13 mei Opnieuw beginnen - Digitaal loket - Gemeente Enschede

Nieuwskrant 13 Mei
Uitgave 12, juni 2002
Informatief magazine betreffende de gevolgen van de vuurwerkramp
Uitgave 1, april 2001
Maandblad van het Informatie- en Adviescentrum voor iedereen die vragen heeft over de vuurwerkramp.
Voor toelichting op de inhoud in het Turks of Marokkaans kunt u 0800-1100 bellen.
Türkc,e íc,erikle ilgili ac,iklamalar ic,in bu numarayi arayabilirsiniz: 0800-1100!
0800-1100
Echtpaar Ostendorp keert terug in
nieuw appartement op 'het Talma'
'Nooit meer zoals het was?
Klopt. Het wordt beter!'
'Heel lang had je het gevoel stil te staan. Je wist niet wat de toekomst zou brengen. Sinds we
weten dat we een nieuw appartement krijgen op 'het Talma', hebben we weer heel andere gedachten.
Je bent meer toekomstgericht, positief ook. Benieuwd wat 't gaat worden. Je kunt opnieuw beginnen.'
Mevrouw G. Ostendorp kan zich nu al verheugen om, met
haar man, terug te keren in de wijk waar ze tot de fatale
13e mei 2000 met veel plezier woonde. Naar verwachting
in september, oktober 2003 kan het echtpaar Ostendorp
hun nieuwe appartement betrekken. Op een steenworp
afstand van de plek, waar ze 20 jaar woonden, op nummer
9 in de Tollensstraat. Mede vanwege hun leeftijd besloot
het echtpaar Ostendorp niet terug te keren in een nieuw
te bouwen woning op precies dezelfde plek, maar te
kiezen voor een appartement.
'Nu is iedereen gelukkig'
In hun tijdelijke behuizing aan de Veenstraat hangt onder
een ingelijste luchtfoto van de door de vuurwerkramp
verwoeste wijk, een tekening van het nieuw te bouwen
complex met 33 appartementen. Trots wijst mevrouw
Mevrouw Ostendorp op het terras van haar huidige woning
Informatie- en Adviescentrum

Pagina 2
Ostendorp het appartement aan dat aan hen is toegewezen.
De zekerheid, dat haar man en zij daar over een
kleine anderhalf jaar naar toe kunnen, heeft haar rustiger
gemaakt, zegt ze. 'We wonen hier op zich best goed, maar
als je weet dat je terug gaat, is drieëneenhalf jaar best
lang. Je wordt op den duur toch een beetje kriebelig.' Haar
man vult aan: 'Iedereen was ook enorm zenuwachtig toen
woningbouwcorporatie Domijn woningen ging toezeggen
aan bewoners, die wilden terugkeren. Zou het lukken om
het plekje, dat je graag wilde, terug te krijgen? Wij hebben
gelukkig het appartement toegewezen gekregen dat we
graag wilden hebben.' Volgens mevrouw Ostendorp
wilden 43 van de in totaal 96 bewoners van een Domijnwoning
een nieuwe woning in 'het Talma'. In vier gevallen
moest er worden geloot om een gewenste woning.
Mevrouw Ostendorp: 'Nu is iedereen gelukkig.'
Inspraak
Mevrouw Ostendorp maakte als lid van de bewonerscommissie
van Domijn, die in november 2000 in het leven
werd geroepen, de plannen voor de wederopbouw en de
terugkeer van oud-bewoners van heel dichtbij mee. Ze is
vol lof over de wijze waarop Domijn de bewonerscommissie
en de bewoners van meet af aan heeft geïnformeerd en bij
de plannen heeft betrokken. Ook op dit punt wordt ze
weer bijgevallen door haar man. 'Zoveel inspraak, dat is
nog nooit vertoond. Dit is de eerste wijk in Nederland
waar oud-bewoners volledig inspraak hebben bij de
inrichting van nieuw te bouwen woningen, zowel van
binnen als van buiten. Sommige mensen zeggen dat het
U vraagt, wij antwoorden!
Heeft u vragen waar u nu wel eens een antwoord op wilt hebben? Richt uw vraag aan de
redactie, postbus 167, 7500 AD of via www.iac.enschede.nl. Als uw vraag voor het eind van de
maand binnen is, dan volgt het antwoord in de volgende uitgave.
Maria Riezebeek • IAC
Hulpverlener
Ik ben een hulpverlener uit
Duitsland en heb op 13 mei
geholpen met de opvang van
slachtoffers. Dit jaar ben ik op 13
mei weer naar Enschede gegaan.
Dit maakte veel emoties bij me
los, eigenlijk meer dan ik had
verwacht. Zijn er hulpverlenende instanties, die bijvoorbeeld
de Duitse brandweermannen hebben ondersteund,
waar ik een beroep op kan doen?
Antwoord:
Om uw vraag te kunnen beantwoorden, heb ik contact gezocht
met de bedrijfsarts van de Brandweer in Enschede. Zij vertelde
het volgende:
De Brandweer Enschede heeft na de ramp besloten om aan elke
brandweerman of -vrouw die bij de ramp betrokken was, hulp
te bieden. Het initiatief hiertoe werd aan de betrokken brandweerman
of -vrouw zelf over gelaten. Als er een vraag kwam,
dan werd de desbetreffende persoon gezien door de bedrijfsarts
en daarna doorverwezen naar bijvoorbeeld Mediant, de huisarts
nooit meer wordt zoals het was. Dat klopt. Het wordt
beter!' Mevrouw Ostendorp: 'Zo wordt die woning echt
iets van jezelf. Dat is een leuk idee.'
Op zoek naar een gewonde mevrouw
Voor het echtpaar Ostendorp stond eigenlijk vanaf het
begin vast dat ze terug wilden keren op, of in de buurt
van, de plek waar ze 20 jaar woonden. 'Een geliefd plekje',
zoals mevrouw Ostendorp het omschrijft. Ze waren thuis
op die rampzalige 13e mei 2000, op zo'n 100 meter van SE
Fireworks. Achteraf liepen ze er volgens mevrouw
Ostendorp '100 procent risico', maar hadden ze uiteindelijk
'100 procent geluk'. De Ostendorps, maar ook een
vriendin met een dochter die op bezoek was, kwamen er
fysiek ongedeerd vanaf. Hun woning, hoewel gespaard
voor een allesverzengende vuurzee, liep onherstelbare
schade op. Over de opvang, direct na de ramp, maar ook
over de afhandeling van de materiele schade en het
verzorgen van vervangende woonruimte, is het echtpaar
Ostendorp uitermate tevreden. Mevrouw Ostendorp: 'Ik
ben ook bijzonder dankbaar voor de liefdevolle wijze
waarop we, direct na de ramp, vier weken lang bij vrienden
zijn opgevangen. Zelf zit ik nog wel een beetje met iets dat
ik meteen na de ramp heb meegemaakt. Er werd ons
gevraagd een mevrouw, die gewond was, naar het ziekenhuis
te brengen. Maar we hadden geen auto en ik durfde
mijn man, die heel erg in de war was, niet alleen te laten.
Die mevrouw zou toen naar familie aan de Kottendijk
gaan. Ik zou haar graag een keer spreken om te horen hoe
het haar is vergaan'.
of iemand van het bedrijfsopvangteam (het BOT-team). Het is
ook gebeurd dat mensen zich direct wendden tot iemand van
het BOT-team en na zo'n bezoek weer verder konden met hun
leven. Kortom, aan iedereen die hulp vroeg, is hulp geboden,
alleen via verschillende ingangen. Indien u dit wenst, dan kunt
u zich wenden tot de bedrijfsarts van de Brandweer Enschede,
mevrouw S. Landesbergen. U kunt haar bereiken op
telefoonnummer 06-20763495.
Herdenking
Als getroffene van de vuurwerkramp vond ik de
herdenking erg sober. De opkomst bij het Rijksmuseum
was behoorlijk groot. Na de plechtigheid ging iedereen
door de wijk of naar het bloemenmonument. Ik voelde
heel veel drang om naar een plek te gaan om met al deze
oude bekenden te praten. Waarom was dit er niet en kan
dat eventueel volgend jaar wel georganiseerd worden?
Antwoord
In het kader van de herdenkingsactiviteiten stond het elkaar
ontmoeten dit jaar centraal op 11 mei. Op deze dag was een
programma samengesteld waaraan iedereen, die zich betrokken
voelde, kon deelnemen. Er waren acht "open huizen" in de stad
waar ruim gelegenheid was om elkaar te ontmoeten en bij te

