verslag 2009 - Seneca Congres

Focus op doelmatigheid
Als aftrap geeft Klink nog maar eens kort weer waar
het allemaal om gaat: “Doel van het beleid is kwalitatief
goede en betaalbare zorg, waarbij de cliënt centraal staat.
De stelsels moeten bovendien financieel houdbaar zijn voor
de toekomst, mede met het oog op de vergrijzing.” Maar de
bewindsman maakt ook meteen duidelijk dat de wereld in de
afgelopen anderhalf jaar ingrijpend is veranderd, waardoor
deze doelstelling nu in een ander perspectief moet worden
geplaatst. “We hebben te maken met een economische
crisis. Een situatie waarin banken moesten worden gered,
waarin de overheid veel in de economie heeft geïnvesteerd.
Het kabinet ziet zich door deze crisis nu geplaatst voor een
gat in de begroting. Waar we in de vorige kabinetsperiode
nog een overschot hadden, kijken we nu aan tegen een
tekort van 3,8 procent. We zullen daarom tot 2015 circa
35 miljard moeten bezuinigen.”
Probleemverplaatsing
Klink geeft vervolgens drie mogelijke wegen aan die bewandeld
kunnen worden bij het snijden in kosten. “Er zijn altijd
quick wins te behalen. Je kunt denken aan de verhoging van
het eigen risico, het beperken van het basispakket en verlagen
van de zorgtoeslag. Maar in al die gevallen presenteer
je de rekening aan de burger. Deze manier van besparen is
weliswaar efficiënt, maar je verplaatst in feite het probleem.”
De tweede mogelijkheid is volgens Klink om de sector te
laten bloeden. “GGZ moet het al met drie procent minder
budget doen, we kunnen iets aan de salarissen van specialisten
doen, of aan het norminkomen van de huisartsen en
we kunnen ook nog eens 400 miljoen van de ziekenhuizen
afhalen.”
Toch zijn deze mogelijkheden in de ogen van Klink niet
wenselijk. “Ik denk meer in de richting van doelmatigheid.
Door doelmatig in de zorg te werken kan nog heel veel
bespaard worden, terwijl je tegelijkertijd de kwaliteit van de
zorg verhoogt.” Hij citeert wat dat betreft de woorden die
Barak Obama sprak tijdens de toelichting op zijn gezondheidszorgplannen:
Save money and lives.
Doelmatig werken
Als voorbeeld van doelmatig werken noemt Klink de introductie
van het B-segment dat tot lagere prijzen heeft geleid.
“We gaan dit segment daarom uitbreiden naar 50 procent,
in combinatie met vergroting van het risico voor de verzekeraar.
De praktijk wijst uit dat verzekeraars scherper gaan
onderhandelen op prijs en kwaliteit als ze het financiële
risico lopen. Ik verwacht onder meer goede afspraken over
kwaliteit om fouten en dure heropnames te voorkomen.”
Het gevolg van vrije prijsvorming is een dalende prijs.
Een onbedoeld neveneffect kan zijn dat het volume toeneemt,
omdat specialisten en ziekenhuizen hun omzet op
peil willen houden. Klink onderkent dat probleem: “Omdat
we het volume niet in de hand hebben, ligt er een voorstel
om tot degressieve DBC-tarieven te komen. Het echte
dilemma is dus prestatiebekostiging of budgetteren.
Maar een nadeel van budgetteren is weer dat het tot een
lagere arbeidsproductiviteit leidt, zoals te zien is in het
Britse systeem. En dat kunnen we ons bij een schaarse
arbeidsmarkt niet permitteren.”
Een ander doelmatigheidsaspect is de manier waarop zorgverleners
worden vergoed. “Wij betalen op basis van verrichtingen.
Ziekenhuizen, apothekers en andere zorgverleners
worden op dit moment dus niet beloond voor de kwaliteit
die ze leveren. Daarin wil ik echt verandering gaan brengen.”
Risicodragend kapitaal
Ook risicodragend kapitaal aantrekken zal de doelmatigheid
vergroten. Tegelijkertijd constateert Klink echter dat dit geen
eenvoudig dossier is. “In de Tweede Kamer is het sentiment
omtrent risicodragend kapitaal ongunstig. Omvallende banken
en de financiële crisis helpen wat dat betreft momenteel
niet mee. Er is gezond wantrouwen tegen de snelle jongens
die voor een quick win gaan.” Maar niet alleen dat: “Het
risico dragend kapitaal in de zorg is sowieso een rare verkaveling.
De WTZI bepaalt dat er geen winst mag worden
gemaakt. De eerste lijn mag dat weer wel, daar is het wettelijk
niet verboden. Hoe moet het nu verder wanneer de eerste
en de tweede lijn samenwerken, wat mag dan wel en
wat niet? Thuiszorg mag wel winst maken, intramuraal niet?
seneca verslag 2009 Seneca wordt gefaciliteerd door PGGM, IZZ, PinkRoccade Healthcare, Univé-VGZ-IZA-Trias, Ernst & Young en Springer Uitgeverij