5 Indirecte aandrijving

ACHTERGRONDINFORMATIE.
GROENE BOUWKAART E
Katrollen/snaarwielen verkennen
Draairichting
• Als leerlingen aan het handvat draaien van het drijfwiel van model E1, dan zien ze de gele teller op
de volger in dezelfde richting draaien.
• Als de ene leerling de gele teller op de volger tegenhoudt, terwijl de andere leerling het handvat op
het drijfwiel ronddraait, dan zullen ze merken dat de riem (het elastiek) slipt. Dit slippen is een
kenmerk van riemaandrijving; dit type aandrijving wordt vaak toegepast ter verhoging van de
veiligheid.
• De leerlingen kunnen het slippen onderzoeken door het handvat bijvoorbeeld tien keer rond te
draaien en dan te tellen hoe vaak de gele teller in de rondte gaat. Als ze goed kijken, zien ze dat
de volger minstens 1/3 deel van een omwenteling slipt, bij elke 10 omwentelingen van de drijver.
Het veranderen van de draairichting
• Als leerlingen aan de zwengel van het riemschijf van bouwmodel E.2 draaien, draait de gele teller op
de volger in tegenovergestelde richting.
• De leerlingen ontdekken dat bouwmodel E.2 minder slipt dan model El. Het is nu moeilijker de
zwengel rond te draaien, als de gele teller wordt tegengehouden. Dat komt, omdat het gekruiste
elastiek de beide riemschijven iets meer raakt ( contacthoek is iets groter ) dan een open
elastiek. Bovendien staat de gekruiste riem in bouwmodel E.2 een beetje strakker dan de open
riem van model El, omdat hij wat verder wordt uitgerekt. Ook dit zorgt ervoor dat het slippen
vermindert.
Vertragen
• Als leerlingen met de zwengel aan de kleine drijver van bouwmodel E.3 draaien, gaat de grote volger
langzaam rond.
• De leerlingen kunnen onderzoeken hoeveel langzamer de grote volger ronddraait dan het kleine
riemschijf. Zij moeten de zwengel zo’n 3 à 4 keer ronddraaien om de volger een omwenteling te
laten maken. Het resultaat kan, afhankelijk van de spanning op de riem, enigszins afwijken
• De leerlingen willen misschien nagaan, wat er gebeurt met een gekruiste riem bij dit bouwmodel.
• Ofschoon deze constructie (net als bij vertragen met tandwielen) de draaikracht vergroot, is het
voor de leerlingen misschien moeikijk te ontdekken, vanwege het slippen van de riem. Als u de
assen bij dit model verder uit elkaar plaatst, slipt het elastiek een beetje minder; het is
moeilijker de gele teller tegen te houden als u de zwengel ronddraait( ook nu is de contacthoek
groter).
De snelheid opvoeren
• Als leerlingen aan de zwengel op het grote riemschijf van bouwmodel E.4 draaien, gaat de kleine
volger snel in de rondte.
Indirecte aandrijving 6
Vanbilsen Y.