praten. Uit uw vraag blijkt echter uw behoefte om op 13 mei, de
dag van de ramp, een plek te hebben waar dit mogelijk is. Uw
waardevolle suggestie heb ik inmiddels doorgegeven aan het
organiserend comité.
Elly van Hoof • SMD
Straatvrees
Ik ben een bewoner van de
buitenring. De ramp heeft veel
gedaan met ons als gezin, maar
ook met ons huis en de bezittingen.
Steeds vaker betrap ik
mij erop dat ik niet lang van
huis weg wil en als ik ergens
loop ik het gevoel krijg direct
naar huis te moeten. Pas als ik thuis ben en alles goed is,
ben ik tevreden. Langzaam maar zeker krijgen deze
gevoelens de overhand en bepalen ze mijn leven. Wat kan
ik doen om hier een einde aan te maken?
Antwoord
Voor veel mensen is de ramp een moment geweest waarop ze
beseft hebben dat ze belangrijke zaken in hun leven zomaar
kwijt kunnen raken en dat ze daar weinig invloed op uit kunnen
oefenen. Het idee minder controle te hebben dan men aanvankelijk
dacht, kan een gevoel van machteloosheid teweegbrengen. Voor
u betekent dit dat u zich pas rustig en ontspannen voelt als u
kunt zien dat alles in orde is en als de dingen en mensen die
voor u belangrijk zijn dichtbij zijn. Een te grote afstand maakt u
onrustig en misschien angstig. Gezien de gebeurtenis is dat heel
begrijpelijk, maar ook heel lastig. Het kan tot nog grotere problemen
leiden als uw dagelijkse functioneren er door wordt beïnvloed.
Het is daarom goed dat u deze signalen herkent en het is
belangrijk dat u ze serieus neemt. Omdat het moeilijk is om
er zelf weer uit te komen, raad ik u aan hiervoor hulp te
zoeken. U kunt zich voor hulp aanmelden bij het Algemeen
Maatschappelijk Werk. Zij kunnen u verder helpen, of samen
met u kijken welke instantie de beste hulp zou kunnen bieden
voor dit probleem.
Onbegrip
Al meer dan 12 jaar werk ik voor dezelfde baas. De
verstandhouding was altijd erg goed. Vanaf de vuurwerkramp
is het echter steeds slechter gegaan. Ik ben een tijd
in de ziektewet geweest en vanaf het moment dat ik terug
ben, presteer ik niet zo goed als voorheen. Tussendoor
ben ik ook een paar keer ziek thuis geweest. Hoewel ik mij
tien jaar enorm heb ingezet voor het bedrijf, heb ik het
gevoel dat ik ze nu tot last ben. Dit houdt mij persoonlijk
erg bezig. Wat kan ik doen om de situatie te veranderen?
Kan ik hierin begeleiding krijgen van een instelling?
Antwoord
Omdat we zoveel tijd op het werk doorbrengen, is het belangrijk
om daar met een goed gevoel naar toe te gaan. Jammer genoeg
is dit voor u niet meer het geval; u hebt het gevoel de mensen op
uw werk tot last te zijn. Uit uw brief maak ik niet op hoe dat
komt. Heeft het te maken met het gedrag van uw collega's, of
met uw baas, of is het een gevoel dat u zelf heeft omdat u een
paar keer ziek thuis geweest bent? U zou dit voor uzelf eens na
kunnen gaan, zodat het ook bespreekbaar gemaakt kan worden.
Er kan immers pas gezocht worden naar oplossingen als uw
omgeving (uw baas of directe collega's) weet hoe u zich voelt.
Zeker omdat u aangeeft dat de verstandhouding tussen u en uw
baas altijd goed geweest is, zou het mogelijk moeten zijn om dit
gesprek te voeren, ook al lijkt dat misschien moeilijk.
Hiervoor is zeker begeleiding mogelijk. De eerst aangewezen
persoon is de bedrijfsmaatschappelijk werkende. Deze is op de
hoogte van het reilen en zeilen van het bedrijf waarvoor u werkt
en kent de mensen en de sfeer. Deze persoon zou samen met u
kunnen kijken hoe u anders met deze situatie om zou kunnen
gaan en kan ook aanwezig zijn bij het gesprek met de baas.
Niet in alle bedrijven of instellingen is er echter bedrijfsmaatschappelijk
werk aanwezig. Als dat ook geldt voor uw werk,
kunt u zich voor deze hulp wenden tot het Algemeen
Maatschappelijk Werk in de wijk waar u woont.
Inhoudsopgave
Artikelen Pagina
• Echtpaar Ostendorp keert terug op ‘het Talma’ 1
• Zomeren in Noord 2002 8
• Allochtone vrouwentelefoon 9
• Onderzoek binnen de jeugdgezondheidszorg 10
• Belangstelling voor het Ontwikkelingsplan Roombeek 14
• Wachters van Roombeek zijn weer helemaal terug 14
• Een wereld van verschil overbruggen 16
• 11 mei stond in het teken van ontmoeting 17
• En weer werd het 13 mei... 18
• ‘Een vogel kiest zijn eigen vlucht’ 21
• ‘De kunst van het kijken’ 22
• ‘Omdat ik heel vaak blij ben’ 23
• SIVE 14 mei 24
Rubrieken Pagina
• U vraagt, wij antwoorden 2
• Belangenvereniging 4
• Column Fred Bosman 5
• Activiteiten en regelingen 6
• Beeld van een kunstenaar 11
• Het moment van... 15
• Hoe gaat het nu met..? 20
Van de redactie:
Waarschijnlijk zullen veel lezers weer blij zijn dat de
maand mei erop zit. De tweede herdenking, die
ongetwijfeld veel pijnlijke herinneringen naar boven
heeft gehaald, is achter de rug. De zomer staat voor de
deur en de vakantietijd is in zicht. In het juninummer
van '13 mei - Opnieuw Beginnen' blikken we met een
groot aantal foto's terug op 11 en 13 mei 2002. Natuurlijk
kijken we ook vooruit. Woningcorporatie Domijn maakte
de plannen bekend voor de nieuw te bouwen huurhuizen
op het Talma en wees de voormalig bewoners
het huis van hun keus toe. De algemeen heersende
mening was positief over deze aanpak. Zo ook de
mening van mevrouw en meneer Ostendorp die hun
verhaal vertellen in het nummer van deze maand.
Pagina 3

Pagina 4
BSVE na twee jaar nog steeds
luis in de pels
Op 4 juni 2002 is het precies twee jaar geleden dat de Belangenvereniging Slachtoffers
Vuurwerkramp Enschede (BSVE) werd opgericht. Tijdens de lunch op de Oude Markt nam Daniël
Hartman het initiatief tot oprichting van de belangenvereniging. De beginperiode was een chaotische
tijd. Duizend en één problemen kwamen tegelijkertijd. Nu, twee jaar na de oprichting, kan gezegd
worden dat er veel is bereikt voor de getroffenen. 'Maar', zo benadrukt directeur Janny Joosten.
'Onze klus is nog niet geklaard'.
Als mensen ergens ontevreden over zijn, willen ze hun
krachten bundelen en gezamenlijk hun stem laten horen.
Zo is ook de BSVE ontstaan. Vlak na de vuurwerkramp
werd er voor de mensen gedacht. Gemeente, overheid,
verzekeraars en experts; ze zeiden allemaal dat de
mensen zich geen zorgen hoefden te maken. Zij zouden
wel regelen dat alles goed kwam. Juist na een ramp als
deze, willen mensen zelf kunnen beslissen wat goed voor
hen is. De BSVE fungeert dan ook als spreekbuis en
belangenbehartiger van de getroffenen. Hierbij hanteert zij
de volgende uitgangspunten:
• De BSVE wil de belangen van alle getroffenen
behartigen.
• Het belang van de getroffenen bestaat uit erkenning
van het leed, ruimhartige vergoeding van de materiele
en immateriele schade, aandacht voor de problemen
en het vermijden van nieuw leed door correcte en
tijdige afwikkeling en het voorkomen van onnodige
geschillen.
• Waar partijen strijdige belangen hebben, is de BSVE de
pleitbezorger van de getroffene. Een snelle, foutloze
afhandeling is in het algemeen een gezamenlijk
belang, gedeeld door alle betrokken partijen.
De voorkeur van de BSVE gaat uit naar constructief overleg
en politieke lobby, om getroffenen de gang naar de
rechter zoveel mogelijk te besparen. Waar dit niet
mogelijk is, zal de BSVE in het uiterste geval getroffenen
steunen in hun gang naar de rechter.
Successen
Vanaf de eerste week na oprichting heeft de BSVE gepleit
voor goede oplossingen voor diverse problemen.
Voorbeelden hiervan zijn de huurcompensatieregeling en
het niet koppelen van de uitkering uit de OBO-regeling
aan uitkering van verzekeringsgeld. Soms moet actief
worden gelobbyd in Den Haag om pijnlijke kwesties
opgelost te krijgen. Janny Joosten: 'Zo werd al snel
duidelijk dat de regelingen van de Commissie Financiële
Afwikkeling I (CFA I) in veel gevallen tekort schoten. Door
hier de aandacht op te vestigen wordt ook de overheid
zich hiervan bewust. Na de motie van Tweede Kamerlid
Wagenaar kreeg de Commissie Van Lidth de Jeude de
opdracht opnieuw een commissie (CFA II) te vormen.
Stevig is er onderhandeld om zoveel mogelijk te voorkomen
dat mensen tussen wal en schip vallen. Het heeft
geleid tot afwikkeling van de resterende materiele schades
en het vergoeden van inkomstenderving door ziekte of
functionele invaliditeit. Zonder de BSVE was er wellicht
geen CFA II gekomen'.
Toekomst
Nog steeds lopen mensen vast in hun problemen die het
gevolg zijn van de vuurwerkramp. Door de laagdrempeligheid
van de organisatie, is er een veelvuldige aanloop en
is de BSVE goed op de hoogte van problemen die nu
nog spelen. Enerzijds zijn dit sociale en emotionele
problemen, anderzijds zijn er problemen die voorvloeien
uit de manier waarop zaken door instellingen worden
afgewikkeld.
In het boek 'Getekend' dat oud-wethouder Dick Buursink
schreef naar aanleiding van zijn ervaringen rond de vuurwerkramp,
is te lezen op bladzijde 51 dat de gemeente
heeft getwijfeld om de BSVE te faciliteren. 'We willen het
niet teveel optuigen. Zo'n punt heeft dan ook de neiging
zich waar te moeten maken en in stand te blijven.' Wat
het waarmaken betreft heeft Dick Buursink de BSVE goed
ingeschat. Hoe lang de BSVE nog nodig is, hangt echter
samen met de uitvoering van veel regelingen en oplossingen
van kwesties. Voorlopig blijft de BSVE de luis in de pels.
Woensdagavond 19 juni houdt de BSVE haar jaarlijkse
Algemene ledenvergadering.
Aanvang: 20.00 uur, locatie: Boddenkampsingel 89
Vanaf 21.00 uur houdt professor B.P.Gersons van de
Universiteit van Amsterdam een informatieve lezing over
psychosociale problemen van mensen na rampen. Ook
niet-leden zijn bij deze lezing van harte welkom.

Afsluitende info-avond
Krijg ik het huis
van mijn voorkeur?
Huurwoningen wijk
Het Talma van Domijn
opnieuw verhuurd
De afgelopen maand zijn aan de voormalige bewoners de
plannen gepresenteerd voor de nieuwe wijk Het Talma
van woningcorporatie Domijn. Vorig jaar november is er
een ontwerp-opdracht gegeven aan drie architecten te
weten George de Witte van bureau DeBoer DeWitte van
der Heijden architecten, Barend Scherpbier van bureau
Beltman architecten & ingenieurs en Cock Sandifort van
bureau IAA architecten met Harry Abels van IAA als
coördinerend architect. Deze architecten zijn samen tot
het huidige ontwerp gekomen. Het plan omvat in totaal
63 eengezinswoningen, waarvan 14 zogenaamde woonwerkwoningen
en 33 appartementen gelegen in één
gebouw met parkeerkelder.
Om de bewoners een duidelijk beeld te kunnen geven
over de woningen die teruggebouwd worden, zijn
er in totaal vier bijeenkomsten georganiseerd door Domijn
en is er een uitgebreide brochure verstrekt.
Tijdens de bijeenkomsten konden er aan de architecten of
aan personeel van Domijn vragen gesteld worden omtrent
de plannen. De laatste bijeenkomst op donderdag 16 mei
stond in het teken van de toewijzing van de woningen. In
aanwezigheid van een notaris zijn de woningen door
middel van een verhuursysteem, dat samen met de
bewonerscommissie is ontwikkeld, toegewezen.
Uiteindelijk hebben 43 voormalige bewoners een nieuwe
woning uitgezocht.
Een bijzonder en redelijk uniek bijkomend aspect aan de
bouw van de woningen is, dat de nieuwe bewoners een
persoonlijk gesprek krijgen samen met de architect en
Domijn, omdat zij zelf de woningplattegrond en zelfs de
woninggevel, bestaande uit een aantal varianten, kunnen
kiezen.
Domijn verwacht tegen de jaarwisseling te kunnen
starten met de bouw van de woningen, zodat rond
oktober 2003 de eerste woning kan worden opgeleverd.
Fred Bosman
Pillen , ja of nee?
Toen in de jaren zestig de eerste medicijnen tegen bepaalde
psychiatrische ziekten op de markt kwamen, waren we
enthousiast: nu zouden we eindelijk met humane middelen
ernstige psychoses en depressies kunnen behandelen.
Nooit meer mensen opsluiten, omdat ze een gevaar zijn
voor zichzelf of voor anderen. Nooit meer elektroshocks
en nooit meer andere wrede methoden om mensen tot
bedaren te brengen.
Dat enthousiasme kwam ook wel uit, maar gedeeltelijk.
Nog steeds moeten we in de psychiatrie mensen opsluiten
of stevig vasthouden, omdat de medicijnen niet genoeg
helpen of omdat mensen weigeren ze in te nemen.
Gelukkig is er veel verbeterd. Een grote sprong voorwaarts
waren de middelen tegen depressie. Er komen steeds
meer middelen op de markt met weinig bijwerkingen en
met een goed effect. Dat dachten we tenminste. De laatste
tijd komen er ook onderzoeksverslagen die de werkzaamheid
van antidepressiva betwijfelen. Het onderzoek naar
de werkzaamheid van die middelen is niet altijd even
betrouwbaar. Let wel: de pillen "doen" wel wat, maar lang
niet in alle gevallen. Toch schrijven we ze voor. En gelukkig
tref ik veel patiënten aan die tevreden zijn over het
medicijn en die de bijwerkingen acceptabel vinden.
Wanneer weet je nu of een middel zal helpen of niet? Ik
wou dat ik dat wist. Het valt namelijk niet altijd te voorspellen.
Ik zeg dat er ook altijd bij. We kunnen met
medicijnen sinds de jaren 60 veel verrichten. Maar helaas
verrichten we geen wonderen. En verwacht ook niet dat
de klachten na een dag zijn verdwenen.
Waarom dit verhaal? Welnu: uit het recente gezondheidsonderzoek,
waarvan de resultaten in april bekend zijn
gemaakt, bleek dat onder de rampslachtoffers in Enschede
het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen tamelijk
groot is. Ik begrijp dat wel: ik vind het ook erg makkelijk
om maar wat voor te schrijven als de patiënt er om
vraagt. Je bent gauw klaar en de patiënt lijkt tevreden. Het
alternatief (geen pillen) is vaak wat ingewikkelder en kost
meer tijd. Toch is dat beter. Op den duur helpen die
slaap- en kalmeringsmiddelen ook niet echt. Ik heb het
dan nog niet gehad over de verslavende werking.
Geen pillen? Wat dan wel om te kalmeren of beter te
slapen? Dat kan van alles zijn: je levenswijze veranderen,
minder koffie drinken, minder roken, meer bewegen,
zorgen dat je wat te doen hebt, enzovoort. Dat ligt voor
iedereen weer anders. Denk
er eens over na: Ongetwijfeld
slaap je meer dankzij de
medicijnen, maar slaap je
ook beter en, wat nog
belangrijker is, voel je je ook
beter?
Fred Bosman
Psychiater Mediant Nazorg
Vuurwerkramp
Pagina 5

