Lees het volledige interview met Richard Krajicek in - Ja! Magazine

16 INSPIRATIE
17
Het bIjzonDere
VerHaal Van ako taHer
DE ‘ KRINGLOOP-
PIANIST’
tekst Ilja Post
fotografIe Bart Jansen
In zijn geboorteland Irak was Ako Taher
één van de grootste piano-talenten.
Een carrière als concertpianist lag in
het verschiet. Het liep anders.
Nadat zijn vader kritiek had
geuit op Saddam Hoessein,
moesten Ako en zijn familie
vluchten voor hun leven.
Als asielzoeker in Nederland
raakte hij in een diep dal.
Door alle ellende die hij
had meegemaakt, kon Ako
zelfs niet meer naar muziek
luisteren. Totdat hij in een
kringloopwinkel een oude
piano zag staan en zijn
liefde voor het instrument
terugvond. Ako begon met
het geven van concerten
in de kringloopwinkel en
trekt inmiddels volle
zalen.
Zijn leven lang heeft Ako Taher niets
anders gewild dan muziek maken.
Zijn droom was concertpianist
worden. Een wens die normaal allang
was uitgekomen. Ako had de pech in
Irak te zijn geboren, als zoon van één
van de felste politieke tegenstanders
van Saddam Hoessein. De dictator
die zijn geboorteland jarenlang met
ijzeren vuist regeerde. Als straf voor
zijn openlijke kritiek verloor vader
Taher zijn baan. Kort daarop ontving
het gezin de eerste doodbedreiging.
Uiteindelijk zat er niets anders op
dan vluchten.
Eén voor één zag Ako, die nood-
gedwongen zijn studie klassieke piano
aan het conservatorium in Bagdad
moest afbreken, zijn broers en zussen
vertrekken. Tot het op een dag, eind
jaren ’90, zijn beurt was om Irak te
ontvluchten. Waarheen wist hij niet.
Dat hadden de mensens-mokkelaars,
waaraan het gezin duizenden euro’s
had betaald, hem niet verteld. Dus
ging hij met onbekende bestemming
op pad. Te voet, te paard en als
verstekeling in vrachtwagens. Het
werd een helse tocht. ,,Ik sliep in
dozen en dronk vervuild, stinkend
water, dat bedoeld was voor koeien
in de wei. Vaak had ik honger. Dan
was een beschimmeld stuk brood al
een hele traktatie”, blikt Ako terug op
die periode, waaraan geen einde leek
te komen. Na acht maanden reizen
en zeven illegale grensovergangen,
arriveerde Ako in Nederland. Verder
gingen de smokkelaars niet. ,,Ik kreeg
nog net een briefje mee. Daarop stond:
‘Om asiel aan te vragen moet je in
Rijsbergen zijn’. Daarna werd ik aan
mijn lot overgelaten.”
Die eerste jaren in Nederlandse asielzoekerscentra
vielen Ako zwaar.
’s Nachts bleef hij maar malen: ze zullen
me toch wel laten blijven? Of wordt
ook ik straks uitgezet? Hij had het al
zo vaak zien gebeuren. ,,Sommigen
kregen de gevreesde brief al na een
paar weken, anderen pas na jaren.
Ik heb mensen letterlijk gek zien
worden van de stress. Ook ik heb vijf
jaar in onzekerheid geleefd. Pas toen
kreeg ik mijn verblijfsvergunning.”
Al die jaren sinds zijn vlucht had Ako
geen toets meer aangeraakt. ,,Het
gevoel was weg. Ik had te veel nare
herinneringen. Alleen al het luisteren
naar klassieke muziek maakte me
intens verdrietig.” Het baantje dat
hem, in de grote stad waarin hij zijn
eerste huurwoning kreeg, werd
toegewezen, maakte hem ook niet
vrolijker. De meesterpianist moest
gaan bezemen. Pogingen om zich
opnieuw in te schrijven op het
conservatorium haalden niets uit.
,,Een combinatie van werken en
leren was niet mogelijk, waardoor ik
de studie nooit zou kunnen betalen.
