Brochure Spring eens binnen.indd - OCMW Oudenburg

Wegwijs in
‘Spring eens binnen’
Rode Kruis-Vlaanderen is een onafhankelijke organisatie
die via het Belgische Rode Kruis deel uitmaakt van de
Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging.
1

2
Foto: Frank Toussaint
“Het Rode Kruis heeft ondertussen bewezen
dat de vrijwilligers degelijk opgeleid
zijn: ze weten hoe ze met ouderen moeten
omgaan, beheersen tiltechnieken voor
rolstoelen, kennen eerste hulp… Ik voel me
er heel gerust bij.”
Debby Brepoels, maatschappelijk assistente bij het
OCMW in Kortessem

Foto cover: Carl Vandervoort
Is uw organisatie of dienst werkzaam
in thuissituaties?
Wilt u meer tijd vrijmaken voor uw
cliënten maar komt u handen te kort?
Lees dan zeker verder:
het Rode Kruis ondersteunt u graag
in uw taak!
Vrijwilligers: thuis in thuiszorg 4
Sociale Hulpverlening binnen Rode Kruis-Vlaanderen 5
Het Rode Kruis legt meer en meer het accent op zorg 6
Het project ‘Spring eens binnen’ 9
Starten met vrijwilligerswerk in thuissituaties 12
Spring eens binnen
3

Vrijwilligers: thuis in thuiszorg
4
Vrijwilligers: thuis in thuiszorg
Hoge leeftijd, een handicap, een ziekte... het maakt u dikwijls
afhankelijk van anderen. Toch verlangen de meeste mensen
ernaar om zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving te
worden verzorgd. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Zicht op zorg.
Studie van de mantelzorg in Vlaanderen in 2003’ van het
Centrum voor Bevolkings- en Gezinsstudie (CBGS) van het
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.
Voor mensen die thuis wonen en toch afhankelijk zijn van
anderen, kunnen vrijwilligers een erg belangrijke rol spelen: ze
brengen hen een bezoekje aan huis, ze komen even langs voor
een babbel of een wandeling in de tuin of het park. Ze nemen
hen mee naar de stad om samen een terrasje te doen, ze begeleiden
hen op feestjes, geven hulp bij fysische moeilijkheden of
gaan mee op vakantie.
Wil uw organisatie ook starten met vrijwilligerswerk?
De dienst Sociale Hulpverlening van Rode Kruis-Vlaanderen
kan u daarbij ondersteunen.

Sociale Hulpverlening binnen
Rode Kruis-Vlaanderen
Sociale Hulpverlening binnen Rode Kruis-Vlaanderen
Het Rode Kruis zet zich in voor kwetsbare mensen in het
dagelijkse leven. Daartoe werd de dienst Sociale Hulpverlening
in het leven geroepen. De sociale werking van Rode
Kruis-Vlaanderen beperkt zich echter niet tot vrijwilligerswerk
in thuissituaties. Het Rode Kruis doet meer: zo krijgen
mensen in ziekenhuizen en woon- en zorgcentra regelmatig het
bezoek van een vrijwilliger en een rijdende bibliotheek, kunnen
kinderen die in armoede leven en mensen met een handicap
samen met het Rode Kruis op vakantie en kunnen mensen voor
hulpmiddelen bij de uitleendienst terecht.
Maar het Rode Kruis is meer dan sociale werking alleen.
Een kort overzicht van de werkvelden van het Rode Kruis:
Interventies: eerstehulpposten op grote evenementen,
hulpverlening en psychosociale opvang bij rampen...
Vorming: eerstehulpcursussen, ongevallenpreventie...
Internationale werking: noodhulp, structurele hulp aan
armere landen, opsporing en familiehereniging...
Bloedtransfusie: inzameling, controle, verwerking en
bewaring van bloed, plasma en bloedplaatjes
Jeugdwerking: eerstehulpcursussen voor jongeren,
internationale projecten...
5