Pagina 6
&
Activiteiten
Regelingen
Tuinenproject in Zuid
Uit de inventarisatie van de bewonersondersteuners blijkt
dat veel getroffenen die hun huis kwijt zijn geraakt en nu
elders in de stad wonen, hun tuin missen. Soms gaat het
om de werkzaamheden in de tuin zelf, maar vooral de
sociale contacten die 'over de heg' ontstonden worden
gemist. In stadsdeel Zuid, waar veel ontheemden (tijdelijk)
wonen, wordt een proefproject gestart om dit gemis weg
te nemen. Er zijn twee tuinprojecten:
A. Een gemeenschapstuin in het Wesselerbrinkpark,
dicht bij de kinderboerderij en de nog te bouwen pannenkoekenboerderij.
Het is de bedoeling dat de gemeenschapstuin
samen met bewoners tot stand komt. Alle
fasen komen aan bod. Van ontwerp, aanleg tot onderhoud
van de tuin. Het is niet de bedoeling de tuin te verdelen en
dat belangstellenden een eigen stukje grond krijgen.
B. Een 'Knap je tuin op-project'.
In stadsdeel Zuid wonen veel ontheemden in huizen die
op de nominatie staan om afgebroken te worden. Veel van
deze woningen beschikken wel over een tuin, maar de
tuin krijgt geen aandacht. De bewoners hebben er geen
energie voor of de tuin nodigt niet uit. Contacten in de
buurt hebben zo minder kans van slagen. Uitgangspunt
van dit project is dat bestaande privétuinen worden
opgeknapt met minimale middelen, maar zo dat het er
weer goed toeven is. Voorwaarde om in aanmerking te
komen voor het tuinproject, is dat de deelnemer zich ook
inzet voor een leuke tuin bij een ander. De kans is groot
dat op deze manier het contact wordt voortgezet. Het
'Knap je tuin op-project' is bedoeld voor alle bewoners van
de zuidwijken. Men hoeft dus niet getroffen te zijn door
de vuurwerkramp .
Voor project A worden minimaal vijftien geherhuisveste
gezinnen gezocht en voor project B minimaal acht.
Geïnteresseerden kunnen zich opgeven bij J. Kors of G.
Kirchjunger. Zij zijn bereikbaar via telefoon 053- 476 16 72.
'Bouw je droom in Roombeek'
Het zal u vast niet zijn ontgaan. De advertentiecampagne
voor de wederopbouw van Roombeek is gestart.
Advertenties, folders en ander drukwerk worden voortaan
voorzien van de pakkende leus, 'Bouw je droom in
Roombeek.' In combinatie met deze slogan wordt voortaan
een madeliefje afgedrukt. Met deze slagzin wordt
volgens de bedenkers van de campagne goed omschreven
waarin Roombeek zich onderscheidt van andere wijken in
Enschede. Bouwers in Roombeek, zowel particulieren als
projectbouwers, hebben hier meer vrijheid om hun woonwensen
om te zetten in een echt huis dat een persoonlijke
stempel draagt.
Ook het Bouwfonds gebruikt de slagzin bij de verkoop van
de 62 woningen die in het deelplan Het Menko, op de hoek
van de Voortsweg en de Roomweg, zullen verrijzen.
Wilt u de ontwikkelingen in Roombeek op de voet volgen, kijk
dan regelmatig op de internetsite:
www.woneninroombeek.nl.
Veel animo voor maandblad
'13 mei - Opnieuw Beginnen'
Het IAC heeft een
lezersonderzoek laten
uitvoeren onder de
ontvangers van '13 mei
- Opnieuw Beginnen'.
Uit dit telefonische
onderzoek blijkt dat er
nog steeds veel
interesse en animo is
bij de ontvangers
voor dit maandblad.
Het wordt goed
gelezen en de overgrote
meerderheid
van de abonnees en
de huis-aan-huislezers
oordeelt
positief over zowel
de inhoud als de leesbaarheid van het
blad. Meer dan de helft van de abonnees en bijna één op
de drie huis-aan-huis-lezers wil het blad nog langer dan een
jaar blijven ontvangen.
Op basis van de resultaten van dit onderzoek is besloten
om de uitgave van '13 mei - Opnieuw Beginnen' dit jaar
ten minste nog voort te zetten.
Eerste krant kinderpersbureau
Eind juni zal de eerste krant van het kinderpersbureau in
een bescheiden oplage van de persen rollen. Mocht u de
krant niet ontvangen; geen nood, de krant is ook via internet
te lezen. Leerlingen van de basisscholen uit Enschede-
Noord hebben als journalist, fotograaf of vormgever aan
de krant gewerkt. De eerste krant is een proefnummer. In
het komende schooljaar zal per kwartaal een wisselend
team van de Anna van Buren, Noordlinde, Toermalijn en
Bonifatius een krant samenstellen. De krant is bedoeld
voor kinderen, bewoners en instellingen uit Noord.
Achterliggende bedoeling van dit project 'Tel mee tot tien,'
is dat de kinderen er van leren. Hoe je samenwerkt in een
team, teksten schrijft, mensen en instellingen benaderd.
Daarbij worden de leerlingen geholpen door vrijwilligers,
docenten en vakdocenten. Iedere school maakt een eigen
krant zodat het geleerde echt in de praktijk gebracht kan
worden.

Terugblik activiteiten
‘Ik wil me even
voorstellen. Ik ben
als bewonersondersteuner
in het
kader van de sociale
wederopbouw
vuurwerkramp
werkzaam bij
St. Oost-Binnen.
Andere collega's
van mij doen hun
werk vanuit andere
buurten.
Bewonersondersteuner Ali Yayla
Mijn taak is er te zijn voor alle mensen die door de
vuurwerkramp zijn getroffen. Ik wil hen helpen om hun
'normale' sociale leven weer op te pakken.
Om dat te kunnen waarmaken, heb ik diverse activiteiten
georganiseerd met en voor de getroffenen.’
De drie kernbegrippen van de activiteiten zijn:
ontmoeting, ontspanning en participatie die eraan
bijdragen dat:
• Mensen zich in hun nieuwe omgeving thuis gaan voelen
en er de weg weten te vinden
• Mensen informatie krijgen over deelname aan leuke,
nuttige vrijetijdsbesteding in de buurt.
• Mensen zelf weer betrokken worden bij het bedenken
en uitvoeren van activiteiten gericht op hun eigen
welzijn en die van de wijk waarin ze wonen of weer
gaan wonen.
• Mensen leren hun problemen zelfstandig op te lossen of
hen op weg helpen naar beschikbare hulpverleners.
Sinds vorig jaar heb ik in samenwerking met de collega's
van St. Oost-Binnen verschillende activiteiten georganiseerd.
Er zijn activiteiten geweest die geschikt waren voor
volwassenen, er waren activiteiten voor kinderen en activiteiten
voor de jeugd. Sommige activiteiten waren voor
alle leeftijdsgroepen toegankelijk.
Hieronder volgen een aantal van die activiteiten:
Nationale Straatspeeldag op het Zeggelt
Er hebben ongeveer zestig kinderen deelgenomen aan
deze activiteit. Zeven vrijwilligers hebben meegeholpen.
Het Zeggelt behoort tot de buitenring. De kinderen van
de peuterspeelzaal en van de basisschool 't Zeggelt
hebben extra aandacht gekregen tijdens deze activiteit.
Ze hebben ervan genoten en de straatspeeldag is voor
herhaling vatbaar.
Het Kinderfeestje op Tatersall, het vakantiefeest op
Transburg, de discoavond voor de kinderen in het Turkse
theehuis Marmara en het straatfeest in de Lipperkerkstraat
waren ook gezellige en geslaagde activiteiten. Er zijn
verschillende mensen bij elkaar gekomen voor hetzelfde
doel. De mensen hebben elkaar en hun kinderen leren
kennen. Dat was leuk om te zien en mee te maken.
Ouder & kind zwemmen
Het Ouder & kind zwemmen was gericht op ouders met
hun kinderen. Vooral allochtone vrouwen hebben deelgenomen
aan deze activiteit. Een vrouw zei: 'Het is een
hele leuke activiteit. Wij mochten nooit alleen naar het
zwembad van onze mannen. Omdat we nu met een hele
groep vrouwen gaan, mag ik wel met mijn kinderen naar
het zwembad.' Deze uitspraak zegt een heleboel en laat
zien dat deze mensen ervan genoten en zich ontspannen
hebben.
Ontmoetingsavonden de Roef en de Kom
Op vrijdag 22 maart in de Roef en op vrijdag 26 april in
de Kom hebben de medewerkers van Stichting SCW
Oost-Binnen en de Roef samen een ontmoetingsavond
georganiseerd. Beide activiteiten hebben veel deelnemers
getrokken. In totaal hebben ongeveer 200 mensen van
jong tot oud deelgenomen aan deze activiteiten. De
mensen hebben de gelegenheid gekregen om bij te kletsen
met hun kennissen, van verschillende soorten hapjes te
proeven en gezellig te dansen en zo van een leuke avond
te genieten.
Natuurlijk was dit niet mogelijk geweest zonder de
vrijwillige bijdrage van alle vrijwilligers en de muzikanten
die vrijwillig live muziek hebben gemaakt.
Er vinden ook nieuwe activiteiten plaats:
16 juni Vaderdag
Stichting scw Oost-Binnen, Stichting Welzijn Ouderen en
SDO (Samenwerkende Democratische Organisatie) organiseren
samen een feestelijke ontmoeting in verband met
vaderdag voor de gedupeerden van Vuurwerkramp. U en
uw kinderen zijn van harte welkom. Komt u ook?
Waar : in het gebouw van Stichting Welzijn Ouderen
Adres : Kloosterstraat 1, Enschede
Datum : Zondag 16 juni 2002
Tijd : van 13.30 tot 17.30 uur
Kosten : 5 1 per persoon kinderen tot 6 jaar gratis.
U kunt voor informatie bellen:
Ali Yayla (bewonersondersteuner)
Stichting SCW Oost-Binnen
Tel. 433 37 68
Mehmet Emir (ouderenwerker)
Stichting Welzijn Ouderen
Tel. 432 01 22
www.enschede.nl
De website van de gemeente Enschede (www.enschede.nl)
is vernieuwd, uitgebreid en sterk verbeterd. Naast een
grote hoeveelheid informatie, zijn ook de meeste
producten en diensten van de gemeente via het digitale
kanaal bereikbaar.
De website van de gemeente Enschede bestaat sinds 1996
en trekt maandelijks zo'n 30.000 bezoekers. Pieken in de
bezoekersaantallen waren er tijdens de vuurwerkramp,
toen de site op sommige dagen rond één miljoen
bezoekers trok. De nieuwe website komt tegemoet aan de
behoefte van burgers, bedrijven en anderen om informatie
over de gemeente via internet te kunnen krijgen waar en
wanneer men dat zelf wil.
Een belangrijk onderdeel van de gemeentelijke website
wordt gevormd door de verschillende 'digitale loketten'.
Hier kunnen de bezoekers van de site terecht voor
Pagina 7