Ook lenen was geen optie. Om mijn
in Irak achtergebleven broers en
zussen te helpen vluchten, had ik me
voor duizenden euro’s in de schulden
gestoken. Financieel zat ik volkomen
aan de grond.”
‘zware, sombere stUkken
speel Ik nIet meer.
DaarVoor Heb Ik te Veel
somberHeID meegemaakt.’
Even was er een moment van blijdschap.
Ako juichte toen hij op televisie zag
hoe Saddam Hoessein aan zijn einde
kwam. De gevreesde dictator was
dood. Maar zijn blijdschap was van
korte duur. Zijn vader, die al die tijd
met zijn moeder in een asielzoekerscentrum
in Nieuw-Zeeland had
gewoond, keerde terug om Irak te
helpen opbouwen. Een dapper, maar
fataal besluit. In 2008 werd hij in zijn
auto doodgeschoten. Drie jaar later
volgde zijn moeder. Gestorven van
verdriet, weet Ako zeker.
Ook Ako was kapot na zijn vaders
dood. ,,Heel 2008 en 2009 zat ik ziek
thuis. Ik kwam de deur niet uit en
sprak met niemand. Ik voelde me
doodongelukkig. Begin 2010 maakte
ik een bewuste keuze: verder gaan
met leven. Via een reïntegratieproject
vond ik werk bij een kringloopwinkel.
En wat denk je dat daar te koop
stond?”, lacht hij veelbetekenend.
,,Juist, een piano. Zo vals als wat,
maar toch… Ik MOEST er gewoon
op spelen.”
Aanvankelijk schrok Ako hoe erg
zijn pianospel achteruit was gehold.
Zelfs een simpele toonladder klonk
nergens naar. Zijn vingers waren veel
te stram. Maar langzaam kreeg hij
het gevoel weer terug. Ako oefende
dagelijks op de valse piano. Gratis
miniconcertjes voor een publiek van
kringloopwinkelbezoekers, tussen
oude wasmachines en gebruikte
meubels. ,,Ik speelde van alles;
klassiek, jazz, maar ook Hollandse
hits of verzoeknummers. Zo lang het
maar vrolijk is. Want zware, sombere
stukken speel ik niet meer. Daarvoor
heb ik te veel somberheid meegemaakt”,
zegt hij stellig. ,,Zelfs van Chopin,
mijn favoriete componist, speel ik
alleen nog de romantische stukken.
Muziek waarvan je gaat vliegen, niet
peinzen…”
De kringloopconcerten hebben Ako
goed gedaan. Lokale kranten en een
televisiestation zagen er een prachtig
item in: ‘Voormalig asielzoeker speelt
de sterren van de hemel in kringloopwinkel’.
Het leverde hem enige
bekendheid op en nieuwe optredens.
Maar nog belangrijker: Ako kreeg
zijn oude droom om concertpianist
te worden terug. ,,Na mijn eerste
optreden kwamen wel dertig mensen
naar me toe. Ze stelden allemaal de
vraag: ‘Waar of wanneer kunnen we
je cd kopen? Waar treed je straks
op?’ Ik wist niet wat ik meemaakte.
Er wás helemaal geen cd en ik hád
geen optredens staan. Tijd om daar
verandering in te brengen dus!”
En dus oefent Ako, met uitzicht op
Hollandse grachten en kerken in
zijn nieuwe woonstee, dagelijks acht
uur achter zijn piano. Af en toe gunt
hij zichzelf een kop koffie, maar het
grootste deel van de dag traint hij zijn
vingervlugheid op de toetsen van zijn
kringlooppiano. ,,Een vleugel zou
beter zijn. Dat geeft vollere klanken”,
zegt hij. ,,Maar zo’n ding kost,
tweedehands, al gauw 5000 euro.
Zoveel broers en zussen zijn er niet meer
over om dat voor me te bekostigen.
Maar zelfs zonder sponsors hoop ik dit
jaar mijn droom uit te laten komen:
optreden als concertpianist!”