Het Rode Kruis legt meer en meer het accent op zorg
6
Het Rode Kruis legt meer en meer
het accent op zorg
Sociale Hulpverlening is een snel groeiende dienst van Rode
Kruis-Vlaanderen. Momenteel telt de dienst 1.600 vrijwilligers,
die elk gemiddeld 15 uur per maand presteren.
De dienst werkt aanvullend op de professionele sociale
dienstverlening. De Rode Kruisvrijwilligers bieden sociale hulp
aan mensen die hulp nodig hebben. Zij voeren taken uit die beroepskrachten
niet doen wegens tijdsgebrek en leggen hierbij
de nadruk op sociaal contact.
De missie van Sociale Hulpverlening is streven naar ieders
individueel welzijn. Alle activiteiten hebben een sociaal maatschappelijk
doel: ze willen de hulpvrager meer laten deelnemen
aan in het maatschappelijke leven. Deze hulpverlening
moet dan ook worden gezien als een tijdelijke of blijvende
tussenkomst die leidt tot een grotere zelfstandigheid van de
hulpvrager.
Foto’s: Carl Vandervoort, Frank Toussaint

Vrijwilligers van Sociale Hulpverlening sporen sociale noden
op en zetten activiteiten op touw. Deze activiteiten zijn steeds
wisselend van aard en aangepast aan de noden die zich aandienen.
Sociale Hulpverlening concentreert zich op de volgende
zes activiteiten:
Projecten voor ouderen en mensen met een handicap
- ‘Thuis in m’n tehuis’
- ‘Spring eens binnen’
- Aangepaste vakanties
Projecten voor gezinnen die in armoede leven
- Rode Kruisvakanties
- Brugfi gurenproject
Projecten voor zieke en herstellende mensen
- Uitleendienst hulpmiddelen
Het Rode Kruis legt meer en meer het accent op zorg
7

8
“Het grote verschil met andere thuisdiensten is dat
de vrijwilligers van het Rode Kruis het écht vrijwillig
doen. Hun luisterend oor of schouderklopje is voor
de bejaarde van grote betekenis.”
Debby Brepoels, maatschappelijk assistente bij het OCMW in
Kortessem
Foto: Frank Toussaint

Het project ‘Spring eens binnen’
Het project ‘Spring eens binnen’
Ouderen of mensen die ziek zijn, willen graag zo lang mogelijk
thuis te blijven. Ook mensen met een handicap wonen vaak
thuis, in het gezin, en stellen de stap naar een instelling liefst
zo lang mogelijk uit. Het vernieuwde ouderen- en thuiszorgbeleid
maakt dit mogelijk, maar de thuiszorgdiensten kunnen
vaak geen integrale zorg verzekeren. Mantelzorgers springen
bij, maar komen vaak handen te kort: gezinnen worden steeds
kleiner, beide partners werken buitenhuis, families wonen verder
uit elkaar... Allemaal redenen waarom mantelzorg onder
druk komt te staan.
Toch is integrale thuiszorg enkel mogelijk dankzij de enorme
inzet van mantelzorgers (partners, ouders, familieleden,
buren, vrienden...). Het onderzoek ‘Zicht op zorg. Studie van
de mantelzorg in Vlaanderen in 2003’ van het Centrum voor
Bevolkings- en Gezinsstudie (CBGS) van het Ministerie van
de Vlaamse Gemeenschap toont aan dat vele families instaan
voor thuiszorg: in Vlaanderen zorgen tussen de 400.000 en
580.000 personen voor een zorgbehoevende persoon. Volgens
het onderzoek staat 18 % van de mantelzorgers er alleen voor,
werkt 73 % samen met professionele zorgverstrekkers en werkt
48 % samen met andere mantelzorgers. Slechts 14 % doet een
beroep op vrijwilligers.
9