Pagina 8
✁
bijvoorbeeld kadastrale informatie of het doorgeven van
een verhuizing. Ook de stadsdelen, het Projectbureau
Wederopbouw en het Informatie- en Adviescentrum
beschikken op de gemeentelijke website over een eigen
digitaal loket.
Zomeren in Noord 2002
Wie
De zomeractiviteiten worden voor alle jongeren vanaf 12 jaar uit stadsdeel Noord en Twekkelerveld georganiseerd. Alle
activiteiten beginnen om 18.00 uur en stoppen om 22.00 uur. De bezigheden zijn onder voorbehoud, gezien het weer in
Nederland en het feit dat alles buiten plaats vindt. Voor opgave graag het onderstaande formulier invullen en inleveren bij
het Kompas (IJstraat 4) of de Sloep ( G.J. van Heekstraat 408). Voor vragen kunt u daar ook terecht.
Wanneer
Week 26
Wat Waar
Maandag 24 juni hockey* Service Centrum Noord, Waalstraat
Dinsdag 25 juni basketbal en bierkratstapelen Service Centrum Noord, Waalstraat
Woensdag 26 juni skeelertour* en skeelerhockey* het Kompas, IJstraat
Donderdag 27 juni volleybal* Service Centrum Noord, Waalstraat
Vrijdag 28 juni voetvolley* Service Centrum Noord, Waalstraat
Week 27
Maandag 1 juli laserkleiduifschieten en voetbal het Kompas, IJstraat
hennatattoos en nagelpiercing het Kompas, IJstraat
Dinsdag 2 juli pulse ranger en voetbal het Kompas, IJstraat
haarvlechten het Kompas, IJstraat
Woensdag 3 juli houtkamp* Roombeek
samen eten en film het Kompas, IJstraat
Donderdag 4 juli houtkamp* Roombeek
visagie het Kompas, IJstraat
Vrijdag 5 juli kampvuur, barbecue* en muziek Roombeek
Week 33
Maandag 12 augustus levend voetbalspel Winkelcentrum Twekkelerveld
buikschuifbaan Winkelcentrum Twekkelerveld
Dinsdag 13 augustus volleybal* Winkelcentrum Twekkelerveld
Woensdag 14 augustus skeeleren en kratjestapelen Winkelcentrum Twekkelerveld
Donderdag 15 augustus superstormbaan Winkelcentrum Twekkelerveld
Vrijdag 16 augustus voetbal* Winkelcentrum Twekkelerveld
Voor activiteiten waar een * bijstaat, moet u zich opgeven met onderstaand opgaveformulier.
Thema-avond 'arbeidsrelevante
problemen' op 25 juni bij BSVE
Dinsdagavond 25 juni organiseert de BSVE een avond met
als thema "arbeidsrelevante problemen". Aanvang 19.30
uur, locatie Boddenkampsingel 89. Het onderwerp zal in
besloten kring worden besproken. Belangstellenden
kunnen zich vooraf aanmelden bij het secretariaat van de
BSVE, tel. 4340374. Bij grote belangstelling zullen meerdere
avonden georganiseerd worden.
Opgaveformulier Zomeren in Noord 2002
Geef hieronder aan voor welke activiteiten je jezelf wilt opgeven. Inleveren bij het Kompas of de Sloep.
❑ Hockey (24 juni) ❑ Skeelertour (26 juni) ❑ Skeelerhockey (26 juni) ❑ Volleybal (27 juni)
❑ Voetvolley (28 juni)
❑ Voetbal (16 augustus)
❑ Huttenbouw (3 en 4 juli) ❑ Barbeque (5 juli) ❑ Volleybal (13 augustus)
Opmerkingen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode/plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leeftijd: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoon: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Allochtone vrouwentelefoon (0800-0240027)
De Allochtone Vrouwentelefoon, voorheen Turkse
Vrouwentelefoon, is een gratis telefonische hulpdienst
voor allochtone vrouwen. Het nummer wordt bemand
door vrijwilligers die bellers een luisterend oor bieden in
hun eigen taal. Na de vuurwerkramp is het aantal bellers
van de Allochtone Vrouwentelefoon enorm gestegen. Ook
mannen hebben rond die tijd regelmatig gebruik gemaakt
van de vrouwentelefoon. De meeste vrouwen die na de
ramp belden, wilden gewoon van zich afpraten of hun
problemen voorleggen aan de telefoonmedewerker.
Enkelen wilden advies of een doorverwijzing. Door deze
stijging in het aantal bellers, heeft de gemeente een tweede
gratis telefoonlijn beschikbaar gesteld. Het aantal binnenkomende
telefoontjes is nu nog steeds hoger dan voor de
ramp. Door het succes van deze vorm van dienstverlening
is er extra subsidiegeld vrijgemaakt. De Allochtone vrouwentelefoon
heeft zich zodoende ook kunnen richten op
vrouwen die niet alleen Turkstalig zijn, maar andere talen
spreken. Momenteel werken er 15 vrijwilligers en zes
beroepskrachten bij de vrouwentelefoon. De bellers
kunnen in het Nederlands, Turks en Arabisch geheel
anoniem te woord worden gestaan. Op bepaalde dagdelen
zijn er vrijwilligers aanwezig die andere talen, zoals
Aramees of Farsi spreken. Veel voorkomende problemen
worden telefonisch besproken zoals relatieproblemen,
opvoedingsproblemen en integratiemoeilijkheden. De
bellers worden door het telefoonteam ondersteund en
geholpen om tot een oplossing te komen en worden
eventueel verwezen. De meeste vrouwen bellen vooral om
hun hart te luchten in hun eigen vertrouwde taal. Het is
voor veel vrouwen moeilijk om in het openbaar over de
eigen problemen te praten. Men is vaak bang voor roddels.
Daarom kan het voor een allochtone vrouw prettig zijn
om anoniem over haar probleem te praten. Dat is ook de
reden dat de Allochtone vrouwentelefoon is opgericht.
Veel allochtone vrouwen voelen zich geïsoleerd, spreken
vaak slecht Nederlands, zijn soms analfabeet en hebben
behoefte aan informatie in hun eigen taal.
Alle telefonische hulpverleners hebben een training achter
de rug en worden intensief begeleid. Dat de telefonische
hulpdienst goed werk verricht blijkt wel uit het feit dat de
dienst op 30 mei haar vijfde verjaardag vierde.
Bereikbaarheid
Allochtone vrouwen die hun hart willen luchten of een
probleem willen bespreken kunnen elke dag tussen 10.00
uur en 14.00 uur en woensdagavond tussen 18.00 en 22.00
uur terecht op telefoonnummer 0800-0240027, voor
mobiele bellers 074-2552550. Vrouwen die zich willen
aanmelden om als vrijwilliger kunnen dit nummer ook
bellen.
VABANCI KADINLAR TELEFONU (Allochtone Vrouwen
Telefoon) size güvenilir, samimi bir tlefon görüsme
imkanı ve bilgi verdigi gibi tüm yabancılara ve ilgili
kurumlara hizmet sunar.
Sizler telefonla bu kurmumu, büyük veya küçük birçok
sorunlarla arıyabilirsiniz. Örnek verecek olursak bu
sorunlar; çocuk egitimi, maddi açıdan belirsizlik, oturma
müsadesi, ailevi problemler, kusaklar arası (generasyon)
sorunlari gibi konular olabilir. Ayrica bir çok konu ve
kurum hakkında da buradan bilgi alabilirsiniz.
Telefona size kendi dilinizde hitap eden Türkçe ve
Arapaça konusan bayan görevliler bulunmaktadırlar.
Haftanun belli günlerinde’de diger dilleri bilen bayan
görevlilerde bulunmaktadir. Bu görevlilerin hepsi kendi
özgeçmislerine ve tecrübelerine dayanarak, sizin kafanızı
kurcalayan soru ve sorunlari anliyabilirler.
Telefon ettiginizde adınızı söylemeniz gerekmedigi gibi
konusulanlarda izli tutulur.
Hafta içi hergün saat: 10.00 ve 14.00 arası
Carsamba aksamlari saat: 19.00 ve 22.00 arası
Telefon numaramız:
0800 00 24 00 27
074-255 255 0 ( mobil telefonunuz icin )
Yabanci kadinlar Telefonu
Kendi dilinizde konusabilmeniz icindir.
Pagina 9

