer hij 1:4a
in verband brengt met o.a. de Ugaritische tekst van de strijd tussen Baäl en
Jam. Maar meestal zijn redeneringen zeer gezocht.
Sommigen zijn van mening, dat het boek een liturgie is, namelijk voor het
Nieuwjaarsfeest van 612. Het aanlokkelijke van deze mening is, dat ze een
welomschreven, goed aaneengesloten verklaring geeft van ontstaan en
samenstelling. Het is echter onaanvaardbaar, dat we niet met voorspelling te
doen zouden hebben. Dit is niet een `dogmatisch' bezwaar, maar steunt op
de gegevens, zie het `Zo spreekt de HERE' in 1:12, zie vs.13, 14; 2:2vv
(speciaal vs.14); 3:1vv (speciaal vs.5, 8, 11).
Ons inziens was er wel meer dan eens verband tussen profeten en leden van
het tempelpersoneel, bijvoorbeeld de tempelzangers. Wordt zijn relatie met
de cultus bewezen door het gebruik van de vorm van een Psalm? Wat hier
van te denken? Inderdaad heeft 1:2-8 de stijl van psalmodie. En ook ons
inziens is er een nauwe band tussen psalmodie en cultus. 38 Overigens staat
het ook wel vast, dat psalmvormen ook los van de cultus konden voorkomen.
We willen het niet absoluut onmogelijk noemen, dat we een liturgie voor
ons hebben, die uitgevoerd werd in de tijd van Josia ( hoofdstuk 1
inleidende hymne, 2:1 uitnodiging tot een feest, inleidende de vloeken van
de hoofdstukken 2 en 3). Maar erg waarschijnlijk lijkt het ons toch niet: 1:9-
14 passen niet bijster goed, 2:1 geeft moeilijkheid; we hebben er toch
feitelijk geen andere voorbeelden van, dat gedichten als 2:2-14 en 3:1-19 in
de cultus werden uitgevoerd. Wel achten we het zeer goed mogelijk, dat
Nahum behoorde tot of relaties had tot cultische kringen, denk aan de hymne
van 1:2-8.
Kende Nahum Nineve uit aanschouwing?
Wanneer we een ogenblik afzien van de inspiratie, moet gezegd worden: het
boek veronderstelt enige kennis bijvoorbeeld van de ligging van Nineve,
maar toch niet meer dan vele Judeeërs in die tijd bezeten zullen hebben.
Betreffende het opschrift: als onze opvatting van de samenstelling juist is, is
het heel goed mogelijk de echtheid van het geheel te handhaven. Het is
bezwaarlijk de echtheid van `Godsspraak tegen Nineve' te loochenen.
Bedenk, dat Nineve pas 2:9 met name wordt genoemd; het geeft ook
38.Zie ook Ridderbos' inaugurele rede uit 1950: Psalmen en cultus. (K.S.)