Het project ‘Spring eens binnen’
10
Wil uw organisatie vrijwilligers inschakelen bij de thuiszorg?
Dat kan! Het georganiseerde vrijwilligerswerk in de thuiszorg
wordt door Rode Kruis-Vlaanderen sterk aangemoedigd.
Het project ‘Spring eens binnen’ omvat de werking van
vrijwilligers in thuissituaties. Rode Kruisvrijwilligers maken
afspraken met de gezinnen die hulp nodig hebben om op regelmatige
basis een bezoek te brengen. Uiteraard staan de vrijwilligers
er niet alleen voor. Ze ontmoeten elkaar regelmatig
om ervaringen uit te wisselen. Momenteel zijn er in Vlaanderen
250 vrijwilligers werkzaam binnen dit project.
De ‘binnenspringende’ vrijwilligers werken mee aan allerlei
activiteiten. Een kleine greep uit het aanbod volstaat om u
ervan te overtuigen dat ze een belangrijke rol kunnen spelen
bij de thuiszorg. Naast animatie (wandelen, de markt bezoeken,
knutselen, boodschappen doen, uitstappen maken...)
bieden ze ook maaltijdbegeleiding voor mensen die moeilijk
alleen kunnen eten. Vrijwilligers werken ook met boeken: voorlezen
uit tijdschriften en boeken of samen fotoalbums bekijken.
Vrijwilligers kunnen mensen met een handicap of een oudere
persoon ook begeleiden op vakantie. Ook als mensen naar
de dokter, het ziekenhuis of de tandarts moeten, kunnen ze
rekenen op het gezelschap van een vrijwilliger.
De vrijwilliger kan bovendien fungeren als klankbord en kan
emotionele ondersteuning bieden. Hij kan problemen herkennen
en opvangen, kan informatie verstrekken over verschillende
diensten, voorzieningen, tegemoetkomingen en hulpmiddelen.

Foto: Carl Vandervoort
“Het Rode Kruis heeft niet de bedoeling om
het werk van anderen over te nemen. Wel
om aanvullend te zijn. De vrijwilligers van het
Rode Kruis maken bijvoorbeeld een wandelingetje
met de ouderen, of doen een gezellige
babbel. Zij maken gewoon tijd voor de
mensen. Echt huishoudelijke taken laten ze
aan andere diensten over.”
Debby Brepoels, maatschappelijk assistente bij 11
het
OCMW in Kortessem

Starten met vrijwilligerswerk in thuissituaties
12
Starten met vrijwilligerswerk
in thuissituaties
Uw organisatie is werkzaam in thuissituaties en is goed op de
hoogte van de noden. Maar misschien komt u wel eens handen
tekort. Waarom dan niet starten met vrijwilligerswerk in thuissituaties?
Wat heeft het Rode Kruis uw organisatie te bieden?
Als u beslist om samen met het Rode Kruis een vrijwilligerswerking
in thuissituaties op te starten, kunt u bij uw cliënten
het project ‘Spring eens binnen’ introduceren. Zo weten
hulpvragers dat ze op het Rode Kruis kunnen rekenen voor
vrijwillige hulp.
Het Rode Kruis biedt de hulpvrager de zekerheid dat de
vrijwilligers van het project correct met hem zullen omgaan,
over deskundigheid beschikken en geschikt zijn voor dit soort
vrijwilligerswerk.
Hoe worden vrijwilligers gerekruteerd?
Vrijwilligers rekruteren kan op verschillende manieren: via
affi ches, advertenties in lokale kranten, vermelding op vrijwilligerswebsites
of de website van uw organisatie. Ook familieleden
van huidige en vroegere hulpvragers kunnen worden
aangesproken. Misschien zijn er al mensen die sporadisch een
handje toesteken of zijn er dienstencentra in de buurt...
Eén ding is zeker: hoe meer kanalen er worden benut, hoe meer
de kans op slagen toeneemt.