Pagina 10
Onderzoek binnen de jeugdgezondheidszorg GGD Twente
Behalve volwassenen hebben veel kinderen de vuurwerkramp meegemaakt. Alleen al de vele
tekeningen op de schutting rond het rampgebied hebben duidelijk gemaakt dat de ramp ook - of
misschien juist - op kinderen een zeer diepe indruk heeft gemaakt. Om kinderen te kunnen helpen bij
het verwerken van de vuurwerkramp, hebben veel organisaties zich ingespannen. De scholen, het
consultatiebureau van de thuiszorg, de Jeugdgezondheidszorg van de GGD Twente, het schoolmaatschappelijk
werk en de jeugdhulpverlening binnen Jarabee hebben veel extra aandacht besteed aan
kinderen en jongeren na de ramp. Kinderen en jongeren die hulp nodig hebben, kunnen onder meer
terecht bij de hulpverlening van Mediant, die voor kinderen specifieke hulp aanbiedt.
Binnen de Gezondheidsmonitoring Getroffenen
Vuurwerkramp Enschede (GGVE) wordt ook aandacht
besteed aan kinderen en jongeren: de GGD Twente
analyseert de gegevens die ze binnen de Jeugdgezondheidszorg
verzamelt. Daarnaast bereidt het Instituut voor
Psychotrauma een gezondheidsonderzoek voor, dat zich
specifiek richt op het psychisch functioneren van
kinderen en gezinnen.
Onderzoeker Kees Smit van de GGD Twente vertelt over
het onderzoek van de Jeugdgezondheidszorg: "Voor een
goede zorgverlening is het belangrijk om te weten te
komen hoe het nu (twee jaar na de ramp) met de kinderen
en jongeren gaat die de vuurwerkramp van dichtbij
hebben meegemaakt. Het is belangrijk te weten hoeveel
kinderen ernstige psychische klachten hebben, maar ook
wat de gevolgen van de ramp zijn voor de algemene
gezondheid en het dagelijks functioneren van kinderen en
jongeren. Zo is het mogelijk dat kinderen die de ramp
hebben meegemaakt zich minder goed kunnen concentreren
op school, vaker ziek zijn of mogelijk achter blijven in hun
lichamelijke of psychische ontwikkeling."
De afdeling Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van de GGD
Twente begeleidt de gezondheid en ontwikkeling van de
jeugd in Twente. Vanaf het moment dat kinderen naar de
basisschool gaan, worden kinderen en jongeren regelmatig
door jeugdartsen en verpleegkundigen van de GGD onderzocht.
Deze onderzoeken zijn bedoeld om lichamelijke of
psychische problemen of een eventuele achterstand in de
groei en ontwikkeling van kinderen op tijd te kunnen
opsporen. In Enschede onderzoekt de GGD leerlingen van
groep 2, 4 en 7 uit het basisonderwijs en ook klas 2 van het
voortgezet onderwijs.
Volgens Kees Smit biedt de werkwijze van de JGZ een
uitstekende mogelijkheid om te weten te komen hoe het
met kinderen gaat die de ramp hebben meegemaakt:
"Jaarlijks ziet de GGD in Enschede zo'n 6000 kinderen.
Van hen hebben ongeveer 200 de ramp van dichtbij meegemaakt.
Alle kinderen uit hetzelfde leerjaar worden op
een zelfde manier onderzocht. We kunnen gegevens van
kinderen die de ramp hebben meegemaakt daarom goed
vergelijken met kinderen die de ramp niet direct hebben
meegemaakt."
Voordat een kind door de GGD wordt onderzocht, vullen
ouders een korte vragenlijst in. Hierin wordt onder anderen
gevraagd of het kind de vuurwerkramp heeft meegemaakt.
Het onderzoek zelf vindt plaats bij de jeugdarts of de
verpleegkundige. Hun bevindingen of een eventuele
verwijzing worden geregistreerd in een zogenaamde
bevindingenregistratie. De gegevens van de vragenlijst en
uit de bevindingenregistratie vormen de belangrijkste
basis voor het JGZ-onderzoek van de GGVE.
In het voortgezet onderwijs wordt dit jaar in de tweede
klas een zogenaamd leefstijlonderzoek uitgevoerd. Hierbij
vullen leerlingen klassikaal en anoniem een vragenlijst in.
Op basis van deze gegevens wordt met de scholen bekeken,
hoe de gezondheid en het welzijn van leerlingen op school
kunnen worden bevorderd. De informatie uit deze vragenlijst
wordt tevens gebruikt voor het JGZ-onderzoek van de
GGVE.
Net als bij alle andere onderzoeken van de GGVE worden
de gegevens van de Jeugdgezondheidszorg geheel
anoniem verwerkt. "We hebben hierover binnen de GGD
sluitende afspraken gemaakt, die zijn vastgelegd in ons
privacy-reglement. Alle informatie die medewerkers van
de jeugdgezondheidszorg verzamelen valt onder de
medische geheimhouding. Onderzoekers mogen dus nooit
gegevens over individuele kinderen bekend maken", aldus
Kees Smit.
Het onderzoek van de Jeugdgezondheidszorg is in het
schooljaar 2001-2002 van start gegaan. Verwacht wordt

dat aan het einde van 2002 de eerste resultaten uit dit
onderzoek bekend zullen zijn en met de zorgverleners
besproken kunnen worden. Kees Smit: "Deze resultaten
zullen het karakter hebben van een tussenstand, maar
zijn wel erg belangrijk om snel met zorgverleners besproken
te worden. Zij hebben namelijk grote behoefte aan
informatie om de zorg aan kinderen en jongeren te
kunnen evalueren en zonodig te verbeteren."
Beeld van een kunstenaar: Esther Wijnbeek
'In 1995 ben ik afgestudeerd aan de AKI, als keramiste. Na
een aantal keramiek exposities heb ik in 1997 samen met
een vriendin zelf een expositie georganiseerd: '20.000 mijl
onder zee'. De expositie bestond uit het werk van 40
kunstenaars met het thema '20.000 mijl onder zee',
naar het boek van Jules Verne. Daarnaast werd er een
kostuumavond voor 60 mensen georganiseerd. Ik heb toen
5 kostuums ontworpen en uitgevoerd. Daarnaast heb ik
decordoeken geschilderd en rubberen zeepaardjes,
octopussen en andere zeedieren gegoten in gipsmallen.
Mijn hart lag toch meer bij het tekenen en daarom had ik
een teken- en etsatelier in het directiegebouw op het
Bamshoeveterrein. Ik had het net een maand gehuurd en
al mijn spullen overgebracht naar mijn nieuwe werkplek,
toen de vuurwerkramp alles veranderde.
Na de ramp, toen ik een nieuw atelier kreeg in de
Hortensiaschool, vond ik het moeilijk om weer te beginnen
met tekenen. Ik voelde me erg ontheemd zonder mijn
schetsboeken en tekenmappen. Toen het lente werd,
vond ik op een ochtend een dode hommel, nog helemaal
gaaf in het entreehalletje van mijn atelier. Ik besloot dat
beestje te gaan natekenen en maakte er een linosnede van
waar ik heel tevreden over was. Nu keek ik elke ochtend
uit naar dode insecten, die ik verwerkte in schetsen.
Collega-kunstenaars kwamen me beestjes brengen; mijn
verzameling werd groter. Thuis had ik ook al jaren een
Door wie wordt de Gezondheidsmonitoring
georganiseerd?
De Gezondheidsmonitoring Getroffenen Vuurwerkramp
Enschede (GGVE) wordt uitgevoerd in opdracht van het
ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Aan de
Gezondheidsmonitoring werken verschillende (onderzoeks-)instituten
mee. De afdeling Jeugdgezondheidszorg
van de GGD Twente voert het monitoringsonderzoek
onder kinderen en jongeren uit. De GGD Twente coördineert
alle onderzoeken die horen bij de
Gezondheidsmonitoring.
Kunstenaarstreffen op De Zessprong
Eén van de problemen van veel kunstenaars na de vuur-
werkramp, is het voortdurende veranderen van locaties van
ateliers. Er zijn al diverse locaties als noodopvang gebruikt:
de Klanderij, de oude school aan de Hortensia-straat en een
aantal tijdelijke ateliers op een industrie-terreintje.
Werkcontacten en informele ontmoetingen, zo belangrijk
voor de inspiratie en het maken van plannen, lopen daardoor
niet soepel. Inmiddels zit een aantal kunstenaars in
het voormalige ROC gebouw en opnieuw in De Zessprong
aan de Kottendijk. Ze hebben hier een open dag gehouden,
nu hun werkruimtes weer op orde zijn. De afsluiting hiervan
was een barbecue op de speelplaats van De Zessprong,
welke een goede gelegenheid bood elkaar weer eens te
zien. Het was lekker weer, er waren muzikanten en de
barbecues bleven nog lang doorgloeien...
collectie beestjes, schelpen en gedroogde wilde bloemen,
die ik meenam naar mijn atelier. Buiten in mijn tuin en
rondom de Hortensiaschool verzamelde ik nog meer. Ik
begon weer met het maken van etsen van planten. Op de
AKI was ik al bezig geweest met het uitsnijden van kleine
vormpjes; dieren en mensfiguurtjes in porseleinklei die ik
soms ook inlegde met gekleurde porseleinklei: 'netsuke'.
Nu begon ik met speksteeninsecten op ware grootte.
Het werk op deze middenpagina komt uit mijn insectendagboekje
van die tijd. Ik heb inmiddels een ander atelier
in het ROC gebouw aan de Boddenkampsingel, waar ik
werk als illustrator.
Pagina 11

Pagina 14
Belangstelling voor het Ontwikkelingsplan Roombeek
Op 22 en 23 mei werden er informatiebijeenkomsten in
het Projectbureau Wederopbouw georganiseerd. Het doel
was om belangstellenden kennis te laten maken met het
Ontwikkelingsplan Roombeek. Dit plan is een uitgewerkte
versie van de Structuurvisie en een voorloper van het
definitieve Bestemmingplan. In het plan staat onder anderen
aangegeven waar de gezondheidsvoorzieningen in de
nieuw te bouwen wijk komen te liggen, waar de parkeerplekken
zijn en hoe de arbeidsplaatsen vorm krijgen.
De twee informatiebijeenkomsten werden bezocht door
ongeveer 300 belangstellenden.
'Wachters van Roombeek'
zijn weer helemaal terug
Op zaterdag 22 juni krijgen de eerste bewoners van de karakteristieke huizen op de hoek van de
Lasondersingel en de Deurningerstraat de sleutels van hun geheel gerenoveerde woningen. De andere
bewoners volgen nog voor de bouwvakvakantie. Daarmee zijn de 'Wachters van Roombeek', zoals de
achttien woningen wel worden genoemd, helemaal terug.
In de afgelopen maanden zijn de huizen ingrijpend
gerenoveerd. De funderingen zijn versterkt, de gevels en
de kenmerkende kapconstructies geheel vervangen. Van
binnen hebben de woningen ook de nodige ingrepen
ondergaan: ze zijn nu goed geïsoleerd en het verkeer is
binnen nauwelijks nog te horen. "Er was heel veel op te
knappen", weet projectleider André aan de Stegge van
woningcorporatie Domijn, "naast de schade van de ramp
speelde ook nog mee dat de huizen niet meer voldeden
aan de eisen van het Bouwbesluit. Dat is nu allemaal
hersteld."
Samen met zijn collega's heeft hij zich ingezet om de
bewoners zoveel mogelijk bij de renovatie te betrekken.
Ze konden zelf kiezen hoe de keuken moest worden
ingericht, hoeveel slaapkamers ze wensten en wat voor
badkamer ze wilden. Alle woningen krijgen verder een
Het viel Joop Hofman, participatieadviseur bij de wederopbouw,
tijdens de inloopbijeenkomsten op dat mensen
vooral gericht op zoek zijn. 'De meeste bezoekers komen
met duidelijke vragen en opmerkingen zoals; wanneer
wordt er in dit gebied gebouwd? Hoe groot worden de
voortuinen van deze kavels, waar komen de winkels en
waarom worden de parkeerplaatsen zo geplaatst? Op zich
is dit een goed teken. Veel mensen zijn bezig met de toekomst
en hun nieuwe woning. Ze kunnen hun leven weer
oppakken. Dat zie je vooral aan de interesses van de
bezoekers tijdens de bijeenkomsten. De maquette van de
situatie voor de ramp krijgt weinig aandacht. Daarentegen
is het druk bij de maquette van de opgebouwde wijk. Er
wordt vooruitgekeken en dat is een goed teken', aldus
Joop Hofman.
(voor meer informatie over het Ontwikkelingsplan Roombeek
kunt u terecht bij het Projectbureau Wederopbouw, Voortsweg
133, 053- 4848330)
carport en een berging aan de achterkant.
De bewoners van dertien woningen keren terug op hun
oude plek. Domijn gaat de andere 'Wachters' weer
verhuren. Gert-Jan Kamperman: "We hebben gemerkt dat
de mensen gek zijn met deze huizen. En met elkaar en
met de plek. Voor ons is het mede daardoor een bijzonder
project geworden."
De woningen raakten door de vuurwerkramp zwaar
beschadigd. In eerste instantie was Domijn dan ook van
plan ze te slopen en nieuw op te bouwen. Pi de Bruijn, de
verantwoordelijk stedenbouwkundige van de wederopbouw,
adviseerde ze zoveel mogelijk te behouden om de
littekens van de ramp zichtbaar te laten. "Het was de
duurste optie, maar zo doen we recht aan het emotionele
aspect en dat heeft de doorslag gegeven", besluit
Kamperman.
Wethouder Hassink geeft uitleg
bij de maquette van het
Projectbureau Wederopbouw

