De vertrouwenspersoon in de gezondheidszorg : visie Vlaams ...

De vertrouwenspersoon in de
gezondheidszorg:
visie Vlaams Patiëntenplatform
Els Meerbergen
vzw
Projectverantwoordelijke patiëntenrechten en eerstelijnsgezondheidzorg VPP
Studiedag Decreet rechtspositie
7 december 2012
2

Inhoud
1. Wat is het Vlaams Patiëntenplatform vzw?
2. Begrip vertrouwenspersoon in verschillende
wetgevingen
3. Bevraging: gebruik van de vertrouwenspersoon in
de wet patiëntenrechten
4. Advies federale commissie ‘Rechten van de
patiënt’
5. Aanbevelingen Vlaams Patiëntenplatform vzw
3

Vlaams Patiëntenplatform vzw (VPP)
- onafhankelijk platform
- 100 patiëntenverenigingen
- ervaringsdeskundigen
Wat is het VPP?
Streven naar …
toegankelijke zorg voor iedereen
& actieve deelname van patiënten
4

Doelstellingen VPP
• gemeenschappelijke noden aankaarten
• belangen van de patiënt verdedigen
• info geven over beleidsbeslissingen
• oplossingen zoeken in overleg met patiënten
• patiënten vertegenwoordigen op beleidsniveau
Wat is het VPP?
5

Begrip vertrouwenspersoon
1. WET BETREFFENDE DE RECHTEN VAN DE PATIËNT
VAN 22 AUGUSTUS 2002
- toepassingsgebied van de wet
- gezondheidszorg : alle diensten met oog op bevorderen,
vaststellen, behouden, herstellen of verbeteren van
gezondheidstoestand
- ziekenhuizen + ambulant
- relatie tussen 2 partners = beroepsbeoefenaar en patiënt
- beroepsbeoefenaar : artsen, tandartsen, apothekers,
vroedvrouwen, kinesitherapeuten, verpleging,…
- geen psychologen, therapeuten, sociaal werkers,…
- wie is patiënt: iedereen = potentiële patiënt
6

Begrip vertrouwenspersoon
1. WET BETREFFENDE DE RECHTEN VAN DE PATIËNT
VAN 22 AUGUSTUS 2002
- vertrouwenspersoon ≠ vertegenwoordiger !
Vertrouwenspersoon: staat patiënt bij in het uitoefenen van de
patiëntenrechten
bv. bij verkrijgen van info of bij inkijken van dossier
Vertegenwoordiger: vertegenwoordigt de rechten van de patiënt
op het moment dat de patiënt dit zelf niet (meer) kan.
bv. minderjarigen
wilsonbekwame personen (comapatiënten, dementie,…)
statuut van verlengde minderjarigheid of
onbekwaamverklaring (ernstig aanhoudend ziek,
7
personen met een zeer diepe mentale handicap, …)

Begrip vertrouwenspersoon
1. WET BETREFFENDE DE RECHTEN VAN DE PATIËNT
VAN 22 AUGUSTUS 2002
- art. 12, §1: minderjarigen betrekken bij uitoefenen
rechten, rekening houden met leeftijd en
maturiteit
- art. 12, §2: “de minderjarige die tot een redelijke
beoordeling van zijn belangen in staat is, kan de
patiëntenrechten zelfstandig uitoefenen”
- vertrouwenspersoon kan samen met patiënt of
zonder patiënt (mits zijn toestemming! ) een
aantal rechten uitvoeren
8

Begrip vertrouwenspersoon
1. WET BETREFFENDE DE RECHTEN VAN DE PATIËNT
VAN 22 AUGUSTUS 2002
- taken vertrouwenspersoon:
- art. 7, §2: recht op informatie over de gezondheidstoestand
- art. 9, §2: recht op inzage in een zorgvuldig bijgehouden
patiëntendossier
- art. 9, §3: recht op afschrift van patiëntendossier
- art. 7, §4: therapeutische exceptie
- art. 7, §3: recht om niet te weten
- meerdere vertrouwenspersonen mogelijk
- identiteit vertrouwenspersoon opnemen in het
patiëntendossier
9

Begrip vertrouwenspersoon
1. WET BETREFFENDE DE RECHTEN VAN DE PATIËNT
VAN 22 AUGUSTUS 2002
- zeker formaliseren wanneer vertrouwenspersoon alleen wil
optreden
- aanstelling via formulier ( www.patientrights.be )
- gedetineerderen kunnen vertrouwenspersoon niet vrij kiezen:
- een arts buiten de gevangenis
- een advocaat
- een door de gevangenis aangestelde of tot de gevangenis
toegelaten vertegenwoordiger van zijn godsdienst of
levensbeschouwing
10