Foto: Frank Toussaint
Duidelijke afspraken over wie welke kanalen zal aanwenden
om te rekruteren zijn noodzakelijk. Zowel uw dienst als de
lokale Rode Kruisafdeling moeten een inspanning leveren.
Het persoonlijk aanspreken van mensen werpt nog steeds de
meeste vruchten af.
Ook al levert een rekrutering maar enkele vrijwilligers op, dan
is opstarten zeker nog het overwegen waard. We stellen vast
dat kleine groepjes vrijwilligers die een beperkt aantal taken
op zich nemen, vaak andere mensen inspireren zodat de vrijwilligersgroep
in enkele jaren tijd uitgroeit tot een grote groep
met een uitgebreide werking.
Wat heeft het Rode Kruis de vrijwilligers te bieden?
Het Rode Kruis organiseert eerst en vooral een basisopleiding
voor elke vrijwilliger Sociale Hulpverlening. Deze
opleiding is verplicht voor alle vrijwilligers die binnen Sociale
Hulpverlening actief willen zijn. Als er voldoende vrijwilligers
gerekruteerd worden voor de werking in thuissituaties, vindt
deze opleiding plaats in de afdeling zelf. Als er onvoldoende
kandidaat-vrijwilligers zijn, kunnen vrijwilligers terecht voor
een basisopleiding in de provinciale zetel of in een andere
afdeling.
Starten met vrijwilligerswerk
in thuissituaties
13

Starten met vrijwilligerswerk in thuissituaties
14
In de basisopleiding krijgt
de vrijwilliger een goede
voorbereiding op zijn werk
in thuissituaties. Naast een
bijeenkomst communicatie
en deontologie zijn er
bijeenkomsten die de nodige
aandacht besteden aan het
omgaan met stervenden en
het werken met ouderen,
dementerende ouderen en
mensen met een handicap.
Daarnaast leren vrijwilligers
tijdens de opleiding de
kneepjes van rolstoelen en
andere kleine hulpmiddelen
kennen. Ook de plaats van
de vrijwilliger binnen de sociale sector wordt behandeld.
Deze opleiding wordt gratis aangeboden door Rode Kruis-
Vlaanderen. Wij krijgen immers een nieuwe werking én een
nieuwe groep vrijwilligers in ruil.
Bovendien worden alle vrijwilligers verzekerd via Rode Kruis-
Vlaanderen en kunnen ze steeds op de nodige ondersteuning
rekenen vanuit de lokale afdeling, de provinciale zetel en de
hoofdzetel.
Hoe vrloopt de eigenlijke werking ‘Spring eens binnen’?
Foto: Frank Toussaint

Starten met vrijwilligerswerk in thuissituaties
Na het volgen van de basisopleiding kunnen de vrijwilligers
aan de slag in thuissituaties. Binnen de groep vrijwilligers
wordt een verantwoordelijke aangeduid die de coördinatie op
zich neemt. Rode Kruis-Vlaanderen verwacht dat er binnen
uw organisatie een vaste contactpersoon wordt aangeduid
voor onmiddellijke feedback. Bij deze persoon kan de verantwoordelijke
van de vrijwilligers terecht voor concrete afspraken
en vragen.
De contactpersoon van uw organisatie geeft aan waarvoor en
wanneer vrijwilligers nodig zijn. De vrijwilligers proberen deze
vragen in te vullen.
Er worden regelmatig evaluatievergaderingen georganiseerd
met alle vrijwilligers, waarop eventuele moeilijkheden, nieuw
op te nemen taken... kunnen besproken worden.
Hoeveel vrijwilligers zijn nodig en wat is de frequentie
van de inzet?
Dit wordt vooraf besproken met het gezin en de vrijwilliger.
De vrijwilliger bepaalt zelf de frequentie en de duur van
zijn engagement. Gemiddeld werkt een vrijwilliger Sociale
Hulpverlening 15 uur per maand. In één thuissituatie werkt
meestal een beperkt aantal vrijwilligers. Dit maakt het gemakkelijker
om een engagement op te nemen in een gezin.
Bovendien heeft de hulpvrager zo sociaal contact met meerdere
personen. We gaan meestal van start met één vrijwilliger
en breiden daarna stilaan uit om de zorg te kunnen verzekeren.
15

16
Meer info
Rode Kruis-Vlaanderen
Sociale Hulpverlening
Motstraat 40
2800 Mechelen
tel. 015 44 35 08
fax 015 44 35 93
sociale.hulpverlening@rodekruis.be
www.rodekruis.be
Vu: Philippe Vandekerckhove, Motstraat 40, 2800 Mechelen.
Het Rode Kruis krijgt structurele steun van de Nationale Loterij.