Het moment van...
Bloembakken op huizen die nog niet af zijn. Dat straalt
veel positief gevoel uit. 'We zijn er nog niet, maar we zijn
onderweg.' Op de achtergrond de klok die de tijd wegtikt,
want de tijd heeft niet stilgestaan voor de 'wachters van
Roombeek'. Aan de Lasondersingelwoningen is lang
gewerkt. Het wordt steeds duidelijker hoe het eindresultaat
eruit komt te zien. Met de bloembakken ervoor
lijkt het bijna bewoonbaar. Het is weer voor te stellen dat
hier mensen gaan wonen. De bloemen hangen er al om
hen te verwelkomen.........
Pagina 15

Pagina 16
Meliha Telefoncu-Vural en Mina Aatil
Een wereld van verschil overbruggen
'Ze begrepen elkaar niet; de hulpvrager en de hulpverlener. Taalverschillen speelden daarbij een
rol en gebruik van de tolkentelefoon bleek ook niet altijd een oplossing. Het punt is dat er verschillende
verwachtingen leven over en weer tussen hulpvrager en hulpverlener. Het komt regelmatig voor dat
een allochtone cliënt een concrete oplossing verlangt van de deskundige, terwijl de hulpverlener langs
de weg van gesprekken tot een oplossing denkt te kunnen komen. Ze ontmoeten elkaar dan niet echt.'
Meliha Telefoncu - Vural en Mina Aatil - Karmaoui
werken als Contactpersonen Eigen Taal en Cultuur (CETC)
bij de GGD, een project dat na de vuurwerkramp in het
leven is geroepen. Momenteel werken 1 Arabischtalige,
1 Surinaams-Hindoestaanse en 3 Turkse medewerkers in
dit tijdelijke project. Het team wil gedupeerden uit
verschillende taal- en cultuurgroepen een steuntje in
de rug bieden in hun zoektocht naar de juiste hulp.
De medewerkers willen een brug slaan tussen hulpvragers
en de verschillende instellingen. De beide dames kennen
de sociale kaart van Enschede uit hun vorige baan of
opleiding. Meliha volgde een opleiding sociale dienstverlening
en begeleidde Turkse vrouwengroepen. Mina
werkte bij de DMO toen deze nog Sociale Dienst heette.
Is de anderstalige hulpvrager aangeland bij een instantie
voor hulpverlening, dan kan het gebeuren dat er nog een
wereld van verschil moet worden overwonnen. Wat
kunnen de CETC-ers dan betekenen?
Stimulerende rol
Mina: 'een psycholoog van Mediant belde, of ik bij een
gesprek wilde zijn met een Marokkaanse cliënt. Ik ben
daar dan niet als tolk, maar wel als steun voor de cliënt.
Ik heb hem gestimuleerd om goed uit te leggen wat er aan
de hand was. Dat heeft wel een doorbraak opgeleverd. Ik
ben niet bij alle gesprekken geweest, maar heb de cliënt
wel voorgesteld om aan activiteiten deel te nemen; hij
moest meer onder de mensen komen.'
'Ik heb ook wel eens bemiddeld toen een psycholoog belde
en zei dat een bepaalde cliënt niet op de afspraak
verscheen. Ik heb de cliënt opgezocht en uitgelegd hoe
de Nederlandse hulpverlening werkt. Het komt voor dat
cliënten afhaken omdat er niet snel genoeg verandering in
hun situatie komt.'
Meliha: 'als CETC-er ben ik begonnen
met huisbezoeken bij een Turks gezin.
Door regelmatig langs te komen, heb
ik een vertrouwensband opgebouwd
met de moeder van het gezin. Ze
kreeg geen steun van haar man en
had veel problemen met allerlei
instellingen. Ik heb haar verwezen
naar Mediant voor verdere gesprekken.
Ik zoek nu met haar alle 'papieren'
problemen uit en ondersteun haar in
haar contacten met instanties.'
Coaching
De CETC-ers richten zich nu meer op
langdurige begeleiding en proberen
een vertrouwensband met de
gedupeerde gezinnen op te bouwen.
Ze noemen dat 'coaching.' Mina: 'de
kennismaking met een gezin vraagt
veel tijd. Ons probleem is vaak dat alle mensen in de
gemeenschap van migranten elkaar kennen. Daarom
speelt de reputatie van jezelf en van je familie in je eigen
gemeenschap een grote rol. We proberen een functionele
band op te bouwen. Het kost veel tijd om dan vertrouwen
te winnen. We moeten daarin het persoonlijke en het
werk strikt scheiden. Anders houden we geen privé-leven
meer over en staan de mensen uit je eigen gemeenschap
ook 's avonds of in het weekend bij je thuis op de stoep.
Je moet een stevige scheiding aanbrengen tussen werk en
je privé-bestaan.'
Meliha: 'Het lijkt erop dat bij mensen uit de Turkse
gemeenschap het vertrouwen in de hulpverlening is
afgenomen. Ze voelen zich niet altijd serieus genomen.
Dit heeft waarschijnlijk ook wel te maken met de
verwachtingen van cliënten van de hulpverlening. Men
vindt het ook al zo lang duren. Vaak hadden de mensen al
problemen. Een aantal heeft ook de aardbeving in Turkije
meegemaakt. De problemen zijn complexer en hun draagkracht
is minder geworden. Wij kunnen dan enerzijds
proberen uitleg te geven over de werkwijze van de hulpverlening
en anderzijds proberen de positie en situatie
van de getroffenen te verduidelijken aan de hulpverlener,
zodat zij elkaar beter kunnen leren begrijpen'.

11 mei stond in het teken van ontmoeting
De foto's geven een beeld van activiteiten en deelnemers op 11 mei. In het Ariënshuis, werd bijgepraat tussen bewoners en
wijkbewoners die op de dagen na 13 mei in het Ariëns hebben gebivakkeerd. Bij de BSVE waren 'oude beelden' te zien van
de wijk voor de ramp. De Brede School aan de Rijnstraat had de blik gericht op de toekomst; kinderen werkten er aan een
'positieve schutting.' In het Kompas werden moeders in het zonnetje en op de foto gezet, terwijl bij het Projectbureau de
schijnwerpers waren gericht op de nieuwe bouwplannen. Bij de stichting Ender werkten de jongens onverstoorbaar door
achter hun computers. De Marokkaanse organisatie had een psycholoog te gast die uitleg gaf over cultuur en verwerking.
Het Rijksmuseum Twenthe biedt nog steeds ruimte aan tastbare vormen van medeleven: een quilt, kindertekeningen, brieven.
Pagina 17

Pagina 18
Bloemen in het hek rond het rampgebied
Twee jongens brengen rozen naar ‘hun’ beeld
bij het kindermonument
En weer werd het 13 mei ..
De zon schijnt, mensen doen hun dagelijkse dingen. Toch hangt het 's ochtends al in de lucht:
dit wordt geen gewone dag. Menig Enschedeër heeft de datum op de kalender met tegenzin zien
aankomen. Het is weer 13 mei. Maandag 13 mei 2002, twee jaar sinds de enorme klap die alles
anders maakte.
Het is een zonnige dag. Niet zo warm als twee jaar
geleden, maar toch warm genoeg om het beeld van die
zwoele zaterdag weer op te roepen. Veel mensen kijken
terug. 's Morgens vroeg worden de eerste bloemen al
gelegd op verschillende plaatsen in de stad. De eerste
vlaggen gaan halfstok. De plek rondom het bloemenmonument
aan de Deurningerstraat wordt langzaam
voller. Om 11.00 uur bezoeken de leerlingen van Montessorischool
Het Zeggelt het monument. Veel kinderen hebben
een tekening gemaakt of brengen een bosje bloemen. In
een groepje staan ze rond de marmeren plaat van het
monument. Ze weten heel goed waarom ze hier zijn.
Monique Leppink, leerkracht van groep 3, 4 en 5 zegt: 'In
de kring hebben we aandacht besteed aan de herdenking.
Op school is er vandaag ook ruimte voor de ouders die
steun nodig hebben op deze dag. Sommige kinderen zijn
nog steeds erg emotioneel onder deze gebeurtenis. Op
school worden zij extra begeleid. Een aantal wilde ook niet
mee om bloemen te brengen', aldus de lerares van Het
Zeggelt.
De leerlingen willen graag vertellen over de ramp. Veel
kinderen woonden in de buurt en weten nog precies wat
ze deden op de rampdag. De achtjarige Mathijs woonde 50
meter van de vuurwerkfabriek af en raakte zijn huis kwijt.
'Ik dacht aan mijn buurman, toen ik net de bloemen
bracht. Die is overleden. Ik moet er nog best vaak aan
denken. Ik vind dat deze dag nog heel lang herdacht moet
worden.' De andere kinderen knikken bevestigend bij deze
opmerking.
Om twee uur 's middags is het de beurt voor andere
kinderen. Onder toeziend oog van Burgemeester Mans
steken leerlingen van de zeven basisscholen in Noord
witte rozen in de omheining om het zelfgemaakte
kinderkunstwerk. Sommigen geven een handje aan de
burgemeester. Op de kaartjes aan de rozen zijn tekeningen
Kinderen brengen witte rozen
naar het kindermonument
De voorstelling ‘100 woorden’
Kinderen van “Het Zeggelt” bezoeken
het bloemenmonument

