Het Gallo-Rorneins Museum in Tongeren - Tento.be

More documents

Recommendations

Info

Archeologische campagnes in Limburg wezen uit dat hier voomarnelijk het porticus-type opgericht werd: een rechthoekig gebouw met een gevelportiek tussen twee uitspringende hoekvertrekken. Het betreft hier het grondplan van nagenoeg alle villa's in de westelijke en noordelijke provincies van het Imperium Romanum. Variaties in dit grondplan zijn meestal het gevolg van de aanbouw van vertrekken. In de nabijheid van het hoofdgebouw lagen de stallingen, werkhuizen en eventueel zelfs de woonvertrekken voor het personeel, meestal in houtbouw, zoals bijvoorbeeld bij het onderzoek van de villa's te Piringen en op het Walenveld te Vechmaal werd aangetoond. 108 Gerst was de belangrijkste graansoort naast emmertarwe en spelt. Ook haver en gierst werden geteeld, samen met fruit zoals kersen, appelen, peren en groentesoorten. De landbouwprodukten werden onder meer opgeslagen in dolia en op voorraadzolders. De veestapel bestond vooral uit runderen, varkens, paarden en een paar schapen en geiten. Wie deze grootgrondbezitters en landbouwers waren, kan moeilijk uitgemaakt worden. Enkelen waren misschien hoge burgerlijke ambtenaren of officieren die afgezwaaid waren in Germania. Er dient in ieder geval rekening gehouden te worden met de aanwezigheid van een lokale bevolking die haar wortels had in de pre-Romeinse tijd. Alleszins slaagden talrijke Altaar gewijd aan Jupiter Optimus Maximus (tweede eeuw). Landbouwalaam uit de villa van Vechmaal. grondeigenaars erin een significante welstand op te bouwen. Dit blijkt niet enkel uit de omvang en de luxueuze afwerking van een aantal villa's, maar ook uit de talrijke tumuli met rijke grafinhouden die in Haspengouw en ook elders in de civitas vanaf het einde van de eerste eeuw werden opgericht. Opmerkelijk zijn wel de tumuli van Berlingen of Sint Huibrechts-Hem die zeer mooi brons en glas bevatten. Doch ook tumuli zoals deze van Gutschoven, Hoepertingen of Gors Opleeuw geven een fraai beeld van de welstand die deze grootgrondbezitters wisten op te bouwen. De graanproduktie oversteeg de behoeften van Atuatuca. Doch evenals de exploitatie van het platteland lijkt ook de handel in landbouwprodukten vrij goed georganiseerd. Dat blijkt uit de aanwezigheid van de horrea die aan de zuidwestzijde van de stad, vlak buiten de grote stadsmuur, langs de weg Bavay T ongeren-Keulen reeds in de Flavische tijd opgericht werden. In een eerste fase ging het nog om leemhouten stapelhuizen die slechts in een tweede fase, omstreeks het begin van de tweede eeuw, een meer monumentaal uitzicht krijgen. Het betreft hier een lange reeks opslagruimten rond een binnenplaats. De aanwezigheid van een dergelijke opslagplaats in de nabijheid van de hoofdplaats van een civitas mag in verband gebracht worden met een functioneel gestructureerde plattelandseconomie ten behoeve van de voedselbevoorrading van de Rijnlegers. Heel het complex wijst duidelijk op het belang van de aanvoer en doorvoer van deze landbouwprodukten vanaf het platteland en dit vanaf de Flavische tijd tot omstreeks het midden van de derde eeuw. Aan de vooravond van het late keizerrijk Na de dood van keizer Alexander Severus in 235 braken voor het Imperium Romanurn onrustige tijden aan. Ook voor onze gewesten wordt de tweede helft van de derde eeuw een periode van terreur en rampspoed. De vijand profiteerde van de teloorgang van het centrale Romeinse gezag en de verzwakking van de rijksgrenzen en viel in verschillende golven het rijk binnen. Over de invallers is in feite zeer weinig bekend. De stammen worden Germanen en Franken genoemd. Zij verschijnen voor de eerste maal in de "Vita Aureliani". Die eerste Frankische raids maakten aan het Romeinse bevel duidelijk dat de grenzen van het Imperium zeer kwetsbaar waren. Bovendien hadden de invallers meestal niet de bedoeling zich blijvend in onze gewesten te vestigen, doch waren enkel op buit uit. Deze raids waren blijkbaar zeer moorddadig. Niet enkel het grafveld te Krefeld-Gellep, maar ook de zuidwestnecropool te Ton geren bevat enkele onregelmatige inhumaties, waarbij de doden zonder veel zorg en plichtplegingen in de kuilen werden geworpen. Ook hier troffen de onderzoekers enkele kuilen met paardeskeletten aan. Op het einde van de derde eeuw was Gallië een verwoeste provincie met vernielde stedelijke agglomeraties, dorpen en landbouwbedrijven. Galla-Romeinse graven uit de necropolen te Tongeren. 109