Begrip vertrouwenspersoon
2. WET BETREFFENDE DE EUTHANASIE VAN 28 MEI
2002
- in het kader van een wilsverklaring
- één of meer meerderjarige vertrouwenspersonen
- NIET behandelend arts, geraadpleegde arts of lid van
behandelend team
- taken:
- wilsverklaring ondertekenen
- arts informeren over de wilsverklaring
- inlichtingen ontvangen over het advies van de tweede arts
- verzoek van de patiënt bespreken met de arts
11

Begrip vertrouwenspersoon
2. WET BETREFFENDE DE EUTHANASIE VAN 28 MEI
2002
- taken
- naasten van de patiënt aanwijzen met wie de arts de wilsverklaring
inhoudelijk moet bespreken
- inlichtingen ontvangen over de weigering van euthanasie +
eventueel nieuwe arts aanstellen
12

Begrip vertrouwenspersoon
3. WET BETREFFENDE DE BESCHERMING VAN DE
PERSOON VAN DE GEESTESZIEKE VAN 26 JUNI 1990
- gedwongen opname
- bij minderjarigen: jeugdrechter bevoegd!
- aanstelling van de vertrouwenspersoon
- taken:
- bijstaan van de te beschermen persoon doorheen heel de
procedure
13

Begrip vertrouwenspersoon
4. WET OP DE VOORLOPIGE BEWINDVOERING
- wet betreffende de goederen van personen die wegens hun
lichamen- of geestestoestand geheel of gedeeltelijk
onbekwaam zijn die te beheren van 18 juli 1991 + wijziging
van deze wet (3 mei 2003)
- laten bijstaan door een vertrouwenspersoon, zelf aangesteld
of aangesteld door vrederechter
- enkel voor meerderjarigen!
14

Bevraging VPP
Vraag: Ben je al eens bijgestaan door een vertrouwenspersoon?
- Ja: 22.8 %
- Neen: 75.3 %
- Weet niet: 1.9%
Vraag: Heeft de vertrouwenspersoon je bijgestaan:
- tijdens bezoek aan zorgverlener: 72.8%
- bij inzage in je patiëntendossier: 26.1%
- bij het neerleggen van een klacht: 4.3%
- op een ander ogenblik: 27.2%
→ onduidelijk hoe goed de ondervraagden het begrip
‘vertrouwenspersoon’ kennen!
15

Advies federale commissie
- Federale commissie ‘Rechten van de patiënt’
- Evaluatie van de wet patiëntenrechten
- advies betreffende de verbetering van de toegang tot een
vertrouwenspersoon (7 mei 2010)
- Vaststellingen:
- onvoldoende bekendheid over aanstelling vertrouwenspersoon
- probleem tot toegang vertrouwenspersoon (vooral GGZ)
- verwarring tussen de verschillende vertrouwenspersonen in
verschillende wetgevingen
- verwarring tussen vertrouwenspersoon en vertegenwoordiger
16

Aanbevelingen VPP
- op basis van
- eigen bevraging en ervaringen patiënten
- advies federale commissie ‘Rechten van de patiënt’
- aanbevelingen:
- begrip ‘vertrouwenspersoon’ in verschillende wetgevingen op elkaar
afstemmen
- beter informeren over de mogelijkheid om vertrouwenspersoon aan
te stellen
- beter informeren over het verschil vertegenwoordigervertrouwenspersoon
in de wet patiëntenrechten
- toegang tot vertrouwenspersoon vergemakkelijken (zie PVP
Nederland)
17

Aanbevelingen VPP
- Aanbevelingen:
- onderzoeken systeem ‘patiëntvertrouwenspersoon’ (PVP) in de
GGZ:
→ patiënten GGZ nood aan extra ondersteuning
- taken:
- volledig aan kant patiënt
- bijstand verlenen bij vragen of klachten
- informatie en advies geven over rechten en vrijheden
- erkenning geven aan patiënt
- laagdrempelig en vlot toegankelijk
- onafhankelijk van de instelling
- professioneel tewerkgesteld door overheid of instantie gefinancierd door
overheid
‘
18

Vlaams Patiëntenplatform vzw
Groenveldstraat 15
3001 Heverlee
Tel: 016 23 05 26
Fax: 016 23 24 46
www.vlaamspatientenplatform.be
els.meerbergen@vlaamspatientenplatform.be
Meer informatie?
19