Samen luisteren naar de muziek
voor het Rijksmuseum tijdens de
herdenkingsbijeenkomst
Tijdens de oecumenische
herdenkingsdienst
gemaakt. 'Ik vint het heel erg' en 'Dit is voor alle mensen
die vechten om er weer bovenop te komen', staat erboven
geschreven. Twee veertienjarige jongens steken rozen
langs 'hun' eigengemaakte beeld. De kunstenares Dorien
Boekhout, die de makers van de beeldengroep begeleidde,
kijkt tevreden toe. 'Dit is precies de bedoeling van dit
monument. Er wordt goed gebruik van gemaakt en het
heeft een lage drempel. Het is een goede plek om te
herdenken.'
Als de hele kinderstoet langs de beelden is getrokken,
wordt het rustig. Het is drie uur. Groepjes mensen trekken
naar de Roomweg. Steeds meer vlaggen worden halfstok
gehangen. Op de afgesloten kruising met de Tollensstraat
blijven veel mensen staan. Het wordt half 4, het moment
waarop twee jaar geleden de lucht zwart kleurde. De stilte
is voelbaar. Hier is geen plaats voor woorden. Mensen
staren in het niets, naar de plek waar het begon. Een
aantal nabestaanden bezoekt binnen de hekken de plek
waar hun dierbare omkwam. Dan beginnen de klokken te
luiden. Vijf minuten lang.......
's Avonds vindt de herdenkingsbijeenkomst plaats. Op de
kruising, voor het Rijksmuseum is een groot podium
opgezet. De mensenmenigte breidt zich langzaam uit. Om
precies zeven uur vraagt stadsdeelmanager Jan Bron om
een minuut stilte. Het geluid van een klok die zeven slaat
is het enige geluid dat de stilte doorbreekt. Daarna
spreken burgemeester Jan Mans en voorzitter van de
belangenvereniging Albert Vasse troostende woorden. De
mensen luisteren aandachtig. Ook naar de muziekstukken
die worden voorgedragen door leden van het orkest van
het Oosten. Na afloop weten de mensen niet goed of ze
mogen klappen. Het is een dubbel gevoel. Een bevrijdend
applausje klinkt. Kort maar krachtig, net als de bijeenkomst.
Mensen keren met elkaar en met hun eigen
gedachten weer naar huis.
Deborah Weare, die in het vorige nummer van dit maandblad
is geïnterviewd, geeft aan dat ze de plechtigheid
prachtig vond. De Amerikaanse was met haar man op het
moment van de ramp in het Rijksmuseum. Het is de
eerste keer dat ze weer in Enschede is, waar ze logeert bij
vrienden. 'We zijn net even binnen in het Rijksmuseum
geweest. Na twee jaar kende de bewaker van het museum
mijn man nog. Hij wist precies te vertellen dat wij hier
twee jaar geleden ook waren geweest. Dat was erg bijzonder.
We hadden gedacht dat de ramp veel meer schade had
veroorzaakt in het museum, maar alles is perfect hersteld.
Buiten op de lege vlakte viel het me op hoeveel huizen er
weggevaagd zijn. Daar heeft de explosie enorm huisgehouden.
Het was wel een vreemde en indrukwekkende
ervaring om hier terug te zijn. Alsof de tijd stil heeft
gestaan. Ik heb nachtmerries gehad voorafgaand aan het
bezoek, maar ik ben wel blij dat ik hier weer sta. Het helpt
me te verwerken. Een bijeenkomst als deze is goed. Ik
hoop voor de mensen van Enschede dat de nieuwe wijk
snel opgebouwd kan worden. Als je bezig bent met
opbouwen, komt het herstel vanzelf.'
Gijs van Schoonhoven op het orgel
van de Mariakerk
13 mei half vier, mensen bezoeken
massaal het bloemenmonument
De moskee aan de
Dr. van Benthemstraat
open voor publiek
Pagina 19

Pagina 20
Hoe gaat het nu met . . ?
Deze vraag wordt in deze rubriek gesteld aan mensen
die op de één of andere manier tijdens of na de vuurwerkramp
op een bijzondere manier letterlijk in beeld
zijn geweest.
De beelden die Danny de Vries maakte
van de grote klap, gingen de hele wereld over.
Na 13 mei 2000 was hij opeens een Bekende
Nederlander en werd hij herkend op straat.
De media verdrong zich op zijn stoep. Op 26
mei 2000 kwam Danny voor het eerst terug op
de beruchte plek die hem beroemd maakte, dik
ingepakt vanwege asbestvervuiling. Een fotograaf
van Tubantia maakte een foto van dit
moment. Het is nu twee jaar later. Hoe gaat het
eigenlijk met Danny de Vries?
'Voor mijzelf was de periode na de ramp erg zwaar. Ik ben
flink in de war geweest en heb ook een tijdje hulp gehad
van een geweldig goede psycholoog. Ik ben in korte tijd
wel vijf jaar ouder geworden, maar ik heb veel geleerd.
Ik sta nu sterker in het leven en ik wil er zeker meer van
genieten. Het had heel anders met mij kunnen aflopen op
13 mei 2000.'
Op de bewuste zaterdag werd Danny door vrienden gebeld
met de melding dat er een brandje was in Enschede
Noord. De freelance verslaggever bij RTV Oost spoedde
zich naar het gebied. Omdat hij voor werkzaamheden die
ochtend een videocamera bij zich had, kon hij beelden
van de beginnende brand maken. Toen de brand uit de
hand begon te lopen, liet de toen 26-jarige student de
camera draaien. In het rechter hoekpand op de kruising
Nachtegaalstraat, Roomweg en Tollensstraat maakte hij
de overbekende opnames.
Danny verklaart dat hij reageerde vanuit een soort
instinct. 'Op dat moment gebeurde er zoveel, dan doe je
juist de dingen die gewoon voor je zijn: opnames maken.
Ik realiseerde me niet hoe gevaarlijk het was of dat er
doden gevallen konden zijn. Ik zag alles door de lens van
de camera. Ik maakte geen deel uit van mijn omgeving.'
Wonder boven wonder raakte de verslaggever niet
gewond en wist een veiliger plek te bereiken. Vanuit die
plek kon hij snel contact opnemen met RTV Oost.
De beelden die Danny de Vries maakte, zouden kort
daarop een enorm aantal mensen aan de buis kluisteren.
De periode na de vuurwerkramp was voor Danny de Vries
erg hectisch. Zijn leven stond compleet op de kop, de
mediadruk was door de aandacht van alle journalisten
enorm, hij verloor zijn oud-collega Marcel van
Nieuwenhoven en liep studievertraging op. Toch voelt hij
zichzelf geen slachtoffer. 'Ik ben niets kwijtgeraakt, dus
rampslachtoffer wil ik niet genoemd worden. Ik ben rampbetrokkene.
Ik voel mezelf echter ook geen held, zoals een
aantal mensen na de ramp beweerde. De echte helden
zijn de hulpverleners. De beelden die ik maakte hebben
natuurlijk wel een grote rol gespeeld in de beeldvorming
rond de ramp. Ik heb me ook erg betrokken gevoeld en
schuldig omdat ik die opnames heb gemaakt. Ik had na de
ramp steeds het gevoel dat ik nog iets moest doen. Ik heb
toen geholpen met het benefietconcert en door mijn
beeldmateriaal meegeholpen met het politieonderzoek.
Dat gaf wat rust. De videoband heb ik tevens beschikbaar
gesteld aan Mediant die de beelden kon gebruiken voor de
behandeling van slachtoffers. Van de videoband ben ik
niet rijk geworden. Mijn kosten in de periode na de ramp
zijn erdoor betaald en de rest heb ik geschonken aan twee
dierenasiels in de buurt: de Heuwkamp en het
Dierensteunpunt Oost Twente. Zij worden vaak vergeten
en hebben toch geweldig werk verricht. '
Het heeft een jaar geduurd voordat de Enschedeër de
tragische gebeurtenis heeft kunnen afsluiten. 'Met een
aantal verslaggevers, zoals Marc van Heck en Jack
Huygens, die tijdens de explosies ter plekke waren, heb ik
een enorm goede band gekregen. We hebben vorig jaar op
13 mei bewust herdacht en afscheid genomen. We hebben
een grote zwerfkei met een afbeelding en tekst geplaatst
bij het bloemenmonument voor onze overleden collega.
Later hebben we deze steen aan Marcel's ouders gegeven.
Het voelde toen alsof het laatste puzzelstukje op zijn
plaats viel. De vuurwerkramp zal echter altijd een zwakke
plek blijven bij mij. Als er weer iets gebeurt in de wereld,
zoals de gebeurtenissen op 11 september in Amerika, of de
moord op Pim Fortuyn voel je het weer. Dat zal altijd wel
zo blijven. Je houdt de ramp toch bij je.'
Danny de Vries

‘Een vogel kiest zijn eigen vlucht’
Sinds november 2001 staat er op de hoek Stroinksbleekweg en Hulsmaatstraat een kinderkunstwerk
'Een vogel kiest zijn eigen vlucht'. Kinderen van de basisscholen uit stadsdeel Noord
maakten deze bronzen beeldengroep in een zonvorm. In het vorige nummer van '13 mei - Opnieuw
Beginnen' zijn al vier kinderschetsen afgedrukt die tot het uiteindelijke resultaat hebben geleid. In
deze uitgave volgen de laatste vier schetsen. De kinderen geven zelf aan hoe ze tot hun schets zijn
gekomen.
'Deze vogel is enorm groot, maar ook enorm slim. Hij kijkt
heel erg agressief. Deze vogel is sterk en vrij, vrij van rare
en gekke dingen. Hij is vrij in de natuur, hij kan alles doen
wat hij ook maar wil, er zijn geen regels voor hem.'
(Masoud, 13 jaar; Esma, 13 jaar; Burak, 12 jaar; Zehra, 13 jaar;
Abdurahman, 13 jaar)
'Dit is een groot ei, een vogel die zich verschuilt in het ei,
en niet goed kan vliegen en het nog niet durft. En een
vogel voor nieuw leven die zingt 'hier ben ik', 'ik vlieg
eruit'. (Eva en Thijs, 10 jaar)
'Deze grote vogel met steen is behulpzaam. Hij helpt de
andere vogels met het rampgebied opruimen. Hij draagt
de moeilijkste spullen. Het hart is op vleugel en klopt
verdriet. Hij heeft een paar stukken van andere dieren
dan wordt hij vrolijk'
(Jennifer, 10 jaar; Chaner, 10 jaar; Fatih, 11 jaar)
'Twee vogels vliegen in de lucht. Ze vliegen naast elkaar.
De ene had de bek open en de andere had hem dicht. Ze
vlogen recht naar de zon.'
(Simone, 13 jaar; Bugsy, 8 jaar; Jelle, 8 jaar)
Rectificatie
In de vorige uitgave van '13 mei - Opnieuw Beginnen' stond een fout in de tekst bij het kinderkunstwerk. De acht beelden
zijn allemaal gemaakt door de kinderen van basisscholen in stadsdeel noord en er is geen beeld gemaakt door kunstenares
Dorien Boekhout. Wel is onder haar begeleiding het kinderkunstwerk tot stand gekomen.
Pagina 21

