5 Indirecte aandrijving

opnieuw het verband zien tussen kracht en afstand, zoals we dat al eerder bij mechanische
overbrengingen zijn tegengekomen.
• Misschien willen de leerlingen meten, hoe ver ze het touw naar beneden hebben moeten trekken, in
vergelijking met de hoogte die de vracht heeft overbrugd, om de 2 1 verhouding te controleren.
• Als kinderen suggereren, dat de vaste katrol geen essentieel onderdeel vormt van de installatie,
hebben ze daarin gelijk. Zolang het koord maar met een uiteinde vastzit aan een punt hoger dan de
last en onder de losse katrol doorgaat. kunnen de leerlingen hun vrachtje zonder moeite omhoog
hijsen. Ze hoeven slechts aan het andere losse uiteinde van het koord te trekken.
• Voor het ophijsen van zeer zware ladingen, combineert men meerdere vaste en losse katrollen. We
spreken dan van een takelblok.
Het berekenen van overbrengingsverhouding
Een drijfwiel gebruikt een touw of riem om een tweede riemschijf (de volger) te later draaien.
Als beide riemschijven hetzelfde formaat hebbon, wordt een omwenteling van de drijver gevolgd
door een toer van de volger.
Als de ene riemschijf kleiner is dan het andere, moet het vaker ronddraaien, dus sneller. Een
overbrengingsverhouding dient om aan te geven hoe het toerental van riemschijven zich tot elkaar
verhoudt. Het geeft aan hoe vaak de drijver moet ronddraaien om de volger een keer in de rondte te
doen gaan. (Het gaat hierbij slechts om een benadering, omdat geen rekening wordt gehouden met de
mate waarin slippen optreedt.)
Om de overbrengingsverhouding te berekenen van een paar riemschijven, die door een riem met
elkaar zijn verbonden, moet U de diameter van de volger delen door de diameter van de drijver.
Overbrengingsverhouding = diameter volger
diameter drijver
Vertraging
Model 6 3 op groene bouwkaart E geeft een voorbeeld van vertraging met gebruik van riemschijven.
Om de overbrengingsverhouding te berekenen, moet u 2,2 cm delen door 0,6 cm.; dit resulteert in
3,7 :1.
Dit betekent dat 3,7 omwentelingen van de drijver leiden tot 1 omwenteling van de volger. Als het
slippen binnen de perken blijft, kan deze opstelling nu en dan gebruikt worden om een flinke
draaikracht (torsie) te leveren
Versnelling
Model 6.4 van groene bouwkaart E geeft een voorbeeld van versnelling met gebruik van riemschijven.
Om do overbrengingsverhouding te berekenen, moet u 0,6 cm. delen door 2,2 cm.; dit resulteert In
0,27 : 1.
Dit betekent dat voor 1 omwenteling van de volger het drijfwiel bij benadering slechts 0,27 keer
rond hoeft te gaan
Indirecte aandrijving 8
Vanbilsen Y.