Ook de civitas T ungrorum ontsnapte niet aan deze gebeurtenissen. Te Riem st, Eben-Emael en Koninksem werden muntschatten in de grond gestopt en verscheidene villa's werden verwoest of verlaten. In welke mate de stad Tongeren onder het geweld te lijden had, is niet helemaal duidelijk. Hoewel in de stad verspreid brandlagen werden teruggevonden, lijkt het toch niet tot een algehele verwoesting van Atuatuca gekomen te zijn. Vanaf de regering van keizer Diocletianus (284-305) brak een periode aan van wisselende kansen. Ondanks enkele dynamische keizers wisselt sterke Romeinse invloed af met zwakte en op iedere zwakte reageerden de vrije stammen meestal onmiddellijk met plunderingen en invallen. Keizer Diocletianus zelf voerde een krachtig herstelbeleid, gericht op een verbetering van het centrale gezag en de militaire organisatie. Op administratiefvlak werd de civitas T ungrorum overgeheveld naar de provincia Germania Secunda met Keulen als hoofdplaats. Op militair vlak werd de vroegere lijnverdediging langs de grens vervangen door een verdediging in de diepte. De vroegere wegposten evenals de steden werden versterkt. Deze politiek werd door zijn opvolgers, 110 onder wie vooral Constantijn de Grote, voortgezet. Tongeren kreeg in deze periode een nieuwe omheiningsmuur van 2.680 m, een heel stuk korter dan de wallen uit de tweede eeuw. Het is duidelijk dat op dit ogenblik het militair belang prevaleert en T ongeren een belangrijke schakel wordt in de verdediging van het Westromeinse Rijk. Vervolgens speelde Tongeren opnieuw zijn rol als opslagplaats. Ondanks een duidelijke economische recessie kon Ton geren het statuut van een welvarende stad behouden. Volgens Ammianus Marcellinus telde Germania Secunda slechts twee grote en rijke steden, met name Keulen en Tongeren. Deze welvaart blijkt op de eerste plaats duidelijk uit een significant aantal graven uit de vierde eeuw met betrekkelijk rijke bijgaven. Doch ook de resten van enkele gebouwen wijzen in dezelfde richting. Blijkbaar bleef de stad ook in het politieke leven een veelbetekenende rol spelen, zoals blijkt uit de aanwezigheid van Julianus alhier in 358. Ton geren blijft alzo een van de belangrijke steden in onze gewesten tijdens het laat-Romeinse keizerrijk. Robert Nouwen Tumulus van Gutschoven (laatste kwart eerste eeuw).
Page 1 and 2: Het Gallo-Rorneins Museum in Tonger
Page 3 and 4: Woord vooraf De voorliggende brochu
Page 5 and 6: In de prehistorische afdeling zijn
Page 7 and 8: Met uitzondering van een aantal cit
Page 9 and 10: De grote verworvenheden van de mens
Page 11 and 12: Waarom dit volk omstreeks 4900 voor
Page 14 and 15: Omstreeks 700 voor Christus begon i
Page 16 and 17: Urnen en bijgaven van verschillende
Page 18: In directe relatie met de ontwikkel
Page 21: Niettegenstaande deze lokale produk
Page 25 and 26: de zesde eeuw werd deze stad een mi
Page 27 and 28: Een hemel op aarde Binnen de Ton ge
Page 30 and 31: • • • • • • • • •
Page 32 and 33: In memoriam De eerste dag van onze
Page 34 and 35: Publikaties I Rik Wouters ( 1 882-1
Page 36 and 37: MIAT opnieuw open vanaf 23 septembe
Page 38 and 39: Een archeologische I ontdekkingstoc
Page 40 and 41: Gotische beeldhouwkunst Laat-gotisc
Page 42 and 43: ICR I Instituut voor conservatie en
Page 44 and 45: T entoonstel/ingsnieuws opdrachtgev
Page 46 and 47: T entoonstellingsnieuws speciaal ge
Page 48 and 49: T entoonstellingsnieuws scheppingen
Page 50: T entoonstel/ingsnieuws van deze ti
Page 53 and 54: Tentoonstellingsagenda • 28 okt.-
Page 55 and 56: T entoonstellingsagenda Meesters in
Page 57: Voor de eerste maal en niet te miss

Het Gallo-Rorneins Museum in Tongeren - Tento.be

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?