Pagina 22
Leen Fröberg
van galerie Beeld en Aambeeld
“De kunst van het kijken”
Etta Maduro schildert. Ze heeft een opleiding gevolgd aan de AKI Enschede en heeft nu een
atelier in de Zessprong. Op 13 mei 2000 raakte ze haar atelier in de Bamshoeve en een groot deel van
haar collectie kwijt. Een jaar later stond ze weer voor haar schildersezel, maar het lukte niet. 'Ik wist
niet dat de ramp zo'n grote invloed op me heeft gehad. Ik kon niet zomaar de draad in mijn werk
weer oppakken. Eerst moest ik voor mezelf in een werk zichtbaar maken wat er was gebeurd. Het is
een vierluik geworden dat ik de volgende titels heb meegegeven: 'breuk,' 'leegte,' 'hechting' en
'toekomst.' Het vierluik werd aanvankelijk tentoongesteld in galerie 'Beeld en Aambeeld.' Daar bleven
de schilderijen niet onopgemerkt. Leen Fröberg werd er door getroffen en verwoordde deze in een brief
aan Etta. Tijd voor een gesprek waar fotograaf Johan Ghijsels zich bijvoegt. Over schilderijen en wat
ze betekenen voor de maker en voor de kijker.
Johan: Ik ging ze spontaan natekenen toen ik ze voor het
eerst zag.
Leen: Ik herkende een stroom van opwaartse kracht. Er
zitten momenten in die je ook in een proces van
rouwverwerking tegenkomt. Uiteindelijk krijg je
weer een lijn in je leven. Die lijn zie ik terug in het
vierluik.
Etta: 'De schilderijen zijn mij vertrouwd. De kijker is ook
een individu. Als het schilderij af is, dan gaat het
een eigen leven leiden. De kijker neemt het mee en
maakt het ook een beetje. Hij heeft de vrijheid om
er meerdere betekenissen in te leggen. De kijker ziet
meer lagen. Het gaat buiten mijn persoon als
beeldend kunstenaar om.'
Leen: 'uit dit werk kom je op mij over als een krachtige
vrouw, die opstond en het leven in eigen hand
nam. Je liet je door het lot niet dwars zitten en
weigerde een zielige slachtofferrol aan te nemen.
Deze wederopstanding vierde je met een prachtige
expositie. Je toont je in 'toekomst' een triomfator,
iemand die zich geslaagd voelt.'
Etta: 'Ik heb het zo gemaakt en zo bedoeld; de vier
schilderijen horen bij elkaar. Ik wilde de stukken
ook niet apart verkopen. Dit verhaal kan in elk
leven voorkomen. Ik ben bewust op de scheidslijn
gaan zitten tussen mijn verhaal, het emotioneelpersoonlijke
en het algemeen-universele verhaal
dat voor alle mensen geldt. Het gaat over Enschede,
maar ook over mij. Wat doet een ramp met
mensen? Enschede is de aanleiding, maar het
verhaal gaat Enschede te boven.'
'Ik merkte op een tentoonstelling in Rotterdam dat
die dubbele laag herkend wordt door de kijker.
Mensen bleven geboeid staan kijken, zonder dat ze
het verhaal van Enschede kenden. Toen heb ik het
verhaal van Enschede verteld. Het gaat dus in die
volgorde, van het algemeen menselijke naar het
bijzondere en concrete in Enschede.'
Johan: 'maar kunst moet ook herkend worden. Daar
ontleent het zijn kracht aan. Dat je het gehaald lijkt
te hebben uit een soort van gemeenschappelijke
bron van alle mensen die betrokken zijn geweest
bij de ramp.'
Leen: 'Ik woon in Enschede-Zuid en werd deelgenoot van
de ramp via onze zoon die naast de Nieuwe Weme
in de Walhofstraat woonde. Ook hij en zijn gezin
krabbelden zich overeind en komen, naar ik hoop,
sterker tevoorschijn dan ze waren.'
Etta: 'Je kunt niet blijven hangen in wat er gebeurd is. Je
moet weer iets aanpakken. Het leek wel alsof ik
tijdens het eerste jaar iedere dag aan het herdenken
was. De ramp van Enschede is de mensen
overkomen. Het was grootschalig. Maar elke dag
vinden er wel rampen plaats voor individuele
mensen. Voor een enkel mens zijn de gevolgen van
een 'kleine ramp' net zo ingrijpend. Verlies kan op

Fotografie Mein-design
den duur ook verrijkend zijn. Herstel volgt op
ontgoocheling en verlies. Dat heb ik ervaren.'
Leen: 'Met dit vierluik maak je het verdriet, als herinnering
aan verloren geluk, tastbaar en toonde je de nieuwe
weg die je nu opgaat. Het is tevens een uitnodiging
voor mij om mee te trekken van uitzichtloosheid
naar inzicht.'
Etta: 'Toen ik begon wist ik eigenlijk niet waar ik aan
begon. Ik ben met 'leegte' begonnen. Daarna volgde
'hechting.' Toen volgde 'breuk' en ik miste een
vierde schilderij; dat werd 'toekomst.' Het is voor
mij een uitzonderlijk proces geweest. Ik ben in
januari begonnen en in april was het af.
: Ook het werken zelf heeft me goed gedaan. Je bent
ergens mee bezig, met je handen. En het groeit
onder je handen. Het is toch fantastisch dat je kunt
aanwijzen wat je hebt gemaakt. Hoeveel mensen
hebben dat nou?
Ik heb de doeken gekregen van een overleden
schilder. De weduwnaar stelde ze beschikbaar aan
de getroffen kunstenaars in Enschede. Zodoende
heb ik uit het verdriet van iemand anders weer iets
positiefs kunnen maken.’
De firma Blydenstein-Willink, groot geworden in 'de
textiel,' heeft het vierluik ter gelegenheid van haar 200jarig
bestaan gekocht en aangeboden aan de gemeente
Enschede, de bakermat van het bedrijf. Sinds half april
hangt het vierluik in de kantine van Service-Centrum
Noord.
'Omdat ik heel vaak blij ben'
'Wij gaan één keer per week, op de zolder van de school, knutselen, schilderen of toneelspelen.
We doen die dingen omdat we woorden leren. Woorden die nodig zijn om ons gevoel te uiten en
woorden die ons vertellen wat ons dwars zit. We leren te tonen hoe we ons voelen. Dit is niet alleen
nodig na een gebeurtenis zoals de vuurwerkramp, maar ook na andere verdrietige dingen in ons
leven. Als je je gevoel kunt laten zien, dan kun je verwerken.'
Onder dit motto hebben leerlingen van basisschool 'de
Fontein' onder leiding van Hanneke Meints een jaar lang
geschilderd, geknutseld en toneel gespeeld 'op de zolder
van de school.' Een selectie van de portretten heeft enkele
weken gehangen in het Rijksmuseum Twenthe. Eén
daarvan was van Marlein Tekkelenburg. Zij schilderde met
ekoline op papier een lachend zelfportret: 'Omdat ik heel
vaak blij ben.' Een andere leerling voelde zich direct thuis
in het Rijksmuseum toen ze ontdekte dat haar schilderij
in hetzelfde gebouw hing waar ook enkele meesterwerken
van de beroemde 'Rembrandt van Gogh' waren ondergebracht.
Enkele leerlingen en hun ouders maakten van
de gelegenheid gebruik om kennis te maken met de
afwisselende collectie die in het Rijksmuseum bewonderd
kan worden.
Etta Maduro
Pagina 23

Pagina 24
Bezoeksters van het internationale
vrouwencentrum SIVE
SIVE 14 mei
Herkenning! 'Zo woonden wij vroeger op onze boerderij in Turkije ook' en 'zo'n washok en
'huuske' hadden wij ook in Suriname'! Dit waren een paar reacties uit een groep vrouwen bij het
zien van de huizen in het Openlucht museum in Arnhem.
De herdenking van de vuurwerkramp is door bezoeksters
van het Internationaal Vrouwencentrum SIVE op bijzondere
wijze vormgegeven. Een groep van 35 vrouwen van 11
nationaliteiten reisde op 14 mei af naar Arnhem, om een
bezoek te brengen aan het Openlucht Museum. Waarom?
Naast de algemene herdenkingsactiviteiten die op 11 en 13
mei plaatsvonden, wilden de vrouwen met elkaar graag
een activiteit ondernemen waarbij ze steun en aandacht
konden vinden. Als thema voor de dag werd, in afstemming
met Mediant, gekozen voor het thema "(over)
leven". Waarbij overleven de eerste stap is, maar daarna
volgt "leven" en vooral ook "lichamelijk- en psychisch
gezond leven".
De dag was een goede combinatie van
educatieve elementen en gezelligheid.
De dag begon al vroeg; om kwart over acht was het
'verzamelen' bij het busstation en om stipt half negen
werd er vertrokken richting Arnhem. Al vlot kwam er uit
de tas van Norien Abdoelrachman, de initiatiefneemster
van de reis, genoeg koffie tevoorschijn voor alle vrouwen
en chauffeur Hennie. Onderweg werd druk gepraat en
Hennie vertelde allerlei wetenswaardigheden over de
omgeving. Om elkaar, ondanks alle verschillende
nationaliteiten, toch te kunnen verstaan was de voertaal
Nederlands en een klein beetje Engels. Onderling werd er
vertaald voor degene die het niet zo goed kon volgen.
Gelukkig viel de dagelijkse file bij Deventer mee, zodat we
als eerste de parkeerplaats voor de bussen opreden. Na de
kaartjes moest er even een foto worden gemaakt en daarna
was het tijd voor een verkennende rit per trein over het
terrein van het museum. Het museum biedt de mogelijkheid
een beeld te krijgen van het dagelijkse leven in
Nederland tussen 1600 en 1970. Er kan overal worden
rondgewandeld en er zijn exposities en demonstraties.
Na de treinrit is de groep in drieën verdeeld en kon men
het museum verder verkennen. Er werd onder anderen
een bezoek gebracht aan oude molens, boerderijen en een
schooltje. Na de gezamenlijke lunch was er tijd voor een
korte inleiding door Norien over de ontstaansgeschiedenis
van moederdag en vervolgens heeft Tieti Hoekstra,
preventiewerker bij Mediant Nazorg Vuurwerkramp, wat
verteld over stress(klachten) die kunnen ontstaan na een
ingrijpende gebeurtenis als de vuurwerkramp en hoe je
hier mee om kunt gaan. Tijdens het tweede deel van de
dag werd er weer druk gebruik gemaakt van de gelegenheid
om het museum verder te bekijken, maar er waren
ook vrouwen die het leuker vonden om met een groep bij
elkaar te zitten praten en ervaringen uit te wisselen. Alles
was mogelijk.
Aan het eind van de middag stapte iedereen moe maar
voldaan de bus weer in en onder begeleiding van 'echte
Hollandse liedjes' van chauffeur Hennie werd de terugreis
afgelegd.
Colofon
Het maandblad '13 mei - Opnieuw Beginnen' is een uitgave van
het Informatie en Adviescentrum en is bedoeld voor iedereen die
betrokken is bij de nazorg van de vuurwerkramp. Het maandblad biedt
informatie voor gedupeerden, particulieren, kunstenaars en ondernemers
en wil een neutraal podium zijn waarop gedupeerden kunnen
reageren op gebeurtenissen, vragen kunnen stellen en hun verhaal
kwijt kunnen. Ingezonden stukken zijn welkom.
Aan de inhoud van dit maandblad kunnen de lezers geen rechten
ontlenen. Wilt u een bijdrage leveren? Als uw ingezonden brief, vraag
of artikel voor het einde van de maand binnen is, dan wordt het zoveel
mogelijk in de uitgave van de daarop volgende maand geplaatst of
behandeld.
De redactie bestaat uit Jeffrey Brinkman (Belangenvereniging Slachtoffers
vuurwerkramp), Tieti Hoekstra (Mediant), Jan Schukkink, Henriette
Hoogerheiden, Eva Telgenkamp (Informatie en AdviesCentrum), Willeke
Hulleman (projectbureau Wederopbouw), Wout Zweers (kunstenaars).
Tekstbijdragen van Ben Siemerink.
Fotografie: Johan Ghijsels
Fotografie pagina 20: Twentsche Courant Tubantia
Vormgeving: Digidee Reclamestudio
Redactieadres: Informatie en AdviesCentrum, t.a.v. Dhr. A.J. Schukkink
Postbus 167, 7500 AD Enschede, tel. 0800 - 1100
Email: a.schukkink@enschede.nl of iac.enschede.nl